Architectuur & Bouwen 70 2013 - Asona

Architectuur & Bouwen 70 2013

Zorg
Verpleeghuis De Schiphorst, Meppel
Akoestische Sonacoustic
dragen bij aan prikkelarm
‘Schiphorst voldoet aan
de nieuwste inzichten’
- Roel Koeling
32 #70 2013
Woonconcept Vastgoed heeft voor Zorgcombinatie Noorderboog op het
ziekenhuisterrein in Meppel nieuwbouw voor De Schiphorst ontwikkeld. BAM
Woningbouw Noord realiseert dit nieuwe complex naar een ontwerp van B+O
architecten. De Schiphorst in zijn nieuwe vorm is niet langer een groot gebouw met
meerpersoonskamers, maar bestaat uit paviljoens waarin de zorg op een kleinschalige
manier wordt aangeboden. De oudere bewoners zullen een zo natuurlijk mogelijk
huishouding kunnen voeren. Ouderenzorg volgens de nieuwste inzichten. Om goed
voorbereid te zijn werd op het terrein eerst een proefappartement gebouwd om
diverse toe te passen systemen uit te kunnen testen.
Bewoners van de huidige Schiphorst die nog mobiel zijn, kunnen de bouw van hun nieuwe onderkomen - waar
ze in maart 2013 naartoe verhuizen - op de voet volgen. Het bouwterrein ligt pal naast hun oude gebouw. ‘Maar
het lijkt er in het geheel niet op’, zegt projectleider Roel Koeling, die in opdracht van Stichting Woonconcept de
bouw coördineert. ‘Voorheen was een verzorgingshuis een groot gebouw met kleine kamers, waarin de bewoners
vooral op zichzelf leefden. De nieuwbouw voldoet aan de nieuwste inzichten. De 160 bewoners worden verdeeld
in groepen van acht personen, die een zo natuurlijk mogelijke huishouding met elkaar gaan vormen.’

PL plafonds
e omgeving
Zelfstandigheid woongroepen
De bouwwijze past bij die filosofie. Er verrijzen vijf paviljoengebouwen die
elk uit twee woonlagen bestaan en plaats bieden aan vijf woongroepen van
acht personen. De bewoners krijgen, naast een gezamenlijke woonkamer,
elk een eigen appartement met badkamer. Architect Arnoud Olie wil op
die manier de zelfstandigheid van de zorgunits benadrukken. Eén gebouw
heeft een hoofdfunctie voor het gehele complex. In dit gebouw bevinden
zich een keuken, de receptie en enkele winkeltjes.
Los van De Schiphorst worden op het terrein 24 appartementen gerealiseerd
voor zorgorganisatie Vanboeijen. Deze dienen ter vervanging van de
bestaande huisvesting. Ook hier treedt Woonconcept op als verhuurder.
‘Zorginstellingen investeren tegenwoordig niet meer zelf in zorgvastgoed
maar zoeken hiervoor partners of investeerders
Aanbesteding
Voor de realisatie heeft Woonconcept Vastgoed het project aanbesteed. BAM
Woningbouw Noord was hierbij de laagste inschrijver en werd zodoende
het werk gegund. De totale investering komt uit op ca. 11,5 miljoen euro.
Voor de werktuigbouwkundige installaties werd Unica aangetrokken en
Harwig is verantwoordelijk voor elektra. Projectleider namens BAM is
Wolter Numan. Hij vindt het een grote uitdaging om De Schiphorst tot
een goed einde te brengen en tijdig op te leveren. Het bouwterrein heeft
een behoorlijke omvang en de inzet van alle specialistische bedrijven vergt
de nodige coördinatie van de uitvoerder.
‘Extra aandacht besteed aan de
bewonersomgeving’
- Wolter Numan
Verschillende afwerking
Numan: ‘De gebouwen zijn ruw opgezet in kalkzandsteen met een gestorte
betonnen vloer. De gevels zijn van houtskeletbouw en zijn heel verschillend
afgewerkt. Eén gebouw heeft een gemetselde gevel met betonnen luifels van
Microbeton, het tweede heeft een houten gevel, betonnen luifels en een
glazen pui, het derde heeft hout en metselwerk, het vierde alleen hout en
het vijfde alleen metselwerk.’ De houten geveldelen zijn FSC-gecertificeerd.
Leuk detail is dat alle eiken gevelbekleding afkomstig is uit de nabijgelegen
Drentse bossen.
Aan de binnenkant zijn alle woonblokken identiek: acht appartementen
rondom een centrale woonkamer en keuken. Roel Koeling en architect
Arnoud Olie liepen speciaal een paar dagen mee in de oude Schiphorst om
te ervaren hoe ze de nieuwbouw praktisch moesten indelen. ‘Vooral géén
drempels, was het dringende verzoek van de verzorgers’, vertelt Koeling.
‘De kleinste verhoging zorgt al voor rugklachten, als zij daar met bedden of
rolstoelen overheen moeten.’
Proefappartement
Om de reacties van o.a. het verplegend personeel op de toe te passen materialen
en de indeling te testen werd door BAM een proefappartement gebouwd.
Numan: ‘Zo konden de opmerkingen meegenomen worden in het ontwerp.’
De verzorging wees zoals verwacht vooral op zaken als hygiëne en veiligheid:
geen scherpe hoeken, goede verlichting, makkelijk schoon te houden wanden
en vloeren. ‘De wanden zijn daarom afgewerkt met een scan van glasvlies en
afwasbare verf, op de vloeren ligt marmoleum.’Dergelijke materialen zijn
weliswaar heel hygiënisch, ze zorgen ook voor galm. Deze bewoners hebben
echter behoefte aan een goede akoestiek. Koeling: ‘We hebben te maken
met cliënten die kampen met dementie, maar ook met allerlei lichamelijke
problemen. Zij hebben een prikkelarme omgeving nodig. Daar hebben we
extra aandacht aan besteed.’
#70 2013
Zorg
33

