9.3 agrarische structuur - Gemeente Overpelt

COLOFOON 

OPDRACHTGEVER 

GEMEENTEBESTUUR OVERPELT 

Oude Markt 2 

3900 OVERPELT 

www.overpelt.be 

contactpersoon: Peter van der Poort, stedenbouwkundig ambtenaar 

Peter Spooren, secretaris 

RUIMTELIJK PLANNER 

TECHNUM HASSELT 

Afdeling Ruimtelijke Planning 

Ilgatlaan 23 

3500 HASSELT 

011/288600 

www.technum.be 

Projectleider: Jan Nuijens 

Medewerkers: Stijn De Preter 

Projectnummer: 63-43090 

LEDEN AMBTELIJKE WERKGROEP 

Dhr. Jaak Fransen, burgemeester 

Dhr. Piet Van Otterdijk, eerste schepen 

Mevr. Marleen Kuppens, schepen 

Dhr. Dirk Vanseggelen, schepen 

Dhr. Roel Verachtert, schepen 

Dhr. Patrick Van Baelen, schepen 

Dhr. Peter Spooren, secretaris 

Dhr. Godfried Van Hertum, diensthoofd grondgebiedzaken 

Dhr. Peter van der Poort, ambtenaar dienst ruimtelijke ordening 

Dhr. Jan Nuijens, Technum nv 

Dhr. Stijn De Preter, Technum nv

INFORMATIEF GEDEELTE

INHOUDSTABEL 

1. PREAMBULE: DE POOL PELT 8 

1.1 Bipool of pool? 8 

1.1.1 Inleiding 8 

1.1.2 Beeld 8 

1.1.3 Van bipool Neerpelt-Overpelt naar pool Pelt 9 

1.2 Het stedelijk netwerk als ruimtelijk en functioneel draagvlak 10 

1.2.1 Planningscontext 10 

1.2.2 Neerpelt en Overpelt in het provinciaal stedelijk netwerk 11 

1.2.3 Het provinciaal stedelijk netwerk als gemeenschappelijke onderlegger 12 

1.3 Het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 13 

1.4 De andere elementen van het netwerk 14 

1.4.1 Woonbeleid in het buitengebied 14 

1.4.2 Landbouw 14 

1.4.3 Natuurontwikkeling 14 

1.4.4 Toerisme en recreatie 15 

1.4.5 Verzorging en voorzieningen: revalidatie 15 

1.5 Besluit en afspraken 16 

1.5.1 Proces 16 

2. INLEIDING 17 

2.1 Structuurplanning: waar gaat het om? 17 

2.1.1 Begripsbepaling en omschrijving 17 

2.1.2 Wat zegt het decreet ruimtelijke ordening? 17 

2.1.3 Structuurplanning op drie niveaus 18 

2.1.4 Structuurplanning: een proces 18 

2.2 Waarom doet men aan structuurplanning? 19 

2.3 Methodiek 20 

3. RANDOPMERKING BETREFFENDE DE NAAMGEVING VAN DE 

WOONKERNEN GEMEENTE OVERPELT 22 

3.1 Een structuurplan voor Overpelt, wat houdt dat in? 22 

4. ALGEMENE SITUERING 28 

4.1 Kencijfers 28 

5. MILIEU 29 

5.1.1 Bodem 29

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan OVERPELT DEEL I: INFORMATIEF DEEL 

5.1.2 Water 30 

5.1.3 Lucht 32 

5.1.4 Afval 32 

6. RUIMTELIJKE STRUCTUUR 33 

6.1 Macrostructuur-situering in de Regio 33 

6.2 Mesostructuur-situering in de omgeving 33 

6.3 Historiek en ontwikkeling van Overpelt en zijn belangrijkste deelkernen 35 

7. PLANNINGS- EN BELEIDSCONTEXT 37 

7.1 Situering van Overpelt in het RSV 37 

7.1.1 Kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau 37 

7.1.2 Economisch knooppunt 38 

7.1.3 Hiërarchisering verkeersinfrastructuur 38 

7.2 Situering van Overpelt in het RSPL 38 

7.2.1 Deelruimte ‘Kempische As’ en ‘Drieparkengebied’ 38 

7.2.2 Natuurlijke en landschappelijke structuur 39 

7.2.3 Stedelijk gebied, woonkernen, taakstelling wonen 40 

7.2.4 Economische structuur en bedrijvigheid 40 

7.2.5 Agrarische structuur 40 

7.2.6 Verkeers- en vervoersstructuur 41 

7.2.7 Toeristisch-recreatieve structuur 41 

7.3 Het gewestplan 42 

7.4 Het afbakeningsproces van de natuurlijke en agrarische structuur 43 

7.5 Bijzondere plannen van aanleg (BPA’s) 44 

7.6 Sectorale beleidsdocumenten 45 

7.6.1 Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan (GNOP) 45 

7.6.2 Vogelrichtlijn- en habitatrichtlijngebieden 46 

7.6.3 Biologische Waarderingskaart 46 

7.6.4 NolimPark, haalbaarheidsstudie overslagstation Spoorvervoer Noord-Limburg 

(eindrapport april 2001) 46 

7.6.5 Visie Streekplatform Noord-Limburg 47 

7.6.6 Europese SEVESO II-richtlijn 47 

7.6.7 Open Ruimte Studie streekplatform Noord-Limburg 48 

7.6.8 Behoeften- en locatiestudie m.b.t. de inplanting van een lokaal bedrijventerrein 48 

7.6.9 Mobiliteitsplan 48 

7.6.10 Studie naar de kostprijs en de uitvoerbaarheids-voorwaarden van het 

spoorwegeninfrastructuurplan voor Limburg voor de middellange termijn 48 

7.6.11 Haalbaarheidsstudie spoorlijn 18 Genk-Neerpelt 49 

7.6.12 Regionet Limburg 50 

, Technum DEEL01 - pg. 2 van 122


7.6.13 Woonbehoeftestudie 50 

7.6.14 Vlaams Beleid monumenten en landschappen (cfr. Landschapsatlas) 50 

7.6.15 De overstromingsgebieden 52 

8. NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 53 

8.1 Algemene gemeentelijke structuur van de nederzettingen 53 

8.2 Zonevreemde woningen 55 

8.3 Demografie 57 

8.3.1 Bevolkingsevolutie 57 

8.3.2 Leeftijdsopbouw van de bevolking 58 

8.3.3 Evolutie van ontgroening en vergrijzing 59 

8.3.4 Gezinsontwikkeling 60 

8.4 Huisvesting 61 

8.4.1 Het huidige woningenbestand 61 

8.4.2 De kwaliteit van het woningbestand 62 

8.4.3 Sociale huisvesting 63 

8.4.4 Bejaardenhuisvesting 63 

8.4.5 Bouwmogelijkheden 64 

8.5 Handel 67 

8.5.1 Ligging 67 

8.6 Gemeenschapsvoorzieningen 68 

8.6.1 Onderwijsinstellingen 68 

8.6.2 Verzorging en welzijn 69 

9. OPEN RUIMTESTRUCTUUR 72 

9.1 De landschappelijke structuur 72 

9.1.1 Landschapstypologie 72 

9.1.2 Concentraties van kleine landschapselementen 72 

9.1.3 Bestaande open ruimteverbindingen 72 

9.2 De natuurlijke structuur 73 

9.2.1 Hydrologie: Beekvalleien en waterlopen 73 

9.2.2 Duingebieden 73 

9.2.3 Natuurwaarden in de valleigebieden 73 

9.2.4 Bosrijke gebieden 75 

9.2.5 Schansen 76 

9.2.6 Andere natuurgebieden 76 

9.3 Agrarische structuur 77 

9.3.1 Het grondgebied naar teelten 77 

9.3.2 Situering van de landbouwactiviteit in de gemeente 78 

9.3.3 Bedrijfszetels in hoofd- en nevenberoep 79 



9.3.4 Tewerkstelling 79 

9.3.5 Bedrijfsopvolgers en leeftijd 80 

9.3.6 Zonevreemde landbouwpercelen 80 

10. RUIMTELIJK ECONOMISCHE STRUCTUUR 81 

10.1 Bedrijventerreinen 81 

10.1.1 Het historisch gegroeid bedrijf ‘de Zinkfabriek’ (huidige Umicore / Nyrstar) 81 

10.1.2 Het bestaande regionaal bedrijventerrein Nolimpark 82 

10.1.3 Bestaande KMO-zones gemeente Overpelt 82 

10.1.4 Inventaris zonevreemde bedrijven gemeente Overpelt 82 

11. SPORT- EN RECREATIEVE INFRASTRUCTUUR EN TOERISME 84 

11.1 Inventaris sport- en recreatieve infrastructuur gemeente Overpelt 84 

11.1.1 Sportvoorzieningen 84 

11.1.2 Jeugdvoorzieningen 85 

11.2 Toerisme en bezienswaardigheden 86 

11.2.1 Musea 86 

11.2.2 Parken, tuinen en bossen 86 

11.2.3 Cultureel erfgoed 87 

11.2.4 Verblijfsmogelijkheden 89 

11.2.5 Recreatieve routestructuren 90 

11.3 Inventaris zonevreemde recreatie 91 

12. LIJNINFRASTRUCTUREN 92 

12.1 De wegenstructuur 92 

12.1.1 De globale structuur van het wegennet 92 

12.1.2 De sturende verkeersmaatregelen 93 

12.2 De waterinfrastructuur 93 

12.3 De fietsstructuur 94 

12.4 Het openbaar vervoer 94 

12.4.1 Het openbaar busvervoer van De Lijn 94 

12.4.2 De spoorweginfrastructuur 95 

12.5 Het parkeergebeuren in het centrum 96 

12.5.1 Globale beschrijving van de parkeersituatie en – aanbod 96 

12.5.2 Conclusie bestaande parkeersituatie Overpelt centrum 97 

13. DEELGEBIEDEN 98 

13.1 Het verstedelijkt landschap Neerpelt-Overpelt 98 



13.2 Het woonkernenlandschap centraal Overpelt 99 

13.2.1 Woonkern Lindel 100 

13.2.2 De woonwijk Holheide 100 

13.2.3 Het tussenliggende open landbouwgebied Overpelt 101 

13.3 Het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 101 

13.4 De boslandschap Park Lage Kempen 101 

13.5 Het compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 102 

14. KNELPUNTEN, KWALITEITEN EN POTENTIES 103 

14.1 Ruimtelijk structurele knelpunten, kwaliteiten en potenties 103 

14.1.1 Nederzettingsstructuur 103 

14.1.2 Open ruimte 104 

14.1.3 Economische structuur 106 

14.1.4 Toeristisch-recreatieve structuur 107 

14.1.5 Verkeersstructuur 108 

15. PROGNOSES 114 

15.1 Prognose Huisvesting 114 

15.1.1 Demografische ontwikkeling 114 

15.1.2 Raming van de woonbehoefte 117 

15.2 Prognose bedrijvigheid 119 

16. TRENDS 121 

16.1 Nederzettingsstructuur 121 

16.2 Buitengebied 121 

16.3 Economische structuur 121 

16.4 Toeristisch-recreatieve structuur 122 

16.5 Lijninfrastructuur 122 



KAARTENLIJST 

Kaart 1: Situering in de regio 

Kaart 2: RSPL (deel 1) 

Kaart 3: RSPL (deel 2) 

Kaart 4: Afbakening Vlaams ecologisch netwerk (eerste fase) 

Kaart 5: Uitsnede gewestplan 

Kaart 6: Afbakening BPA’s 

Kaart 7a: Habitat- en vogelrichtlijngebieden 

Kaart 7b: Biologische waarderingskaart 

Kaart 7c: Monumenten en landschappen / Landschapsatlas 

Kaart 8: Bestaande nederzettingsstructuur Overpelt 

Kaart 9: Situering zonevreemde woningen 

Kaart 10: Ingesloten gebieden en gebieden voor woningbouwprojecten 

Kaart 11: Situering onderwijsinstellingen 

Kaart 12: Situering belangrijke openbare voorzieningen betreft welzijn en verzorging 

Kaart 13: Kleine landschapselementen 

Kaart 14: Bestaande open ruimte verbindingen 

Kaart 15: Bestaande natuurlijke structuur 

Kaart 16: Bestaande agrarische structuur 

Kaart 17: Bodemgebruik landbouwpercelen 

Kaart 18: Zonevreemde landbouwgebieden 

Kaart 19: Regionale economische structuur Noord-Limburg 

Kaart 20: Bestaande economische structuur 

Kaart 21: Bestaande toestand regionaal bedrijventerrein Nolimpark en Zinkfabriek 

Kaart 22: Bestaande toestand KMO-zone Swedish Match 

Kaart 23: Bestaande recreatieve en toeristische structuur 

Kaart 24: Zonevreemde recreatie 

Kaart 25: Globale hoofdwegenstructuur 

Kaart 26: Bestaande snelheidsdifferentiatie 

Kaart 27: Bestaande recreatieve fietsroutes 

Kaart 28: Netwerk openbaar vervoer 

Kaart 29: Situering parkeergelegenheden centrum Overpelt 

Kaart 30: Bestaande ruimtelijke structuur gemeente Overpelt 

Kaart 31: Deelgebieden gemeente Overpelt 

Kaart 32: Deelgebied 1: Verstedelijkt landschap Neerpelt-Overpelt 

Kaart 33: Deelgebied 2: Woonkernenlandschap centraal Overpelt 

Kaart 34: Deelgebied 3: Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 

Kaart 35: Deelgebied 4: Boslandschap Park Lage Kempen 



Kaart 36: Deelgebied 5: Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 

Kaart 37: Ruimtelijke knelpunten 

Kaart 38: Ruimtelijke potenties 



IA: ALGEMENE INLEIDING 

1. PREAMBULE: DE POOL PELT 

Deze intentieverklaring is een gemeenschappelijke introductie van de 

gemeentelijke ruimtelijke Structuurplannen van Neerpelt en Overpelt. Beide 

gemeenten ontwikkelen hierin een gezamenlijke visie en bepalen 

uitgangspunten die in beide structuurplannen vertaald worden. 

1.1 BIPOOL OF POOL? 

In dit hoofdstuk wordt nagedacht over de betekenis van bipolaire stedelijke 

structuren en wordt een theoretisch voorstel uitgewerkt. 

1.1.1 Inleiding 

1.1.2 Beeld 

Naarmate de landsgrenzen meer en meer verdwijnen zullen steden als 

knooppunten van informatie, voorzieningen, cultuur, economie en handel, 

steeds meer de rol van betekenisdrager voor een regio op zich nemen. In 

netwerkculturen en netwerkstructuren zullen steden de niet virtuele maar 

tastbare referentiepunten blijven voor grotere bevolkingsgroepen. Mensen 

voelen er zich door aangetrokken, de attractiviteit neemt toe. De concurrentie 

tussen steden groeit, maar ook samenwerkingsverbanden worden steeds meer 

zichtbaar. In een provincie zoals Limburg, met een bijzonder klein stedelijk 

aanbod is samenwerking noodzakelijk om nog van enige betekenis te zijn. Genk 

en Hasselt flirten met een bipolaire structuur, waar ze vooralsnog niet in slagen. 

Ze behoren wel tot het MHAL; het regionaal gebied waar Maastricht Heerlen, 

Hasselt Genk, Aken en Luik tot een duurzame samenwerking proberen te 

komen en een regio gezamenlijk op de kaart zetten. De Benelux was ooit een 

van de startblokken van de Europese gemeenschap. Andere 

samenwerkingsverbanden vinden we in de Vlaamse Ruit, de Randstad en het 

Ruhrgebied. Dit zijn gebieden die door de concentratie van bedrijven en 

voorzieningen, en een gezamenlijke profilering naar buiten toe, een grotere 

synergie tot stand brengen. Elders zijn het steden of stedelijke gebieden die een 

win-win situatie zoeken omwille van hun relatieve nabijheid. Voorbeelden 

hiervan zijn Rijsel en Kortrijk, Oostende en Brugge en Hasselt-Genk. Soms kan 

een samenwerking zover gaan dat de gemeenschappelijke naam méér betekent 

dan de namen van de oorspronkelijke kernen. Steden zijn nog niet zover 

geraakt, dat heeft met hun sterke eigenheid te maken, maar dorpen zoals 

Zichen-Zussen-Bolder, Valmeer en Erps-Kwerps, Malle, zijn telkens 

samenvoegingen van meerdere kernen. 

Een bipool geeft het beeld van twee samenhangende kernen; een stedenstel, 

een twee-eenheid. Die samenhang kan ruimtelijk verschillende vormen 



aannemen: van twee duidelijk herkenbare afzonderlijke kernen die zich in een 

sterke complementariteit samen profileren, tot twee kernen die aaneengegroeid 

zijn tot één geheel; de oorspronkelijke kernen lossen op in een nieuw geheel. 

Een bipool is een soort magnetisch veld waarin beide polen verschillende 

velden ontwikkelen die op elkaar inspelen al naar gelang het thema of de 

functie. Soms zal een Overpelts veld sterker zijn en voor een andere invalshoek 

het Neerpeltse. Dit is de complementariteit, de kracht die door de verschillen 

ontstaat. Voor de ruimtelijke eigenheid is het belangrijk hoe men zal omgaan 

met het middenveld. Blijft het bij een goede verbinding (Leopoldlaan, spoor), 

komt er een nieuw en nu gemeenschappelijk complementair deel of groeien 

beide kernen hier naadloos in elkaar over? Wat is de eigenheid van het 

middenveld; een gemeenschappelijke achtertuin, de restruimte van beide kernen 

of een gebied met een nieuwe en herkenbare eigenheid? In het ruimtelijk 

concept zal deze keuze precies moeten vastgelegd worden. 

bipolaire relaties (figuur 1) 

1.1.3 Van bipool Neerpelt-Overpelt naar pool Pelt 

Neerpelt en Overpelt willen samen een betekenisvol knooppunt vormen in 

Noord-Limburg. Door hun nabijheid alleen al hebben de kernen van beide 

gemeenten een bipolaire conditie. De synergie tussen beide polen groeit als alle 

potenties optimaal in samenhang ontwikkeld worden: dit is de bipool. Ruimtelijk 

kan de bipool uitgroeien tot één duidelijk herkenbaar knooppunt. Hiertoe moeten 

zowel de actuele kernen als het nu weinig gearticuleerde tussengebied tot één 

samenhangend en goed herkenbaar stedelijk gebied ontwikkelen; de pool Pelt 

(figuur 1.4). 



1.2 HET STEDELIJK NETWERK ALS RUIMTELIJK EN 

FUNCTIONEEL DRAAGVLAK 

In dit hoofdstuk komt de planningcontext aan bod en wordt ingegaan op de 

eigenschappen van een netwerk en de bijdrage die beide gemeenten in dit 

netwerk kunnen bieden. 

1.2.1 Planningscontext 

RSV 

Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen selecteert in haar bindende bepalingen, 

Neerpelt-Overpelt als een kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau. Beide 

gemeenten bevinden zich bovendien in een stedelijk netwerk van Vlaams 

niveau; de Kempische As 1 . 

RSPL 

In haar bindende bepalingen selecteert de provincie het gebied Lommel- 

Neerpelt-Overpelt als stedelijk netwerk van provinciaal niveau. Hierin situeert ze 

in het kader van de gewenste ruimtelijk-economische structuur de poort 

"Kempische As" (gebied Lommel-Neerpelt-Overpelt) als economische poort van 

minstens provinciaal belang. 

In het richtinggevend gedeelte geeft de provincie de oriëntaties aan voor de 

ontwikkeling van het stedelijk netwerk op provinciaal niveau Lommel-Neerpelt- 

Overpelt en voor de afbakening van de kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt. 

De provincie selecteert het gebied Lommel-Neerpelt-Overpelt als stedelijk 

netwerk op provinciaal niveau. Het betreft een onderdeel van de Kempische As, 

stedelijk netwerk op Vlaams niveau. Daarmee geeft de provincie aan dat het 

gebied een zwaartepunt is in de Kempische As, een bijzonder betekenis heeft 

voor de provincie en in zijn samenhang moet worden bekeken 2 

Neerpelt en Overpelt zijn in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen 

geselecteerd als één kleinstedelijk gebied in het netwerk Kempische As. 

Onderdelen van het stedelijk gebied kunnen een specifiek takenpakket 

ontwikkelen. 

De primaire groei van het stedelijk gebied zal inwendig moeten gebeuren. Dat 

betekent: een kerngerichte ontwikkeling van Neerpelt met een verdichting in 

Boseind en voor Overpelt een verdichting binnen de ring. Bijkomend zullen 

stedelijke ontwikkelingen worden gestimuleerd tussen de Leopoldlaan en de 

spoorweg, het tussengebied van de twee kernen en in de stationsomgevingen. 

Overpelt zal zich samen met Lommel positioneren als industriële pool binnen het 

netwerk Kempische As. 

1 RSV pagina 581 en 582 

2 RSPL pag. 190 



Om suburbane ontwikkelingen en het oplossen van de kernen in het netwerk 

tegen te gaan is het nodig om de stedelijke structuren af te bakenen. Als 

infrastructurele grenzen kunnen het kanaal of de N71, de spoorweg en de 

expresweg worden beschouwd. Enkel het industriegebied van Overpelt bevindt 

zich als een aparte lob ten westen van de expresweg. 

Een strikter keurslijf ontstaat door het vrijwaren van de landschappelijk en/of 

agrarisch waardevolle gebieden die Neerpelt en Overpelt omringen en het 

grensoverschrijdend natuurgebied Hageven (habitat- en vogelrichtlijngebied)) 

ten noordwesten van Neerpelt. De gewenste open ruimte verbindingen 

benadrukken de gaafheid van die landschappen en situeren zich ten westen en 

ten oosten van de kernen en over de beekvalleien (zijbeek van de Dommel tot 

Hageven en de Prinsenloop tevens waterwinningsgebied). 3 

In de gewenste ruimtelijk economische structuur stelt de provincie het volgende: 

Het gebied Lommel-Neerpelt-Overpelt wordt eveneens beschouwd als stedelijk 

netwerk van provinciaal niveau. Het betreft een hoogdynamisch onderdeel van 

het stedelijk netwerk van Vlaams niveau Kempische As. Stedelijke activiteiten in 

het noorden van de provincie worden in het gebied geconcentreerd. 4 

1.2.2 Neerpelt en Overpelt in het provinciaal stedelijk netwerk 

Met de selectie als stedelijk netwerk op provinciaal niveau geeft de provincie 

heel duidelijk de gewenste ontwikkelingen aan. De netwerkstructuur is het 

vertrekpunt. 

Het gebied van het stedelijk netwerk heeft geen traditionele ruimtelijke structuur 

met een hiërarchische opbouw van kernen met hun hinterland en een duidelijk 

onderscheid tussen stedelijke gebieden en buitengebied. De structuur is eerder 

grillig en gefragmenteerd, soms met elementen van een stedelijke dichtheid, 

dan weer erg verspreid bebouwd. Dit geldt voornamelijk voor de 

nederzettingsstructuur met wonen en bedrijvigheid. De lijninfrastructuren; spoor, 

kanaal en het hoofdwegennet, hebben tegelijkertijd een bindende en een 

scheidende betekenis. Soms zijn het aanhechtingslijnen voor andere 

bestemmingen, soms zijn het barrières die gebieden doorsnijden en van elkaar 

isoleren. De oorspronkelijke natuurlijke structuur, met voornamelijk de grote 

oppervlakten van weinig vruchtbare zandvlakten (nu veelal bebost of na lange 

tijd omgezet tot landbouwgrond) en de beken en riviertjes, geeft nog enige 

leesbaarheid aan het gesuburbaniseerde gebied. De bouwstenen van het 

netwerk zijn daarom zeer divers; we kunnen spreken van knooppunten 

(stedelijke kerngebieden, toeristische knooppunten, …), bindende en/of 

scheidende lineaire elementen (kanaal, wegen, spoor, rivieren, …) en vlakken, 

zones of gebieden (Nolimpark, Hageven, ..). Al deze elementen zijn in een niet 

hiërarchische orde en dikwijls overlappend aanwezig. 

Neerpelt heeft een nog steeds verdichtend kerngebied dat ingepakt ligt tussen 

het kanaal en het spoor. Daarop aansluitend ontwikkelden zich de vrij 

omvangrijke woongebieden Boseind en Grote Heide. Voor het stedelijk netwerk 

heeft Neerpelt een aantal bijzondere tot unieke deelruimtes aan te bieden met 





hierin onder meer: de Dommelvallei met de stedelijke Dommel en het Hageven, 

de wateringen, de historische kern Sint-Huibrechts-Lille en het grote open 

landbouwgebied van de Prinsenloop. 

Overpelt heeft op zijn grondgebied één van de grootste industriële zones van 

Noord – Limburg, het Nolimpark. Overpelt heeft een heldere ringstructuur rond 

haar kern die in alle richtingen uitwaaiert in uitgestrekte minder heldere en in 

elkaar vervlochten lintvormige woongebieden. Deze worden omgeven door 

landbouwgebieden die op hun beurt in het zuidoosten over gaan in het 

kleinschaliger “kamerlandschap“ van de Dommelvallei en in het zuidwesten in 

de uitgestrekte bosgordel van het Pijnven ( “Park de Lage Kempen”), beide 

onderdeel van een groter open ruimte gebied. 

Beide gemeenten worden sterk doorsneden door markante lijninfrastructuren 

zoals het kanaal, de N74/N71 en het spoor. Ze bemoeilijken de 

overbrugbaarheid van ene ruimte naar de andere. Opvallend voor beide 

kerngebieden is dat ze zich in hun urbane ontwikkeling als het ware van elkaar 

weg ontwikkeld hebben en dat het binnengebied tussen beide kernen nog vrij 

ongedefinieerd is, niettegenstaande ze maar 1 km van elkaar verwijderd liggen. 

Het is dan ook terecht dat het provinciaal structuurplan de aandacht trekt op 

deze tussenruimte voor de ontwikkeling van het stedelijk gebied. 

1.2.3 Het provinciaal stedelijk netwerk als gemeenschappelijke onderlegger 

Overpelt en Neerpelt willen de stedelijke ambities en de taakstelling die in de 

hogere plankaders werden aangebracht realiseren, dit gebeurt voornamelijk in 

het stedelijk gebied, dat een van de belangrijkste knooppunten is van het 

provinciaal stedelijk netwerk Lommel-Overpelt-Neerpelt. Beide gemeenten gaan 

voor hun stedelijk gebied een bipool realiseren die na verloop van tijd kan 

uitgroeien tot één centrumgebied; de pool Pelt. 

Het stedelijk netwerk Lommel-Neerpelt-Overpelt (figuur 2) 



1.3 HET KLEINSTEDELIJK GEBIED NEERPELT-OVERPELT 

Dit hoofdstuk behandelt het kleinstedelijk gebied van provinciaal niveau zoals 

het door het RSV werd vastgelegd en door de provincie zal afgebakend worden. 

Deze benadering moet gezien worden als een suggestie naar de provinciale 

overheid. 

De pool Pelt is in de toekomst een stedelijk gebied met twee kernen met handel 

en voorzieningen. Beide oorspronkelijke kernen blijven hun eigen karakter 

behouden en ontwikkelen; Overpelt als een meer historische kern, Neerpelt als 

hedendaags centrum. Verscheidenheid is troef. Beide oorspronkelijke kernen 

kunnen ook nog groeien, op zijn minst om door verdichting de ruimtelijke 

kwaliteit van de aangrenzende woonzones te versterken. 

Voor een optimale bereikbaarheid en ontsluiting wordt gezamenlijk gezocht naar 

mogelijkheden om de provinciale selectie van het multimodaal knooppunt 

Neerpelt-Overpelt te realiseren. 

Het binnengebied tussen de huidige kernen wordt een complementair 

centrumversterkend gebied. Dit gebied heeft de meeste potenties voor een 

sterke gemeenschappelijke beeldvorming. De Dommel is hierin een 

structurerende groene ader. Bestaande (zwembad) en nieuwe voorzieningen 

(onderwijs), vinden er nog voldoende ruimte. Dit geeft meteen aan dat ook voor 

het tussengebied in andere schaaldimensies kan gedacht worden: grotere 

oppervlaktes, hoger en dichter en dat er ruimte is voor nieuwe woonvormen en 

handel en voorzieningen van een grotere schaal. De IJzeren Rijn mag in de 

toekomst geen bijkomende barrière worden. Als overlast dreigt zijn beide 

gemeenten voorstander van het omleggen van het huidige tracé voor 

goederenvervoer. 

Neerpelt-Overpelt (figuur 3) 



1.4 DE ANDERE ELEMENTEN VAN HET NETWERK 

Dit hoofdstuk behandelt de deelruimtes en de deelgebieden van beide 

gemeenten waarover overleg nodig is en gemeenschappelijke afspraken 

gemaakt worden. Ze gaan in op de sterkten die in de gemeenten aanwezig zijn 

of en op de aanwezige potenties. 

1.4.1 Woonbeleid in het buitengebied 

Beide gemeenten willen een gediversifieerd woonaanbod behouden en 

beschouwen het buitengebied als een essentieel deel van dit aanbod. Kwalitatief 

versterken van de woonkernen is het uitgangspunt. Woonkernen worden 

beschouwd als kernen met een voorzieningenniveau dat voornamelijk 

voorzienend is voor de woonkern. Het hoofddorp Sint-Huibrechts-Lille kan 

binnen haar historische eigenheid en in relatie tot Hamont-Achel mogelijk iets 

sterker ontwikkelen, maar het beleid ondersteunt in eerste instantie de 

ontwikkeling van het stedelijk gebied. 

1.4.2 Landbouw 

Het landbouwgebied Pelt vormt een onderdeel van de vlakte van Peer. De 

landbouwgebieden bevinden zich rond het stedelijk gebied en stranden in het 

zuiden op de bossen van het Kempisch plateau. In het noorden vormt het 

landbouwgebied onderdeel van een groter grensoverschrijdend landbouwgebied. 

De gemeenten hebben weinig vat op het eigenlijke landbouwbeleid. Ruimtelijk 

willen de gemeenten de voorziene landbouwgebieden op hun gewestplan buiten 

het stedelijk gebied zo veel mogelijk behouden en mogelijkheden geven aan de 

beroepslandbouw om zich te handhaven. 

Beide gemeenten willen maatregelen aanmoedigen en uitwerken om het 

grensoverschrijdende recreatief medegebruik (fietsen wandelpaden) van het 

landbouwgebied te verhogen. Ze willen ook zoeken naar oplossingen om 

landbouw en natuur te verzoenen in de gevoelige zones rond en in de rand van 

de grote natuuren bosgebieden. Kleine landschapselementen, als 

kwaliteitslabel van de open ruimte, spelen hierin een belangrijke rol. 

Tenslotte staan de gemeenten achter de zogenaamde verbrede doelstellingen 

voor de landbouw. Pelt wil ook zoeken naar oplossingen om de landbouw meer 

in te schakelen in het landschaps- en natuurbeheer van bepaalde gebieden en 

publieke ruimten. 

1.4.3 Natuurontwikkeling 

De grote natuurgebieden en natuurontwikkelingsgebieden worden bepaald door 

het Vlaams Gewest met het VEN en door de provincie via de 

natuurverbindingen. Deze gebieden zijn zeer verschillend van structuur: 



grote grensoverschrijdende heidegebieden rond het Hageven in 

noordelijke richting, 

de immense grensoverschrijdende bosgebieden van het Pijnven in het 

zuidwesten, 

de te verwezenlijken provinciale natuurverbinding van de vallei van 

Dommel, 

de te verwezenlijken provinciale natuurverbinding tussen het heidegebied 

Hageven en het heidegebied Achelse Kluis, 

het kanaal als natuurlijke drager 

Ook natuur werkt in netwerken. Beide gemeenten willen op hun grondgebied 

samenwerken voor de realisatie van lokale natuurlijke structuur die geënt wordt 

op de bovenlokale. Belangrijke opties zijn: 

Het versterken van ecologische infrastructuur van de landbouwgebieden 

die gelegen zijn ten oosten van het stedelijk gebied, tussen het stedelijk 

gebied en de Prinsenloop, 

Het versterken en herstellen van de ecologische infrastructuur in de 

landbouwgebieden die gelegen zijn aan weerszijden van de Dommel en 

die in beide gemeenten geselecteerd werden als 

compartimentenlandschap resp. kamerlandschap 

1.4.4 Toerisme en recreatie 

De gemeenten enten de ontwikkeling van hun toeristische en recreatieve 

structuur op de kwaliteiten van de natuurlijke en weinig bebouwde buitenruimte. 

Ze bundelen hun krachten voor de uitbouw en economische ontwikkeling van 

hun toeristische potentie die vooral gericht zijn op het dag- en 

kortetermijntoerisme: 

een gezamenlijk netwerk van trage toeristische fietsen wandelpaden, 

wind en watermolens, (oa. Musea) 

natuurbeleving en natuureducatie: de WULP, 

sport, beweging en cultuur: Dommelhof, zwembad Dommelslag, Campus 

Jeugdlaan (sport- en cultuurcentrum) 

beschermde monumenten en landschappen: ‘t Plat, Wateringen, Sint- 

Huibrechts-Lille, e.a. woningen, 

Watergebonden recreatie: varen, kajakken, enz. 

verblijftoerisme: Groten Hof, 

Hoeve- en plattelandstoerisme 

festivals: Muziekfestival, Midzomernachtsfeesten, Europelt, .. 

… 

1.4.5 Verzorging en voorzieningen: revalidatie 

De gemeenten maken ook gebruik van de heilzame werking van hun natuurlijke 

omgeving om hun verzorgingsinfrastructuur rond de bestaande centra verder uit 

te bouwen en te optimaliseren met name rond: 

de MS- en revalidatiecentrum 

het dienstencentrum St.- Oda voor mentaal gehandicapten 

’t Fierkant MPI Wijchmaal 



1.5 BESLUIT EN AFSPRAKEN 

In dit hoofdstuk leggen beide gemeenten vast hoe zij in de toekomst, bij de 

opmaak van de gemeentelijke structuurplannen en ook na de goedkeuring 

ervan, zullen omgaan met de gemeenschappelijk vastgestelde doelstellingen. 

Neerpelt en Overpelt willen het concept van de netwerkstructuur voor de 

ruimere context sterk ondersteunen als denkkader voor ruimtelijke 

ontwikkelingen en voor de opvatting van de verschillende elementen van het 

netwerk. Dit houdt in dat er op een andere manier gedacht wordt over de 

ruimtelijke onderdelen van het netwerk en hun maatschappelijke implicaties. De 

gemeenten geloven in de synergie die de verschillende elementen van het 

netwerk tot stand kunnen brengen en het geheel in belang kunnen doen 

toenemen. Daarom moet er meer in termen van complementariteit dan van 

concurrentie gedacht worden, vanuit een andere kijk op hiërarchie van kernen 

en vanuit nieuwe overlegstructuren. De bipool Neerpelt-Overpelt wil doorgroeien 

tot de pool Pelt; een knooppunt in het stedelijk netwerk, dat evenwaardig is aan 

andere stedelijke gebieden in het netwerk van de Kempische As. 

1.5.1 Proces 

Er zijn vele redenen om samen te werken en de stap te zetten naar een sterker 

sociaal-economisch en ruimtelijk geheel.Zowel op conceptueel vlak als concreet 

liggen kansen open. Dit zal tijd vergen. Bipool, tweestedelijkheid, twee kernen 

die samen één geheel gaan vormen; dit is een fysisch en een mentaal proces. 

Beide gemeenten zullen iets moeten prijsgeven om samen te winnen. Dit is een 

proces van aftasten en onderzoeken, van wegruimen van vooroordelen en van 

gewenning aan het nieuwe, van plannen maken en uitvoeren of bouwen. 

Van kapitaal belang voor het slagen zijn een goede communicatie en een open 

benadering. 

Er worden twee grote stappen voorzien: 

1. het opzetten van een open samenwerkingsverband, een planningskader, een 

concreet ruimtelijk scenario voor de pool Pelt en een actieplan - 

(procedure, concept, plan) – binnen deze fase hoort ook het overleg bij de 

uitwerking van de gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen en het overleg 

met de provincie bij het afbakenen van het stedelijk gebied. (planning) 

2. vanuit een aantal concrete taken en acties op een pragmatische wijze 

bouwen aan de gemeenschappelijke doelstellingen 

(uitvoering/bijsturing/nieuwe acties/permanent beleid) 

Voor beide fasen zal een overlegstructuur opgezet worden, die gaat van 

adviesraden, informatie- en inspraak, tot overleg en beslissingen op 

beleidsniveau. 



2. INLEIDING 

2.1 STRUCTUURPLANNING: WAAR GAAT HET OM? 

2.1.1 Begripsbepaling en omschrijving 

Structuurplanning steunt op twee belangrijke pijlers: de procesmatige aanpak (planning) 

en het product (structuurplan) 

Daarom wordt er gesproken over planning en niet enkel over een plan. 

Structuurplanning gaat dus verder dan de traditionele ruimtelijke ordening, die werd 

vastgelegd in plannen en de daarbij horende juridische voorschriften. 

Het ruimtelijk structuurplan is een beleidsdocument, dat een globale visie geeft voor de 

gewenste ruimtelijke ontwikkeling op lange termijn. Het is een toetskader waarin wordt 

een gewenste ruimtelijke structuur uitgewerkt voor het betrokken gebied. Het 

structuurplan is geen doel op zich, maar is een onderdeel in een continu proces. 

Er wordt niet alleen structureel, maar ook strategisch gewerkt. 

Knelpunten en kansen die zich voordoen moeten op korte termijn kunnen opgelost 

worden, zonder afbreuk te doen aan de lange termijnvisie. 

Zowel bij het plannings- als bij het besluitvormingsproces zijn verschillende partners of 

actoren betrokken. Deze betrokkenheid is noodzakelijk om een maatschappelijk 

draagvlak tot stand te brengen. 

Het - decretaal vereiste - product is het ruimtelijk structuurplan. Dit document bestaat 

uit een informatief, een richtinggevend, en een bindend deel. 

2.1.2 Wat zegt het decreet ruimtelijke ordening? 

De wettelijke basis voor structuurplanning werd vastgelegd in het Decreet van 

24.07.1996 houdende de ruimtelijke planning. 

Het planningsdecreet werd integraal opgenomen in het Decreet Ruimtelijke Ordening 

van mei 2000. 

Het decreet stelt dat de ruimtelijke ordening wordt vastgelegd in ruimtelijke 

structuurplannen, plannen van aanleg en verordeningen. Hierdoor werd het 

instrumentenapparaat uitgebreid en werd het begrippenkader duidelijker: 

structuurplannen worden onderscheiden van plannen van aanleg. 

Het decreet bepaalt dat er structuurplannen worden opgemaakt op drie niveaus: het 

Vlaams Gewest, de provincies en de gemeenten. 

Elk structuurplan beschrijft de structuurbepalende elementen op zijn niveau en de 

taakstelling m.b.t. de uitvoering om tot de gewenste ruimtelijke structuur te komen. 

Verder bepaalt het decreet dat elk structuurplan moet bestaan uit een informatief, een 

richtinggevend en een bindend gedeelte. 

In het informatief gedeelte wordt de bestaande ruimtelijke structuur geschetst, de 

juridische context en de knelpunten en kansen voor de ruimtelijke ontwikkeling. Ook de 

tendensen die zich voordoen en de prognoses die hieruit voortvloeien worden 

beschreven. Het richtinggevend of indicatief deel omschrijft doelstellingen, concepten 

en een visie om tot een gewenste ruimtelijke structuur te komen. Er kunnen 

focusstudies uitgewerkt worden voor bepaalde deelaspecten. Dit deel is een toetskader 



voor de overheid dat als criterium dient voor de evaluatie van uitvoeringsplannen. Het 

laatste deel - de bindende bepalingen - is enkel bindend voor de overheid, die moet 

instaan voor de uitvoering ervan. De burger is dus niet rechtstreeks gebonden door een 

ruimtelijk structuurplan. 

De bindende bepalingen worden vastgelegd voor een periode van vijf jaar. Ze blijven 

evenwel van kracht tot ze door een nieuw structuurplan worden vervangen. 

Een structuurplan moet voldoen aan de behoeften van de huidige generatie, zonder de 

behoeften van de komende generaties en de ruimtelijke draagkracht in het gedrang te 

brengen. Om een duurzame ruimtelijke ontwikkeling mogelijk te maken moeten de 

verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen worden. 

Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplanningsproces wordt nader omschreven in de 

omzendbrief R0 97/02. In deze omzendbrief worden de verplichtingen die voortkomen 

uit de decretale bepalingen vertaald naar inhoudelijke aspecten van de 

structuurplanning op gemeentelijk niveau. 

2.1.3 Structuurplanning op drie niveaus 

Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen omschrijft de structuurbepalende elementen op 

Vlaams niveau. De taakstellingen om tot de uitvoering van de gewenste ruimtelijke 

structuur te komen worden erin vernoemd, met onderscheid van de verschillende 

beleidsniveaus (gewest, provincies en gemeenten). 

Nieuw is de rol van de provincie als actor in het ruimtelijk beleid. De provincies hebben 

de opdracht een provinciaal ruimtelijk structuurplan op te maken, waarin de 

structurerende elementen op provinciaal niveau omschreven worden. Ook hier worden 

de taakstellingen m.b.t. de uitvoering van de gewenste ruimtelijke structuur opgesomd, 

met aanduiding van de aspecten die door de provincie en door de gemeenten moeten 

worden uitgevoerd. 

Het laagste beleidsniveau waarop uitspraken worden gedaan over de ruimtelijke 

ordening, is dat van de gemeente. De gemeenten hebben de opdracht een gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan op te maken. Ook hier worden de structuurdragers op lokaal 

niveau omschreven, naast de taakstellingen voor het eigen beleidsniveau. 

Wanneer het gemeentelijk structuurplan is goedgekeurd kunnen de gemeenten zelf 

meer initiatief nemen inzake het ruimtelijk beleid. 

2.1.4 Structuurplanning: een proces 

In het streven naar ruimtelijke kwaliteit doorloopt het structuurplanningsproces 

verschillende fasen. Het procedurele aspect van het planningsproces heeft tot doel 

samenhang te brengen in de voorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van 

beslissingen m.b.t. de ruimtelijke ordening. 

In elk structuurplanningsproces zijn enkele belangrijke kenmerken te onderscheiden: 

Er wordt getracht een maatschappelijk draagvlak te creëren door de 

verschillende participanten (bevolking, beleid, belangengroepen, ...) 

bij het planningsproces te betrekken. 

Naast het ontwikkelen van een lange termijn - visie moeten ook 

knelpunten die op korte termijn een oplossing vragen aangepakt 



kunnen worden binnen het planningsproces. Er wordt dus zowel 

structureel als strategisch gewerkt. 

Door de veranderende realiteit moeten er keuzes gemaakt worden, 

planning moet dus flexibel zijn en rekening houden met onzekerheden 

en onvolledigheden. 

Elk bestuursniveau neemt zijn eigen verantwoordelijkheid en doet 

uitspraken op zijn eigen niveau. Daarnaast is er overleg met de 

andere bestuursniveaus inzake het ruimtelijk beleid. 

Structuurplanning mag zich niet beperken tot de procedurele 

aspecten, maar moet uiteindelijk gericht zijn op realisatie. 

2.2 WAAROM DOET MEN AAN STRUCTUURPLANNING? 

Omdat de ruimte schaars en eindig is, moet in de toekomst zorgvuldig met de ruimte in 

Vlaanderen en in de gemeente Overpelt worden omgesprongen. Dit is nodig om de 

ruimtelijke problematiek beheer(s)baar te houden. 

Inzake ruimtelijke ordening moet de overheid een belangrijke en overtuigende rol 

spelen. Zij dient duidelijke standpunten te formuleren en zich als een betrouwbare 

partner te gedragen, niet in het minst omdat bij het zoeken naar oplossingen voor een 

aantal structurele problemen (verkeersonveiligheid, openbaar vervoer, ruimtetekort voor 

economische activiteiten, ...) steeds meer van de ruimtelijke ordening wordt verwacht. 

Uitgangshouding is het streven naar duurzame ruimtelijke ontwikkeling. 

Duurzame ruimtelijke ontwikkeling betekent met andere woorden dat de ruimte beheerd 

wordt als een duurzaam goed, een lange termijninvestering voor de volgende 

generaties. 

Duurzame ruimtelijke ontwikkeling moet gebaseerd zijn op draagkracht en kwaliteit. De 

draagkracht wordt omschreven als het vermogen van de ruimte om, nu en in de 

toekomst, menselijke activiteiten op te nemen zonder dat de grenzen van het ruimtelijk 

functioneren worden overschreden. 5 De kwaliteit van de ruimte wordt opgevat als een 

waardering van de ruimte. De ruimte heeft namelijk een verschijningsvorm die zowel 

positief of negatief ervaren kan worden. 

Niet de ontwikkeling maar het beheer van de ruimte komt centraal te staan. 

In deze zin, zal ter beheersing van de ruimtelijke vraag van de verschillende 

maatschappelijke sectoren en actoren, in een samenhangende benadering afgewogen 

worden, en zal ook naar het creëren van het aanbod de nodige aandacht moeten gaan. 

Duurzame ontwikkeling houdt aldus een samenhangende benadering in. Dit is een 

essentiële voorwaarde voor de vrijwaring van een leefbare ruimte voor de volgende 

generaties, zonder de aanspraken van de huidige generatie te hypothekeren. 

De ruimtelijke draagkracht - het vermogen om binnen het kader van een duurzame 

ontwikkeling, functies en activiteiten op te nemen in een bepaalde ruimte - wordt het 

basiscriterium dat de ruimtelijke condities aangeeft voor de ontwikkeling van onze 

samenleving. 

5 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen 



De structuurplanning is de kern van deze nieuwe ruimtelijke planningsstrategie. 

Structuurplanning is een continu maatschappelijk proces dat een dynamische ruimtelijke 

ordening mogelijk maakt. Nieuwe ontwikkelingen scheppen immers ruimtelijke 

behoeften die thans op verschillende wijze en op verschillende niveaus worden 

opgevangen. 

Vaak overheerst een ad-hoc-probleembenadering die zeer verscheiden is en die niet in 

een globaal ruimtelijk kader wordt onderzocht of opgelost. De vraag naar 

bestemmingswijzigingen neemt toe, maar hiervoor ontbreekt er een kader met 

behoeftenbepalingen, éénduidige objectieven, criteria en interpretatiemarges. Een 

coherente, overkoepelende en evenwichtige ruimtelijke visie op de ontwikkeling van 

Vlaanderen is essentieel voor het afwegen en beoordelen van de verschillende 

ruimtevragen van de verschillende maatschappelijke activiteiten. Op deze wijze ontstaat 

ook voor andere beleidsdomeinen een win-win-situatie. 

Het Ruimtelijk Structuurplan levert dat kader en biedt een houvast voor de andere 

beleidsdomeinen en de andere beleidsniveaus. 

Zonder een dergelijk kader is een coherente afweging van maatschappelijke behoeften 

onmogelijk, wordt ad-hoc-benadering bestendigd met een permanent moeizame 

besluitvorming en een verdere polarisatie tussen sectorale belangen, is er een gebrek 

aan samenhang in beslissingen ten aanzien van het ruimtelijk beleid, en een verspilling 

van ruimte en worden ruimtelijke en vooral economische potenties niet optimaal benut. 

Daarenboven wordt aan de andere beleidsniveaus en beleidsdomeinen de broodnodige 

beleidszekerheid en beleidscontinuïteit onthouden. 

Het Ruimtelijk Structuurplan van de gemeente doet uitspraken over het ruimtegebruik 

maar legt geen bodembestemmingen vast: het is dus geen gewest- of aanlegplan. Het 

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen schept als dusdanig geen rechten of plichten voor 

de burger. Het bepaalt wèl de structurerende elementen, belicht ruimtelijke potenties 

en bepaalt richtlijnen en organisatieprincipes voor gronden ruimtegebruik. 

2.3 METHODIEK 

Conform de bepalingen over structuurplanning algemeen in Vlaanderen schrijft de 

gemeente een beleid uit volgens deelstructuren: nederzettingstructuur, economische 

structuur, natuurlijke structuur, landbouwstructuur, recreatieve structuur, 

lijninfrastructuur, ... 

Omdat niet elke plek in Overpelt hetzelfde is, wil de gemeente haar beleid oriënteren 

naar gebieden en elementen die kenmerkend zijn voor Overpelt. 

Om die reden maakt de gemeente in haar structuurplan eerst een selectie van 

deelgebieden en van elementen of componenten die de structuur van de gemeente 

bepalen. Meer concreet betreft het een selectie van deelruimten, bakens of 

merkwaardige gebouwen of bijzondere landschapselementen, open ruimteverbindingen 

en kwetsbare gebieden. 



DEELRUIMTEN, BEPALENDE DEELELEMENTEN EN STRUCTUREN 

HERKENBARE 

DEELRUIMTEN 

RUIMTELIJK 

KWETSBARE 

GEBIEDEN 

OPEN RUIMTE 

VERBINDINGEN 

BAKENS 

KLEINE LANDSCHAPS- 

ELEMENTEN als 

bijzondere bakens 

NEDERZETTING 

DEELSTRUCTUREN 

Met deze benaderingswijze plaatst de gemeente de landschappelijke afweging vooraan 

in haar structuurplan. 

Dit levert de onderstaande indeling op voor de ontwikkeling van het gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan. 

, Technum DEEL01 - pg. 21 van 122 

ECONOMIE 

NATUUR 

LANDBOUW 

STRUCTUURPLAN 

RECREATIE 

LIJN


3. RANDOPMERKING BETREFFENDE DE NAAMGEVING 

VAN DE WOONKERNEN GEMEENTE OVERPELT 

Voor het goede en éénduidige verdere verloop van het gemeentelijk ruimtelijk 

structuurplan Overpelt is het belangrijk om volgende randopmerking te 

formuleren. 

Bij de goedkeuring van het RSPL is een naamverwarring ontstaan tussen de 

naamgeving in het RSPL enerzijds en de gemeentelijke naamgeving betreffende 

de woonkernen anderzijds. 

Enerzijds is de woonkern Overpelt Fabrieksstraat onjuist gesitueerd op kaart 62, 

selectie van de woonkernen, in het RSPL (de locatie komt overeen met de wijk 

Holheide). 

Anderzijds komt de naamgeving Overpelt Fabriek-west en Overpelt 

Fabrieksstraat (woonkern ter hoogte van de Fabrieksstraat-Houtmolenstraat) uit 

het RSPL overeen met Overpelt-Fabriek in de gemeentelijke naamgeving. 

Voor de conformiteit in het verdere verloop van deze nota wordt er vanuit 

gegaan dat de naamgeving zoals aangegeven in het RSPL, in het gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan Overpelt aangepast wordt aan de gehanteerde 

naamgeving binnen de gemeente Overpelt, om zodanig de leesbaarheid van dit 

document naar de bevolking toe te verhogen. 

Er kan dus besloten worden dat volgende naamgeving doorheen de gehele nota 

zal aangehouden worden: 

Naamgeving gehanteerd in het RSPL Naamgeving gehanteerd in het gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan Overpelt 

het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 

de woonkern Overpelt Fabrieksstraat (gelegen 

ten oosten van de N74) 

de woonkern Overpelt Werkplaatsen (gelegen 

ten westen van de N74); 

de woonkern Overpelt Fabriek-oost (gelegen 

ten oosten van de N74) 

de woonkern Overpelt Fabriek-west (gelegen 

ten westen van de N74) 

de woonkern Lindel; de woonkern Lindel; 

3.1 EEN STRUCTUURPLAN VOOR OVERPELT, WAT HOUDT DAT 

IN? 

Een ruimtelijk structuurplan is een plan waarin keuzes worden aangegeven met 

betrekking tot de ruimtelijk-structurele ontwikkeling van een bepaald gebied, waarin de 

ruimtelijke potenties belicht worden en richtlijnen en organisatieprincipes voor gronden 

ruimtegebruik worden aangegeven. Het heeft betrekking op het hele grondgebied en op 

alle ruimtebehoevende activiteiten waarvan de ordening aan een respectievelijk 

bestuursniveau is toevertrouwd. Het beoogt tevens het bevorderen van de 

doeltreffendheid en de interne samenhang van het ruimtelijk beleid. 



Kaarten, met name structuurschetsen, maken deel uit van het ruimtelijk structuurplan 

maar zijn schematisch en indicatief. Zij geven geen bodembestemming aan. 

Na beschrijving, analyse en evaluatie van de bestaande ruimtelijke structuur en trends, 

en na afweging van de ruimtelijke aanspraken van de verschillende maatschappelijke 

activiteiten, schetst het Ruimtelijk Structuurplan Gemeente Overpelt een visie op een 

gewenste ruimtelijke ontwikkeling. De planhorizon van de visie op de ruimtelijke 

ontwikkeling is 2012. 

Deze visie wordt in ruimtelijke termen vertaald in ruimtelijke principes voor de gewenste 

ruimtelijke structuur, die vorm krijgt in de structuurbepalende componenten. Dit zijn de 

nederzettingen, het buitengebied, de gebieden voor economische activiteiten en de 

lijninfrastructuur. 

Op basis van onderbouwde ramingen (prognoses) en van de visie op de ruimtelijke 

ontwikkeling met planhorizon 2012 doet het Ruimtelijk Structuurplan Gemeente Overpelt 

voorstellen om maatregelen te treffen. Deze maatregelen zullen gefaseerd worden in 

vijfjaarlijkse perioden. Het Ruimtelijk Structuurplan Gemeente Overpelt zal bijgevolg in 

de tussenliggende periode kunnen worden geëvalueerd en bijgestuurd. 

De belangrijkste beslissingen die nodig zijn om de gewenste ruimtelijke structuur 

realiseerbaar te maken zijn samengebracht in de bindende bepalingen. 

Het Ruimtelijk Structuurplan Gemeente Overpelt zal voor het beantwoorden van de 

verschillende behoeften een visie ontwikkelen. 

In de gemeente doen zich een aantal specifieke ruimtelijke ontwikkelingen voor, die 

bijzondere aandacht verdienen tijdens het gemeentelijke structuurplanningsproces. Het 

zijn ruimtelijke eigenschappen -kwaliteiten, knelpunten of tendensen- die een 

belangrijke weerslag hebben op het functioneren van Overpelt. 

In het structuurplan zal zowel een lange termijn visie ontwikkeld worden als een 

oplossing geboden voor een aantal acute problemen. 

Door het structuurplan ontstaan geen planschade of planbaten. Dit kan alleen door een 

uitvoeringsplan dat de bestemming van de grond wijzigt. Ter uitvoering van het 

structuurplan kunnen wel projecten gedefinieerd worden die tot gevolg hebben dat 

planschade of planbaten ontstaan. Planschade ontstaat indien bv. een huidig ontsloten 

woongebied op het gewestplan wijzigt naar landbouw– of natuurgebied. Planbaten 

ontstaan indien bv. na uitvoering van een ruimtelijke uitvoeringsplan een 

landbouwgebied op het gewestplan woongebied wordt of bedrijventerrein. Planbaten en 

planschade wordt geregeld in art. 84 – 91 volgens het decreet van 18 mei 1999 

houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, gewijzigd bij de decreten van 28 

september 1999, 22 december 1999, 26 april 2000, 8 december 2000, 13 juli 2001, 1 

maart 2002, 8 maart 2002 en 1 september 2002. 

Taken van de gemeente 

De taakstelling van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan richt zich - volgens het 

zogenaamde subsidiariteitsbeginsel - naar de structuurplannen die op een hoger niveau 

zijn opgesteld, te weten het provinciaal ruimtelijk structuurplan en het Ruimtelijk 

Structuurplan Vlaanderen. 

Volgens het subsidiariteitsbeginsel krijgt elk niveau (gewest, provincie, gemeente) 

bepaalde taken toebedeeld, waarbij: 

steeds rekening gehouden wordt met het hoger kader. 



er voortdurend onderling overleg gepleegd wordt tussen de verschillende 

niveaus. 

Hieronder wordt aangegeven welke taken door de gemeente uitgevoerd dienen te 

worden in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. Deze taken worden soms expliciet 

vermeld in de bindende bepalingen van het Ruimtelijke Structuurplan Vlaanderen, soms 

zijn ze impliciet aanwezig in de indicatieve beschrijvingen van dit plan. 

Taakstelling open ruimte 

Voorstellen aanreiken voor een gemeentelijk ecologisch netwerk: 

aanvullend aan de VEN-gebieden eerste fase (GEN’s, GENO’s), maar vooral 

aan de natuurverbindings- en natuurverwevingsgebieden, om zodanig een 

lokaal ecologisch netwerk als een verdere verfijning van de bovenlokale 

ecologische netwerken (VEN, natuurverbindingen, natuurverwevingen) vorm 

te geven . 

Het nader definiëren van de actieplannen van het GNOP. 

Een voorstel uitwerken van een gemeentelijke agrarische structuur om na 

te gaan in welke mate een leefbare landbouw toekomstgericht kan groeien in 

combinatie met toerisme, recreatief medegebruik, landschapsversterking en 

natuurbeheer. 

Definiëring van abiotische, biotische, antropogene, historische of visueel 

markante elementen en componenten van het gemeentelijk landschap. 

Formulering van gedifferentieerde ontwikkelingsperspectieven voor 

karakteristieke elementen en componenten van het landschap. 

Versterken van de relatie tussen de woonkernen en het omliggende 

landschap. 

Taakstelling nederzettingsstructuur 

Ontwikkeling van een ruimtelijke visie op de kern(en). Hierbij dient een 

multifunctionele ontwikkeling en het verweven van functies en activiteiten 

voorop te staan. 

Lokalisatie van nieuw te bouwen woningen met fasering, minimale/maximale 

dichtheden en voorstellen van woontypes. 

Behoud en verhogen van de kwaliteit van de kernen door de nadruk te 

leggen op inbreiding, renovatie, het aantrekkelijk maken van de 

woonomgeving, ... 

Vermijden dat linten en verspreide bebouwing verder groeien. 

Bereikbaar houden van de voorzieningen om de kernen leefbaar te houden. 

Herwaardering en herstel van het historisch patrimonium van de kernen. 

Veilig stellen van ontwikkelingsmogelijkheden voor bestaande en nieuwe 

economische activiteiten (zoals kleinhandel en activiteiten verweven met 

de woonfunctie). 

Het kleinstedelijk gebied heeft een taakstelling voor het realiseren van 16 

residentiële standplaatsen voor woonwagenbewoners. 



Taakstelling economische activiteiten 

Voorstellen formuleren voor de ontwikkeling van de bedrijventerreinen 

binnen de randvoorwaarden die in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en 

het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg worden gesteld. 

Voorstel uitwerken van de herlokalisatie of uitbreiding van lokale 

bedrijvigheid. 

Formulering van ontwikkelingsperspectieven voor - zowel zonevreemde als 

zone-eigen - bedrijven en economische activiteiten buiten de 

bedrijventerreinen. Er dient een samenhangende visie op de lokale 

economie (zowel op de kleinhandel als op de primaire, secundaire als 

tertiaire activiteiten) uitgewerkt te worden. 

Oplossingen uitwerken in functie van een optimale ontsluiting van de 

bedrijventerreinen, waarbij de beperking van de hinder naar het omringende 

landschap en de woonkernen toe een prioriteit is. 

Verhogen van de ruimtelijke kwaliteit van de bedrijventerreinen en hun 

omgeving door landscaping en buffering. 

In de eerste plaats stimuleren van de handelsactiviteiten in het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt door het uitwerken van 

verkeerskundige en infrastructurele maatregelen die de aantrekkelijkheid en 

bereikbaarheid voor winkelwandelaars verhogen. 

Taakstelling lijninfrastructuur 

Categorisering van het lokale wegennet: voetpaden, fietspaden, 

woonstraten, wijkontsluitingswegen, verzamelwegen en wegen voor 

doorgaand verkeer. 

Optimalisering van het lokale wegennet: aanpassingen aan voet-, 

fietspaden, wegen, kruispunten, parkeerplaatsen, ... 

Optimalisering collectief vervoer. 

Verbetering verkeersveiligheid op de lokale wegen (o.a. schoolroutes). 

Ontsluiting van de bedrijventerreinen 

Taakstelling overige functies 

Mogelijkheden uitwerken voor toeristisch-recreatieve activiteiten. 

Uitgangspunt hierbij is het recreatief medegebruik met respect voor de 

draagkracht van het gebied. In het buitengebied is enkel laagdynamische 

infrastructuur ( 6 ) mogelijk. 

6 Laagdynamische toeristisch-recreatieve infrastructuur: infrastructuur die omwille van haar intrinsieke aard, in haar onmiddellijke 

omgeving eerder beperkte veranderingen teweegbrengt in de bestaande ruimtelijke en sociaal-economische structuur en in het 

bestaande ruimtegebruik. 



HET STRUCTUURPLANNINGSPROCES IN DE GEMEENTE OVERPELT: 

Het structuurplanningsproces werd opgebouwd in drie fasen: 

fase 1: Werkversie Structuurplan 

fase 2: Voorontwerp structuurplan (informatief, richtinggevend en bindend deel) 

fase 3: Procedure ter goedkeuring van het ontwerp Gemeentelijk 

Ruimtelijk Structuurplan 

Overlegstructuur 

Voor de opmaak van het structuurplan werd overleg gepleegd met: 

FASE 1 

De ambtelijke werkgroep bestaat in de gemeente Overpelt uit een groep 

personen, die tijdens het planningsproces diverse keren met het 

studiebureau samenkomen om de voortgang van het planningsproces te 

bespreken en eventuele afspraken en/of taakverdelingen te bepalen. De 

ambtelijke werkgroep staat in voor de praktische organisatie en directe 

opvolging van het planningsproces en werkt nauw samen met het 

studiebureau om aan het structuurplan vorm te geven. 

De ambtelijke werkgroep heeft momenteel de volgende leden: 

Dhr. Jaak Fransen, burgemeester 

Dhr. Piet Van Otterdijk, eerste schepen 

Mevr. Marleen Kuppens, schepen 

Dhr. Dirk Vanseggelen, schepen 

Dhr. Roel Verachtert, schepen 

Dhr. Patrick Van Baelen, schepen 

Dhr. Peter Spooren, secretaris 

Dhr. Godfried Van Hertum, diensthoofd grondgebiedzaken 

Dhr. Peter van der Poort, ambtenaar dienst ruimtelijke ordening 

De bevolking wordt betrokken door het organiseren van enkele 

hoorzittingen. 

Tijdens de hoorzittingen worden de probleemvelden zoals aangegeven door 

de bevoorrechte getuigen en de ambtelijke werkgroep bij de bevolking 

kenbaar gemaakt en krijgt de bevolking de kans hierop bemerkingen te 

formuleren en hun problemen en kansen te uiten. 

overleg met de provincie 

werkversie voorontwerp Structuurplan 

De werkversie wordt goedgekeurd door het College van Burgemeester en Schepenen 

(eind juli 2003). 



FASE 2 

Voorontwerp structuurplan 

Na bespreking van de deelstudies in een 10-tal vergaderingen met de ambtelijke 

werkgroep worden deze studies gebundeld tot één document: het voorontwerp ruimtelijk 

structuurplan Overpelt. 



4. ALGEMENE SITUERING 

4.1 KENCIJFERS 7 

De gemeente Overpelt heeft een totale oppervlakte van ca. 40,80 km². 

Overpelt is met zijn 13.578 inwoners op 31 december 2006, een qua 

inwonerstal bescheiden gemeente in het arrondissement Maaseik. 

De langste afstand tussen de gemeentegrenzen is 8 km in oost-west richting. 

De langste afstand in de noord-zuid richting is 9 km. 

De afstanden tot een aantal gemeenten bedragen: Meeuwen-Gruitrode, 18 km; 

Bree, 19 km; Valkenswaard, 19 km; Balen, 22 km; Beringen, 27 km; Eindhoven, 

30 km; Genk, 34 km; Hasselt, 34 km; Maastricht, 69 km; Aken, 89 km en 

Brussel, 98 km. 

RUIMTEGEBRUIK (in ha) 

1989 1997 2006 

oppervlakte totaal 4.084, 72 4.084.72 4.084, 72 

DEMOGRAFIE 

aantal inwoners 11.486 12.245 13.578 

aantal vrouwen 5.637 6.038 6.717 

aantal mannen 5.849 6.207 6.861 

7 * bron: Gemeente 

*** bron: RVA,NIS, ,verwerking Gemeente 



5. MILIEU 

5.1.1 Bodem 

Bodemsamenstelling 

De ondergrond te Overpelt wordt gevormd door het complex van Hoogterassen 

van de Maas, bestaande uit grinden en daterend uit de Mindelijstijd. 

Deze grindlagen zijn voortzettingen van de zone van Budel (een onderafdeling 

van de Mindelafzettingen), gelegen tussen de zone van Tegelen (Günz) en het 

niveau van Neede. 

Overpelt ligt tussen de breuken van Rotem-Heerlerheide en Feldbiss in het 

oosten en de natuurlijke plateaurand van 40-50 meter van Zonhoven-Oostham- 

Balen-Wezel richting Bladel (Nederland). Het staat vast dat de Rijn eveneens 

een rol heeft gespeeld bij de aanvoer van het grindmateriaal tijdens de 

Mindelijstijd. 

Na de afzetting van de zone van Weert (Bovenste Mindelafzetting) is de Rijn 

teruggetrokken naar zijn huidige vallei. Het grindmateriaal werd afgedekt met 

dekzand (Pleistoceen). Dit bestaat hoofdzakelijk uit zand in het noorden en uit 

lemig zand in het centrale gedeelte van het zuiden. 

De pleistocene deklaag is weinig dik, zodat het grindmateriaal in de ondergrond 

op geringe of matige diepte (20-125 cm) wordt aangetroffen. De holocene 

stuifzandformatie ten noorden van de Holvense beek scheidt het noordelijk 

zandgebied van het zuidelijk lemig zandgebied af. 

Op het grondgebied van Overpelt worden vier bodemkundige landschappen 

onderscheiden: het zandgebied, het duinenlandschap ten noordwesten van de 

Holvense beek, het lemig zandgebied tussen de Holvense Beek en de Dommel 

en het oud-bouwland en plaggengebied van Neerpelt-Overpelt. 

De meest voorkomende bodemseries zijn: 

Zeg: natte zandgronden met duidelijke humus en/of ijzer B-horizont; 

Zag: zeer droge tot matig natte zandgronden met duidelijke humus en/of ijzerhorizont; 

tZAg: zeer droge tot matig natte zandgronden met duidelijke humus en/of ijzerhorizont met grindsubstraat 

beginnend op geringe hoogte (20-125 cm); 

Zcg: matig droge zandgronden met duidelijke humus en/of ijzer B horizont; 

Zcp: matig droge gronden op zand; 

Scg: matig droge lemig-zandgronden met duidelijke humus en/of ijzer B horizont; 

Sdg: matig natte lemig-zandgronden met duidelijke humus en/of ijzer horizont; 

Sem: natte lemig-zandgronden met diepe antropogene humus A-horizont; 

Sfm: zeer natte lemig-zandgronden met diepe antropogene humus A horizont; 

Sbp: droge gronden op lemig zand; 

Sep: natte gronden op lemig zand; 

tSdg: matig natte lemig-zandgronden met duidelijke humus en/of ijzerhorizont met grindsubstraat beginnend op 

geringe hoogte (20-125 cm); 

tScg: matig droge lemig-zandgronden met duidelijke humus en/of ijzer B horizont met grindsubstraat beginnend op 

geringe hoogte (20-125 cm); 

tSbf: droge lemig-zandgronden met weinig duidelijke humus en/of ijzer B horizont met grindsubstraat beginnend op 

geringe hoogte (20-125 cm). 

Enkele duinen komen voor (Heide aan de fabriek) die gevormd zijn uit jong 

stuifzandmateriaal waarin nog geen of een zeer zwakke profielontwikkeling heeft 

plaatsgevonden. Enkele veengronden komen voor rond de Holvense beek, de 

Gortenloop en de Dommel. 

Het zijn complexen waarin de draineringsklasse en de profielontwikkeling niet 

worden aangegeven. De bodems bevatten meer dan 30 % organisch materiaal 

tot op meer dan 30 cm diepte. 



5.1.2 Water 

Op de bodemassociatiekaart kan het volgende onderscheiden worden: 

Vallei-zones met o.a. associaties van rivieren beekafzettingen en venige 

associaties; 

Terrasgrindgebieden met o.a. hoofdterras grindassociaties bestaande uit 

lemige-zandgronden en zandgronden; 

Stuifzandgebieden met o.a. associaties van de landduinen. 

Vervuilde sites 

De gemeente beschikt over een aantal potentieel vervuilde sites. Enkele oude 

stortplaatsen en oude fabrieksterreinen. Deze sites bevinden zich voornamelijk 

in het noorden van de gemeente. 

In samenwerking met OVAM en Umicore zijn de private tuinen en vrijliggende 

assen gesaneerd (door afgraving). In een volgende fase worden de publieke 

vervuilde sites aangepakt. 

Zware metalen 

Het grootste milieuprobleem dat zich voordoet in Overpelt, is dat van de zware 

metalen (cadmium). De vervuiling met cadmium hing grotendeels samen met de 

zinkindustrie. Per ton geproduceerd zink, kon men 3 kg cadmium vinden. 

De opname van cadmium door de mens, zou onder de 0,070 mg/dag dienen te 

blijven, hoewel deze waarde in sommige gebieden overschreden wordt. 

Het voedsel levert de belangrijkste bijdrage tot de cadmiumbelasting van het 

menselijk lichaam, nml. 95 %. Het kan ook opgenomen worden via het 

drinkwater en/ of het inademen van vervuilde buitenlucht. 

De zone rond de zinkfabriek is sterk verontreinigd. De zone rond de zinkfabriek 

behoort tot klasse 3 (verontreinigde grond) en 4 (sterk verontreinigde grond). 

De klasse 3 breidt zich vanaf de zinkfabriek in noord-oostrichting uit op 

Neerpelts grondgebied. Dit is het gevolg van de overheersende 

zuidwestenwinden. 

Met betrekking tot uitvallend stof (dat zich door de grootte van de deeltjes 

onderscheidt van zwevend stof) situeert zich het probleem op vlak van 

cadmium, zink, lood en koper. De voornaamste polluent in zwevend stof is zink. 

De zinkpollutie in de lucht stijgt nog elk jaar. In 1984 waren de door LISEC 

gemeten resultaten vrij hoog. 

Naast de tuingronden die verontreinigd zijn, zijn er een aantal wegen 

opgehoogd met verontreinigde zinkassen van de zinkfabriek Overpelt. Waar 

deze juist gelegen zijn is onbekend, toch dient men er in de toekomst rekening 

mee te houden. 

Water- en structuurkwaliteit 

De fysico-chemische en biologische kwaliteitsgegevens van de waterlopen 

worden weergegeven op basis van de PRATI-index (PI) en de Biotische index 

(BI). Voor de gemeente Overpelt zijn er twee meetpunten, nl. op de Dommel ter 

hoogte van de limnigraaf Neerpelt en op de Holvense beek, stroomafwaarts 

RWZI Overpelt. De Prati-index was tussen 1993 en 1998 gemiddeld voor de 



Dommel 4,1 (wat verontreinigd betekent) en voor de Holvense beek 2,9 (wat 

matig verontreinigd betekent). De Biotische Index bedroeg tussen 1993 en 1998 

voor de Dommel 4,9 (wat wijst op een matige kwaliteit en verontreiniging) en 

voor de Holvense beek 3,5 (wat wijst op een slechte kwaliteit en zware 

verontreiniging). Algemeen kan men dus stellen dat de fysico-chemische 

waterkwaliteit matig is in Overpelt. 

