(PDF) van dit bulkboek.

woorden zijn mannelijk of vrouwelijk, nietwaar Stoffel?
- Nee moeder.
- Maar laatst zei je toch tegen me dat...
- Nee moeder. Mannelijk, vrouwelijk, of onzijdig, heb
ik gezegd.
- Nou hoort u ’t, juffrouw Mabbel... Waar haalt ie ’t
vandaan? Snap je ’t, vrouw Stotter, ik ben vrouwelijk, maar
de tafel ook, en je muts ook, en baker is natuurlijk ook
vrouwelijk...
- Nee moeder, zei Stoffel, baker is mannelijk. Alle
woorden die uitgaan op
-ker zijn mannelijk: rakker, makker, bakker, maker,
staker, baker.
Baker Stotter keek heel vreemd. Zij mannelijk... dat had ze
nooit geweten.
- En hij weet nog veel meer, zei juffrouw Pieterse, je
zult verstomd staan, als je ’t hoort. Wat denk je wel dat je
bent, juffrouw Krummel?
- Ik.... Ik? Wat ik bén?
- Ja, ja, wat je bent, wat je eigenlijk bent?
- Wél... ik ben juffrouw Krummel, zei ’t mens, maar ze
zei ’t met wat twijfel, want ze las uit de zegepralende blik
van juffrouw Pieterse en op de diepzinnig saamgeknepen
lippen van Stoffel dat ze best ’ns iets heel anders zou kunnen
zijn dan juffrouw Krummel.
De spanning was te mooi, om ’m niet te rekken en
daarom vroeg Stoffels moeder, met haar blik de kring
rondgaand:
- U, juffrouw Mabbel, en u, juffrouw Laps en u, juffrouw
Zipperman, en jij, vrouw Stotter, wat denken jullie
dat je bent?
Ze wisten ’t geen van allen. Juffrouw Laps antwoordde
’t eerst en riep met verwaande zelfgenoegzaamheid:
- Ik ben juffrouw Laps!
- Mis... mis... glad mis!
- Wel heremetijd, ben ik juffrouw Laps niet?
- J... a... a... a... je bent wel juffrouw Laps, maar Stoffel
heeft niet gevraagd wie je bent, maar wat je bent...
- Wát ik ben? Wel... ik ben griffermeerd!
- J... a... a... a... dat ben je wel, m... a... a... r... nee... eh...
Stoffel, help me ns...
Stoffel zei tussen twee rookwolken door, en dus zo
professoraal mogelijk:
- Juffrouw Laps, ik wilde weten wat gij zijt in dierlijke
zin?
- Daar bemoei ik me niet mee, zei juffrouw Laps als
iemand die op het punt stond zich beledigd te voelen.
- Ik ben ’n baker, zei vrouw Stotter, en daar blijf ik bij.
- En ik ben de juffrouw van de banketbakker, riep de
overbuurvrouw met iets beslists in haar toon dat veronderstellen
deed dat ze van plan was aan die mening vast te
houden.
- Goed, goed, juffrouw Mabbel, maar ik bedoel het
vanuit ’n dierlijk oogpunt...
- Als ’t onfatsoenlijk wordt, ga ik liever weg, zei juffrouw
Laps.
- Ik ook, voegden de juffrouwen Krummel en Zipperman
daaraan toe, want we zijn hier voor ons plezier.
- Mensen, hou je rustig... ’t staat in een boek. Stoffel,
zeg ’t maar “je zult erom lachen, juffrouw Mabbel, want ’t
staat in een boek en dus kun je d’r niks tegen inbrengen,”
toe Stoffel, zeg ’t maar!
- Juffrouw Laps, zei Stoffel plechtig - en er was een gewichtig
ogenblik aangebroken op het avondje van juffrouw
Pieterse - juffrouw Laps, je bent een zoogdier.
Ik erken ’t graag: ik ben als geschiedschrijver onbekwaam
om de crisis te beschrijven die volgde op dat vreselijke
woord.
Juffrouw Laps die meer rechtstreeks dan de anderen
was aangevallen, liet haar gelaat alle kleuren aannemen die
gewoonlijk gebruikt worden om toorn af te schilderen.
De voorlaatste Franse romanschool ging tot groen, maar
omdat juffrouw Laps geen Frans las, bepaalde ze zich tot
angstaanjagend violet, en ze riep... nee, ze riep niets, want
ze had geen adem. Maar ze kneep haar koekje tot gruis en
keek beurtelings naar Stoffel en naar zijn moeder op een
manier die haar, wanneer deze beide personen die avond
zouden komen te overlijden, voor het gerechtshof in grote
problemen gebracht zou hebben.
Stoffel vluchtte voor haar blikken door zich als een
inktvis die onaangenaamheden voorziet, te hullen in dikke
rookwolken, maar de arme juffrouw Pieterse rookte niet
en was weerloos. Ze stamelde nederig:
-’t Staat in een boek... ’t staat écht in een boek... och,
lieve mensen, blijf nou toch kalm... ’t staat in een boek!
Er kwam lucht in de keel van juffrouw Laps, genoeg lucht
om te zorgen dat ze niet stikte. Ze wachtte ’n ogenblik,
hoestte, smeet de mishandelde resten van haar koekje op
tafel en barstte los:
- Juffrouw Pieterse, je bent ’n kreng! Je bent zelf ’n
zoogdier, en je zoon óók, dat zeg ik je! Ik ben zo fatsoenlijk
als wat, want m’n vader handelde in granen en nooit
heeft er iemand iets op me te zeggen gehad. Vraag aan wie
je maar wil of ik me ooit heb opgehouden met manvolk,
of zoiets... of ik niet ieder ’t zijne geef... Je kunt overal
navraag naar me doen... maar nooit, nee nóóóóit is me
overkomen wat jij me aandoet, en als ik me niet inhield
zou ik je zoogdieren tot je bezoogdierd was.. ja, dat zou
ik! En nou zeg ik je nog ’ns dat je een kreng bent, een
karonje, jij en je zoon en je hele familie - weg, Trui! - m’n
vader zat in de granen, weetje... en we woonden tegenover
het ouwemannenhuis... en ik ben te fatsoenlijk om door
jou...