Zorg
34 #70 2013
Akoestische plafonds
Architectenbureau B+O koos om die reden voor akoestische
plafonds van Asona in de keukens en woonkamers van alle
vijf de gebouwen. Sonacoustic PL, om precies te zijn. ‘Een
minerale wol met daarover twee akoestisch transparante
pleisterlagen’, legt projectleider Astrid van Trier van Asona
uit. In totaal was ruim drieduizend vierkante meter plafond
nodig. Een gigantische klus, die van juni tot midden
november 2012 duurde. Van Trier: ‘Het is een secuur proces
met meerdere handelingen. Eerst brengen we de minerale
wol aan, in platen van een harde persing en daardoor goed
versnijdbaar. Dan moeten we de naden gladschuren, een
eerste structuurlaag aanbrengen en vervolgens nog een gladde
pleisterlaag. Wanneer deze droog is, wordt de pleisterlaag
geheel gladgeschuurd. Sonacoustic PL is een verkoopsucces
omdat het niet als akoestisch product herkenbaar is’, zegt Van
Trier. ‘Het ziet eruit als een gewoon spuitplafond, maar het
geluid wordt erin opgenomen in plaats van gereflecteerd.’
Voor al die handelingen zette Van Trier aanvankelijk twee
ploegen van vier man in. Op de piek waren dertien mensen
tegelijk aan het werk: ‘We splitsten de ploegen op en gaven
ze elk de verantwoordelijkheid voor één bouwdeel.’ Dat
vergemakkelijkte de coördinatie met BAM. ‘In zo’n groot
complex ontkom je er niet aan dat mensen wel eens tegelijk
aan het werk zijn, waar je dat liever niet hebt. Aannemers
moeten daardoor hun plannen wel eens omgooien. En ze
moeten voor warmte en ventilatie zorgen om de plafonds
goed te laten drogen. Dat zijn ze ook niet altijd gewend.
Belangrijk blijft dat verschillende applicateurs steeds
onderling afstemming hebben om zo hun werkzaamheden
goed te kunnen uitvoeren.’

‘Sonacoustic PL ziet eruit als een gewoon
spuitplafond, maar het geluid wordt erin
opgenomen in plaats van gereflecteerd.’
- Astrid van Tier
Bij de bouw van de nieuwe Schiphorst zijn vele duurzaamheidsmaatregelen
genomen. Zo komen er op de daken van de woongebouwen zonnepanelen, die
zorgen voor 50% van de stroomvoorziening. De collectieve warmtevoorziening
voorziet alle gebouwen van warmte, koeling en warm tapwater. Om ook binnen
voor een prettig en gezond klimaat te zorgen worden de woongebouwen voorzien
van mechanische ventilatie. Daarbij wordt, naast warmteterugwinning, ook gebruik
gemaakt van de warmte die al beschikbaar is via de collectieve warmtevoorziening.
Op deze manier daalt het energieverbruik.
Nadat de nieuwbouw van het verpleeghuis gereed is, kan het huidige verpleeghuis
gesloopt worden en komt er ruimte vrij voor de nieuwbouw van het ziekenhuis.
170 woningen Schiphorst & 24 zorgeenheden
Vanboeijen, Meppel
Opdrachtgever : Woonconcept Vastgoed, Meppel
Bouwteamleden
Architect : Bureau B+O Architecten, Meppel
Aannemer : Bam Woningbouw Noord, Drachten
Onderaannemer & Leveranciers
Dakluiken, balustraden/leuningen : Storax, Zwijndrecht
Akoestisch spuit-, pleisterwerk : Asona Benelux, Uithoorn
Triplex & multiplex, levering : Stiho, Groningen
Prefab Gevelelementen : Bouwtechniek Friesland, Sexbierum
Uitbloeiingasarme doorstrijkmortel : Remix Droge Mortel, Borger
Deuren, leveren, monteren : BPZ, Vries
Hang-en sluitwerk, leveren, monteren : BPZ, Vries
Leveren en monteren
ZORGPLUS schuifdeursystemen : BPZ, Vries
Voor uitgebreidere informatie over de colofon verwijzen wij u naar
BouwinfoNet .nl
#70 2013
Zorg
Tekst: Arjen Bakker
35