Tabel 1: Kwaliteit van de beken 

Meetplaats BI PI 

‘93 ‘9 

4 

‘9 

5 

‘9 

6 


‘9 

7 

‘98 Ge 

m 

Dommel-Boven Dommel 

‘93 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 Ge 

Dommelhof-sportcentrum 4 - - 2 5 5 4 5,1 5,2 3,9 5,5 - - 4,9 

Afwaarts brug 4 2 5 5 - - 4 5,1 5,1 4,0 5,1 4,6 4,4 4,7 

Haagdoorn, afwaarts 

brug, opwaarts rioolmond 

Heesakker, zijpad en 

Heesakkerstraat, afw 

brug 

4 5 6 5 6 6 5,3 5,7 4,1 3,1 4,1 3,7 3,6 4,0 

- - - 6 7 - 6,5 - - - - 4,0 - 4,0 

Weel - 4 6 - - - 5 - - 3,1 4,4 3,6 - 3,7 

Kleine-Brogel, tussen 

weg en woning, opwaarts 

schot 

Gemiddelde 3,8 3, 

Opwaarts monding in 

Dommel 

Bron: VMM. 

Waterhuishouding 

3 3 5 5 6 - 4,4 4,2 4,0 2,8 3,5 2,4 2,5 3,2 

5 

5, 

5 

4, 

6 

6 5,5 4,9 5 4,6 3,4 4,5 3,7 3,5 4,1 

Holvensebeek-Holvenloop 

- 3 - - - 4 3,5 2,0 2,8 - 4,6 2,3 - 2,9 

De waterhuishouding wordt bepaald door o.a. de diepte van de permanente 

grondwatertafel, de doorlatendheid van de afzetting(en), de aard van de 

ondergrond en de ligging in het reliëf: 

grondwatertafel: deze ligt in het algemeen op minder dan 3 meter diepte, 

behalve op de hoge gronden (stuifzandduinen en hoge plateaus). In 

beekdepressies ligt de permanente grondwatertafel op minder dan 125 cm 

diepte of zelfs aan het oppervlak in de venige plassen. 

doorlatendheid van de afzetting(en): de zanden van holocene en 

pleistocene oorsprong zijn vrij goed doorlatend. De lemig-zand-gronden zijn 

iets minder doorlatend. 

de aard van de ondergrond: gronden met grindsubstraat vertonen soms 

een onregelmatige huishouding, vooral wanneer de grindlagen 

gecompacteerd zijn door kleiig inbeddingsmateriaal of wanneer ze zeer 

stenig zijn en een bepaalde dikte hebben (enkele tientallen centimeters). 

Hierdoor worden de inwendige waterhuishuishouding en vooral de opstijging 

van het bodemwater gestoord. 

de ligging in het reliëf: lage, vlakke gronden zijn permanent nat 

(valleidepressies). Vlakke laagplateaus zijn meestal matig nat. Hoge 

gronden met vlak reliëf zijn overwegende droog. Gronden met golvend reliëf 

m


5.1.3 Lucht 

5.1.4 Afval 

vertonen een te sterke ontwatering; ze liggen daarenboven meestal hoog 

(duinen). 

De luchtkwaliteit in de gemeente wordt voornamelijk beïnvloed door industriële 

activiteiten. Deze is voor ongeveer drie vierde verantwoordelijk voor de uitstoot 

van zwaveloxiden. Voor stikstofoxiden is het verkeer voor meer dan 90% 

verantwoordelijk. 

Afvalverwerking 

Het intercommunale recyclagepark, gesitueerd in de Lieven Bauwenslaan, wordt 

door 85 % van de inwoners gebruikt en door 31 % frequent gebruikt. 

Rioleringen 

De aansluitbaarheidsgraad op de riolering is momenteel hoger dan 98,5%. Naar 

de toekomst toe zal dit, door de realisatie van enkele rioleringsprojecten, nog 

toenemen tot bijna 99,9%. Voor de overblijvende woningen worden IBA’s 

voorzien. Volgens de huidige voorontwerp zoneringsplannen gaat het, buiten de 

IBA’s voor chaltes, nog over 19 IBA’s. 



6. RUIMTELIJKE STRUCTUUR 

6.1 MACROSTRUCTUUR-SITUERING IN DE REGIO 

(zie kaart 1: ‘Situering in de regio’) 

Door de ligging van de gemeente Overpelt binnen Vlaanderen en de Euregio en door 

het feit dat de provincie Limburg een bijzondere positie bekleedt ten aanzien van de 

relatie met Nederland en Maastricht-Aken, kan men spreken van een ruimtelijke 

samenhang tussen Nederland en Noord-Limburg, met hier in het bijzonder de regio 

Valkenswaard- Eindhoven. Aan grensoverschrijdende perspectieven dient op die manier 

voldoende aandacht geschonken te worden. De provincie Limburg grenst namelijk voor 

slechts één vierde aan Vlaanderen en voor drie vierde aan grensgebieden (1/4 Wallonië 

en 2/4 Nederland). 

De gemeente Overpelt situeert zich in de Kempische As in Noord-Limburg. De 

Kempische As is een stedelijk netwerk dat bestaat uit de structuurondersteunende 

kleinstedelijke gebieden Herentals, Geel en Mol, de kleinstedelijke gebieden op 

provinciaal niveau Lommel, Neerpelt-Overpelt en de gemeenten Olen en Hamont-Achel. 

Dit stedelijk netwerk is een verstedelijkt gebied. De rol van dit gebied ligt vooral in zijn 

industrieel-economische functie en in de ontwikkeling van de elkaar aanvullende 

(intensieve) toeristisch-recreatieve activiteiten die door landschappelijke troeven 

kunnen worden gevaloriseerd. 

De Kempische As, als ruimtelijk aaneengesloten industriële band, loopt functioneel 

verder door over Hamont-Achel en Budel (Nederland) naar het achterliggend 

Ruhrgebied. Deze functionele verbinding/verderzetting is mogelijk door de 

aanwezigheid van ‘lineaire strengen’ doorheen het landschap. De oost-west 

georiënteerde IJzeren Rijn is in de huidige context de belangrijkste schakel. 

De hoofdlijninfrastructuur in Noord-Limburg vertoont een duidelijk dambordpatroon, een 

netwerk van ‘strengen’ die de voornaamste kernen verbindt. In de mazen van dit 

netwerk komen openruimte-, natuuren landbouwgebieden voor, in de knooppunten de 

voornaamste nederzettingen. Verlinting langsheen deze ‘verbindingsstrengen’ is een 

duidelijk aanwezig fenomeen. 

6.2 MESOSTRUCTUUR-SITUERING IN DE OMGEVING 

Algemene situering 

De gemeente Overpelt wordt omringd door de gemeenten Lommel in het westen, 

Neerpelt in het noord-oosten, Peer en Hechtel-Eksel in het zuiden. Vanuit het regionaal 

schaalniveau bekeken kan men ruimtelijk-morfologische de centra van Overpelt en 

Neerpelt als één geheel bekijken, doorsneden door de Dommel. 

De oriëntatie van de IJzeren Rijn, de noordzuidverbinding, … maar ook de beekvalleien 

en (sommige) bebouwingsstructuren vallen samen met de dambordvormige 

netwerkstructuur van Noord-Limburg. 

Omwille van het reliëf (aflopend Kempisch Plateau) zorgen deze beekvalleien voor een 

noordzuid gericht ‘strokenlandschap’. Beekvalleien doorsnijden het Kempisch Plateau, 

bebouwing situeert zich voornamelijk op de heuvelruggen. 



Boscomplexen 

Een relatief groot aaneengesloten boscomplex strekt zich uit ten westen van de 

noordzuidverbinding N74, Pijnven en ten zuiden van de N71: Heide achter de 

Steenweg, Gorten, Holven, ... 

Een wig, gevormd door de Holvense beekvallei met hierin het natuurreservaat ‘t Plat, 

zorgt voor een splitsing van dit boscomplex. 

Ook de as gevormd door de verkeersader Hasselt-Eindhoven (N715) zorgt voor een 

verdere verdeling. Dit boscomplex strekt zich verder uit in oostelijke richting op het 

grondgebied Hechtel-Eksel en Leopoldsburg. 

Ten oosten van Overpelt is het boscomplex Lozerbos-Kolisbos (gemeente Neerpelt- 

Bocholt) gelegen. 

De gemeente Overpelt met de vallei van de Dommel scheiden de beide boscomplexen 

van elkaar. 

Landduinen 

Landduinen komen vooral voor ten noordwesten en ten westen van de Holvense beek. 

Ze zijn in mindere mate opvallend omdat ze deel uitmaken van grotere 

naaldhoutaanplantingen. 

Valleigebieden 

De valleigebieden van de Dommel en de Holvense beek zijn bepalend voor het 

landschap. Het zijn vooral lineaire elementen in deze valleigebieden, die deze entiteiten 

landschappelijk versterken en die vaak een corridor vormen tussen de aangrenzende 

gebieden. De uitgesproken noordzuid gerichtheid van het landschap in Noord-Limburg 

is in het verloop van de beken en rivieren duidelijk waarneembaar. 

Natuurgebieden 

Voornamelijk in het zuiden van de gemeente Overpelt vindt men een aantal 

natuurgebieden: ‘t Plat, Hobos, Holheide, Park der Lage Kempen, alsook de 

Dommelvallei. De Dommelvallei vormt de scheiding tussen Neerpelt en Overpelt. 

Ten noorden van de gemeente Overpelt is het grensoverschrijdend natuurreservaat 

‘Hageven’ gelegen. 

Landbouwgebieden 

De open en grootschalige landbouwgebieden zijn voornamelijk te lokaliseren tussen de 

noordzuid gerichte beekvalleien, nl. in het omliggende landschap van de vallei van 

Holvense Beek, ten oosten van Lindel in en aan de rand van de vallei van de Dommel 

en verder naar de gemeente Neerpelt (vallei van de Prinsenloop) en Peer. 

Men kan in de gemeente Overpelt echter niet spreken van een uitgesproken 

landbouwgemeente, omwille van de overvloedig aanwezige bosstructuren, het 

omvangrijke regionale industrieterrein Nolimpark en de uitgesponnen woonband 

Overpelt-Lindel-Hoeven. 

Industriegebieden 

De industriegebieden komen uitsluitend voor ter hoogte van het regionaal 

industrieterrein Nolimpark en de historisch gegroeide Zinkfabriek. Alleen op deze locatie 

domineren ze het landschap en kan men spreken van een industrialisatie ervan. In de 

directe omgeving kent enkel Lommel een dergelijke grootschalige industriële 



ontwikkeling, waardoor beide gemeenten binnen de Kempische As een belangrijke rol te 

vervullen hebben. 

Bebouwd weefsel 

Er bestaat een verwevenheid met de woongebieden die langs de weg Eksel-Lindel- 

Overpelt naar Neerpelt voorkomen. Tussen Lindel en Overpelt deint de periferie van de 

woonzone uit naar het oosten (Heesakker, De Riet en Dommelvallei). Deze vertikale 

ontwikkeling van de bebouwde structuur (Lindel-Hoeven) heeft enerzijds te maken met 

de noordzuid gerichtheid van de beekvalleien (en het feit dat de tussengebieden hoger 

gelegen zijn) en anderzijds omwille van de historische verbindingen tussen de kernen in 

de omliggende gemeenten en langsheen de belangrijkste wegen. 

Tussen de verschillende kernen is er lintbebouwing ontstaan langs de bestaande 

verbindingswegen. Ook de zijwegen langs deze verbindingen zijn langzaam ingenomen 

door bebouwing. Verspreide bebouwing treft men over de ganse gemeente. 

6.3 HISTORIEK EN ONTWIKKELING VAN OVERPELT EN ZIJN 

BELANGRIJKSTE DEELKERNEN 8 

Zoals in vele gemeenten lag de sociaal-economische roeping van Overpelt destijds in 

de agrarische sector. Op sociaal-economisch vlak konden de boeren meestal niet 

enkel van hun landbouwactiviteiten leven. Ze hielden er dan ook meestal een activiteit 

in de plaatselijke of regionale handel op na. Vanaf de 16de eeuw had menig 

Overpeltenaar een activiteit in de handelssector. Tussen 1600 en 1680 werden enkele 

schansen, o.a. deze van Lindel door de inwoners aangelegd. Zij konden zich niet 

anders verdedigen gezien het Prinsbisdom Luik geen eigen leger had. 

Een vrij gedetailleerd beeld van het landschap vinden we terug op de Ferrariskaart, 

omstreeks 1777. Vanaf de tweede helft van de 18 de eeuw komt het landschap in 

Overpelt voor als een gebied van zeer uitgestrekte heidevlakten. De valleigebieden 

zijn reeds grotendeels in gebruik als landbouwexploitatie (grasland). Rond de 

woongebieden treft men hier en daar een akkergordel aan. In de beekvalleien werd op 

sommige plaatsen turf gestoken, zoals bijvoorbeeld een turfwinning in ‘Het Plat’. 

Onder invloed van de Oostenrijkers werd de heide terug bebost. Hierbij werd vooral 

grove den aangeplant. Tussen 1790 en 1830 ontstond er een grote ontbossingsperiode 

ten gevolge van de secularisatie van kerk- en kloostereigendommen. Tussen 1830 en 

1849 werden lange rechte steenwegen aangelegd. Dit hoofdwegenpatroon is tot op 

heden grotendeels bewaard gebleven. Grote hoevecomplexen, zoals ‘Den Grooten 

Hof’ werden door de abdij van Floreffe aangelegd. 

Het is vooral vanaf de 19de eeuw dat de industrialisatie ook in Overpelt een 

voedingsbodem trof met o.a. de ontwikkeling van Overpelt-Fabriek. De aanleg van het 

Kempisch Kanaal in 1846 en de spoorlijnen Hasselt-Eindhoven (1866) en Mol- 

Neerpelt-Gladbach (1879) hebben mede de gemeente uit het isolement gehaald. Uit die 

periode dateren ook de eerste grote naaldhoutaanplantingen in de omgeving van de 

‘Houtmolen’, de Heesakkerheide en de Gorten. 

Vanaf de twintigste eeuw wordt het landschap sterk gewijzigd. Metaalverwerkende 

industrieën worden opgericht rond het Kempisch Kanaal. In de heide- en duingebieden 

worden nieuwe woonzones opgericht (o.a. Overpelt-Fabriek en Holven). Heidegebieden 

en landduinen werden verder bebost tot de huidige oppervlakte. De ontwikkeling van 

8 bron: tekst gemeentelijke info Overpelt 



het industrieterrein ten westen van het centrum gaf vervolgens rond 1960 nieuw sterke 

impulsen. 

Op het eind van de 20ste eeuw werd de Noord-Zuidverbinding (N74) aangelegd. 

Ondanks het feit dat Overpelt ten gronde geen historische kern heeft, kan de Ringlaan 

toch beschouwd worden als de omgording van de centrale belevingszone. Het is binnen 

deze zone dat een veelheid van functies wordt aangetroffen. De structuur van het 

centrum heeft een eerder stelselmatige ontwikkeling gekend en is zelfs in de laatste 

decennia nog grondig gewijzigd. 



7. PLANNINGS- EN BELEIDSCONTEXT 

De volgende paragrafen zijn uittreksels uit verschillende bovenlokale 

beleidsdocumenten. De conclusies en citaten moeten in deze context gelezen worden, 

als randvoorwaarden voor het gemeentelijk beleid. 

7.1 SITUERING VAN OVERPELT IN HET RSV 

figuur: Kaart Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen 

7.1.1 Kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau 

Het RSV kent aan Overpelt een specifieke rol toe. 

Samen met Neerpelt wordt de gemeente aangeduid als kleinstedelijk gebied op 

provinciaal niveau. Het RSV legt de bevoegdheid van de afbakening van deze 

kleinstedelijke gebieden bij de provincie 

Dit stedelijk gebied behoort samen met de structuurondersteunende kleinstedelijke 

gebieden Herentals, Geel en Mol, het kleinstedelijke gebied op provinciaal niveau 

Lommel en de gemeenten Olen en Hamont-Achel tot het stedelijk netwerk 

‘Kempische As’. 

De rol van dit gebied ligt vooral in zijn industrieel-economische functie en in de 

ontwikkeling van de elkaar aanvullende (intensieve) toeristisch-recreatieve activiteiten 

die door landschappelijke troeven kunnen worden gevaloriseerd. 



7.1.2 Economisch knooppunt 

Een belangrijke doelstelling van het RSV is het bundelen van economische activiteiten 

in de zogenaamde economische knooppunten. De gemeente Overpelt werd opgenomen 

als economisch knooppunt en grenst aan de economische knooppunten Lommel en 

Neerpelt. Enkel de buurgemeenten Hechtel-Eksel en Peer zijn geen economisch 

knooppunt. 

Economische knooppunten zijn van essentieel belang voor het aantrekken van nieuwe 

investeringen. Ze worden optimaal uitgebouwd en krijgen de nodige 

groeimogelijkheden. 

Het is de taak van de provincie om regionale bedrijventerreinen (vb. het Nolimpark) af 

te bakenen in Overpelt. 

Het afbakenen van lokale bedrijventerreinen behoort tot de bevoegdheden van de 

gemeente. 

7.1.3 Hiërarchisering verkeersinfrastructuur 

Op het grondgebied van Overpelt komt er geen hoofdweg voor volgens het RSV. De 

N71 vanaf de A13 te Herentals tot de N74 te Overpelt en de N74 van de A2 te 

Houthalen tot aan de Nederlandse grens (richting Eindhoven) werden als primaire 

wegen type I geselecteerd. De andere wegen worden gezien als secundaire en lokale 

wegen. 

Betreffende de wegeninfrastructuren wordt gesteld in de bindende bepalingen dat het 

Vlaams Gewest de hoofdwegen, primaire wegen I en II selecteert. De provinciale 

overheid behandelt de secundaire wegen. 

7.2 SITUERING VAN OVERPELT IN HET RSPL 9 

(zie kaarten 2 en 3: ‘Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg / RSPL’) 

7.2.1 Deelruimte ‘Kempische As’ en ‘Drieparkengebied’ 

Overpelt maakt deels deel uit van de deelruimte ‘Kempische As’ binnen de 

hoofdruimte ‘Kempen’. 

De provincie concentreert zich voornamelijk op het gebied Lommel-Neerpelt- 

Overpelt als hoogdynamisch zwaartepunt van de Kempische As op grondgebied 

Limburg en in het kader van de versterking van de stedelijke en economische 

structuur van Noord-Limburg. Steeds met het grensoverschrijdend belang in het 

achterhoofd. (zowel in relatie met de provincie Antwerpen, als met Nederland) 

Volgende ruimtelijke principes worden voorgesteld: 

De kleinstedelijke gebieden Lommel en Neerpelt-Overpelt zijn in hun 

samenhang te beschouwen, als een as met plaatselijke 

verdichtingknooppunten langs de infrastructuurbundels, van elkaar 

gescheiden door natuurverbindingen en open ruimte verbindingen. 

9 Ministeriële goedkeuring bij besluit van 12 februari 2003, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 26 februari 2003 



De IJzeren Rijn, het Kempisch Kanaal en de N71 zijn de dragers van de 

ontwikkelingen binnen het netwerk, waarop de stedelijke gebieden worden 

aangetakt. Het versterken van de stationsomgevingen in de stedelijke 

gebieden, het multimodaal gebruiken van de aanwezige infrastructuren door 

de bedrijven (bv. overslagcentra,…), … zijn belangrijke aandachtspunten 

voor het ruimtelijk beleid. 

Bestaande en bijkomende bedrijventerreinen kunnen zich op het kruispunt 

van Kempische As en de noord-zuid verbinding ontwikkelen. 

Overpelt maakt deels deel uit van de deelruimte ‘Drieparkengebied’ binnen 

de hoofdruimte Kempen. 

In Limburg worden drie Kempense Parken onderscheiden: park hoge Kempen, 

Park Midden - Limburg en Park Lage Kempen. Overpelt is gelegen aan de rand 

van het laatste. Leopoldsburg wordt geselecteerd als poort. De drie parken 

vormen samen het grootste Vlaamse aaneengesloten natuurgebied. De 

beleidsthema’s bevinden zich op het vlak van het versterken van de 

natuurwaarden van de bos- en heidegebieden, het aanzwengelen van toerisme 

en recreatie en het versterken van de landschapsinrichting en – beheer. 

7.2.2 Natuurlijke en landschappelijke structuur 

De Dommel als een beekdoorgang in verstedelijkt gebied wordt als een natte 

natuurverbinding van provinciaal belang geselecteerd, zoals ook het kanaal 

Bocholt-Herentals. 

De natuurverbindingen geven aan waar de provincie zal zoeken naar af te 

bakenen natuurverbindingsgebieden, als onderdeel van het IVON. 

De provincie zal dit doen in provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen en in 

nauw overleg met de betrokken gemeenten en belanghebbende partijen. 

Met deze natuurverbindingsgebieden tussen de grote natuurlijke structuren zal 

de provincie een samenhangend ecologisch netwerk trachten uit te bouwen. 

De gemeente Overpelt valt in het complex gaaf landschap ‘beken van Noord- 

Limburg’ (Dommel) en het complex gaaf landschap ‘Bos- en heidegordel’ (Park 

Lage Kempen). In de complex gave landschappen wordt er gestreefd naar het 

behouden en versterken van de samenhangen tussen de onderdelen ervan. De 

open ruimte wordt maximaal behouden. De landschappelijke relicten en de 

representatieve concentraties (ankerplaatsen) moeten behouden en versterkt 

worden. 

Overpelt valt in het complex nieuw landschap dat samenvalt met de Kempische 

As. Hier wordt er gestreefd naar het behoud en de integratie van de 

landschapsrelicten in het nieuwe landschap. Nieuwe landschapselementen 

kunnen worden bepaald om een nieuw samenhangend landschap te creëren. 

Behoud en herkenbaarheid van de Dommel als structurerend hydrografisch 

element staat centraal bij ruimtelijke ingrepen. 

De Kempense kanalen (kanaal Bocholt-Herentals op grondgebied Overpelt) 

vormen structurerende lijnelementen in de landschappelijke structuur van 

Limburg. De herkenbaarheid in het landschap moet gevrijwaard blijven, 

versnippering moet tegengegaan worden. 



7.2.3 Stedelijk gebied, woonkernen, taakstelling wonen 

Overpelt wordt, samen met Neerpelt, geselecteerd als kleinstedelijk gebied van 

provinciaal niveau in een stedelijk netwerk, waaraan specifieke ontwikkelingsperspectieven 

worden gekoppeld. 

Lindel, Overpelt Fabriek-west en Overpelt Fabriek-oost worden als woonkernen 

geselecteerd. Geen enkele kern voldoet aan de voorwaarden om als hoofddorp 

geselecteerd te worden. 

De primaire groei van dit kleinstedelijk gebied zal inwendig moeten gebeuren, 

hetgeen voor Overpelt een verdichting binnen de ring impliceert. Bijkomend 

zullen stedelijke ontwikkelingen worden gestimuleerd tussen de Leopoldlaan en 

de spoorweg, het tussengebied van de twee kernen, in de stationsomgevingen. 

Om suburbane ontwikkelingen tegen te gaan, is het nodig om de stedelijke 

structuren binnen het netwerk af te bakenen, met oog voor de integratie van de 

landschappelijk en/of agrarisch waardevolle gebieden. 

De provincie zal in een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan het kleinstedelijk 

gebied afbakenen in overleg met de gemeente en de belanghebbende partijen. 

Elk kleinstedelijk gebied krijgt een richtinggevende, kwantitatieve taakstelling 

volgens het totaal inwonersaantal in 1991. 

Voor het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt komt deze taakstelling neer op 

2068 bijkomende woningen. 

7.2.4 Economische structuur en bedrijvigheid 

Neerpelt-Overpelt is geselecteerd als economisch knooppunt met een sterke rol 

in het stedelijk netwerk Kempische As. 

De provincie bakent in ruimtelijke uitvoeringsplannen (eventueel nieuwe) 

regionale bedrijventerreinen af. 

Per kleinstedelijk gebied gebeurt er daarom door de provincie tijdens het 

afbakeningsproces een kwalitatief onderzoek (behoeften, potenties,…) naar de 

economische mogelijkheden van het gebied. 

7.2.5 Agrarische structuur 

Grondgebonden landbouw, vooral (melk)veehouderij, in evenwicht met de 

ruimtelijke draagkracht, is de ruimtelijke drager in Overpelt. 

Er liggen nog vrij grote oppervlakten historische landbouwgronden in natuurrijke 

gebieden. Het betreft vaak groengebieden volgens het gewestplan. Die 

landbouw moet verdere ontwikkelingsmogelijkheden behouden. 

Enkele stimulerende maatregelen worden genomen: 

Ruimtelijke buffering van de beekvalleien. 

Functionele integratie in het modern landbouwsysteem van te herstellen 

kleinschalige houtkantlandschappen. 

Recreatief medegebruik ten zuiden van het kanaal Bocholt-Herentals 



Ruimtelijke uitvoeringsplannen, verordeningen, landinrichtingsprojecten en 

ruilverkavelingen zijn aangewezen instrumenten om de ruimtelijke ordening en 

inrichting van grondloze landbouw te optimaliseren. . 

In Overpelt worden enkele grote aaneengesloten landbouwgebieden van 

provinciaal belang door de provincie geselecteerd. In deze gebieden is de 

provincie van mening dat grondgebonden landbouw structuurbepalend is op 

bovenlokaal niveau. In deze gebieden mag de agrarische structuur niet nog 

verder uit elkaar vallen. De provincie vraagt aan het Vlaams gewest met deze 

gebieden rekening te houden bij de afbakening van agrarische en natuurlijke 

structuur. 

7.2.6 Verkeers- en vervoersstructuur 

In het kleinstedelijk gebied speelt de verkeersstructuur een belangrijke 

organiserende rol. 

De bundeling van infrastructuren geeft mogelijkheden tot bundeling van 

ruimtelijke ontwikkelingen en tot overslag van goederen. Het opwaarderen van 

de N74, de spoorlijn 18 (en de IJzeren Rijn) en een uitgewerkt (regionaal) 

openbaar vervoer moet de Kempische As beter laten aansluiten bij het centrum 

van Limburg en de overige omliggende gebieden. 

In dit kader selecteert de provincie Neerpelt-Overpelt als multimodaal knooppunt 

voor personenvervoer van provinciaal belang. 

7.2.7 Toeristisch-recreatieve structuur 

Volgens het RSPL heeft Overpelt op vlak van toerisme en recreatie geen echte 

attractiepolen. 

Het ontwikkelen van laagdynamisch toerisme en recreatie is hier prioritair. 

Verbrede agrarische doelstellingen en recreatief medegebruik met onder andere 

hoevetoerisme en plattelandstoerisme, complementair aan de omliggende 

toeristisch-recreatieve poorten, zijn daarvan een onderdeel. 

De provincie gaat via ruimtelijke uitvoeringsplannen het recreatief medegebruik 

in een aantal agrarische gebieden stimuleren. 



7.3 HET GEWESTPLAN 

(zie kaart 5: ‘Uitsnede gewestplan’) 

De gemeente Overpelt is gesitueerd op het gewestplan Neerpelt-Bree (nl. 

kaartblad Overpelt 17/4). Het gewestplan dateert van 22 maart 1978. 

De grootste oppervlakte wordt ingenomen door natuuren groengebieden (1547 

ha / 38%) waarvan de voornaamste een planologische bescherming hebben. 

Tweede belangrijke functie is de landbouw (1235 ha / 31%), waarvan de helft 

landschappelijk waardevol is. 

De woongebieden treft men in de kernen van Overpelt-centrum, Lindel, en 

Overpelt Fabriek. Het woongebied van Overpelt-centrum deint uit naar Neerpelt. 

Woonuitbreidingsgebieden komen verspreid voor in het oosten van de 

gemeente, dus in Lindel en in Overpelt-centrum. 

Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare 

nutsvoorzieningen liggen verspreid over gans de gemeente. 

In het noorden van de gemeente situeert zich het industriegebied Nolimpark. 

Drie kleine ambachtelijke zones bevinden zich in de omgeving van de 

Ringlaan in het centrum. 

De N74 en het Kempisch Kanaal staan aangeduid als belangrijke (water)weg. 

Wijzigingen zijn doorgevoerd en goedgekeurd in juli 1995 en op 15 juli 1997. 

De wijziging van 1995 had betrekking het vrijgeven van restanten van de 

reservatiezones voor wegen. De wijziging van 1997 had betrekking op het 

schrappen van de zuidelijke omleidingsweg van Overpelt, het inkleuren van de 

zone voor het ziekenhuis als zone voor openbaar nut en de verschuiving en 

inkrimping van de verbindingsweg N74 (richting Ringlaan West) tot de zone 

voorzien voor het nieuwe ziekenhuis. 

Bron: AROHM 

Bestemming Oppervlakte 

ha % 

Woongebieden 437,3 10,74 

Woongebieden met landelijk karakter 188,3 4,62 

Woonuitbreidingsgebieden 121,1 2,97 

Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare 

nutsvoorzieningen 

84 2,06 

Agrarische gebieden 609,6 14,97 

Landschappelijk waardevolle agrarische gebieden 643,6 15,8 

Natuurgebieden 1.131,9 27,79 

Natuurgebieden met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten 3,6 0,09 

Parkgebieden 95,9 2,35 

Bosgebieden 228,5 5,61 

Bufferzones 87,1 2,14 

Industriegebieden 391,9 9,62 

Gebieden voor ambachtelijke bedrijven of gebieden voor KMO’s 13,1 0,32 

Ontginningsgebieden 22,9 0,56 

Gebieden voor dagrecreatie 5,5 0,13 

Gebieden voor jeugdcamping 1,3 0,03 

Bestaande waterwegen 6,7 0,17 

Totaal 4.072,5 100 



7.4 HET AFBAKENINGSPROCES VAN DE NATUURLIJKE EN 

AGRARISCHE STRUCTUUR 

In 2001 besliste de Vlaamse Regering de afbakening van de landbouw-, natuuren 

bosgebieden aan te pakken in twee fasen. De afbakening van de landbouw-, 

natuuren bosgebieden startte snel met de afbakening van 86.500 ha 

natuurgebieden als onderdeel van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). 

De tweede fase van de afbakening verloopt via een meer geïntegreerde 

benadering waarbij landbouw, natuur en bos gelijktijdig ten opzichte van elkaar 

worden afgewogen. In overleg met gemeenten, provincies en belangengroepen 

wordt een ruimtelijke visie opgesteld die op hoofdlijnen aangeeft wat de 

belangrijke structuren zijn: welke aaneengesloten gebieden blijven gevrijwaard 

voor landbouw, in welke beekvalleien is er ruimte voor natuurontwikkeling, 

enz… Deze ruimtelijke visie legt de krachtlijnen vast voor de opmaak van de 

ruimtelijke uitvoeringsplannen die de bestemmingen op perceelsniveau 

vastleggen. 

Met maximale duidelijkheid voor de landbouwsector 

Op 3 juni 2005 besliste de Vlaamse Regering over de wijze waarop de 

resultaten van deze overlegprocessen vertaald kunnen worden naar 

bestemmingsplannen. Voor een groot deel van de landbouwgebieden worden de 

bestaande gewestplannen door niemand in vraag gesteld. De agrarische 

gebieden op de gewestplannen zijn voor deze gebieden nog steeds actueel en 

goede planologische vertaling van de gewenste agrarische structuur. Voor deze 

landbouwgebieden zal de Vlaamse Regering op korte termijn dan ook een 

beslissing nemen waarmee de afbakeningsdiscussie in deze gebieden afgerond 

wordt. Binnen die gebieden worden er in principe geen gewestelijke initiatieven 

meer genomen voor het omzetten van de agrarische bestemming naar natuur-, 

bos- of andere bestemmingen. Ook gemeentelijke en provinciale 

planningsinitiatieven in deze gebieden moeten de agrarische bestemmingen 

maximaal respecteren en zullen systematisch getoetst worden aan de 

agrarische structuur. 

Voor de regio Limburgse Kempen en Maasland voor de Regio Neteland heeft 

de Vlaamse administratie, in overleg met gemeenten, provincies en 

belangengroepen, een ruimtelijke visie opgesteld. De Vlaamse administratie 

heeft deze nota op 13 maart 2008 voorgelegd aan de betrokken gemeenten, 

provincies en belangengroepen. Zij konden hier tot 23 mei adviezen over 

uitbrengen. 

In het voorstel maakt een onderscheid tussen drie gebieden: 

In de regio Kempen en Maasland 

Landbouwgebied 59: Overpelt Lindel Hoeven 

Bevestiging van de bestemming op het gewestplan voor de aaneengesloten 

landbouwgebieden oostelijk van de N74 rondom de kernen van Overpelt, 

Lindel en Hoeven. De gemeente Overpelt ging hiermee niet akkoord en 

heeft bezwaar ingediend. Een deel van het landbouwgebied dat zou 

herbevestigd worden grenst aan Overpelt centrum is voorzien voor stedelijke 

uitbreiding. (zie richtinggevend deel). 



Landbouwgebied 83: Vallei van de Dommel en Molenloop (Peer) met 

aansluitende bosfragmenten in de omgeving van LIndel en Hoeven. 

Het Vlaams gewest maakt een RUP op met de bedoeling: 

Behouden en versterken van de uitgesproken natuurwaarden in de 

valleien van de Dommel en de Bolisserbeek (Peer) met ruimte voor 

natuurlijke waterberging in hun landschappelijke cultuurhistorische 

context en in samenhang met de ecologische en landschappelijke 

waarden verweven met landbouw 

Het behouden en versterken van patronen van verspreide 

bosfragmenten en streven naar ecologische samenhangende 

eenheden door te streven naar bosuitbreiding- en inbreiding In de 

bosfragmenten in de omgeving van Lindel-Hoeven wordt in de 

mogelijkheid voorzien voor bosuitbreiding. 

Vrijwaren van de gebieden, voor de land- en ruinbouw van Lindel en 

Hoeven in afwisseling van bos- en valleigebieden. 

Behoud en versterking van het gevarieerd valleilandschap van de 

Molenloop in relatie met het omliggende landbouwgebied. Het gebied 

wordt gedifferentieerd als natuurverwevingsgebied. (Peer). 

In de regio Neteland 

Landbouwgebied 64: omgeving bos-en landduinencomplexen 

Paardshaagdorenberg- Pjinvennerehiede en Winner-Grote Hof 

Het Vlaams gewest maakt een RUP op om 

Bevestigen van de agrarische bestemming voor kleinere 

landbouwgebieden Holven, Winner en Napoleonstrand en het 

noordelijk deel van het landbouwgebied ten noorden van Eksel 

het versterken van de natuurwaarden voor de Vallei Winnerloop rond 

Hoboshoeve en Boscomplex Winner – Grote Hof en rond het Plat 

differentiëren van de bos- en natuurgebieden als natuurverwevingsgebied 

en versterken van de bosstructuur in Winnerheide (richtcijfer 

20 ha) 

verweving van landbouw en natuur in het valleigebied Winneloop – 

Gortenloop. 

7.5 BIJZONDERE PLANNEN VAN AANLEG (BPA’S) 

(zie kaart 6: ‘Afbakening BPA’s) 

Hierna wordt een overzicht gegeven van de gemeentelijke ruimtelijke 

uitvoeringsplannen die momenteel bestaan. Zij geven een nadere invulling van 

de bestemmingen van het gewestplan. 

B.P.A. ”Lindel het Gehucht” (KB 25/05/1964) 

1 ste wijziging MB 02/09/1992 (KB 25/05/1964 is vervallen) 

Het BPA voorziet in potenties voor woonontwikkeling, hetgeen voor 

een groot deel gerealiseerd is. 

Een tweede wijzigingsplan is momenteel in opmaak. 

B.P.A. ”Centrum-Oost” (KB 28/11/1966) 

1 ste wijziging MB 01/02/1988, 2 de wijziging MB 27/01/1993, 

3 de herziening MB 11 maart 2004, 4 de herziening is momenteel 

lopende. 



B.P.A. ”Haspershoven” (KB 13/02/1981) 

Het huidige BPA voorziet in potenties voor verdere wooninbreiding. 

Een gedeelte is in herziening gesteld in relatie tot het BPA “Den 

Dries” art. 14 (zie onder) 

BPA “Den Dries” art. 14 en de (gedeeltelijke) herziening van het BPA 

“Haspershoven” art. 15 

De gemeente is overgegaan tot de opmaak van een BPA, die de 

bestaande KMO-zone volgens het gewestplan omvormt tot een 

handelszone, voor middelgrote handelszaken – detailhandel, 

complementair aan de handel in het centrumgebied. 

Goedkeuring MB 23/11/2005 

B.P.A. ”Centrum-West” (MB 02/07/1986) 

1 ste wijziging MB 11/12/1992, 2 de partiële wijziging MB 20/03/1996, 

3 de partiële wijziging MB 01/07/1999, 4 de partiële wijziging MB 

11/09/2003, 5 de partiële wijziging MB 05/09/2005. 

Het BPA “Centrum West” is herzien en op 11/09/2003 goedgekeurd, 

met het oog op ontwikkeling van woongebieden en commerciële 

activiteiten in de zone tussen het ziekenhuis en Overpelt centrum. 

B.P.A. ”Overpelt-Fabriek” (MB 26/02/1990) 

B.P.A. ”Maesensveld” (MB 13/03/1998) 

1 ste herziening en uitbreiding MB 7/01/2004, 2 de herziening en 

uitbreiding MB 25/03/2005. 

BPA “Den Grooten Hof” 

De gemeente is overgegaan tot de opmaak van het BPA “Den 

Grooten Hof”. 

BPA “Nolim-zuid” 

De gemeente is overgegaan tot de opmaak van een BPA voor de 

uitbreiding van het bestaande regionale bedrijventerrein. 

7.6 SECTORALE BELEIDSDOCUMENTEN 

MET BETREKKING TOT NATUUR 

7.6.1 Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan (GNOP) 

Een GNOP kan omschreven worden als een structuurplan voor de natuur. Het 

plan gaat dieper in op de natuurgebieden, bedreigingen en kwaliteiten van de 

gemeente met als algemene doelstellingen: beheer natuurgebieden, opheffen 

knelpunten, gebieds –en soortenbescherming. 

Eind 1994 werd het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan afgewerkt. In deze 

eerste fase wordt een algemene inventaris van de aanwezige natuurwaarden 

van de gemeente opgesteld. Deze gegevens maken het mogelijk om 

verschillende deelgebieden af te bakenen en van ieder deelgebied de 

voorkomende natuurwaarden en knelpunten weer te geven. Voor elk deelgebied 

worden algemene doelstellingen in een beleidsvisie geformuleerd. Het GNOP is 

van toepassing op het ganse grondgebied van Overpelt. Belangrijk is de 

bevindingen en resultaten van het GNOP over te nemen in het structuurplan om 

op die manier een overeenstemming te verkrijgen tussen de verschillende 



plannen die opgemaakt worden voor de gemeente. Het GNOP resulteert in het 

omschrijven van een aantal concrete acties die de gemeente de volgende jaren 

dient uit te voeren. Aangezien het GNOP geen juridische basis heeft, is er geen 

garantie dat het actieplan effectief uitgevoerd zal worden. Het is dan ook de 

bedoeling in het structuurplan dit actieplan tegenover de noden vanuit andere 

sectoren te plaatsen en na te gaan welke acties geïntegreerd kunnen worden 

binnen het structuurplan. 

In het uitvoeringsplan van het GNOP werden voor twee deelgebieden, zijnde de 

Dommelvallei tussen Wedelse Molen en de Herenterdijk en natuurgebied ‘t Plat 

de geformuleerde doelstellingen en acties concreet gebiedsgericht uitgewerkt. 

Taakstelling structuurplan: ruimtelijke doelstellingen bepalen ter 

ondersteuning van de GNOP-acties. vb. versterken van de beekvalleien, … 

7.6.2 Vogelrichtlijn- en habitatrichtlijngebieden 

(zie kaart 7a: ‘Habitat- en vogelrichtlijngebieden’) 

In het uiterste zuidoosten van de gemeente, ter hoogte van de ‘Kleine Molen’, 

treft men een habitatrichtlijngebied en een vogelrichtlijngebied aan. 

7.6.3 Biologische Waarderingskaart 

(zie kaart 7b: Uitsnede Biologische waarderingskaart) 

Wat opvalt op de biologische waarderingskaart is de grote oppervlakte aan 

gebieden met een minder waardevolle biologische waarde. Waardevolle 

gebieden treft men voornamelijk in het zuiden (Hobos, omgeving De Winner), 

het zuidoosten (natuurgebied ‘t Plat, natuurgebied Holheide-Park der Lage 

Kempen) en in het zuidwesten (langsheen de Dommel, omgeving van 

Heesakker) van de gemeente. Ook in het noorden van de gemeente treft men 

waardevolle gebieden, o.a. in de omgeving van het ontginningsgebied en op het 

Nolimpark. 

Zeer waardevolle gebieden liggen verspreid over de gemeente. 

MET BETREKKING TOT ECONOMIE EN VERKEER 

7.6.4 NolimPark, haalbaarheidsstudie overslagstation Spoorvervoer Noord- 

Limburg (eindrapport april 2001) 

In het hoofdstuk “Conclusies en aanbevelingen” (punt 7, pg 62) bleek dat van de 

zeven onderzochte locaties er twee (Lommel Glasfabriek, Neerpelt Lommelse 

Akker) ongeschikt waren. Van de 5 andere werden de locaties Lommel 

Maatheide, Lommel Balendijk en Overpelt Nolimpark-zuid verder meegenomen, 

Lommel Barrier en Nolimpark-noord blijven in reserve. 

Naar inrichting bleek Lommel Balendijk het meest geschikte ivm de beschikbare 

ruimte en de uitbreidings- en combinatiemogelijkheden. Bij Maatheide en 

Nolimpark-zuid is de lengte van de opslagsporen en dus de overslagcapaciteit 

beperkt. 



Uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse blijkt dat de inplanting en inzet 

van een overslagstation in Balendijk en Nolimpark-zuid aldaar een zinvolle en 

verantwoorde investering is voor de gemeenschap. 

De financiële kosten-batenanalyse is voor alle locaties negatief. Dit impliceert 

dat het voor een privé-investeerder niet winstgevend is, als het geïnvesteerde 

kapitaal volledig moet terugverdiend worden. 

7.6.5 Visie Streekplatform Noord-Limburg 

Het plangebied waarover deze visie zich uitstrekt zijn de gemeentes Hamont – 

Achel, Bocholt, Overpelt, Neerpelt, Lommel, Hechtel – Eksel, Peer, Meeuwen – 

Gruitrode en Bree. 

De studie richtte zich vooral naar de economische ontwikkelingen van de regio, 

maar werd later uitgebreid met een ruimtelijke visie. De economische visie hangt 

nauw samen met de vraag naar een betere ontsluiting van de streek, de 

wenselijkheid om ruimte te reserveren voor toeristische projecten en de vraag 

naar bijkomende industrieterreinen of een herschikking ervan. 

7.6.6 Europese SEVESO II-richtlijn 

In uitvoering van de Europese Seveso II-richtlijn werd het aspect veiligheid 

geïntegreerd in de procedures met betrekking tot ruimtelijke structuurplannen en 

ruimtelijke uitvoeringsplannen. 

Conform hieraan moet de beschrijving van de gewenste ruimtelijke structuur in 

het richtinggevend gedeelte van een ruimtelijk structuurplan voortaan ook 

uitgaan van en ingaan op 'veiligheid, in het bijzonder zoals bedoeld in artikel 2 

en 24 van het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale 

Staat, het Vlaamse, het Waalse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest 

betreffende de beheersing van gevaren van zware ongevallen waarbij 

gevaarlijke stoffen betrokken zijn'. Deze bijkomende verplichting is van 

toepassing op alle gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen en komt er in de 

eerste plaats op neer dat in het ruimtelijk planningsproces voldoende afstand 

wordt bewaard ten opzichte van Seveso-inrichtingen (drempel 2-bedrijven) 

enerzijds en beschermingswaardige gebieden anderzijds. Daarnaast moet er 

oog zijn voor ruimtelijke veiligheid in het algemeen. Concreet is het de 

bedoeling dat op basis van een actuele stand van zaken een toekomstvisie 

(alvast in grote lijnen) wordt ontwikkeld, die richtinggevend zal zijn bij het 

opmaken van ruimtelijke uitvoeringsplannen die aan de problematiek raken 

Conform de wetgeving moet bij het opstellen van ruimtelijke uitvoeringsplannen 

op alle niveaus in de toekomst in bepaalde gevallen ook een ruimtelijk 

veiligheidsrapport (RVR) worden opgesteld. Een ruimtelijk veiligheidsrapport is 

“een openbaar document waarin, van een voorontwerp van ruimtelijke 

uitvoeringsplan en van de in redelijkerwijze in beschouwing te nemen 

alternatieven, een wetenschappelijke beoordeling wordt gegeven van de 

geplande ontwikkelingen met betrekking tot nieuwe of bestaande inrichtingen en 

hun omgeving, wanneer de plaats van vestiging ervan of de ontwikkelingen zelf 

het risico op een zwaar ongeval kunnen vergroten of de gevolgen ervan 

ernstiger kunnen maken”. 



Voor de gemeente Overpelt is dit momenteel van toepassing voor Umicore nv., 

gelegen in het regionaal bedrijventerrein NOLIM-park (opslag van propaan). 

7.6.7 Open Ruimte Studie streekplatform Noord-Limburg 

Het streekplatform Noord-Limburg heeft een open ruimte studie voor Noord- 

Limburg opgesteld. De hieruit voortvloeiende visie is een belangrijke toetsing 

van de open ruimte visie in het voorontwerp structuurplan. Kruisbestuiving moet 

hier leiden tot een meer gefundeerde en diepgaande toekomstbeeld voor de 

open ruimte van Overpelt. 

7.6.8 Behoeften- en locatiestudie m.b.t. de inplanting van een lokaal 

bedrijventerrein 

De ongebreidelde groei van het aantal KMO’s met lokale uitstraling op het 

grondgebied van de gemeente, heeft het gemeentebestuur doen besluiten de 

inrichting van een nieuw lokaal bedrijventerrein te onderzoeken. Het doel is de 

wildgroei en ongecontroleerde verspreiding van deze kleine KMO’s langsheen 

invalswegen van Overpelt te controleren en eventueel enkele van deze 

bedrijven te herlocaliseren. 

In 1994 werd reeds een behoefte- en locatiestudie uitgevoerd en een tiental 

locatie-alternatieven geëvalueerd op hun mogelijkheden en geschiktheid. Deze 

studie is geactualiseerd en wordt beschouwd als een deelstudie van het 

gemeentelijk structuurplanproces. Verder in het desbetreffende hoofdstuk zal 

meer in detail ingegaan worden op de conclusies die in deze nota naar voren 

worden geschoven. 

7.6.9 Mobiliteitsplan 10 

De definitieve versie van het mobiliteitsplan Overpelt is, na de provinciale 

auditcommissie van 29 juni 2004, gefinaliseerd op 30 november 2004. 

Het mobiliteitsplan bestaat uit drie delen: een oriëntatienota, een tweede deel 

‘Opbouw van het plan’ en een beleidsplan. 

Hier wordt in de nota verder in detail op ingegaan. 

7.6.10 Studie naar de kostprijs en de uitvoerbaarheids-voorwaarden van het 

spoorwegeninfrastructuurplan voor Limburg voor de middellange termijn 

Deze studie heeft een hoeveelheid basismateriaal bijeengebracht, die de 

provincie Limburg in staat moet stellen om een eigen beleid te voeren met het 

oog op een betere spoorontsluiting van Limburg. Het betreft in de eerste plaats 

een hoeveelheid infrastructurele gegevens welke de basis vormen voor een 

eerste indicatieve kostenraming van een aantal investeringsprojecten, die op de 

wensenlijst van het Provinciebestuur staan en gezamenlijk worden aangeduid 

als het Spoorinfrastructuurplan Limburg. 

10 Mobiliteitsplan Overpelt, opgemaakt door Technum nv, 30 november 2004 



Een snellere uitvoering van de spoorlijn 18 in aansluiting op een succesvolle 

reactivering van de IJzeren Rijn, wordt beschouwd als van primordiaal 

strategisch belang voor een duurzaam strategisch mobiliteitsbeleid op de 

middellange termijn. 

7.6.11 Haalbaarheidsstudie spoorlijn 18 Genk-Neerpelt 11 

Het project rond de heraanleg van spoorlijn 18 Genk - Neerpelt moet tevens 

gezien worden in het kader van de verdere economische ontwikkeling van de 

ganse provincie Limburg. 

In feite moet het onderzoek (GOM-Limburg, 1999) naar de haalbaarheid van dit 

project gezien worden in de rand van het IJzeren Rijn project. De studie 

onderzoekt de haalbaarheid/ mogelijkheden van de toegankelijkheid vanuit 

Limburg naar het Duitse achterland, en dit door aanleg van een spoorverbinding 

vanuit Midden-Limburg naar de IJzeren Rijn. 

In wezen is onderzocht of de te verwachten goederenstromen via een dergelijke 

verbinding de (her)aanleg ervan kan rechtvaardigen. Het meest logische 

verbindingstracé daartoe betreft het in onbruik geraakte tracé van de voormalige 

spoorweg Hasselt – Eindhoven (NL) die in Neerpelt aansluit op lijn 19, en dit 

aangevuld met een deel van het voormalige “Kolenspoor” tussen Genk- 

Winterslag en Houthalen. Beide trajecten staan bij de NMBS geregistreerd als 

Spoorlijn 18. 

Het haalbaarheidsonderzoek levert de volgende conclusies: 

De rehabilitatie van de IJzeren Rijn op zijn oorspronkelijke, historische 

tracé is een conditio sine qua non voor de heraanleg van Spoorlijn 18. 

Zolang de IJzeren Rijn niet is gerehabiliteerd, heeft Spoorlijn 18 geen zin. 

Afwijkingen van het historisch tracé vergroten de afstand van de lijn. 

Dit kan zowel op de haalbaarheid van het project van de IJzeren Rijn als 

op dat van Spoorlijn 18 een ongunstig effect hebben en dient dan ook 

alleszins te worden vermeden. 

Een enquête wijst op het feit dat het bedrijfsleven in Limburg bereid is 

meer gebruik te maken van het vervoer per spoor, indien Spoorlijn 18 

aansluiting geeft op een hernieuwde IJzeren Rijn en de afstandswinst 

wordt doorgerekend in de vervoersprijzen. 

Op basis van de kosten-batenanalyse mag worden geconcludeerd dat de 

reactivering van Spoorlijn 18 als feederlijn voor goederenvervoer naar de 

IJzeren Rijn als een uit maatschappelijk oogpunt haalbare en wenselijke 

mogelijkheid geldt. 

De heraanleg van Spoorlijn 18 voor goederenvervoer vergroot de kans op 

toekomstig (mede)gebruik voor personenvervoer. De lijn zou kunnen 

gebruikt worden voor personenvervoer in klassieke vorm of als drager 

voor een light-railsysteem; 

11 Eindrapport dateert van de eerste helft van 2000, opgemaakt door Technum nv. 



7.6.12 Regionet Limburg 12 

De Lijn wil een regionaal netwerk van snelle verbindingen tussen steden 

uitbouwen. Hierin zal de trein met ander hoogwaardig railvervoer en met 

snelbussen de ruggengraat vormen voor de snelle en comfortabele 

verplaatsingen op grotere afstanden. Het bestaande ontsluitend busvervoer zal 

in een aantal strategisch gekozen knooppunten instaan voor de vlotte aan- en 

afvoer van reizigers naar dit hogere niveau. 

Via nieuwe regionale spoorverbindingen, nieuwe snelbusverbindingen en 

nieuwe knooppunten wordt een gebiedsdekkend vervoersnetwerk samengesteld, 

dat tegemoet komt aan de noden van Limburg. 

Volgende nieuwe verbindingen en knooppunten zijn relevant voor Noord- 

Limburg: 

De nieuwe regionale spoorverbinding tussen Hasselt en Weert (via 

Neerpelt – spoorlijn 18). 

Deze spoorverbinding volgt het huidige tracé van de spoorlijn 18. 

Nieuwe snelbusverbinding tussen Hasselt en Lommel (via Hechtel) 

Nieuwe snelbusverbinding (vanaf december 2007) Neerpelt – Hasselt 

met stop in Overpelt 

Neerpelt als nieuw zeer belangrijk overstappunt op de kruising van de 

spoorlijn 18 en de IJzeren Rijn. 

MET BETREKKING TOT NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 

7.6.13 Woonbehoeftestudie 

Het RSPL heeft een nieuwe taakstelling voor Overpelt uitgewerkt. Elk 

kleinstedelijk gebied krijgt een richtinggevende, kwantitatieve taakstelling 

volgens het totaal inwonersaantal in 1991. Voor het kleinstedelijk gebied 

Neerpelt-Overpelt komt deze taakstelling neer op 2.226 bijkomende woningen, 

met een kwalitatieve correctie van 10%. 

In het structuurplan moet er een herinterpretatie van de woonbehoeftestudie 

gebeuren in functie van het RSPL, en een integratie van de woonbehoeftestudie 

en het woonbeleid. 

Hier wordt in de nota verder in detail op ingegaan. 

7.6.14 Vlaams Beleid monumenten en landschappen (cfr. Landschapsatlas) 

(zie kaart 7c: ‘Monumenten en landschappen / landschapsatlas’) 

Volgende tabel geeft een overzicht van de beschermde landschappen, stads- en 

dorpsgezichten. 

12 Concept Regionet Limburg (Spartacusplan), De Lijn Limburg, mei 2004 



Tabel: Overzicht beschermde landschappen, stads- en dorpsgezichten 

Plaats Beschrijving Datum 

Wedelse Molen+omgeving Beschermd monument en 

dorpsgezicht 

Sevensmolen+omgeving Beschermd monument en 

dorpsgezicht 

16/03/1995 

16/03/1995 

Lindeboom “De Kerkelinde” Beschermd monument 03/02/1967 

Wachterswoning en aanhorig- 

heden 

Beschermd monument 22/01/1998 

Huis Born+tuin Dorpsstraat 67 Beschermd monument en 

dorpsgezicht 

Bemvaartmolen+omgeving Beschermd monument en 

Vallei gevormd door de Dommel 

en Bolisserbeek 

dorpsgezicht 

17/05/2000 

08/06/1995 

Beschermd landschap 29/12/1987 

Hobos Beschermd landschap 19/09/2000 

Bron: Gemeente Overpelt. Uittreksel uit startnota Overpelt, Iris Consulting en A+D Milieu, nov. 

2000, geactualiseerd door Technum nv. 7 augustus 2003 (zie website Monumenten en 

Landschappen Vlaanderen, www.monument.vlaanderen.be). 

De landschapsatlas poogt om via een beleidsrelevante inventaris inzicht te 

verschaffen in het huidige verruimde beleid inzake de landschapszorg. 

De landschapsatlas geeft een opsomming en lokalisatie van opmerkelijke 

landschapselementen en –structuren via punt- en lijnrelicten en ankerplaatsen. 

Puntrelicten: 

Puntrelicten bestaan uit afzonderlijke objecten met hun onmiddellijke omgeving. 

Niet alleen het bouwkundig erfgoed behoort tot deze categorie, maar ook alle 

bijzondere landschapselementen, zoals solitaire bomen, … Het zijn puntvormige 

relicten aanvullend aan het beschermd erfgoed uit de inventaris van 

monumenten en landschappen (zie tabel hierboven). 

Barriershuis ‘de Trapkens’ 

‘De Grooten Hof’ 

Historische site Heesakkerheide 

Oude schuur voor hooi / vloeiweiden 

Lijnrelicten: 

Lijnrelicten worden gevormd door lijnvormige landschapselementen die drager 

zijn van een cultuurhistorische betekenis. Deze elementen zijn dikwijls 

versneden of verbrokkeld in afzonderlijke segmenten. 

Kanaal Bocholt-Herentals 

De Dommel 

Napoleonweg (segmenten) 

Ankerplaatsen: 

Ankerplaatsen zijn gebieden waar complexen bewaard zijn van verschillende 

erfgoedelementen die een genetische samenhang vertonen. Ze hoeven daarom 



niet de typische kenmerken te vertonen van een traditioneel landschap waartoe 

ze behoren, maar ze bezitten een uitgesproken identiteit. 

Omgeving Hoeve Hobos 

Vallei van de Dommel (zuiden van gemeente Overpelt) 

7.6.15 De overstromingsgebieden 

De wetgever bakent risicozones af. Deze zones worden omschreven als 

plaatsen die aan terugkerende en belangrijke overstromingen blootgesteld 

werden of blootgesteld kunnen worden. De risicozones die afgebakend werden 

in de gemeente Overpelt zijn gelegen in de vallei van de Dommel. 

Figuur: uittreksel uit kaart overstromingsgebieden in Vlaanderen 

Bijhorende kaart geeft de gebieden aan die gevoelig zijn voor overstromingen 

weer. Opvallend is dat ze ook voorkomen nabi het centrum van Neerpelt. 

Een klein overstromingsgebiedje bevindt zich ten westen van Overpelt in de 

vallei van de Holvense Beek. 

Deze kaart mag niet gezien worden als een verordenend plan dat als basis dient 

voor het vestingbeleid. Wel geeft deze kaart risicozones aan, het zijn 

overstromingsgevoelige gebieden waarmee de gemeente bij de uitwerking van 

haar vestingbeleid rekening dient te houden. Een watertoets zal steeds 

voorwerp zijn van een advies van de bekkensecretariaten. 

De watertoets zal slechts in een beperkt aantal gevallen leiden tot een absoluut 

bouwverbod. Wel kunnen er voorwaarden opgelegd worden met betrekking tot 

de te bouwen constructies. 



DEEL IB: DEELSTRUCTUREN 

8. NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 

(zie kaart 8: ‘Bestaande nederzettingsstructuur’) 

8.1 ALGEMENE GEMEENTELIJKE STRUCTUUR VAN DE 

NEDERZETTINGEN 

Overpelt vervult samen met de gemeente Neerpelt een belangrijke woonfunctie. 

Op het gewestplan zijn uitgebreide woon- en woonuitbreidingsgebieden voorzien 

die nog niet ontwikkeld zijn. 

De bestaande bewoning concentreert zich in de wijken van het centrum, in de 

woonkernen Lindel-Hoeven, Overpelt Fabriek-oost en Overpelt Fabriek-west 

en in de wijk Holheide. Tussen deze kernen is lintbebouwing aanwezig. 

Overpelt-centrum 

Het centrum van Overpelt kent een geconcentreerde, gesloten bebouwing in 

het westen en een meer open bebouwingsstructuur in het oostelijk deel. 

Het is omgeven door de Ringlaan, een visuele afbakening van het centrum. 

Binnen deze ring, en verder langsheen de Leopoldlaan, bevinden zich de 

voornaamste voorzieningen en diensten. 

Het centrum van Overpelt heeft zich doorheen de jaren uitgebreid langsheen de 

belangrijkste uitvalswegen, nl. de Leopoldlaan, Lindelsebaan, Astridlaan, 

Breugelweg en Houtmolenstraat. Deze perifere woongebieden worden 

voornamelijk gekarakteriseerd door een open bebouwingsstructuur met een 

eerder rustig wijkkarakter. Langsheen de uitvalswegen in de directe omgeving 

van het centrum van Overpelt overheerst de gesloten bebouwing en zijn perifere 

handelsactiviteiten gelokaliseerd. 

Op die manier is Overpelt centrum onlosmakelijk verweven met de omliggende 

kernen Neerpelt, Lindel en Overpelt Fabriek-oost. 

De Dorpsstraat doorsnijdt het centrum van Overpelt en fungeert momenteel als 

de belangrijkste handels- en voorzieningenas binnen de ringlaan. 

Het westelijk deel van het centrum wordt, naast de hogere densiteit, gekenmerkt 

door grootschaligere voorzieningen, nl. supermarkten, ziekenhuis (gefinaliseerd 

in 2005), parkeergelegenheid, … 

Het oostelijk gedeelte wordt daarentegen gekenmerkt door de aanwezigheid van 

grotere open ruimten met cultureel-recreatieve activiteiten en infrastructuren 

zoals ’t Pelterke, het sportcentrum aan de Jeugdlaan, … 

De spoorlijn 19 (IJzeren Rijn) raakt de ringstructuur van Overpelt in het noorden 

en vormt een barrière tussen het centrum van Overpelt en het tussengebied 

Haspershoven-Vondersbroek. De spoorlijn 18 vormt een barrière tussen het 

centrumgebied en de vallei van de Dommel. 

Ten noorden van de spoorlijn 19, langsheen de Sellekaertsstraat, is een KMOzone 

gelegen. Hiervoor is de gemeente overgegaan tot de opmaak van een BPA 

“Den Dries” (MB 23/11/2005). De bestemming KMO-zone wordt hiermee 

omgezet naar een handelszone, voor middelgrote handelszaken – detailhandel, 



complementair aan de handel in het centrumgebied. 

Lindel-Hoeven 

Lindel bevindt zich ten zuiden van het centrum en heeft zich als een woonband 

uitgestrekt langsheen de Lindelsebaan. Ter hoogte van deze as treft men ook de 

meeste functies (handel, gemeenschapsvoorzieningen, …) aan. Een parallelas 

hieraan is de Hoevenstraat. Het woongebied tussen de beide parallelassen 

wordt gekenmerkt door een eerder rustig wijkkarakter met voornamelijk open 

bebouwingsstructuren. 

Tussen de Gortenstraat en de Hobosstraat, ten westen van de Lindelsebaan, 

treft men een ‘wirwar’ van straatjes aan die voornamelijk bestaan uit vrijliggende 

villa’s en boerderijen. 

Sociale woningbouw treft men in de omgeving van de Bolakkerstraat, gelegen 

tussen de Lindelsebaan en de Willem II-straat. 

De omgeving rond het parochiecentrum “den Drossaerd” en de naastliggende 

pleinstructuur vormt het centrumgebied van Lindel-hoeven. 

De woonband Lindel-Hoeven wordt grotendeels omgeven door 

landbouwgebieden. 

Overpelt Fabriek-oost 

Ten westen van Overpelt-Centrum bevindt zich de woonkern Overpelt- 

Fabrieksstraat, een wijk met de Fabrieksstraat als centrale drager. 

Deze woonkern situeert zich grotendeels ten westen van de Fabrieksstraat en 

strekt zich uit tot aan de Noordzuidverbinding. Deze wijk is ruimtelijk wel 

verbonden met Overpelt-centrum, maar kent toch autonoom karakter door het 

uitgesproken en gedifferentieerd wijkkarakter. 

Deze woonkern kent vele gezichten, gaande van een gedeelte gekenmerkt door 

een woontypologie van de jaren ’60 naar een hedendaagse en sterk gevarieerde 

verkavelingtypologie, getypeerd door een open bebouwingsstructuur. 

Buiten enkele verspreidliggende bedrijven langsheen de Fabrieksstraat- 

Houtmolenstraat kent deze woonkern weinig voorzieningen. 

Overpelt Fabriek-west 

Deze woonkern is ruimtelijk ingebed in het industrieterrein Nolimpark, met de 

Haltstraat, de Fabrieksstraat, de Leukensstraat en de Noordzuidverbinding als 

duidelijke en soms harde grenzen. 

Deze arbeiderswijk is een autonome nederzettingsvorm (arbeiderswoningen in 

een dambordpatroon) die een sterke historische binding heeft met de vroegere 

en (maar in mindere mate) met de huidige industriële activiteiten. De 

arbeiderswoningen staan op vrij grote percelen. 

De woonfunctie en de verblijfskwaliteit is prioritair in deze woonkern, en de 

lokale handelsfuncties zijn minimaal aanwezig. Andere voorzieningen (recreatie, 

…) zijn gelegen langsheen de Fabrieksstraat en ter hoogte van de Leukens. 

De wijk Holheide 

De wijk Holheide wordt in grote lijnen begrensd door de driehoek Holvenstraat, 

Astridlaan en Park der Lage Kempen en is perifeer gelegen binnen de gemeente 

Overpelt. 



Holheide is de kleinste wijk van Overpelt. Het is een wijk die hoofdzakelijk 

bestaat uit sociale woningen van het Kempisch Tehuis (waarvan het overgrote 

deel huurwoningen zijn), waarrond privaat gebouwde woningen zijn 

opgetrokken. 

De sociale woningen worden begrensd door de Jeneverbeslaan, de 

Veenbeslaan en de Holvenstraat. De Halt is de oudste nederzetting met 

eengezinswoningen. Holven is van recentere datum en bestaat uit vrijstaande 

woningen. 

Door de coherente woontypologie en de duidelijk gestructureerde en recent 

aangelegde publieke ruimte wordt een ruimtelijke eenheid gecreëerd rondom 

een centraal gelegen kerk- en speelplein, aan de rand van het park Lage 

Kempen. 

Verspreide en lintbebouwing 

Verspreide bebouwing treft men vooral in de omgeving van de noordzuidverbinding 

(N74), Napoleonweg, Gortenstraat, Heuvelstraat, Over ‘t 

Waterstraat, Klaverstraat, Loksvaartdijk, Ballaststraat en de Heesakkerstraat. 

Lintbebouwing treft men vooral in het oosten van de gemeente. 

De belangrijkste linten situeren zich langsheen de Lindelsebaan (wijken Hoeven 

en ‘t Hasselt), Hoevenstraat, Willem II-straat, Molderhoevenstraat, Breugelweg, 

Astridlaan, Holvenstraat en Siberiëstraat. 

8.2 ZONEVREEMDE WONINGEN 

(zie kaart 9: ‘Inventaris zonevreemde woningen’) 

Een gebouw met woonfunctie kan pas als zonevreemd beschouwd worden, wanneer de 

woonfunctie niet in overeenstemming is met de bestaande voorschriften van de 

bestemmingsplannen of goedgekeurde verkaveling. 

De kaarten geven een overzicht van de zonevreemde woningen. Het zijn ongeveer 184 

woningen. 

De spreiding van de zonevreemde gebouwen over de bestemmingszones is als volgt: 

69 in agrarisch landschappelijk waardevol gebied 

9 in industriegebied 

2 in KMO-zone 

81 in agrarisch gebied 

4 in bosgebied 

10 in parkgebied 

2 in bufferzone 

1 in natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten 

5 in natuurgebied 

1 in gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut 



43% 

agrarisch 

bos, park, 

buffer, natuur 

12% 

zonevreemde woningen 

openbaar 

nut 

1% 


kmo 

1% 

5% 

agrarisch 

landschappelijk 

waardevol 

industrie 

38%


8.3 DEMOGRAFIE 13 

8.3.1 Bevolkingsevolutie 

Op 1 januari 2007 telde de gemeente Overpelt 13.578 inwoners. Over een 

periode van 15 jaar is de bevolking toegenomen met 1.788 personen of een 

jaarlijks gemiddelde van 119 personen. 

Tabel 2 : bevolkingsevolutie 1991-2002 

Jaar Bevolking Geboorten Sterfte Natuurlijk Immigratie Emigratie Migratie Aangroei 

saldo saldo bevolking 

1992 11.790 160 88 72 388 416 -28 44 

1993 11.832 186 84 102 361 385 -24 78 

1994 11.908 148 68 80 444 407 37 117 

1995 12.023 152 81 71 441 382 59 130 

1996 12.138 126 89 37 452 386 66 103 

1997 12.245 115 74 41 460 422 38 79 

1998 12.319 136 76 60 541 448 93 153 

1999 12.484 114 78 36 511 483 28 64 

2000 12.534 115 76 39 625 439 186 225 

2001 12.742 109 83 26 633 516 117 143 

2002 12.879 135 88 47 724 568 156 155 

2003 13.036 

Bron : Gemeente, Rijksregister, NIS. *Bevolking op 1 januari van het vermelde jaar, groei tijdens het jaar. 

1991 bevolking op 1 maart volgens de volks- en woningtelling. 

De bevolkingsevolutie kent een nogal grillig verloop, met enkel positieve 

waarden. In de afgelopen 12 jaar zijn er vier piektoenames met 225 personen 

als grootste toename in het jaar 2000. In 1992 was de toename van de 

bevolking beperkt tot 44 personen, dit is vooral te wijten is aan een negatief 

migratiesaldo. 

Het natuurlijk bevolkingsverloop of het verschil tussen geboorten en sterfte, kent 

voor Overpelt een vrij gelijkmatig verloop met een piek in 1993 en 1994 waar het 

geboorteoverschot oploopt tot respectievelijk 102 en 80 personen. De jaarlijkse 

gemiddelde aangroei bedraagt 56 personen of een aandeel in de 

bevolkingstoename van 46%. In de gemeente werden er over de beschouwde 

periode gemiddeld 136 kinderen geboren en stierven er gemiddeld 80 personen. 

In 2001 lag dit natuurlijk saldo met een licht positief saldo van 26 personen ver 

13 Bron: woonbehoeftestudie gemeente Overpelt, Technum nv, + actualisatie gegevens gemeente Overpelt 



onder het jaarlijks gemiddelde. In dat jaar werd het laagst aantal geboorten over 

de beschouwde periode geregistreerd. 

Het migratiesaldo of het verschil tussen in- en uitwijking verloopt veel grilliger 

met positieve en negatieve waarden. De gemiddelde toename over de periode 

1992-2002 bedraagt jaarlijks 66 personen of een aandeel in de totale 

bevolkingstoename van 54%. De grootste migratietoename vond plaats in 2000, 

het laagste negatieve migratiesaldo werd geregistreerd in 1992. 

In vergelijking met de buurgemeenten is de procentuele bevolkingsaangroei in 

de gemeente Overpelt laag te noemen. Met een bevolkingsaangroei van 9,25% 

tussen 1992 en 2002 is de procentuele toename wel groter dan deze in het 

arrondissement en de provincie. 

Tabel 3 : bevolkingsevolutie 1981-2001; een vergelijking 

bevolking verschil % aangroei 

1981 1992 2002 1992-2001 1991-2001 

Overpelt 11.233 11.790 12.880 1.090 9,25% 

Hechtel-Eksel 9.181 10.135 11.213 1.078 10,64% 

Lommel 25.412 28.223 30.947 2.724 9,65% 

Neerpelt 12.779 14.249 15.681 1.432 10,05% 

Peer 12.099 13.851 15.521 1.670 12,06% 

Arr. Maaseik 187.771 204.437 221.580 17.143 8,39% 

Limburg 716.888 755.593 798.583 42.990 5,69% 

Vlaams Gewest 5.630.129 5.794.857 5.972.781 177.924 3,07% 

België 9.848.647 10.021.997 10.309.725 287.728 2,87% 

Bron : NIS, Rijksregister 

8.3.2 Leeftijdsopbouw van de bevolking 

De leeftijdsverdeling is een belangrijke bevolkingskarakteristiek. Ze heeft een 

grote invloed op een hele reeks sociale en economische factoren, welke op haar 

beurt het maatschappelijk gebeuren beïnvloeden. 

