Hardnekkige lekkage - Geveltechnisch Bureau Köhler

05bwe019z030.ps 31-10-2005 09:08 Pagina 30
BOUWWERELD # 19 Bouwschade
30
Hardnekkige lekkage
Onjuiste aansluiting opgaand werk
Het gebouw waarbij de lekkage is geconstateerd, bestaat uit een
hoog en een laag bouwdeel. De laagbouw heeft een onder een helling
aangebracht koperen dak.
Regelmatig treden er lekkages op bij de onderlinge aansluiting van
het lage dak op de hoogbouw.
Tussen het dak en de toren is een brede koperen goot gemaakt.
Om de lekkage te verhelpen, heeft de aannemer in eerste instantie
deze goot vernieuwd. Dat hielp niet; het water bleef door de constructie
heen in de onderliggende ruimte komen. Een uitvoerig
onderzoek was nodig om de échte oorzaak op te sporen.
Aansluiting spouwmuur
De dakconstructie bestaat uit gasbetonplaten met daarop een
dampremmende laag en isolatiemateriaal. Op dit isolatiemate-
1 2
Ventilatiespleet
Lekkage
1:20
Een koperen goot tussen een laag en een
hoog bouwdeel van hetzelfde gebouw blijft
lekken. De aannemer heeft bij de eerste
klachten de goot vernieuwd maar de lekkage
is niet verholpen. Uit nieuw onderzoek blijkt
een onjuiste detaillering van de aansluiting.
Tekst : Ir. A.C.J. Broekmeulen Foto’s: Geveltechnisch Bureau
Köhler (adviesgroep Peutz Zoetermeer)
riaal ligt een waterkerende dampopen folie.
De koperen beplating van het hellende dak is met een tussenruimte
bevestigd op ruwhouten delen, waarbij de gevormde
spouw wordt geventileerd met buitenlucht. De ventilatie van de
spouwruimte vindt plaats via de nok en bij de gootaansluiting.
Aan de andere zijde sluit de goot aan op het opgaande metselwerk
(zie afb.). Hierbij is een koperen afdekprofiel ingebracht in
een kunststof H-strip, die op zijn beurt is aangebracht in een
horizontale voeg van het metselwerk. Op de strip ligt de spouwslabbe
die in principe reikt tot de voorkant van het metselwerk.
Tussen de slabbe en het koperen afdekprofiel is een kitvoeg aangebracht.
De spouw achter het gemetselde buitenspouwblad
wordt ontwaterd via ‘elektrapijpjes’ die in de stootvoegen zijn
opgenomen.

05bwe019z031.ps 31-10-2005 09:09 Pagina 31
Slabbe
Ontwatering via elektrapijp
Kitvoeg
Kunststof H-profiel
Ventilatie
Aansluiting koperen goot op metselwerk
3 5
Uitvoering onderzoek
Omdat het vernieuwen van de goot geen oplossing heeft gebracht,
zijn alle aansluitingen onderzocht door middel van een zogenaamde
‘hosetest’. Hierbij wordt elke aansluiting afzonderlijk met water
belast. Een speciale sproeikop die op een afstand van circa 30 cm vóór
de betreffende aansluiting heen en weer wordt bewogen, vernevelt
het water zodanig dat een gelijkmatige belasting wordt gerealiseerd.
Tijdens de test wordt voortdurend gecontroleerd aan de binnenzijde of
het water door de constructie heen komt. En zo ja, waar. Doordat elke
aansluiting afzonderlijk wordt belast, kan met deze test worden vastgesteld
via welke weg er lekkage optreedt. Als de aansluitingen dicht
bij elkaar liggen, worden deze allemaal afgeplakt, op één na.
Door achtereenvolgens de verschillende naden vrij te maken en de
overige af te dichten, kan ook onder de verschillende omstandigheden
worden vastgesteld via welke wegen de lekkage optreedt.
Resultaten
Als eerste is gecontroleerd of water via de ventilatieopeningen in de
nok in de dakconstructie kan infiltreren. Bij normale belasting, volgens
de hiervoor omschreven proef, komt er geen water in de dakconstructie.
Water dat rechtstreeks in de ventilatieopeningen van de nok wordt
gespoten, stroomt over de waterkerende dampopen folie naar de goot
en wordt hier afgevoerd. Op deze manier ontstond er geen lekkage.
Bij de aansluiting van het koperen dak op de goot zijn (noodzakelijke)
openingen voor de ventilatie en waterafvoer van het koperen dak.
Bij de tweede test is onderzocht of via deze openingen water in de constructie
kan komen. Bij normale belasting van deze openingen was er
echter niets merkbaar. Pas nadat de sproeikop nagenoeg in de openingen
was gestoken, ontstond lekkage. De conclusie was dat bij het
1:10
4
1. Kitvoeg bij de aansluiting van de ontwatering via
de elektrapijp.
2. Elke aansluiting werd met de ‘hosetest’ onderzocht.
3. Het metselwerk werd verwijderd om de aansluiting
van de goot op het metselwerk te inspecteren.
4. Geventileerde spouw onder de koperen beplating
van het dak.
5. Door onjuiste detaillering dringt water door in de
spouw van het metselwerk.
optreden van sterke luchtwervels via deze weg infiltratie mogelijk was.
Tenslotte is nagegaan of de aansluiting van de goot op het metselwerk
waterdicht is. Hiervoor is het metselwerk direct boven de aansluiting
geruime tijd met water besproeid. Na circa 10 minuten ontstond er aan
de binnenzijde lekkage. Daarna is het metselwerk direct boven de
slabbe over een afstand van circa 30 cm verwijderd en is de slabbe
geïnspecteerd. Tevens is hier water op de slabbe gespoten maar er
ontstond geen infiltratie.
Uitvoerige inspectie van de kitvoeg leert dat deze niet is aangebracht
tussen koperen afdekstuk en slabbe maar tussen afdekstuk en metselwerk.
In de praktijk blijkt dat de slabbe niet doorloopt tot aan de
voorzijde van het metselwerk. Vermoedelijk was het voor de aanbrenger
van kit moeilijk om een goede voeg aan te brengen tegen de slabbe
en koos hij voor een eenvoudigere oplossing.
Deze wijze van montage heeft echter tot gevolg dat water dat in de
spouw van het metselwerk doordringt, kan cumuleren achter de kitvoeg.
De ontwatering via de in de stootvoegen aangebrachte elektrapijpjes
kan namelijk niet volledig zijn. Vervolgens vindt het water zijn
weg naar binnen zoals bij de proef is gebleken.
Herstel
Ten behoeve van het herstel is het metselwerk boven de aansluiting
in fasen verwijderd en is de EPDM-slabbe verlengd. De kitvoeg is
verwijderd. De ventilatieopeningen van het koperen dak bij de goot
zijn beter afgedekt. Daardoor kan eventuele condens in de dakconstructie
nog altijd worden afgevoerd maar wordt waterinfiltratie
verhinderd, ook in extreme omstandigheden.
Na het treffen van deze maatregelen is op deze plaatsen geen lekkage
meer opgetreden.
BOUWWERELD # 19 Bouwschade
31