- Maar mens, ’t staat in een boek... in vredesnaam,
geloof me... ’t staat in ’n boek.
- Hou je mond, met je boek! Jij kunt beter zwijgen over
boeken sinds je Gods woord hebt verkwanseld en verdaan
op de Ouwebrug...
Dit was niet geheel juist. Dat had Wouter gedaan en
niet z’n moeder. Maar als men driftig is, haalt men de dingen
wel ’ns vaker door elkaar.
- Stoffel, haal dan toch je boek, riep de moeder, en laat
’t zien aan de juffrouw... och, lieve God, wat ben ik begonnen!
- Loop naar de hel met je boek en je zoogdieren! Je
hoeft mij niks te laten zien in dat boek, dat zeg ik je! En ik
zeg je nog ’ns dat je een karonje bent, jij en je lummel van
een zoon, en je sletten van dochters, die opgroeien als...
Truitje, Mijntje en Pietje, die meenden te moeten
ontkennen dat er iets haperde aan hun wijze van opgroeien,
kraaiden nu ook mee. De rest van het gezelschap
schreeuwde er van tijd tot tijd het nodige tussendoor. De
benedenburen dreigden de politie in te schakelen. De
kinderen maakten van de opschudding gebruik om hun
belofte te breken: ze kwamen uit bed en loerden door het
sleutelgat. Juffrouw Pieterse riep om eau-de-la-reine om haar
voorhoofd mee te deppen, en zei dat ze ’t besterven zou.
En Stoffel speelde voor inktvis.
Allen waren opgestaan en wilden vertrekken. “Men
kon veel verdragen, maar dít niet.” Juffrouw Krummel
zou ’t aan haar man vertellen. Juffrouw Zipperman aan de
verzekeringskamer, of het kadaster. Vrouw Stotter zou ’t
vertellen aan een voorname heer op de Prinsengracht, die
ze gebakerd had, en juffrouw Mabbel aan ik weet niet wie.
Kortom, iedereen zou deze of gene deelgenoot maken van
de kwestie en de hemel weet of ’t bij die bedreiging gebleven
zou zijn, als niet de huisgoden van de familie Pieterse
op dat ogenblik aan de bel hadden laten trekken door de
waardige man, die we zo wanhopig deugdzaam achterlieten
in het vorige hoofdstuk.
JUFFROUW LAPS EN
MEESTER PENNEWIP
Ja, er werd gebeld. En nog ’ns. Het was “foor ons”. Juffrouw
Pieterse haalde adem en daar deed ze zeer verstandig aan.
- Och, lieve mensen, zei ze, wees toch bedaard, daar
zullen de heren wezen.
De “dames” beweerden dat de “heren” er nog niet
konden zijn, omdat het nog te vroeg was, en juist die twijfel,
of ’t de heren nu wél of niet waren, gaf een gunstige
wending aan de vreselijke crisis. Twijfel werkt altijd verlammend.
Bovendien, als men gestoord wordt in zijn boosheid,
is het heel moeilijk om het punt terug te vinden waar
men gebleven was.
Juffrouw Laps probeerde het nog even, maar haar:
“een zoogdier... heb je van z’n leven... een zoogdier!” werd
overstemd door “lieve hemel, anders komt ie nooit voor
tienen.” Juffrouw Pieterse maakte handig gebruik van die
afleiding en wist haar gezelschap te bewegen weer te gaan
zitten. Mijntje zou de deur opendoen, Truitje werd belast
met het afmarcheren van de kinderen - hetgeen weinig
zachtzinnig gebeurde - en de gastvrouw zelf was juist begonnen
aan een nieuwe zoölogische verhandeling die voor
ongehuichelde vrede zou moeten zorgen tussen de oorlogvoerende
partijen, toen de deur geopend werd en meester
Pennewip zich vertoonde aan het nog steeds ontstemde
gezelschap. Hij was zelf trouwens ook ontstemd, de lezer
weet het.
De verrassing van Pennewips komst had ’n gunstige
invloed op de aangevangen vredesonderhandelingen. Er
werd stilzwijgend ’n wapenstilstand gesloten - niet zonder
voorbehoud aan de Laps-kant, om de strijd weer aan te
vangen zodra de nieuwsgierigheid naar de oorzaak van
Pennewips komst bevredigd zou zijn. Juffrouw Laps kon
de man aanzien dat ie iets gewichtigs had mee te delen. De
pruik riep duidelijk moord en brand en daar hield ze van,
die goeie juffrouw Laps.
- Goeienavond, juffrouw Pieterse, ik ben uw onderdanige
dienaar. Maar ik zie, gij hebt gezelschap...
- Dat is niks, meester. Komt u maar binnen en gaat u
maar zitten.
Het gezelschap was niets. Er heerst toch een zonder ling
soort beleefdheid op Burgerstand III, 7, b-1, (Pp).
- Wilt u een koppie saliemelk meedrinken, meester?
- Juffrouw Pieterse, zei de man op waardige toon,
ik ben niet gekomen om saliemelk te drinken!
Pennewip kuchte ernstig. Hij keek het gezelschap
rond, haalde ’n rol papieren tevoorschijn, trok z’n
pruik scheef, en sprak:
- Juffrouw Pieterse! Gij zijt een brave, fatsoenlijke
vrouw en uw man... verkocht schoenen...
12 13