De leeftijdsstructuur van de bevolking kan op een visuele wijze voorgesteld 

worden onder de vorm van een leeftijdspiramide. De benaming “piramide” 

verwijst naar een evenwichtige leeftijdsopbouw van de bevolking, namelijk een 

grotere vertegenwoordiging van de jongste leeftijdsgroepen en een gestage 

afname naarmate de leeftijd hoger is. Omdat in de meeste industrielanden de 

piramidevorm als maar moeilijker te herkennen is spreekt men beter over 

leeftijdsopbouw van de bevolking. De leeftijdsopbouw van 1 januari 2002 voor 

de gemeente Overpelt is weergegeven in onderstaande grafiek. 

De leeftijdssamenstelling van de bevolking is het resultaat van allerlei 

historische processen. De effecten hiervan op het maatschappelijke leven laten 

zich generaties lang voelen. Vandaar dat ze echo-effecten genoemd worden. 



Uit de leeftijdsopbouw van de bevolking kan men de historische context aflezen. 

Men kan hier een onderscheid maken tussen evenementen en conjuncturen. De 

tweede wereldoorlog is nog duidelijk afleesbaar door een dalend aantal 

geboorten. Na de oorlog is er een sterke stijging van het aantal geboorten en 

heeft men de zogenaamde babyboom. Een economische heropbloei met 

gunstige vooruitzichten kan als belangrijkste oorzaak aangehaald worden. Aan 

de basis van de piramide merken we duidelijk de dalende nataliteit sedert medio 

1960. Het stijgen en dalen van het aantal geboorten volgt elkaar in kortere 

periodes op. Het aantal geboorten is erg onderhevig aan de conjunctuur. In de 

jaren ‘80 jaren stijgt het aantal geboorten door een inhaalbeweging. De grote 

generatie geboren na 1950 heeft de komst van het eerste kind zeer lang 

uitgesteld, terwijl de jongste generatie opnieuw kinderen wenst te krijgen op 

jongere leeftijd. Medio 1990 gaat de nataliteit in Vlaanderen weer in dalende lijn. 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

mannen 

8.3.3 Evolutie van ontgroening en vergrijzing 

vrouwen 

Karakteristiek voor de recente evolutie van de bevolking is de ontgroening en 

de vergrijzing. Ontgroening betekent de vermindering van de jonge bevolking, 

vergrijzing daarentegen is de toename van de bejaardenpopulatie. 

Uit de leeftijdsopbouw kan men duidelijk aflezen dat de generatie 25 tot 44 

jarigen niet zal vervangen worden. In de toekomst zal dit leiden tot een grotere 

vertegenwoordiging van de oudere bevolking. Het aantal jongeren in de 

leeftijdsgroep 20-39 jarigen, die instaan voor de vervanging aan de basis van de 

piramide, zal in de komende jaren verder in een dalende lijn evolueren. De 

huidige gerealiseerde vruchtbaarheid ligt onder het gewenste 

vervangingsniveau. De vergrijzing en ontgroening van de bevolking nemen toe. 

De veroudering van de bevolking is het gevolg van hogere levensverwachtingen, 

die bij mannen overigens lager ligt dan bij vrouwen (respectievelijk 76 en 82 

jaar). Deze gemiddelde levensverwachting stijgt jaarlijks met een kwartaal. Met 

betrekking tot het wonen hebben ouderen andere behoeften. De woningen 



moeten qua grootte en comfort aangepast zijn voor bejaarden, vooral voor 

zelfstandig wonende hoogbejaarden. 

Ook de gemeente Overpelt wordt geconfronteerd met de ontgroening en 

vergrijzing van de bevolking. Ondanks de bevolkingstoename tussen 1981 en 

2002 nam het aantal jongeren in die periode af met 814 personen of 10,7%, het 

aantal 60-plussers daarentegen nam toe met 1.436 personen of 9,8%. In de 

middengroep (20-59) doet zich een verschuiving voor. Aanvankelijk neemt de 

jongste helft (20-39) nog toe om vanaf 1991 in dalende lijn te gaan. De oudste 

helft (40-59) neemt gestadig toe. 

Tabel 4 : evolutie van de leeftijdsopbouw in leeftijdsklasse van 20 jaar 

0-19 20-39 40-59 60+ totaal 

abs. % abs. % abs. % abs. % 

1981 3.887 34,60 3.496 31,12 2.672 23,79 1.178 10,49 11.233 

1992 3.116 26,43 3.940 33,42 2.964 25,14 1.769 15,01 11.789 

1997 3.152 25,74 3.776 30,84 3.146 25,69 2.171 17,73 12.245 

2002 3.073 23,86 3.633 28,21 3.559 27,63 2.614 20,30 12.879 

Bron: Gemeente, NIS, Rijksregister 

8.3.4 Gezinsontwikkeling 

De gezinsontwikkeling is een belangrijk bevolkingskenmerk. Inzicht in deze 

ontwikkeling is noodzakelijk omdat er een rechtstreeks verband bestaat tussen 

het aantal gezinnen en de toekomstige behoefte aan woningen. 

Op 1.1.2007 telde de gemeente Overpelt 5.292 private gezinnen of 

huishoudens. Een huishouden kan bestaan uit één persoon die alleen woont of 

uit meerdere personen die samenleven in één woning. Het gemiddeld aantal 

leden per gezin bedroeg 2,57 personen. Tussen 1992 en 2007 is het aantal 

gezinnen toegenomen met 1.292 eenheden 14 . Deze toename is niet enkel te 

wijten aan de toename van het aantal inwoners in de gemeente maar vooral aan 

het feit dat de gezinnen kleiner worden. Dat laatste wordt gezinsverdunning 

genoemd. 

Tabel 5 : evolutie van het aantal leden per gezin 1970-2003 

Aantal partic. Alleen- Aantal personen 

huishoudens staanden 2 3 4 5 6 7+ 

1970 2.660 170 564 502 551 377 242 251 

1981 3.361 306 857 710 817 406 165 100 

1991 3.946 591 1.102 822 946 364 98 23 

2003 4.948 1.031 1.724 861 906 325 68 33 

Bron: NIS 

14 Aantal private gezinnen of huishoudens 01/01/1992 = 4000, bron Studiecel provincie Limburg 



8.4 HUISVESTING 

8.4.1 Het huidige woningenbestand 

Op 1 oktober 2001 (enquête 2001) telde Overpelt 4.761 bewoonde particuliere 

woningen. Sinds de telling van 1991 is dit een stijging met 858 

woongelegenheden of een procentuele aangroei van 22,6%. 

Op 1 maart 1991 (volks- en woningtelling) registreerde men in Overpelt 3.903 

bewoonde particuliere woningen. Ten opzichte van de telling van 1981 is het 

woningbestand tot 1991 aangegroeid met 559 wooneenheden. 

Het woningbestand in Overpelt groeide sterker dan in de provincie of de meeste 

buurgemeenten. 

De gemeente Overpelt had in 1991 een aandeel aan particuliere woningen van 

1,52% in Limburg en 5,84 in het arrondissement Maaseik. In 2001 is dit 

aandeel gestegen tot respectievelijk 1,60% en 5,94% 

particuliere woningen verschil % 

aangroei 

1981 1991 2001 ’91-‘01 '91-’01 arr. 

aandeel ten opzichte 


van : 

Maaseik 

Overpelt 3.344 3.903 4.761 858 21,98% 5,94 1,60 

Hechtel- 

Eksel 

2.757 3.399 4.081 682 20,06% 5,09 1,37 

Lommel 7.821 9.438 11.477 2.039 21,60% 14,32 3,85 

Neerpelt 3.845 4.684 5.783 1.099 23,46% 7,22 1,94 

Peer 3.425 4.328 5.371 1.043 24,10% 6,70 1,80 

arr. 

Maaseik 

Limburg 

55.224 66.856 80.126 13.270 19,85% 100,00 26,87 

Limburg 221.654 256.275 298.197 41.922 16,36% 100,00 

Vlaams 

Gewest 

1.961.481 2.141.557 2.399.930 258.373 12,06% 

België 3.599.977 3.748.164 4.248.502 500.338 13,35% 

bron : NIS 

In 2001 werd het merendeel van de woningen, ongeveer 87%, gevormd door 

eengezinswoningen. Het effectief aantal appartementen is wel gevoelig 

gestegen sinds 1981. Door de realisatie van het BPA “Centrum West”, waar 

hoofdzakelijk appartementen opgetrokken worden zal deze tendens zich verder 

zetten. 

Van de eengezinswoningen is 4 van het gesloten bebouwingstype, 16 is 

halfopen en 79 heeft een open bebouwing. Het aandeel gesloten bebouwing is 

een stuk lager dan dat van de meeste buurgemeenten en van de provincie met


uitzondering van Hechtel-Eksel. Qua bebouwingstype heeft de gemeente 

Overpelt een meer residentieel karakter. Ten opzichte van de gegevens van 

1991 is het halfopen bebouwingstype procentueel sterk toegenomen ten nadele 

van de open bebouwing. Deze tendens doet zich in al de buurgemeenten, het 

arrondissement en de provincie voor. 

8.4.2 De kwaliteit van het woningbestand 

Bij de kwaliteit van de woningen is de relatie bouwperiode, bewoningstitel en 

comfort en uitrusting uiterst belangrijk. Het verminderen van de kwaliteit van 

woningen kan diverse oorzaken hebben. 

Bouwperiode 

De meeste gemeenten in Limburg hebben een relatief jong woningbestand. In 

Overpelt is 32,2 van de woningen nog geen 20 jaar oud. In de provincie 

Limburg ligt dit percentage over het algemeen iets lager (27,2%). Het grootste 

aantal woningen in de gemeente Overpelt werd gebouwd na 1991. 

Het aantal verbouwingen in de gemeente gaat in stijgende lijn. Deze tendens 

doet zich in gans Vlaanderen voor. De renovatiemarkt is momenteel goed voor 

50% van de bouwopdrachten. 

Huur- en eigendomswoningen 

Iets minder dan 17% van de woningvoorraad bestaat uit huurwoningen. Zeker 

83% van de woningen wordt bewoond door de eigenaar zelf. Dit is een hoog 

percentage ten opzichte van de omringende gemeenten en de provincie. 

Gedeeltelijk houdt dit percentage verband met het hoge percentage 

eengezinswoningen in de gemeente. Sinds 1981 is het percentage 

huurwoningen in de meeste gemeenten nogal gedaald. Deze daling was in 

Overpelt het minst sterk. 

Uitrustinggraad 

Er bestaat een correlatie tussen het comfort en de uitrusting van de woning en 

de kwaliteit ervan. Woningen zonder enig comfort of met een gebrekkige 

uitrusting hebben over het algemeen ook andere (uitwendige) gebreken. 

Het percentage woningen met groot comfort ligt in de gemeente Overpelt 

merkelijk hoger dan in het arrondissement en in de provincie. Het percentage 

woningen met klein comfort ligt net iets hoger dan dat in het arrondissement. 

Woningen met klein comfort zijn nog altijd uitgerust met stromend water en de 

basis sanitaire voorzieningen maar zonder centrale verwarming. Het percentage 

woningen zonder enig comfort ligt daarentegen iets lager dan dat in de provincie 

maar hoger dan dat in het arrondissement. 

Woningverbeteringbehoefte 

De woningverbeteringbehoefte, dit zijn voornamelijk de woningen in minder 

goede staat maar nog op een financieel haalbare manier renoveerbaar, is voor 

de gemeente Overpelt berekend op ongeveer 295 woningen. Het is aangewezen 

de woningen te renoveren op een zo kort mogelijke termijn omdat deze 

woningen niet uiteindelijk gesloopt dienen te worden. 0,24% van het 

woningpatrimonium (11 eenheden) is aan vervanging toe. 



8.4.3 Sociale huisvesting 

In Overpelt zijn twee sociale huisvestingsmaatschappijen actief. De 

maatschappij ‘CV Kempisch Tehuis’ en de maatschappij ‘Landwaarts’. Het 

woningpatrimonium voor sociale huisvesting ligt verspreid over gans de 

gemeente. 

Een totaal overzicht van de sociale woningen (toestand 2002) geeft volgende 

resultaten: 

GEREALISEERD: 

116 huurwoningen en –appartementen (waarvan 31 MS-woningen) 

233 sociale koopwoningen 

52 sociale kavels 

Dit komt neer op een effectief totaal van 370 sociale wooneenheden (zonder 

MS-woningen), wat overeenstemt met 6,9% t.o.v. het totaal aantal woningen op 

1/1/2007. 

IN PLANNING: 

12 wooneenheden “Open Poort” 

18 wooneenheden “Berkenlaan” 

17 wooneenheden “Pieter Breugelplein” 

27 wooneenheden “Donkerstraat” 

7 wooneenheden “Sellekaertsstraat” 

Dit komt neer op een totaal van 451 sociale wooneenheden (zonder MSwoningen), 

wat overeenkomt met ca. 8,5% in de nabije toekomst. 

8.4.4 Bejaardenhuisvesting 

Het voorzien van bejaardenhuisvesting is in decreten vastgelegd. De 

programmacijfers zijn opgenomen in Besluiten van de Vlaamse regering 15 . De 

vraag en het aanbod in de bejaardenzorg zouden op elkaar afgestemd moeten 

zijn. 

Tabel 6 : Prognose van de behoefte aan bejaardenhuisvesting 

2002 2007 2012 2017 

Rusthuisbedden 84 108 141 170 

Serviceflats en woningcomplexen met dienstverlening 52 57 64 69 

Bron : Eigen berekening 

15 Besluit van de Vlaamse Regering 17 maart 1998 houdende vaststelling van het programma voor dienstencentra, 

serviceflatgebouwen, woningcomplexen met dienstverlening, rusthuizen en dagverzorgingscentra, gewijzigd bij B.V.R. 18 

december 1998 en verdere wijzigingen. 



In de gemeente Overpelt zijn er de volgende voorzieningen voor bejaarden: 

Het rustoord “Immaculata” heeft een capaciteit van 75 rustoordbedden. 

Het serviceflatscomplex “Wuytenhof” is verbonden aan het rustoord en heeft 

een capaciteit van 24 flats 

Het rustoord voorziet tevens in de mogelijkheid tot dagopvang. 

Momenteel worden 44 serviceflats gerealiseerd in de Dorpsstraat. Het 

belendende rusthuis heeft tevens 75 extra rusthuisbedden gepland. 

8.4.5 Bouwmogelijkheden 

De onbebouwde percelen 

De gemeente Overpelt beschikte nog over 1.317 16 bouwpercelen met 

rechtstreekse bouwtitel (= bouwpercelen aan uitgeruste weg). Van de 1.317 vrije 

kavels waren er 686 percelen gelegen in goedgekeurde verkaveling, meestal in 

open bebouwingstype. Naar bebouwingstype zijn de vrije percelen als volgt te 

verdelen: 

gesloten bebouwing 54 

half open bebouwing 168 

open bebouwing 1.095 

Het grote aantal bouwmogelijkheden in open bebouwing in de gemeente 

Overpelt is te verklaren uit volgende vaststellingen: 

de verspreide bebouwing en de spreiding van de nog vrije kavels; 

talrijke verkavelde percelen van het open type; 

daar waar de meeste kavels gelegen zijn is de bebouwde omgeving vrij 

open, een woningtype in harmonie met die omgeving is halfopen of open; 

een voorkomende percelering die weinig verdichting toelaat; 

... 

In theorie wordt hiervan 30% effectief bebouwd in de komende 10 jaar. Dit is 

922 vrije kavels in 2007. 

Deze theoretische benadering werd ook gebruikt om het aanbod aan 

bouwpercelen te herrekenen naar 1992 of de vertrekdatum voor de vergelijking 

van vraag en aanbod. Met deze rekenformule wordt aangenomen dat er in 

Overpelt 1.549 vrije kavels waren 1992 

De realisatiegraad van het bouwpotentieel aan uitgeruste wegen wordt verhoogd 

met de verkavelingen voor woningbouw. Omdat verkavelingen specifiek voor 

woningbouw ontwikkeld worden is de realisatiegraad van verkavelingen groter 

dan deze van niet verkavelde percelen aan openbare weg. Theoretisch wordt 

voor verkavelde percelen een realisatiegraad tot 70% gerekend 

16 Opname 1997 



Woningbouwprojecten in planning of in uitvoering 1992-2007 

(zie kaart 10: Ingesloten gebieden en gebieden voor woningbouwprojecten) 

Voor diverse gebieden zijn er momenteel woningbouwprojecten in volle 

uitvoering, in aanvraag tot uitvoering of in planning. 

W2 – Hoevenstraat Verkavelingaanvraag voor 104 woongelegenheden – 

grotendeels gerealiseerd 

W7 – ’t Weike verkaveling van 16 woongelegenheden in volle uitvoering. 

W8 – Akkerstraat Verkavelingaanvraag voor 67 woongelegenheden, 

gedeeltelijk gerealiseerd. 

W10 – Donkerstraat sociale woningbouw met 31 kavels en 14 woningen 

W11 – West 

W11a – West 50 woongelegenheden (appartementen) 

W11b – West gemengd stedelijk project met ± 140 woongelegenheden 

W11c – West gerealiseerde appartementen (52 eenheden) 

W16—Eikelweg verkavelingaanvraag voor 65 woongelegenheden 

W18 – Heesakkerstraat verkaveling in het woongebied met 35 woningen in eerste fase 

W10a – Villa Croonenberghs woonproject met 23 appartementen 

A19 – Ringlaan herbestemmen KMO-gebied met 50 woongelegenheden in 

een eerste fase 

WU3 – Bolakkerstraat Landwaarts; sociale woningbouw in een eerste fase ± 25 

woongelegenheden. 

Ingesloten gebieden (WG-WUG) 

De bouwmogelijkheden in ingesloten gebieden, dit zijn gebieden die reeds geheel of 

gedeeltelijk omgeven zijn door bebouwing of door een bouwzone, worden ingedeeld in 

gebieden gelegen in een goedgekeurd B.P.A., gebieden die bestemd zijn als 

woongebied op het gewestplan en woonuitbreidingsgebieden. 

De tabellen geven een overzicht van de mogelijkheden in de gemeente Overpelt. Elk 

gebied kreeg een willekeurig volgnummer en een naam die refereert aan de ligging van 

het gebied. Op basis van de nuttige oppervlakte en de wenselijke dichtheid, gaande van 

12 wo/ha tot 30 wo/ha, wordt voor elk gebied het aantal mogelijk te realiseren 

wooneenheden berekend. 

Ingesloten gebieden in een goedgekeurd BPA art. 14 en 15 



Ingesloten gebieden in woongebied 

Woonuitbreidingsgebieden 

Gebieden met een toekomstige invulling voor wonen 



8.5 HANDEL 

Er wordt een onderscheid gemaakt in winkels (handel) en diensten. In een 

winkel verkoopt men iets materieels hetzij voeding, kledij, … 

Bij een dienst krijgt men een dienst aangeboden. (kapper, horeca, wassalon, …) 

De winkels kunnen verder ingedeeld worden in drie categorieën al naargelang 

ze producten verkopen die dagelijks, veelvuldig, minder frequent of zelden door 

de verbruiker aangekocht worden. 

Winkels met primaire functie (convenience) 

Of bezoeksintensieve bedrijven. Deze verkopen artikelen die dagelijks of dikwijls 

nodig zijn, gewoonlijk een geringe geldwaarde vertegenwoordigen en weinig 

problemen scheppen bij het aankopen ervan. (bv. vleeswaren, groenten, …) 

Winkels met secundaire functie (shopping) 

Of bezoeksperiodieke bedrijven. Deze verkopen goederen die periodiek worden 

aangekocht, een gemiddelde geldwaarde hebben, maar waarbij weinig 

assortimentsvergelijking veelvuldig voorkomt en daardoor meer tijd aan het 

inkopen besteed wordt. (bv. kleding, likeur, keukengerief, …) 

Winkels met tertiaire functie (specialty) 

Of bezoeksextensieve bedrijven. Zij verkopen goederen die slechts zelden 

worden aangekocht en meestal een hoge geldwaarde vertegenwoordigen. Ze 

worden aangeboden in hoog-gespecialiseerde assortimenten en het inkopen 

vergt meestal veel tijd. (bv. auto’s, elektrische toestellen, …) 

8.5.1 Ligging 

De handelszaken in Overpelt liggen zeer verspreid, ten gevolge van de 

verspreiding van de bewoning. 50 % van de panden ligt buiten het centrum. 

Hierdoor is de concurrentie van vooral Neerpelt en Lommel groot. Met 

uitzondering van de courante goederen is de goederenkeuze in Overpelt 

beperkt. Voor nogal wat artikelen is de klant aangewezen op andere centra. 

In Overpelt blijken de dienstverlenende activiteiten sterk aanwezig te zijn. 

Overpelt-Centrum 

Binnen het centrum zijn diverse functies aanwezig: wonen, overheid, 

onderwijs, cultuur en handel. 

Het visuele handelsgebeuren beperkt zich in de kern nagenoeg tot de 

Dorpsstraat, met uitlopers langs de Oude Markt en, van meer recente datum, de 

Heuf. Aan de Oude Markt treft men een aantal banken (o.a. KBC, Centea), een 

groentenwinkel, een snackbar, een café, ... Er komen winkels voor met zowel 

primaire, secundaire als tertiaire functie. 

Verder zijn er nog uitlopers in de richting van de Leopoldlaan en de 

Astridlaan/Lindelsebaan. Men kan vaststellen dat de handelsgroepering wordt 

onderbroken door woon- en andere functies. Een grote supermarkt en een Aldi 



situeren zich binnen het centrum van de gemeente in de omgeving van de 

Burgemeester Missottenstraat. Deze inplanting omvat een erg volledig aanbod. 

De functiespreiding in Overpelt blijkt duidelijk beïnvloed te zijn door de 

hypermarkt. De in- en uitgang van de hypermarkt zijn niet echt 

centrumondersteunend. 

Vanuit het centrum vertrekt de Leopoldlaan, waar tevens handel voorkomt: een 

reisbureau, een tankstation, woondecoratie, een frituur, een eethuis, handel in 

sanitaire installaties, een bakkerij, een supermarkt, een delicatessenwinkel, een 

videotheek, een autorijschool, ... Langsheen de Astridlaan treft men een aantal 

baanwinkels: een mecanicien, een kapsalon, een café, een fotograaf, een 

dakwerker, een slotenmaker, een schoonheidssalon, ... 

Lindel 

Aan de Lindelsebaan treft men heel wat winkels: financiële instellingen, een 

warenhuis, een garage, een bouwbedrijf, een boekhandel, een aantal café’s, 

een slagerij, een bloemenwinkel, een elektrozaak, ... Dichter tegen het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt treft men twee garages, twee kapsalons, 

een frituur, een benzinestation, een keurslagerij, een bank, een fotohandel, een 

café, ... 

Overpelt Fabriek-oost en Overpelt Fabriek-west 

Hier treft men heel weinig winkels. Voornamelijk de basisvoorzieningen zijn 

aanwezig: een bakker, een kruidenier, een kledingzaak en een kleuter- en 

lagere school. 

Holheide 

Langsheen de Astridlaan treft men een aantal baanwinkels: een carwash en 

benzinestation, verkoop van keukens, een aantal garages, een carrosseriegarage, 

een drukkerij, ... 

8.6 GEMEENSCHAPSVOORZIENINGEN 

8.6.1 Onderwijsinstellingen 

(zie kaart 11: ‘Situering onderwijsinstellingen’) 

In Overpelt heeft men een uitgebreid onderwijsaanbod, net als in de 

buurgemeente Neerpelt. De verschillende scholen komen geconcentreerd voor: 

in Overpelt-centrum, te Haspershoven, Overpelt-werkplaatsen, Holheide en 

Lindel. 



Tabel 6: Aantal leerlingen in het schooljaar 2002-2003 

Nr Plaats Adres Aantal 

1 Lagere school "De Linde" Rodenbachlaan Rodenbachlaan 23 195 

2 BUSO St-Jozef Dorpstraat 91 130 

3 Middenschool en Technisch Instituut St-Jozef Dorpsstraat 91- 

Peltanusstraat 

4 Basisschool “De Linde” Overpelt centrum Kloosterstraat 11 133 

5 Kleuterschool “De Linde” Overpelt centrum Kloosterstraat 11 131 

6 Technisch Instituut “Mater Dei” Kloosterstraat 17 845 

7 Middenschool en KAT Overpelt centrum 

Kleuterschool gemeenschapsonderwijs 

Basisschool gemeenschapsonderwijs 

8 Kleuterschool “De Linde” wijkafd. 

Haspershoven 

9 Lagere school “De Linde” wijkafd. 

Haspershoven 

leerlingen 


830 

Leopoldlaan 45 535 

78 

209 

Leenzaalstraat 4 32 

Leenzaalstraat 3 38 

10 Martinusschool voor BLO Leenzaalstraat 6 200 

11 Kleuterschool “De Linde” wijkafd. Overpelt 

Fabriek 

12 Lagere school “De Linde” wijkafd. Overpelt 

Fabriek 

Schoolstraat 3 16 

Schoolstraat 3 15 

13 Kleuterschool “De Linde” wijkafd. Grachtstraat Grachtstraat 19 24 

14 Basisschool Lindel-Hoeven Parkstraat 130 

15 Kleuterschool Lindel-Hoeven Tielenstraat 35 20 

16 Kleuterschool “De Regenboog” Veenbeslaan 51 24 

17 Basisschool P. Clementiaan Holven 82 180 

18 Jongensschool gemeenschapsonderwijs Kapelstraat 2 255 

TOTAAL 4.020 

Bron: Gemeente Overpelt, februari 2003 

8.6.2 Verzorging en welzijn 

(zie kaart 12 : ‘Belangrijke openbare voorzieningen’) 

Revalidatie- en M.S. centrum 

In deze kliniek worden revaliderende en M.S.-patiënten behandeld. 

In de directe omgeving van de kliniek werden een aantal woningen opgetrokken, 

waar MS-patiënten en gehandicapten, maar ook hun partners kunnen verblijven. 

De Revalidatie- en M.S. centrum heeft een regionaal karakter. 

Mensen uit Hasselt bijvoorbeeld komen er om een aangepaste woning te 

zoeken. Aan de Revalidatie- en M.S. centrum zijn er twee units van 15 en nog 

eens 12 woningen, waar gehandicapten ADL-ondersteuning kunnen krijgen. 

Men kent deze woningen als de serviceflats focuswoningen. Hulp kan op ieder 

moment van de dag opgeroepen worden. 

Dienstencentrum St.Oda 

In het dienstencentrum St. Oda, gesitueerd aan de Breugelweg, worden 

mindervaliden verpleegd.


Het dienstencentrum neemt een oppervlakte in van 14 hectare. Men treft er o.a. 

een overdekt zwembad, een wasserij, ... 

Het dienstencentrum wil personen met een ernstig of diep mentale handicap en 

hun gezin helpen. De dienstverlening bestaat uit een woonopvang voor kinderen 

en volwassenen, dagopvang voor kinderen en volwassenen (‘t Heultje), twee 

observatieleefgroepen waarvan één voor personen met extreem moeilijk gedrag 

en een consultatiedienst in samenwerking met de K.U.L. 

Meer dan 200 mensen met een zware handicap wonen op de terreinen aan de 

Breugelweg in Overpelt. Een twintigtal anderen verblijven, maar geïntegreerd, in 

familiewoningen in Overpelt en Achel. 

Sint-Oda biedt een totale tewerkstelling aan ongeveer 400 mensen (waarvan 

o.a. 150 opvoed(st)ers en verple(e)g(st)ers, 60 paramedici en 60 

personeelsleden voor administratie en onderhoud). 

Beschut wonen Noord-Limburg en beschermd wonen 

Gehandicapten krijgen bij het beschut wonen de kans om zelfstandig te wonen 

mits een minimum aan begeleiding. 

Het beschermd wonen biedt een nieuwe kans aan mensen met psychische 

problemen. 

Men treft vijf vestigingen in het centrum: Bemvaartstraat, Boelenstraat, 

Sellekaertstraat, Zeldertstraat en Donkerstraat. 

Rustoord Immaculata en serviceflats Wuytenhof 

Een rustoord en serviceflats van het O.C.M.W. treft men in het centrum aan. De 

serviceflats bieden een aangepaste huisvesting in een beschermde 

woonomgeving geboden met facultatieve dienstverlening. De serviceflats 

hebben een volledige bezetting. 

De samenwerking met Immaculata verloopt momenteel voorbeeldig en moet 

daarom onderhouden worden en zo mogelijk nog versterkt worden. Door deze 

samenwerking is het in Overpelt mogelijk om een volledig aanbod aan 

intramurale diensten te vinden. 

Het OCMW biedt serviceflats aan, terwijl Immaculata instaat voor 

rustoordbedden, RVT-bedden, dag- en nachtzorg en kortverblijf. 

Dienst voor Kind en Gezin 

Deze dienst was tot heden gevestigd in OC Palethe. Vanaf 1 augustus 2003 is 

de dienst gevestigd in de Open Poort. 

Meerdere malen per week kunnen ouders hier met hun baby’s en peuters op 

consultatie komen. 

‘t Ravotterke en ‘t Karbonkeltje 

‘t Ravotterke en ‘t Karbonkeltje zijn beiden kinderopvangplaatsen. Het 

Ravotterke kan opgesplitst worden in vier deellocaties: de Bemvaartstraat (‘t 

Pelterke), de Parkstraat (Drossaard), de Leopoldlaan (BSGO) en de Breugelweg 

(St. Oda). 

Kinderdagopvangdienst 

De kinderdagopvangdienst van de Gezinsbond groepeert een dienst voor 

onthaalgezinnen en een dienst die bemiddelt in babysitters. 



Asielcentrum Valkenhof 

Het Valkenhof is een asielcentrum dat beheerd wordt door het Rode Kruis. Het 

centrum heeft een capaciteit van 100 bewoners. De integratie van het centrum 

binnen de wijk Holheide en bij uitbreiding binnen de Overpeltse 

leefgemeenschap is van groot belang om de samenleving van asielzoekers en 

autochtonen in goede omstandigheden mogelijk te maken. 

Mariaziekenhuis Noord-Limburg 

Het nieuw ziekenhuis, gesitueerd tegen de Ringlaan is het resultaat van een 

fusie tussen de ziekenhuizen van Lommel en Neerpelt. 

Het ziekenhuis telt ca. 335 bedden. 

Sociaal centrum ’De Open Poort’ 

Het sociaal centrum ‘De Open Poort’ biedt plaats aan diensten uit de welzijnsen 

gezondheidssector. Het centrum heeft een uitgesproken regionaal karakter. 

Zowel lokale als regionale diensten stappen in het project mee (vijf diensten uit 

de welzijnssector). Nieuw hierbij is dat een aantal diensten uit zeer diverse 

takken van het welzijnswerk samengebracht zijn. Het concept, waarbij een 

aantal voorzieningen zoals telefooncentrale en permanentie, vergaderruimte, 

informatica en dergelijke gemeenschappelijk gebruikt kunnen worden, werd tot 

op zekere hoogte geleend bij de bedrijvencentra. 



9. OPEN RUIMTESTRUCTUUR 

9.1 DE LANDSCHAPPELIJKE STRUCTUUR 

(zie kaart 13: ‘Kleine landschapselementen’) 

(zie kaart 14: ‘Bestaande open ruimteverbindingen’) 

9.1.1 Landschapstypologie 

De gemeente bevindt zich in het traditioneel landschap van het Kempisch 

plateau, meer bepaald dicht bij de grens van het Kempisch plateau en de Vlakte 

van Bocholt. De Kempen wordt bestreken door een landschap dat ongeveer 

twee derde van de provincie Limburg omvat. De landschapstypen bestaan uit 

compartimenten die worden gevormd door de vegetatie waarbij het accent 

vooral ligt bij de bosbouw, de heidebegroeiing en in mindere mate weiland en 

akker. 

Het landschap te Overpelt vormt het raakvlak tussen de periferie van de sterk 

aaneengesloten en geürbaniseerde zone Lindel-Overpelt-Neerpelt en de 

open ruimtestructuren ten westen en ten oosten van deze lijn. Overpelt 

vertoont in grote mate dezelfde kenmerken als het Kempisch plateau. 

9.1.2 Concentraties van kleine landschapselementen 

Kleine landschapselementen of KLE’s zijn kleine strook-, lijn-, punt- of 

vlakvormige natuurelementen. Hiermee worden hagen, houtkanten, 

knotwilgenrijen, holle wegen, taluds, graften, poelen, hoogstamboomgaarden, 

solitaire bomen, vennen, … bedoeld. KLE’s vormen een onderdeel van het 

landschap maar verzorgen tevens ook de ecologische infrastructuur op lokaal 

niveau. 

Concentraties van KLE’s komen voor op volgende plaatsen: 

In de vallei van de Dommel, de Holvense Beek en de Gortenloop 

In het uiterste zuidwesten van de gemeente in het Park Lage Kempen 

(landduinen) 

In het ‘kamerlandschap’ ter hoogte van St-Oda 

Ter hoogte van het buffergebied en natuurgebied in Overpelt Fabriek - 

west 

Ter hoogte van hoeve Hobos 

9.1.3 Bestaande open ruimteverbindingen 

In de gemeente Overpelt is er één opmerkelijke, smalle strook waarneembaar 

die de grotere open ruimten tussen de bebouwde gebieden door nog met elkaar 

verbinden. 

Deze open ruimte verbinding situeert zich tussen: 

1. De kruising van de Astridlaan met de vallei van de Holvense beek (ter 

hoogte van Over ’t Waterstraat) 



9.2 DE NATUURLIJKE STRUCTUUR 

(zie kaart 15: ‘Bestaande natuurlijke structuur’) 

9.2.1 Hydrologie: Beekvalleien en waterlopen 

De voornaamste natuurlijke waterlopen in de gemeente zijn: de Dommel, de 

Molenloop, de Holvense beek, de Gortenloop, de Winnerloop, de 

Hoevenderloop, de Zeldert en de Neuzerloop. In het noorden van de gemeente 

ligt het kanaal Bocholt-Herentals. 

De waterlopen in Overpelt behoren enerzijds tot het Scheldebekken en 

anderzijds tot het Maasbekken. De waterscheidingskam tussen het 

stroomgebied van de Maas en de Schelde loopt ten zuidwesten van Overpelt. 

Het valleigebied van de Dommel met zijn natte alluviale bodem vormt oostelijk 

de gemeentegrens. 

Slechts een klein gedeelte van de gemeente behoort tot het Scheldebekken, nl. 

de Baalse Gracht. Deze waterloop vindt zijn oorsprong in het gebied ‘Heide 

achter de Steenweg’. De Baalse Gracht mondt uit in de Grote Nete. 

Tot het Maasbekken behoren de Dommel, de Holvense beek, de 

Hoevenderloop, de Gortenloop, de Winnerloop, de Neuzerloop, de Loper en de 

Zeldert. 

9.2.2 Duingebieden 

Het duinengebied wordt opgesplitst in twee delen door de Fabrieksstraat. Ten 

noorden van de Fabrieksstraat spreken we van het industriepark Heide achter 

de Fabriek. 

Het gebied ten zuiden van deze weg wordt aangeduid met de Leukens. Het 

gebied heeft een belangrijke natuurwaarde, zowel qua fauna als flora. 

Tegenwoordig is het gebied verkleind door industriebouw en woningbouw. 

Verder vinden we enkele lokale storten terug. Het gebied wordt tevens gebruikt 

door recreanten. Er is ook een fit-o-meter aangelegd. Gedeelten van het gebied 

zijn vervuild door zware metalen. 

9.2.3 Natuurwaarden in de valleigebieden 

De natuurwaarden van de beekvalleien zijn zeer verscheiden en tegelijkertijd 

zeer waardevol. De vegetatie wordt gekenmerkt door een viertal typen: beek- en 

oeverbeplanting, bossen en struwelen, graslanden en moerassige vegetaties en 

vijvers, vennen, poelen en sloten. 

De aanwezige kleine landschapselementen in de graslanden herbergen een 

avifauna die steeds zeldzamer wordt. In de bossen en struwelen, die nog vrij 

natuurlijk zijn, en in de graslanden en moerassige vegetaties en vijvers, vennen, 

poelen en sloten worden een aantal kenmerkende soorten vogels aangetroffen. 

In Overpelt treft men drie valleien: de vallei van de Dommel, de vallei van de 



Holvense beek en Hoevenderloop en de vallei van de Gorten- en 

Winnerloop. 

De vallei van de Dommel vormt te Overpelt de grens met Peer en Neerpelt. Het 

is een deel van een groter grensoverschrijdend valleigebied. Het uitzicht en het 

bodemgebruik wordt sterk bepaald door de landbouw, terwijl de vallei in Peer 

een moerassig karakter vertoont. Grote delen van de vallei worden momenteel 

gebruikt als weiland, hooiland en voor populierenteelt. De vallei van de Dommel 

is ruimtelijk te benaderen via een aantal deelruimten. Deze deelruimten zijn: 

Dommel buurt Bemvoortse Molen, Dommel t.h.v. Heesakker, Dommel t.h.v. 

Heesakkerheide, Dommel t.h.v. Wedelse Molen. 

De vallei van de Holvense beek en de Hoevenderloop ligt centraal in de 

gemeente. De vallei van Holvense beek laat zich indelen in een deel brongebied 

tot en met middenloop en anderzijds het deel benedenloop en Hoevenderloop. 

De vallei van de Gorten- en Winnerloop is de uitloper van de Holvensebeek en 

het natuurgebied ‘t Plat en ligt op de grens met Hechtel-Eksel. Het heeft een 

typisch valleikarakter. 

1.1 Valleigebied Dommel: stroomafwaarts Bemvoortse Molen 

Hier bevinden zich een aantal belangrijke ecotopen, o.a. enkele vijvers en 

vochtige depressies, een relict van een broekbos, ... In avifaunistisch opzicht is 

het gebied eveneens interessant. Het gebied laat zich kenmerken door de 

aanwezigheid van intensieve landbouw. De aanwezige 

populierenaanplantingen hadden een economische belang. 

1.2 Valleigebied Dommel: Heesakker 

Dit valleisegment wordt gekenmerkt door weilanden en de aanwezigheid van 

kleine landschapselementen en is vanuit landschappelijk oogpunt zeer 

waardevol. Het deelgebied laat zich kenmerken door de 

waterbeheersingswerken (normalisatie). Over het volledige gebied werd een 

wachtkom aangelegd. De bewoning aan de linkeroever vormt een knelpunt 

voor het beekecosysteem. 

1.3 Valleigebied Dommel: Heesakkerheide 

Het deel Dommel t.h.v. Heesakkerheide (Heesakkerpark) kenmerkt zich door 

akkers en weiden. In het westelijk deel van het gebied komen recreatieve 

functies voor en hiernaast in de eigenlijke vallei enkele weekendverblijven met 

bijhorende vijvertjes. In het oostelijk deel bevinden zich naaldhoutaanplantingen 

en populierenaanplanten. 

Het deel Dommel t.h.v. Heesakkerheide is een gebied met grote 

landschapsecologische waarde. Floristisch is het gebied belangrijk omwille van 

zijn variatie aan ecotopen. Zo komen er enkele eiken-berkenbossen, 

heiderelicten, extensief beheerde graslanden, vochtige depressies en 

populieraanplantingen voor. Door deze diversiteit in ecotopen, vochttoestand en 

bodems herbergt het gebied tal van belangrijke plantensoorten, prooi- en 

moerasvogels. 

Het GNOP stelt voor dit gebied volgende inrichtings- en beheersacties voor: 

gedeeltelijke hermeandering van de Dommel en aanleg van een 

beekvijver; 

aanleg van amfibie-poelen; 



renovatie en aanleg van kleine landschapselementen; 

herinrichting gemeentelijke vijver; 

plaatsen van stuwen; 

bosomvorming populieraanplant; 

beheer ruigte. 

1.4 Valleigebied Dommel: stroomopwaarts Wedelse Molen tot grens Peer 

Het deel stroomopwaarts tot aan de grens met Peer laat zich kenmerken door 

de aanwezigheid van intensieve landbouw en normalisatiewerken voor de 

waterbeheersing. De Dommelvallei vormt een gevarieerd landschap. De 

floristische waarde manifesteert zich hier door de aanwezigheid van enkele 

moerasecotopen, nitro- en mesofiel elzenbroekbos en een tweetal vijverpartijen. 

Het gebied is uiterst geschikt voor bepaalde vogels. 

2.1 Valleigebied Holvensebeek: brongebied en middenloop 

De Holvensebeek loopt in dit tracé door en is vrij intensief beheerd 

landbouwgebied. De ecologische waarde wordt dan ook min of meer bepaald 

door houtkanten, bomenrijen en enkele relicten van eiken-berkenbossen. In het 

deel van het brongebied is de waterbeheersing in functie van de landbouw 

een knelpunt voor de ecologische waarde van dit gebied. 

2.2 Valleigebied Holvensebeek: benedenloop en Hoevenderloop 

In het gebied van de Hoevenderloop is de impact van de waterbeheersing 

kleiner dan in het brongebied maar de landbouw is eveneens sterk aanwezig. 

3. Vallei van de Gorten- en Winnerloop 

Dit valleigebied wordt gekneld tussen het boscomplex van ‘De Gorten’ en de 

bosgebieden van de ‘Lindelse Heide’ en de ‘Hobos’. Het vormt een typisch 

Kempens valleilandschap waarin de vegetatie grotendeels bestaat uit 

graslandassociaties en relicten van zure eiken-berkenbossen. 

Minder bepalend voor het vegetatief aspect zijn er de houtkanten, houtwallen en 

de naaldhoutaanplanten. De variatie in het landschap en de relatief hoge 

diversiteit aan vegetatietypen is dan weer belangrijk voor tal van vogelsoorten. 

Vooral vogels van kleine landschapselementen en bosvogels vinden er een 

ideaal refugium. 

De vallei van de Gortenloop laat zich tevens kenmerken door de aanwezigheid 

van landbouw. De schaalvergroting in functie van de landbouw heeft dit 

gebied sterk aangetast op vlak van natuurlijke en landschappelijke waarde. 

Economische bosexploitatie zorgt voor een terugloop van de ecologische 

waarde van dit gebied. 

9.2.4 Bosrijke gebieden 

Overpelt is rijk aan heel wat naaldbossen. Een relatief groot aaneengesloten 

boscomplex strekt zich uit ten westen van de expresweg (N 74), onder de naam 

Pijnven en ten zuiden van de N 71: Heide achter de Steenweg, Gorten, Holven, 

... 



Een wig, gevormd door de Holvense beekvallei met hierin het natuurreservaat ‘t 

Plat, zorgt voor een splitsing van dit boscomplex. Ook de as gevormd door de 

verkeersader Hasselt-Eindhoven (N 715) zorgt voor een verdere verdeling. Dit 

boscomplex strekt zich verder uit in oostelijke richting op het grondgebied 

Hechtel-Eksel en Leopoldsburg. 

Een zeer groot complex wordt gevormd door Pijnven en omgeving. De volgende 

gebieden liggen in deze zone: 

Bosgebied naaldhoutaanplantingen, bossen met een groen- en bosbeheer 

Hiertoe behoren de heide achter de Steenweg, de Lindelse Heide en de Gorten. 

Het areaal wordt niet volledig ingenomen door naaldhout. Gedeelten van het 

landschap, dat op bepaalde plaatsen open ruimten vertoon, zijn begroeid met 

Struikheide en/of Dopheide of er komen vennen of duinen over. Deze 

boscomplexen zijn van belang voor prooivogels die er hun broed- en jachtgebied 

hebben. Ook voor tal van andere fauna-elementen vormen ze een ideaal 

biotoop. 

Bosgebieden in particulier beheer 

Een belangrijk boscomplex in deze groep is het Hobos. Het Hobos is een 

uitgestrekt en zeer gevarieerd landgoed met kleine landschapselementen, 

loofhout- en naaldhoutbossen, weilanden en extensief gebruikte graslanden. De 

Heide achter de Steenweg wordt naast de dennenbestanden gekenmerkt door 

enkele graszaadwinningen en poelen (Moonsweyer). Zowel floristisch als 

avifaunistisch is het gebied zeer belangrijk. 

9.2.5 Schansen 17 

De gemeente had vroeger vijf schansen. Van deze schansen vindt men nog 

een aantal restanten. Eén van de belangrijkste overblijfselen vindt men terug 

aan de Grachtstraat. Het behoud van deze schans is van historisch belang. 

Tevens vindt men een overblijfsel terug in Lindel, aan de Parkstraat. 

9.2.6 Andere natuurgebieden 

Park der Lage Kempen 

Overpelt is rijk aan heel wat naaldbossen. Een zeer groot complex wordt 

gevormd door het Park der Lage Kempen en omgeving. 

Natuurreservaat ‘t Plat 

‘t Plat is een natuurgebied, gelegen ten zuiden van het gehucht Holven in de 

vallei van de Holvense beek. De westgrens van het gebied wordt gevormd door 

de weg Hasselt-Eindhoven (N715). Ten zuiden en ten oosten grenst ‘t Plat aan 

de Holvense beek. De noordgrens wordt gevormd door de woonzone langs de 

Holvenstraat en de Palisstraat. 

Het gebied beslaat een oppervlakte van +/- 30 ha, waarvan een gedeelte in 

gemeentelijk en een ander deel in privaat bezit is. Het natuurreservaat is een 

natuurgebied met zeer grote variatie. 

17 Schans: een in het veld opgeworpen versterkingswerk, Van Dale. 



Het bestaat uit droge gebieden begroeid met Struikheide en natte gebieden met 

Dopheide, Gagel of Elzenbroekbos, met als fauna 45 vogelsoorten, libellen en 

sprinkhanen. 

Het GNOP stelt voor dit gebied volgende inrichtings- en beheersacties voor: 

aanleg van stuwen, meanders en bodemvallen op de Holvense beek; 

aanplant houtwal; 

aanplant visueel scherm. 

9.3 AGRARISCHE STRUCTUUR 

(zie kaart 16: ‘Bestaande agrarische structuur) 

(zie kaart 17: ‘Bodemgebruik VLM) 

9.3.1 Het grondgebied naar teelten 

De totale gecultiveerde grond in de gemeente neemt 998,04 ha in beslag. 

Weiden, voedergewassen* en granen vormen de voornaamste teelten van de 

landbouw. 

Teelt Opp (ha) Bedrijven % t.o.v. 40 Gemiddelde oppervlakte 

bedrijven per bedrijf (ha) 

Weiden 486,41 37 92,5 13,1 

Tijdelijke weiden 173,88 17 42,5 10,2 

Blijvend grasland 312,53 28 70,0 11,2 

Voedergewassen 381,19 32 80,0 11,9 

Wortel- en knolgewassen 15,95 6 15,0 2,7 

Groenvoedergewassen 365,24 26 65,0 14,0 

Granen 98,85 15 37,5 6,6 

Groenteteelt in open lucht 0,90 1 2,5 0,9 

Sierteelten in open lucht 0,33 1 2,5 0,33 

Bron: NIS landbouwtelling 1999. 

In Overpelt heeft men in 1999 een veestapel van 19.923 dieren, waarvan 13.800 

pluimvee (69,3%), 4.362 runderen (21,9%), 1.673 varkens (8,4%), 72 schapen 

(0,4%) en 16 paarden (0,08%). 

Aantal dieren Aantal bedrijven % t.o.v. 40 Gemiddelde aantal 

bedrijven dieren per bedrijf 

Pluimvee 13.800 1 2,5 13.800 

Runderen 4.362 33 82,5 132 

Varkens 1.673 3 7,5 558 

Schapen 72 1 2,5 72 

Paarden 16 6 15 3 

Totaal 19.923 - - - 

Bron: NIS landbouwtelling 1999. 



Vergelijking met omliggende gemeenten 

Teelten en veestapel Categorie Beoordeling op 

provinciaal 

niveau 

Vergelijkbaar 

met 18 

Scoort beter 

dan 

Scoort slechter 

dan 

Akkerbouw < 300 ha zwak H, L, N - P 

Weiden 350 ha - 700 ha matig L, N H P 

Voedergewassen 200 ha - 450 ha matig H, L - N, P 

Groententeelt 0 ha zwak N - H, L, P 

Fruitteelt 0 ha zwak H, L, N - P 

Laagstamboomgaarden 

0 ha zwak H, L, N, P - - 

Melkvee 501-1.000 verdeeld 

over 17 bedrijven 

matig L H N, P 

Rundvee 1.501-4.500 over 34 

bedrijven (gem. >90 

per bedrijf) 

Pluimvee


Ten oosten van Lindel-Hoeven situeert zich een landbouwzone met een eerder 

matige ecologische waarde: lineaire elementen, naaldhout en loofhoutbosjes. 

Kleine landschapselementen komen dus voor in dit deel. 

De vermaïsing heeft een schaalvergroting in de hand gewerkt. Deze 

landbouwgronden bestaan voornamelijk uit akkers. Een aantal graslanden 

situeren zich in het zuiden en in mindere mate in het noorden van het 

landbouwgebied. 

De landbouwgebieden ten westen van Lindel-Hoeven, gelegen tussen de 

woonkern en de N74, zijn sterk aangetast door woonbebouwing en vertonen een 

weinig goede perceelsstructuur. Het is een gebied dat voornamelijk bestaat uit 

graslanden. Het is echter een landbouwgebied waarvan de landbouwkundige 

waarde, voor een moderne bedrijfseconomische uitbating, gering is. 

Deze landbouwgronden zijn in die zin niet dynamisch meer (kleinschalige 

landbouw). Dit landbouwgebied bestaat hoofdzakelijk uit graslanden. 

Aaneengesloten akkers treft men in het noorden en centraal in het 

landbouwgebied. 

De landbouwconcentraties, gelegen in het zuidwesten van de gemeente 

Overpelt, met als centrale drager de Holvense beek, zijn beperkt versnipperd. In 

dit gebied komen de landbouwzetels verspreid voor. 

Dit landbouwgebied is beperkt aangetast door woonbebouwing en vertoont een 

weinig versnipperde perceelsstructuur. Het is een landbouwgebied met (geringe) 

landbouwwaarde. Het is een gemengd gebied dat bestaat uit zowel akkers als 

graslanden. In dit gebied werden geen noemenswaardige knelpunten 

gesignaleerd. Potenties zijn gelegen op het vlak van natuurverweving in de 

Holvense beek. ‘Zonevreemde landbouw’ komt verspreid voor en voornamelijk in 

de omgeving van het Hobos. 

Deze landbouwgronden bestaan voornamelijk uit graslanden. Akkers komen in 

kleinere mate voor, verspreid over het ganse landbouwgebied. 

9.3.3 Bedrijfszetels in hoofd- en nevenberoep 

In de gemeente had men in 2000 37 landbouwbedrijven in hoofd- en 

nevenberoep. Die bedrijven namen 965 ha in. 19 

De bedrijfszetels situeren zich over het algemeen in of aan de randen van de 

woonkernen en hun linten, enkele bedrijven bevinden zich in de open ruimte. 

(hoeve Hobos, …) 

9.3.4 Tewerkstelling 

De landbouw biedt in 2000 werk aan 60 personen, waarvan 38 bestendige 

werkkrachten en 22 niet bestendige werkkrachten. 

19 Gegevens uit Studie Open Ruimtegebied Noord-Limburg, oktober 2002, RUG-KUL. 



9.3.5 Bedrijfsopvolgers en leeftijd 

Tussen 15 mei 1998 en 15 mei 1999 startten geen bedrijfsleiders in de 

landbouw. Van de 15 bedrijven (anno 2000), waarvan de bedrijfsleider 50 jaar of 

ouder is, hebben 13,3 % (2) van het totaal aantal bedrijven een opvolger. 8 

bedrijven (53,3 %) hebben geen opvolger en 5 bedrijven (33,3 %) weten het nog 

niet in 2000. 

Bedrijfsopvolging en leeftijd (2000) 

opvolging van de bedrijfsleider van 50 j. en ouder 

(bedrijven met vermoedelijk opvolger van 14 j. en 

ouder) 

ja 2 

neen 8 

weet het nog niet 5 

aantal 

Bron: NIS 15mei-telling 2000, CLE en eigen berekeningen uit studie RUG-KUL, studie open ruimtegebied 

Noord-Limburg. 

9.3.6 Zonevreemde landbouwpercelen 

(Zie kaart 18: ‘Zonevreemde landbouwgebieden’) 

Volgens de inventaris van de Boerenbond van 1998 vindt men in de gemeente 

Overpelt 1.410 ha grond die voor landbouw gebruikt wordt. 981 ha (of 69,6 

%) van het landbouwgebruik gebeurt in agrarisch gebied op het gewestplan, 241 

ha (17,1 %) in bos-, natuur- of parkgebied en 188 ha (13,3%) in andere 

gebieden. 

De totale zonevreemde landbouw bedraagt 429 ha. 273 ha agrarisch gebied is 

niet in landbouwgebruik. 

Deze zonevreemde landbouwpercelen bevinden zich in de gemeente Overpelt 

voornamelijk in de vallei van de Dommel, aan de randen en in de interne 

structuur van Overpelt centrum en Lindel - Hoeven en ter hoogte van hoeve 

Hobos in het park Lage Kempen. 

Op de vrijliggende percelen en buffergebieden van het regionaal industrieterrein 

Nolimpark komen tevens ook enkele grotere landbouwpercelen voor. 

Verder komen er nog enkele kleinere verspreidliggende landbouwpercelen voor 

in de bestaande linten. 



10. RUIMTELIJK ECONOMISCHE STRUCTUUR 

10.1 BEDRIJVENTERREINEN 20 

(zie kaart 19: ‘Regionale bedrijventerreinen Noord-Limburg’) 

(zie kaart 20: ‘Bestaande economische structuur gemeente Overpelt’) 

Overpelt maakt deel uit van het economische netwerk Kempische As. 

In de regio heeft Overpelt, naast de gemeente Lommel, een grootschalig 

bedrijventerrein Nolimpark, met aansluitend Overpelt Zinkfabriek (beide kunnen 

als één aaneengesloten industrieterrein aanschouwd worden), die de 

economische structuur van de Kempische As mede kracht bijzetten 

In de gemeente Overpelt is er nog 1 KMO-zone (Swedish Match) gelegen in de 

zuidelijke periferie van het kleinstedelijk gebied Overpelt-Neerpelt. Op deze 

locatie zijn momenteel geen bedrijfsactiviteiten. Het omvat een braakliggend 

terrein (bedrijfsgebouwen zijn gesloopt). 

Overpelt is binnen de provincie Limburg één van de vijf gemeenten die een 

belangrijke aantrekkings- en groeipool vormen. De gemeente dankt haar 

bekendheid vooral aan de industriële impulsen waartoe de industrieterreinen 

een belangrijke aanzet hebben gegeven. De sterkste industriële activiteiten in 

Overpelt zijn de projectsituaties (kleine series: kleding en schoenen, houten 

meubelindustrie, metaalproductenindustrie, machinebouw, elektrotechnische 

industrie, transportmiddelenindustrie, instrumenten- en optische industrie) en 

goederenbehandeling, wat naar de toekomst toe zeer beloftevol is. 

Het totaal aantal bedrijven met werknemers in Overpelt, bedraagt 368 bedrijven 

in 1997. 

Overpelt beschikte op 31 december 2005 over 30 bedrijven die elk werk bieden 

aan minstens 50 werknemers. Zes bedrijven bieden werk aan meer dan 200 

personen. 

10.1.1 Het historisch gegroeid bedrijf ‘de Zinkfabriek’ (huidige Umicore / 

Nyrstar) 

(zie kaart 21: ‘Bestaande toestand regionaal bedrijventerrein Nolimpark en 

Zinkfabriek’) 

Het gedeelte ten noorden van het Nolimpark en ten zuiden van het kanaal 

Bocholt-Herentals, wat als industrieterrein is ingekleurd op het gewestplan, 

omvat de terreinen van de Zinkfabriek (Umicore) 

De huidige oppervlakte ca. 137,09 ha, waarvan ca. 118,18 ha is bezet en ca. 

18,91ha bouwrijp zijn. 

Ten noorden van het kanaal Bocholt-Herentals zijn de ontginningsterreinen van 

VELBO gelegen. 

20 Gegevens GOM-Limburg, 2002 



10.1.2 Het bestaande regionaal bedrijventerrein Nolimpark 

(zie kaart 21: ‘Bestaande toestand regionaal bedrijventerrein Nolimpark en 

Zinkfabriek’) 

Deze zone is gelegen in het noordwesten van de gemeente Overpelt, en 

gedeeltelijk gemeentegrensoverschrijdend op grondgebied Lommel. 

In het oosten vormt de N74 de grens van het bedrijventerrein, in het zuiden de 

IJzeren Rijn, in het noorden de Fabrieksstraat en in het westen gedeeltelijk de 

gemeentegrens en gedeeltelijk de Waterrijtstraat. 

De huidige oppervlakte ca. 267,20 ha, waarvan ca. 254,94 ha bezet is of in 

privé-eigendom en ca. 7,69 ha bouwrijp zijn. 

ca. 4,57 ha is tijdelijk niet realiseerbaar (te saneren gronden). 

10.1.3 Bestaande KMO-zones gemeente Overpelt 

KMO-zone Swedish Match (Willem II-straat) 

(zie kaart 22: ‘Bestaande toestand KMO-zone Swedish Match’) 

Deze KMO-zone situeert zich ten zuiden van Overpelt centrum, daar waar de 

Willem II-straat en de Kruisstraat elkaar ontmoeten. 

Het bedrijf Swedish Match is het enige bedrijf dat binnen deze KMO-zone actief 

is geweest. Momenteel is de activiteit van Swedish Match stopgezet. 

De Willem II-straat vormde de hoofdontsluiting voor deze voormalige activiteit. 

De KMO-zone heeft een nuttige oppervlakte van 2,54 ha. (gebouwen zijn 

gesloopt). 

KMO-zone De Ring (Bleekveldstraat) 

Deze zone is gelegen ten oosten van Overpelt centrum. De westelijke grens van 

deze KMO-zone wordt gevormd door de Ringlaan, de noord-oostelijke grens is 

de voormalige spoorlijn 18 en de Bleekveldstraat en in het zuiden vormt de 

Veldstraat de grens. 

De hoofdontsluiting gebeurt momenteel via de Bleekveldstraat. 

Deze KMO-zone vormt een onderdeel van het BPA oost. Dit BPA voorziet een 

herbestemming van deze KMO-zone naar woongebied. Voor de bestaande 

bedrijven wordt een uitdoofscenario uitgeschreven (nabestemming wonen) 

10.1.4 Inventaris zonevreemde bedrijven gemeente Overpelt 

In de studie sectoraal BPA zonevreemde bedrijven (nota dd. 20 september 

2002) werden 122 bedrijven geïnventariseerd. Aan de hand van o.a. hun 

situering op het gewestplan werd een selectie doorgevoerd tot 16 (potentieel) 

zonevreemd gelegen bedrijven. 

Deze 16 bedrijven werden beoordeeld aan de hand van een aantal criteria. 

In het richtinggevende gedeelte wordt later aangegeven welke bedrijven in 

aanmerking komen voor ofwel (beperkte) uitbreiding ter plaatse, ofwel herlokatie 

naar het lokaal bedrijventerrein, ofwel een uitdoofbeleid. 



Het betreft de volgende bedrijven (indicatieve lijst) 

Mooren Antoon, metaalbewerking 

Garage Jacobs nv, garage motorvoertuigen (onderhoud, herstellen) 

Desair nv, groothandel in ijzerwaren 

Sleurs Plafonneerwerken bvba, plafonneer -, cementwerken en sierpleisters 

Pelter Carrosserie bvba 

Candle Delight nv, artisanale activiteit (kaarsen) 

Antonissen Maurice, schrijnwerkerij – houthandel 

Garage Braeken nv, garage motorvoertuigen (onderhoud, herstellen) 

Geerts Marc, vervaardiging van stoelen en zitmeubels 

Geerts Daniel, vervaardiging van eet -, zit - en slaapkamermeubels 

Sevens Luc, groothandel in vaste en vloeibare stoffen 

D. Dilissen & Zonen bvba, goederenvervoer over de weg 

Meeus Theodoor, carrosserie, onderhoud, herstellen motorvoertuigen 

Bergs Edgard cvba, handel in tweedehandsvoertuigen 

Jovi Cars nv, opslagruimte (kleinhandel) motorvoertuigen 

Vaes nv, schrijnwerkerij (hout) 



11. SPORT- EN RECREATIEVE INFRASTRUCTUUR EN 

TOERISME 

(zie kaart 23: ‘Bestaande toeristisch-recreatieve structuur’) 

11.1 INVENTARIS SPORT- EN RECREATIEVE INFRASTRUCTUUR 

GEMEENTE OVERPELT 

11.1.1 Sportvoorzieningen 

Verspreid over de gemeente Overpelt situeren zich sportterreinen, voornamelijk 

gericht op het voetbalgebeuren, als populaire sporttak. 

In de context van de ruimtelijke spreiding van deze voorzieningen kunnen 

duidelijk leesbare concentraties waargenomen worden, nl. een concentratie in 

Overpelt centrum, Overpelt Fabriek-west, in de omgeving van St-Oda en het 

molenmuseum, en in de wijk Holheide. 

Elke deelkern in het buitengebied heeft zijn sportvoorzieningen. 

Naam Adres 

Terrein Vereniging Eigendom 

1. “De Es” Esstraat (Holheide) Door vriendschap Gemeente 

sterk Holheide Gemeente 

Gemeente 

2. Kadijk Kadijkstraat Kadijk S.K. Gemeente 

3.Burgemeester 

Marcel Sleursstadion 

Hoevenstraat Lindelhoeven V.V. Gemeente 

Lindelse Recreatie 

Tennisclub 

4. Indusstadion Haltstraat 50 K.S.K. United 

5. Sportcentrum De 

Bemvoort 

Overpelt – Lommel 



K.O.V.V. Gemeente 


Jeugdlaan 8 Gemeente 

6. K.M.T.C . K.M.Tennis Club Union Minière 

7. De Leukens Leukenstraat Duitse Herders Gemeente 

8. Ruitersportcentrum 

‘t Weel 

9. Visvijver Heesakkerstraat 

Ballaststraat L.R.V. St. Martinus Gemeente 

151 

De Vissende 

vrienden 


Privé 

10. Heesakker Ballaststraat Real Heesakker Gemeente 

11. Dorperheide Dorperheidestraat F.C. Vriendenkring Gemeente 

V.V. Stars Gemeente 

12. Hobos Klein Hobosstraat K.W.B. Lindel Privé


De sportvoorzieningen in het kleinstedelijk gebied zijn geclusterd in het 

sportcentrum “De Bemvoort” en worden aangevuld door het indoor zwembad 

“Dommelslag”. 

Sportcentrum “De Bemvoort”: 

Huisvesting Overpeltse Sportdienst 

Sporthal: 1 grote en 1 kleine zaal (volleybal, Jui-Jutsi, handbal, 

turnverenigingen, Omnisportclub, seniorenomnisportclub, …) 

2 tennisterreinen, 1 basket-, 2 volley-, 1 kracht en 1 voetbalterrein 

Cafetaria De Bemvoort 

Indoor zwembad “Dommelslag” 

Wedstrijdbad, golfslagbad, peuter- en kleuterbad, wildwaterbaan, 

bubbelbaden, sauna, zwemmersterras en ligweide, cafetaria, … 

11.1.2 Jeugdvoorzieningen 

Speelterreinen 

Het ontmoetingscentrum presenteert een uitgebreid aanbod van activiteiten 

waarmee men kinderen, jongeren en volwassenen bereikt. In samenwerking met 

de jeugdraad en de jeugddienst worden een aantal evenementen georganiseerd. 

De jeugdraad is vertegenwoordigd in de Cultuurraad en het dagelijks bestuur 

van OC Palethe. 

Daarnaast beschikt de gemeente nog over de volgende speelterreinen en – 

pleintjes: 

Nr Ligging Bezetting 

1 

2 

3 

4 

5 

’t Pelterke 

NIVEAU 1 

Binnenplein Lindel-Hoeven 

NIVEAU 2 

Pater Clementiaanplein Holheide 

NIVEAU 2 

Oude Schoolplein Overpelt- 

Fabriek NIVEAU 2 

Plein Dorperheide-Molenheide 

NIVEAU 3 

De speeltuin werd in 2004 en 2005 volledig 

vernieuwd 

Pakket: zandbak, twee schommels, vier 

veertoestellen, toren met glijbaan, 1 combitoestel 

idem 

idem 

6 Plein Pater Vandaelstraat 

NIVEAU 3 

idem 

7 Pleintjes Bolakker 

NIVEAU 3 

idem 

8 Plein Heesakker 

NIVEAU 3 

idem 

9 Plein Hasperhoven 

NIVEAU 3 

idem 

Bron: Gemeente, december 2000, actualisatie april 2005. 

Pakket: zandbak, twee schommels, twee 

veertoestellen, een toren met glijbaan 



Jeugdwerk 

De gemeente Overpelt kent sinds tientallen jaren een actief en bloeiend 

jeugdverenigingsleven. De jeugdwerkinitiatieven die in de vier wijken actief zijn, 

kenden de afgelopen jaren een sterke ledenaangroei. 

Nr. Naam Adres 

1 KSJ Overpelt-Centrum Jeugdlaan 4 

2 KLJ Overpelt-Centrum Jeugdlaan 4 

3 Chiro St. Martinus en St-Lutgardis 

Overpelt Centrum 

Jeugdlaan 4 

4 SPW Jeugdlaan 4 

5 Vzw De Puzzel Jeugdlaan 4 

6 KSA en VKSJ Lindel-Hoeven Kapelstraat z/n 

7 Chiro Clara en Sooj Holheide Bremstraat 2/n 

8 Jeugdhuis Overpelt vzw Dorpsstraat 81 

9 ‘De Vriendenkring’ Dorperheidestraat z/n 

Bron: Gemeente, april 2005. 

11.2 TOERISME EN BEZIENSWAARDIGHEDEN 

11.2.1 Musea 

Molenmuseum Overpelt 

Het Molenmuseum ligt in een pool die belangrijk is voor het toerisme in 

Overpelt. Het ligt in de nabijheid van de Sevensmolen, het gemeentelijk 

wandelpark Heesakkerheide en Sint-Oda. In het Molenmuseum kan je naar 

permanente tentoonstellingen gaan kijken omtrent ‘Van graan tot brood’ en 

‘Over meten en wegen’. 

Ambachtelijk 

In Overpelt zijn er verschillende privé-initiatieven die op ambachtelijk vlak 

lekkernijen en streekspecialiteiten creëren (pralines, kaarsen, ijs). Ook deze 

activiteiten zijn zeer interessant voor de verdere ontwikkeling van het toerisme 

in Overpelt. 

11.2.2 Parken, tuinen en bossen 

Heesakkerheide 

Heesakkerheide is het twintig ha grote gemeentelijke wandelpark. Aangelegde 

paden zorgen ervoor dat je in alle omstandigheden comfortabel kan wandelen. 

Beeldentuinen 

Overpelt bezit enkele uitgewerkte beeldentuinen. De bewoners – meestal 

kunstenaars – hebben van hun tuin een permanente tentoonstellingsruimte 

gemaakt die vrij te bezoeken is. 



Galerie Daelhoxent 

Galerie Daelhoxent bevindt zich in een van de oudste watermolens in de 

Limburgse kempen, en is een activiteit van het artisanale kaarsenatelier Candle 

Delight. Het ligt in een kader van één van de mooiste natuurgebieden van 


11.2.3 Cultureel erfgoed 

MOLENS 

De gemeente beschikt over vier watermolens in de Dommelvallei: de Wedelse 

Molen, de Kleinmolen, de Slagmolen en de Bemvaartse Molen. Er zijn twee 

windmolens: de Sevensmolen en de Leyssenmolen. De Sevensmolen maakt 

deel uit van een geklasseerd landschap. Een molenmuseum in de buurt van de 

Sevensmolen draagt bij aan de belevingswaarde van dit geklasseerd landschap. 

De omgeving van de Bemvaartse Molen en de Wedelse Molen zijn eveneens 

geklasseerd. 

Bemvoortse Molen 

Dit is een watermolen van het onderslagtype die zich bevindt op het 

schilderachtige riviertje de Dommel. Hij werd voor het eerst vernoemd in 710 n. 

Chr. en is daarmee één van de oudste molens in de regio. In 1259 verkocht 

Graaf Arnold IV van Loon de molen aan de abdij van Floreffe. Omstreeks 1900 

werd de molen gerestaureerd. De watermolen zelf is nog steeds in werking. 

Kleinmolen 

Het is de meest zuidelijk gelegen watermolen op de Dommel in Overpelt. De 

naam verwijst letterlijk naar de kleine afmetingen van de molen. Het 

molenmechanisme is volledig in hout, wat zeldzaam is. In het begin van de 16e 

eeuw deed hij enkele decennia dienst als volmolen. In de molen is nu een 

ambachtelijk bedrijf en kunstgalerij gehuisvest. 

Sevensmolen 

Deze windmolen bevindt zich in het gemeentelijk wandelpark Heesakkerheide. 

De molen werd in 1853 overgebracht van Helchteren naar Overpelt. In 1962 

werd de molen door de gemeente overgebracht. Het is een standaard- of 

staakmolen: de hele molenkast draait rond een reusachtige houten spil die op 

gemetselde teerlingen bevestigd is. Op die manier kunnen de wieken naar de 

wind geplaatst worden. De molen functioneert nog. 

Slagmolen 

Onderslag-watermolen. Deze molen is het meest noordelijk gelegen op de 

Dommel in Overpelt. U kan de molen bereiken via de Slagmolenstraat. De 

Slagmolen werd gebruikt om olie te slaan uit lijn-, raap of koolzaad. In de 19de 

eeuw werd er in Overpelt nog een grote hoeveelheid vlas verbouwd. Het werd 

niet alleen gebruikt voor de lijnwaadnijverheid, maar werd tevens gewonnen 

voor het lijnzaad. hieruit werd olie geplet. 

Wedelse Molen 

Onderslagmolen in werking. Ook deze watermolen werd in 1259 verkocht aan de 

abdij van Floreffe. De molen bezat het banrecht waarbij de onderhorigen 

verplicht werden om hun graan te laten malen op de aangewezen molen. De 

molen was in werking tot 1957. In 1974 werd het gebouw ingericht als taverne. 

Vanaf 1980 wordt het molenrad gebruikt om de waterkracht in elektriciteit om te 

zetten. 



Leyssenmolen 

Deze windmolen werd in 1902 gebouwd door Jozef Leyssen. Het is een 

bovenkruier, alleen de kap met de wieken wordt naar de wind gedraaid. 

ANDERE 

Kiosk 

De Kiosk staat op de Oude Markt. Deze Kiosk werd gebouwd in 1887 en werd 

oorspronkelijk gebruikt door de fanfare. 

Pastorij Overpelt-Centrum 

Dit prachtige gebouw aan de Kerkdijk werd opgericht in 1728 door de abdij van 

Floreffe. 

Lindeboom 

De leeftijd van deze boom wordt geschat op ongeveer 300 jaar. In vroegere 

tijden zetelde de Peltse schepenbank onder deze boom aan de Kerkdijk en 

kwamen er gezinshoofden in vergadering bijeen. 

Sint-Martinuskerk 

De Kerk werd juist voor de eerste wereldoorlog voltooid. Het gebouw is 

opgetrokken in neo-romaanse stijl met ook enkele neogotische stijlelementen. 

Schansen 

In Overpelt treft men twee schansen aan die relatief ongeschonden zijn, ter 

hoogte van de Parkstraat in Lindel-Hoeven en ter hoogte van de Grachtstraat. 

Hoeve Hobos 

De Hoeve Hobos was vroeger de woning van Drossaerd Clercx. Momenteel is 

ze, samen met heel wat andere gronden in de omgeving, in privé-bezit. De 

hoeve en de bossen rond de hoeve zijn waardevol te noemen. 

Grooten Hof 

Het oude hoevelandschap van de Grooten Hof in het gehucht ‘Hoeven’ is, 

naast het oude hoeve- en parkcomplex ‘Hobos’ en de historische site in de 

Dommelvallei te Heesakkerheide, één van de waardevolle overgebleven sites in 


Andere 

In Overpelt-Centrum vindt men het Ursulinenklooster bij de school Mater Dei. De 

kloosterorde resideerde meer dan 100 jaar in de gemeente. In de wijk 

Haspershoven treft men de Sint-Janskapel en de kapel Haspershoven aan. 

Verder treft men de Sint-Barbarakerk in de wijk Holheide en de Sint-Jozefskerk 

in de tuinwijk Overpelt-Werkplaatsen aan. In Lindel-Hoeven heeft men de Sint- 

Corneliuskerk en de kapel Zeven Weeën. 



11.2.4 Verblijfsmogelijkheden 

Groepsaccommodatie 

V.V.K.S.M. De Winner 

Het nationaal verblijfscentrum De Winner is eigendom van de scouts van 

VVKSM. Het bevindt zich midden in natuurgebied. Aan het verblijfscentrum 

grenst ook een speelbos dat door de gasten van de Winner kan worden 

gebruikt. Op de Winner kan men kamperen. De Winner wordt jaarlijks druk 

bezocht door jongeren. 

Bivakhuizen en ‘t Pelterke 

Het domein aan ’t Pelterke, aan de Jeugdlaan in Overpelt-Centrum, is het 

kloppende hart van jeugdtoerisme in de gemeente. ’t Pelterke is een druk 

bezocht centrum. Men treft er drie bivakhuizen aan: het Jeugdvakantiecentrum ’t 

Pelterke, de bivaklokalen van Chiro-Centrum en een bivakhuis van Toerisme 

Vlaanderen (24 kamers, 72 bedden). Binnen de site van ’t Pelterke kunnen 

jeugdgroepen gebruik maken van een goed uitgebouwde speeltuin. Verder 

liggen ook het sportcentrum, het Cultuurcentrum en de gemeentelijke 

bibliotheek op een steenworp van ’t Pelterke. 

Andere bivaklokalen treft men aan in de Bremstraat in de wijk Holheide 

(chirolokalen Chiro Holheide). Daarnaast is de Ballasthoeve in de Ballaststraat 

een locatie voor groepsverblijven en camping. 

Napoleonstrand 

Hier trof men enkele jaren geleden een camping in dagrecreatie aan 

(zonevreemde weekendverblijven aansluitend op de vroegere camping). Met de 

sanering van het privé-gedeelte werd eind 2000 gestart. De sanering van de 

gemeentegronden is momenteel voltooid. 

Hotels en hoevetoerisme 

gastenkamer "'t Duivenhof"*, Moldershoevenstraat 74, OVERPELT 

Hotel in een woning in een landelijke omgeving. Kleine, gezellige kamers 

voorzien van badkamer, TV/radio, koelkast, telefoon, kluis, bad- en 

bedlinnen inbegrepen. Voorts is er een huissauna, aparte rookruimte en 

grote tuin aanwezig. 

Hotel "Hulsthof" ***, Napoleonweg 53, 3900 OVERPELT. 

Familiehotel, gelegen in een landelijke omgeving langs de weg Hasselt- 

Eindhoven (NL), de N 715. Gemakkelijke aansluiting op de Vlaanderen 

Fietsroute. 

Hotel Geunes 

hotel gelegen in de Hasseltstraat ten noorden van Lindel 

Hoevetoerisme Ballaststraat; 

Gastenverblijf Huize Bex 

Familieverblijf in landelijke omgeving. 



Vakantie-appartement "De Schans", Hasseltstraat 28, OVERPELT 

Appartement op de bovenverdieping van een woning, nabij het centrum 

in een landelijke omgeving 

11.2.5 Recreatieve routestructuren 

Het fietsroutenetwerk Limburg bestaat uit talrijke fietsroutes, die via 

knooppunten met elkaar verbonden zijn tot fijnmazige lussen. Op die manier 

kunnen fietsers zelf hun route samenstellen en bepalen hoe lang ze in de 

Limburgse natuur fietsen. 

Zoals in elke Limburgse gemeente doorkruist het Fietsroutenetwerk ook 

Overpelt. In de gemeente Overpelt zijn er momenteel vier fietsknooppunten 

(253, kruising Loksvaartdijk-Schansstraat; 254, Gortenstraat aan ’t Hobos; 256, 

Winnerstraat; 245, Molenmuseum). In totaal heeft het fietsroutenetwerk ruim 13 

kilometer aan fietspaden op Overpeltse bodem. Daarnaast zijn er op het 

Fietsroutenetwerk enkele verbindingslussen naar Overpelt-Centrum 

(Heggestraat, Bemvaartse Molen) 

In samenwerking met het Regionaal Landschap Lage Kempen en met de steun 

van het provinciebestuur en toerisme Vlaanderen werkte het gemeentebestuur 

twee nieuwe wandelgebieden uit in de gemeente. 

In de buurt van het wandelpark Heesakkerheide is er het gebied' 

Dommelvallei Overpelt' met vijf lussen tussen 2 en 6,5 kilometer. Er bestaat 

de mogelijkheid om twee of meerdere lussen met elkaar te combineren, 

zodat je een wandelroute in het gebied krijgt van zo'n 10 kilometer. De 

wandelroutes doen ook enkele molens aan; ze staan ook in nauw contact 

met de horeca en overnachtingsmogelijkheden in de buurt. 

In de bossen van de Lage Kempen werd het wandelgebied 'Holven/Plat' 

uitgewerkt, met vier lussen van 2 tot 10 kilometer. Ook het wandelpad 

'Wandelen met wielen' werd in het wandelgebied opgenomen. Sinds kort zijn 

er op dit pad vier belevingstoestellen geplaatst die naast mindervaliden ook 

voor gezinnen met kinderen de moeite waard zijn. Er bestaan plannen om op 

korte termijn ook natuurgebied 't Hobos en de omgeving rond de Winner in 

dit wandelgebied op te nemen. 

Deze nieuwe wandelgebieden zijn maximaal economisch uitgewerkt: elke 

centrale startplaats - vier in totaal - werd in de mate van het mogelijke aan een 

horeca-uitbating gekoppeld. Daarnaast zijn er ook verschillende aanlooproutes 

uitgetekend naar horeca en verblijfsaccommodaties die niet op de routes liggen. 

Als aanvullende wandelroutes in de gemeente treft men: 

de route te Heesakkerheide. 

De wandelroute Winnerheide loopt ten zuiden van de gemeentegrens. 

De Teutenroute, een recreatieve autoroute, loopt gedeeltelijk over het 

Overpeltse grondgebied. Het is een toeristische auto/motoroute die bestaat uit 

drie lusvormige routes van 80, 70 en 100 kilometer. De belangrijkste toeristische 

trekpleisters werden beschreven in een toeristische brochure. 



11.3 INVENTARIS ZONEVREEMDE RECREATIE 

(zie kaart 24: ‘Zonevreemde recreatie gemeente Overpelt’) 

Op het grondgebied van de gemeente Overpelt zijn er momenteel 7 

zonevreemde recreatiegebieden, nl. 

- De Leukens hondenclub in buffergebied op gewestplan 

- Recreatiebos Holven in bosgebied op gewestplan 

- Visvijver Heesakkerstraat (de Vissende Vrienden) in landschappelijk 

waardevol agrarisch gebied 

- De Kadijk voetbalterreinen in agrarisch gebied 

- Voetbalterreinen Dorperheide in agrarisch gebied 

- KWB Lindel voetbalterreinen in landschappelijk waardevol agrarisch 

gebied 

- Real Heesakker in bosgebied 

In het richtinggevend gedeelte wordt in het kader van deze problematiek een 

kader aangereikt. 



12. LIJNINFRASTRUCTUREN 21 

12.1 DE WEGENSTRUCTUUR 

12.1.1 De globale structuur van het wegennet 

(zie kaart 25: ‘Globale hoofdwegenstructuur’) 

De belangrijkste wegenstructuur binnen de gemeente (zie kaart 10) kenmerkt 

zich als volgt: 

- De gemeente Overpelt wordt niet doorsneden door een autosnelweg; qua 

gebruik van autosnelwegen dient de Overpeltenaar zich te richten op de 

E314 (zuidelijk), de E34 (westelijk) en de E25 (oostelijk). 

- De gemeente wordt wel doorkruist door een netwerk van gewestwegen; 

hierbij zijn de volgende assen belangrijk: 

o de N74 autoweg (Noord-zuidverbinding, met verbinding naar 

Midden-Limburg en Nederland); 

o de N71 (met verbinding naar Lommel en de Antwerpse Kempen); 

o de N712 (Astridlaan - Ringlaan West - Leopoldlaan) : 

een deel van de ringweg rond Overpelt centrum is in 

gewestelijk beheer 

de Astridlaan is nog deels in functie als verbinding naar 

Lommel 

de Leopoldlaan zorgt voor de verbinding naar Neerpelt, 

maar ook verder naar Hamont en Achel 

o De gewestweg N790 (Haagdoorndijk-Fabrieksstraat) loopt in het 

noorden van de gemeente in oost-westelijke richting, en zorgt voor 

de aansluiting op de N74 

o De N715 (Napoleonweg = de oude Noordzuid) doorkruist de 

gemeente in het westen van de gemeente 

o De N747 traceert zich over zeer beperkte afstand in het uiterste 

zuidoosten van de gemeente 

o De N 713 werd recent aangelegd als verbinding tussen de Ringlaan 

en de N74, met aftakking naar het Mariaziekenhuis 

- Daarnaast zijn er ook een aantal belangrijke gemeentewegen; ze vervullen 

niet alleen een functie voor de interne ontsluiting van de gemeente, maar 

zorgen ook voor de verkeersrelatie met de omliggende gemeenten. In 

zekere mate worden deze wegen ook gebruikt (misbruikt) door bovenlokaal 

doorgaand verkeer. 

Belangrijk zijn: 

o De Ringlaan (oostelijk deel) 

21 Bron: mobiliteitsplan gemeente Overpelt, synthesenota deel I, Technum nv, 24 februari 2004 



o De Houtmolenstraat en Fabrieksstraat 

o De Sellekaertsstraat 

o De Breugelweg 

o De Lindelsebaan 

o De Holvenstraat 

o De Bemvaartstraat 

o De Spoorwegstraat – Herenterdijk 

- Tot slot kent de gemeente een uitgebreid onderliggend gemeentelijk 

wegennet dat vooral een ontsluitend karakter kent voor de gemeentelijke 

functies. 

12.1.2 De sturende verkeersmaatregelen 

(zie kaart 26: ‘Bestaande snelheidsdifferentiatie’) 

In het kader van de verkeersorganisatie en –beheersing vormt het 

snelheidsbeleid een belangrijk onderdeel van het verkeersbeleid. Op de 

bijgevoegde kaart worden de actuele snelheidsregimes aangegeven, aangepast 

conform de conclusies uit het mobiliteitsplan. 

Uit de kaart blijkt dat er kan gesproken van een integrale en consequent 

doorgevoerde snelheidsdifferentiatie. Het stadscentrum Overpelt en de 

verschillende woonkernen krijgen een duidelijk afgebakende zone 50 met in de 

centrumgebieden een zone 30. De overige gemeentewegen krijgen een 70km/u 

regime opgelegd. 

De N74 / N71 worden als hoofdverkeersaders bevestigd (120km/u regime). 

Gelet op de omvang van de industriële functie in Overpelt, is het voor de 

gemeente belangrijk om het zwaar transport zo gericht mogelijk te dirigeren naar 

deze hoofdwegenstructuur. De ligging van het Nolimpark aan de N71 biedt 

hiertoe in feite een optimaal gegeven. Teneinde de andere lokale wegen te 

vrijwaren van het vrachtverkeer zijn een reeks tonnenmaatbeperkingen in 

voege. 

De N715 krijgt een snelheidsregime van 90km/u. 

12.2 DE WATERINFRASTRUCTUUR 

De provincie Limburg beschikt over een behoorlijk netwerk van waterwegen, 

beheerd door de Dienst voor de Scheepvaart (Albertkanaal, Kanaal Dessel- 

Kwaadmechelen, Zuidwillemsvaart, Kanaal van Beverlo, Kanaal Bocholt- 

Herentals). 

In het noorden van de gemeente Overpelt ligt het kanaal Bocholt-Herentals, ook 

het Kempisch Kanaal genoemd. Het kanaal is de verbinding tussen het 

Albertkanaal (Antwerpen) en het Schelde Maaskanaal (Zuid Willemsvaart). 



Qua laad- en losplaatsen is het zo dat er verspreid op het kanaal locaties 

aanwezig zijn. Voor het Overpeltse grondgebied is dit ter hoogte van het 

industrieterrein (Metallurgie – Umicore). 

Het Kempisch Kanaal heeft ook een toeristische functie. Het kanaal vormt een 

aantrekkelijke vaarweg voor pleziervaart en waterrecreatie. Op het grondgebied 

van Overpelt is deze functie evenwel niet van betekenis (geen infrastructuur, 

ruimte of kwaliteit). In de onmiddellijke omgeving van Overpelt zijn daarentegen 

wel te situeren: 

- De Neerpeltse Passantenhaven in de onmiddellijke omgeving van het 

Neerpeltse centrum 

- De Lommelse jachthaven 

12.3 DE FIETSSTRUCTUUR 

(zie kaart 27: ‘Bestaande recreatieve fietsroutes’) 

De fietsstructuur binnen de gemeente kenmerkt zich door een aanbod van 

voorzieningen t.b.v. zowel de functionele fietsrelaties als de recreatieve 

fietsrelaties. 

De bestaande functionele fietspaden volgen overwegend de grotere wegen 

(verbindings- en ontsluitingswegen). Dit betekent echter niet dat de 

fietspadenstructuur op dit hoofdnet volledig is. Integendeel, diverse hoofdassen 

moeten nog uitgerust worden. Op de kleinere en minder verkeersintensieve 

wegen is het fietspadennet vrijwel onbestaande. 

Het toeristisch fietsroutenetwerk doorkruist op een zeer verspreide wijze het 

gemeentelijk grondgebied. Dit netwerk maakt gebruik van wegsegmenten mét 

en zonder fietsvoorzieningen; een aparte infrastructuur vormt het jaagpadennet 

langs het kanaal. 

Naar routenetwerken vormt enerzijds het fietsroutenetwerk Limburgse Kempen 

het belangrijkste toeristische netwerk. Dit fietsroutenetwerk sluit aan op de 

Nederlandse provincie Noord-Brabant en krijgt hiermee een internationaal 

karakter. 

Het grote aanbod aan recreatieve routes maakt dat op diverse locaties het 

wegennet dient gekruist te worden hetgeen inzake verkeersveiligheid zeker een 

aandachtspunt vormt. 

12.4 HET OPENBAAR VERVOER 

(zie kaart 28: ‘Netwerk openbaar vervoer’) 

12.4.1 Het openbaar busvervoer van De Lijn 

Het openbaar busvervoer binnen de gemeente Overpelt wordt geëxploiteerd 

door De Lijn Limburg. Het gemeentelijk grondgebied wordt bediend door 

volgende buslijnen: 

- Lijn 8: Genk – Overpelt 



- Lijn 18a: Hasselt – Houthalen – Neerpelt - Achel 

- Lijn 33: Genk – Meeuwen – Peer - Neerpelt 

- Lijn 48: Hasselt – Peer - Hamont/Neerpelt 

- Lijn 179: Brussel – Leuven – Beringen – Leopoldsburg – Hamont 

- Lijn 307: Hamont – Geel – Leuven 

- Lijn 180: Hasselt – Lommel: deze lijn loopt wel voor een stukje over 

Overpelts grondgebied, maar heeft er geen haltes. 

- Belbus 

- Vanaf 24/12/2007 snelbus 18 A (zie Regionet Limburg / Spartacusplan) 

De eerste vier lijnen zorgen voor de verbinding van Noord-Limburg, waaronder 

Overpelt, met de rest van Limburg en dan vooral Midden Limburg. De lijnen 179 

en 307 zorgen voor een specifieke verbinding naar de steden Brussel en 

Leuven. 

12.4.2 De spoorweginfrastructuur 

Algemeen geldt de vaststelling dat de spoorinfrastructuur in Limburg vrij beperkt 

is. Nochtans wordt de gemeente Overpelt doorkruist wordt door twee 

lijninfrastructuren, nl. de lijn Antwerpen – Mol - Lommel - Achel – Budel 

(verdergaande naar Weert, Roermond, …) en de lijn Achel – Hasselt. 

De lijn 19 Mol – Neerpelt die momenteel geëxploiteerd wordt, is een nietgeëlektrificeerde 

lijn, en heeft één enkel spoor. De lijn Achel-Hasselt is 

opgebroken, en wordt momenteel gebruikt als toeristisch fietspad. 

Op vlak van het reizigersverkeer wordt de Noord-Llimburgse regio enkel in 

westelijke richting op het binnenlands spoorwegennet gekoppeld, met name via 

het station van Mol. Op Limburgs grondgebied vormt het station van Neerpelt 

het eindstation; te Overpelt kan de reiziger enkel op/afstappen. Ten westen van 

Overpelt vormt Lommel het dichtstbijzijnde station. 

Ter hoogte van het Overpeltse station zijn weinig faciliteiten voor de reizigers; er 

is wel mogelijkheid om kosteloos de wagen en de fiets achter te laten, doch de 

capaciteit is beperkt. De organisatie van deze reizigersfaciliteiten kan bovendien 

ook worden verbeterd. 

Te Overpelt kan de trein genomen worden op uurbasis (in beide richtingen). 

Wat het goederenvervoer betreft, dient gewezen te worden op het feit dat de 

spoorweginfrastructuur in Overpelt momenteel praktisch niet gebruikt wordt. Ter 

hoogte van het industrieterrein Nolimpark is er een aftakking die door enkele 

bedrijven gebruikt wordt i.f.v. bevoorrading. Een deel van deze aftakking is 

alleszins buiten gebruik; het vormde een vroegere verbinding met de 

zinkfabrieken. Potenties voor toekomstig gebruik zijn evenwel voorhanden 

M.b.t. het goederenvervoer is het eveneens belangrijk te wijzen op de mogelijke 

gevolgen van de reactivering van de IJzeren Rijn. Daar waar momenteel het 

goederenvervoer tussen de Antwerpse haven en het Ruhrgebied verloopt via de 

zgn. Montzenlijn (lijn Antwerpen – Lier – Hasselt - Montzen – Aken – 



Ruhrgebied) kan de IJzeren Rijn hiervoor een volwaardig alternatief vormen. De 

heropening van het traject IJzeren Rijn vormt momenteel onderwerp van 

internationale besprekingen; vooralsnog is er geen doorbraak in het dossier. De 

intenties tot heropening van de IJzeren Rijn kan voor de regio en dus ook voor 

Overpelt belangrijke implicaties hebben. 

12.5 HET PARKEERGEBEUREN IN HET CENTRUM 22 

(zie kaart 29: ‘Situering parkeergelegenheden’) 

12.5.1 Globale beschrijving van de parkeersituatie en – aanbod 

In het kader van de opmaak van het gemeentelijk mobiliteitsplan is 2002 een 

gedetailleerde inventaris opgesteld van het parkeeraanbod binnen de Ringlaan. 

Het totaal aanbod bedraagt 1140 eenheden. Dit betreft enkel het aanbod dat in 

grote mate het dagelijks functioneren van het centrum mee bepaalt. Er is tevens 

sprake van enkele additionele parkeerplaatsen en –zones, zoals private 

parkeerplaatsen en garages. 

Een globale type-indeling is als volgt: 

Openbaar parkeren langs de rijbaan: 250 

Openbare parkeerterreinen: 514 

Semi-openbare parkeerterreinen: 60 

Private terreinen: 289 

Bermparkeren: 25 

In een deel van het centrum is blauwe zone (max. 2 uur) van kracht voor 

ongeveer 200 parkeerplaatsen. 

In het overige deel binnen de Ringlaan is in principe geen parkeerduurbeperking 

van kracht en kan daarom gekenmerkt worden als langparkeerzone. De grootste 

concentraties in de vorm van terreinen zijn: 

het parkeerterrein aan de Heuf. 

de terreinen aan de Jeugdlaan, aan de kerk en de openbare 

voorzieningen (sportcentrum, Pelterke, bibliotheek). 

een gedeelte van de Nieuwe Markt (een gedeelte van de Nieuwe Markt 

en de strook langs de school is blauwe zone). 

De belangrijkste scholen in het centrum (WICO campus TIO en campus Mater 

Dei) beschikken over eigen, private parkeerterreinen die slechts een deel van 

het parkeren van hun personeel kunnen opvangen. 

22 Studie “Parkeeradvies Overpelt-Centrum”, eindnota maart 2005, Technum nv. 



12.5.2 Conclusie bestaande parkeersituatie Overpelt centrum 

Kwantitatief is er nagenoeg geen parkeerprobleem in Overpelt centrum: er is 

nergens sprake van structurele overbezetting. 

Kwalitatief worden de parkeerplaatsen echter niet altijd gebruikt waarvoor ze 

bedoeld zijn. De blauwe zone (bedoeld voor een hogere turn-over / 

parkeerwisselingen om het winkelen in het centrum te faciliteren) wordt blijkens 

het parkeeronderzoek relatief vaak gebruikt door langparkeerders. 

Gevolg: langere loopafstanden voor de relatief korte bezoeken en daardoor een 

vermindering van de kwaliteit van het winkelklimaat. 

De komst van het Mariaziekenhuis heeft logischerwijze gezorgd voor een hogere 

parkeerdruk in Overpelt. Een bezoekers- en personeelsparking vangt de 

parkeerdruk grotendeels op. Het betalend parkeren op de bezoekersparking 

vergroot de kans op het ongeëigend gebruik van de blauwe zone (langparkeren) 

in het stadscentrum. 

Ook de komst van het PPS zal een hogere parkeerdruk met zich meebrengen, 

net in de actieradius van het Mariaziekenhuis. 

(Zie kaart 30: ‘Bestaande ruimtelijke structuur gemeente Overpelt’) 



13. DEELGEBIEDEN 

(zie kaart 31: ‘Deelgebieden gemeente Overpelt’) 

Een andere aanpak betreffende de analyse van de bestaande toestand bestaat 

erin dat de ruimte van Overpelt ingedeeld wordt in een aantal deelgebieden. 

Deze manier van werken maakt het grondgebied op een andere manier meer 

inzichtelijk en hanteerbaar. 

Daar waar de verschillende deelstructuren meer de nadruk leggen op 

samenhang in de ruimte, krijgt men door het werken met deelgebieden meer 

oog voor diversiteit. Deelgebieden zijn aparte, niet exact afgebakende 

geografische entiteiten met typische ruimtelijke knelpunten, kwaliteiten en 

potenties. 

Zij hebben zich ruimtelijk anders ontwikkeld dan hun omgeving. 

Tevens wordt de aandacht erop gevestigd dat het werken met deelgebieden 

geen doel op zich is, maar een middel om het huidige ruimtelijk functioneren van 

bepaalde gebieden beter te begrijpen. 

Verder dwingt het tot een discussie en visievorming rondom bepaalde thema’s in 

een bepaald gebied, wat in het richtinggevend gedeelte overeen komt met de 

selectie van de verschillende deelruimten en de desbetreffende toekomstvisies 

geënt op de specifieke identiteit en eigenheid. 

Op basis van de huidige kenmerken van de gemeente Overpelt kunnen er 5 

deelgebieden worden onderscheiden: 

het verstedelijkt landschap Neerpelt-Overpelt; 

het woonkernenlandschap centraal Overpelt; 

het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek; 

het boslandschap Park Lage Kempen; 

het compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 

13.1 HET VERSTEDELIJKT LANDSCHAP NEERPELT-OVERPELT 

(zie kaart 32: ‘Deelgebied 1: Verstedelijkt landschap Neerpelt-Overpelt’) 

Dit deelgebied komt overeen met het centrum van Overpelt en het tussengebied 

tussen Overpelt en Neerpelt centrum, met de Leopoldlaan, de IJzeren Rijn en 

spoorlijn 18 en de Dommel als structurele dragers van de ruimte. 

Het centrum van Overpelt kent een geconcentreerde bebouwing in het westen 

en een meer open bebouwingsstructuur in het oostelijk deel. Het is omgeven 

door de Ringlaan. 

Door de open bebouwingsstructuur in het oostelijke segment van deze ringweg 

kan men hier spreken van een soort boulevard. Binnen deze ring bevinden zich 

de voornaamste voorzieningen en diensten. 

De relatief dichte kern van Overpelt heeft zich door bebouwing langs de 

verbindingsweg (Leopoldlaan) naar Neerpelt, bijna naadloos aangesloten op het 

centrum van Neerpelt. 

De kern van Overpelt heeft nog enkele inbreidingsgebieden die een meerwaarde 



kunnen bieden aan het ruimtelijk-functionele gebeuren van deze kern. De 

bestaande handel situeert zich langsheen de Leopoldlaan en de Dorpsstraat en 

ter hoogte van de Heuf. 

Het tussengebied kent een eerder transparante bebouwingsstructuur, met de 

Leopoldlaan als centraal lint tussen beide kernen. 

De omliggende straten (Sint-Jorisstraat, Haspershovenstraat, St-Jansstraat, 

Zeldertstraat, …) worden gekenmerkt door een overwegend open 

lintbebouwingsstructuur met een mengeling tussen woningen uit de jaren ’60 en 

nieuwe woningen in de bekende fermettestijl. Het tussengebied krijgt op die 

manier een zeker wijkkarakter, maar zorgt er tevens voor dat de ruimte tussen 

beide kernen geen echte uitgesproken eenheid uitstraalt. 

Aan de Sellekaertsstraat is er een zone voor middelgrote handel en detailhandel 

voorzien op de voormalige KMO-zone. 23 

Deze versnippering door de linten Haspershovenstraat, Vonderstraat, St- 

Jansstraat, Zeldertstraat en Sellekaertsstraat heeft ervoor gezorgd dat zich twee 

uitgestrekte en onbebouwde binnengebieden hebben gevormd: Haspershoven 

en Vondersbroek. 

In het oostelijk deel van het centrum binnenin de ring aan de Jeugdlaan en de 

Bemvaartstraat treft men het gemeentelijk ontmoetingscentrum ‘Palethe’, de 

sporthal en ‘t Pelterke. 

Grootschalige invulling van schoolgebouwen en openbare gebouwen treft men 

in de bouwblokken Kloosterstraat, Kerkdijk, Jeugdlaan-Bemvaartstraat- 

Vloeterstraat en zuidelijke straatwand Dorpsstraat. 

De woonkern Overpelt Fabriek-oost situeert zich ten westen van de 

Fabrieksstraat en strekt zich uit tot aan de Noordzuidverbinding. Dit deelgebied 

is geënt op de Houtmolenstraat-Fabrieksstraat, een noordwestelijk 

georiënteerde diagonale vanuit het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt, en 

hoort historisch bij de cité Overpelt Fabriek-west. 

De aanleg van de Noordzuidverbinding N74 heeft deze ruimtelijke scheiding in 

de hand gewerkt. 

De wijk is ruimtelijk verbonden met Overpelt-centrum, maar kent toch eerder 

een ruimtelijk autonoom (wijk)karakter, ondanks de opvallende verscheidenheid 

in woontypologieën. Het accent ligt hier op de woonfunctie, handel is in deze 

deelruimte nagenoeg onbestaande. 

13.2 HET WOONKERNENLANDSCHAP CENTRAAL OVERPELT 

(zie kaart 33: ‘Deelgebied 2: ‘Woonkernenlandschap centraal Overpelt’) 

Dit deelgebied kan opgesplitst worden in vier subdeelgebieden, nl. de 

woonkernen Lindel, Overpelt Fabriek-oost, de woonwijk Holheide en het 

tussenliggende open landbouwgebied. 

23 Het BPA “Den Dries”, art. 14 is op 23/11/2005 definitief aanvaard bij Ministerieel Besluit. Het betreft de omvorming van de 

KMO-zone naar handelszone voor middelgrote handel en detailhandel, Technum nv. 



13.2.1 Woonkern Lindel 

De woonkern Lindel strekt zich uit van de rand van het kleinstedelijk gebied in 

het noorden (voorlopig in afwachting van de afbakening vanaf de Hasseltstraat) 

tot aan de Moldershoevenstraat in het zuiden van de gemeente. (Hoeven) 

In het oosten vormt de Hoevenstraat een duidelijke grens met enkele 

woonlobben langsheen de Langstraat, de Tielenstraat - Kleinmolenstraat, de 

Kraaibosstraat en de Moldershoevenstraat. 

In het westen vormt de Lindelsebaan tot aan de Vrenenstraat een duidelijke 

begrenzing met de Beekstraat-Loksvaartdijk, de Neuserdijk en de Struikstraat- 

Schansstraat als woonlobben. De zones afgebakend door enerzijds de 

Vrenenstraat, de Voetweg en de Zipstraat, en anderzijds door de Hobosstraat 

en de Melkerijstraat verleggen de grens van de woonkern Lindel op die 

specifieke locaties verder westwaarts. 

Lindel vormt samen met de Hoeven een aaneengesloten woonband in het 

verlengde van het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt die zich parallel aan 

de noordzuidverbinding uitstrekt. 

De Lindelsebaan, en in mindere mate de Hoevenstraat, vormen binnen dit 

bebouwd weefsel de belangrijkste verkeersader waarop de overige structuren op 

geënt zijn. Over het algemeen heeft de woonomgeving Lindel - Hoeven een 

wijkkarakter met een recent aangelegd kerngebied ter hoogte van het huidige 

parochiecentrum “Den Drossaerd”. 

De voornaamste lintbebouwing treft men langsheen de Vlasrootstraat, 

Moldershoevenstraat, Kleinmolenstraat, Hoevenstraat en Kapelstraat. 

Sociale woningen treft men in de omgeving van de Bolakkerstraat, gelegen 

tussen de Lindelsebaan en de Willem II-straat. 

De voornaamste concentraties verspreide bebouwing situeren zich in de 

omgeving van de Breugelweg-Heesakkerstraat, Rietstraat, Wolfstraat, 

Lindelsebaan, Hobosstraat-Gortenstraat en Schansstraat-Lindelheidestraat. 

13.2.2 De woonwijk Holheide 

Deze wijk wordt afgebakend in de driehoek gevormd door de Astridlaan, de 

Holvenstraat en de Jeneverbeslaan. 

Holheide is de kleinste wijk van Overpelt. Het is een wijk die hoofdzakelijk 

bestaat uit sociale woningen van het Kempisch Tehuis (waarvan het overgrote 

deel huurwoningen zijn), waarrond privaat gebouwde woningen zijn 

opgetrokken. 

De sociale woningen worden begrensd door de Jeneverbeslaan, de 

Veenbeslaan en de Holvenstraat. De Halt is de oudste nederzetting met 

eengezinswoningen. Holven is van recentere datum en bestaat uit vrijstaande 

woningen. 

Door de coherente woontypologie en de duidelijk gestructureerde en recent 

aangelegde publieke ruimte wordt een ruimtelijke eenheid gecreëerd rondom 

een centraal gelegen kerk- en speelplein, aan de rand van het park Lage 

Kempen. 



13.2.3 Het tussenliggende open landbouwgebied Overpelt 

De gemeente Overpelt kent enkele grote aaneengesloten eenheden waar 

beroepslandbouw de dominante ruimtegebruiker is. 

De landbouwgebieden (Holven-Over ’t Water, Lindel-Hoeven oost en de 

gemeenteweiden) komen hiervoor in aanmerking. Verspreide bebouwing en 

enkele woonlinten (Breugelweg, Rietstraat, Langstraat, Klaverstraat, …) vormen 

een wezenlijk onderdeel van dit deelgebied. 

De aanwezige natuurwaarden, zoals de Holvense beek, het natuurreservaat ’t 

Plat, de Gortenloop, de rand van de Dommelvallei en de KLE-structuur zijn 

echter bijkomende en belangrijke elementen waarmee rekening dient gehouden 

te worden. 

In de desbetreffende hoofdstukken wordt hier meer in detail op ingegaan. 

13.3 HET INDUSTRIELANDSCHAP NOLIMPARK-ZINKFABRIEK 

(zie kaart 34: ‘Deelgebied 3: ‘Het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek’) 

Het gemeentegrensoverschrijdende regionale bedrijventerrein Nolimpark vervult 

binnen de Kempische As een belangrijke ondersteunende functie binnen de 

economische structuur. Het gebied heeft een uitgesproken industrieel en 

grootschalig karakter met een duidelijk leesbare en functionele interne structuur. 

De visuele impact op de omgeving is gering omwille van bestaande 

infrastructuren zoals het kanaal Bocholt-Herentals, de noordzuidverbinding N74 

in het oosten, een voldoende grote bufferzone op het grondgebied Lommel en in 

het zuiden van het Nolimpark. 

Overpelt Fabriek-west kan omschreven worden als een geïsoleerde 

arbeiderswoonwijk gelegen temidden van grootschalige industriële activiteiten. 

Het karakter van de voormalige arbeiderssité is grotendeels behouden. Brede 

lanen, kleine identieke bakstenen woningen, … ademen nostalgie uit. 

Een recreatiezone en bufferzone scheiden deze woonwijk van het 

industrielandschap Nolimpark. 

13.4 DE BOSLANDSCHAP PARK LAGE KEMPEN 

(zie kaart 35: ‘Deelgebied 4: ‘Boslandschap Park Lage Kempen’) 

Het zuidwesten van de gemeente Overpelt wordt ingenomen door een gedeelte 

van het Park Lage Kempen. 

Het omvat een bosrijk gebied met een diversiteit in types van bebossing en 

natuurlijk-ecologische sterkten. Over het algemeen gaat het binnen deze zone 

over monotone naaldbossen, maar het natuurreservaat ’t Plat, de Gorten en het 

bijzonder landschap rondom de hoeve Hobos zijn uitgesproken natuurlijke en 

ecologische gebiedjes, die een bijdrage leveren aan de identiteit en 

belevingswaarde van het Park Lage Kempen. 



13.5 HET COMPARTIMENTENLANDSCHAP ZUIDOOST OVERPELT 

(zie kaart 36: ‘Deelgebied 5: ‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt’) 

De Dommelvallei vormt een belangrijke gemeentegrensoverschrijdende groenblauwe 

ader die voor een groot gedeelte de identiteit van de gemeente Overpelt 

(en ook Neerpelt) bepaalt, zowel vanuit natuurlijk-ecologisch als vanuit 

toeristisch oogpunt. (Molenroute, …) Het vormt de natuurlijke grens tussen 

Overpelt en Neerpelt en heeft een uitgesproken duaal karakter, nl. een 

verstedelijkte en een natuurlijke Dommel. 

Het gebied gelegen tussen de Heesakkerstraat, de Bemvaartstraat en Herent is 

dienstig als opvangbekken. De voormalige spoorwegzate van de lijn 18 

functioneert als een fietsroute. 

Het aangrenzende ‘compartimentenlandschap’ is gelegen ten westen van de 

Dommelvallei (segment ten zuiden van Overpelt centrum) ter hoogte van de 

bestaande verspreidliggende bosjes. (zie gewestplanzonering) Deze bosjes 

creëren uitgesproken ‘compartimenten’ in het landschap en vormen een 

bufferzone tussen het hoogdynamische landbouwgebied en de vallei van de 

Dommel. Dit ‘compartimentenlandschap’ kan men tevens terugvinden ten oosten 

van de Dommel op het grondgebied van de gemeente Neerpelt (zie de 

structuurplanvisie Neerpelt) en vormt op die manier een 

gemeentegrensoverschrijdende ‘deelgebied’. 



14. KNELPUNTEN, KWALITEITEN EN POTENTIES 

14.1 RUIMTELIJK STRUCTURELE KNELPUNTEN, KWALITEITEN EN 

POTENTIES 

(zie kaart 37: Ruimtelijke knelpunten) 

(zie kaart 38: Ruimtelijke potenties) 

14.1.1 Nederzettingsstructuur 

Knelpunten 

Inwijking van Nederlanders zorgt voor een tekort aan bouwmogelijkheden 

voor eigen bevolking. 

50% van de bouwaanvragen gebeurt door Nederlanders, wat met zich 

meebrengt dat er weinig bouwmogelijkheden overblijven voor de jonge 

inwoners; 

Momenteel heeft de gemeente Overpelt een inwijking van 8% op de totale 

bevolking van de gemeente. 

Zonevreemde woningen en illegale weekendverblijven (in de omgeving van ‘t 

Plat); 

Contact tussen de lintbebouwing en het doorgaand verkeer; 

Slechte ligging en inpasbaarheid van woningen aan de Siberiëstraat; 

Matige identiteit en herkenbaarheid van de woonkernen Lindel - Hoeven, 

Overpelt Fabriek-west en -oost; 

Tussengebied Overpelt-Neerpelt is ruimtelijk weinig gestructureerd; 

Druk op de randen door een onvoldoende doorgedreven integratie van de 

woningen in hun omgeving (overgangszones: woongebied/open ruimte, 

woongebied/ bos- en heidegebied) 

Kwaliteiten 

Weinig leegstaande woningen; 

In Overpelt is er geen structurele woningleegstand; 

6,9% sociale huisvesting aanwezig binnen de gemeente. Door de sociale 

projecten die in planningsfase zitten, wordt het percentage sociale 

huisvesting in de nabije toekomst opgetrokken tot 8,5%. 

Landelijke, rustieke woonomgevingen; 

Op verschillende plaatsen in de gemeente Overpelt kan men genieten van 

een rustige landelijke woonomgeving; 

De woonomgeving en -kwaliteit in het centrum (rustige, verkeersveilige 

woonomgeving in het oostelijke gedeelte, voldoende groenvoorzieningen, …); 

Geen kansarme of impulswijken; 

Het karakter van de arbeiderswijk (woningtypologie) Overpelt Fabriek-west; 



Nog vrijliggende interne woonuitbreidingsgebieden in het kleinstedelijk 

gebied Neerpelt-Overpelt; 

Nog verspreidliggende kleine inbreidingsmogelijkheden in Overpelt centrum; 

Impact van de Dommel als blauwgroene ader op de woonkwaliteit van het 

kleinstedelijk gebied; 

Potenties 

Overpelt Fabriek-west als typische arbeiderswijk en tuinwijk ontwikkelen met 

de bestaande bebouwingstoestand en –structuur als vertrekbasis; 

Nog inbreidingsgebieden binnen Overpelt centrum (BPA centrum west, 

Donkerstraat, …); 

De binnengebieden Haspershoven en Vondersbroek (Bolakkers) als 

potentiële inbreidingsgebieden in de globale ontwikkeling van het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt; 

Wonen aan het water (Dommeldoortocht Vondersbroek) 

Verjongingsproces in de wijk Holheide; 

Potenties dienen onderzocht te worden om in deze wijk een 

verjongingsproces te kunnen verwezenlijken. De verkoop van verkavelingen 

aan jonge mensen kan gezien worden als een eerste aanzet tot een 

verjongingsproces, aangezien de bebouwingsmogelijkheden in deze wijk 

momenteel uitgeput zijn. Het biedt potenties naar restauratie van de oudere 

woningen, wat de wijk zou opwaarderen; 

Aanpassingen van reeds bestaande woningen voor bejaarden. 

Potenties voor de bejaardenhuisvesting op langere termijn zijn gelegen in het 

aanpassen van reeds bestaande woningen. Tevens dient er gedacht te 

worden aan de nodige mobiliteit van de oudere generatie; 

Overpelt-Neerpelt als complementaire partners binnen de afbakening van het 

kleinstedelijk gebied profileren; 

14.1.2 Open ruimte 

Knelpunten 

Bodemverontreinigde sites; 

De meeste verontreinigde sites (tuinen) liggen in de woonkern Overpelt 

Fabriek-west. De overige verontreinigde sites komen voor op het regionaal 

industrieterrein Nolimpark en de sites van de zinkfabriek (Cadmium); 

In samenwerking met OVAM en Umicore zijn de private tuinen en 

vrijliggende assen gesaneerd (door afgraving). In een volgende fase worden 

de publieke vervuilde sites aangepakt. 

Kwetsbaar grondwater 

Het grondwater over gans de gemeente blijkt vervuild te zijn. Tevens dient 

vermeld te worden dat het gautietbekken en de in het verleden gestorte 

(hoogoven)slakken momenteel een voortdurende bedreiging voor het 

grondwater zijn; 

Conflicten tussen waterbeheersing, landbouw en recreatie in 

natuurreservaat ’t Plat 

In dit gebied zijn er een aantal conflictsituaties tussen landbouw, recreatie 



en waterbeheersing. De uitdieping van de Holvense beek zorgde voor een 

uitdroging van dit gebied. De aanwezige weekendverblijven en bijhorende 

roeivijvers en een sterke recreatiedruk zorgen ervoor dat dit gebied sterk 

onder druk komt te staan; 

Zonevreemde landbouw in natuurgebied. 

In de valleigebieden komt er ook vrij veel zonevreemde landbouw voor. De 

agrarische activiteit bestaat er in hoofdzaak uit grasland en maïsteelt, 

gelegen in natuurgebied. 

Dit probleem van landbouwactiviteiten in hiervoor niet geschikte zones 

volgens het gewestplan is ook terug te vinden in de bosgebieden van het 

Park Lage Kempen. Het gaat hier zowel om percelen die volledig omringd 

worden door bosgebied als om gronden die vanuit de randen het bosgebied 

inschuiven (vb. in de omgeving van hoeve Hobos, …). 

Illegale bewoning en recreatie in of aan de rand van natuurgebieden; 

De verdwijning van de KLE-structuur in landbouwgebied; 

Doorsnijding van beekvalleien door lijninfrastructuren (Holvense beek); 

Conflicten tussen landbouw en natuur in de vallei van de Gortenloop; 

De schaalvergroting in functie van de landbouw in de vallei van de 

Gortenloop hebben dit gebied sterk aangetast op vlak van natuurlijke en 

landschappelijke waarde. Economische bosexploitatie zorgt voor een 

terugloop van de ecologische waarde van dit gebied; 

Schaalvergroting in het landbouwgebied Lindel oost 

De knelpunten in dit landbouwgebied zijn gelegen op vlak van een 

doorgedreven intensivering, schaalvergroting en uitbreiding van de 

bestaande landbouwbedrijven in dit gebied. Een cluster van bedrijven is 

gelegen aan de Welpstraat en ter hoogte van de Wolfstraat; 

Beperkte opvolging in de landbouwbedrijven. 

Landbouwgebied Lindel west sterk versnipperd en te kleinschalig; 

30% van de landbouw in woongebieden en woonuitbreidingsgebieden; 

Landbouw onder condities: Habitat- en vogelrichtlijngebied (MAP regeling); 

Kwaliteiten 

Aantal relicten van heide (duinengebied) ter hoogte van de Leukens en 

‘Heide achter het fabriek’ en in het park Lage Kempen; 

Aanwezigheid van het bosrijke Park Lage Kempen; 

Integraal waterbeheer en afkoppelingsbeleid; 

Oprichten van het Bekkencomité; 

De natuurwaarden van de valleigebieden binnen de gemeente (en 

voornamelijk de Dommelvallei en de Holvense beek); 

De aanwezige natuurgebieden (’t Plat, …); 

De aanwezige KLE-structuur (taluds, graften, bomenrijen, solitaire bomen, 

poelen en vijvers, …) 

grote aaneengesloten landbouwgebieden ten westen van de N74 en ten 

oosten van Lindel; 

Het agrarisch natuurbeheer ter hoogte van hoeve Hobos en de Dommelvallei 

als herstel van het historische landschap; 



diversifiëring van de belevingswaarde van de bosrijke gebieden door de 

afwisseling van massa en open ruimten/’kamers’; 

Potenties 

Het versterken van de natuurlijke structuur door het conditioneren van 

landbouw in de waardevolle valleigebieden (o.a. agrarisch natuurbeheer, …). 

Duidelijker juridisch kader: de verschillende beleidsinitiatieven rond het VEN 

en het opstellen van natuurrichtplannen; 

Versterking van punt- en lijnvormige elementen; 

Verwevenheid landbouw, natuur en recreatie als nieuwe taak voor landbouw; 

14.1.3 Economische structuur 

Knelpunten 

Vervuilde terreinen Nolimpark en Umicore (voormalige Union Minière); 

Aanwezigheid van zonevreemde bedrijven; 

Hoge bezettingsgraad van de aanwezige bedrijventerreinen in de gemeente 

Overpelt. (en tevens een grote vraag naar beschikbare KMO-terreinen) 

Quasi volledige aanbod (volgens het gewestplan) aan KMO-zones binnen de 

gemeente Overpelt werd en wordt (via BPA) omgezet naar andere 

bestemmingszones (woongebied, kleinhandelszone, …). 

Pendelindex ligt hoog, ondanks het hoog aantal aangeboden arbeidsplaatsen in 

de gemeente; 

De ongunstige ligging van de huidige KMO-zone in de periferie van Overpelt 

centrum (ongunstige ontsluitingsmogelijkheden, geluidshinder, algemene 

leefbaarheid, …) 

Aanwezige bewoning langsheen de Siberiëstraat; 

Kwaliteiten 

belangrijke tewerkstellingspool; 

de aanwezigheid van het uitgestrekte en strategisch gelegen regionaal 

bedrijventerrein Nolimpark (strategisch in de Kempische As en langsheen de 

IJzeren Rijn en de N74); 

polyvalent gebruik van de aanwezige buffergebieden rondom Nolimpark die hun 

bufferende noodzaak hebben verloren. 

Potenties 

Versteviging van Overpelt als subregionaal industrieel centrum in Noord- 

Limburg, economisch en multimodaal knooppunt; 

Het zuidelijk gelegen buffergebied van Nolimpark mogelijk ontwikkelen als 

zoeklocatie voor het ontwikkelen van een lokaal bedrijventerrein (regionaal 

bedrijventerrein type II); 



14.1.4 Toeristisch-recreatieve structuur 

Knelpunten 

Problematiek van de weekendverblijven in de omgeving van ‘t Plat; 

Een gebrek aan een grootschalige, centraal gelegen gemeenschappelijke 

recreatiezone ter ondersteuning van het kleinstedelijk gebied; 

Een niet echt uitgesproken ruimtelijke samenhang tussen de verschillende 

verspreidliggende recreatieve polen en activiteiten in relatie tot de kernen in 

het buitengebied; 

Aanwezigheid van zonevreemde recreatie in de gemeente; 

Gebrek aan nieuwe terreinen die kunnen aangesneden worden voor 

herlokalisatie van zonev 

reemde recreatie; 

Vaak beperkte (ontbreken van) landschappelijke integratie van de sportieve 

infrastructuur; 

De dure renovatie van het Indussttadion met de vraag of dit zinvol is op die 

decentrale plek in de gemeente. 

Kwaliteiten 

Recreatie: goed uitgebouwde sportinfrastructuur per woonkern; 

Het toerisme als manifestatie van de identiteit van de gemeente Overpelt; 

Bos- en natuurrijke gemeente (Dommelvallei, Park Lage Kempen, ’t Plat, 

Hobos, …); 

Vrijetijdscampus aan de Jeugdlaan/’t Pelterke (jeugd, sport, cultuur, …); 

Overpelt als molengemeente. 

Overpelt beschikt over waardevolle molens: vier watermolens langsheen de 

Dommel en twee windmolens. Drie van de molens zijn met hun omgeving 

geklasseerd als beschermde monumenten en dorpsgezichten; 

Bloeiend bivakhuis, speeltuin en polyvalente zaal; 

Recent ontwikkeld intergemeentelijk zwembad; 

Potenties 

Aanwezigheid van cultuurhistorische elementen (o.a. molens, hoeves, …) 

eventueel bruikbaar in functie van plattelandstoerisme, hoevetoerisme 

Den Grooten Hof als toekomstige hoofdtoegangspoort van de bossen van de 

Lage Kempen. 

De Sevensmolen, het Molenmuseum en St-Oda als wandelpark rond 

educatie, revalidatie en beweging verder ontwikkelen; 

Recreatiemogelijkheden aansluitend aan het MS kliniek als revalidatieen 

ontspanningszone. 

Nog vrijliggende zones in en aan de rand van het kleinstedelijk gebied 

Neerpelt-Overpelt die in aanmerking komen voor het ontwikkelen van een 

centraal sportcomplex Overpelt. 

Uitbouw regionaal cultureel centrum; 



De aanwezige molens en omgeving dragen een waardevolle toeristische 

potentie in zich; 

14.1.5 Verkeersstructuur 

Ruimtelijk-Planologische knelpunten 

Neerpelt/Overpelt werden in samenhang geselecteerd als “kleinstedelijk 

gebied op provinciaal niveau” (Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen). Deze 

selectie, met belangrijke consequenties op vlak van de ruimtelijk 

ontwikkelingen, vraagt een goede samenwerking en visie rond mobiliteit en 

verkeersontwikkeling. Voornamelijk inzake de ontsluiting van het 

kleinstedelijk gebied dringen zich uitspraken op. 

De kern van Overpelt centrum sluit via de Leopoldlaan nauw aan op het 

centrum van Neerpelt. De sterke verkeersinteractie tussen beide kernen en 

de reeds bestaande ruimtelijk-functionele ontwikkelingen langs deze 

Leopoldlaan vragen om een duidelijke visie naar het verder functioneren van 

deze weg; 

Het gebied Haspershoven tussen Overpelt en Neerpelt centrum vormt 

momenteel een nog maar weinig gestructureerd en georganiseerd gebied. 

Nochtans heeft het gebied potenties in het kader van de verdere versteviging 

van het kleinstedelijk gebied. Mede vanuit verkeers- en mobiliteitsoogpunt 

dient een duidelijke visie voor dit gebied geponeerd. 

Het nieuwe regionale Mariaziekenhuis zal een belangrijke mobiliteit gaan 

veroorzaken in de gemeente. Er wordt tot op heden voorzien in slechts één 

rechtstreekse ontsluiting vanaf het hogere wegennet; een dergelijke 

éénzijdige ontsluiting roept vragen op, zowel vanuit de veiligheid (bv. 

calamiteiten op het wegennet) als vanuit het algemeen bezoek aan het 

ziekenhuis. 

Binnen de Ringlaan zal de verdere realisatie van het BPA Centrum West 

voor handel en wonen een belangrijke invloed hebben op de mobiliteit 

binnen en rond het Overpeltse centrum. 

Tussen de verschillende gemeentelijke kernen is er een 

‘verbindingsbebouwing’ ontstaan, hoofdzakelijk ontstaan als lintbebouwing 

langs de bestaande verbindingswegen. Een uitgesproken voorbeeld is de 

aaneenschakeling van de woonzones van Lindel – Overpelt centrum – 

Haspershoven – Neerpelt centrum. De Leopoldlaan en de Lindelsebaan 

geven dan ook blijk van problemen inzake verkeersleefbaarheid. 

T.h.v. verkeersintensieve wegen situeren zich soms zeer specifieke functies 

die nadrukkelijk vragen om een verbetering van de verkeersveiligheid en – 

leefbaarheid. Het betreft o.m. bepaalde onderwijsinstellingen (uitgesproken 

voorbeeld is het gemeenschapsonderwijs aan de Leopoldlaan), die nu 

blootgesteld worden aan de drukte van het verkeer. 

Belangrijke nieuwe verkeersaantrekkende voorzieningen zijn gerealiseerd in 

binnengebieden, zo o.m. het nieuwe intergemeentelijk zwembad in het 

Vondersbroek. De ontsluiting van deze gebieden mag zeker niet ideaal 

genoemd worden; een verkeerskundige visie dringt zich voor dit gebied (in 

feite het gebied begrensd door de N712 en de 

Sellekaertsstraat/Stationsstraat) nadrukkelijker op. 



De hoge concentratie aan industrieterrein (Nolimpark) legt een zware 

mobiliteitsdruk op de gemeente. De gunstige ligging t.o.v. de 

hoofdwegenstructuur N74 en N71 zorgt ervoor dat de bereikbaarheid van dit 

bovenlokaal industrieterrein gegarandeerd wordt. Het gebied heeft potenties 

om een verdere intensivering van bedrijfsactiviteiten mogelijk te maken, en 

daardoor ook voor een verhoging van de mobiliteit (vanuit tewerkstelling en 

goederenbehandeling) te zorgen. Een duurzame mobiliteitsaanpak vraagt 

voor gerichte initiatieven (mobiliteitsmanagement), en dit zowel op vlak van 

personen- als goederenvervoer). 

Een aantal kleinere ondernemingen zitten verweven in gebieden met een 

overwegende woonfunctie (Haspershoven, …) en dienen qua hun ontsluiting 

beroep te doen op straten met een woonfunctie. 

De handel in het Overpeltse centrum heeft in het algemeen een relatief 

zwakke uitstraling. Dit betekent dat de klant zich voor zijn/haar 

koopactiviteiten richt naar omliggende kernen. Ook de handelaars zijn 

geneigd om voor hen meer gunstige locaties op te zoeken, meestal langs 

drukkere wegen. (Extern gerichte) mobiliteit wordt in de gemeente alzo 

maar steeds meer van belang. 

De toekomstige rehabilitatie van de IJzeren Rijn betekent een intensiever 

gebruik van het spoorwegtracé; de ligging van dit tracé langs/doorheen de 

plaatselijke woongebieden, zal ongetwijfeld leiden tot plaatselijke effecten 

van geluidshinder alsook regelmatig weerkerende verkeerscongestie (ten 

noorden van Overpelt centrum) 

Verkeerskundige knelpunten 

De verkeerskundige probleemsituaties kunnen van tweeledige oorsprong zijn. 

Zij staan enerzijds in direct verband met de reeds vernoemde ruimtelijke 

ontwikkelingen, zowel binnen de eigen gemeente als in de omgeving ervan. 

Anderzijds zijn problemen inherent aan de verkeersstructuur op zich, en hebben 

dan met name te maken met de kwaliteit en gebruik van de infrastructuur. De 

verkeersproblemen worden onderstaand ingedeeld en besproken volgens een 

aantal thema’s (per vervoersmodus); de probleemstelling beperkt zich ook hier 

tot de essentie. De verkeersproblemen worden onderstaand ingedeeld per 

modus. 

HET RIJDEND GEMOTORISEERD VERKEER 

Het licht verkeer 

Als essentiële probleemsituaties zijn te citeren: 

De sterke menging van verkeersfunctie en verblijfsfunctie op een 

aantal wegen, waardoor een relatief gevoel van verkeersonveiligheid 

ontstaat. Dit gevoel doet zich o.a. voor op de Lindelsebaan, de 

Houtmolenstraat, de Leopoldlaan, … 

de diffusiteit van het gemeentelijk wegennet : buiten de hoofdassen 

worden bepaalde delen van het Overpelts grondgebied gekenmerkt 

door diffusiteit aan kleinschalige wegenis; deze diffusiteit staat 

meestal in relatie met een gemis aan structuur (en dus duidelijkheid), 

maar is ook een bron van verkeersonveiligheid 

Het nog te zeer in gebruik zijn van het onderliggend wegennet door 

bovenlokaal verkeer, temeer omdat de nog onafgewerkte 



hoofdinfrastructuur (o.a. N71) haar functie voor de afwikkeling van dit 

verkeer nog niet ten volle kan opnemen 

Bij de realisatie van nieuwe projecten dient voldoende aandacht 

besteed te worden aan de ontsluiting voor het gemotoriseerd licht 

verkeer. 

De problemen rond de dagelijkse verkeerscongesties aan de 

spoorweg t.h.v. de N712 Leopoldlaan, met logische problemen van 

sluipverkeer (via Hofweg) als gevolg. Ook het kruispunt aan de 

N790/N712 (aansluitend op de doortocht van Neerpelt kent tijdens de 

piekuren een zware verkeersbelasting (cfr. ook regelmatige congestie 

in Neerpelt centrum) 

Het goederenvervoer 

Tot de belangrijkste probleemvelden behoren: 

Het transport over de weg heeft nog steeds de bovenhand in de 

organisatie van het goederenvervoer. In Overpelt, met de ligging van 

o.m. het regionaal industrieterrein, is dit niet anders. De nabijheid 

van de hoofdwegenstructuur maakt dat de problemen van het 

wegtransport zich concentreren. Toch stelt men vast dat zware 

transporten bij regelmaat zorgen voor verkeersproblemen 

(verkeersdoorstroming versus leefbaarheid) 

De gemeente heeft potentiële, alternatieve modi ter beschikking: de 

spoorweginfrastructuur en de waterwegeninfrastructuur . 

Vooralsnog zijn beide modi van zeer beperkte betekenis; bij een 

verdere uitbreiding van de bedrijvigheid dient er zeker mede over 

gewaakt dat deze modi een belangrijke(re) functie toegemeten 

krijgen. 

Het transport over de weg vereist een optimale wegeninfrastructuur, 

zowel naar vormgeving/maatvoering als naar intrinsieke kwaliteit. Op 

een aantal plaatsen in de gemeente kan de infrastructuur niet altijd in 

een goed comfort voor dit transport voorzien: 

o bv. zwaar bovenlokaal transport op rotonde Leopoldlaan / K. 

Albertlaan. In feite hoort dit transport thuis op de 

hoofdwegenstructuur 

o bv. zwaar lokaal transport op kleine wegenis en kruispunten 

in de woonomgeving (algemeen). Lokale bedrijven dienen 

bereikbaar te blijven, tenzij ze eerder in aanmerking komen 

voor relocatie. 

Bij de realisatie van nieuwe projecten dient voldoende aandacht 

besteed te worden aan de ontsluiting voor het gemotoriseerd 

goederenvervoer 

HET STILSTAAND VERKEER: PARKEREN 

Voor het stilstaand verkeer vallen volgende problemen te citeren: 

De beperkte opvolging en respectering van de blauwe zone (maar de 

slechts beperkte hoeveelheid klachten hierover staaft tevens de 

stelling dat het kwantitatief aanbod (ruim) voldoende is). 



De minder goede inrichting/benutting van de parkeervakken aan de 

Heuf en de Nieuwe Markt. 

De objectief en subjectief gevaarlijke oversteek voor langzaam 

verkeer over de Ringlaan aan de Wuytenweg. Gelijkvloers 

oversteken is weliswaar verboden, maar de tunnel is subjectief 

sociaal onveilig en dus onaantrekkelijk. Misschien niet direct een 

parkeerprobleem, maar naar duurzame mobiliteitsbeïnvloeding en 

beperking van het autogebruik en parkeerdruk naar het ziekenhuis 

toe is dit toch een belangrijk aandachtspunt. 

HET OPENBAAR VERVOER 

Volgende probleempunten worden t.a.v. de openbare vervoersbediening 

ervaren: 

Op niveau van Overpelt-station is er geen goede afstemming tussen 

busvervoer en treinvervoer; de onderlinge afstemming focust zich op 

het station van Neerpelt. 

Er is onvoldoende afstemming van het openbaar vervoer op het 

plaatselijk schoolverkeer; de grotere scholen (centrumscholen, 

Leopoldlaan) liggen evenwel op routes van het openbaar vervoer, 

maar andere scholen kennen een grotere afstand tot haltes . 

Grote (perifeer gelegen) verkeersgenererende polen, en daarbij 

denken we in eerste instantie aan het regionaal industrieterrein, 

kennen geen ontsluiting via het openbaar vervoer 

Het aanbod aan halte-infrastructuur vraagt naar de toekomst een 

verdere aanpak (optimalisatie van het comfort van de busgebruiker) 

HET FIETSVERKEER 

Voortgaande op de inventaris van functionele fietsvoorzieningen blijkt dat 

zich op diverse locaties in de gemeente nog lacunes in het fietsnetwerk 

voordoen. Hoewel blijkt dat de belangrijkste verkeersassen wel enige 

vorm van fietsvoorziening kennen, is zeker geen sprake van ideale 

fietsomstandigheden. Problemen dienen zich op verdeelde wijze over 

zowel het gewestwegen- als gemeentewegennet aan. Tot de 

belangrijkste problemen behoren: 

het aspect van de algemene verdrukking van de zwakke 

weggebruiker door het gemotoriseerd verkeer. 

het gemis van een integraal sluitend netwerk, dat kan zorgen voor 

een continue veiligheid voor de fietser. Wegen waar de 

fietsinfrastructuur opwaardering moet krijgen, zijn bv. : 

- de Leopoldlaan 

- de Astridlaan 

- de Houtmolenstraat/Fabrieksstraat 

- Napoleonweg (N715) 

De aanwezigheid van gevaarlijke oversteekpunten ter hoogte van 

verkeerswegen. Als voorbeeld kan gewezen worden op : 

o De kruising van de Donkerstraat aan de spoorweg op de 

Sellekaertsstraat 



o Ter hoogte van knooppunten van ontsluitingswegen, bv. 

Astridlaan/Holvenstraat, … 

de plaatselijk te beperkte mogelijkheden voor fietsstalling, zowel aan 

openbare gebouwen als bv. aan bushaltes 

Bij de realisatie van nieuwe projecten dient rekening gehouden te 

worden met de bereikbaarheid voor fietsers 

De gemeente wordt doorkruist door zowel bovenlokale als lokale 

recreatieve fietsnetwerken. Deze netwerken maken veelal gebruik 

van kleine landelijke wegen, maar ook de interne wegen van 

Overpelt centrum. De problematiek voor dit netwerk situeert zich in 

menig geval op de oversteekplaatsen van de verkeersassen. Als 

concrete voorbeelden zijn aan te halen: 

o Oversteken op de Napoleonweg, de Lindelsebaan, de 

Houtmolenstraat, … 

o De kruising van het fietspad op de ex-spoorlijn 18 (t.h.v. de 

Bemvaartstraat, de Spoorwegstraat, de Heesakkerstraat, de 

Breugelweg en de Kapelstraat) 

DE VOETGANGER 

Problemen voor de voetganger hebben betrekking op een vrij 

stelselmatig optreden van structurele en conditionele tekorten aan het 

functioneel netwerk, en dan vooral in de verblijfsgebieden. Problemen 

laten zich momenteel vooral gevoelen binnen de woonschoolverplaatsing. 

Onderstaand citeren we enkele problemen: 

Grote delen van Overpelt centrum hebben een opwaardering van de 

openbare ruimte (en dus bij uitstek van het voetgangersdomein ) 

verkregen; toch blijven voor een aantal straten nog infrastructurele 

inspanningen noodzakelijk 

Op niveau van de andere, kleinere deelkernen zijn delen van Lindel en 

Holheide goede voorbeelden van opwaarderingsmaatregelen voor de 

zwakke weggebruiker; een uitbreiding naar andere woonkernen vraagt 

de aandacht (op straatniveau, paden, doorsteken, ...). 

T.h.v. van de lintbebouwingsstructuren zijn de wegen hoofdzakelijk 

(technisch en visueel) ingericht op het autoverkeer; de zwakke 

weggebruikers krijgt slechts een marginale plaats op het openbaar 

domein toegewezen. Naast goede faciliteiten voor de fietser ontbreken 

hier ook in menig geval faciliteiten voor de voetganger 

de slechte oversteekbaarheid van de drukkere verkeerswegen, 

ingegeven vanuit zowel het snel verkeer, het druk verkeer of slechte 

condities (zichtbaarheid, technische faciliteiten, ...) 

De kwaliteit en het comfort van de bestaande stoepen in het algemeen 

laat op meerdere plaatsen te wensen over. De vastgestelde 

beschadigingen zijn vaak te wijten aan verkeerd parkeergedrag van 

automobilisten 

Bij de realisatie van nieuwe projecten dient rekening gehouden te 

worden met de bereikbaarheid voor voetgangers. 

Binnen het te ontwikkelen toeristisch wandelnetwerk dient aandacht 

besteed te worden aan de kruisingen met de diverse verkeersassen. 



DE VERKEERSVEILIGHEID EN –LEEFBAARHEID 

Ondanks de aanpak van het veiligheidsprobleem (zowel gewestelijk als 

gemeentelijk), uiten zich op het gemeentelijk grondgebied nog tal van 

onveilige kruispunten en wegvakken. 

Objectieve statistieken geven echter niet altijd een goed totaalbeeld rond 

de verkeersonveiligheid. De kennis van het subjectief 

verkeersonveiligheidsgevoel is daarom steeds aangewezen. Aan de 

hand van bv. schoolenquêtes, of opiniepeilingen bij de bevolking blijkt 

dat meerdere wegsegmenten/kruispunten een relatief groot onveilig 

gevoel geven. 

In weze moet de verkeersonveiligheid, inzonderheid de subjectieve 

beleving ervan, ook in verband gebracht worden met de algemene 

infrastructurele uitrusting van het openbaar domein. 

Toch dienen over het algemeen ook veel problemen terzake bij de 

verantwoordelijkheid van de weggebruiker gelegd worden. Het 

onverantwoord rijgedrag (snelheid, roekeloosheid, ik-mentaliteit, ...) 

vragen een om grondige sensibilisering bij de burger. 



15. PROGNOSES 

15.1 PROGNOSE HUISVESTING 

15.1.1 Demografische ontwikkeling 

Bevolkingsprognose 

In functie van een lange termijnplanning is het noodzakelijk om inzicht te krijgen 

in de toekomstige bevolkingsgrootte en -samenstelling. Er wordt een gesloten 

prognose toegepast omdat de richtlijn inzake woningbehoefteprognoses 

uitdrukkelijk stelt dat “bij het bepalen van de behoefte aan bijkomende 

woongelegenheden dient de gemeente uit te gaan van de ontwikkeling van de 

eigen bevolking”. 

De gesloten prognose gaat ervan uit dat er geen migratie effecten optreden. Dit 

veronderstelt een evenwicht tussen de vertrekkende en aankomende personen. 

In de diverse leeftijdsprofielen worden beide categorieën gelijk gesteld. 

Om een vergelijking te kunnen maken met prognoses uitgevoerd op hogere 

planniveaus worden de referentieperiodes 1992-2007 gebruikt. De 

bevolkingsgegevens van 1 januari 1992 fungeren als basis. 

Tabel 7 : gemeente Overpelt; prognose van de totale bevolking over 15 jaar 

1992-2007 

Gesloten prognosetype : basisjaar 1992 

jaar Totale populatie Bevolkingsindex 

mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal 

1992 5.964 5.825 11.789 100 100 100 

1997 6.126 6.012 12.138 102,7 103,2 103,0 

2002 6.218 6.141 12.359 104,3 105,4 104,8 

2007 6.230 6.206 12.436 104,5 106,5 105,5 

toe-/afname : 266 381 647 

index : 104,5 106,5 105,5 

Bron :Eigen berekening 

Uit de resultaten van de gesloten prognose basisjaar 1992 blijkt dat het aantal 

inwoners toeneemt tot 2007 met 647 personen. Opgesplitst in periodes van 5 

jaar verloopt de bevolkingstoename progressief, tot het jaar 1997 zal de 

bevolking toenemen met 349 personen. De daarop volgende periode neemt de 

bevolking nog tot met 221 personen. Over een periode van 10 jaar geeft dit een 

jaarlijks gemiddeld van 57 personen. De werkelijke groei van de bevolking was 

veel groter. Op 1/1/2002 telde Overpelt reeds 12.879 inwoners. De werkelijke 

groei op natuurlijke wijze ligt in dezelfde orde van grootte. De afgelopen tien 

jaar nam de bevolking op natuurlijke wijze effectief toe met gemiddeld 56 

personen per jaar. 



De verklaring voor deze toekomstige evolutie vindt men in de leeftijdsopbouw 

van de diverse referentieperiodes. Het percentage vrouwen op vruchtbare 

leeftijd (dit is het percentage vrouwen van 20 tot 40 ten opzichte van het totaal 

aantal vrouwen) daalt geleidelijk aan tot 2007 met 6,7 %. Het procentueel 

aandeel ten opzichte van de totale bevolking van mannen en vrouwen boven de 

gemiddeld te verwachte leeftijd, voor mannen is dit 76 jaar voor vrouwen 82 

jaar, gaat in stijgende lijn van 2,6 % in 1992 tot 4,2 % in 2007. 

Tabel 8 : bevolkingsprognose basisjaar 2002 

Gesloten prognosetype : basisjaar 2002 

jaar Totale populatie Bevolkingsindex 

mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal 

2002 6.551 6.328 12.879 100 100 100 

2007 6.591 6.420 13.011 100,6 101,5 101,0 

2012 6.561 6.452 13.013 100,2 102,0 101,0 

2017 6.474 6.427 12.901 98,8 101,6 100,2 

toe-/afname : -77 99 22 

index : 98,8 101,6 100,2 

Bron :Eigen berekeing 

De bevolkingsprognose basisjaar 2002 voor de uitwerking van de lange 

termijnvisie op wonen in de gemeente geeft een zeer lichte stijging met 22 

personen weer. Aanvankelijk zal de bevolking nog sterk stijgen, een daling zal 

intreden vanaf 2010. 

Al deze gegevens geven slechts een trend weer vanuit een gesloten 

bevolkingsprognose. Andere beleidsopties, de invloed van het woonbeleid uit 

het verleden, en moeilijk voorspelbare maatschappelijke ontwikkelingen zullen 

dit beeld vertekenen. In de gemeente Overpelt zal de werkelijke 

bevolkingstoename naar alle waarschijnlijkheid groter zijn. 

Leeftijdsopbouw van de bevolking voor de prognoseperiode 

Voor de prognoseperiode tot 2017 zet zich de evolutie van ontgroening en 

vergrijzing verder. Tussen 2002 en 2017 is er een daling te verwachten van het 

aantal jongeren (0-19 jarige) met -649 personen of 5,1%. Het aantal tussen 20 

en 59 jaar zal dalen met -147 personen. Belangrijk binnen deze middengroep is 

de sterke verschuiving die zich zal voordoen. De jongste helft (20-39 jarige) zal 

afnemen met -360 personen of 2,8%, de oudste helft (40-59 jarige) neemt 

aanvankelijk nog toe om uiteindelijk (vanaf 2012) licht te dalen. Een sterke 

stijging van de bevolking zal plaatsvinden bij de 60-plussers, de bevolking 

veroudert. Het aantal binnen de leeftijdsgroep van 60 en meer zal stijgen met 

818 personen of 6,3%. Opvallend hier is de stijging met 3,3% van de 

hoogbejaarden of de 80-plussers. De leeftijdsopbouw van de bevolking voor de 

prognoseperiode geeft dit duidelijk visueel weer. 

Op het vlak van wonen heeft de ontgroening en vergrijzing van de bevolking ook 

zijn consequenties, al is de gezinsverdunning veruit de belangrijkste factor die 

de woningbehoefte bepaalt. De groep 0-19 jarige of de volgende generatie die 

zelfstandig gaat wonen daalt naar de toekomst toe snel. In de dalende groep 



van 20-39 jaar bevinden zich de potentiële bouwers en de reeds gevestigde, 

maar binnen deze groep komen ook de meeste gezinssplitsingen voor. 

Tabel 9 : ontgroening en vergrijzing tot 2017 in leeftijdsklasse van 20 jaar 

0-19 20-39 40-59 60+ totaal 

abs. % abs. % abs. % abs. % 

2002 3.073 23,86 3.633 28,21 3.559 27,63 2.614 20,30 12.879 

2007 2.888 22,20 3.314 25,47 3.945 30,32 2.863 22,01 13.010 

2012 2.665 20,48 3.230 24,82 3.933 30,23 3.184 24,47 13.012 

2017 2.424 18,79 3.273 25,37 3.772 29,24 3.432 26,60 12.901 

4.500 

4.000 

3.500 

3.000 

2.500 

2.000 

1.500 

1.000 

500 

0 


Grafiek 1 : leeftijdsopbouw voor de prognoseperiode tot 2017 

2002 2007 2012 2017 

Gezinsprognose 

In de toekomst zal de gezinsverdunning zich verder zetten echter in een minder 

snel tempo dan in het verleden. We evolueren naar nog kleinere gezinnen, 

uiteindelijk zal deze evolutie stagneren. 

Bij de berekening van het toekomstig aantal gezinnen wordt gebruik gemaakt 

van de bevolkingsvooruitzichten voor de gemeente en de werkelijk 

geregistreerde gezinsgrootte van 1970, 1981, 1991, 1992, 1997 en 2002. Aan 

de hand van een niet-lineaire regressie-analyse wordt eerst de toekomstige 

gezinsgrootte geraamd. Deze analyse geeft een voortzettende trend weer met 

de werkelijke evolutie als basis. Met de geraamde gezinsgrootte en de 

bevolkingsprognoses wordt vervolgens het aantal gezinnen berekend. 

De prognose voor de gemeente Overpelt wordt vergeleken met de geraamde 

gezinsgrootte in het arrondissement Maaseik en de provincie zoals berekend 

werd in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) Deel 1B : “Prognoses - 

informatief gedeelte”. Voor deze prognose is de referentieperiode 1992-2007 

opgedeeld in drie periodes van vijf jaar. Een tweede vergelijking wordt gemaakt 

met de gezinsprognose, die berekend werd door de plangroep in het kader van 

de opmaak van het ruimtelijk structuurplan Limburg. 


0-19 

20-39 

40-59 

60+


De verwachte ontwikkeling van het aantal gezinnen zal de basis vormen voor de 

toekomstige woningbehoefte. 

De werkelijk geregistreerde gezinsgrootte in Overpelt is kleiner dan deze in het 

arrondissement en groter dan deze in de provincie. Deze trend zet zich in de 

prognose verder. De gezinsverdunning verloopt in de gemeente iets sneller dan 

in de prognose van de provincie. 

Tabel 10 : raming van de gezinsgrootte tot 2017 

Prognose Gemeente 1970 1981 1991 1997 2002 2007 2012 2017 

Overpelt 3,94 3,32 2,94 2,82 2,66 2,57 2,49 2,42 

Prognose plangroep RSPL 1970 1981 1991 1997 2002 2007 2012 

Gemeente Overpelt 3,94 3,32 2,94 2,82 2,73 2,66 2,60 

Prognose RSV 1970 1981 1991 1997 2002 2007 

Arr. Maaseik (prognose 3) 4,08 3,38 2,99 2,77 2,62 2,50 

Prov. Limburg (prognose 3) 3,77 3,22 2,87 2,68 2,55 2,45 

Prov. Limburg (prognose 2) 3,77 3,22 2,87 2,71 2,61 2,53 

De prognoseresultaten werden cursief weergegeven. 

15.1.2 Raming van de woonbehoefte 

Basisjaar 1992 

De demografische deelbehoefte 

De demografische behoefte is de belangrijkste deelbehoefte die zich baseert op 

twee prognoses. 

Vertrekpunt voor de verdere berekeningen zijn de bevolkingsaantallen en het 

aantal gezinnen geregistreerd in 1992 en 2002 en de bevolkings- en 

gezinsprognose voor de diverse peiljaren. Op basis van de gezinstoename 

wordt de jaarlijkse demografische behoefte voor de gemeente berekend. 

De totale demografische behoefte voor de periode 1992-2007 bedraagt 836 

wooneenheden. 

Tabel 11 demografische deelbehoefte – gesloten prognose 

Jaar inwoners gezinsgrootte huishoudens verloop 

1992 11.789 2,95 4.000 

1997 12.138 2,82 4.303 303 

2002 12.359 2,66 4.649 346 

2007 12.436 2,57 4.836 187 

1992-2007 836 



Basisjaar 2002 

Jaar inwoners gezinsgrootte gezinnen verloop 

2002 12.879 2,66 4.845 

2007 13.011 2,57 5.060 215 

2012 13.013 2,49 5.218 158 

2017 12.901 2,42 5.340 122 

2002-2017 495 


De woningmutatiereserve 

Om de mobiliteit op de woningmarkt te waarborgen is er behoefte aan vacante 

leegstaande woningen. Deze vacante woningen dienen van voldoende goede 

kwaliteit te zijn om de frictie van verhuizingen op te vangen. Voor de berekening 

van de leegstand voor de toekomst wordt de demografische behoefte per 

periode vermeerderd met 2,5 %. Dit is de ondergrens van de norm gehanteerd 

stedelijk gebied gemeenten. 

Globaal overzicht woningbehoefteraming 

De totale woningbehoefte in de gemeente wordt berekend op basis van de 

demografische behoefte en de woningmutatiereserve. De sommering van deze 

deelbehoeftes geeft voor de gemeente Overpelt een kwantitatief aantal van 857 

wooneenheden voor de periode 1992-2007. 

Tabel 12 : gemeente Overpelt - woningbehoefteraming 

Gemeente Overpelt 1992-1997 1997-2002 2002-2007 totaal 

Demogragische behoefte (gesloten prognose 1992) 303 346 187 836 

Woningmutatiereserve 2,0% 8 9 5 21 

Totale behoefte 1992-2007 311 355 192 857 

Gemeente Overpelt 2002-2007 2007-2012 2012-2017 totaal 

Demogragische behoefte (gesloten prognose 2002) 215 158 122 495 

Woningmutatiereserve 2,0% 5 4 3 12 

Totale behoefte 2002-2017 220 162 125 507 


Evaluatie van de gerealiseerde woningbehoefte 1992-2007 

Op basis van de werkelijke toename van het aantal huishoudens kunnen de 

prognoses geëvalueerd worden. 

Raming van de natuurlijke groei volgens het ruimtelijk structuurplan provincie 

Limburg : 708 woongelegenheden (1992-2007) 



Voor de verdeling van de woningbehoefte over de drie periodes van 5 jaar gaat 

men ervan uit dat de behoefte aan woningen het grootst is voor de eerste 

periode van vijf jaar en het kleinst in de derde periode. Procentueel wordt de 

behoefte verdeeld volgens de volgende verdeelsleutel: 

1992-1997 37% 232 

1997-2002 35% 248 

2002-2007 28% 198 

De eigen berekening voor de gemeente Overpelt op basis van de natuurlijke 

groei en voor dezelfde referentieperiode (1992-2007), bedraagt 836 

woongelegenheden (exclusief de frictieleegstand). 

De gemeente Overpelt kende tussen 1992 en 2007 een werkelijke groei van 

1.292 huishoudens. 

Bij de vergelijking is geen rekening gehouden met het feit dat Overpelt als 

kleinstedelijk gebied een extra taakstelling voor wonen moet realiseren. 

Deze extra taakstelling wordt toegekend vanuit het ruimtelijk structuurplan 

provincie Limburg. 

15.2 PROGNOSE BEDRIJVIGHEID 

De taakstelling van de regionale bedrijvigheid zal geleverd worden door de 

provincie. 

In de afbakeningsstudie van het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 24 

worden de volgende trends vastgesteld. 

Geheel Noord-Limburg kent een overloop van bedrijvigheid uit de regio 

Eindhoven. Noord-Brabant kent – in tegenstelling tot Nederlands Limburg – een 

belangrijk aandeel industrie. De provincie Noord-Brabant voert echter een 

selectief beleid naar ontwikkeling van bijkomende bedrijventerreinen waardoor 

heel wat Nederlandse bedrijven hun investeringen in de regio Noord-Limburg 

doen. 

Daarnaast wordt gesteld dat het mogelijk is om in relatie tot de kleinstedelijke 

gebieden grootschalige TDL-ontwikkeling (Transport – Distributie – Logistiek) 

verder te zetten in Noord-Limburg (Lommel, Neerpelt-Overpelt) mits verdere 

uitbouw van infrastructuur (IJzeren Rijn en Noord-Zuid). Een bimodale 

ontsluiting is in deze optiek gewenst. 

Het huidige beschikbare aanbod te Lommel, het beschikbaar komen van de 

gesaneerde gronden van UMICORE op middellange termijn en het ruimtelijk 

logisch afwerken van het NOLIM-park zijn voldoende voor de economische 

ontwikkeling van Noord-Limburg op middellange termijn. Bovendien zijn er geen 

andere mogelijkheden voor regionale bedrijventerreinen in functie van het 

kleinstedelijk gebied (met uitzondering van een gewenste herbestemming 

(recreatie omzetten naar industrieterrein) van het BPA ‘Overpelt Fabriek 

24 Afbakening KSG Neerpelt-Overpelt, Iris Consulting, nota stuurgroep januari 2005. 



(Indusstadion ten zuiden van Overpelt Fabriek-west)’ via een GemRUP. 

In het kader van regionale bedrijvigheid is er momenteel nog 34,60ha. 25 

bouwrijpe – niet ingenomen gronden voor handen in het NOLIM-park, en 9,73ha 

tijdelijk niet realiseerbare gronden. 

Algemeen wordt er in de afbakeningsstudie geconcludeerd dat voor het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt enkel het ruimtelijk logisch 

afwerken van de randen/grenzen van het NOLIM-park wordt overwogen. En 

er bijgevolg niet wordt gezocht naar grote nieuwe oppervlakten 

bedrijventerrein op middellange termijn. 

Wat de lokale bedrijvigheid betreft kan de gemeente een terrein inrichten van 

5ha. De studie over de zonevreemde bedrijven 26 toonde dat 4 bedrijven te 

herlokaliseren zijn. Drie hiervan verhuisden reeds naar aangrenzende 

gemeenten of naar het Nolimpark. Het overgebleven bedrijf genereert een 

behoefte van ca. 0.5ha. 

Zodanig kan er geconcludeerd worden dat er in functie van herlocatie van de 

zonevreemde bedrijven een zeer beperkte vraag is naar bijkomende KMOgronden. 

Daarnaast is er een grote vraag van bedrijven om zich op het NOLIM park te 

vestigen. De gemeente (en ook de provincie) wenst in de toekomst de lokale en 

regionale gerichte bedrijvigheid, resp. kleinschalige en grootschalige 

bedrijvigheid, duidelijker te scheiden. 

De gemeente heeft theoretisch nog ruimte op de KMO-zone Swedish Match, 

momenteel een braakliggend terrein (gebouwen zijn gesloopt). 

Uit het verder verloop van het structuurplan zal blijken dat de gemeente 

Overpelt deze KMO-zone via een GemRUP wenst om te zetten naar 

woongebied. Op die manier zijn alle huidige KMO-zones volgens het gewestplan 

omgevormd naar andere bestemmingen. 

Dit komt neer op een totale mindering van ca. 13 ha. KMO-zone. 

Algemeen kan gesteld worden dat er zich in het kader van de lokale 

bedrijvigheid een behoefte stelt van 5 ha. 

De gemeente zoekt naar een geschikte locatie omdat ze de nog resterende 

KMO-zone ‘Swedish Match’ wenst om te zetten naar een andere 

bestemming (woongebied). 

25 Gegevens GOM-Limburg, 2004 

26 deelnota economie - zonevreemde bedrijven, september 2002, Technum nv. 



16. TRENDS 

16.1 NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 

Een verderzetting van de inwijking van Nederlanders verhoogt de druk op de 

bouwgrondprijzen en hypothekeert zodanig de bouwmogelijkheid voor de 

eigen bevolking; 

Verdichting van de woongebieden; 

Een duidelijke drang naar het versterken en uitbouwen van het centrum van 

Overpelt (ziekenhuis, verdichting BPA west, BPA Oost, …); 

Een positieve evolutie (’91: 3192 scholieren, huidige situatie: 4020 

scholieren) binnen de scholengemeenschap Overpelt; 

Toename van de verkeersonveiligheid en –onleefbaarheid (voor de zwakke 

weggebruikers en bewoners) langsheen de drukke wegen (Houtmolenstraat, 

Leopoldlaan, …); 

Ondanks de parkeermaatregelen wordt er vastgesteld dat de opvolging van 

de parkeerregimes niet efficiënt gebeurt, en de parkeerdruk zich verlegt naar 

gebieden in de rand van de blauwe zone; 

Toenemende beleidsinspanningen om de identiteit en eigenheid van 

Overpelt Fabriek-west te herstellen en versterken; 

… 

16.2 BUITENGEBIED 

Afname van het aantal landbouwbedrijven (en het aantal arbeidskrachten) 

Toename van de bedrijfsgrootte in de landbouwsector; 

Toenemende druk op de open ruimte van Overpelt door woningbouw en 

verkeersinfrastructuur; 

Positieve trend in het kader van (individuele) 

waterhuishouding/wateropvangbekkens en het verbeteren van de 

waterkwaliteit binnen de gemeente. 

Blijvend conflict tussen waterbeheersing, landbouw en recreatie in het 

natuurreservaat ’t Plat; 

Verder verdwijnen van natuurlijke en landschappelijke waarden (KLE’s, …) 

van de open ruimte door inefficiënt medegebruik (mountainbiking, 

motorcross, bemesting, schaalvergroting, …); 

… 

16.3 ECONOMISCHE STRUCTUUR 

Spontane herlokalisatie van verspreidliggende zonevreemde bedrijven naar 

de geëigende zones binnen en buiten de gemeente Overpelt; 

Een voortdurend stijgende vraag naar beschikbare (lokale/kleinschalige) 

KMO-gebieden binnen de gemeente Overpelt; 



Verminderen (omvorming KMO-zone naar woongebied) van de storende 

impact van bestaande bedrijventerreinen in of aan de rand van 

woongebieden; 

Toename van de spanning tussen woongebied en bedrijvigheid; 

Clustering van bedrijvigheid gekaderd binnen een regionale visie; 

… 

16.4 TOERISTISCH-RECREATIEVE STRUCTUUR 

Toenemende structurering (clustering/ruimtelijke samenhang) van de 

recreatieve structuur binnen de gemeente; 

Toenemende vraag naar aangepaste recreatievormen voor specifieke 

doelgroepen; 

Toenemende inspanningen ter verrijking van het toeristisch en cultureel 

aanbod; 

… 

16.5 LIJNINFRASTRUCTUUR 

Toenemende verkeerscongestie op de kruisingen tussen verschillende 

verkeersmodi; 

Toenemende verkeersonveiligheid en –leefbaarheid langsheen drukke 

verkeerswegen; 

Toenemende druk/spanning tussen aangrenzende woongebieden en het 

spoorvervoer (reactivering IJzeren Rijn); 

Toenemende verkeersintensiteit door realisatie van grootschalige 

infrastructuren (bv. Intergemeentelijk zwembad, ziekenhuis, …); 

… 


RICHTINGGEVEND GEDEELTE

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan OVERPELT DEEL II: RICHTINGGEVEND DEEL 

INHOUDSOPGAVE 

1. ALGEMENE VISIE OP DE GEWENSTE RUIMTELIJKE 

ONTWIKKELINGEN VAN OVERPELT 5 

1.1 Uitgangspunten en doelstellingen 5 

1.2 Algemeen ruimtelijk concept voor Overpelt 8 

1.3 Visie op (de afbakening van) het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 8 

2. RUIMTELIJKE ONTWIKKELING VOLGENS BEPALENDE HOOFD- 

EN DEELRUIMTEN EN DEELELEMENTEN 9 

2.1 Bovenlokale ruimtelijke kenmerken 9 

2.2 De gewenste ontwikkeling van de hoofd- en deelruimten, de landschappelijke 

invalshoek van het structuurplan 9 

2.2.1 Bepalende hoofd- en deelruimten 9 

2.2.2 Hoofdruimte 1: Het verstedelijkt landschap Overpelt-Neerpelt 11 

2.2.3 Hoofdruimte 2: Het woonkernenlandschap centraal Overpelt 15 

2.2.4 Hoofdruimte 3: Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 18 

2.2.5 Hoofdruimte 4: Boslandschap Park Lage Kempen 20 

2.2.6 Hoofdruimte 5: Compartimentenlandschap zuid-oost Overpelt 21 

3. KWETSBARE GEBIEDEN 23 

4. DE OPEN RUIMTE VERBINDINGEN 25 

5. GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE GEMEENTELIJKE BAKENS 

26 

5.1 De selectie van de bakens 26 

5.2 Afwegingskader bakens 29 

6. DE GEWENSTE NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 31 

6.1 Bepalende elementen aangereikt door het vlaamse en provinciaal beleid 31 

6.2 Algemene Overpeltse principes m.b.t. wonen 33 

6.3 Visie op de gemeentelijke nederzettingsstructuur 35 

6.3.1 Nederzettingscategorieën 35 

6.3.2 De visie op de ontwikkeling van het kleinstedelijke gebied 35 

6.3.3 De visie op de ontwikkeling van de woonkernen en de woonwijk Holheide 42 

, Technum DEEL 02 - pg. 1 van 121


6.3.4 Visie voor de specifieke kleinere nederzettingscategorieën: de woonkorrels, de 

woonlinten en de verspreidliggende woningen 45 

6.3.5 Algemene principes inrichting gemeentelijke nederzettingsstructuur van het buitengebied 

47 

6.4 Woonbeleid 49 

6.4.1 Evaluatie woonbeleid (1992 – 2007) 49 

6.4.2 Woonbeleid in het kleinstedelijk gebied. 49 

6.4.3 Woonbeleid in het buitengebied 52 

6.4.4 Beleid sociale huisvesting 53 

6.4.5 Woonbeleid en watertoets 53 

6.4.6 Beleid zonevreemde woningen 53 

7. DE GEWENSTE OPEN RUIMTE STRUCTUUR 57 

7.1 Bovenlokaal beleid 57 

7.2 Visie van de gemeente aangaande de open ruimte 58 

7.3 De gewenste natuurlijke structuur 59 

7.3.1 Ruimtelijke principes voor de ontwikkeling van de gemeentelijke natuurlijke structuur60 

7.3.2 Een lokaal beleid ondersteunend aan het Vlaams Ecologisch Netwerk 60 

7.3.3 De lokale natuurverbindingen 61 

7.3.4 De gebieden met kleine landschapselementen 61 

7.3.5 Het beleid aangaande de verspreidliggende kleine landschapselementen 63 

7.4 De gewenste agrarische structuur 65 

7.4.1 Uitwerking van de visie 65 

7.4.2 Zonevreemde landbouw 67 

7.4.3 Uitbreiding en/of inplanting van nieuwe landbouwbedrijfsgebouwen (of agrarische 

activiteitenzones). 68 

7.4.4 Landbouwbedrijven die stoppen met hun activiteit 69 

8. DE GEWENSTE TOERISTISCH-RECREATIEVE STRUCTUUR 70 

8.1 Bovenlokaal beleid 70 

8.2 Algemene uitgangspunten gemeentelijk beleid 71 

8.3 Gewenste gemeentelijke recreatieve structuur 72 

8.3.1 Uitgangspunten gemeentelijk recreatief beleid 72 

8.3.2 Recreatie in het kleinstedelijk gebied 72 

8.3.3 Recreatie in het buitengebied 75 

8.3.4 Weekendverblijven 80 

8.4 De gewenste gemeentelijke toeristische structuur 81 

8.4.1 Doelstellingen gewenste toeristische structuur 81 

8.4.2 Gewenste toeristische structuur kleinstedelijk gebied 81 

8.4.3 Gewenste toeristische structuur buitengebied 82 

8.4.4 Hoeve- en plattelandstoerisme 86 



9. DE GEWENSTE ECONOMISCHE STRUCTUUR 88 

9.1 Bovengemeentelijk beleid 88 

9.2 Het gewenste gemeentelijke economische structuur 89 

9.2.1 Gewenste structuur van de bedrijventerreinen 89 

9.2.2 Gewenste structuur van de handelsactiviteiten binnen de gemeente Overpelt 101 

10. DE GEWENSTE VERKEERSSTRUCTUUR 105 

10.1 Bovengemeentelijk beleid 105 

10.2 Doelstellingen op gemeentelijk niveau 105 

10.3 Categorisering van het wegennet 106 

10.3.1 Algemeen 106 

10.3.2 Specifieke invulling voor Overpelt 107 

10.4 Beleid m.b.t. verblijfsgebieden, schoolomgevingen en het voetgangersnetwerk 108 

10.5 Parkeerbeleid Overpelt-centrum 109 

10.6 Aanpakken van de stationsomgeving Overpelt vanuit een geïntegreerde gebiedsgerichte 

benadering van het kleinstedelijk gebied 111 

10.7 Het fietsbeleidsplan: het optimaliseren van het functioneel en toeristisch-recreatief 

fietspadennetwerk 111 

10.7.1 Algemeen 111 

10.7.2 Functioneel fietsroutenetwerk 111 

10.7.3 Recreatief fietsroutenetwerk 113 

10.8 wandelpadennetwerk 113 

10.9 Beleidsplan openbaar busvervoer: Optimaliseren van het openbaar vervoersnetwerk 

115 

10.10 Beleid m.b.t. goederen- en personenvervoer per spoor 116 

10.10.1 Reactivering IJzeren Rijn 116 

10.11 Specifieke inrichtingsmaatregelen per hoofdruimte 116 

10.11.1 Inleiding 116 

10.11.2 Inrichtingsmaatregelen voor primaire en secundaire wegen 117 

10.11.3 Inrichtingsmaatregelen per hoofdruimte voor lokale wegen 117 

11. TOTAALBEELD EN SUGGESTIES AAN DE HOGERE OVERHEID121 



KAARTENLIJST 

Kaart nr. 1: Afbakening en selectie van de hoofd- en deelruimten; 

Kaart nr. 2: Ruimtelijk concept hoofdruimte 1: verstedelijkt landschap Overpelt-Neerpelt 

Kaart nr. 3: Ruimtelijk concept hoofdruimte 2: woonkernenlandschap centraal Overpelt 

Kaart nr. 4: Ruimtelijk concept hoofdruimte 3: Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 

Kaart nr. 5: Ruimtelijk concept hoofdruimte 4: Boslandschap Park Lage Kempen 

Kaart nr. 6: Ruimtelijk concept hoofdruimte 5: compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 

Kaart nr. 7: Synthese gewenste ruimtelijke structuur hoofd- en deelruimten Overpelt 

Kaart nr. 8: Kwetsbare gebieden gemeente Overpelt; 

Kaart nr. 9: Selectie van de open ruimte verbindingen; 

Kaart nr. 10: Selectie gemeentelijke bakens; 

Kaart nr. 11: Gewenste nederzettingsstructuur gemeente Overpelt; 

Kaart nr. 12: Gewenste ruimtelijke structuur kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 

Kaart nr. 13: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Lindel-Hoeven 

Kaart nr. 14: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Overpelt Fabriek-west 

Kaart nr. 15: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Overpelt Fabriek-oost 

Kaart nr. 16: Gewenste ruimtelijke structuur woonwijk Holheide 

Kaart nr. 17: Woongebiedbeleid 1992-2007; 

Kaart nr. 18: gewenste natuurlijke structuur; 

Kaart nr. 19: Gewenste agrarische structuur; 

Kaart nr. 20: Gewenste recreatieve en toeristische structuur; 

Kaart nr. 21: Gewenste economische structuur; 

Kaart nr. 22: Gewenste verkeersstructuur gemeente Overpelt; 

Kaart nr. 23: Het fietsbeleidsplan 

Kaart nr. 24: Belbusroutes gemeente Overpelt; 

Kaart nr. 25: Inrichtingsmaatregelen per hoofdruimte 

Kaart nr. 26: Synthese gewenste ruimtelijke structuur Overpelt; 

Kaart nr. 27: Voorstel afbakening kleinstedelijk gebied Overpelt - Neerpelt; 

Tabel 1A Kwantitatieve voorstelling woonprogrammatie gemeente Overpelt SCENARIO 1 

Tabel 1B: Kwantitatieve voorstelling woonprogrammatie gemeente Overpelt SCENARIO 2 

Tabel 2: Selectiecriteria en ontwikkelingsperspectieven zonevreemde woningen in de 

gemeente Overpelt 

Tabel 3: Toetsingskader ontwikkelingsperspectieven bestaande of potentiële en nieuwe 

(zonevreemde) bedrijven gemeente Overpelt; 

Tabel 4: Toetsingskader ontwikkelingsperspectieven bestaande (zonevreemde) recreatie 

gemeente Overpelt; 



DEEL II: RICHTINGGEVEND GEDEELTE 

1. ALGEMENE VISIE OP DE GEWENSTE RUIMTELIJKE 

ONTWIKKELINGEN VAN OVERPELT 

1.1 UITGANGSPUNTEN EN DOELSTELLINGEN 

Het beleid betreffende de gewenste ruimtelijke structuur voor de gemeente Overpelt zal 

zich richten op 2 sporen: 

o Het uitbouwen en opkrikken van delen van de gemeente Overpelt tot een 

hedendaags provinciaal stedelijk gebied 

o Het krachtiger maken van de overige delen van de gemeente als leefbaar en 

toeristisch belangrijk buitengebied 

Dit betekent: 

Enerzijds het versterken van de ruimtelijk-functionele positie van de gemeente 

Overpelt in het Stedelijk Netwerk Kempische As, met het regionaal 

bedrijventerrein Nolimpark als belangrijkste economische drijfkracht, met de N74 

en het kanaal Bocholt-Herentals als bindende dragers en met het kleinstedelijk 

gebied Neerpelt-Overpelt (PELT) als goed functionerende en leefbare 

voorzieningenbundel. 

Anderzijds het verder duurzaam ontplooien en op elkaar afstemmen van de 

essentiële functies, activiteiten en toeristische troeven van het buitengebied, met 

specifieke aandacht voor de relaties met de omliggende grote landschappelijke 

structuren, zoals de bossen van de Lage Kempen, de Dommelvallei en de vlakte 

van Peer. 

Hierbij wordt uitgegaan van volgende basisdoelstellingen: 

De ruimtelijke ontwikkelingen, vertrekkende vanuit de bestaande ruimtelijke 

structuur, afstemmen op de eigenheid, en het functionele en natuurlijke 

draagvermogen van de ruimte, 

Het voeren van een kwaliteitsvol ruimtelijk beleid, duurzame ontwikkeling en 

integraal waterbeheer, 

Het spaarzaam en selectief omgaan met ruimte; 

Er wordt er een onderscheid gemaakt in het voeren van een stedelijk beleid en een 

buitengebiedbeleid: 

Stedelijk beleid voor het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt (PELT) 

Trekkersrol voor het stedelijk gebied Neerpelt-Overpelt in de Kempische as 



Overpelt ligt op een cruciaal knooppunt van de 2 economische assen in Noord- 

Limburg. De eerste as is de Kempische as tussen Weert (NL) – Lommel – Mol – 

Herentals en Antwerpen. De Noord-Zuidas verbindt het stedelijk gebied Hasselt en 

Genk met Eindhoven. 

Overpelt bouwt - samen en complementair met Neerpelt - het stedelijke gebied Pelt 

verder uit tot een krachtige stedelijke pool in de regio. Deze stimulans kan niet 

zonder een ruimtelijk gestructureerde ontwikkeling van de diverse stedelijke 

functies. De economische ontwikkelingen zowel op het gebied van bedrijvigheid, 

handel en toerisme krijgen ontwikkelingsmogelijkheden. Deze groei moet kwalitatief 

zijn en zowel gericht op een lokale, regionale als internationale markt. 

Het creëren van een goede ontsluiting van het kleinstedelijk gebied voor alle 

verkeersmodi. 

De stad beschouwt een verbetering van de Noord Zuid verbinding als een noodzaak 

voor haar ontwikkeling. Dit geldt zowel voor het personenvervoer, vrachtvervoer als 

openbaar vervoer. Voor wat de spooren watergebonden bedrijvigheid betreft zal 

ze allianties aangaan met de andere stedelijke polen in de omliggende netwerken. 

Concentratie vanuit een maatschappelijke verantwoorde houding 

De stad wenst de verschillende stedelijke ontwikkelingen zoveel mogelijk te 

concentreren rond het stedelijk centrum van Overpelt en rond het Nolimpark. De 

maatschappelijke kosten en de globale milieueffecten zijn bij een geconcentreerd 

ontwikkeling lager dan bij een verspreide ontwikkelingen, – wat in tijden van de 

opwarming van de aarde niet onbelangrijk is. De stad Overpelt steekt met dit 

structuurplan een tandje bij aan de trend die een aantal jaren geleden werd 

ingeslagen naar meer stedelijkheid in Overpelt. 

De toekomstige ontwikkelingen van het wonen zullen om die reden ook gedraineerd 

worden naar het stedelijk gebied. Nieuwe woongebieden mogen niet verder 

uitwaaieren in het buitengebied. Een hoger niveau van stedelijkheid spaart niet 

alleen ruimte maar geeft meer draagvlak aan tal van publieke voorzieningen op het 

vlak van gezondheid, vorming, cultuur, vervoer en sport. Op die manier kan Overpelt 

ook beter tegemoet komen aan haar trekkersrol in de regio. 

Een krachtig en divers stedelijk gebied 

Het is duidelijke dat concentratie en verdichting niet ten koste moet gaan van 

leefkwaliteit en omgevingskwaliteit en dat met de verdichting van het stedelijke 

weefsel ander stedelijk functies moeten versterkt wordt en verder uitgebouwd. Zo 

heeft het structuurplan aandacht voor: 

- Het creëren van woonkwaliteit met de nadruk op stedenbouwkundige en 

sociale differentiatie. Het verdichtingsprincipe wordt gevolgd maar niet ten 

koste van kwaliteit. 

- Het creëren van groene longen en aders als stedelijke ademruimten. 

- Het heroriënteren en herlokaliseren van bedrijventerreinen volgens het 

bundelingsprincipe, 

- Het duurzaam en voorzichtig omspringen met de potentievolle stedelijke 

‘kamers’ die nog moeten ingevuld worden, 

- Het kwaliteitsvol inrichten en beeldbepalende ontwikkelen van de publieke 

ruimten. 



Buitengebiedbeleid 

Het buitengebied wordt ontwikkelend als sterke tegenpool van het kleinstedelijk gebied, 

met veel aandacht voor de versterking van de identiteit en eigenheid van de diverse 

deelruimten in het buitengebied. 

De verschillende functies van het buitengebied (wonen, werken, natuur, landbouw, 

recreatie, …) worden verder uitgebouwd in functie van de lokale behoeften en 

draagkracht van het gebied. Zeer belangrijk is het tegengaan van de verdere 

versnippering van de open ruimte. Dit moet gecombineerd worden met een 

kwaliteitsverbetering van de open ruimte. 

Aandachtspunten voor het buitengebied zijn: 

Het versterken van de nederzettingsstructuur: 

- hiërarchie van kernen en woonstructuren, 

- kernversterking, 

- leefbaarheid van woonkernen in functie van de behoefte aan bijkomende 

woningen, divers aanbod, 

- uitklaren van de problematiek van de zonevreemde woningen, 

Het garanderen van de beroepslandbouwgebieden, met aandacht voor de 

landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten, en met aandacht voor de relaties met de 

vlakte van Peer, 

Het versterken en structureren van lokale sport- en recreatieve infrastructuren, en 

het voeren van een beleid voor de zonevreemde recreatie en nieuw te realiseren 

recreatievormen is essentieel voor de lokale leefbaarheid van de kernen in het 

buitengebied, 

Het versterken van de natuurlijke en landschappelijke structuur (Dommelvallei, ’t 

Plat, hoeve Hobos, Holvensebeek en Gortenloop, …), 

Het versterken van de relaties met de bossen van de Lage Kempen (verbeteren van 

de toegankelijkheid via toeristische poorten, wandelpaden, …) en met de Vallei van 

de Dommel, 

Het uitbouwen van de toeristische structuur door het structureren van de 

toeristische infrastructuur onder de vorm van verblijfsrecreatieve of educatieve 

poorten, het maken van functionele verbindingen (fietspadennetwerk) tussen de 

beeldbepalende bakens en toeristische attractiepolen in het buitengebied. 



1.2 ALGEMEEN RUIMTELIJK CONCEPT VOOR OVERPELT 

In het algemeen ruimtelijk concept 

van de gemeente Overpelt wordt 

het kleinstedelijk gebied Neerpelt- 

Overpelt als één aaneengesloten 

ruimtelijk geheel versterkt, met 

aandacht voor de eigen identiteit 

en karakter. De doortocht van de 

stedelijke Dommel verzekert de 

continuïteit van de belangrijke 

natuurlijke en landschappelijke 

structuur binnen de gemeente. 

De uitgerekte woonkern Lindel- 

Hoeven wordt als onderdeel van 

het buitengebied beter 

geïntegreerd in het omliggende 

landschap en een 

centrumversterking moet het 

geheel verder structureren. 

De woonkernen van Overpelt Fabriek en de woonwijk Holheide worden verder 

lokaal versterkt, met aandacht voor functionele verbindingen (bus, fiets, auto, 

…) met het stedelijk gebied. 

Het regionaal bedrijventerrein Nolimpark wordt als belangrijke economische 

pijler in de Kempische As verder gereorganiseerd en uitgebouwd. 

De vallei van de Dommel, de Holvense beek en de Gortenloop (inclusief het 

natuurgebied ’t Plat) worden als belangrijkste groene aders in het buitengebied 

maximaal geïntegreerd en gevrijwaard binnen de beroepslandbouwstructuur. Ze 

vormen de hoofddragers van de natuurlijke structuur binnen de gemeente. 

De groene bosgordel van de bossen van de Lage Kempen vormt als beboste 

groene long in het buitengebied een natuurlijk en landschappelijk decor voor 

recreatief medegebruik, toerisme en vrijtijdsbesteding en wordt als dusdanig ook 

maximaal benut en versterkt, met aandacht voor de aanwezige natuurlijkecologische 

kwaliteiten en potenties. 

1.3 VISIE OP (DE AFBAKENING VAN) HET KLEINSTEDELIJK 

GEBIED NEERPELT-OVERPELT 

(zie kaart nr. 26) 

De visie omtrent het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt in volgende teksten 

van het richtinggevend gedeelte is de visie van het gemeentelijk beleid. 

Wat betreft de visie op het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt moeten alle 

ontwikkelingsperspectieven, concepten, doelstellingen en acties, die in het 

richtinggevend en bindend gedeelte van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan 

Overpelt beschreven zijn, dusdanig als suggesties gelezen en geïnterpreteerd 

worden. 

De Provincie neemt deze suggesties mee op of weerlegt ze in de provinciale 

afbakeningsstudie en het daaropvolgend PRUP. 



2. RUIMTELIJKE ONTWIKKELING VOLGENS BEPALENDE 

HOOFD- EN DEELRUIMTEN EN DEELELEMENTEN 

2.1 BOVENLOKALE RUIMTELIJKE KENMERKEN 

Vlaanderen situeert de gemeente Overpelt beleidsmatig 

als onderdeel van het stedelijk netwerk Kempische As; 

als kleinstedelijk gebied samen met Neerpelt en daardoor ook als 

economisch knooppunt; 

als buitengebiedgemeente voor het gedeelte dat niet in het kleinstedelijk 

gebied is gelegen; 

De provincie krijgt de taak het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt af te 

bakenen. 

De provincie positioneert de gemeente Overpelt in de deelruimte ‘Kempische As’ 

binnen de hoofdruimte ‘Kempen’. Hieraan wordt een beleid gekoppeld met een 

sterk accent op de economische ontwikkeling en op de verstedelijking binnen de 

stedelijke gebieden en netwerken. 

Volgens de geografische benadering is Overpelt gelegen in de Kempen. 

2.2 DE GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE HOOFD- EN 

DEELRUIMTEN, DE LANDSCHAPPELIJKE INVALSHOEK VAN HET 

STRUCTUURPLAN 

(zie kaart nr. 1: Afbakening en selectie van de hoofd- en deelruimten) 

2.2.1 Bepalende hoofd- en deelruimten 

De hoofdruimten ontstaan uit de bestaande ruimtelijke structuur die in de 

gemeente afleesbaar is en vormen een ruimtelijke basis en afwegingskader voor 

het gewenste ruimtelijk beleid dat gevoerd moet worden op het grondgebied 


De hoofdruimten zijn gebieden met een eigen identiteit. Het zijn puzzelstukken 

die in elkaar passen en zo de ruimtelijke structuur van de gemeente bepalen in 

relatie met de buurgemeenten. Deze hoofdruimten zijn over het algemeen 

heterogeen samengesteld. Ze worden met elkaar verbonden, of van elkaar 

gescheiden door de deelstructuren. De grote lijninfrastructuren (kanaal, Nwegen, 

…) en de tegenstelling tussen open en gesloten ruimte zijn meestal, 

maar niet altijd, bepalend voor de afbakening van de hoofdruimten 

Het ruimtelijk beleid wordt geënt op de eigenheid van de hoofdruimten en hun 

deelruimten, bakens en structuurbepalende elementen. Het heterogene 

ruimtegebruik in de gemeente zet de toon voor de verdere ruimtelijke 

ontwikkeling. 

In de gemeente Overpelt worden vijf hoofdruimten onderscheiden, waarbinnen 

specifieke deelruimten een meer gedetailleerde differentiatie van de 



desbetreffende hoofdruimte in zich dragen. 

Voor elk van deze hoofdruimten wordt een samenhangende ruimtelijke 

ontwikkeling beschreven, vertrekkend vanuit de eigenheid en de complexiteit 

van het gebied. 

Binnen de gemeente Overpelt 

wordt het onderscheid tussen 

het meer verstedelijkte noorden, 

gevormd rond het stedelijk 

gebied Overpelt-Neerpelt en het 

regionaal bedrijventerrein 

Nolimpark-Zinkfabriek als 

onderdeel van de Kempische As, 

en het meer landschappelijke 

zuiden, gevormd door het park 

Lage Kempen en de 

Dommelvallei, bekrachtigd. Een 

eerder open landbouwlandschap 

met de voorkomende 

woonkernen en –wijk Lindel, 

Overpelt en Holheide vormen het 

‘hart’ van de gemeente. 

De volgende vijf hoofdruimten met de bijhorende deelruimten worden in de 

gemeente Overpelt onderscheiden: 

1. het verstedelijkt landschap Overpelt-Neerpelt 

2. het woonkernenlandschap centraal Overpelt 

a. woonwijk Holheide 

b. woonkern Lindel-Hoeven 

c. open landbouwlandschap centraal Overpelt 

d. versnipperd landbouwlandschap centraal Overpelt 

3. het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 

a. regionaal bedrijventerrein Nolimpark-Zinkfabriek 

b. woonkern Overpelt Fabriek-west 

4. het boslandschap Park Lage Kempen 

5. het compartimentenlandschap zuid-oost Overpelt 

a. valleigebied Dommel 

b. compartimentenlandschap 



2.2.2 Hoofdruimte 1: Het verstedelijkt landschap Overpelt-Neerpelt 

(zie kaart nr. 2: Ruimtelijk concept hoofdruimte 1: verstedelijkt landschap 

Overpelt-Neerpelt) 

Deze hoofdruimte omvat de beide centra Overpelt en Neerpelt en het 

omliggende verweven woongebied. Het gebied wordt in het noorden begrensd 

door het kanaal Bocholt-Herentals en in het zuiden door het aangrenzende 

landbouwlandschap. De Dommelvallei en de IJzeren Rijn doorsnijden deze 

hoofdruimte. 

Het beleid is gericht op het ontwikkelen van een herkenbaar kleinstedelijk 

gebied Neerpelt-Overpelt, opgevat als één functionerende ruimtelijke eenheid, 

met aandacht voor de diversiteit en de complementariteit van de beide kernen 

en de aanwezige ‘rustgebieden’ zoals de Dommelvallei en het randstedelijk 

groen. 

De Provincie selecteert de Dommelvallei en het kanaal Bocholt-Herentals als 

natte natuurverbindingen. Overpelt-Neerpelt wordt in het RSPL tevens als 

kleinstedelijk gebied geselecteerd. 

Overpelt en Neerpelt als twee identiteiten binnen één ruimtelijk geheel 

Er wordt enerzijds gestreefd naar het behoud van 

de eigenheid en identiteit van de beide stedelijke 

centra Overpelt en Neerpelt, maar anderzijds 

moeten de aanwezige ruimtelijke potenties en 

mogelijkheden een bijdrage leveren aan de 

vormgeving en het functioneren van één 

kwalitatief-ruimtelijk kleinstedelijk gebied. 

Complementariteit in de gewenste 

kernversterking van Overpelt en Neerpelt zorgt 

ervoor dat beide kernen hun identiteit verder 

kunnen uitbouwen, zonder dat de filosofie 

(eenheid creëren) van het kleinstedelijk gebied 

Neerpelt-Overpelt in het gedrang komt. 

Toekomstige stedelijke ontwikkelingen enten op de beide centra en het 

tussengebied. 

Alle stedelijke ontwikkelingen op vlak van 

wonen, werken, recreëren, verplaatsen, … 

worden maximaal geënt op de centra van 

Overpelt en Neerpelt en het strategisch gelegen 

tussengebied. 

Deze filosofie moet een bepalende impact 

hebben op het te voeren woonbeleid en de hier 

gestelde ontwikkelingsprioriteiten (zie gewenste 

nederzettingsstructuur, gewenst woonbeleid tot 

2007), op het lokaliseren van recreatieve 

activiteiten (zie gewenste recreatieve structuur), 

op het organiseren van de verkeersstromen (zie 

gewenste verkeersstructuur) en op het 

ontwikkelen van stedelijke voorzieningen (administratie, ziekenhuis, 

scholencampus, …). 



Het centrumgebied binnen en aansluitend aan de ring moet verder evolueren 

naar een stedelijke densiteit, zonder de draagkracht van het kleinstedelijk 

gebied Neerpelt-Overpelt te overschrijden (hoogbouw, …). Groene stapstenen 

(’t Pelterke, …) en een duidelijk netwerk tussen de verschillende dynamieken 

(ziekenhuis, ’t Pelterke, gemeentehuis, horeca, handelsgebeuren, …) moeten 

ervoor zorgen dat het centrum zijn leefbaarheid en –kwaliteit behoudt en 

versterkt. 

Op die manier wordt maximaal gebruik gemaakt van de ruimtelijke kracht van 

deze ringstructuur, met de Dorpsstraat-de Heuf als commercieel hart van 


De Dommelvallei, als beekdoorgang op provinciaal niveau 1 , integreren en 

versterken als blauw-groene ader doorheen het verstedelijkte landschap 

De vallei van de Dommel moet enerzijds 

fungeren als een natuurlijke drager binnen het 

stedelijk weefsel, en zodanig een bijdrage 

leveren aan de woon- en leefkwaliteit van de 

aangrenzende gebieden. Anderzijds moet het 

valleigebied fungeren als bindmiddel, en niet als 

scheidend element, tussen de beide centra 

Overpelt en Neerpelt. 

Het is in deze context noodzakelijk dat die 

segmenten van de Dommelvallei, die 

momenteel nog ‘onaangetast’ en niet 

verstedelijkt zijn (bv. ter hoogte van 

Vondersbroek), voldoende ademruimte krijgen 

binnen de geplande ontwikkelingen. Verder moet er gestreefd worden naar het 

visualiseren van het water binnen het stedelijk weefsel (zitgelegenheden aan het 

water, fietsen wandelroutes, …). 

Ontwikkelen van het ‘tussengebied’ tussen de beide kernen Overpelt- 

Neerpelt 

Het tussengebied moet opgevat worden als een 

stedelijk conglomeraat, gelegen tussen de 

beide kernen. 

Interne langzaam verkeersassen doorheen de 

binnengebiedjes, de aanwezige wijken, en 

langsheen de Stationsstraat moeten beide 

kernen dichter bij elkaar brengen. In deze 

context is het noodzakelijk dat er maximaal 

aandacht wordt geschonken aan het openbaar 

domein, aan de verkeersveiligheid (oversteken 

Leopoldlaan en IJzeren Rijn, …), aan de 

mogelijkheid om de interne circulatie (voor 

langzaam verkeer) te koppelen aan de 

Dommelvallei, aan het lokaliseren van 

1 De ruimtelijke uitspraken omtrent de beekdoorgang van de Dommel doorheen het stedelijk gebied 

Overpelt-Neerpelt moeten als suggestie aan de hogere overheid geïnterpreteerd worden. 



kernenondersteunende stedelijke ontwikkelingen (bv. scholencampus, 

handelszone, …), … 

De Leopoldlaan zal in dit tussengebied als een gedifferentieerde stedelijke as 

functioneren, zonder afbreuk te doen aan het kernversterkend beleid in de 

centra Overpelt en Neerpelt. 

De gewenste stedelijke ontwikkelingen (Haspershoven, Vondersbroek) moeten 

deze algemene filosofie in zich dragen. Voor de bestaande barrières (IJzeren 

Rijn, KMO-zone Haspershoven) moeten duurzame oplossingen voorgesteld 

worden. 

Het omliggende verweven woongebied uitbouwen als ‘randstedelijke 

woonomgevingen’ 

De omliggende woonwijken worden verder 

uitgebouwd als gebieden met de nadruk op 

kwaliteitsvol en rustig wonen in de nabijheid van 

een sterk uitgebouwd stedelijk handels- en 

leisureapparaat. De uitwerking van de grens 

tussen stad en landschap moet gebiedsgericht 

mee opgenomen worden. 

De kwaliteit van het woonkarakter moet 

ondersteund worden door een kwalitatief 

ingericht en verkeersveilig openbaar domein, 

een duidelijke link met de omliggende stedelijke 

centra en randstedelijke groengebieden, … 

Randstedelijke groengebieden als ‘groene oasen’ in het verstedelijkte 

landschap 

Deze randstedelijke groene ‘oasen’ moeten het 

verstedelijkt landschap verluchten. Ze worden 

ruimtelijk verankerd aan de aanwezige 

valleigebieden van de Dommel en 

Holvensebeek. Toeristisch-recreatieve functies 

kunnen hier een plaats krijgen. Een duidelijke 

en verkeersveilige link met de beide stedelijke 

centra en de omliggende woongebieden is 

noodzakelijk. 



Overpelt Fabriek-oost als een gemengde woonzone profileren en verder 

uitbouwen. 

Deze woonkern situeert zich ten westen van 

de Fabrieksstraat en strekt zich uit tot aan de 

Noordzuidverbinding-N74. Dit door de 

Provincie als woonkern geselecteerd gebied is 

ruimtelijk sterk verbonden met Overpeltcentrum, 

maar kent toch eerder een ruimtelijk 

autonoom (wijk)karakter, ondanks de 

opvallende verscheidenheid in 

woontypologieën. 

Het beleid richt zich prioritair op het versterken 

van de woonfunctie en de verblijfskwaliteit 

binnen deze woonkern. Door de nabijheid van 

het kleinstedelijk gebied is het voor deze woonkern niet noodzakelijk dat een 

autonoom handelsapparaat wordt uitgebouwd. 

De Fabrieksstraat als navelstreng tussen de wijk Fabriek-oost en het 

kleinstedelijk gebied herprofileren. 

De Fabrieksstraat behoudt haar functie als 

verkeersader voor doorgaand lokaal verkeer. 

Op die manier kan deze woonkern via de 

Fabrieksstraat comfortabel genieten van de 

nabijheid van de stedelijke functies 

(stationsomgeving, ziekenhuis, horeca, 

recreatie, cultuur, randstedelijke 

groengebieden, …) en activiteiten van Overpelt- 

Neerpelt. 



2.2.3 Hoofdruimte 2: Het woonkernenlandschap centraal Overpelt 

(zie kaart nr. 3: Ruimtelijk concept hoofdruimte 2: woonkernenlandschap 

centraal Overpelt) 

Deze hoofdruimte komt overeen met het ‘hart’ van de gemeente Overpelt en 

omvat de specifieke deelruimten Lindel-Hoeven, Holheide en het open en 

versnipperde landbouwlandschap centraal Overpelt. 

Deze hoofdruimte wordt gekenmerkt door een landelijk woonkarakter temidden 

van de belangrijkste open landbouwgebieden binnen de gemeente. De 

hoofdruimte is gelegen in het ‘hart’ van de gemeente en wordt ingekapseld door 

de omliggende bepalende hoofdruimten. 

De N74 doorsnijdt de ruimte van zuid naar noord. 

De uitgestrekte woonkern Lindel-Hoeven met haar uitdeinende lintbebouwing 

zorgt voor een visueel-ruimtelijk onderscheid in het omliggende 

landbouwlandschap. 

De Holvensebeek doorsnijdt de hoofdruimte van de zuidwestelijke naar de 

noordoostelijke zijde en vormt, samen met het natuurgebied ’t Plat, de 

belangrijkste natuurlijk-ecologische potentie binnen deze hoofdruimte. 

Het beleid richt zich in alle kernen op het handhaven en indien nodig versterken 

van het kwaliteitsvolle woonkarakter. Aandacht voor een randenbeleid met 

gepaste maatregelen moet de negatieve visuele impact van de kernen op de 

aangrenzende open ruimte minimaliseren. 

Deelruimte 2a: Woonwijk Holheide 

De woonwijk Holheide situeert zich aan de 

rand van zowel het regionaal bedrijventerrein 

Nolimpark als het boslandschap van het park 

Lage Kempen. 

Het omvat een compacte woonwijk met een 

kwalitatief ingericht openbaar domein, 

gevormd rondom een duidelijk centrumgebied 

(pleinstructuur met ontmoetingscentrum) en 

vormt als dusdanig een duidelijke deelruimte 

binnen het woonkernenlandschap. 

Een buffer naar het Nolimpark moet de 

woonkwaliteit en leefbaarheid van de 

woonwijk blijven garanderen. De inplanting 

van een woonwagenterrein, bereikbaar vanuit 

de Astridlaan, kan in deze bufferzone geïntegreerd worden, zonder dat een 

afbreuk van de bufferende kwaliteiten ondermijnd worden. 

Deelruimte 2b: Woonkern Lindel-Hoeven 

De woonkern Lindel-Hoeven strekt zich uit van de rand van het kleinstedelijk 

gebied in het noorden tot aan de Moldershoevenstraat in het zuiden van de 

gemeente. 

In het oosten vormt de Hoevenstraat een duidelijke grens met enkele woonlinten 

langsheen de Langstraat, de Tielenstraat - Kleinmolenstraat, de Kraaibosstraat 

en de Moldershoevenstraat. 

In het westen vormt de Lindelsebaan tot aan de Vrenenstraat een duidelijke 



begrenzing met de Beekstraat-Loksvaartdijk, de Neuserdijk en de Schansstraat 

als uitdeinende woonlinten. 

Lindel vormt samen met Hoeven een aaneengesloten woonband in het 

verlengde van het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt die zich parallel aan 

de noordzuidverbinding uitstrekt. De Lindelsebaan vormt binnen dit bebouwd 

weefsel de belangrijkste verkeersader waarop de overige structuren geënt zijn. 

Over het algemeen heeft de woonomgeving Lindel-Hoeven een wijkkarakter met 

een kwalitatief ingericht kerngebied ter hoogte van het parochiecentrum “Den 

Drossaerd”. 

De kern van Lindel als duidelijk leesbare entiteit binnen de uitgestrekte 

woonband 

Het beleid richt zich op het versterken van de 

identiteit en de herkenbaarheid van de kern van 

Lindel in de uitgestrekte woonband Lindel- 

Hoeven. Door de aanwezigheid van 

ontwikkelbare woongebieden zal dit 

woongebied nog verder groeien zodat behoefte 

bestaat aan een herkenbaar ‘hart’ op 

woonkernniveau. Het beleid richt zich op de 

aanleg van het openbaar domein (reeds in 

grote mate aanwezig), een stedenbouwkundig 

verantwoorde verdichting (rekening houdend 

met de draagkracht van de woonkern en het 

omliggende landschap) en een concentratie 

van woonkernondersteunende voorzieningen bij 

voorkeur in het centrum van Lindel. 

Het versterken van een centrumgebied binnen de woonkern Lindel moet een 

bijdrage leveren aan de leesbaarheid van Lindel als woonkern. 

Deelruimte 2c: open landbouwlandschap centraal Overpelt 

Het centrum van de gemeente Overpelt kent grote aaneengesloten eenheden 

waar beroepslandbouw voldoende mogelijkheden kan en moet krijgen. 

De landbouwgebieden van Holven-Over ’t Water, met de vallei van de 

Holvensebeek als natuurlijk-structurerende drager, creëren een open landschap 

in het hart van de gemeente, waar beroepslandbouw zeer actief aanwezig is en 

moet blijven. Graslanden en graasweiden bepalen het landschapsbeeld. 

Het gemeentelijk beleid richt zich op het mee ondersteunen van deze 

beroepslandbouwactiviteiten, met aandacht voor de aanwezige en 

structurerende natuurlijke componenten en met aandacht voor de (visuele) 

continuïteit van de deelruimte (KLE-beleid). 



Behoud van de mogelijkheid voor beroepslandbouw met een selectief 

natuurbeleid langs de beken en randen van de natuurgebieden. 

activiteiten. 

De openheid van het landschap dient 

gebiedsspecifiek behouden te blijven met de 

nadruk op een optimale uitoefening van de 

aanwezige beroepslandbouw. Enkel in de 

contactzones met de aanwezige natuurwaarden 

(Holvensebeek, ’t Plat) wordt er gestreefd naar 

een symbiose tussen natuur en landbouw. 

Daar waar het hoogdynamische karakter van de 

landbouwactiviteiten in conflict komt met de 

laagdynamische natuurlijk-ecologische gebieden 

(natuurgebied ’t Plat, vallei van de 

Holvensebeek, …) moet de aandacht gevestigd 

worden op een randenbeleid met gepaste 

maatregelen, dat tegemoet komt aan de beide 

De Holvensebeek fungeert als drager voor de te versterken structuur van kleine 

landschapselementen. Verder dienen structurerende bomenrijen, poelen, 

solitaire bomen, … een belangrijke bijdrage te leveren aan de ecologische en 

natuurlijke basiskwaliteit van het open landbouwlandschap. 

Solitaire inheemse bomen kunnen het open landbouwlandschap zowel visueel 

als ecologisch verrijken. 

Een meer gedetailleerde benadering van de haalbare structuur van de kleine 

natuurelementen in deze deelruimte zal uitgewerkt worden via het gemeentelijk 

natuurbeleid. 

Minimaliseren van de barrières die de openheid en de continuïteit van het 

landbouwlandschap hypothekeren 

Barrières (nieuwe verbinding Overpelt ringlaan- 

N74, …) mogen de continuïteit en de openheid 

van deze deelruimte niet verder hypothekeren. 

Deze filosofie moet dan ook in toekomstige 

ontwikkelingen als essentiële randvoorwaarde 

meegenomen worden. 

Bestaande barrièrewerkingen kunnen (daar 

waar mogelijk) geminimaliseerd worden door 

bv. ecotunnels, houtkanten, bomenrijen, … om 

zodanig de continuïteit van de vallei van de 

Holvensebeek te garanderen. 

Deelruimte 2d: versnipperd landbouwlandschap centraal Overpelt 

Dit landbouwlandschap, gelegen ten westen en 

oosten van de woonkern Lindel-Hoeven wordt 

gekenmerkt door kleinschaligere 

landbouwgebieden, versnipperd door 

lintbebouwing, en onderscheidt zich als 

dusdanig als aparte en duidelijk herkenbare 

deelruimte binnen het hart van Overpelt. 

Het beleid richt zich op het behoud van de 

aanwezige beroepslandbouwactiviteiten. De 

integratie van de aanwezige linten in het 



landschap wordt als aandachtspunt binnen deze deelruimte verder 

vormgegeven. 

De overgang met het aangrenzende compartimentenlandschap wordt 

gerealiseerd door het versterken van de KLE-structuur (bomenrijen, solitaire 

bomen, kleine bosjes, …). 

2.2.4 Hoofdruimte 3: Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 

(zie kaart nr. 4: ruimtelijk concept hoofdruimte 3: Industrielandschap Nolimpark- 

Zinkfabriek) 

Het gemeentegrensoverschrijdende regionale bedrijventerrein Nolimpark- 

Zinkfabriek vervult binnen de Kempische As een belangrijke ondersteunende 

functie binnen de economische structuur. Het gebied heeft een uitgesproken 

industrieel en grootschalig karakter met een duidelijk leesbare en functionele 

interne structuur. De impact op de omgeving is minimaal omwille van bestaande 

infrastructuren zoals het kanaal Bocholt-Herentals, de noordzuidverbinding in 

het oosten, een voldoende grote bufferzone op het grondgebied Lommel en ten 

zuiden van het bedrijventerrein. 

Deelruimte 3a: Regionaal bedrijventerrein Nolimpark-Zinkfabriek 

Aandacht voor een efficiënte interne consolidatie/verdichting van het 

industrieterrein Nolimpark 

Door een interne verdichting van de nog 

vrijliggende percelen wenst het beleid te komen 

tot een intensifiëring van de bestaande 

oppervlakte. De geïsoleerde wooncluster 

Siberiëstraat wordt als specifiek woonlint 

opgenomen in de gemeentelijke 

nederzettingsstructuur. De bedrijvigheid en de 

bestaande woonfunctie zijn niet verenigbaar. 

Het is een gebied dat geleidelijk, op een sociaal 

en financieel verantwoorde wijze, zal moeten 

omgezet worden van ‘landelijk woongebied’ 

naar ‘industriegebied met mogelijke 

(conciërge)bewoning’. 

(zie gewenste nederzettingsstructuur). 

De IJzeren Rijn bevindt zich ten zuiden van het Nolimpark en flankeert een 

buffergebied. Dit buffergebied heeft momenteel zijn functie verloren door de 

aanwezigheid van het zuidelijk en westelijk gelegen boslandschap park Lage 

Kempen. Daarmee kan dit buffergebied beschouwd worden als een potentievolle 

zone voor (kleinschalige) bedrijvigheid, aansluitend aan het regionaal 

bedrijventerrein. In de gewenste economische structuur wordt hier meer in detail 

op ingegaan. 

Het gemeentelijk beleid wenst de bestaande recreatieve zone (Indusstadion - 

BPA ‘Overpelt Fabriek’) via een GemRUP om te zetten naar industriezone en dit 

in het kader van het uitbouwen van een stedelijk recreatiepark ter hoogte van de 

Kadijkstraat, aansluitend aan het stedelijk kerngebied. 



Door de situering van Nyrstar nv (noordelijke gedeelte van NOLIMpark) 

onderworpen aan de Seveso-II richtlijnen zal men, bij de uitwerking van 

ruimtelijke uitvoeringsplannen op alle niveaus, de normen van de Seveso-II 

richtlijnen opnemen. 

Het consolideren van het historisch gegroeide handelslint ten noorden van 

Astridlaan 

Deelruimte 3b: woonkern Overpelt Fabriek-west 

De gemeente beschouwt dit historisch gegroeid 

handelslint als een plek waar de bestaande 

activiteiten kunnen blijven bestaan. 

Uitbreidingen en verdere ontwikkelingen zijn 

niet mogelijk. 

Overpelt Fabriek-west kan omschreven worden als een geïsoleerde 

arbeiderswoonwijk gelegen temidden van grootschalige industriële activiteiten. 

Het karakter van de voormalige arbeiderswijk is grotendeels behouden. Brede 

lanen, kleine identieke bakstenen woningen, … ademen nostalgie uit. 

Een recreatiezone en bufferzone ondersteunen deze woonwijk en creëren een 

autonome en potentievolle woonentiteit als tuinwijk binnen de gemeente 


Overpelt-Fabriek west als geheel ontwikkelen tot een autonome woonwijk 

met tuinwijk allures. 

Het beleid richt zich hier op het behouden en 

versterken van de historische arbeiderswijk en 

het ontwikkelen van een uitgesproken 

tuinwijkgedachte. 

De link met het kleinstedelijk gebied moet in het 

kader van het openbaar vervoer en de 

verkeersveiligheid herbekeken worden. 

Voor de bestaande villa’s gelegen binnen de 

gewestplanzonering ‘Industriegebied’ ten 

noorden van de Fabrieksstraat wordt binnen het 

RUP zonevreemde woningen een juridisch 

kader gecreëerd zodat de bestaande situatie 

zou bestendigd worden. 

De woonkern wordt gebufferd naar het omliggend bedrijventerrein om zodanig 

de woonkwaliteit te kunnen garanderen. 



2.2.5 Hoofdruimte 4: Boslandschap Park Lage Kempen 1 

(zie kaart nr. 5: ruimtelijk concept hoofdruimte 4: Boslandschap Park Lage 

Kempen) 

Het zuidwesten van de gemeente Overpelt wordt ingenomen door een gedeelte 

van het Park Lage Kempen. Het omvat een bosrijk gebied met een diversiteit in 

types van bebossing en natuurlijk-ecologische-esthetische en cultuurhistorische 

waarden. Over het algemeen gaat het binnen deze zone over monotone 

naaldbossen, maar het natuurreservaat ’t Plat, de Gorten en het bijzonder 

landschap rondom de hoeve Hobos zijn uitgesproken natuurlijke, ecologische en 

erfgoedgebiedjes. 

De diversiteit van de bosgordel als verhoging van de natuurlijke én 

toeristische potenties van het park Lage Kempen 

De potenties benutten om (een gedeelte van) het park Lage Kempen als 

recreatieve trekpleister te ontwikkelen en te versterken 

Het park Lage Kempen bezit een grote 

potentiële troef als zacht recreatief gebied 

binnen de regio. In deze optiek is het belangrijk 

dat het beleid hierop inspeelt en mogelijke 

‘poorten’ niet in hun verdere ontwikkeling 

beknot, de belevingswaarde (biodiversiteit) van 

de wandelbossen en de toegankelijkheid ervan 

verhoogt, … 

Het beschermen van de bestaande natuurlijke kerngebieden in de 

bosgordel. 

Het natuurreservaat ’t Plat, de Gorten, het 

landschap rondom de hoeve Hobos en de 

verschillende landduinen zijn kerngebieden met 

belangrijke natuurlijke kwaliteiten, en dienen in 

deze optiek gevrijwaard te blijven van 

‘storende’ elementen en activiteiten. De open 

ruimten in deze bosgordel worden momenteel 

als beroepslandbouwgebied gebruikt, nl. de 

gemeenteweiden ten zuiden van ’t Plat. Het 

beleid richt zich op een maximaal behoud van 

de (beroeps)landbouwmogelijkheden met 

aandacht voor de contactzones landbouwnatuur-bosgebied. 

1 Hier wordt verwezen naar de Visiestudie bossen van de Lage Kempen – deelgebied Overpelt, i.o.v. 

agentschap voor Natuur & Bos, eindrapport juni 2007 



Aandacht voor een randenbeleid met gepaste maatregelen als 

overgangszone tussen hoog- en laagdynamische activiteiten. 

In de contactzones tussen hoog- en 

laagdynamische activiteiten moet er gezocht 

worden naar mogelijkheden om de verschillende 

functies in harmonie naast elkaar te laten 

bestaan. In het hoofdstuk gewenste open 

ruimtestructuur wordt hier meer in detail op 

ingegaan. 

2.2.6 Hoofdruimte 5: Compartimentenlandschap zuid-oost Overpelt 

(zie kaart nr. 6: ruimtelijk concept hoofdruimte 5: Compartimentenlandschap 

zuidoost Overpelt) 

De Dommelvallei vormt een belangrijke gemeentegrensoverschrijdende groenblauwe 

ader die voor een groot gedeelte de identiteit van de gemeente Overpelt 

(en ook Neerpelt) bepaalt, zowel vanuit natuurlijk-ecologisch als vanuit 

toeristisch oogpunt. (Molenroute, …) Ze vormt de natuurlijke grens tussen 

Overpelt en Neerpelt en heeft een uitgesproken duaal karakter, nl. een 

verstedelijkte en een natuurlijke Dommel. 

Het zogenaamde compartimentenlandschap is gelegen in het zuidoosten van de 

gemeente Overpelt en kan opgedeeld worden in een uitgesproken valleigebied 

en een compartimentenlandschap. Daar waar het ene gekenmerkt wordt door 

vochtige graslanden en structurerende kleine landschapselementen 

(bomenrijen, poelen, graslanden, …), wordt het andere gekenmerkt door 

verspreid gelegen kleine bosjes, temidden van een lappendeken van 

landbouwgronden. 

Dit compartimentenlandschap kan men tevens terugvinden ten oosten van de 

Dommel op het grondgebied van de gemeente Neerpelt (zie deelruimte 

‘compartimentenlandschap’ in de het voorontwerp structuurplan van de 

gemeente Neerpelt) en vormt op die manier een gemeentegrensoverschrijdende 

‘hoofdruimte’. 



Deelruimte 5a: valleigebied Dommel 

Specifiek beleid in functie van het duale karakter van de doortocht van de 

Dommel doorheen Overpelt en ondersteunend aan het beleid van de 

hogere overheden. 

Daar waar de Dommelvallei in deze hoofdruimte 

een meer uitgesproken ecologische en 

natuurlijke functie vervult, vormt ze binnen het 

kleinstedelijk gebied een ‘groenblauwe’ vinger 

die een natuurlijke en rustgevende meerwaarde 

(‘ademruimte’) moet creëren binnen een 

verstedelijkt gebied. 

Het beleid in deze deelruimte wordt 

voornamelijk bepaald door de hogere 

overheden, daar het grotendeels geselecteerd 

werd als VEN-gebied. De gemeente Overpelt 

wenst een gemeentelijk beleid te voeren, dat 

ondersteunend is aan die van de hogere 

overheden. Dit gemeentelijk beleid is een gebiedsspecifiek beleid via het 

versterken van de kleine landschapselementenstructuur. 

Deelruimte 5b: compartimentenlandschap 

Deze deelruimte omvat een KLE-rijk 

landbouwlandschap waar kleine en verspreid 

gelegen bosjes uitgesproken ‘compartimenten’ 

in het landschap creëren en een bufferzone 

vormen tussen het beroepslandbouwgebied 

Lindel-Hoeven oost en de vallei van de 

Dommel. 

Dit compartimentenlandschap biedt tevens ook 

mogelijkheden voor een verbeterde integratie 

van bestaande en toekomstige functies. Het 

beleid richt zich op het behoud en indien nodig 

versterken van deze landschappelijke 

compartimenten, maar met het behoud van de 

tussenliggende beroepslandbouwgebieden. 

Deze landbouwgebieden moeten echter rekening houden met de aanwezige 

kleine landschapselementen, meer als in de hoofdruimte 2 (zie hoger). 

(zie kaart nr. 7: Synthese gewenste ruimtelijke structuur hoofd- en deelruimten 

Overpelt) 



3. KWETSBARE GEBIEDEN 

(zie kaart nr. 8: De kwetsbare gebieden gemeente Overpelt) 

De Vlaamse kwetsbare gebieden 

Het decreet op de ruimtelijke ordening definieert een aantal ruimtelijk kwetsbare 

gebieden. Deze mogen niet verward worden met de kwetsbare 

oppervlaktewatergebieden van het Mestdecreet 

Onder de ruimtelijk kwetsbare gebieden worden verstaan: de groengebieden, 

natuurgebieden, natuurreservaten, parkgebieden, bosgebieden, brongebieden, 

agrarische gebieden met ecologische waarde of belang, grote eenheden natuur, 

grote eenheden natuur in ontwikkeling en de ermee vergelijkbare gebieden (de 

vengebieden dus) aangeduid op het gewestplan. 

De kwetsbare gebieden volgens het decreet ruimtelijke ordening zijn gebieden 

die omwille van hun natuurwaarde gevoelig zijn voor ingrepen en zoveel 

mogelijk moeten gevrijwaard worden van nieuwe, ingrijpende ontwikkelingen. 

De gemeente erkent dat de kwetsbaarheid van een gebied een belangrijke 

factor is om ruimtelijke ontwikkelingen te beoordelen. Afhankelijk van de 

ruimtelijke draagkracht van de kwetsbare gebieden moet nagegaan worden of 

bestaande of nieuwe infrastructuren en functies kunnen geïntegreerd of 

ontwikkeld worden. Zo zullen bijvoorbeeld zonevreemde gebouwen beoordeeld 

worden vanuit hun ligging in of aan de rand van kwetsbare gebieden. 

Gemeentelijk kwetsbare gebieden 

De gemeente erkent de kwetsbaarheid van de door Vlaanderen geselecteerde 

gebieden (zie kaart) en voegt nog een aantal gebieden en elementen toe waarbij 

ze een onderscheid maakt tussen landschappelijk en natuurlijk kwetsbare 

gebieden. 

Vanuit natuurlijk standpunt 

Deze elementen zijn eveneens kwetsbaar maar vallen niet onder de 

criteria die het Vlaamse gewest hanteert. 

Het betreft de kleine landschapselementen (die nog grondig moeten 

geïnventariseerd worden). Deze KLE’s worden projectmatig ondersteund 

d.m.v. vergunningenbeleid of via bestaande wetgevingen. 

Vanuit landschappelijk standpunt 

Dit zijn gebieden die omwille van hun uitgesproken visuele of historische 

waarde zeer kwetsbaar zijn voor ruimtelijke ingrepen. Zij dienen 

bijgevolg gevrijwaard te worden van de ontwikkeling van functies die 

deze eigenschappen zouden degraderen. Aangezien het hier gaat om 

vooral visuele en herkenningseigenschappen van deze gebieden, zijn ze 

zeer gevoelig voor nieuwe bebouwing en andere constructies. Dit 

betekent niet dat in deze gebieden niet meer kan gebouwd of herbouwd 

worden maar dat omzichtig moet omgegaan worden met bouwwijze en 

omgevingsinrichting: 



De volgende gebieden worden beschouwd als landschappelijk 

kwetsbaar: 

De beschermde landschappen en dorpsgezichten (Hobos, …); 

De omgeving van de geselecteerde bakens; 

De landschappelijke ankerplaatsen van het Vlaamse gewest; 

De gemeente wil in deze gebieden meer dan een handhavingsbeleid 

voeren. Via de RUPS zal ze (ad-hoc) voor de bakens en hun omgeving 

een beleid uitwerken dat verder gaat dan het Vlaams handhavingsbeleid. 

Ze zal het Vlaams Gewest ondersteunen met haar erfgoedbeleid in de 

ankerplaatsen. 



4. DE OPEN RUIMTE VERBINDINGEN 

(zie kaart nr. 9: Selectie van de open ruimte verbinding) 

De open ruimteverbindingen zijn onbebouwde corridors tussen overwegend 

bebouwde gebieden in. Ze verbinden grotere samenhangende open ruimte 

gebieden. Open ruimte verbindingen zijn plekken waar de open ruimte het meest 

bedreigd is maar waar ze meestal ook het meest waarneembaar en herkenbaar 

is. 

Open ruimte verbindingen zijn ‘vensters’ naar de open ruimte tussen twee 

bebouwde gebieden in. Ze moeten daarom gevrijwaard worden van nieuwe 

bebouwing. 

Open ruimte verbindingen zijn dikwijls ook dragers van natuurverbindingen en 

recreatieve assen. 

Op het niveau van de gemeente Overpelt wordt onder een open 

ruimteverbinding een niet of weinig bebouwd gebied verstaan tussen twee 

bebouwde gebieden in. (bv. tussen twee woonlinten of tussen een autosnelweg 

en een woonkern). In Overpelt kan gesproken worden van een open 

ruimteverbinding vanaf het ogenblik dat de open ruimte tussen twee bebouwde 

gebieden op zijn minst 100m. bedraagt. 

Een open ruimteverbinding kan zowel bestaan uit landbouw-, natuur- of 

bosgebied. Geïsoleerde elementen zoals woningen, hoeven, begraafplaatsen, 

kasteelparken, … kunnen deel uitmaken van een open ruimteverbinding. 

Open ruimteverbindingen situeren zich meestal ter hoogte van de open ruimten 

tussen twee woonlinten door, loodrecht op de wegrichting. 

Open ruimteverbindingen mogen niet verder dichtslibben of bebouwd worden. 

Ze zijn meestal als groengebied of agrarisch gebied voldoende planologisch 

beschermd door het gewestplan. 

Het beleid richt zich naar het zichtbaar behoud en beheer van de open ruimte. 

De selectie van open ruimteverbindingen maakt duidelijk dat de tijd van 

lintbebouwing en dichtslibben van open ruimte voorbij is. Om die reden zijn 

open ruimteverbindingen geen zoeklocaties voor nieuwe landbouwbedrijven. 

Daarvoor zou dan eerder een locatie moeten gezocht worden in de nabijheid 

van de bestaande bebouwing of linten. Bestaande bebouwing in de open 

ruimteverbinding kan blijven maar met aandacht voor een betere 

landschappelijke integratie. 

Inrichtend worden de open ruimteverbindingen opgevat als ‘kwalitatieve 

vensters’ naar de open ruimte. 

Ze worden vanuit de eigenheid van de open ruimteverbinding ontwikkeld vanuit 

een eerder landschapsesthetische invalshoek. Open ruimteverbindingen zijn de 

plekken waar prioritair moet gewerkt worden aan het aanplanten van grote 

bomen, bermbeheer, ecoverbindingen, dorpsrandverfraaiingen, erfbeplanting, … 

De volgende open ruimteverbinding wordt geselecteerd in Overpelt: 

Kruising N74 / Astridlaan / Fabriekstraat – valleigebied Holvense beek 



5. GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE GEMEENTELIJKE 

BAKENS 

(zie kaart nr. 10: Selectie van de bakens) 

5.1 DE SELECTIE VAN DE BAKENS 

Definitie 

Bakens zijn kenmerkende punt – of lijnvormige elementen die beeldbepalend en 

soms ook ruimtelijk oriënterend zijn (zichtbakens) voor de gemeente Overpelt. 

Het zijn herkenningspunten of oriëntatiepunten die onmiskenbaar verbonden zijn 

met de aanwezige open of bebouwde ruimte. Vaak – maar niet noodzakelijk - 

hebben bakens een cultuurhistorische betekenis. Ze kunnen zowel in de kernen 

als in de open ruimte voorkomen. Ze bepalen mee de identiteit van de gemeente 


De kleine landschaps- en natuurelementen zijn bijzondere bakens. Het zijn de 

kleinere elementen van het landschap zoals houtkanten, solitaire bomen, 

bomenrijen, kleine paden, … Ze bepalen mee de eigenheid van de streek. 

Het selecteren van een gebouw, landschapselement of artefact als baken heeft 

tot doel om een beleid te voeren naar het behoud van de beeldwaarde van het 

geselecteerde punt- of lijnvormig element. Dit betekent niet automatisch dat ze 

moeten beschermd worden maar wel dat doordacht moet omgegaan worden met 

verbouwingen, functiewijzigingen en omgevingswerken. 

- Verbouwingen zijn per definitie mogelijk zolang de wezenlijke kenmerken 

van de bestaande architectuur bewaard blijven en zolang ze te 

verantwoorden zijn vanuit een hedendaagse functie van het gebouw. Een 

verruiming van het pand is enkel toegestaan in functie van de verbetering 

van de functionaliteit van het pand. Kwaliteitsvolle ingrepen ter verbetering 

van de leefbaarheid moeten verantwoord worden in functie van het 

optimaliseren van de interne organisatie van het oorspronkelijke pand. 

- Waardevolle bijgebouwen kunnen ook een functie krijgen (woning, sauna, 

tuinpaviljoen, garage, …) 

De bakens kunnen opgedeeld worden in een aantal categorieën. 

Merkwaardige burgerlijke en openbare gebouwen 

Voorbeelden zijn: 

- Huis Croonenberghs Dorpsstraat; 

- Huis Born Dorpsstraat 

- Het gemeentehuis van Overpelt; 

- Delen van de tuinwijk Overpelt Fabriek-west; 

- Directeurswoningen Overpelt Fabriek-west (t.h.v. de oude zinkfabriek) 

- Brouwershuis, Dorpsstraat; 

- Huis Rector Neyens, Dorpsstraat (politie); 



- Huis Dr. Jorissen, Ambiorixcafé Dorpsstraat; 

- Huis Dr. Poelmans, Dorpsstraat; 

- Pastorie Centrum, Kerkdijk; 

- Pastorie Lindel met park, Lindelsebaan; 

- Maisonette achter rijkswachtkazerne (wachterswoning), Donkerstraat; 

- Technische school (oude gedeelte 1922), Dorpsstraat; 

- De Trapkens, Napoleonweg; 

- Villa Albert I met park, 2 directeurswoningen van Nyrstar tussen St- 

Jansstraat en Haagdoorndijk; 

- Wit Kasteeltje met park, Hoekstraat; 

- … 

De religieuze elementen 


- De kerk en omgeving van Overpelt centrum; 

- De kerk van Lindel; 

- De kerk van Overpelt Fabriek-west; 

- De kapel St-Jan; 

- De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Zeven Weeën; 

- Het kloostergebouw van de Ursulinen; 

- De begraafplaats van Lindel; 

- De begraafplaats van Overpelt; 

- De begraafplaats van Overpelt Fabriek-west; 

- Lourdeskapel, St-Jansstraat; 

- … 

De gemeente werkt samen met de kerkfabrieken en parochiale organisaties om 

het kerkelijk patrimonium te bewaren, te onderhouden en te registreren. 

Molens en andere merkwaardige ambachtelijke of industriële gebouwen 

Overpelt is een molengemeente. Het beleid laat de mogelijkheid open om deze 

molens als woning en/of een locatie voor bedrijvigheid-handel-horeca te 

gebruiken op voorwaarde dat aan de oorspronkelijke beeldkwaliteit van zowel 

het historische pand als de landschappelijk bepalende historische 

omgevingselementen (grote solitaire boom of bomenrij, …) geen wijzigingen 

worden aangebracht. 

De Molens van Overpelt zijn: 

- Bemvaartmolen; 

- Leyssensmolen (Willem II-straat); 

- Sevensmolen en molenmuseum; 



- Wedelse molen; 

- Kleinmolen/Volmolen; 

- Slagmolen ter hoogte van het intergemeentelijk zwembad; 

Merkwaardige oude landbouwnederzettingen 

De gemeente streeft ernaar om voor de meest authentieke oude 

landbouwnederzettingen een beleid te voeren dat de authenticiteit van deze 

nederzettingen respecteert. De oude landbouwnederzettingen kunnen alleen 

bewaard blijven door er een functie aan toe te kennen die zich ondergeschikt 

maakt aan de erfgoedwaarde. 


- Hoeve Hobos; 

- De vroegere Abdijhoeve “Den Grooten Hof”; 

- de Panhof; 

- … 

Kleine landschapselementen (KLE’s) en erfgoedjes / artefacten 

Voorbeelden zijn kleine erfgoedjes / artefacten zijn: 

- beelden in het dorpsgezicht; 

- kiosk; 

- standbeeld; 

- zoenkruisen; 

- kapelletjes, 

- grenspalen, 

- wegwijzers, 

- … 

Voorbeelden van kleine landschapselementen zijn: 

- grote solitaire bomen: Kerkelinde Centrum, …, 

- houtwallen en houtkanten, 

- taluds en aarden wallen; 

- zandduinen, 

- schansen, 

- dreven: Napoleonweg, dreef Grooten Hof, … 

- grafheuvels Hunnebergen, 

- … 

De kleine landschapslementen zullen beter geïnventariseerd en geregistreerd 

worden zodat ze mee een afwegingselement kunnen vormen bij ruimtelijke 



ontwikkelingen en het verlenen van vergunningen. De gemeente wil voor de 

kleine landschapselementen een beleid uitwerken als onderdeel van de 

gemeentelijke natuurlijke structuur. 

5.2 AFWEGINGSKADER BAKENS 

(zie tabel 2: ‘Selectiecriteria en ontwikkelingsperspectieven voor zonevreemde 

woningen in de gemeente Overpelt’ - zie kaartenbundel) 

Als mogelijke hoofd- of nevenfuncties komen alleen laagdynamisch functies in 

aanmerking: 

wonen, 

handel of dienstverlening, bij voorkeur aanleunend bij de landbouw, 

horeca, 

kleinambacht en kleinbedrijf, 

socio-culturele voorziening (sociale activiteiten in verband met 

zorgverstrekking of scholing bvb. schoolboerderijen,.. ) 

activiteiten uit de recreatiesfeer (bvb. hoevetoerisme, kampeerboerderij, 

vakantieverblijf, manege, zie verder ook toeristische structuur), 

activiteiten in verband met beheer van het landschap en de natuur (bvb. 

zetel vereniging voor het onderhoud van natuurwaarden en 

landschapselementen d.m.v. beheersovereenkomsten, ...), 

toeristisch-recreatieve voorziening 

landbouwbedrijven 

…. 

In het algemeen worden de mogelijke functies in zone-eigen bakens beoordeeld 

op basis van de voorschriften in de betreffende ruimtelijke uitvoeringsplannen: 

gewestplannen, BPA en RUP’s. De functiewijzigingen van de zonevreemde 

bakens wordt beoordeeld op basis van het besluit aangaande zonevreemde 

functiewijzingen. 1 Indien plattelandstoerisme in aanmerking zou komen moet 

rekening gehouden met het beleidskader dat is uitgeschreven in het provinciaal 

ruimtelijk structuurplan. Dit kader koppelt een aantal activiteiten aan een site en 

aan de ligging in het provinciale buitengebied 2 . 

Daarnaast wil de gemeente een eigen beleid voeren waarin ze de mogelijke 

functies in een (zonevreemde) baken afhankelijk maakt van de ligging en van de 

activiteit die aangevraagd wordt. 

Dit kan door een geleidelijke integratie in de verschillende ruimtelijke 

uitvoeringsplannen of door een specifiek gebiedsgericht ruimtelijke 

uitvoeringsplan specifiek voor de bakens. Het deelruimtenbeleid maar ook de 

intrinsieke kwaliteiten en eigenschappen van de baken zijn dan bepalend. 

Activiteiten met een hogere dynamiek zijn bvb. minder gewenst in de gevoelige 

1 besluit van de Vlaamse regering van 28 november 2003 tot bepaling van de toelaatbare functiewijzigingen voor 

gebouwen, gelegen buiten de geëigende bestemmingszone bvr 28/11/2003 b.s. 10/2/2004 

2 Tabel 46, p.233, Ruimtelijke Structuurplan Provincie Limburg, Hasselt, 2003 



deelruimte Dommelvallei en het landbouwgebied, tenzij ze gekoppeld zijn aan 

het functioneren van het gebied. 

Wat de aard van activiteiten betreft is bepalend wat voor dynamiek ze genereert. 

Activiteiten zoals verblijfsrecreatie, horeca of dagrecreatie en kantoorfunctie zijn 

bijvoorbeeld “dynamischer” dan woon- of sommige ambachtelijke functies. 

Nieuwe horecavoorzieningen in geselecteerde bakens kunnen slechts beperkt 

toegestaan worden in het buitengebied, m.n. enkel in kastelen of merkwaardige 

gebouwen opgenomen in de landschapsatlas. De horecamogelijkheden in de 

hoofdruimte ‘Verstedelijkt landschap’ kunnen echter wel ten allen tijde 

gestimuleerd worden. 

De volgende matrix dient ter oriëntering voor de beoordeling van de functies in 

de (zonevreemde) bakens. 

DYNAMIEK 

ORIENTERENDE EVALUTIEMATRIX (ZONEVREEMDE) FUNCTIES IN BAKENS 

+ positief +++ zeer positief 

- negatief ---- zeer negatief 

HOOG 

LAAG 

Vb. van mogelijke 

FUNCTIE 

BAKEN GELEGEN IN DEELRUIMTEN 

Verstedelijkt landschap Neerpelt- 

Overpelt 

, Technum DEEL 02 - pg. 30 van 121 

Woonkernenlandschap centraal 

Overpelt- 

landbouwlandschappen 

Woonkernenlandschap centraal 

Overpelt - Woonkernen 

Industrielandschap Nolimpark - 

Zinkfabriek 

Compartimentenlandschap 

zuidoost Overpelt – valleigebied 

recreatieve activiteit ++ --- + --- 

Horeca +++ -- + + -- 

Kantoor ++ - + ++ --- 

Handel ++ -- + -- -- 

verblijfsrecreatie ++ + + --- + 

ambacht ++ - + +++ - 

socio-cultureel ++ + ++ - + 

Wonen +++ + ++ - + 

De gemeente stelt een gebiedsgericht RUP op voor de gemeentelijke bakens. 

Met gebiedsgericht wordt bedoeld dat het bakenbeleid specifiek moet geënt en 

ontwikkeld worden volgens de potenties en beperkingen van de baken en zijn 

omgeving. 

Het opgesteld beleidskader 1 dient steeds als uitgangspunt te gelden. 

1 Zie beleidskader “Zonevreemde woningen gemeente Overpelt” (laatste kolom) in kaartenbundel. 

Dommel


6. DE GEWENSTE NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 

6.1 BEPALENDE ELEMENTEN AANGEREIKT DOOR HET VLAAMSE 

EN PROVINCIAAL BELEID 

(zie kaart nr. 11: De globale visie gewenste nederzettingsstructuur en selectie 

nederzettingscategorieën) 

Verschil tussen stedelijk gebied en buitengebied 

Het Vlaamse nederzettingsbeleid maakt een verschil tussen nederzettingen die 

gelegen zijn in het buitengebied en nederzettingen die gelegen zijn in het 

stedelijk gebied. Met de bedoeling de stadsvlucht en de suburbanisatie een halt 

toe te roepen, geeft het Vlaams gewest een grotere taakstelling aan de 

stedelijke gebieden. De (klein)stedelijk gebieden zijn dé prioritaire locaties, in 

het kader van de gedeconcentreerde bundeling, waar de belangrijkste nieuwe 

ontwikkelingen op vlak van wonen, werken, voorzieningen,… moeten 

plaatsvinden. 

De differentiatie tussen stedelijk gebied en buitengebied werd gebaseerd op de 

verhouding 57% - 43% (situatie in 1991 voor de provincie). De kwantitatieve 

taakstelling is intussen door de provincie bepaald. 

De primaire groei van het kleinstedelijk gebied moet gebeuren binnen een 

afgebakende lijn die door de provincie via een ruimtelijk uitvoeringsplan zal 

bepaald worden in overleg met de beide gemeenten. 

Voor het buitengebied/hinterland overweegt de open ruimte en zal de beperkte 

groei van wonen en werken gebundeld worden in de geselecteerde woonkernen 

gebaseerd op de autonome groei. Dat betekent dat geen rekening meer mag 

gehouden worden met inwijking in deze gebieden. Een kerngericht beleid moet 

de eigenheid en de leefbaarheid van het buitengebied garanderen. 

Doelstellingen m.b.t. de woonkernen in het buitengebied zijn: 

Versterken van de centrumfunctie, 

Bereikbaar houden van voorzieningen, 

Behoud en verhogen kwaliteit kleine kernen; 

Voor linten en verspreide bebouwing (woonkorrels) geldt het principe van geen 

verdere groei of toename van de bebouwing. 



Reeds uitgevoerde selecties van kleinstedelijk 

gebied/hoofddorpen/woonkernen 

Het structuurplan Vlaanderen selecteert Overpelt, samen met Neerpelt, als 

kleinstedelijk gebied van provinciaal niveau in het stedelijk netwerk Kempense 

as en koppelt hieraan specifieke ontwikkelingsperspectieven. 

In het provinciaal structuurplan worden Lindel, Overpelt werkplaatsen (= 

Overpelt Fabriek-west) en Overpelt Fabrieksstraat (= Overpelt Fabriek-oost) als 

woonkernen geselecteerd. Geen enkele kern voldoet aan de voorwaarden om 

als hoofddorp geselecteerd te worden. 

Een woonkern is “een ruimtelijk herkenbaar geheel met een aaneengesloten 

bebouwing, omringd door open ruimte functies of gelegen in bebouwd perifeer 

landschap. Ze hebben een beperkte uitrusting en een zeker draagvlak om 

voorzieningen duurzaam in stand te houden.” 

Richtlijnen aangaande minimale woningdichtheden 

De na te streven dichtheid voor woningbouwprojecten in het stedelijk gebied 

bedraagt minimum 25 woningen per ha. 

De na te streven woondichtheden voor woningbouwprojecten in de kernen van 

het buitengebied bedraagt een minimum van 15 woningen per ha. 

Het gemeentelijk ruimtelijk en huisvestingsbeleid moet zich hierop richten bij het 

ontwikkelen en goedkeuren van projecten. 

Provinciale Taakstellingen 

Voor het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt formuleert de provincie de 

taakstelling als het volgt “Neerpelt - Overpelt heeft een taakstelling van 2.226 

wooneenheden voor de periode 1992-2007”. 

Deze taakstelling werd na de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan 

Vlaanderen (12 december 2003) herrekend en voor het kleinstedelijk gebied 

Neerpelt - Overpelt vastgelegd op 2.068 wooneenheden 1 . 

De gemeente Overpelt en Neerpelt hebben samen een taakstelling voor de 

realisatie van 16 standplaatsen voor residentiële woonwagens, rekening houden 

met de behoefte tot 2010” 2 

Wat de verdeling van bijkomende woningen in het buitengebied betreft, 

hanteert de provincie twee scenario’s. 

Volgens een eerste scenario wordt voor de buitengebiedgemeenten een 

invulling van de woonbehoeften gegarandeerd volgens de gesloten 

bevolkingsprognose tussen 1992 en 2007. Voor Overpelt bedraagt dat 432 

woningen 3 . Over de plaats van de bijkomende woningen worden een aantal 

principes gehanteerd. 

Ze moeten gerealiseerd worden in de woongebieden van de plannen van 

aanleg en in de goedgekeurde niet vervallen verkavelingen, 

1 Tussentijdse nota afbakening stedelijk gebied Neerpelt - Overpelt, Iris consulting, januari 2005 

2 Tussentijdse nota afbakening stedelijk gebied Neerpelt - Overpelt, Iris consulting, januari 2005 

3 Zie RSPLimburg, informatief gedeelte, tabel 24, pg. 128. 



Ze moeten gesitueerd zijn bij voorkeur in de hoofddorpen (niet van 

toepassing dus voor de gemeente Overpelt); 

Woonuitbreidingsgebieden kunnen alleen worden benut binnen de 

principes van de natuurlijke aangroei, 

Onlogisch gelegen woongebieden kunnen worden geruild tegen logisch 

gelegen woonuitbreidingsgebieden of andere niet-woongebieden 

Volgens een tweede scenario kan een buitengebiedgemeente voor de 

ontwikkeling van bepaalde gebieden beroep doen op een woningreserve die 

gegund wordt bij afwijkingsmogelijkheden, met name: 

buitenlandse woondruk in de gemeenten Hamont-Achel, Lanaken, 

Riemst en Voeren (dus niet voor Overpelt); 

Woongelegenheid voor bepaalde doelgroepen zoals kleine 

woonprojecten voor sociale huur- en koopwoningen, herlokaliseren van 

niet te regulariseren weekendverblijven, woonwagenterreinen, 

belangrijke instroom van militairen; 

Voorbeeldprojecten; 

De provincie streeft naar een aandeel van minimum 10 % aan sociale woningen 

met een voorkeur voor hergebruik, herbestemming, renovatie van bestaande 

gebouwen. 

6.2 ALGEMENE OVERPELTSE PRINCIPES M.B.T. WONEN 

Gebiedsgericht nederzettingenbeleid 

Niet elk woongebied van Overpelt is vergelijkbaar. De gemeente voert een 

zogenaamd gebiedsgericht nederzettingsbeleid waarin per woongebied bepaald 

wordt welke dichtheden kunnen bereikt worden, welke functies kunnen 

verweven en welke inrichtende principes er moeten gehanteerd worden. 

Elementen die een rol spelen bij deze gebiedsgerichte benadering zijn: 

De ligging in de hoofd- en deelruimten, 

De omvang van het woongebied, 

De ligging in stedelijk gebied of in buitengebied, 

De herkenbaarheid van het historisch patroon, 

De structuur van de aangrenzende ruimte, 

De aanwezigheid van geselecteerde bakens, kwetsbare gebieden of 

open ruimteverbindingen. 

Dit leidt tot een opsplitsing van een aantal specifieke geografisch benoemde 

nederzettingsvormen met een eigen beleid en identiteit. 

Neerpelt-Overpelt: gelijkwaardig maar niet gelijkaardig 

Het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt wordt één 

gemeentegrensoverschrijdend stedelijk gebied waarin de beide historische 

kernen wel herkenbaar blijven. Dit kan alleen maar door het weefsel rond de 

kernen verder te versterken en verdichten. Er wordt gestreefd naar een specifiek 

en complementair voorzieningenniveau in beide kernen. Beide stedelijke kernen 

behouden hun eigenheid, ze zijn gelijkwaardig maar niet gelijkaardig. 



Kleinstedelijkheid: een uitdaging 

Het begrip stedelijkheid is nieuw voor Overpelt en vormt een bijzondere 

uitdaging. De gemeente zoekt naar een duidelijke stedenbouwkundige vertaling 

van het begrip “kleinstedelijkheid” die niet mag vergeleken worden met de 

stedelijkheid van bv. Gent, Antwerpen, Hasselt of … maar een eigen Overpeltse 

oplossing vraagt. 

Verweving van functies tot een bepaald niveau 

Voor alle woongebieden geldt dat beperkte verweving van functies (opstartende 

bedrijfjes, zelfstandigen, kantoortjes, horeca, handel, enz. ) mogelijk is zolang 

de eigenlijke en primaire functie van het wonen niet gestoord of gehinderd wordt 

en het gebied ruimtelijk-structureel niet aangetast wordt. 

15/25 ha woningen per ha gediversifieerd ontwikkelen 

De gemeente beschouwt de na te streven dichtheden als een gemiddelde van 

alle woningbouwprojecten. Dit wil zeggen dat de dichtheden gemiddeld hoger 

kunnen liggen in de kernen, terwijl daarbuiten lagere dichtheden kunnen 

voorkomen. 

Overpelt: verblijfsgemeente 

Voor de Overpeltse nederzettingen wordt een beleid gevolgd dat het accent legt 

op aangenaam verblijven voor alle bevolkingsgroepen (rust, verkeersveilig, 

groen, basisvoorzieningen, sociale huisvesting, …). 

Het aangenaam verblijfskarakter moet maximaal geruggensteund worden door 

het integreren van kwalitatief groen in de publieke ruimte, zeker in het centrum 

van Overpelt. Iedere invulling van een inbreidingsgebied of projectzone moet 

hier voldoende aandacht aan besteden. De koppeling van deze beleidsoptie met 

het uitwerken van een wandelpromenade doorheen het centrum van Overpelt, 

als link tussen de belangrijkste voorzieningen en bezienswaardigheden, is 

essentieel. 

Kernversterking waar mogelijk. 

De gemeente volgt de aanbeveling om de kernen morfologisch en functioneel te 

versterken. Dit gebeurt rond Overpelt centrum waar de kernversterkende 

ontwikkelingen zullen geënt worden op de duidelijk gegroeide stedelijke 

ringstructuur en de centraal gelegen Oude Markt. 

Ook in Lindel zullen de ontwikkelingen op vlak van verkeer en wonen worden 

aangewend om het hart van de woonkern verder functioneel en 

stedenbouwkundig te versterken zodat een herkenbaar hart ontstaat. 

De andere nederzettingsvormen hebben een minder uitgesproken kern en de 

ontwikkelingsmogelijkheden zijn niet dermate dat kernversterkende sturing kan 

plaatsvinden. Hier zal eerder een beleid gevolgd worden om de beeldwaarde 

van kenmerkende centrale plaatsen of belangrijke ontsluitingsstraten via 

inrichting van het openbaar domein te versterken. 



6.3 VISIE OP DE GEMEENTELIJKE NEDERZETTINGSSTRUCTUUR 

6.3.1 Nederzettingscategorieën 



Om een gedifferentieerd beleid te kunnen voeren voor de nederzettingsstructuur 

en het voorzieningenniveau worden volgende nederzettingscategorieën 

onderscheiden: 

het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt in het stedelijk netwerk 

Kempische As, 

de specifieke wijken in het stedelijk gebied 

o de woonkern Overpelt Fabriek-west, 

o de woonkern Overpelt Fabriek-oost, 

het woonkernenlandschap: 

o de woonkern Lindel-Hoeven, 

o de woonwijk Holheide in het woonkernenlandschap, 

de woonkorrels, 

de woonlinten, 

de verspreidliggende woningen. 

6.3.2 De visie op de ontwikkeling van het kleinstedelijke gebied 

(Zie kaart 12: Gewenste ruimtelijke structuur kleinstedelijk gebied Neerpelt- 


Algemene visie op het kleinstedelijk gebiedsdeel Overpelt 

De afbakening van het kleinstedelijk gebied Overpelt-Neerpelt is een taak van 

de provincie. De onderstaande tekst moet gelezen worden als een suggestie 

van de gemeente aan de provincie. 

Algemeen wordt gesteld dat het beleid zijn prioriteit legt in het verder versterken 

van het kleinstedelijk gebied op het grondgebied van Overpelt. Dit betekent dat 

het beleid sturend optreedt (via RUP’s) in die gebieden die kunnen bijdragen 

aan deze verstedelijking. 

Er wordt gestreefd naar een duidelijk leesbaar en leefbaar kleinstedelijk 

weefsel, met een doorgedreven woondifferentiatie (appartementen, sociale 

huisvesting, stadswoningen, vrijstaande woningen, …), met specifieke aandacht 

voor kwalitatief groen in de publieke ruimte (bij iedere invulling van een 

inbreidingsgebied of projectzone) en voorzieningen. 



Het kleinstedelijk gebied wordt opgedeeld in duidelijk herkenbare ruimtelijke 

segmenten, die in deze paragraaf verder besproken worden. Een externe 

ontsluitingsstructuur moet de verkeersleefbaarheid en de bereikbaarheid 

garanderen en de verkeersstromen kanaliseren: 

RUIMTELIJKE SEGMENTEN - ONTSLUITINGSSTRUCTUUR 

Externe en interne ontsluitingsstructuur: 

o Externe ontsluiting van het kleinstedelijk gebiedsdeel Overpelt; 

o Belangrijke dragers voor de interne ontsluiting; 

Het stedelijk kerngebied en zijn uitbreiding: 

o Stedelijk kerngebied; 

o Stedelijk uitbreidingsgebied; 

De kamers van het stedelijk conglomeraat PELT 

De stedelijke woongebieden van Overpelt: 

o Het woongebied Overpelt Oost; 

o Het woongebied Overpelt Zuid; 

o Het woongebied Overpelt Noord; 

o Overpelt Fabriek-west en -oost 

De stedelijke groenstructuur: 

o De stedelijke recreatieparken; 

o De valleien; 

o De groene stadsranden; 

o Groene aders, straten en groene stapstenen = kwalitatief groen in de 

publieke ruimte; 

De externe ontsluiting van het kleinstedelijk gebiedsdeel Overpelt 

Voor het autoverkeer wordt het gebied extern ontsloten door de 

primaire weg I (N74), de zogenaamde Noord-Zuidverbinding. Het 

kleinstedelijk gebied wordt aan deze weg gekoppeld via de nieuwe 

verbindingsweg. Deze weg takt rechtstreeks aan op de Overpeltse ring 

ter hoogte van het Heilig Hart-ziekenhuis. 

Voor het treinverkeer 

”De Lijn Limburg” bestudeert onder de naam Regionet Limburg (of 

“Spartacusplan”) de mogelijkheid om de regionale vervoersassen via 

nieuwe sneltrams of snelbussen ter verbeteren. De verbinding zal 

waarschijnlijk gebruik maken van de oude spoorwegbedding 18. In het 

stedelijk gebied Neerpelt – Overpelt komt een knooppunt met 

treinverbinding uit Antwerpen. De gemeente gaat er voorlopig van uit de 

stopplaats van het spoor te Overpelt behouden blijft maar dat ze 

eventueel moet verplaatst worden naar een beter uitbouwbare locatie. 



Twee belangrijke dragers voor interne ontsluiting 

Binnen het kleinstedelijk gebied worden twee verdelende dragerstructuren 

onderscheiden waarop zich de stedelijke ontwikkeling ent: de Ring en de 

Leopoldlaan. 

De Leopoldlaan heeft de functie van een lokale verbindingsweg. Ze 

vormt de belangrijkste verbinding tussen de kernen van Overpelt en 

Neerpelt. 

Er wordt gestreefd naar een gezonde mix tussen commerciële 

activiteiten en wonen. Grootschalige commerciële inplantingen 

(monofunctionele invullingen d.w.z. louter handel) worden geweerd. 

Streefbeeld voor de Leopoldlaan is het integreren van een groen 

karakter (bomenrijen, …) waar het wegprofiel voldoende breedte 

vertoont, het herinrichten van het openbaar domein naar 

verkeersveiligheid, goede doorstroombaarheid, … 

De maatvoering wordt aangereikt door het openbaar vervoer. 

De stedelijke ring is een lokale verdeelweg. Hij verdeelt traag maar vlot 

het verkeer. Hij verdeelt het verkeer ook naar de woonkernen Lindel, 

Overpelt Fabriek-oost en -west. De ring kan worden opgesplitst in een 

oostelijk en een westelijk segment: 

o Het oostelijk segment ontsluit de stedelijke verblijfsgebieden. 

Het is vooral een weg met veel groen (laankarakter), voortuinen, 

veilig ingericht voor fietsers en voetgangers. 

o Het westelijk segment ontsluit het hart van het kleinstedelijk 

deelgebied Overpelt met zijn verschillende functies en 

voorzieningen. Het stedenbouwkundig weefsel is dichter, hoger, 

hedendaagser, dynamischer, ... De bovenlokale aansluiting (de 

nieuwe verbindingsweg) takt in dit segment aan op de ring. 

De ring vormt op deze plek een stedelijk kruispunt met een 

verdeelfunctie voor de stedelijke parkeervoorzieningen. De 

oversteekbaarheid voor voetgangers en fietsers van dit westelijk 

segment en de zone tussen de beide rotondes moet duidelijk 

leesbaar zijn. 

Het stedelijk kerngebied en zijn uitbreiding 

Het stedelijk kerngebied wordt gevormd door het historische hart van 

Overpelt tussen de Dorpsstraat, de Oude en Nieuwe markt en de 

Ringlaan. Het is het gebied voor stedelijke ontwikkeling op korte termijn. 

Voor het gebied is een BPA opgesteld. Het voorziet inbreiding, 

verdichting en concentratie van verschillende stedelijke functies als 

wonen, parkeervoorzieningen, handel en diensten. 

Strategische projecten zijn: 

o de Heuf, 

o de Oude Markt en omgeving, 

o verschillende wooninbreidingsprojecten, 

o de Dorpsstraat, 

Het stedelijk uitbreidingsgebied bevindt zich in de driehoek die buiten 

de ring in westelijke richting het verlengde vormt van het stedelijk 



kerngebied. 

Het uitbreidingsgebied wordt omgrensd door de ring, de Astridlaan, de 

vallei van de Holvensebeek (Neuzerloop) en de spoorlijn. De nieuwe 

verbindingsweg doorsnijdt en ontsluit dit gebied. De ontwikkeling van 

deze zone werd aangezwengeld door het ziekenhuis dat reeds de 

ringsprong gemaakt heeft. De keuze van dit uitbreidingsgebied wordt 

bepaald door de ligging nabij het centrum van Overpelt. 

Het stedelijk uitbreidingsgebied is een gebied voor diverse vormen van 

stedelijke ontwikkelingen van Overpelt. 

Mogelijke projecten die in deze zone wel kunnen ontwikkeld worden zijn 

op de eerste plaats gekoppeld aan de ontwikkeling van het ziekenhuis en 

daarmee verbonden activiteiten: 

o een mogelijke uitbreiding van het ziekenhuis op termijn (hiervoor 

wordt het woonuitbreidingsgebied Binnenweg gereserveerd, zie 

ook verder 6.4.2 woonbeleid) 

o de mogelijke vestiging van aan het ziekenhuis gekoppelde 

voorzieningen en diensten (gezondheidscentra, laboratoria, 

artsenpraktijken, ). 

o De behoefte van nabij het ziekenhuis gelegen woongelegenheid 

(meer in de richting van Kadijk. (cfr. gemengde ontwikkelingen 

met Landwaarts). 

Daarnaast wordt dit gebied geselecteerd voor een aantal nieuwe 

stedelijke centrumondersteunende ontwikkelingen die niet meer 

inpasbaar zijn in het eigenlijke stedelijke kerngebied. Programmapunten 

voor dit gebied zijn: 

o een nieuw station met een hedendaags openbaarvervoerstransferium 

(trein/bus) met parkeerinfrastructuur (gebied Wuytenweg); 

o ruimte voor nieuwe culturele, mobiliteitsgenererende culturele 

infrastructuur: bv. bioscoopcomplex, concertzaal, enz. 

o een nieuw stedelijk stedelijke sport- en bewegingpark (herlocatie 

van verschillende andere sportterreinen in de gemeente o.a. het 

Indusstadion) met voetbalterreinen en andere sport- en 

spelvoorzieningen, oppervlaktebehoefte ca 3ha- 4ha, 

o een nieuw wijkpark, vooral ten westen van de Kadijkstraat, 

o ruimte voor een groene en trage verkeersas van uit het centrum 

van Overpelt naar de recreatiegebied Holven en de bossen van 

de lage Kempen rond het Pijnven, 

o nieuwe ontsluitingsinfrastructuur met o.a. een veilige 

fietsverbinding van uit het centrum (o.a. naar de kinderopvang), 

parkeervoorzieningen en nieuwe wijkwegen voor de nieuwe 

woongebieden, 

De onderstaande schets geeft een indicatie van een mogelijke 

ontwikkeling van het gebied. Ten noorden van de verbindingsweg komt 

de nieuwe stationsomgeving, de parkeervoorzieningen voor de 

sportterreinen en het station en ruimte voor andere stedelijke functies. 

Het zuidelijk deel komen de sportterreinen en de woongebieden. De 

indicatieve oppervlakte komt tegemoet aan een geraamde behoefte. 



Om aan alle behoeften te voldoen zijn de huidige 

woonuitbreidingsgebieden te klein. Om die reden wordt het 

landbouwgebied gelegen tussen de Kadijkstraat en de Holvensebeek 

mee opgenomen bij de afbakening van dit stedelijk uitbreidingsgebied. 

Een deel van het sportpark wordt daar uitgebouwd rond de bestaande 

(maar zonevreemd gelegen) terreinen van de Kadijk. Het is de bedoeling 

op deze plek een groene stedelijke rand te ontwikkelen met parkfuncties. 

Structuurschets ontwikkeling “Achter het ziekenhuis” 

De gemeente zal deze schets verder verdiepen via een Masterplan dat 

de haalbaarheid en financieel draagvlak van deze gebiedsontwikkeling 

verder aftoetst en onderzoekt. Deze totaalvisie voor de ontwikkelen van 

het hele gebied is nodig om de verschillende projecten en initiatieven 

ruimtelijk samenhangend en gefaseerd te kunnen ontwikkelen en 

kaderen. 

Aandachtspunten zijn: dichtheid, optimaal ruimtegebruik, openbaar 

domein, functionele samenhang, stedenbouwkundige kwaliteit. Omdat 

deze stadsuitbreiding eindigt tegen het centrale landbouwgebied met de 

Holvense beekvallei zal de gemeente bijzondere aandacht besteden aan 

de kwaliteit van de stadsrandafwerking en de interactie stad – 

landschap. 

De ontwikkeling van dit gebied op het vlak van sportinfrastructuur zit 

gekoppeld aan de afbouw van de sportinfrastructuur van het 

indusstadion te Overpelt Fabriek - west. 



De kamers van het stedelijk conglomeraat PELT 

Het stedelijk conglomeraat Pelt is een verzamelbegrip voor een stedelijk gebied 

tussen de beide kernen Overpelt en Neerpelt in en waarin stedelijke 

ontwikkelingen kunnen plaatsvinden die gedefinieerd zijn vanuit een stedelijke 

ontwikkelingsstrategie van Overpelt en Neerpelt samen. Deze ontwikkelingen 

mogen de ontwikkelingen in de beide kernen niet uithollen, integendeel. 

Het stedelijk conglomeraat PELT bevindt zich gemeentegrensoverschrijdend 

tussen de Leopoldlaan, de spoorlijn, en de Stationsstraat en Koning Albertlaan 

in Neerpelt. 

Het gebied wordt vanaf de Leopoldlaan ontsloten naar “kamers” die telkens een 

bepaalde stedelijke invulling krijgen. Een aantal van deze ontwikkelingen zijn 

duidelijk, een aantal andere moeten nog een invulling krijgen. 

Sommige kamers zijn reeds ingevuld of hebben concrete ontwikkelingsvisies: 

“kamer Den Dries”, ontwikkeling als stedelijke kleinhandelszone, 

“kamer Dommelslag”, inplanting intergemeentelijk zwembad, … 

Voor andere kamers zijn opties genomen maar ze wachten nog op een duidelijk 

intergemeentelijk kader, op een financieel en/of emotioneel draagvlak. 

“kamer Vondersbroek”, optie stedelijk waterwoongebied nabij het 

centrum van Neerpelt, 

“ kamer Haspershoven”, optie diverse stedelijke ontwikkelingen, 

“ kamer Neerpelt station”, optie diverse stedelijke ontwikkelingen, 

Dit betekent dat in de toekomst nog andere ontwikkelingen mogelijk zijn dan 

deze waarvoor nu opties bestaan: sportpark, intergemeentelijk diensten, urban 

villa’s, enz. 

Uitgangspunt voor alle ontwikkelingen vormt het vrijwaren en versterken van de 

Dommelvallei die als groene ader – en als drager voor fiets en wandelpaden - 

door het gebied slingert. 

De stedelijke woongebieden van Overpelt 

In Overpelt worden de volgende grote stedelijke woongebieden onderscheiden. 

Het woongebied Overpelt – Oost wordt ontsloten door het oostelijk 

ringsegment. Het betreft zowel woongebieden die gelegen zijn binnen de 

stedelijke ring als gebieden die er oostelijk aan grenzen. In het gebied 

ligt o.a. ook het stedelijk recreatiepark ’t Pelterke/Jeugdlaan met 

toeristische en culturele voorzieningen. Het gebied wordt ontwikkeld 

volgens de voorschriften van het BPA – Centrum Oost met een divers 

aanbod aan dichtheden en woonvormen. In het gebied bevindt zich ook 

een scholencampus die op termijn – bij verhuis naar een andere lokatie 

– kan muteren naar woongebied. 

Het woongebied Overpelt – Zuid wordt ontsloten via verschillende 

ontsluitingswegen vanaf de ring. Met uitzondering van de site rond 

Swedish Match (zie woonbeleid) is het een woongebied dat gefaseerd 

geprojecteerd wordt op langere termijn en geleidelijk zal ontwikkeld 



worden. Het woongebied Overpelt – Zuid heeft nog een grote capaciteit. 

Ruimtelijke uitgangspunten bij de ontwikkeling zijn: 

o een sterke groene parkrand naar het zuidelijk gelegen 

kamerlandschap; 

o de integratie van trage groene aders (zie verder onder ‘stedelijke 

groenstructuur) die het stedelijk kerngebied door het zuidelijke 

woongebied moeten verbinden met de omliggende open ruimte. 

Het woongebied Overpelt – Noord wordt verder verdicht. Het wordt 

ontsloten via de Leopoldlaan en via de St.-Jansstraat. Het betreft vooral 

inbreidingen in woongebied. 

De gemeente streeft naar stedelijke dichtheden en architecturale 

kwaliteit. Ze wil gemengde en diverse woonvormen en -typologieën 

integreren. 

Aan de rand bevindt zich een groot halfingesloten landbouwgebied. 

De gemeente neemt dit landbouwgebied mee in overweging om te 

ontwikkelen als stedelijk woongebied op langere termijn en heeft dit ook 

als voorstel geformuleerd tijdens het afbakeningsproces. 

De stedelijke woonkern/wijk Overpelt Fabriek – Oost 

De gemeente wenst het residentiële karakter van deze stedelijke 

woonkern in het kleinstedelijk gebied behouden. Rustig wonen aan de 

rand van de stad op vrijliggende kavels vormt hier het motto. 

De stedelijke woonkern/tuinwijk Overpelt Fabriek – West 

De gemeente wil in dit woongebied het tuinwijkkarakter behouden. Dit wil 

zeggen dat kan gebouwd worden op een redelijke perceelsgrootte en dat 

veel aandacht uitgaat naar uniformiteit van openbaar groen en van de 

architectuur. Stedenbouwkundig moeten de ontwikkelingen het 

bestaande afkalvend tuinwijkgevoel versterken en nieuw leven inblazen. 

Een goede inrichting van het publiek domein is noodzakelijk. In deze 

stedelijke woonkern wordt een lagere woondichtheid vooropgesteld. 

De stedelijke groenstructuur 

De gemeente wenst een groenstructuur te realiseren die functioneert in een 

netwerk en die gevormd wordt door valleien, groene aders, groene randzones, 

parken en groene, trage straten. 

Belangrijke onderdelen van dit netwerk zijn: 

De stedelijke recreatieparken: 

o ’t Pelterke/Jeugdlaan: her in te richten als een volwaardig 

stedelijk park, 

o Het Dommelhofpark: tussen Neerpelt en Overpelt, in te richten 

als een groen valleipark; 

o Het nieuwe stedelijke sportpark “Achter het ziekenhuis” (zie 

hoger in het stedelijk uitbreidingsgebied); 

De valleien: 

o de Dommelvallei, in te richten als halfnatuurlijke groene ader 

tussen Overpelt en Neerpelt met veel ruimte voor waterbuffering 

(overstromingsgebied). 



o De Holvense beekvallei, in te richten als groene ader aan de 

oostelijke rand van het Dommelhofpark; ze zal dit doen via 

overleg en in samenspraak met de bestaande gebruikers. 

De groene stadsranden: 

Onder groene stadsranden worden parkachtige stroken verstaan die zich 

bevinden op het overgangsgebied van de stad en de open ruimte. Ze 

kunnen smal zijn of uitstulpen. Ze zijn de dragers van fietsen 

wandelpaden en wijkgebonden voorzieningen in het groen (jeugdlokalen, 

speelpleinen, enz;). 

o De zuidelijke stadsrand naar het (door verlinting) versnipperd 

landbouwlandschap; 

o De westelijke randen naar de vallei en het open landbouwgebied 

van de Holvense beekvallei; 

Groene aders, straten en groene stapstenen = kwalitatief groen in de 

publieke ruimte; 

6.3.3 De visie op de ontwikkeling van de woonkernen en de woonwijk 

Holheide 

Woonkernen zijn woongebieden die morfologisch min of meer samenhangen en 

waarbinnen zich nog wel onbebouwde percelen of min of meer onbebouwde 

ingesloten gebieden kunnen bevinden. 

De woonkern Lindel 

(Zie kaart 13: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Lindel) 

Lindel is een groot en uitgestrekt woongebied dat goed ontsloten wordt door de 

heringerichte Lindelsebaan. Het heeft momenteel geen echt historische kern. 

Om de leesbaarheid van de woonkern te verbeteren, wordt een lokaal 

kerngebied bij voorkeur verder ontwikkeld ter hoogte van de Parkstraat, 

Kapelstraat, aansluitend aan de Lindelsebaan. Momenteel zijn hier reeds 

kernfuncties gelegen (parochiecentrum “Den Drossaerd”, de lokale school, kerk, 

handelsfuncties, …). 

De Gortenstraat en de Kapelstraat zijn de belangrijkste dragers voor langzaam 

verkeer die Lindel-Hoeven in oostelijke en westelijke richting de specifieke 

wandelparken (zie gewenste toeristisch-recreatieve structuur) enten op het 

kerngebied van Lindel-Hoeven. 

Aandacht voor een randenbeleid met gepaste maatregelen zorgt voor een 

representatieve overgang van bebouwd weefsel naar open ruimte. De 

specificiteit van het randenbeleid wordt bepaald door het karakter van de 

aangrenzende open ruimte en het karakter van de rand van het woongebied. 

Onder randen in het buitengebied worden groene aanplantingen verstaan die de 

woonkern daar waar nodig inkapselen en zodanig de beeldkwaliteit van het 



omliggende open ruimtegebied optimaliseren. 

Lindel - Hoeven is verder een woonkern waar de verblijfsfunctie primeert. Een 

interne verdichting moet dit woonklimaat in het buitengebied kwalitatief 

aanvullen (behoefte zie woonbeleid). 

Andere functies kunnen alleen als ze de woonfunctie niet hinderen. 

Fabriek-West: tuinwijk (woonkern (in stedelijk gebied) 

(Zie kaart 14: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Overpelt Fabriek-west) 

Deze woonkern is ruimtelijk ingebed in het industrieterrein Nolimpark, met de 

Haltstraat, de Fabrieksstraat, de Leukenstraat en de Noordzuidverbinding als 

duidelijke en soms harde grenzen. 

Deze oude arbeiderswijk is een nederzettingsvorm (éénvormige typologie in een 

dambordpatroon) die een sterke historische binding heeft met de vroegere en 

(maar in mindere mate) met de huidige industriële activiteiten. Deze 

arbeiderswoningen staan op vrij grote percelen. 

Deze tuinwijkgedachte wil de gemeente opnieuw versterken door de volgende 

criteria voorop te stellen en te accentueren: 

Brede bomenlanen, 

Groene ontmoetingspleinen, 

Verkeersvriendelijke inrichting van het openbaar domein, 

Coherente en éénduidige (voor)tuinarchitectuur, 

Arbeiderswoningen en baksteengevels als specifieke (gevel)architectuur; 

De gemeente zal bij het verlenen van de bouwvergunningen specifieke 

voorschriften als randvoorwaarden aanreiken die het kader moeten vormen voor 

het realiseren van de tuinwijkgedachte. 

De woonfunctie en de verblijfskwaliteit zijn prioritair in deze woonkern. Dit wil 

zeggen dat langzaam verkeer, verkeersveiligheid, … het beleid mede gaan 

bepalen. Een verweving van functies is toegestaan, mits de draagkracht van de 

woonomgeving (o.v.v. hinder) niet overschreden wordt. 

De verbinding onder het bruggetje van de N74 is belangrijk omdat het de 

woonkernen Overpelt Fabriek-west en –oost (bv. in het verlengde van de 

Leukenstraat) verbindt. Het haalt de woonkern Overpelt Fabriek-west uit haar 

isolement. Het bruggetje creëert ook de mogelijkheid om de woonkern Fabriek 

West te binden aan het stedelijk recreatiepark Dommelhof en de groene assen 

door de Dommelvallei naar het zuiden. Dit concept moet later verder uitgewerkt 

worden via trage straten en via de ontsluiting van de noordelijke Dommelvallei. 

Van uit mobiliteitsstandpunt wordt soms geopperd om het bruggetje te sluiten 

omdat het ook sluikverkeer genereert. De gemeente zal trachten dit sluikverkeer 

te ontmoedigen maar het bruggetje moet in ieder geval blijvend gebruikt worden 

als fietsen wandelverbinding. 



Overpelt Fabriek-oost, woonkern (in stedelijk gebied) met verschillende 

gezichten 

(Zie kaart 15: Gewenste ruimtelijke structuur woonkern Overpelt Fabriek-oost) 

Deze kleine woonkern situeert zich ten westen van de Fabrieksstraat en strekt 

zich uit tot aan de N74 (Noordzuidverbinding). Deze wijk is via de 

Houtmolenstraat goed verbonden met Overpelt-centrum. 

De gemeente beschouwt dit woongebied als een zo goed als gerealiseerd 

woongebied met een conglomeraat van verschillende woon- en wijktypologieën. 

Bedrijvigheid wordt alleen toegelaten als het de woonfunctie niet stoort. 

De aandacht van het beleid ligt bij het behoud en het versterken van de 

verblijfskwaliteit. 

Door de ligging van de woonkern in de directe nabijheid van het stedelijk gebied 

wenst de gemeente geen kerngebied aan te duiden, maar de aandacht te 

vestigen op de ruimtelijke relaties met de nabije voorzieningen. Het is geen 

autonome kern maar eerder een woonwijk bij een stedelijke agglomeratie. 

De oostelijke rand van de woonkern wordt gevormd door de vallei van de 

Holvensebeek (op deze locatie ook een lokale open ruimte verbinding). De 

natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten van dit valleigebied moeten te allen 

tijde gegarandeerd blijven. 

Het stedelijk recreatiepark Dommelhof in het noorden fungeert ook voor 

Overpelt Fabriek-oost als een ontspannings- en recreatiezone. Duidelijke en 

verkeersveilige verbindingen vanuit de woonkern zijn noodzakelijk. 

Ook hier geldt aandacht voor een randenbeleid met gepaste maatregelen, zoals 

ook bij de woonkern Lindel-Hoeven is beschreven. De suggestie is om de 

woonkern Fabriek-oost mee op te nemen bij de afbakening van het stedelijk 

gebied. 

De woonwijk Holheide 

(Zie kaart 16: Gewenste ruimtelijke structuur woonwijk Holheide) 

Deze wijk wordt afgebakend in de driehoek gevormd door de Astridlaan, de 

Holvenstraat en de Jeneverbeslaan. 

De gemeente opteert voor het behoud van deze specifieke identiteit en 

herkenbaarheid aan de rand van het boslandschap Park Lage Kempen. De 

gemeente wil om die reden waken over het behoud van de coherente 

woontypologie en de goed ingerichte publieke ruimte rond het kerk- en 

speelplein. 

Een beperkt wijkgebonden voorzieningenniveau mag zich bij voorkeur vestigen 

in de omgeving van het centrale plein aan de kerk. 

In de randen van de woonwijk Holheide wordt hetzelfde randenbeleid gevoerd 

als voor Overpelt Fabriek-oost. 



6.3.4 Visie voor de specifieke kleinere nederzettingscategorieën: de 

woonkorrels, de woonlinten en de verspreidliggende woningen 



De specifieke kleinere nederzettingscategorieën 

Verspreid over de gemeente liggen een aantal kleinere woonentiteiten 

gekoppeld aan wegen of kruispunten. Ze zijn niet gegroeid of slechts in geringe 

mate ontwikkeld vanuit een historische nederzettingsstructuur. De gebieden 

hebben een zeer heterogene typologie. 

De gemeente voert een beleid om het verblijfsklimaat in deze woongebieden te 

versterken maar ook om een aantal condities in te bouwen die gekoppeld zijn 

aan het landschappelijk integreren van deze kleine nederzettingsentiteiten in de 

buitenruimte van de gemeente. Over het algemeen kunnen in deze gebieden 

alleen functies toegelaten worden die visueel en ruimtelijk structureel 

verweefbaar zijn met de prioritaire functie als verblijfsgebied. Drukke functies of 

verkeersgenerende functies worden niet toegelaten in dit gebied. 

Er worden vier types van kleine nederzettingscategorieën onderscheiden: 

1. De woonkorrels 1 

Woonkorrels zijn kleinere woonentiteiten (langsheen kruispunten, verspreid 

in het landschap, …) waarbinnen een eigen woonsfeer kan gecreëerd 

worden. Tussen de woningen kunnen zich open ruimten bevinden maar de 

afstand tussen de verschillende woningen bedraagt niet meer dan 50m. 

Omdat ze op vlak van inrichting meer potenties hebben dan woonlinten zal 

de gemeente naar mogelijkheden zoeken om eigenheid van de korrel via 

één of andere element (beeldhouwwerk, boom, gebouw, kapel, enz.) te 

symboliseren. In feite zouden de korrels ook een eigen naam kunnen krijgen 

wat de eigenheid en identiteit ervan zal versterken. Het betreft de volgende 

gebieden: 

Volgende woonkorrels worden geselecteerd: 

a. Holvenstraat-Leliestraat-Dahliastraat-Rozenstraat; 

b. Schansstraat west; 

c. Schansstraat oost; 

d. Boemerangstraat-Lindelheidestraat-Korte Vrenenstraat; 

e. Drossaerd - Clerxstraat; 

f. St-Annastraat-Breugelweg; 

g. Urneveldstraat; 

h. Over ’t Waterstraat; 

1 De nummering komt overeen met de nummering op de kaart van de gewenste nederzettingsstructuur. 



2. Woonlinten 1 : 

Ze zijn lijnvormige woonvormen die worden ontsloten door een lint met 

meestal aan weerszijden bewoning. De gemeente beschouwt deze gebiedjes 

als verblijfsgebiedjes. 

Om het verblijfsklimaat te verbeteren wil de gemeente (waar mogelijk) de 

snelheid matigen en andere functies dan wonen ontmoedigen. Aandacht 

voor een randenbeleid met gepaste maatregelen moet deze linten integreren 

in het omliggende open ruimtegebied. 

Volgende woonlinten worden geselecteerd: 

1. Holvenstraat; 

2. Gortenstraat; 

3. Bergeykseweg 

4. Hoekstraat; 

5. Mulkensstraat; 

6. Heggestraat; 

7. Sleebroekstraat-Schansstraat; 

8. Steenvaartdijk-Schansstraat; 

9. Gortenstraat-Bokkerijdersweg-Vlasrootstraat; 

10. Boerenkrijgstraat; 

11. Hobosstraat; 

12. Hobosstraat-Weyerstraat; 

13. Melkerijstraat; 

14. Moldershoevenstraat; 

15. Kraaibosstraat; 

16. Kleinmolenstraat; 

17. Langstraat; 

18. Langstraat-Kapelstraat; 

19. Wolfstraat; 

20. Rietstraat; 

21. Breugelweg-Ballaststraat; 

22. Heesakkerstraat; 

1 De nummering komt overeen met de nummering op de kaart van de gewenste nederzettingsstructuur. 



3. Specifieke lintenstructuren 

Woonlint Siberiëstraat 

In tegenstelling tot het beleid in de overige woonlinten, wordt er in dit geval 

geopteerd voor een omvorming van ‘landelijke woongebied’ naar 

‘industriegebied met mogelijkheid tot integratie van bedrijfswoning(en)’.. 

De modaliteiten van deze geleidelijke mutatie van woongebied naar 

industriegebied zal gebeuren via een gemeentelijk of provinciaal RUP. In dit 

RUP kunnen voorschriften worden opgenomen waardoor een sociaal 

verantwoorde en geleidelijke mutatie van dit gebied verzekerd wordt. 

Historisch gegroeide handelslint Astridlaan 

In tegenstelling tot het algemeen beleid van de woonlinten, wordt er in het 

geval van het historisch gegroeide handelslint Astridlaan geopteerd voor een 

behoud van het handelskarakter en een optimalisatie van de verweving 

wonen-handel en dit ter hoogte van het wegsegment vanaf de N71 tot aan de 

kruising N74 - Astridlaan. Het wordt een lokale woon-werkstraat met ruimte 

voor wonen en etalagefuncties die qua atelierruimte of opslagbehoefte niet 

efficiënt inpasbaar zijn in het stedelijk kerngebied. 

4. Verspreidliggende woningen 

Verspreid liggende woningen hebben ruimtelijk geen binding met andere 

woonvormen. Verspreid liggende woningen in de gemeente zijn 

waarschijnlijk, maar niet noodzakelijk, zonevreemd. Er wordt een beleid 

gevoerd waarin uitsluitend een woonfunctie mogelijk is als het perceel zich 

integreert in het omliggende landschap. 

Voor zonevreemde bakens wordt een gericht beleid gevoerd. 

6.3.5 Algemene principes inrichting gemeentelijke nederzettingsstructuur 

van het buitengebied 

De volgende principes zijn van toepassing voor alle nederzettingsstructuren die 

niet behoren tot het stedelijk gebied (de woonkernen, de woonbanden, de linten, 

de korrels enz.) 

Het beleid wordt gevoerd vanuit het uitgangspunt dat de woonkwaliteit 

en woonomgevingskwaliteit moeten behouden en verbeterd worden. 

De gemeente stelt in de regel geen beperkingen op aangaande 

architectuur. De nabijheid van bakens kan dit uitgangspunt enigszins 

beïnvloeden. 

Zonevreemde woningen kunnen juridisch geregeld worden, conform de 

regelgeving van het decreet op de ruimtelijke ordening. Verder in het 

structuurplan staat een kader voor een benadering. 

Er wordt uitgegaan van een goed nabuurschap. Nieuwe bedrijvigheden 

en activiteiten die dit verwevingsprincipe overstijgen, worden niet meer 

toegelaten. 



Nieuwe woonkerngebonden handelszaken vestigen zich bij voorkeur 

in de kernen van het woonkernengebied. 

Voor het openbaar domein wenst de gemeente een beleid te voeren dat 

gericht is op de inrichtingsprincipes van het buitengebied. 

Wegen aangepast aan verblijfsklimaat, 

Juiste dimensionering, 

Verkeersveiligheid, 

Poorteffecten om het verblijfsgebied aan te duiden, 

Bermbeheer, 

Plaats voor inheemse bomen en bomenrijen 

Zoeken naar symbolen voor de linten en korrels 

In het kader van de perceelsinrichting worden door de gemeente 

enkele basisprincipes aangehouden die in ieder geval zullen gehanteerd 

worden in het stedenbouwkundig vergunningenbeleid van de gemeente: 

grote boomrecht en -plicht vanaf 1500 m² 1 ; 

streekeigen beplanting op perceelsgrens met de open ruimte; 

maximaal behoud bestaande KLE op perceel (bomenrij, hagen, …); 

kleinschalige waterzuivering (indien geen riolering mogelijk); 

geen vaste constructies op de perceelsgrenzen met de open ruimte; 

composteringsplicht (via milieubeleidsplan); 

Zoneëigen bijgebouwen (groter dan 10m²) of paviljoenen worden 

toegelaten (mits vergunning) mits een aantal algemene principes: 

Architecturale eenheid met het bestaande gebouw of tuin, 

Niet storend voor de buren of vanuit de omgeving; 

Zonevreemde bijgebouwen zijn, volgens het decreet RO, verboden 

behalve wanneer ze ten dienste staan van de eigenlijke functie van het 

gebied. Een losstaande garage of grote tuinpaviljoens zijn dus niet 

toegelaten, een stal voor paarden wel. 

Een uitzondering op de regel geldt voor het specifieke woonlint aan de 

Siberiëstraat. (16-tal woningen) 

(beleid zie hoger) 

1 Verplichting aan de eigenaars van percelen met een bepaalde grootte om bomen op hun perceel oud te 

laten worden 



6.4 WOONBELEID 

(zie kaart nr. 17: Woonbeleid) 

6.4.1 Evaluatie woonbeleid (1992 – 2007) 

De woningbehoefte voor de komende planperiode kan niet helemaal relevant 

onderzocht worden omdat er nog geen prognoses zijn voor de periode na 2007. 

Op basis van de natuurlijke aangroei (groei vanuit de eigen bevolking) zou de 

gemeente tussen 2007 en 2012 groeien met 160 gezinnen dus ongeveer 30 per 

jaar. Maar de gemeente heeft ook stedelijke taakstelling uit voeren. 

Uit de afgelopen planperiode 1992-2007 kunnen enkele theoretische conclusies 

getrokken worden. 

Het provinciaal structuurplan maakte de volgende prognose voor 1992-2007: 

2.086 wooneenheden voor het kleinstedelijk gebied Neerpelt – Overpelt 

Bijkomende woningen volgens de natuurlijke aangroei 708 waarvan 432 voor 

het Overpeltse buitengebied. 

Tussen 1992 en 2007 groeide Overpelt met 1.177 huishoudens d.w.z. dat de 

prognose voor de natuurlijke aangroei gehaald is en de resterende groei als een 

minimale stedelijke taakstelling beschouwd kan worden. 

Bij het resterend aanbod betreft wordt een onderscheid gemaakt tussen vrije 

kavels aan uitgeruste wegen en nog niet ontwikkelde gebieden. Voor de niet 

ontwikkelde gebieden in woongebied en de woonuitbreidingsgebieden wordt 

verder een onderscheid gemaakt naar hun ligging binnen de vermoedelijke 

afbakening van het kleinstedelijk gebied of hun ligging in het buitengebied. 

De gemeentelijke woonbehoeftestudie 1 berekende voor de totale gemeente een 

aanbod aan vrije kavels langs uitgeruste weg van 1.549 in 1992 en geeft een 

prognose van 922 2 kavels in aanbod in 2007. 

6.4.2 Woonbeleid in het kleinstedelijk gebied. 

De kleinstedelijke taakstelling impliceert een groei die groter is dan de 

natuurlijke groei. Om dit te kunnen opvangen, nu en in de toekomst, is het 

noodzakelijk dat er binnen de afbakening van het kleinstedelijk gebied 

voldoende aanbod voorhanden is. 

Binnen de hypothese van afbakening kleinstedelijk gebied is er volgend 

potentieel aanbod in ingesloten gebieden. 

woongebieden ca 31 ha 

woonuitbreidingsgebieden ca 46 ha 

1 Gemeente Overpelt, Actualisering woningbehoeftestudie, Technum nv, september 2006. 

2 Theoretische benadering: 1317 getelde kavels in 1997 – 30 % (vuistregel voor de invulling van de vrije 

kavels alle 10 jaar). 



gebieden met een toekomstige invulling voor wonen ca 17 ha 

Een gedeelte van deze oppervlakte (ca. 9 ha) wenst de gemeente te reserveren 

voor mogelijk andere stedelijke ontwikkelingen. In de resterende oppervlakte 

van ca. 85 ha kunnen 2.125 wooneenheden gerealiseerd worden aan een 

dichtheid van 25wo/ha. 

In realiteit zullen sommige gebieden tegen een hogere dichtheid, de andere 

tegen een lagere dichtheid bebouwd worden. De reële dichtheden zullen telkens 

bepaald worden bij de realisatie van de gebieden. Nabij de stedelijke kernen zal 

de dichtheid hoger liggen dan aan de buitenrand. 

De gemeente neemt zelf initiatieven of ondersteunt initiatieven (bv. door het 

opstellen van een RUP) voor het ontwikkelen van een aantal woongebieden en 

woonuitbreidingsgebieden in het stedelijk gebied zodat de gronden kunnen 

verkaveld of in functie van een woonproject ontwikkeld worden. In het 

vermoedelijk Overpelts kleinstedelijk gebied wordt voor de volgende gebieden 

een ondersteunend beleid (verder) gevoerd of opgestart: 

Een aantal gebieden binnen of langs de ring worden ontwikkeld volgens de 

voorschriften van BPA Centrum Oost en Centrum West (zie kaart met 

afbakening). Deze BPA’s zullen de aanleiding vormen voor het ontwikkelen 

van een aantal nieuwe woongebieden verspreid rond het centrum en de ring 

van Overpelt, met name: 

o Een gemengd stedelijk project (W11b) met een 140-tal woningen – 

voornamelijk appartementen - in het gebied tussen het centrum en 

het ziekenhuis. 

o Een dichte inbreiding (W11a) met 50 appartementen in het gebied 

Burgemeester Van Lindtstraat/Ring/Houtmolenstraat. 

o Het woongebied Ringlaan – Bleekveldstraat (A19) met 150 

woningen, in fases te voorzien, in een gebied dat vroeger een 

bestemming had als KMO zone. 

o Het woonproject “villa Croonenberghs” met 25 appartementen. 

o Een verkaveling in het woongebied W18 Heesakkerstraat met 53 

woningen. 

o De verkaveling in het woongebied W8 Akkerstraat met 67 kavels zal 

verder afgewerkt worden. 

Het woonproject Bolakkerstraat (WU3) wordt integraal ontwikkeld als sociaal 

woonproject door “Landwaarts”. 

Dit gebied is eigendom een sociale huisvestingsmaatschappij. De 

gemeente ondersteunt de opportuniteit om in dit gebied gefaseerd 

sociale woningen te realiseren, ook al is het gebied niet direct 

centrumondersteunend. Het gebied ligt net zo ver van het centrum van 

Overpelt als de woonwijk Overpelt Fabriek-Oost. De sociale 

huisvestingsmaatschappij heeft met regelmaat de intentie kenbaar 

gemaakt om dit gebied te willen realiseren. Ze steunt daarbij op een 

nieuwe Vlaamse regelgeving van de Minister van Huisvesting en 

Ruimtelijke Ordening die de bouw van sociale woningen willen faciliteren 

op gronden die eigendom zijn van de Huisvestingsmaatschappijen. De 

realisatie zal gebeuren via verkavelingsaanvraag. 



De woonuitbreidingsgebieden Willem II-straat (WU5) en Kattestraat (WU6) 

komen samen met de Willem II (A22) site in aanmerking voor de ontwikkeling 

van het groot randstedelijk woongebied aan de zuidelijke rand van het 

stedelijk gebied Overpelt. De ontwikkeling wordt opgestart. Er worden samen 

minstens 300 woningen voorzien vanaf 2007. 

De eerste fase van een tuinverkaveling in de stedelijke woonkern Fabriek 

West (50 woningen) W16; Het project wordt ontwikkeld als onderdeel van het 

saneringsproject rond de vroegere vervuiling rond Nyrstar. De uitbreiding is 

te verantwoorden omdat recente onderzoeken aantonen dat de vervuiling nog 

wel aanwezig is maar sinds de jaren 80 sterkt is gedaald en verder nog zal 

dalen. Uit onderzoek blijkt de maatregelen die genomen werden rond 

Overpelt Fabriek positief resultaat hebben. 'We verwachten in de toekomst 

dat de gemiddelde lichaamsbelasting zal blijven dalen door alle maatregelen 

die we genomen hebben en nemen. Mensen jonger dan vijftig en vooral 

kinderen hebben een zeer beperkt risico om de waarden op hun vijftigste te 

overschrijden', (Wildemeersch, onderzoeker, KUL Leuven, juni 2008) 

De wooninbreidingsgebieden W12, W13 en W15 kunnen ontwikkeld worden 

tegen hogere dichtheden (stedelijke projecten). 

De woonuitbreidingsgebieden Kadijkstraat (WU8) en Wuytenweg (WU9) 

worden ontwikkeld als onderdeel van een totaal stedelijk project waarin 

wonen, sportaccommodatie, stationsomgeving en ziekenhuis worden 

gekaderd in een totaalproject. Het sociaal wonen zal een van de aspecten 

vormen van dit nieuwe project. Het komt in aanmerking voor sociale 

woningbouw en voor gemengde projecten in relatie met het ziekenhuis en het 

nieuwe station (zie ook 6.3.2 stedelijk uitbreidingsgebied). 

De volgende gebieden zijn strategisch gelegen voor de stedelijke ontwikkeling 

van Overpelt en/of Neerpelt. Van uit die optiek zijn het meer dan woongebieden 

en vervalt de huidige bestemming. Er worden voorlopig geen specifieke 

ontwikkelingen opgestart, gestimuleerd of geduid omdat het gezamenlijk 

stedenbeleid nog moet op punt gesteld moet worden en gestalte krijgen. De 

gebieden worden voorbehouden voor grotere gemengde ontwikkeling die vanuit 

de stedelijke behoeften van Overpelt en Neerpelt samen op de agenda geplaatst 

worden. Vanaf het ogenblik dat een duidelijk programma en behoefte aanwezig 

is, kunnen ze door hun ligging altijd ontwikkeld worden. Het gaat over de 

volgende gebieden: 

Het woongebied Haspershoven (W14) wordt voorbehouden voor een 

stedelijke ontwikkeling op het niveau en volgens de behoeften van het 

stedelijk gebied PELT. Het gebied is zeer strategisch gelegen tussen de 

beide kernen van Overpelt en Neerpelt en sluit aan op de stationsomgeving 

en het oude ziekenhuis van Neerpelt en de Leopoldlaan. De Dommel loopt er 

doorheen als een groene as. Mogelijke ontwikkelingen zouden kunnen zijn: 

diverse vormen van wonen, sportvoorziening, park, handelszone, culturele 

voorzieningen, educatieve instellingen, enz. In ieder geval zal het gebied 

ontwikkeld worden van uit een grensoverschrijdende visie op het hele gebied. 

Het woonuitbreidingsgebied Vondersbroek (WU10) wordt beschouwd als een 

stedelijk woongebied ter ondersteuning van de kern van Neerpelt. De 

achterkanten zijn lelijk en het moet afgebouwd op een stedenbouwkundig 

verantwoorde wijze afgebouwd worden naar de Dommelvallei, rekening 

houdend met de watertoets. Indien een woonproject zou worden gerealiseerd 

op deze plek, zal moeten aangetoond worden dat het geen hinder 

veroorzaakt op de waterbergingscapaciteit van de Dommelvallei. 



Het woonuitbreidingsgebied Binnenweg (WU7) wordt voorlopig eveneens niet 

ontwikkeld en gereserveerd voor een mogelijke uitbreiding van het ziekenhuis 

of andere bij het centrum aansluitende functies. Dit gebied is momenteel al 

gedeeltelijk ingenomen door de Kinderopvang (zie BPA Maesenveld). 

Binnen het kader van het afbakeningsproces van het stedelijke gebied 

Overpelt - Neerpelt suggereert de gemeente aan de provincie om het 

ingesloten landbouwgebied mee op te nemen bij de afbakeningen van het 

stedelijk gebied. 

Zone voor residentiële woonwagenterreinen 

In deze optiek stelt de gemeente Overpelt voor om een zone voor residentieel 

woonwagenterrein (8 woonwagens) af te bakenen in de driehoek gevormd door 

de Astridlaan, de N74 en de spoorlijn (IJzeren Rijn). Dit gebied is voorzien als 

buffer in het gemeentelijke ruimtelijk structuurplan. Het is niet voorgesteld om te 

herbevestigen als agrarisch gebied. 

6.4.3 Woonbeleid in het buitengebied 

Vermits de kernen in het buitengebied slechts als woonkern geselecteerd 

werden, wordt hun taakstelling beperkt tot het opvangen van de natuurlijke 

aangroei van de eigen bevolking. Het woonbeleid in het buitengebied is eerder 

volgend dan sturend. De ontwikkelingen zullen gebeuren in de juridische 

voorraad volgens het gewestplan. 

Naast de vrije kavels aan uitgeruste wegen bestaat deze voorraad uit: 

woongebied ca 14 ha 

woonuitbreidingsgebied ca 24 ha 

Bij een streefdichtheid van 15wo/ha geeft dit een equivalent van 570 

wooneenheden. 

In het (vermoedelijk) Overpelts buitengebied wordt het volgende beleid (verder) 

afgewerkt of opgestart: 

De goedgekeurde verkaveling Hoevenstraat (W2) nabij de woonkern Lindel (50 

woningen) is afgewerkt. 

De woongebieden W1, W3 W4, W5 en W6 zijn ontwikkelbaar maar de 

gemeente neemt geen initiatieven. De gemeente zal bij de verkavelaars 

en ontwikkelaars aandringen om hun projecten gefaseerd te ontwikkelen 

zodat fasegewijs kan bijgestuurd worden. 

De woonuitbreidingsgebieden (WU1, WU2 en WU4) blijven behouden en 

gereserveerd. Op dit ogenblik is er geen behoefte om in het buitengebied 

van Overpelt nieuwe woonuitbreidingsgebieden aan te snijden. Indien 

kan aangetoond worden dat er een behoefte of mogelijkheid bestaat om 

een nieuw woonuitbreidingsgebieden te ontwikkelen in het buitengebied, 

dan geniet het woonuitbreidingsgebied WU2 prioriteit op WU1 en WU4 

en meer bepaald het deel van WU2 dat dicht bij de kern van LIndel ligt. 

Deze evolutie wordt eerst op lange termijn verwacht. 



6.4.4 Beleid sociale huisvesting 

De gemeente blijft, zoals in het verleden ook al het geval was, een actief beleid 

voeren aangaande de sociale huisvesting binnen haar grondgebied. Hiervoor 

wenst de gemeente in de nabije toekomst een sociaal woonplan op te stellen. 

Volgende sociale woonprojecten staan in planning: 

12 wooneenheden “Open Poort” 

18 wooneenheden “Berkenlaan” 

17 wooneenheden “Pieter Breugelplein” 

27 wooneenheden “Donkerstraat” 

7 wooneenheden “Sellekaertsstraat” 

Samen met de 370 reeds gerealiseerde sociale wooneenheden komt dit neer op 

een totaal van 451 sociale wooneenheden (zonder MS-woningen), wat 

overeenkomt met ca. 8,5% ten opzichte van het huidig aantal huishoudens. 

6.4.5 Woonbeleid en watertoets 

Een aantal potentiële woongebieden of gebieden voor stedelijk ontwikkeling 

liggen in overstromingsgebied. Het betreft: 

o Grote delen van het woongebied Vondersbroek (WU10) 

o Delen van het woongebied Haspershoven (W14) 

De gemeente houdt er bij haar stedelijke ontwikkeling rekening mee dat de vallei 

van de Dommel in de overstromingsgebieden gevrijwaard blijft van bebouwing 

en dat de buffercapaciteit door de bebouwing niet verder vermindert. De hele 

Dommelvallei is gereserveerd als groene trage as en als een halfnatuurlijke 

groene ader (zie 6.3.2). 

6.4.6 Beleid zonevreemde woningen 

(zie tabel 2: ‘Selectiecriteria en ontwikkelingsperspectieven voor zonevreemde 

woningen in de gemeente Overpelt’ - kaartenbundel) 

De decreetswijziging RO van 22 april 2005 (BS. 29 april 2005) stelt dat de 

decretale verplichting voor het opmaken van een RUP “zonevreemde woningen” 

komt te vervallen. 

Het gemeentelijk beleid wenst echter ontwikkelingsperspectieven voor 

zonevreemde woningen in haar visie op te nemen. Het gewenste beleid wordt 

geïllustreerd volgens het bijgevoegd ruimtelijk afwegingskader. 

Er zullen voor de integratie en reglementering van zonevreemde woningen 

gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen opgesteld worden. Dit heeft vooral 

als voordeel om de procedures voor het verkrijgen van een stedenbouwkundige 

vergunning te versnellen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee 

soorten ruimtelijke uitvoeringsplannen: 



Gebiedsdekkend RUP: per locatie worden specifieke bestemming en 

voorschriften opgesteld die aangereikt worden door de locatie. 

Perimeter RUP: voor meerdere geselecteerde locaties die gelegen zijn 

binnen een bepaalde perimeter worden dezelfde voorschriften opgesteld. 

Bij de regelgeving rond zonevreemdheid moet niet alleen het probleem 

aangaande bestemming en woonvolume opgelost worden, maar ook het 

ruimtelijk kwalitatief probleem. Zonevreemde woningen moeten dikwijls beter 

landschappelijk geïntegreerd worden. Dat wil zeggen dat met het juridisch 

oplossen van de zonevreemdheid ook randvoorwaarden aangaande 

perceelsinrichting en perceelsbeheer kunnen opgelegd worden. Er wordt met 

andere woorden een beleid vanuit de gewenste open ruimte structuur gevoerd. 

Aan de afweging liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag: 

Er wordt een verschil gemaakt tussen korrels/linten of individuele 

woningen. Randvoorwaarden worden opgesteld naargelang de 

aanwezigheid van de ligging in de rand van de kernen Lindel-Hoeven, en 

Holheide, de ligging in bepaalde kwetsbare gebieden of in waardevolle 

landschappen. De regeling voor zonevreemde woningen kan zowel 

specifiek zijn per woning (bv. als baken) als voor een deelruimte. De 

regelgeving kan, naargelang de situatie, streng zijn of soepel. 

Er worden in de regel geen bijkomende beperkingen opgelegd 

aangaande bouwvolume (ten opzichte van het Decreet RO). Er kunnen 

wel restricties opgelegd aangaande bouwwijze, perceelsinrichting en 

beheer, afhankelijk van de situatie. 

Het ruimtelijk afwegingskader wordt als volgt begrepen: 

Indien een woning gelegen is in een kwetsbaar gebied, geselecteerd 

door de hogere overheid, zal de bevoegde overheid beslissen wat de 

ontwikkelingsperspectieven zullen zijn. 

Indien de woning, woonkorrel of woonlint gelegen is in een waardevol 

/kwetsbaar landschap krijgt de woning ontwikkelingsperspectieven 

zoals het decreet voorschrijft. Als waardevolle landschappen wordt 

beschouwd (zie ook hoofdstuk 3 en 4) 

o De beschermde landschappen en dorpsgezichten (Hobos, …); 

o De omgeving van de geselecteerde bakens; 

o De landschappelijke ankerplaatsen van het Vlaamse gewest; 

o De open ruimteverbindingen, 

Indien woningen gelegen zijn in deze waardevolle landschappen, moeten 

ze bijzonder goed landschappelijk geïntegreerd te worden. Per 

waardevol landschap zal dan ook een perimeter-RUP opgemaakt waarin 

specifieke voorschriften hieromtrent worden opgenomen, en die gelden 

binnen een vooropgestelde perimeter. 

Voor zonevreemde woningen die geselecteerd zijn als markant gebouw 

of als concentratie van markante gebouwen (bakens), wordt per gebouw 

een specifiek RUP opgesteld waarin concrete voorschriften opgenomen 

worden i.f.v. het behoud van het gebouw (= gebiedsdekkend RUP) 

Voor de overige woningen wordt een afweging per deelruimte gemaakt: 



Indien de woning, woonkorrel of woonlint gelegen is in de deelruimte 

“Verstedelijkt gebied” worden er meer ontwikkelingsperspectieven 

toegekend dan decretaal vastgelegd, o.w.v. de stedelijke dynamiek en 

mogelijkheden. Bij het toekennen van meerdere wooneenheden, en een 

mogelijke functieverandering, moet steeds rekening gehouden worden 

met de visie op de deelstructuren. Voor deze specifieke locaties wordt 

een gebiedsdekkend of perimeter RUP “wonen in de stadsrand” 

opgesteld. 

Indien de woning, woonkorrel of woonlint gelegen is in de deelruimte 

“Woonkernenlandschap Centraal-Overpelt” zijn er twee situaties 

waarin zonevreemde woningen kunnen gelegen zijn 

o subdeelruimte (2d) open landbouwlandschap: handhaving van 

het decreet en maximale landschappelijke integratie via 

perimeter RUP “wonen in open landbouwlandschap”. 

o subdeelruimte (2e) versnipperd landbouwlandschap: meer 

ontwikkelingsperspectieven toegelaten. 

De woningen worden opgenomen in een gebiedsdekkend of 

perimeter RUP “versnipperd landbouwlandschap”. De woningen 

mogen ruimer worden en andere functies kunnen mogelijk 

toegelaten worden. In dit RUP wordt de ruimtelijke integratie per 

woning afgewogen welke ontwikkelingen mogelijk zijn op basis 

van de visie op de deelruimte, de deelstructuren en de specifieke 

situatie. 

Naar perceelsinrichting wordt aandacht besteed aan de integratie 

in de open ruimte. Meerdere wooneenheden worden niet 

toegelaten. 

Indien de woning gelegen is in de deelruimte “Industrielandschap 

Nolimpark-Zinkfabriek”, krijgen woningen, woonlinten en woonkorrels 

meer mogelijkheden dan decretaal vastgelegd. Functiewijzigingen zijn 

toegelaten, indien ze getoetst worden aan de visie op de deelstructuren. 

Dit zal gebeuren via gebiedsdekken of perimeter RUP: “wonen in 

industrielandschap Nolim”. 

Indien de woning/woonkorrel gelegen is in de deelruimte 

“Boslandschap Park Lage Kempen” worden 

ontwikkelingsmogelijkheden getoetst aan de visie op de deelstructuren 

en de deelruimten. Een integratie in het boslandschap is noodzakelijk via 

perimeter Rup. 

Indien de woning gelegen is in de deelruimte 

“Compartimentenlandschap” wordt een onderscheid gemaakt in de 

ligging in enerzijds de deelruimte ‘Dommelvallei’ en anderzijds in de 

ligging in de deelruimte ‘Compartimentenlandschap’. 

- Deelruimte ‘Dommelvallei’: woningen, woonlinten en woonkorrels 

krijgen ontwikkelingsmogelijkheden die decretaal vastgelegd worden, 

o.w.v. de kwetsbaarheid van het valleigebied. Integratie in het 

landschap is noodzakelijk, functiewijzigingen en meerdere 

wooneenheden zijn niet toegelaten. Dit gebeurt via het perimeter 

Rup: “ wonen in het valleilandschap van de Dommel”. 

- Deelruimte ‘Compartimentenlandschap: woningen, woonlinten en 

woonkorrels krijgen meer ontwikkelingsperspectieven dan decretaal 

vastgelegd. Functiewijzigingen worden toegelaten, indien getoetst 



aan de visie op de deelstructuren. Het gebiedsdekkend of perimeter 

RUP “wonen in compartimentenlandschap” moet hier specifiek per 

zonevreemde entiteit opgemaakt worden. 

Het Schema “Beleidskader zonevreemde woningen gemeente OVERPELT” (zie 

kaartenbundel) geeft het kader aan voor de integratie van de zonevreemde 

woningen en geeft ook aan hoe de juridische toestand zal bepaald worden 

(RUP). 

De tabel geeft ook al een indicatie van de te nemen maatregelen. 



7. DE GEWENSTE OPEN RUIMTE STRUCTUUR 

7.1 BOVENLOKAAL BELEID 

Natuur 

Het natuurbehoudsdecreet en het RSV zijn gebiedsgericht op elkaar afgestemd, 

d.w.z. dat zowel het RSV als het natuurbehoudsdecreet bepaalt dat in 

Vlaanderen op de gewestplannen 48.000 ha meer natuurgebieden en 

bosgebieden moeten afgebakend en 56.000 ha minder landbouwgebieden en 

dat 150.000 ha verwevingsgebied moeten afgebakend worden bestaande uit 

bos-, landbouw-, recreatie- en overige groengebieden. 

Dit zou moeten gebeurd zijn binnen de 5 jaar na de inwerkingtreding van het 

natuurbehoudsdecreet (1997). Wat de GEN (Grote Eenheden Natuur) en 

GENO’s (Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling) betreft wordt een prioritair 

beleid gevoerd naar natuurbehoud en natuurontwikkeling. Ze worden gebundeld 

onder de naam VEN (Vlaams Ecologisch Netwerk). In een eerste fase werden 

in het voorjaar van 2003, 87.000 ha afgebakend door het Vlaams Gewest. Het 

betreft voornamelijk gebieden die nu reeds op het gewestplan een natuur-, of 

groene bestemming hadden. In de eerste fase van het VEN werden op het 

grondgebied van de gemeente Overpelt door het Vlaams Gewest de volgende 

gebieden afgebakend: 

Grote delen van de natuurgebieden en parkgebieden in de Dommelvallei, 

De als natuurgebied bestemde natuurgebieden van het natuurreservaat ’t 

Plat 

In de tweede fase stelt het Vlaams Gewest voor om een deel van het agrarisch 

gebied rond LIndel en Hoeven te herbevestigen. De gemeente Overpelt gaat 

niet helemaal akkoord met de voorgestelde afbakening nabij Overpelt. Het 

Vlaams gewest wil ook een GRUP opstellen om het gewestplan rond de vallei 

van de Dommel te verfijnen. 

Natuurverweving is een beleidsmatig begrip. Een verwevinggebied heeft een 

gemengde functie. Volgens het RSV is een natuurverwevingsgebied een 

aaneengesloten gebied: 

Waar de functies landbouw, bosbouw, en natuur gedifferentieerd 

voorkomen. 

Waar de biologische waarde kan toenemen door middel van 

randvoorwaarden met betrekking tot het bestaand grondgebruik, waar het 

bestaande grondgebruik kan gegarandeerd worden. 

Waar een duurzame instandhouding van specifieke ecotopen kan worden 

gegarandeerd. 

Tot nu toe werden in Vlaanderen nog geen verwevingsgebieden afgebakend. Er 

bestaat nogal wat onduidelijkheid over de inhoud van het begrip verweving. 

Daarnaast werden door de provincie Limburg de Dommel en het kanaal Bocholt- 

Herentals als natte natuurverbindingsgebieden geselecteerd. De provincie zal 

voor deze gebieden een PRUP opstellen. 



Landbouw 

Het Vlaams gewest heeft eveneens als taakstelling de Vlaamse agrarische 

gebieden af te bakenen. Het landbouwareaal zou met ongeveer 50.000 ha 

moeten inkrimpen. Deze taakstelling wordt gekoppeld aan de tweede fase van 

het VEN. Het Vlaams Gewest heeft hiervoor een voostel gedaan in het voorjaar 

van 2008. Grote delen van het agrarisch gebied rond Lindel en Hoeve zouden 

herbevestigd worden (zie ook informatief deel kaart 4 en 5). Zoals hierboven 

reeds gemeld gaat de gemeente Overpelt hier niet helemaal mee akkkoord 

omdat een deel van dat agrarisch gebied nabij Overpelt in stedelijk 

uitbreidingsgebied ligt. 

De provincie wijst in haar structuurplan een aantal aaneengesloten 

landbouwgebieden aan voor de afbakening van met name de landbouwgebieden 

tussen de Dommel en de woonband Lindel, 

tussen de N74 en het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 

ten zuidoosten van de wijk Holheide. 

Ten westen van de N715 (gemeenteweiden). 

De ruimtelijke inpassing van de landbouw in de 

stedelijke gebieden kan in het gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan en ruimtelijke 

uitvoeringsplannen gespecifieerd worden. 

In een eerste werkdocument worden op het 

grondgebied van Overpelt geen zones nonaedificandi 

(niet bebouwbare zones voor 

landbouw) voorzien. 1 

7.2 VISIE VAN DE GEMEENTE AANGAANDE DE OPEN RUIMTE 

Het beleid van de grote natuurgebieden wordt voornamelijk bepaald op 

bovenlokaal niveau. De gemeente voert een ondersteunend beleid. 

De gemeente concentreert zich op het kleine natuurbeleid: met name de kleine 

natuurelementen en de kleine natuurgebiedjes en parken. Ze voert een 

gebiedsgericht beleid waarin het behoud, herstel en versterking van de kleine 

landschapselementen gekoppeld wordt aan de deelruimte waarin ze gelegen 

zijn. In tegenstelling tot de agrarische structuur kan de natuurlijke structuur 

alleen maar functioneren als samenhangend ruimtelijk netwerk. 

De gemeente zal een ondersteunend beleid voeren naar: 

lokale natuurverbindingen. 

de gebieden met kleine landschapselementen: dit zijn de 

gebieden met een kleinschalige verweving tussen natuurlijke en 

andere elementen of structuren: 

1 Zie kaartmateriaal AMINAL afdeling Land, 31-3-1998 



- waar de functies landbouw, bosbouw en natuur gedifferentieerd 

voorkomen, 

- waar een duurzame instandhouding en ontwikkeling van 

specifieke ecotopen kan worden gegarandeerd. 

de verspreid gelegen kleine landschapselementen: dit zijn kleine 

elementen die verspreid op het grondgebied voorkomen zoals 

poelen, hagen, boomgaarden, landduinen, … 

Ook het landbouwbeleid wordt bovenlokaal bepaald. 

De Vlaamse procedure voor de afbakening van de natuurlijk en agrarische 

structuur liep gelijktijdig met het opstellen van dit gemeentelijk 

structuurplanproces. De gemeente Overpelt stelt vast dat het Vlaams gewest de 

contouren van de agrarische gebieden nogal dicht tegen het vermoedelijke 

stedelijk gebied heeft gelegd. Op die manier kan de gewenste verweving van 

functies niet meer plaats vinden in de stedelijke stadsrand. De gemeente vraagt 

zich af of dit wel een juiste ruimtelijke benadering is en heeft dan ook bezwaar 

aangetekend tegen de herbevestiging van het agrarisch gebied tot vlak tegen de 

stadsrand van Overpelt. Voor de gemeente moeten agrarische gebieden die tot 

vlak tegen de stadsrand liggen gekenmerkt zijn door een hoge vorm 

verwevenheid en doorweefbaarheid. 

In de eigenlijke landbouwgebieden ondersteunt de gemeente haar landbouwers. 

De gemeente richt haar landbouwbeleid op het ondersteunen van de 

bouwmogelijkheden voor beroepslandbouwers, het KLE-beleid en het 

doelgericht zoeken naar oplossingen in de moeilijke contactzones tussen 

natuur-landbouw-wonen. 

7.3 DE GEWENSTE NATUURLIJKE STRUCTUUR 

(zie kaart nr. 18: Gewenste natuurlijke structuur) 

In tegenstelling tot de agrarische structuur kan de natuurlijke structuur alleen 

maar functioneren als samenhangend ruimtelijk netwerk. Het Vlaams gewest 

spreekt van IVON, het Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk van 

natuurgebieden en verwevingsgebieden. 

Naast de VEN-gebieden en de provinciale natuurverbindingen, die een rol 

vervullen in het ecologisch netwerk op bovenlokaal niveau, zet het 

gemeentelijke structuurplan een strategie uit voor haar systeem van lokale 

natuurverbindingen, gebieden met kleine landschapselementen en de 

verspreid gelegen kleine landschapselementen die moeten geënt worden 

op het bovenlokale netwerk. 



7.3.1 Ruimtelijke principes voor de ontwikkeling van de gemeentelijke 

natuurlijke structuur 

De gemeente voert een ondersteunend beleid ter versteviging van de 

bovenlokale natuurlijke structuur. Ze doet dit via het overleg over de 

natuurrichtplannen van het Vlaams Gewest en provinciale RUP’s. 

De gemeente schuift haar visie voor de ontwikkeling van de gemeentelijke 

natuurlijke structuur in de visie van de bovenlokale natuurlijke structuur. Ze kan 

dit pas ten gronde doen nadat er een definitieve vaststelling gebeurd is van het 

VEN door het Vlaams gewest en nadat de provincie haar RUP’s voor de 

provinciale natuurverbindingen en provinciale ecologische structuren heeft 

opgesteld. 

De gemeente zal voor de uitwerking en realisatie van haar gemeentelijke 

natuurlijke structuur een overlegprincipe hanteren dat zoveel mogelijk gestoeld 

is op een vrijwillige samenwerkingsprincipe voor die gebieden met kleine 

landschapselementen en voor de verspreid gelegen kleine landschapselementen 

die volgens het gewestplan niet bestemd zijn als groengebied; 

De gemeente zal een intensief en gericht KLE-beleid voeren, gebruik makend 

van het bestaand instrumentarium (beheersovereenkomsten, …), dat 

gebiedsspecifiek gericht is naar de KLE-structuur per deelruimte; 

Het GNOP moet het natuurbeheer in detail uitwerken en onderzoeken; 

Eventueel kan dit leiden tot het opstellen van gemeentelijke ruimtelijke 

uitvoeringsplannen. 

7.3.2 Een lokaal beleid ondersteunend aan het Vlaams Ecologisch Netwerk 

De Dommelvallei 

De vallei van de Dommel (geselecteerde provinciale natte natuurverbinding 

doorheen het verstedelijkt gebied en in de eerste fase van het VEN) vervult, als 

grootschalige en gemeentegrensoverschrijdende groenblauwe as, een 

belangrijke laagdynamische functie als natuurlijke en 

gemeentegrensoverschrijdende ruggengraat. 

Het gemeentelijk ondersteunend beleid is voornamelijk gericht op het 

onderkennen en ondersteunen van de natuurlijke kwaliteiten van de 

Dommelvallei en het ontmoedigen van die (hoogdynamische) activiteiten die een 

negatieve weerslag kunnen hebben op deze natuurlijke ader (ontmoedigen van 

gemotoriseerd verkeer, met uitzondering van plaatselijk of noodzakelijk 

agrarisch verkeer, ….). 

De gemeente wenst binnen dit kader wel het parkgebied rondom de 

Sevensmolen te behouden als parkgebied, d.w.z. als een gebied waarin kan 

gewandeld en gespeeld worden op grasvelden. 

De landbouw vervult een belangrijke rol als historische beheerder van de vallei. 

Indien natuurwaarden van intensief landbouwgebruik zouden moeten 

gevrijwaard worden of natuurgericht zouden moeten beheerd worden, is de 

landbouwsector de eerste overlegpartner en kandidaat-beheerder. 

Het natuurreservaat ’t Plat 

Het natuurreservaat ’t Plat is een natuurgebied aan de rand van het park Lage 

Kempen en te midden van het open agrarisch gebied met landschappelijke 



waarde. Momenteel wordt het natuurreservaat beheerd door Natuurpunt, 

waardoor o.a. het gebied vandaag reeds een selectieve toegankelijkheid heeft 

(tijdens broedperiodes, …). Toeristisch medegebruik wordt bevorderd. 

7.3.3 De lokale natuurverbindingen 

7.3.3.1 Definitie lokale natuurverbinding 

In deze optiek wordt de definitie van ‘natuurverbindingsgebied’ gehanteerd zoals 

vooropgesteld in het Decreet op het natuurbehoud 1 . 

Het gaat hier uitsluitend over natte lokale natuurverbindingen. Minstens de beek 

met de begeleidende begroeiingen en habitats en de beekoevers worden 

uiteindelijk opgenomen in het lokale natuurverbindingsgebied. In die zin kadert 

het beleid aangaande natuurverbindingen ook binnen het beleid van het 

integraal waterbeheer. Bredere beekvalleitjes hebben een groter debiet en 

voorkomen overstromingen. 

7.3.3.2 Selectie van de lokale natuurverbinding 

o Vallei van de Holvensebeek van Moonweyer, over het natuurgebied ’t 

Plat tot de provinciale natte natuurverbinding nr. 46 (Dommelvallei); 

o Vallei van de Gortenloop tussen Hobos en het natuurgebied ’t Plat;µ 

7.3.3.3 Uitwerking beleid lokale natuurverbindingen 

Binnen de geselecteerde lokale natuurverbindingen wordt hetzelfde 

beleid gevoerd als binnen de natte natuurverbindingen van provinciaal 

niveau 2 . De gemeente voert een stimulerend beleid naar het verhogen of 

verbeteren van de natuurwaarde van die kleine valleigebied. Ze overlegt 

dit samen met de natuursector en de landbouwsector van de gemeente. 

Indien dit niet lukt kan ze het beleid voeren via RUP. 

7.3.4 De gebieden met kleine landschapselementen 

De grafische aanduiding van de gebieden met kleine landschapselementen op 

kaart houdt geen afbakening in maar geeft wel aanleiding tot verder onderzoek, 

acties en aandacht voor een meer agrarisch natuurbeheer. 

1 Volgens het decreet op het natuurbehoud zijn natuurverbindingsgebieden gebieden die, ongeacht hun 

oppervlakte van belang zijn voor de migratie van fauna en flora tussen de gebieden van het VEN en/of 

natuurreservaten. Zij zijn strook- of lijnvormig met een aaneenschakeling van kleine landschapselementen. 

2 Zie paragraaf 3.1.3, ‘Beleid voor natte natuurverbindingen’, richtinggevend gedeelte RSPL, pg. 178-179. 



7.3.4.1 Definitie gebieden met kleine landschapselementen 

“Een gebied met KLE’s is een aaneengesloten gebied. 

Het is een gebied waar de functies beroepslandbouw, hobbylandbouw, bosbouw, 

natuur nevengeschikt zijn en andere functies ondergeschikt zijn, waar landbouw, 

bosbouw en natuur gedifferentieerd voorkomen, waar de biologische waarde kan 

toenemen, waar het bestaande grondgebruik kan gegarandeerd blijven, waar 

een duurzame instandhouding van specifieke ecotopen kan worden 

gegarandeerd”. 

Belangrijk is dat deze gebieden met kleine landschapselementen tenminste een 

vertakt netwerk van KLE’s behouden of ontwikkelen zodat ze tenminste ook 

kunnen fungeren als lokale natuurverbindingsgebieden. 

De beheerders kunnen landbouwers zijn in hoofd- of nevenberoep, 

hobbylandbouwers, jagers, natuurverenigingen, ed. 

7.3.4.2 Selectie van de gebieden met kleine landschapselementen 1 

De deelruimte ‘Compartimentenlandschap’ in de hoofdruimte 

‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt’ als gemengd gebied (o.a. 

ter hoogte van de geselecteerde Vlaamse ankerplaats) tussen 

landbouw, natuur, bosbouw, toerisme met het Molenmuseum en 

specifieke medische instelling St.Oda; 

Grote delen van de hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage Kempen’ (ter 

hoogte van de geselecteerde Vlaamse ankerplaats) waarin het bos niet 

uitsluitend overweegt, met name de gebieden rond de gemeenteweiden 

ten westen van de Napoleonweg, de toeristische poort rond de Grooten 

Hof, de bossen en de speelbossen, de hoeve Hobos met omliggend 

beeldbepalend landschap, de zonevreemde landbouwgebieden, de 

kleine nederzettingsstructuren en het Revalidatie en MS-centrum. 

Het gebied ten zuidwesten van Lindel met linten, weilanden, bosjes, 

KLE’s en verspreide bebouwing 

7.3.4.3 Uitwerking beleid gebieden met kleine landschapselementen 

Het is duidelijk dat de landbouwsector één van de belangrijkste partners is voor 

het behoud en realisatie van de geselecteerde gebieden met kleine 

landschapselementen. Zo kunnen de gebieden met kleine landschapselementen 

volwaardige gebieden zijn voor de beroepslandbouw. De landbouwsector moet 

in deze gebieden alleen rekening houden met een aantal kwaliteitseisen op het 

vlak van natuur en landschap. 

Het is de bedoeling dat in deze geselecteerde gebieden met kleine 

landschapselementen de natuurwaarde wordt behouden, hersteld of ontwikkeld, 

naast de landbouw- en toeristisch-recreatieve activiteiten. 

1 Deze selectie vervalt wanneer delen van de vermelde gebieden in een latere fase zouden afgebakend 

worden als gebieden die ofwel behoren tot de agrarische hoofdstructuur, resp. Vlaams ecologisch 

netwerk. 



Het is eigen aan deze gebieden dat ze onder druk staan van de landbouw, 

bebouwing en oneigenlijk recreatief gebruik. 

De gemeente wil de natuurontwikkeling stimuleren in overleg met de plaatselijke 

eigenaars, gebruikers en verenigingen. 

Het beleid per geselecteerd gemengd gebied zal systematisch uitgewerkt 

worden via het GNOP en via de landbouwraad. 

Per gemengd gebied zal een ontwikkelingsplan uitgewerkt worden door de 

gemeente of door de beherende organisaties. In deze plannen moet het 

volgende bepaald worden: 

De eigenlijke bestaande natuurwaarde, 

De gewenste ontwikkeling, 

Voorstel van beheersmaatregelen, 

Voorstel van planologische maatregelen: RUP (kavelruil, 

bestemmingsvoorschriften, voorkooprecht,….. ) 

Vastleggen van bevoegdheden en verantwoordelijkheden: wie doet wat? 

Subsidies en beheersvergoedingen, 

De gemeente stelt voor om deze gebieden met kleine landschapselementen uit 

te werken en daaraan de nodige acties en engagementen te koppelen. 

7.3.5 Het beleid aangaande de verspreidliggende kleine 

landschapselementen 

7.3.5.1 Definitie Kleine Landschapselementen 

Kleine landschapselementen zijn in feite kleine natuurelementen. Ze kunnen 

zowel vlakvormig (vijvers, poelen, historisch permanente graslanden,..) 

lijnvormig (bermen, bomenrijen, holle wegen, …) als puntvormig zijn (bomen, 

...). 

De kleine landschapselementen in de gemeente moeten beheerd en beschermd 

worden en in het ruimtelijk beleid geïntegreerd worden. Ze zitten verweven in 

landbouwgebieden, natuurgebieden en in de randen van de bebouwde 

gebieden. 

Het zijn belangrijke dragers van de natuurwaarden in de open ruimte en zeker in 

landbouwgebieden. Niet enkel het behoud en/of het vernieuwen, maar ook het 

efficiënte en juiste beheer ervan wordt noodzakelijk geacht. 

7.3.5.2 Selectie Kleine landschapselementen 

De volgende kleine natuurelementen zijn relevant voor Overpelt: 

Poelen (integraal beschermd door Vlaams gewest); 

Historische permanente graslanden; 

Houtwallen en –kanten; 



Landduinen; 

Bosjes; 

Bermen, taluds en aarden wallen; 

Sloten en kleine beekjes; 

Eikenrijen; 

Solitaire bomen; 

De meeste KLE’s zijn gelegen in landbouwgebied. 

7.3.5.3 Een offensief, gebiedsgericht en gedifferentieerd 

gemeentelijk KLE-beleid 

De kleine landschapselementen zijn in het Kempische landschap belangrijke 

dragers van de lokale natuurlijke structuur en vormen - als ze verweven zijn - 

tevens mogelijke lokale verbindingen tussen grotere (bovenlokale) 

natuureenheden. 

De gemeente onderkent het belang van de voorkomende kleine 

landschapselementen op haar grondgebied en zal ze dan ook trachten te 

valoriseren. 

De gemeente hanteert een integraal standstill principe, d.w.z. dat de KLE’s op 

gemeentelijk grondgebied Overpelt niet verder mogen verdwijnen. Dit gebeurt in 

feite via de natuurvergunning. De gemeente zal geen vergunning toestaan voor 

activiteiten die de KLE-structuur aantasten in de gebieden die zijn vastgelegd in 

het Vegetatiebesluit. (1998) 

Daarnaast wordt een gebiedsgericht beleid gevolgd voor het beheer en de 

ontwikkeling van de KLE-structuur. 

De ligging binnen welbepaalde zones op het grondgebied van de gemeente 

Overpelt bepaalt de verschillen in het te voeren beleid. 

In Overpelt kan in de volgende hoofdruimten een specifiek beleid aangaande de 

KLE-structuur worden uitgestippeld: 

Hoofdruimte woonkernenlandschap centraal Overpelt 

Binnen deze hoofdruimte wordt in de deelruimten ‘open landbouwlandschap 

centraal Overpelt’ en het ‘versnipperd landbouwlandschap centraal Overpelt’ 

een gemeentelijk KLE-beleid gevoerd dat enkel gericht is op het selectief 

inkapselen van de aanwezige dorpsranden en woonlinten. 

De beroepslandbouwactiviteit is en blijft in deze gebieden prioritair aanwezig en 

krijgt de noodzakelijke economische en ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden. 

Landschappelijk wordt gestreefd naar een halfopen gebied met sterke groene 

randen. Met dit randenbeleid wordt het landbouwgebied ook visueel afgelijnd. 

Er zal een eenduidige en globale aanpak voor de contactzones naar voren 

geschoven worden. De randen bestaan uit bosranden, randen van 

bedrijventerreinen en woongebieden. In het versnipperde landbouwlandschap 

kunnen tuinen ingegroend worden en nabij de woongebieden kan de densiteit en 

continuïteit van de kleine landschapselementen versterkt en hersteld worden in 

het landbouwgebied. 



Hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage Kempen’: 

Voor het bosrijke gebied Park Lage Kempen (Pijnven) wordt op gemeentelijk 

niveau een beleid gevoerd dat ondersteunend is aan het beleid van de hogere 

overheid 1 . Aanwezige KLE’s worden behouden en waar nodig versterkt. 

De aanwezige open ruimten (landbouwactiviteiten, graslanden, …) worden 

behouden en dragen bij aan de differentiatie van het bosgebied. Een 

systematische omvorming van naald- naar loofhoutbos wordt vooropgesteld, in 

het kader van het versterken van de natuurlijk-ecologische waarde en 

belevingskwaliteit van het bosrijke gebied. 

De bestaande landduinen dienen maximaal gevrijwaard te blijven van intensief 

(mede)gebruik en geïntegreerd in de omliggende weefsels. 

De landduinen kunnen in beperkte mate recreatief en gecontroleerd recreatief 

mede gebruikt worden waarbij een evenwicht moet gevonden worden tussen 

betreedbare en bespeelbare duinen en onbetreedbare beschermde duinen. 

Betreding blijkt niet altijd slecht te zijn voor de ontwikkeling van de duinen. 

Hoofdruimte ‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 

Dit gebied wordt gekenmerkt door de talrijke aanwezigheid van kleine bosjes en 

houtwallen, en is vergelijkbaar en aansluitbaar met het 

‘Compartimentenlandschap Neerpelt’ ten oosten van de Dommel op Neerpelts 

grondgebied. 

Het gemeentelijk beleid richt zich enerzijds op het ondersteunen van het beleid 

gevoerd in de VEN-gebieden, en anderzijds op het behoud, herstel, versterken 

en het diversifiëren (qua inheemse boomvariëteiten) van de bosjes met een 

duidelijk beheer van de belangrijkste natuurwaarden. Landbouw onder de vorm 

van historisch permanente graslanden 2 in de Dommelvallei en beroepslandbouw 

(o.v.v. gras- en weilanden) in het compartimentenlandschap moet de diversiteit 

en de natuurlijke waarde van het aanwezige bosbestand verrijken. 

7.4 DE GEWENSTE AGRARISCHE STRUCTUUR 

(zie kaart nr. 19: Gewenste agrarische structuur) 

7.4.1 Uitwerking van de visie 

De landbouwgebieden worden ontwikkeld als de contramal van de gewenste 

natuurlijke structuur. Er wordt een onderscheid gemaakt in de eigenlijke echte of 

1 Visiestudie bossen van de Lage Kempen – deelgebied Overpelt, in opdracht van het agentschap voor 

Natuur & Bos, eindrapport juni 2007 

2 Historisch permanente grasland is in het Natuurbehouddecreet gedefinieerd als een halfnatuurlijke 

vegetatie bestaande uit grasland gekenmerkt door het langdurige grondgebruik als graasweide, hooiland 

of wisselheide met ofwel cultuurhistorische waarde, ofwel een soortenrijke vegetatie van kruiden en 

grassoorten waarbij het milieu wordt gekenmerkt door aanwezigheid van sloten, greppels, poelen, 

uitgesproken microreliëf, bronnen of kwelzones. 

Bron: Milieuzakboekje 16 de uitgave 2002, pg. 666 



zuivere beroepslandbouwgebieden en in gebieden met kleine 

landschapselementen (zie gewenste natuurlijke structuur). 

De beroepslandbouwgebieden zijn bestemd voor hoogdynamische en 

grootschalige, grondgebonden beroepslandbouw. In feite zijn het de gele 

gebieden van het gewestplan . Ze worden afgebakend door het Vlaams Gewest 

en tijdens de procedure van dit gemeentelijk structuurplan liep ook de procedure 

voor de herbevestiging van de Vlaamse agrarische structuur. 

In de beroepslandbouwgebieden worden geen bijkomende gemeentelijke 

beperkingen opgelegd op het vlak van agrarische activiteiten. (vb. bijnemen van 

de dierlijke of tuinbouwsector, hoevetoerisme, onthaalactiviteiten en 

thuisverkoop, ...). Deze landbouwgebieden worden best gevrijwaard van 

bebouwing, ook van landbouwbedrijfsgebouwen. Hiermee wordt bedoeld dat 

landbouwbedrijfsgebouwen zich bij voorkeur aan de rand deze gebieden 

bevinden en niet centraal. Ook in de de beroepslandbouwgebieden moet de 

ruimte zo veel mogelijk onbebouwd blijven. Het Vlaams gewest had 

oorspronkelijk de intentie om in de agrarische structuur onbebouwbare gebieden 

af te bakenen. Dit is niet gebeurd maar de gemeente steunt wel deze intentie. 

Ze moeten ook best gevrijwaard blijven van hobbylandbouw maar op dit ogenblik 

is er geen planologisch kader om dit te vermijden. De gemeente kan via een 

stedenbouwkundige verordening optreden als de beroepslandbouw zou bedreigd 

worden door de hobbylandbouw. De landbouw moet in deze gebieden op een 

eigentijdse manier kunnen functioneren en mag niet te veel gestoord worden 

door oneigenlijk gebruik. 

In de geselecteerde gebieden met kleine landschapselementen is de 

volwaardige beroepslandbouw volwaardig nevengeschikt aan natuur en 

bosbouw (zie hoger ‘selectie van gebieden met kleine landschapselementen‘) en 

landschapsontwikkeling (Vlaamse ankerplaats). 

De landbouwactiviteit blijft wel een belangrijke schakel in het gebruik en beheer 

van deze gebieden. Om de landbouw hierover duidelijkheid te geven zal een 

eenduidig beleid uitgewerkt worden via de verwevingsontwikkelingsplannen. Dit 

kan leiden tot het opstellen van een gemeentelijk RUP. 

Enkele afgebakende landbouwgebiedjes worden, omwille van hun ligging binnen 

de gemeente Overpelt, als bijzondere landbouwgebieden geselecteerd. Een 

specifiek beleid wordt voor elk van deze gebieden ontwikkeld. 

Bijzonder landbouwgebied ‘Hoeve Hobos’ 

Voor de zonevreemde landbouwgebieden, gelegen rondom de hoeve 

Hobos, tevens geselecteerd als gemeentelijke baken, richt de gemeente 

haar beleid op het behoud en waar mogelijk de versterking van de 

bestaande en beheerde graslanden (beheersplan opgesteld door de 

natuurvereniging ISIS) rondom de hoeve Hobos in het kader van het 

ondersteunen en promoten van de (bio)diversiteit van het bosgebied. 

Deze zonevreemde landbouwgebieden krijgen aldus 

ontwikkelingsmogelijkheden, weliswaar ondergeschikt aan de aanwezige 

natuurlijke en landschappelijke waarden. 

Bijzonder landbouwgebied ‘Heesakker’ 

Het beleid in dit bijzonder landbouwgebied houdt maximaal rekening met 

het feit dat dit gebied wordt gereserveerd als wateropvangbekken bij 

overstroming van de Dommel. Landbouw blijft mogelijk binnen de 

randvoorwaarden die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van 



deze wateropvangfunctie én binnen de randvoorwaarden die voortvloeien 

uit de aanwezigheid van de natuurwaarden (KLE-structuur) in de 

Dommelvallei. 

AMINAL heeft voor dit opvangbekken reeds regelingen getroffen met de 

landbouwers in dit gebied. 

Bijzonder landbouwgebied ‘landbouweiland St.Jan’ 

Dit landbouwgebied is volledig ingesloten door woongebieden. De 

gemeente wil dit gebied behouden als landbouweiland in stedelijke 

gebied. Dit betekent ook de landbouwactiviteit moet rekening met deze 

bijzondere ligging: 

Hobbylandbouw 

Rekening houden met de vallei van de Holvense Beek als 

natuurlijke groenstuctuur door dit gebied, 

Behoud en versterking van de Kleine landschapselementen, ook in 

de achtertuinen van de aangrenzende woningen; 

Verhogen en verbeteren van de toegankelijkheid voor de 

omwonenden. 

Het begrip hobbylandbouw omvat elk land- of tuinbouwachtig gebruik dat niet 

onder professionele land- en tuinbouw valt (volkstuinen, paarden- en 

ponyweiden, hobbykwekers, enz…). Er is een maatschappelijke behoefte en 

trend aan ruimte voor ‘hobbylandbouw’ maar hobbylandbouw kan bedreigend 

zijn voor de beroepslandbouw. De beroepslandbouw blijft prioritair in de 

agrarische gebieden volgens het gewestplan dus ook in de gebieden met kleine 

landschapselementen. De gemeente gaat er dusdanig van uit dat de 

professionele landbouwactiviteiten (in hoofd- en nevenberoep) niet in het 

gedrang mogen komen door hobbylandbouw. 

Ook vanuit een landschappelijke invalshoek zijn dergelijke activiteiten niet altijd 

gewenst omdat ze vaak landschappelijk storende elementen met zich 

meebrengen. 

Zolang de hobbylandbouw de beroepslandbouw niet hindert, heeft de gemeente 

niet de bedoeling de hobbylandbouw te sturen. Ze heeft wel een beeld voor 

ogen waar en hoe de hobbylandbouw zich in Overpelt het best situeert en 

ontwikkelt. De hobbylandbouw van Overpelt: 

zou zich moeten onderwerpen aan een soort van landschappelijke code 

met voorschriften aangaande omheining, bijgebouwen, drinkplaatsen, 

omheiningen, boombescherming, enz. 

zou in of aan de rand van woonzones gelegen moeten zijn, bv. tot op 

100 m van de woningen, 

zou percelen van professionele landbouw of huiskavels niet mogen 

isoleren of hinderen, 

7.4.2 Zonevreemde landbouw 

In Overpelt zijn er agrarische activiteiten gesitueerd in hiervoor niet voorziene 

zones op het gewestplan. 



De landbouwpercelen die gelegen zijn in de woonuitbreidingsgebieden worden 

pas zone-eigen gemaakt nadat duidelijk is dat het woonuitbreidingsgebied niet 

kan gerealiseerd worden. 

De gemeente Overpelt wil wel het huidig agrarische gebruik in natuuren 

bosgebied waar mogelijk behouden: 

om het historisch landbouwgebruik te bestendigen 1 

omwille van de landschappelijke beleving 

omwille van duidelijkheid en zekerheid voor de bedrijfsvoering van de 

bedrijven met zonevreemde landbouwpercelen 

De professionele landbouwer of hobbylandbouwer zal in deze gebieden 

landbouw uitoefenen volgens het (natuur)richtplan of beheersplan van het 

gebied. 

7.4.3 Uitbreiding en/of inplanting van nieuwe landbouwbedrijfsgebouwen 

(of agrarische activiteitenzones). 

De landbouwbedrijven blijven voornamelijk gesitueerd in het aaneengesloten 

gebied met een ‘agrarisch’ karakter. 

De eventuele verplaatsingen van landbouwbedrijven, de (uit)bouw van nieuwe 

constructies of de inrichting van geconcentreerde agrarische activiteitenzones 

moet gepaard gaan met een duurzame landschappelijke, hydrologische en 

ecologische verantwoording. 

Met betrekking tot de nieuwe gebouwen in de agrarische gebieden worden 

volgende principes gehanteerd: 

ze mogen niet gelegen zijn in de geselecteerde open ruimteverbindingen 

Holvense beek : indien niet anders mogelijk moeten ze landschappelijk 

krachtig geïntegreerd worden, 

bij de bouwaanvraag voor een nieuw gebouw wordt een totaalvisie 

gevraagd voor de inrichting van het totale perceel of zone i.f.v. de 

landschappelijke integratie. 

ze moeten gelegen zijn binnen zichtafstand of geïntegreerd worden in de 

woonkern- of lintranden of aan de rand van de bebouwde structuren. 

In verband met de afstandmoet er rekening gehouden worden met de 

afstandsregels van het VLAREM. . Landbouwbedrijven die geen afstandsregel 

opgelegd krijgen en dus niet hinderlijk zijn, kunnen in de geselecteerde 

woongebiedsvormen gevestigd worden of blijven, (bvb fruitbedrijven, teelt van 

groenten, ) 

1 Landbouwgebieden die reeds bij de opmaak van het gewestplan foutief werden ingekleurd. 



7.4.4 Landbouwbedrijven die stoppen met hun activiteit 

Landbouwbedrijven die stoppen met hun landbouwactiviteit (zonder overname of 

opvolging van de landbouwactiviteit) worden zonevreemd. Er zijn verschillende 

mogelijkheden: 

De gemeentelijke regelgeving aangaande zonevreemde woningen wordt 

van toepassing voor de bedrijfswoning nadat de bestaande bedrijfsleiders 

hun woning hebben verlaten. Het grootste gedeelte zal kunnen opgenomen 

worden in het RUP “ zonevreemd wonen in de open ruimte”. In verband met 

mogelijk nieuwe functies in bijgebouwen geldt de regelgeving van 

functiewijziging van zonevreemde gebouwen zoals omschreven in het 

decreet. 

Het bedrijf zou kunnen geïntegreerd worden in het woongebied (wat meestal 

voor boerderijen niet het geval zal zijn) waardoor activiteiten zouden kunnen 

toegelaten worden die verweefbaar zijn met de functie wonen (depot, 

ateliers, beperkte vormen van bedrijvigheid, hoevetoerisme, enz.) 

De gebouwen zouden geselecteerd zijn als baken, bijv. bij oude 

landbouwnederzettingen, waardoor het onder een regelgeving komt die 

specifiek per baken wordt uitgewerkt, 

Het bedrijf bekomt een vergunning voor een andere functie via een door de 

Vlaamse decreetgever toegestane functiewijzigingen in het agrarisch gebied 1 

1 tijdens het opstellen van dit structuurplan werd een ontwerpbesluit van de Vlaamse regering van 23 

mei 2003 goedgekeurd tot bepaling van de toelaatbare functiewijzigingen voor gebouwen, gelegen 

buiten de geëigende bestemmingszone 



8. DE GEWENSTE TOERISTISCH-RECREATIEVE 

STRUCTUUR 

8.1 BOVENLOKAAL BELEID 

Op Vlaams niveau wordt vooral de nadruk gelegd op het optimaliseren van 

recreatieve en toeristische voorzieningen nabij de steden en het recreatief 

medegebruik in de buitengebieden. 

In het stedelijk netwerk Kempische As, waartoe Overpelt samen met Neerpelt 

als kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau behoort, ondersteunen de 

toeristisch-recreatieve accommodaties de landschappelijke troeven. 

Volgende principes worden op Vlaams niveau voorop gesteld: 

De verbetering van de kwaliteit van de aangeboden producten en het 

beter op elkaar laten inspelen van het aanbod van bestaande 

infrastructuur. 

In het kader van nieuwe grootschalige recreatieve ontwikkelingen zijn de 

afstemming op het niveau van het betrokken (klein)stedelijk gebied, de 

draagkracht van de ruimte en het locatiebeleid strikte randvoorwaarden. 

Er moet gestreefd worden naar kwaliteitsvolle vormen van medegebruik 

(polyvalent karakter verhogen). 

Op basis van deze principes kunnen de ontwikkelingsperspectieven voor de 

toeristisch-recreatieve infrastructuur in de stedelijke gebieden en het 

buitengebied bepaald worden. 

Een belangrijk perspectief voor het stedelijk netwerk Kempische As is het 

streven naar een samenhang van strategische locaties inzake toerisme en 

recreatie. 

In het buitengebied wordt vooral de nadruk gelegd op laagdynamische recreatie. 

Uitgangspunt hier is het recreatief medegebruik met respect voor de 

draagkracht van de ruimte. Er wordt tevens geopteerd voor een netwerkvorming. 

(padenstructuur, …) 

Het toeristisch beleid wordt vooral bepaald op provinciaal niveau. Overpelt 

behoort tot de deelruimten “Drieparkengebied” en “Kempische As”. 

Voor het Drieparkengebied is de provinciale visie gericht op het recreatief 

medegebruik, zoals plattelandstoerisme en zachte bosrecreatie. Bijzondere 

aandacht gaat daarbij naar een optimale inpassing van het grensoverschrijdend 

fietsroutenetwerk en naar het inschakelen van de dorpskernen in het toeristisch 

aanbod. 

Voor de deelruimte “Kempische As” en meer bepaald in het gebied Lommel- 

Overpelt-Neerpelt, kunnen hoogdynamische recreatieve voorzieningen worden 

ontwikkeld. Het RSPL selecteert in deze context enkel Lommel als toeristischrecreatief 

knooppunt. 

Het kanaal Bocholt-Herentals wordt als toeristisch-recreatief lijnelement 

geselecteerd. De ontwikkeling van het fietspadennetwerk en het watertoerisme 

moeten hier gestimuleerd worden. 

De overige buitengebieden van Overpelt behoren tot het recreatief 

verwevingsgebied van provinciaal niveau waar verweving in overeenstemming 

met de draagkracht van de ruimte het belangrijkste aandachtspunt vormt. 



8.2 ALGEMENE UITGANGSPUNTEN GEMEENTELIJK BELEID 

Het uitgangspunt is het voeren van een tweesporenbeleid gericht op: 

enerzijds recreatievoorzieningen voor de eigen stedelijke en niet 

stedelijke bevolking, 

anderzijds de uitbouw en ondersteuning van de mogelijkheden voor 

toerisme. 

De ontwikkeling van toerisme en recreatie wordt kwaliteitsvol ontwikkeld en in 

verhouding met de draagkracht van de omgeving. 

Het recreatiebeleid in Overpelt richt zich in de eerste plaats naar de eigen 

bevolking. Het wordt uitgevoerd samen met de sport- en cultuurdiensten van de 

gemeente. Het recreatief aanbod vormt een onderdeel van het 

voorzieningenniveau van de gemeente. Elke kern heeft tenminste zijn 

polyvalente ontmoetingsruimte (grasveld, speelterrein…), bij voorkeur - maar 

niet per definitie - in het weefsel van de kern of binnen het stedelijk gebied. 

Plaatselijke goed uitgeruste voorzieningen buiten de kern worden behouden, 

mits een landschappelijke integratie, geënt op de visie in de hoofd- en 

deelruimtenbenadering. 

Toerisme richt zich naar een publiek dat van elders afkomstig is en de 

gemeente of streek bezoekt tijdens daguitstappen of vakanties. In Overpelt 

betekent dat vooral wandelen en fietsen. De toeristen zijn er om te bewegen en 

om te genieten van de schoonheid en de rust van het landschap. Deze toeristen 

kunnen gebruik maken van de accommodaties die ter beschikking staan van de 

eigen bevolking zoals fietsen wandelpaden, visvijvers, sporthal, zwembad, 

horeca, enz. 

Het ruimtelijk beleid werkt ondersteunend via het bakenbeleid, het 

vergunningenbeleid rond kleine natuurelementen, het trage padennetwerk, de 

dorpsherinrichting, de molencultuur, enz … 

De toeristische potenties zijn in het bosrijke en agrarische zuiden van de 

gemeente hoger dan in het meer verstedelijkte noorden. 



8.3 GEWENSTE GEMEENTELIJKE RECREATIEVE STRUCTUUR 

(zie kaart nr. 20: Gewenste toeristisch-recreatieve structuur) 

8.3.1 Uitgangspunten gemeentelijk recreatief beleid 

Het gemeentelijk recreatief beleid wordt opgedeeld in een stedelijk beleid en 

een buitengebiedbeleid en wordt gerelateerd aan de specifieke eigenschappen 

van de verschillende hoofd- en deelruimten. 

In zowel het stedelijk gebied als het buitengebied wordt een verdere 

differentiatie ontwikkeld tussen geclusterde en geïsoleerde voorzieningen. 

GECLUSTERDE 

VOORZIENINGEN 

GEÏSOLEERDE 

VOORZIENINGEN 

KLEINSTEDELIJK GEBIED BUITENGEBIED 

Stedelijke recreatieparken Specifieke wandelparken 

Zone-eigen - te behouden 

Zone-eigen - uitdoven 

8.3.2 Recreatie in het kleinstedelijk gebied 

GECLUSTERDE 

VOORZIENINGEN 

GEÏSOLEERDE 

VOORZIENINGEN 

Zonevreemd te behouden / 

ontwikkelen 

KLEINSTEDELIJK GEBIED 

Stedelijke recreatieparken 

Zone-eigen – te behouden 

Zone-eigen - uitdoven 


ontwikkelen 

Zone-eigen 


ontwikkelen 

Zonevreemd tijdelijk 

De recreatieve voorzieningen in het kleinstedelijk gebied worden ontwikkeld 

voor de hele gemeente. 

GECLUSTERDE VOORZIENINGEN: STEDELIJKE RECREATIEPARKEN 

Stedelijk recreatiepark Jeugdlaan/’t Pelterke 

Het stedelijk recreatiepark ’t Pelterke omvat een stadspark, waar de bestaande 

faciliteiten (sporthal, skatepark, krachtbalveld, …) verder uitgebouwd worden tot 

een stedelijk sport- en verblijfscentrum (uitbreiding sporthal, multifunctioneel 

speelveld, …) met ruimte voor gezinsrecreatie (speeltuin, …), culturele 

activiteiten, ontmoetingscentra voor jongeren, … 



Het gemeentelijk beleid wenst de beeldwaarde en gebruikswaarde van dit 

stedelijk recreatiepark op te krikken en het te laten fungeren als een essentiële 

schakel binnen een stadswandeling doorheen het centrum van Overpelt. 

’t Pelterke, het jeugdcomplex Jeugdlaan, enkele toegankelijke groene 

binnengebiedjes, het dorpsplein (horeca), het gemeentehuis, de kerk, het 

commercieel centrum ‘De Heuf’, de open poort, de seniorencampus en het 

regionaal ziekenhuis worden met deze wandeling met elkaar verbonden tot een 

belangrijke en kwaliteitsvolle toeristisch-recreatieve troef binnen het centrum. 

Tevens kan ’t Pelterke als stedelijk recreatiepark dienst doen als ‘groene 

ontvangstruimte’ voor de toeristische bezoeker die vanuit het buitengebied het 

centrum binnendringt (vanuit het wandelpark St-Oda langsheen de 

Dommelvallei). 

Nieuw Stedelijk sportpark “Achter het ziekenhuis” 

Het gemeentelijk beleid richt zich op het clusteren van sportactiviteiten (voetbal, 

joggen, …) aansluitend aan het stedelijk gebied als onderdeel van de 

ontwikkeling van het stedelijk uitbreidingsgebied (zie paragraaf 6.3.2: De visie 

op de ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied). 

De bestaande sportterreinen langs de Kadijkstraat worden mee opgenomen in 

dit stedelijk sportpark. 

Dit stedelijk sportpark moet via een woonontwikkelingsproject en andere 

stedelijke functies ruimtelijk-functioneel verbonden worden met het centrum van 

Overpelt. Een recreatief fietsen voetgangersnetwerk moet verder uitgebouwd 

worden als missing link in het grondgebiedoverschrijdend toeristisch-recreatief 

netwerk, verkeersstromen moeten op een logische manier geënt worden op de 

bestaande infrastructuur, lokale wegen mogen niet verder belast worden. 

(Rand)stedelijk recreatiepark Dommelhof 

Dit (rand)stedelijk recreatiepark is zowel gelegen op grondgebied Neerpelt als 

grondgebied Overpelt. 

De gemeente Overpelt ent haar beleid op de visie geponeerd in het gemeentelijk 

ruimtelijk structuurplan Neerpelt en de afbakening van het kleinstedelijk gebied 

Neerpelt-Overpelt. 

Het Dommelhof, e.d. vormen de belangrijkste toeristisch-recreatieve-culturele 

polen binnen dit randstedelijk en sterk beboste recreatiepark, allen gelegen op 

het grondgebied van de gemeente Neerpelt. 

De link met het kanaal Bocholt-Herentals (in het kader van de waterrecreatie) 

zou moeten versterkt worden. 

Het recreatiepark zou een uitgesproken groen karakter (bebost) moeten 

uitstralen, enerzijds als versterking van de Dommelvallei, maar anderzijds als 

een groene long binnen het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt. 

Essentieel binnen de toeristisch-recreatieve structuur van Overpelt is een 

duidelijke en functionele link met het Overpeltse buitengebied via het toeristischrecreatief 

fietsroutenetwerk. 



GEÏSOLEERDE VOORZIENINGEN: ZONE-EIGEN TERREINEN 

Noordelijke recreatiezone Overpelt Fabriek-west (KMTC Tennisclub); 

De noordelijke recreatiezone (KMTC Tennisclub) heeft zich ontwikkeld als een 

goed uitgeruste sportzone aan de rand van Overpelt Fabriek-west. 

De recreatiezone is gelegen in de hoofdruimte ‘Industrielandschap Nolimpark- 

Zinkfabriek’ en meer bepaald aan de rand van de deelruimte ‘woonkern Overpelt 

Fabriek-west’. Uitbreiding is mogelijk als aangetoond wordt dat het 

gezondheidsgevaar geweken is of te verwaarlozen valt. 

De noordelijk gelegen recreatiezone (KMTC Tennisclub) 

Dit gebied wordt als een woonkerngerichte recreatiezone ontwikkeld. Dit 

impliceert dat de recreatieve activiteiten op niveau van de woonkern uitgebouwd 

kunnen worden. De gemeente richt haar beleid op het vrijwaren van de 

bestaande lokale sportactiviteiten ter ondersteuning van Overpelt Fabriek-west 

en Overpelt Fabriek-oost. 

Het (rand)stedelijk recreatiepark Dommelhof. 

Functionele verbindingen tussen beide woonkernen en het (rand)stedelijk 

recreatiepark moeten de bereikbaarheid van de recreatieve activiteiten voor 

beide woonkernen verbeteren. 

GEÏSOLEERDE VOORZIENINGEN: ZONE-EIGEN TERREINEN - UITDOVEN 

De zuidelijke recreatiezone Overpelt Fabriek-west (Indusstadion) 

Deze zuidelijke recreatiezone is momenteel planologisch bestemd als 

recreatiegebied (BPA). 

Het gemeentelijk beleid richt zich op de herbestemming (via GemRUP) tot 

industriegebied met aandacht voor de buffering naar de woonomgeving. Dit 

kadert in de gemeentelijke visie om een stedelijk sportpark in de invloedssfeer 

van het centrum van Overpelt uit te bouwen (zie hoger). 

GEÏSOLEERDE VOORZIENINGEN: ZONEVREEMDE TERREINEN- TE 

ONDERZOEKEN 

De Leukens: hondenclub gelegen in bufferzone 

Voorgesteld wordt om te onderzoek of dit terrein mee kan worden geïntegreerd 

in de buffers die worden aangelegd worden rond het NOLIMpark. Op die manier 

kan dit terrein opgenomen worden in het gemeentelijk of provinciaal RUP 

“Inbreiding Regionaal bedrijventerrein NOLIMPARK “. Het terrein kan 

geïntegreerd worden in de landschappelijke buffers die zullen aangelegd worden 

tussen de wijk Fabriek-West en de inbreiding van het NOLIM-park Dit gebied 

blijft behouden voor de behoeften van de hondenclub en kan uitgebreid worden 

met een polyvalent speelveld voor Overpelt Fabriek-west en –oost als onderdeel 

van de buffer die rond de wijk gecreëerd wordt. 

. 



8.3.3 Recreatie in het buitengebied 

GECLUSTERDE 

VOORZIENINGEN 

GEÏSOLEERDE 

VOORZIENINGEN 

SPECIFIEKE 

VOORZIENING 

BUITENGEBIED 

Specifieke wandelparken 

Zone-eigen 


ontwikkelen 

Zonevreemd tijdelijk 

Recreatiebos Holven 

De woonkernen Lindel-Hoeven, Overpelt Fabriek – west en –oost voorzien in de 

basisbehoeften betreffende sport- en recreatie op niveau van de kern. 

GECLUSTERDE VOORZIENINGEN: SPECIFIEKE WANDELPARKEN 

Het gemeentelijk beleid in de geclusterde voorzieningen in het buitengebied 

richt zich op het maximaal betrekken van de verzorgingssector. 

De term ‘park’ verwijst naar een afgebakende zone waar de toeristischrecreatieve 

dynamiek en infrastructuur in grotere mate ontwikkeld kunnen 

worden, in tegenstelling tot de omliggende wandelgebieden “bossen van de 

Lage Kempen” en “de Dommelvallei” (zie verder ‘Gewenste toeristische 

structuur), waar het natuurlijk en landschappelijk kader bovengeschikt is aan de 

toeristisch-recreatieve activiteiten en infrastructuren. 

De nadruk wordt gelegd op de toegankelijkheid voor en revalidatie van 

specifieke doelgroepen, geënt op de omliggende toeristisch-recreatieve 

wandelgebieden “bossen van de Lage Kempen” en “de Dommelvallei”. 

Deze twee wandelparken moeten gezien worden als gebundelde uitvalsbasissen 

in het toeristisch-recreatief buitengebied van Overpelt, zonder een verdere 

aantasting van de open ruimte te creëren, met duidelijke functionele relaties met 

de omliggende kernen, en met bijzondere aandacht voor de landschappelijke 

integratie in enerzijds de Dommelvallei en anderzijds de bossen van de Lage 

Kempen. 

De beoogde functionele combinatie (specifieke wandelpaden) van de 

wandelparken met de aangrenzende grote instellingen (Revalidatie- en M.S. 

centrum en St-Oda) en de aanwezigheid van al bestaande cultureel-historische 

(molenmuseum, de Sevensmolen, …) en functionele elementen 

(parkeermogelijkheden, …) creëert een ruimtelijke opportuniteit om op deze 

lokatie dergelijke lokale zacht-recreatieve activiteiten te bundelen. Daarom 

worden deze wandelparken ook als een lokale of specifieke natuureducatieve 

poort aangeduid. 

Specifiek wandelpark St-Oda 

Dit gebied wordt ontwikkeld tot een “verparkte” zone waarin naast St.-Oda, ook 

het molenmuseum, het park rond de Sevensmolen en de manège zich bevinden. 

Wandelpaden moeten een verharde ondergrond hebben i.f.v. de aanwezige, 

specifieke doelgroepen. 



Het wandelpark St-Oda mag de aanwezige natuurlijk-ecologische kwaliteiten 

van de Dommelvallei in geen geval aantasten (verhardingen, verlichting, 

geluidshinder, …). Dit impliceert dat de verharde wandelpaden voor de 

specifieke doelgroepen (rolstoelgebruikers, …) de Dommelvallei niet mogen 

penetreren, en aangelegd moeten worden met ecologisch verantwoorde 

materialen om zodoende deze padeninfrastructuur ecologisch en 

landschappelijk te integreren. 

Op dit ogenblik staan de functies naast elkaar, ze ondersteunen elkaar te 

weinig. Door het koppelen van deze functies en het genereren van grotere 

synergie moet dit gebied meer draagvlak en ruimere 

ontwikkelingsmogelijkheden krijgen, ook op het vlak van specifieke 

verblijfsrecreatie, zij het steeds met aandacht voor de landschappelijke 

omgevingskwaliteiten. 

Aangezien dit gebied grotendeels geselecteerd is als VEN-gebied (eerste fase) 

wenst de gemeente – als suggestie aan het Vlaams Gewest – dit gebied te 

ontwikkelen vanuit een natuurgericht en educatief standpunt. 

Dit park heeft tevens de potentie om als lokale toegangspoort Dommelvallei te 

functioneren voor een groter wandelgebied doorheen de Dommelvallei. De 

gemeente wenst het recreatief medegebruik te ontwikkelen. 

In de omliggende landbouwgebieden is het in deze context relevant dat de 

aandacht gaat naar het herstel, beheer en de ontwikkeling van het landschap 

(zie deelruimtenbenadering, hoofdruimte ‘Compartimentenlandschap’), gepaard 

gaand met het sluitend maken van de padeninfrastructuur. 

Er dient een evenwicht gevonden te worden tussen toerisme en landbouw, 

natuuren landschapsbeheer. 

Specifiek wandelpark Revalidatie- en M.S. centrum 

In de omgeving van het Revalidatie- en M.S. centrum wenst de gemeente een 

wandelpark te ontwikkelen in de directe omgeving van het Revalidatie- en M.S. 

centrum waarbij gestreefd wordt naar maximale toegankelijkheid voor de 

bewoners van de MS-campus (verharde padenstructuur) en het maximaal geënt 

is op het bestaande en toekomstige wandelgebied Hobos en omgeving. 

Aandacht moet gaan naar de synergie met het omliggende beeldbepalende 

landschap Hobos en de bossen van de Lage Kempen (zie 

deelruimtenbenadering, hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage Kempen’). 

GEÏSOLEERDE VOORZIENINGEN: ZONE-EIGEN TERREINEN 

Sportterreinen Hoevenstraat (Marcel Sleursstadion), 

Het Weel (ruitersport-manège), 

Voetbalterreinen Holheide; 

Sportterreinen Hoevenstraat 

De sportterreinen van Lindel bevinden zich langs de Hoevenstraat, aan de rand 

van de woonkern Lindel-Hoeven. Het gebied staat op dit ogenblik in functie van 

voetbal en tennis en kan, in functie van de behoeften die zich vanuit het 

clubleven en clubactiviteiten stellen, uitgebreid worden met andere 

sportactiviteiten. 



Uitbreidingen zullen echter steeds de aandacht moeten vestigen op de 

versterking van de omliggende landschappelijke kwaliteiten. Deze 

landschappelijke kwaliteiten en potenties worden bepaald vanuit de hoofd- en 

deelruimtebenadering. Het betreft hier het ‘compartimentenlandschap zuidoost 

Overpelt’, waar het landschapsbeeld bepaald wordt door verspreidliggende 

bossages, afgewisseld met open landschapscompartimenten of –kamers. In 

deze filosofie zijn recreatieve activiteiten mogelijk, mits een ruimtelijk-visuele 

inpassing in deze compartimentenstructuur. Een voldoende brede en beboste 

bufferzone rondom de recreatieve activiteit aan de Hoevenstraat plaatst deze 

activiteit in een nieuwe landschapskamer of –compartiment en versterkt 

dusdanig de vooropgestelde compartimentenstructuur. 

Het gebied kan ook in aanmerking komen voor de herlokalisatie van 

zonevreemde sportterreinen die zich elders in de gemeente op hun bestaande 

lokatie niet verder meer kunnen ontwikkelen. Essentieel is echter dat de omvang 

en impact van de sportzone Hoevenstraat moeten afgestemd worden op de 

schaal en de draagkracht van de woonkern Lindel. 

Het Weel (ruitersport-manège) 

Deze terreinen zijn gelegen in blauwe zone. De manège – ruitersportcentrum 

‘Het Weel’ krijgt verdere uitbreidingsmogelijkheden (op de voormalige terreinen 

van het Bosstadion) binnen de zone voor openbaar nut (bv. hippotherapie, …). 

Deze toekomstige recreatieve activiteiten kunnen mee opgenomen worden als 

onderdeel van het specifiek wandelpark St-Oda en zodanig ruimtelijk verankerd 

worden in het toeristisch-recreatief netwerk in het buitengebied van Overpelt. 

Het gebied behoudt op termijn zijn openbare bestemming, rekening houdend 

met de aanwezigheid van St.-Oda in de onmiddellijke omgeving. 

De ligging in de hoofdruimte ‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt’ 

creëert een voldoende sterk draagvlak (bossages, afgewisseld met open 

ruimten) om recreatieve ontwikkelingen te integreren zonder de 

landschappelijke kwaliteiten te hypothekeren en zonder de open ruimte verder 

te versnipperen. 

Voetbalterreinen Holheide 

Deze voetbalterreinen aan de Esstraat zijn gelegen in blauwe zone, aan de rand 

van de woonwijk Holheide en de hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage 

Kempen’. 

Ze blijven behouden, worden beter landschappelijk ingekleed en kunnen zich 

uitbreiden in functie van de zich stellende behoeften, maar de activiteiten mogen 

de draagkracht van de woonwijk Holheide niet overschrijden. 



SPECIFIEKE VOORZIENING: RECREATIEBOS HOLVEN – SUGGESTIE AAN 

HET VLAAMS GEWEST 

Het bosgebied Holven wordt beschouwd als een recreatie- en speelbos voor de 

plaatselijke jeugd en bevolking maar ook voor het organiseren van tijdelijke 

sportactiviteiten (bv. 1-jaarlijkse evenementen, …) zoals military, veldloop, 

veldrijden of mountainbikewedstrijden, oriëntatieloop, enz. 

Het bos moet mogelijke ongewenste recreatiedruk opvangen in de eigenlijke 

bossen van de Lage Kempen, die momenteel maar beperkt toegankelijk zijn en 

aldus gespaard blijven van recreatiedruk. 

Dit impliceert dat in dit recreatiebos beperkte infrastructuur wordt toegelaten 

zoals fit-o-meters, speelinfrastructuur, schuilhokken, Finse pistes, leren-lopen 

parcours, landschappelijk geïntegreerde parkeermogelijkheden, sanitaire 

voorzieningen en dat speel- en ligweiden kunnen ingericht worden. 

De bevoegdheid over dit bosgebied ligt bij het Vlaams Gewest. De gemeente 

wenst deze locatie dus beter uit te bouwen als een lokaal recreatiebos en doet 

de suggestie aan het Vlaamse Gewest om hiermee rekening te houden bij de 

afbakeningsprocessen van de agrarische en natuurlijke structuur en bij de visie 

op het aaneengesloten bosgebied van het Pijnven. 

Zulke activiteiten hebben behoefte aan buitenruimte. Ze zijn niet realiseerbaar in 

een verdichtende woonomgeving nabij de woonkernen maar ook niet centraal in 

het bosgebied. Het gesuggereerde recreatiebos Holven is gelegen aan de rand 

van het Pijnbos tegen het bedrijventerrein NOLIM. 

De bereikbaarheid kan gegarandeerd worden vanaf de Holvenstraat ter hoogte 

van de bestaande voetbalvelden, waar de infrastructuur (parkings, …) 

multifunctioneel kan gebruikt worden. De visie van het structuurplan voorziet 

een nieuwe groene trage verbinding van uit centrum via de Kadijk naar dit 

gebied. (zie kaart 12). 

GEÏSOLEERDE VOORZIENINGEN: ZONEVREEMDE TERREINEN – TE 

ONDERZOEKEN 

De volgende voorzieningen zijn zonevreemde gelegen. 

Voetbalterrein Dorperheide: recreatie in agrarisch gebied, 

Voetbalterrein Hobosstraat: recreatie in landschappelijk waardevol agrarisch 

gebied, 

Voetbalterreinen Real Heesakker: recreatie in bosgebied, 

Visvijvers Heesakkerstraat: recreatie in landschappelijk waardevol agrarisch 

gebied; 

AFWEGINGSKADER 

De gemeente Overpelt beschikt over een zeer beperkt juridisch aanbod aan 

recreatiegebieden. De bestaande recreatiegebieden zijn momenteel reeds 

volledig ingenomen door (verblijfs-)recreatieve activiteiten. 

Binnen de gemeente Overpelt zijn er een aantal verspreidliggende zonevreemde 

recreatieve activiteiten, waar een gebiedsgericht beleidskader, gestoeld op een 

ruimtelijke visie, noodzakelijk is. 



De ontwikkelingsperspectieven worden bepaald volgens een gebiedsgericht 

beleidsschema (zie schema in bijlage). 

Ze worden gekaderd in een ruimtelijk-structurele visie op de toeristischrecreatieve 

ontwikkeling binnen de gemeente Overpelt. 

Bestaande (zonevreemde) recreatie wordt beoordeeld op basis van hun 

geschiedenis, hinderlijkheid of ligging in selecties van de hogere overheden. 

De gemeente pleegt over het al of niet bovenlokaal karakter overleg met de 

provincie of Vlaams Gewest. Op basis van dit afwegingskader wordt de 

volgende uitspraak gedaan aangaande bestaande (zonevreemde) recreatie: 

1. Algemeen kan gesteld worden dat recreatieve infrastructuren die storend 

zijn voor de omgeving niet thuishoren in de gemeente Overpelt. 

2. Binnen de groep niet-storende activiteiten kan volgend onderscheid 

gemaakt worden: 

Indien het terrein gelegen is in een selectie van de hogere overheid 

(Provincie of Vlaams Gewest), zal ook op dit niveau de beslissing over 

de infrastructuur genomen worden. 

Indien dit niet het geval is, zijn er 5 mogelijkheden: 

a) De infrastructuur is gelegen in een gemeentelijk kwetsbaar 

gebied, m.n. open ruimteverbindingen en de deelruimte 

“Valleigebied Dommel”, 

In dit geval zijn er eveneens geen ontwikkelingsperspectieven. 

b) De infrastructuur bevindt zich in of aan de rand van het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt. 

In dit geval staat de infrastructuur ten dienste van de hele 

gemeente en kan ze ter plaatse blijven. De gemeente zal, indien 

nodig, een RUP opstellen. 

c) De infrastructuur bevindt zich of wordt gesitueerd in of aan 

de rand van één van de woonkernen. 

In dit geval kan de infrastructuur enkel uitgerust zijn op niveau 

van de woonkern en kan het terrein ter plaatse blijven. Indien 

nodig wordt een RUP opgesteld. 

Ontwikkelingsmogelijkheden gelden niet indien het terrein 

gelegen is in of in de nabijheid van woonlinten, woonclusters of 

verspreidliggende woningen. 

d) De infrastructuur bevindt zich of wordt gesitueerd in de open 

ruimte. 

Deze ligging is enkel te verantwoorden in geval van een 

bestaande structuur en als omwille van bepaalde redenen 

(veiligheids- en andere voorschriften die opgelegd worden aan de 

activiteit, …) het niet mogelijk is om zich te lokaliseren in het 

kleinstedelijk gebied of de woonkern. Bovendien mag de 

draagkracht van het gebied niet overschreden worden. Indien 

nodig wordt hiervoor een RUP opgesteld. 

e) De infrastructuur bevindt zich of wordt gesitueerd in een 

door de gemeente geselecteerde baken. 

In dit geval kan een RUP opgesteld worden i.f.v. een 

bakengericht beleid. Dit betekent dat door het voorzien van deze 



functie, de baken kan behouden blijven. 

Het RUP moet duidelijke voorwaarden bepalen omtrent de 

mogelijkheden van ontwikkeling die steeds getoetst worden aan 

de visie op de hoofd- en deelruimten en deelstructuren. 

SUGGESTIES ZONEVREEMDE RECREATIE IN BUITENGEBIED 

Recreatiebos Holven: recreatie in bosgebied 

Indien het Vlaams Gewest akkoord gaat met de gemeentelijke visie over dit 

gebied dan kan het gebied worden opgenomen in het sectoraal RUP 

zonevreemde recreatie. 

Voetbalterreinen Hobosstraat, Real Heesakker, Dorperheide en visvijver 

Heerakkerstraat 

Voor deze voorzieningen wordt onderzocht in hoever ze kunnen blijven of 

moeten uitdoven. Ze worden mee opgenomen in het onderzoek van het 

sectoraal RUP waarin de tijdelijkheid zal bepaald worden volgens het 

bovenvermelde afwegingskader. 

Vanaf het ogenblik dat de terreinen niet meer kunnen beheerd worden door 

de bestaande vereniging, zullen de terreinen automatisch terug de 

onderliggende bestemming krijgen. 

8.3.4 Weekendverblijven 

De problematiek rond weekendverblijven stelt zich in de gemeente Overpelt op 

de volgende lokaties: 

Ter hoogte van het natuurgebied ’t Plat en de vallei van de Holvensebeek; 

In het verlengde van de Moldershoevenstraat; 

De provincie zal een afwegingskader opstellen voor de clusters van 

weekendverblijven. 

De gemeente voert een uitdoofbeleid voor de verblijven die niet geclusterd en 

niet vergund zijn. Op private percelen wordt het handhavingsbeleid gevoerd 

(pv’s opstellen). Op openbaar domein worden ze afgebroken. 



8.4 DE GEWENSTE GEMEENTELIJKE TOERISTISCHE STRUCTUUR 

(zie kaart nr. 20: Gewenste toeristisch-recreatieve structuur) 

8.4.1 Doelstellingen gewenste toeristische structuur 

De gemeente wenst een kwalitatief toeristisch aanbod in verhouding tot de 

draagkracht van de omgeving: 

De gemeente wenst de toeristische troeven in het kleinstedelijk gebied 

sterker te promoten (ontwikkelen van stedelijke recreatieparken, 

ontwikkelen van stadswandelingen, versterken van fietsroutenetwerk, 

uitbouwen van waterrecreatie, ’t Pelterke, …), 

de gemeente promoot en ondersteunt de bezienswaardige gebieden, 

beeldbepalende gebouwen (bakens) en (delen van) de bosgebieden als 

toeristisch attractieve elementen, 

De gemeente voert een ondersteunend beleid ten aanzien van 

verblijfstoerisme met name de bivakplaatsen en het hoeve- en 

plattelandstoerisme in historisch waardevolle gebouwen (gemeentelijke 

bakens, …) in de gemeente. 

De gemeente voert een ondersteunend beleid naar de verdere 

ontwikkeling van de wandelgebieden “bossen van de Lage Kempen” en 

“de Dommelvallei” vanuit haar lokale wandelparken en bijhorende lokale 

toegangspoorten. 

De gemeente promoot en ondersteunt het versterken en het sluitend 

maken van het toeristisch fietsen wandelroutenetwerk als essentieel 

raster; 

8.4.2 Gewenste toeristische structuur kleinstedelijk gebied 

De toeristische structuur binnen het kleinstedelijk gebied is gericht op de 

centrumgebieden van Overpelt en Neerpelt, en op de geselecteerde stedelijke 

recreatieparken, m.n. het stedelijk recreatiepark Jeugdlaan-’t Pelterke, het 

stedelijk sportpark “Achter het ziekenhuis” en het (rand)stedelijk recreatiepark 

Dommelhof. 

Stadswandelingen en fietsroutes verbinden de belangrijkste toeristisch-culturele, 

historische en commerciële locaties en verblijfsfaciliteiten (hotel, motel, …) 

binnen het centrumgebied en verankeren de verschillende toeristische troeven 

in één netwerk. 

Het stedelijk recreatiepark Jeugdlaan - ’t Pelterke (zie hoger) fungeert als 

ontvangstruimte voor de bezoeker (fietser en wandelaar) die het stedelijk gebied 

wil binnendringen. Via een (groene) stadswandeling geënt op het horeca- en 

commerciële gebeuren in het centrumgebied, maakt de bezoeker kennis met de 

stad. 

Het stedelijk recreatiepark “Achter het ziekenhuis” vormt een clustering van 

sportvelden, loopaccommodatie, … op niveau van en in directe relatie met het 

stedelijk gebied. 



Het recreatiepark Dommelhof (zie hoger) wordt als toeristisch-recreatief 

(rand)stedelijk recreatiepark binnen het kleinstedelijk gebied verder ontwikkeld. 

Het vormt een tweede ontvangstruimte voor de bezoeker die het stedelijk gebied 

via het kanaal Bocholt-Herentals wenst binnen te dringen. 

8.4.3 Gewenste toeristische structuur buitengebied 

De toeristische troeven in het buitengebied zijn voornamelijk gesitueerd in de 

hoofdruimten ‘Boslandschap Park Lage Kempen’ en het 

‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt’. 

De toeristische structuur van het buitengebied omvat: 

twee grote wandelgebieden, nl. ‘de bossen van de Lage Kempen’ en 

‘de Dommelvallei’, met respectievelijk het wandelpark Revalidatie- en 

M.S. centrum en het wandelpark St-Oda als lokale toeristisch-recreatief 

kerngebieden, 

specifieke toeristische ‘poorten’ naar de bossen van de Lage Kempen 

en de Dommelvallei: 

- de hoofdtoegangspoort naar de bossen van de Lage Kempen: ‘De 

Grooten Hof’, 

- de lokale toegangspoort naar de bossen van de Lage Kempen: Holven 

- de lokale toegangspoort Dommelvallei: ‘Molenmuseum -Sevensmolen’ 

(St-Oda) 

- de specifieke natuureducatieve poort t.h.v. het Revalidatie- en M.S. 

centrum 

het recreatiebos Holven, 

lokale toeristische accommodaties: de Winner, Napoleonstrand en de 

Ballasthoeve 

het toeristisch-recreatieve padennetwerk: nieuwe structurerende 

dragers als oplossing van de missing links in het bestaande 

fietsroutenetwerk. 

TWEE GROTE WANDELGEBIEDEN 

Er zijn twee grote wandelgebieden: 

Wandelgebied ‘Dommelvallei’ 

Wandelgebied ‘bossen van de Lage Kempen’ 

De gemeente wil voor beide gebieden op basis van de richtlijnen van Toerisme 

Vlaanderen en in samenwerking met Toerisme Limburg en het Regionaal 

Landschap Lage Kempen wandelroutes, ruiter- en menpaden ontwikkelen en 

duurzaam signaleren, om zodoende de verschillende wandelgebieden optimaal 

toegankelijk te maken en optimaal te verankeren binnen de globale 

gemeentelijke en intergemeentelijke toeristisch-recreatieve structuur. 



SPECIFIEKE TOERISTISCHE ‘POORTEN’ 

Het toeristisch beleid richt zich op de specifieke invulling van de verschillende 

poorten. Deze poorten worden gelinkt aan de twee grote wandelgebieden. 1 

Hoofdtoegangspoort bossen van de Lage Kempen: ‘De Grooten Hof’ - 

erfgoedverblijfsaccommodatie 

De gemeente wil deze site bestendigen maar met de nadruk op het 

ondersteunen van de zachte recreatieve voorzieningen, in tegenstelling tot de 

activiteiten uit het verleden. Verblijfsrecreatie (onder de noemer 

plattelandstoerisme) en horeca i.f.v. deze zachte recreatieve voorzieningen en 

noodzakelijke infrastructuren (parking, …) moeten mogelijk zijn. 

De Grooten Hof dient te fungeren als ‘poortfunctie’ enerzijds, en in de toekomst 

als start- en stopplaats van (nationale) wandelroutes, fietsroutes en ruiter- en 

menpaden doorheen het aangrenzende wandelgebied ‘bossen van de Lage 

Kempen’. Er dient een evenwicht gevonden te worden tussen toerisme en 

natuur. 

Voor het gebied wordt daarom een geïntegreerd ontwikkelingsplan opgesteld en 

een strategie uitgewerkt voor samenwerking en gecoördineerde ontwikkeling. 

Lokale toegangspoort ‘bossen van de Lage Kempen’: Holven 

Deze poort is voornamelijk toegespitst op wandelaars, maar moet ook dienst 

doen als vertrekplaats voor de gebruikers van het recreatiebos Holven 

(militaryparcours, mountainbike, …). 

Via gebundelde verbindingen moet gezorgd worden voor de nodige verbindingen 

van en aantakkingen op reeds bestaande of geplande bovenlokale recreatieve 

netwerken. Deze verbindingen worden bij voorkeur aan de randen van gebieden 

gelegd. 

Heesakker: lokale toegangspoort ‘Dommelvallei’: Molenmuseum – Sevensmolen 

Hier wordt de nadruk gelegd op het toeristisch-culturele aspect (Sevensmolen, 

molenmuseum) van het omliggende wandelpark St-Oda. Verharde wandelpaden 

(o.a. voor specifieke doelgroepen) en het historisch patrimonium vormen de 

belangrijkste troeven. Van hieruit is het omliggende wandelgebied 

‘Dommelvallei’ gemakkelijk bereikbaar. De bestaande, landschappelijk 

geïntegreerde parkeerfaciliteiten garanderen een optimale bereikbaarheid. De 

gebied is door zijn aanbod niet echt laag dynamisch. Het museum en de molen 

trekken flink wat bezoekers. Ook vinden er soms op de weide in het park 

evenementen plaats. De gemeente wenst dit de bestendigen en beschouwt dit 

gebied als een onderdeel van het stedelijk gebied. 

1 Een duidelijke differentiatie in hoofdtoegangspoort, lokale toegangspoort en specifieke natuureducatieve 

poort wordt aangereikt vanuit de Visiestudie ‘Bossen van de Lage Kempen’ – deelgebied Overpelt, i.o.v. 

Agentschap voor Natuur & Bos, juni 2007 



Specifieke natuureducatieve toegangspoort i.f.v. het Revalidatie- en M.S. 

centrum: 

Hier richt het beleid zich louter op de specifieke doelgroep van het Revalidatieen 

M.S. centrum (verharde paden, …). Het is niet de bedoeling om deze 

toegangspoort verder uit te bouwen als toegang tot het wandelgebied ‘de 

bossen van de Lage Kempen’. 

HET RECREATIEBOS HOLVEN 

(Beleid zie vorige paragraaf ‘Gewenste recreatieve structuur in het 

buitengebied’) 

LOKALE TOERISTISCHE ACCOMMODATIES 

Lokale toeristische accommodatie ‘Napoleonstrand’: laagdynamische activiteiten 

Het beleid richt zich op laagdynamische activiteiten (zonder 

overnachtingsmogelijkheden). Kleinschalige infrastructuren (qua gebouwen, 

parkeerfaciliteiten, …) in een groen kader vormen hier het uitgangsprincipe. 

De gemeente wenst dit uitgangsprincipe via een GemRUP veilig te stellen. 

Lokale erfgoedverblijfsaccommodatie ‘hoeve Hobos’ (zonevreemd) 

Hier wordt de mogelijkheid gecreëerd om in beperkte mate 

verblijfsaccommodatie (onder de noemer van ‘Europese subsidies voor 

Erfgoedlogies’) te voorzien. Een beperkte infrastructuur is noodzakelijk 

(parkeermogelijkheden, …) maar moet maximaal rekening houden met het 

beeldbepalend karakter van het omliggende landschap. Het gaat over een zeer 

beperkte en voorzichtige voorziening die vooral draagvlak moet geven aan de 

mogelijkheid om ook inkomsten te derven uit het behoud van bestaande erfgoed 

om het beter te kunnen behouden. De inrichting moet zeer subtiel zijn en mag 

de draagkracht van dit gebied niet overschrijden. 

Lokale toeristische accommodatie ‘De Winner’: bivakverblijfsaccommodatie 

(zone-eigen) 

Deze activiteit is gelegen in recreatiegebied (JC). 

Deze poort fungeert als een bivaklokatie voor grotere groepen (scoutskampen, 

zomerkampen, …) met verspreidliggende paviljoenen rondom een centraal 

hoofdgebouw. Het omliggende wandelgebied ‘de bossen van de Lage Kempen’ 

doet dienst als decor voor (zacht-recreatieve) activiteiten (dropping, 

wandeltochten, avond- en nachtspelen, …). 

Lokale toeristische accommodatie ‘Ballasthoeve’: bivakhuis + camping 

(zonevreemd) 

De gemeente wenst voor deze lokatie beperkte ontwikkelingsmogelijkheden te 

creëren in het kader van verblijfsrecreatie (bivak en camping). 



De gemeente werkt voor de zonevreemde locaties een kader uit (zie hoger 

gebiedsgericht beleidskader voor zonevreemde recreatie) en neemt ze op 

in het sectoraal RUP zonevreemde recreatie. 

Op andere plaatsen zijn dergelijke ontwikkelingen niet gewenst. 

TOERISTISCH-RECREATIEF PADENNETWERK 

Naast het verkeersnetwerk voor het gemotoriseerd verkeer wordt een 

onderscheid gemaakt tussen de volgende recreatieve netwerken van paden: 

Het verhard recreatief padennetwerk, 

Het onverhard recreatief netwerk van wegen voor traag verkeer. 

Beide systemen hebben gemeen dat ze gemeentegrensoverschrijdend zijn. Ze 

moeten dus vanuit een regionale invalshoek geconcipieerd worden. Ze staan 

zowel ten dienste van de eigen bevolking als ten dienste van de toeristen en 

hebben dus een dubbele doelgroep. 

Het concept voor beide netwerken is verschillend: 

Het verhard padennetwerk 

staat ten dienste van landbouwers en fietsers of omwonenden, 

is verhard of semi-verhard, 

staat altijd open, 

loopt eventueel samen met woonlinten, 

is op zoveel mogelijk plaatsen autovrij/autoluw, 

kan ook gekoppeld worden aan functioneel fietsen, 

kruist wegen voor groot verkeer, 

wordt gekoppeld aan de belangrijkste bezienswaardigheden / bakens. 

De basisstructuur van dit netwerk bestaat uit het recreatief fietsroutenetwerk 

maar moet verder aangevuld worden met een nieuwe structurerende drager, 

nl. de verbinding stedelijk gebied Overpelt-Neerpelt – Recreatiebos Holven 

/ NOLIMpark. 

Voor het recreatiepark ter hoogte van St-Oda zou – zoals rond de Revalidatieen 

M.S. centrum – specifiek voor deze doelgroep een recreatieve 

wandelpadenstructuur kunnen ingericht worden. 

Het onverhard netwerk van wegen voor traag verkeer: 

Staat ten dienste van wandelaars, ruiters en landbouwers, 

Bestaat uit onverharde wegen, kiezelwegen of graspaden, 



Moeten tijdelijk kunnen afgesloten worden in geval van verontrusting 

tijdens het broedseizoen of in geval van overbetreding (paarden, 

wandelclubs, ), 

Kan eventueel samenlopen met het verharde padennetwerk maar niet 

met lintbebouwing, 

Is overal autovrij behalve in de centra waar het de voetpaden volgt, 

Kruist alleen maar wegen voor groot verkeer of lokale wegen 

verbindingswegen, 

Wordt gekoppeld aan de belangrijkste bezienswaardigheden / bakens. 

Het onverhard trage netwerk van paden is niet altijd sluitend in de gemeente. 

Ontbrekende verbindingen zijn er tussen: 

Overpelt en Neerpelt, 

Overpelt en het recreatiebos Holven. 

De gemeente onderzoekt in hoeverre dit netwerk kan sluitend gemaakt worden 

via bepaalde in onbruik geraakte servituden of paden van de buurtwegenatlas 

of door het opleggen van nieuwe erfdienstbaarheden of onteigeningen. 

8.4.4 Hoeve- en plattelandstoerisme 

Het hoeve- en plattelandstoerisme wordt ondersteund in de verschillende 

woonkernen en historisch waardevolle gebouwen. De omvang mag echter de 

draagkracht van het gebied niet overschrijden. 

De gemeente wil het organiseren van gastenkamers mogelijk maken in 

historisch, landschappelijk en/of architecturaal waardevolle gebouwen, en bij 

voorkeur gelegen in de geselecteerde poorten en lokale toeristische 

accommodaties. 

Voor het verlenen van de vergunning zullen een aantal voorwaarden gehanteerd 

worden: 

De ligging moet geschikt zijn (landschappelijk attractieve gebieden, 

landelijke gebieden, rustige ligging, geen geurhinder, enz.), bij voorkeur 

in de geselecteerde wandelgebieden. 

Het kan alleen in bestaande woningen of bestaande gebouwen of in 

delen ervan, voor zover ze daarvoor geschikt en attractief zijn. Het 

element nostalgie is daarbij belangrijk (bv. niet in een hedendaagse 

landbouwloods). 

Het gebouw mag niet bouwvallig zijn, het moet recent nog in gebruik 

geweest zijn als onderdeel van de woning of hoeve. 

Bij de inrichting moet het bestaand volume gerespecteerd worden. Het 

volume mag niet substantieel uitbreiden of vergroten. Het gebouw mag 

uiterlijk niet of slechts in zeer beperkte mate verbouwd worden en alleen 

ten behoeve van verfraaiing of veiligheid. 

De inrichting moet ook de buiteninrichting behelzen (erf, tuin, bomen, 

parkeerplaatsen). 



Na het verdwijnen van de toeristische verblijfsfunctie komen de 

vertrekken die naast de bestaande historische woning ingericht werden 

als vakantieverblijf, niet in aanmerking voor permanent wonen. 

De bestaande woning mag verbouwd worden volgens de bestaande 

regelgeving rond zonevreemde of zone-eigen gebouwen. 

In geselecteerde oude landbouwnederzettingen kunnen 

vakantieverblijven of gastenverblijven uitgebouwd worden. De mogelijke 

inrichting zal wel onderworpen worden aan de specifieke 

cultuurhistorische voorschriften van het betreffende RUP. 

“Bed and breakfast” kan ook op andere geschikte locaties toegelaten 

worden. 



9. DE GEWENSTE ECONOMISCHE STRUCTUUR 1 

9.1 BOVENGEMEENTELIJK BELEID 

Overpelt is economisch knooppunt 

Een belangrijke doelstelling op Vlaams niveau (RSV) is het bundelen van 

economische activiteiten in de zogenaamde economische knooppunten. De 

gemeente Overpelt werd opgenomen als economisch knooppunt en grenst aan 

de economische knooppunten Lommel en Neerpelt. Enkel de buurgemeenten 

Hechtel-Eksel en Peer zijn geen economisch knooppunt. 

Economische knooppunten zijn van essentieel belang voor het aantrekken van 

nieuwe investeringen. Ze worden optimaal uitgebouwd en krijgen de nodige 

groeimogelijkheden. 

Het gebied Lommel-Overpelt-Neerpelt wordt in het RSV beschouwd als een 

stedelijk netwerk. Het betreft een hoogdynamisch onderdeel van het stedelijk 

netwerk van Vlaams niveau Kempische As. 

De kleinstedelijke gebieden, waaronder ook Neerpelt-Overpelt, maken als 

economische knooppunten een belangrijk deel uit van de gewenste ruimtelijkeconomische 

structuur door het concentreren van economische activiteiten. 

Kleinhandelsconcentraties kunnen er een bijkomend aanbod creëren. 

Verder stelt de provincie voor het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt 

ontwikkelingsperspectieven voor. Neerpelt-Overpelt wordt hier aanzien als een 

gebied waar nog potenties voor bijkomende bedrijventerreinen aanwezig zijn. 

Nolimpark wordt hier als bedrijventerrein van strategisch belang aanzien. Ten 

zuiden van het industrieterrein ligt een zoeklocatie voor de inplanting van een 

overslagcentrum wegens zijn multimodale ontsluiting. 

Het is de taak van de provincie om het regionaal bedrijventerrein Nolimpark af te 

bakenen in Overpelt. Het afbakenen van lokale bedrijventerreinen behoort 

echter tot de bevoegdheden van de gemeente. 

De provincie stelt onder andere volgende ruimtelijke doelstellingen voor: 

de bundeling van bedrijvigheid in economische knooppunten, 

herstructureren en intensifiëren van het ruimtegebruik op 

bedrijventerreinen, 

concentreren van kleinhandel in de stedelijke gebieden en de kernen van 

het buitengebied; 

In het kader van de lokale bedrijventerreinen stelt de provincie dat 

kleinstedelijke gebieden de mogelijkheid krijgen een bijkomend lokaal 

bedrijventerrein te ontwikkelen voor het herlokaliseren van (zonevreemde) 

bedrijven die binnen de gemeente voorkomen, én voor het ontwikkelen van 

nieuwe bedrijvigheid. 

1 Het onderdeel ‘Gewenste agrarische structuur’ is ondergebracht in het hoofdstuk ‘Gewenste open ruimte 

structuur’. 



9.2 HET GEWENSTE GEMEENTELIJKE ECONOMISCHE STRUCTUUR 

(zie kaart nr. 21: Gewenste economische structuur) 

9.2.1 Gewenste structuur van de bedrijventerreinen 

9.2.1.1 Algemene principes 

De gemeente wenst het zwaartepunt 

van het economische gebeuren 

binnen de gemeente Overpelt sterker 

te concentreren in de ‘economische’ 

hoofdruimte ‘industrielandschap 

Nolimpark-Zinkfabriek’. 

Een dergelijke bundeling creëert een 

duidelijke leesbare en goed 

organiseerbare structuur (duidelijke 

ruimteverdeling) en versterkt het 

strategisch en economisch imago 

van Nolimpark binnen het economisch netwerk ‘Kempische As’. 

Het NOLIMPARK is geselecteerd als regionaal bedrijventerrein. De gemeente 

wenst echter ook haar lokale bedrijvigheid te concentreren aan de rand van het 

Nolimpark. Ze wil een zone ontwikkelen aan de rand van het Nolimpark met 

kleinere percelen waarin zowel lokale als kleinere regionale bedrijven zich 

kunnen huisvesten. 

Uitgangspunt voor de ontwikkeling van bedrijvigheid is draagkracht. 

Bedrijvigheid kan overal zolang ze haar omgeving ruimtelijk-structureel niet 

aantast en/of de leefbaarheid niet hindert. 

Dit betekent dat het schaalniveau van bedrijvigheid rechtstreeks wordt 

gekoppeld aan de schaal en functie van het bebouwd gebied en aan de 

kwetsbaarheid en functie van het niet-bebouwd gebied. Vanaf een bepaalde 

schaal of mate van hinderlijkheid zullen bedrijven zich moeten vestigen op de 

daarvoor voorziene zones. 

Te herlokaliseren bedrijven dienen te worden geclusterd rond of op het 

regionaal bedrijventerrein Nolimpark. Aanvaardbare zonevreemde bedrijvigheid 

moet verweefbaar zijn binnen het bestaande weefsel onder duidelijke ruimtelijke 

randvoorwaarden. 

De toekomstige ontwikkeling van de bestaande KMO’s dient geëvalueerd te 

worden in functie van hun impact op het groeiend stedelijk weefsel en in functie 

van hun dynamiek. 

Aandacht gaat uit naar de landscaping binnen en aan de rand van alle 

bedrijventerreinen en bedrijven door aanplanting van krachtige en kwaliteitsvolle 

groenvoorzieningen. 



9.2.1.2 Behoefteanalyse in het kader van de lokale bedrijvigheid 

Enerzijds heeft de gemeente een studie uitgevoerd naar de detectie van de 

behoefte voor de ontwikkeling van een lokaal bedrijventerrein 1 te Overpelt op 

basis van een aantal demografische indicatoren: 

Voorspelde bevolkingsevolutie (gesloten prognose), 

Voorspelde beroepsbevolking (rekening houdend met de activiteitsgraad 

en zijn evolutie), 

De op te vangen uitgaande pendel (sociaal onaanvaardbare pendel), 

De op te vangen werkloosheid 

Als conclusie van deze studie werd een behoefte van 5 à 7 ha. aangetoond. 

Anderzijds mag aangenomen worden dat een extra taakstelling aangaande 

lokale bedrijvigheid voor de gemeente Overpelt mag gelijkgesteld worden aan 

de taakstelling die vanuit het provinciaal beleid wordt gegeven aan 

structuurondersteunende hoofddorpen. 

Deze taakstelling komt overeen met 5ha, wat voldoende is voor het opvangen 

van de bestaande behoefte en ook een beperkt aanbodbeleid te voeren. 

9.2.1.3 Locatiekeuze 

Een aantal bestemmingen op het gewestplan komen niet meer in aanmerking 

voor de ontwikkeling als bedrijventerrein: 

De KMO-zone Haspershoven (3.8 ha) is gemuteerd naar zone voor 

middelgrote handel en detailhandel via het “BPA den Dries”. Het moet 

een “net” terrein worden met handelsactiviteiten. 

De zone Swedish Match (2.5 ha) is verdwenen. De site is ongunstig 

gelegen. De gemeente wenst dit gebied te ontwikkelen als onderdeel van 

een stedelijk woongebied Overpelt – Zuid. 

De KMO-zone ‘De Ring’ (4ha) werd via het BPA – centrum Oost naar 

stedelijk woongebied omgezet. 

Hierdoor verliest de gemeente 10,3 ha potentieel ontwikkelbaar bedrijventerrein. 

Als compensatie wenst de gemeente in de bufferstroken tussen de zuidelijke 

rand van het Nolimpark en de N71 een zone te ontwikkelen voor lokale bedrijven 

of voor kleine regionale overstapbedrijven. Het betreft in ieder geval een zone 

met kleinere bedrijfspercelen. Op dit ogenblik heeft deze strook de bestemming 

als buffergebied maar ze is grotendeels in gebruik door landbouw. 

Deze zone kan in twee fasen worden ontwikkeld, met telkens een brutooppervlakte 

van 12 ha: 5ha resp. 7.5 ha. 

1 Behoeften- en locatiestudie m.b.t. de inplanting van een lokaal bedrijventerrein te Overpelt, Technum nv, 

mei 2002. 



KMO-zone 

Haspershoven 

KMO-zone 

Swedish Match 

KMO-zone ‘De 

Ring’ 

Fase 1 nieuw 


Totale 

grondbalans 

Te schrappen 

(exacte cijfers bij 

het opmaken van 

het RUP) 

Nieuw te 

ontwikkelen als 

lokaal 


-3,77 ha 0 ha 

-2,54 ha 0 ha 

-6,77 ha 0 ha 

0 12,5 ha 

-13,08 ha 12,5 ha -0,58 ha 

Uit de tabel blijkt dat de oppervlakte van het lokaal gerichte kleine 

bedrijventerreinen (KMO-zones) in de grondbalans min of meer gelijk blijven. 

In een later fase kan ook de bufferstrook ten zuiden van de N71 mee in 

overweging genomen. Dit kan echter pas nadat het gebied ten noorden volledig 

bebouwd is en indien de behoefte aantoonbaar is. 

9.2.1.4 Suggestie m.b.t. de bovenlokale bedrijventerreinen 

Ontginningsbedrijf Velbo: ontginningsgebied met nabestemming natuur 

Het bedrijf Velbo valt onder de bevoegdheid van het Vlaams Gewest. Het gaat 

om een ontginningsgebied. Er is een Vlaams voorstel om dit gebied verder uit te 

breiden. De gemeente heeft hiervoor geen bezwaar maar suggereert dat als er 

grondoverschotten zijn deze te gebruiken voor de aanleg van de buffer ten 

zuiden van Fabriek – West. 

Het historisch gegroeid bedrijf Nyrstar: een historisch gegroeid bedrijf van 

bovenlokaal niveau. 

Het bedrijf Nyrstar, het vroegere Union Minière en later Umicore, is een 

historisch gegroeid bedrijf op het grondgebied van de gemeente. De 

bevoegdheid over het ruimtelijk beleid ligt bij de provincie.1 

1 Het ruimtelijk beleid ten aanzien van de regionale bedrijvigheid in een gemeente die als kleinstedelijk 

gebied is geselecteerd impliceert een afweging op provinciaal niveau. 



Indien het bedrijf wenst uit te breiden of in te breiden of delen van zijn 

bedrijventerreinen wenst af te staan aan het Nolimpark, dan zal dit gebeuren in 

overleg met de provincie en het Vlaams gewest. De provincie heeft bevoegdheid 

over de regionale bedrijventerreinen. Het Vlaamse gewest over de historisch 

gegroeide bedrijven. 

Regionaal bedrijventerrein Nolimpark: een strategisch, regionaal 

bedrijventerrein binnen de Kempische As. SUGGESTIES AAN DE PROVINCIE 

De ontwikkeling van Nolimpark als een regionaal bedrijventerrein van 

strategisch belang binnen de Kempische As wordt vanuit het bovenlokale niveau 

gestuurd. De bevoegdheid over de ontwikkeling van dit bedrijventerrein ligt bij 

de provincie. Alle bedrijven met een regionaal karakter dienen enkel binnen 

deze zone te worden geclusterd. 

De gemeente vraagt om een kleinschalige bedrijventerrein aan het regionaal 

bedrijventerrein ruimtelijk vast te hechten, die ook ter beschikking kan gesteld 

worden voor lokale bedrijven. 

Algemene doelstelling voor het bestaande NOLIM Park 

Bedrijventerreinen van de grootteorde van Nolimpark moeten evolueren naar 

bedrijventerreinen die niet alleen terreinen zijn voor bedrijven maar die 

daarnaast ook samen een gemeenschappelijk parkmanagement ontwikkelen. 

Parkmanagement is een middel om de kwaliteit van een locatie af te stemmen 

op de wensen van de betrokkenen en om het bereikte kwaliteitsniveau ook op 

lange termijn vast te houden en op te krikken. Kwaliteit heeft hierbij betrekking 

op vorm, voorzieningen en beheer. 

De thema’s van het parkmanagement kunnen verder gediversifieerd worden 

(niet limitatief). 

Ruimtemanagement: 

o verhogen van het efficiënter en zelfs dubbel ruimtegebruik op de 

percelen, 

o duurzaam onderhoud en beheer van de publieke ruimte, 

o verfraaien van de inrichting 

Facility management: 

o uitwerken van een “NOLIM-informatiesysteem” voor intern en 

externe raadpleging en gebruik 

Utility management: 

o gezamenlijk beheer van energiegebruik, 

o ruimte creëren voor recycleerbare energie: windturbines, 

zonnecollectoren, warmtepompen, restwarmte, enz. 

o gezamenlijk beheer van infrastructuur 

Reststoffenmanagement: 

o onderzoeken of reststoffen kunnen herbruikt worden in andere 

processen 

o organisatie van gezamenlijk opslag 

Afvalmanagement: 



o organiseren van een recyclagepark, 

o organisatie van een gezamenlijke ophaling, 

o beheer van gevaarlijke afvalstoffen, 

Milieumanagement: 

o streven naar een gesloten waterbalans, geen wateroverlast van 

uit het bedrijventerrein, 

o vermijden van geluidshinder of geurhinder, opleggen van 

exploitatievoorwaarden 

Vervoermanagement 

o Optimaliseren en bundelen van het vervoer per schip of per spoor 

vanuit het bedrijventerrein, 

o Optimaliseren en bundelen van transporten op de weg, 

o Organisatie openbaar vervoer (collectief vervoer woon - werk) 

o Veiligheid voor de trage weggebruikers 

Vraag naar uitbreiding Nolimpark-noord voor kleine bedrijven 

De gemeente Overpelt wenst nabij haar centrum een nieuwe stedelijke 

sportinfrastructuur uit te bouwen, door het clusteren van bestaande 

sportactiviteiten rondom de Kadijk (zone achter het Mariaziekenhuis). In deze 

optiek zal de infrastructuur van het Indusstadion nabij Overpelt Fabriek - west 

verdwijnen en plaatsmaken voor een uitbreiding van het Nolimpark. 

De aanwezige infrastructuren, de ligging direct aansluitend op het bestaande 

bedrijventerrein, de slechte staat van de bestaande sportinfrastructuur en de 

identiteit als industrielandschap, maken dat deze zone in het noorden van het 

Nolimpark een ruimtelijk-functioneel te verantwoorden locatie vormt voor een 

kleine uitbreiding van het regionaal bedrijventerrein met een type II 

bedrijventerrein (lokale en regionale bedrijven). 

De gemeente vraagt aan de provincie om de gronden van het stadion te 

herbestemmen naar een bepaalde categorie van kleinschalige bedrijvigheid. Op 

deze manier wordt gestreefd naar een bundeling van bedrijvige activiteiten in de 

hoofdruimte ‘Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek’. 

Omdat de sportterreinen van het Indusstadion een bufferfunctie hadden tussen 

de woonkern Overpelt Fabriek-west en het Nolimpark vraagt de gemeente 

eveneens aan de provincie om rekening te houden met de leefbaarheid van 

deze woonkernt. Ze vraagt om aan de uitbreiding van het bedrijventerrein 

bepaalde voorwaarden op te leggen die de leefbaarheid van het woongebied 

Overpelt Fabriek-west zelfs verbeteren. Dit kan door een compacte en hoge 

buffer te maken tussen het woongebied en het bedrijventerrein. 

De gemeente zelf garandeert dat ze niet zal overgaan tot de aanleg van een 

nieuw sportinfrastructuur nabij het centrum – en de verhuis van het Indusstadion 

- als de ruimtelijk ontwikkelingsplannen van de provincie voor dit gebied niet 

voldoende garanties kunnen bieden voor de leefbaarheid van het woongebied 

Overpelt Fabriek - west. Om die reden wil de gemeente beide dossiers 

procedureel aan elkaar koppelen. 

De gemeente stelt de volgende voorwaarden aan de inrichting van dit nieuwe 

bedrijventerrein: 



structuurschets Nolimpark - Noord 

Bedrijventerrein voor kleine bedrijven op kleine percelen, minimaal 0,5 

ha. en maximaal 1ha. 

De ontwikkeling wordt gekoppeld aan de sanering van de vervuilde 

gronden die er al jaren gestockeerd liggen. 

Selectie van bedrijven die geen of weinig hinder veroorzaken, inspraak 

van bewoners. 

Een efficiënte interne verkeerscirculatie, geënt op bestaande 

ontsluitingsmogelijkheden via de Haltstraat (en eventueel een 

bijkomende ontsluiting via de Stuifzandstraat) vanaf het zuiden. 

Een onderbreking van de Haltstraat voor gemotoriseerd verkeer ter 

hoogte van de Leukensstraat (nieuwe bufferzone). 

Twee verbindingen voor langzaam verkeer tussen de woonkern Overpelt 

Fabriek – west en Nolimpark, nl. tussen de Haltstraat en de 

Leukensstraat (bestaand tracé Haltstraat) en tussen de Schoolstraat en 

de Stuifzandstraat. 

Aanleg van een brede, polyvalente buffer (streefbreedte 100m) tussen de 

uitbreiding van het bedrijventerrein en de woonwijk Overpelt Fabriek - 

west. 

De buffer moet (naar analogie van de in Overpelt aanwezige 

stuifzandheuvels) een soort van kunstmatige heuvel worden die naast 

zijn functie als visuele barrière ook een speelelement kan vormen. Het 

moet aanzien worden als een polyvalente, groene schil, die als publieke 

buitenruimte voor de woonwijk Overpelt Fabriek – west en Overpelt 

Fabriek – oost functioneert. Hij kan gedeeltelijk bebost zijn en een 



padennetwerk zorgt voor duidelijke linken met de woonwijk en de 

bestaande (sport)activiteiten (tennis, hondenclub, …) in de bufferzone. 

Integratie van bestaande laagdynamische activiteiten en functies 

(hondenclub, begraafplaats, polyvalent speelveldje, KMTC Tennisclub) 

en eventuele nieuwe laagdynamische activiteiten en/of functies (fit-ometer, 

speeltuintje, wandelpad, …). 

Integreren van duurzaamheidsprincipes in de nieuwe uitbreiding 

Nolimpark en de nieuwe bufferzone (bv. windturbines in of aan de rand 

van de bufferzone, waterbeheer, zuinig en compact ruimtegebruik, …) 

Rekening houden met de bestemming, vrije hoogte en toegankelijkheid 

van de hoogspanningleidingen, -masten en hoogspanningscentrale. 

Het gemeentelijk of provinciaal RUP voor de realisatie van de uitbreiding van dit 

bedrijventerrein zit een openbaar onderzoek en inspraakprocedure verankerd. 

Siberië: mutatie van landelijk woongebied naar bedrijventerrein 

Siberiëstraat 

Omwille van de onverenigbaarheid van de woonfunctie in het industrielandschap 

Nolimpark-Zinkfabriek, vraagt de gemeente aan de provincie om deze landelijke 

woonzone te herbestemmen naar ‘industriezone met mogelijke integratie van 

bedrijfswoning(en)’. 

De modaliteiten van deze geleidelijke mutatie van woongebied naar specifiek 

bedrijvengebied zal gebeuren via een gemeentelijk of provinciaal RUP. In dit 

RUP kunnen voorschriften worden opgenomen waardoor een sociaal 

verantwoorde en geleidelijke mutatie van dit gebied verzekerd wordt. 

Dit kan door uitbreiding van de stedenbouwkundige voorschriften in het 

woongebied langsheen de Siberiëstraat zodat bedrijvigheid (aan 

randvoorwaarden onderworpen) binnen dit woongebied wordt toegestaan. (zie 

nederzettingsstructuur). 

De gemeente stelt voor om de volgende procedure te volgen: 

1. Vastleggen van de initiatiefnemer: gemeente of provincie 

2. Duidelijk maken aan de betrokkenen wanneer het RUP tot 

bestemmingswijziging zal opgesteld worden zodat de bewoners niet in 

onzekerheid zijn. Dit kan gebeuren bij de programmabepaling van het 

afbakeningsproces van het RUP “afbakening stedelijk gebied van de 

bipool Overpelt – Pelt” (voorzien in 2009-2010) 

3. Aanstellen van bemiddelaar tijdens de periode dat het RUP wordt 

opgesteld die de timing bewaakt, de correcte behandeling van de 

inwoners bewaakt, het proces begeleid van het RUP en er voor zorgt dat 

de bemiddeling volgens markt conforme prijzen gebeurt 

4. Streven naar een bemiddelingsperiode van 1 jaar 

5. Inschakeling van het OCMW indien naar een sociale woning dient 

gezocht te worden 

6. Opstellen van een onteigeningsplan indien de bemiddeling niet tot 

resultaten geleid heeft 



Uitbreiding Nolimpark-zuid als bedrijventerrein type II 

De ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein type II (vermenging van 

regionale met lokale bedrijven), aansluitend aan het regionaal bedrijventerrein 

Nolimpark. 

De aanwezige infrastructuren, de identiteit als industrielandschap en de 

bufferende werking van het aangrenzende boslandschap enerzijds, en de grote 

ruimtelijke draagkracht anderzijds, maken dat de bufferzone ten zuiden van het 

Nolimpark een ruimtelijk-functioneel te verantwoorden locatie vormt voor het 

ontwikkelen van het nieuw regionaal bedrijventerrein type II (vermenging 

regionale en lokale bedrijvigheid). 

Tevens wordt er op deze manier gestreefd naar een bundeling van de 

industriële activiteiten in de hoofdruimte ‘Industrielandschap Nolimpark- 

Zinkfabriek’. Het gemeentelijk beleid vraagt aan de provincie om het Nolimpark 

in zuidelijke richting uit te breiden omwille van deze uitgangspunten. 

De bufferzone op het gewestplan is als functie achterhaald. 

De buffering naar de woonwijk Holheide en het achterliggende Park Lage 

Kempen wordt hoofdzakelijk opgevangen door het recreatiebos Holven 

(zie gewenste recreatieve structuur). Het kan versterkt worden onder de 

vorm van een talud, die enerzijds als buffer en anderzijds als 

speelelement kan fungeren. 

Tevens wordt voorgesteld om in het nieuwe regionaal bedrijventerrein 

type II een minimale buffer te voorzien, als esthetische afwerking van het 

bedrijventerrein. Dit kan verwezenlijkt worden in de zone nonaedificandi, 

grenzend aan de IJzeren Rijn. 



De westelijke buffering is gelegen ten westen van de Napoleonweg en 

op grondgebied van de gemeente Lommel (militaire begraafplaats). De 

buffering tussen het aanwezige woonlint op Lommels grondgebied en het 

nieuwe regionale bedrijventerrein type II kan op grondgebied Overpelt 

gerealiseerd worden. Het lijkt zinvoller deze buffer op te geven en te 

ontwikkelen als regionaal/lokaal bedrijventerrein type II omdat alle 

bestaande bedrijventerreinen (KMO-zones) in het stedelijke gebied van 

Overpelt omgeven zijn door (potentiële) woongebieden) en moeilijker te 

ontsluiten bleken (zie ook behoefte aan lokale bedrijventerreinen). 

De bufferzone betreft een braakliggend landbouwterrein, in twee delen 

verdeeld door de N71. Deze verdeling verschaft de mogelijkheid om 

gefaseerd te werk te gaan. 

Het noordelijke deel (ca. 12 ha) is rechtstreeks aansluitbaar op de 

bestaande Industrielaan/Astridlaan, het zuidelijke gedeelte (ca. 12ha) 

tussen de N71 en de IJzeren Rijn kan aangetakt worden ter hoogte van 

de kruising van de N71 en de Industrielaan (nieuwe verkeerssituatie, bv. 

rotonde, …). 

Door de gemeente worden volgende ruimtelijke uitgangspunten voorgesteld voor 

de ontwikkeling van deze uitbreiding: 

Een efficiënte interne verkeerscirculatie, geënt op bestaande 

ontsluitingsmogelijkheden. 

Buffering van de westelijke zijde ter hoogte van de lintbebouwing 

Napoleonweg (grondgebied Lommel) en de bestaande militaire 

begraafplaats (grondgebied Lommel). 

Representatieve beeldbepalende gebouwen als uitstraling en 

imagoversterking van de bedrijvenzone naar de N71. 

Naast lokale bedrijvigheid, tevens ruimte laten voor distributiezones voor 

goederen en grotere bedrijven. Dit echter steeds in een gezonde mix, 

zodat de ruimtebehoevende lokale bedrijvigheid niet opzij gezet wordt. 

Compensatie van de bufferzone door het sterk versnipperd 

landbouwgebied gelegen tussen de Astridlaan, de IJzeren Rijn en de 

noordzuidverbinding gedeeltelijk om te vormen tot nieuwe bufferzone. 

Deze ruiloperatie verhoogt enerzijds de leefkwaliteit van het woonlint 

langsheen de Astridlaan, en versterkt anderzijds de visuele buffering van 

het regionaal bedrijventerrein Nolimpark naar het omliggende open 

(landbouw)landschap 



Grondbalans bedrijventerreinen NOLIM Overpelt 

Een berekening van de inbreidingsmogelijkheden, zowel vanuit de bestaande 

potentiële vrijliggende percelen in privé-eigendom, als de na sanering 

vrijkomende percelen, als de na herlocatie van de bestaande voetbalactiviteiten 

ten zuiden van Overpelt Fabriek-west, wordt in volgende tabel uiteengezet. 

NOLIMPARK (op grondgebied 


Oppervlakte in ha. 

Uitbreiding Nolim Zuid 48,60 ha. 

Uitbreiding Nolim-Noord 

Inbreidingscapaciteit na 

sanering (tijdelijk niet 

realiseerbaar) en herlocatie 

sportactiviteiten 

Totale potentiële 

inbreidingscapaciteit 

9,73 ha. 

58,33 ha. 

Hieruit blijkt dat ca. 58 ha (na sanering en herlocatie sportactiviteiten) binnen de 

industriezone op het gewestplan voor inbreiding en verdichting in aanmerking 

komt. 

Er zijn echter 5 tot 6 ha. gereserveerd door enkele bedrijven, die concrete 

uitbreidingsintenties hebben op deze vrijliggende terreinen. 

Daardoor kunnen we stellen dat er ca. 52 ha. (na sanering en herlocatie 

sportactiviteiten) binnen de industriezone op het gewestplan voor inbreiding en 

verdichting in aanmerking komt. 



9.2.1.5 Visie aangaande zonevreemde bedrijven 

(zie tabel: Toetsingskader ontwikkelingsperspectieven bestaande of potentiële 

en nieuwe (zonevreemde) bedrijven) 

De gemeente voerde een voorstudie uit in het kader van het sectoraal BPA 

zonevreemde bedrijven 1 . Deze studie houdt een gedetailleerde analyse in van 

de bestaande en potentiële zonevreemde bedrijven. De studie geeft een 

ruimtelijk en kwantitatief beeld over deze problematiek op het grondgebied van 


Het beleid wenst aan deze problematiek tegemoet te komen door de opmaak 

van een RUP per specifiek zonevreemd bedrijf. 

Voor de opmaak van een dergelijke voorstudie werd reeds een toetsingskader 

uitgewerkt. Dit toetsingskader wordt opgenomen in het structuurplan voor het 

geval zich bedrijven zonevreemd zouden willen uitbreiden. 

Zonevreemde bedrijven zijn bedrijven die niet gelegen zijn – of willen uitbreiden 

– in een zone die volgens het gewestplan niet bestemd is voor bedrijvigheid, 

meestal de gele agrarische gebieden of groene natuurgebieden. Bedrijven die 

gelegen zijn in het woongebied zijn dus niet zonevreemd. 

Het gemeentebestuur wenst aan de zonevreemde bedrijvigheid een juridisch 

kader aan te reiken om hun activiteiten te bestendigen, uit te breiden of uit te 

doven. De gemeente reikt in dit structuurplan alleen een toetsingskader aan. 

(zie schema toetsingskader ontwikkelingsperspectieven bestaande, potentiële 

en nieuwe zonevreemde bedrijven). 

De beslissing waarom een zonevreemd gelegen bedrijf zich al dan niet verder 

kan ontwikkelen, heeft te maken met juridisch-planologische criteria, de 

hinderlijkheid (structureel-ruimtelijke criteria, omgevingskenmerken) en de 

sociaal-economische criteria. 

Het toetsingskader gaat uit van de volgende afweging: 

Indien een bedrijf als hinderlijk wordt bestempeld zullen er op de 

bestaande locatie geen verdere ontwikkelingsperspectieven worden 

geboden voor de bedrijvigheid. Op termijn is de verhuizing naar een 

bedrijventerrein noodzakelijk. 

Indien een zonevreemd bedrijf niet als hinderlijk wordt gecategoriseerd, 

zal worden nagegaan of de bedrijvigheid al dan niet gelegen is in 

kwetsbaar gebied. Er zijn twee mogelijkheden: 

o Het gaat om bedrijvigheid gelegen in kwetsbare natuur, zoals 

bepaald door het Vlaams gewest en de gemeentelijke natuurlijke 

structuur (VEN, groengebied, natuurgebied, bosgebied of 

agrarisch gebied met ecologisch belang). 

o Het gaat om bedrijvigheid gelegen in kwetsbaar landschap, dat 

op gemeentelijk niveau als kwetsbaar werd geselecteerd. 

1 Voorstudie sectoraal BPA zonevreemde bedrijven werd opgemaakt door Technum nv, september 2002. 

Deze voorstudie bevat een ruimtelijk-functionele analyse en eindconclusie in. Er is niet verder overgegaan 

tot de opmaak van een sectoraal BPA zonevreemde bedrijven. De gemeente wenst, na kennis over de 

zonevreemde bedrijven, via een RUP deze problematiek aan te pakken. 



Afhankelijk van de aard en de kwetsbaarheid van het gebied zijn er 

beperkte ontwikkelingsperspectieven voor de bedrijvigheid. Deze worden 

gekoppeld aan randvoorwaarden voor natuur of landschap. Zo kunnen er 

bijvoorbeeld per bedrijf bijzondere inrichtingsvoorwaarden worden 

vastgelegd. 

Indien een bedrijf niet gelegen is in kwetsbaar gebied, is de ontwikkeling 

afhankelijk van de ligging in zowel de hoofd- en deelruimten als in de 

nederzettingsstructuur. De ontwikkelingsmogelijkheden worden op basis 

van deze afweging gemaakt. 

Een bedrijf dat bijvoorbeeld gelegen is in een woonkorrel in bosgebied of 

in het open landbouwgebied zal nauwelijks ontwikkelingsmogelijkheden 

krijgen. Een bedrijf dat gelegen is in een woningconcentratie die 

opgenomen wordt in het woongebied zal wel meer 

ontwikkelingsmogelijkheden krijgen. 

Uitzondering vormen de bakens: het beleid dat hiervoor gevoerd wordt is 

erop gericht de bestaande beeldkwaliteiten zoveel mogelijk te vrijwaren. 

Indien dit zou kunnen gebeuren dank zij bedrijvigheid, dan kan de 

bedrijvigheid zich in deze baken handhaven, onafhankelijk van de ligging 

maar wel na gebiedsgerichte en bakengerichte afweging. 

Een transportbedrijf kan bv. niet in een langgevelhoeve, een horecazaak 

wel. 

In het kader van het sectoraal BPA zonevreemde bedrijven werden 18 bedrijven 

opgenomen waarvan: 

5 bedrijven beperkte uitbreidingsmogelijkheden zullen krijgen, 

5 bedrijven bestendigd zullen worden zonder uitbreidingsmogelijkheden, 

4 bedrijven dienen te worden geherlokaliseerd, 

4 bedrijven op hun locatie zullen moeten uitdoven. 

Het gemeentebestuur zal om de bestaande bedrijvigheid maximaal te integreren 

gemeentelijke uitvoeringsplannen uitwerken per bedrijf. 

Van de vier te herlokaliseren bedrijven, zijn er reeds twee verplaatst naar het 

regionaal bedrijventerrein Nolimpark 1 . Een derde zonevreemd bedrijf heeft de 

beslissing genomen zich te herlokaliseren buiten de gemeente Overpelt. 

Het overige zonevreemde bedrijf kan een plaats toegewezen krijgen op het 

nieuwe regionale bedrijventerrein type II Nolimpark-zuid. 

De onteigening van de gronden (bufferzone) dient via een RUP geregeld te 

worden. 

1 Deze herlokalisaties van Rova aanhangwagens bvba en H. Dilissen en zonen bvba zijn reeds 

geherlokaliseerd. Een gedeelte van de activiteiten van H. Dilissen en zonen bvba zijn momenteel 

gesitueerd op het regionaal bedrijventerrein Nolimpark. 



9.2.2 Gewenste structuur van de handelsactiviteiten binnen de gemeente 

Overpelt 

9.2.2.1 Handel in het kleinstedelijke gebied 

Het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt is het handelscentrum van de regio. 

De nieuwe handelsactiviteiten worden dan ook prioritair in het kleinstedelijk 

gebied gesitueerd, met een duidelijk onderscheid tussen handel in de beide 

centra Overpelt en Neerpelt, en handel in het zogenaamde tussengebied tussen 

de beide centra Neerpelt en Overpelt. 

De volgende zones worden geselecteerd als specifieke concentratiezones voor 

handel en diensten, met elk een specifiek beleid: 

Het handelscentrum van Overpelt wordt afgebakend ter hoogte van de 

Dorpsstraat, de Oude Markt en de Heuf. 

Binnen dit handelscentrum worden de centrumversterkende, 

kleinschalige handelsactiviteiten (horeca, detailhandel, etalage- en 

loketfuncties, …) gebundeld in het kader van het revitaliseren van de 

dynamiek van het centrumgebied. 

De inrichting van het openbaar domein (wandelaars en fietsers als 

hoofdgebruiker van de publieke ruimten) en het integreren van deze 

perimeter in toekomstige stadswandelingen moeten het handelscentrum 

als één duidelijk herkenbaar functioneel geheel vormgeven. 

De Leopoldlaan, als historisch gegroeid handelslint, wordt als een (daar 

waar voldoende ruimte voorhanden is) groene, stedelijke boulevard 

verder vorm gegeven. Bestaande (handels)activiteiten worden 

geconsolideerd en nieuwe, kleinschalige (handels)activiteiten kunnen 

zich langsheen deze stedelijke boulevard blijven vestigen, weliswaar 

steeds in combinatie met wonen. 

Nieuwe grootschalige (handels)activiteiten worden gebundeld in de 

stedelijke ontwikkelingsclusters of ‘kamers’, gelegen in het tussengebied 

tussen beide centra Overpelt en Neerpelt. 

Op die manier wordt de Leopoldlaan niet verder belast door 

grootschalige functies en activiteiten en fungeert de Leopoldlaan als een 

representatieve en functionele (lokale) verbinding tussen beide centra en 

als een kapstok waaraan nieuwe stedelijke ontwikkelingsclusters (bv. 

handelszone “Den Dries”, …) worden opgehangen. 

De nieuwe compacte handelszone “Den Dries” (omgevormde KMO-zone 

Haspershoven, zie hoger ‘Gewenste structuur van de bedrijvigheid) 

ontwikkelt zich als nieuwe stedelijke ontwikkelingscluster, 



Bron: structuurschets toelichtingsnota BPA “Den Dries” art. 14 en herziening van het BPA 

“Haspershoven” art. 15, Technum nv, november 2004 

Het gebied werd herbestemd via een bijzonder plan van aanleg 

herbestemd van KMO zone tot een handelszone: een zone voor 

middelgrote handelszaken - detailhandel. 

De handelszone vormt een strategische locatie omwille van de centrale 

ligging tussen de beide kernen Overpelt en Neerpelt (versterken van de 

bipoolgedachte), omwille van de gunstige ligging ten opzichte van de 

belangrijkste verkeersontsluitingen (Leopoldlaan) en omwille van de 

potentiële de inbreidingsgedachte.. 

Overpelt wil met de handelszone “Den Dries” het baanwinkelfenomeen 

aan banden leggen. De kleinschalige nederzettingsstructuur in het 

centrum biedt geen mogelijkheid om middelgrote handelspanden onder 

te brengen. De zone “Den Dries” heeft voldoende oppervlaktecapaciteit 

voor middelgrote handelszaken. De keuze van het gebied sloot aan bij 

de bestaande, historisch gegroeide handelsbestemmingen op deze 

plaats. Het bood de mogelijkheid aan reeds gevestigde handelszaken om 

zich te integreren. 

De middelgrote detailhandelszaken (naar handelsprofiel en branchering) 

moeten wel complementair zijn aan de handel in de kernen van het 

kleinstedelijk gebied. Er zijn daarom in de handelszone “Den Dries” geen 

kleinschalige winkelpanden toegestaan. 

Daardoor kunnen in de toekomst de middelgrote handelszaken 

gecentraliseerd worden op één plek. Zodanig wordt een optimalere 

ruimtelijke verweving en bereikbaarheid te verkregen tussen 

verschillende handsactiviteiten. Ook het parkeergebeuren kan 

gecentraliseerd worden.. 

De bestemming van handel is hier meer op zijn plaats dan op de 

Leopoldlaan die geen ruimte heeft voor grote handelszaken. “De Dries” 

vult één van de stedelijke kamers op die voorzien zijn in deze zone. 



Het BPA vraagt flexibiliteit naar het voorlopig onbepaalde ontwikkelingen 

in het aangrenzende binnengebied Haspershoven. Er worden geen 

bijkomende ‘achterkanten’ gecreëerd. De handelszone “den Dries” 

integreert zich optimaal in het bestaande weefsel én in toekomstige 

ontwikkelingen van het binnengebied Haspershoven. 

Handel in de woonwijk Overpelt –Fabriek -west 

Een lokaal voorzieningenniveau concentreert zich het best langsheen de 

Schoolstraat, Ze moet het sociale leven ondersteunen, in samenhang 

met het bestaande verenigingsleven. 

Dit centrumgebied biedt ruimte voor mogelijke kleinschalige en 

woonkerngebonden handelsactiviteiten. 

Handel in Overpelt Fabriek -oost 

De woonfunctie en verblijfskwaliteit is hier prioritair. 

Handelsvoorzieningen zijn momenteel zeer miniem aanwezig. Door de 

ligging van de woonkern in de directe nabijheid van het kleinstedelijk 

gebied, wenst de gemeente enkel de bestaande, lokale 

handelsvoorzieningen (op wijkniveau) toe te laten. 

Handel in het buitengebied 

Het historisch gegroeide handelslint Astridlaan: 

Het historisch gegroeid handelslint langsheen de Astridlaan ligt in de 

voorgestelde afbakening van het stedelijk gebied. De gemeente 

beschouwt dit gebied als een lokaal handelslint en vraagt aan de 

provincie om dit als dusdanig te erkennen bij de afbakening van het 

stedelijk gebied. Er wordt gestreefd naar een optimale verweving 

woonfunctie-handelsactiviteiten op een luw niveau. 

Een buffer naar het noordelijk gelegen regionaal bedrijventerrein 

Nolimpark, de N71 en de N74 moet de woonkwaliteit langsheen de 

Astridlaan verbeteren (visuele en geluidsbuffering). 

In het gebied mogen geen nieuwe handelszaken opgestart worden. 

Bestaande kunnen blijven, kunnen aanpassingen doen maar kunnen niet 

meer substantieel uitbreiden. 

Ter hoogte van de kruising van de Astridlaan met de N71 opteert het 

beleid om een beeldbepalend bouwvolume in te planten, dat de poort tot 

het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek visueel versterkt. 

Het handelsapparaat van de woonkern Lindel is momenteel 

complementair aan Overpelt centrum uitgebouwd. 

Enkel woonkerngebonden handel is toegelaten in de toekomst. Nieuwe 

woonkerngebonden activiteiten moeten zich bij voorkeur bundelen in de 

directe omgeving van de Parkstraat. Nieuwe inplantingen, die het niveau 

van de woonkern overschrijden, worden niet meer toegelaten. 

De bestaande, verspreidliggende handelszaken (garages, …) langsheen 

de Lindelsebaan kunnen nog wel kunnen optimaliseren maar niet 

substantieel uitbreiden. 



Handel in de woonwijk Holheide 

De wijk Holheide kan een handelsvoorziening voor de dagelijkse 

voorzieningen (plaatselijke superette, bakker, enz.). 



10. DE GEWENSTE VERKEERSSTRUCTUUR 1 

10.1 BOVENGEMEENTELIJK BELEID 

Volgens het RSV komt er op het grondgebied van Overpelt geen hoofdweg voor. 

De N71 vanaf de A13 te Herentals tot de N74 te Overpelt en de N74 van de A2 

te Houthalen tot aan de Nederlandse grens (richting Eindhoven) werden als 

primaire wegen type I geselecteerd. 

Betreffende de wegeninfrastructuren wordt gesteld in de bindende bepalingen 

dat het Vlaams Gewest de hoofdwegen, primaire wegen I en II selecteert. De 

provinciale overheid behandelt de secundaire wegen. 

Op provinciaal niveau worden er geen (secundaire) wegen geselecteerd op het 

grondgebied van Overpelt. 

Het RSPL spreekt wel over een noodzakelijke verbetering van de noord-zuid 

verbindingen om de Kempische As en Midden-Limburg op een optimale manier 

met elkaar te verbinden. De heropwaardering van de spoorlijn 18 Neerpelt- 

Zonhoven en de spoorlijn Genk-Zonhoven kan in deze context aangehaald 

worden als strategische projecten. 

Als nader onderzoek uitwijst dat de IJzeren Rijn als A-lijn (=openbaar vervoer 

van bovenprovinciaal niveau) kan worden ontwikkeld, zal in het kleinstedelijk 

gebied Neerpelt-Overpelt, eventueel op een nieuwe lokatie, minstens een 

knooppunt van niveau B 2 kunnen worden gerealiseerd. 

10.2 DOELSTELLINGEN OP GEMEENTELIJK NIVEAU 

De doelstellingen op gemeentelijk niveau kunnen als volgt worden 

geformuleerd: 

ontwikkelen van een duurzaam gemeentelijk verkeers- en 

mobiliteitsbeleid; 

garanderen c.q. verhogen van de bereikbaarheid van de ruimtelijke 

functies binnen de gemeente; 

ontwikkelen van een selectieve automobiliteit, ook voor de kortere ritten 

(tot 5 km); 

verhogen van de verkeersveiligheid op gemeentewegen; 

komen tot een categorisering van gemeentewegen; 

verhogen van de leefbaarheid in woon- en centrumgebieden; 

versterken van de stedelijke en gemeentelijke activiteiten; 

1 Bron: Mobiliteitsplan Overpelt, Beleidsplan definitieve versie 30 november 2004, Technum nv. 

2 “Knooppunten van niveau B hebben een gemiddelde halteafstand van 10 à 20km. Het betreft IR- 

verbindingen of regionale snelbussen met een gemiddelde wenssnelheid van 50 tot 70 km/u. Ook in dit 

geval moeten het stads- en streeknet op een kwalitatieve wijze worden gekoppeld aan de stations 

(uittreksel uit het RSPL, febr. 2003).” 



komen tot een inzicht en verlichting/oplossing van de 

parkeerproblematiek; 

formulering van aanbevelingen of beleidsadviezen ter aanpak van de 

mobiliteitsproblemen; 

het komen tot een gewenste ruimtelijke structuur op gemeentelijk niveau; 

het aanbieden van sensibiliserings- en preventiecampagnes; 

10.3 CATEGORISERING VAN HET WEGENNET 

(zie kaart nr. 22: Gewenste categorisering van het wegennet Overpelt) 

10.3.1 Algemeen 

Door middel van een wegencategorisering wordt getracht om een betere 

structurering van het wegennet te realiseren, en hierdoor ook een optimaler 

gebruik van de infrastructuur te bereiken. Bindend voor de gemeente Overpelt 

zijn de bepalingen die reeds in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) 

en het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg (PRSL) zijn gemaakt. 

Het RSV selecteert enkel de hoofdwegen en primaire wegen. Hoofdwegen zijn 

de autosnelwegen die het verbindend netwerk vormen op (inter)nationaal 

niveau. Primaire wegen hebben als taak het verbinden en verzamelen op 

Vlaams niveau. 

Men onderscheidt de volgende types primaire wegen: 

Primaire wegen I : Verbinden op Vlaams niveau; 

Primaire wegen II : Ontsluiten op Vlaams niveau; 

De provincie selecteert de secundaire wegen die verder worden onderverdeeld 

in type I, type II en type III. De functies van deze typen zijn als volgt: 

Secundaire wegen I: Verbinden op provinciaal of bovenlokaal niveau; 

Secundaire wegen II: Ontsluiten op provinciaal of bovenlokaal niveau; 

Secundaire wegen III: Verbinden en/of ontsluiten voor openbaar vervoer 

en fietsverkeer op provinciaal niveau of bovenlokaal niveau; 

Alle overige wegen behoren tot de lokale wegen, die de gemeente zelf verder 

moet onderverdelen in respectievelijk lokale wegen type I, type II en type III. De 

functies van deze types zijn als volgt: 

Lokale wegen I: lokale verbindingswegen. De hoofdfunctie van deze 

wegen is het verbinden op lokaal niveau, van kern tot kern. Het ontsluiten 

en toegang geven tot individuele bestemmingen zijn aanvullende (doch 

zoveel mogelijk te beperken) functies. 

Lokale wegen II: gebiedsontsluitingswegen. De hoofdfunctie van deze 

wegen is het verzamelen en ontsluiten op lokaal niveau naar wegen van 

hogere orde. Deze wegen kunnen ook een beperkte verbindende functie 

vervullen alsook toegang geven tot individuele bestemmingen. Ook hier 



weer geldt dat men deze nevenfuncties zoveel mogelijk beperkt moet 

houden 

Lokale wegen III: erftoegangswegen. De hoofdfunctie van deze wegen is 

het toegang geven tot individuele, aanpalende bestemmingen en 

percelen (erffunctie). De verblijfsfunctie primeert. Op deze wegen mag in 

principe enkel bestemmingsverkeer voorkomen. Doorgaand verkeer dient 

te worden geweerd, eventueel met fysieke maatregelen ("doorknippen"). 

Deze wegen kunnen zowel in het woongebied, landelijk gebied of in 

industriegebied voorkomen. 

10.3.2 Specifieke invulling voor Overpelt 

De volgende wegencategorisering is aan de orde: 

Hoofdwegen: 

o geen hoofdwegen geselecteerd voor Overpelt door het RSV 

Primaire wegen I: 

o de N71, 

o N74. 

Primaire wegen II: 

o geen primaire wegen type II geselecteerd in RSV (zie verder) 

Secundaire wegen I: 

o geen secundaire wegen type I geselecteerd in het PRSL 

Secundaire wegen II: 

o geen secundaire wegen type II geselecteerd in het PRSL 

Secundaire wegen III: 

o geen secundaire wegen type III geselecteerd in het PRSL 

Lokale wegen I: 

o Breugelweg, 

o N712 (Leopoldlaan), 

o N790 (Haagdoorndijk). 

Lokale wegen II: 

o de N715, 

o de Astridlaan, 

o de Houtmolenstraat-Fabrieksstraat, 

o de Ringlaan, 

o de Lindelsebaan, 

o de Holvenstraat, 

o de Sellekaertsstraat, 

o de Gortenstraat ten oosten van de Revalidatie- en M.S. centrum, 



Lokale wegen III: 

o alle overige wegen 

Bij deze categorisering dient aanvullend gewezen op volgende elementen: 

o In het kader van de selectie van de bovenlokale wegen dient in dit 

beleidsplan gewezen op het akkoord tussen gemeente en AWV om de nieuw 

aan te leggen weg tussen N74 en N712-Ringlaan te selecteren als 

secundaire weg type II. 

Met deze keuze wenst de gemeente zondermeer ook de relatie te leggen 

met het belang van de ontsluiting van het kleinstedelijk gebied Overpelt- 

Neerpelt. De aansluiting van deze weg op de N712-Ringlaan dient 

herbekeken te worden. 

o De gemeente is, uitgaande van de realisatie van de verbindingsweg tussen 

de N74 en de N712-Ringlaan, voorstander van de categorisering van de 

Lindelsebaan, de Astridlaan en de Houtmolenstraat/Fabrieksstraat als lokale 

wegen type II. 

Immers ontstaat na de aanleg van de verbindingsweg een kader voor 

verdere verkeersremmende maatregelen op deze onderliggende wegen, 

zodoende dat het doorgaand verkeer op deze wegen ontmoedigd wordt. 

Op niveau van de Lindelsebaan zijn in die zin ook reeds ingrijpende 

profielwijzingen gebeurd (conform studie uitgevoerd door de Hogeschool 

voor Verkeerskunde). 

10.4 BELEID M.B.T. VERBLIJFSGEBIEDEN, SCHOOLOMGEVINGEN 

EN HET VOETGANGERSNETWERK 

Om de verkeersveiligheid in de schoolomgevingen en de verblijfsgebieden te 

verhogen zullen in de gemeente, en dit hoofdzakelijk in de belangrijkste 

verkeersaders in de woonkernen van de gemeente Overpelt, ‘autoluwe’ zones 

worden aangeduid als mogelijke herinrichtingmaatregelen. 

Ook gaat bijzondere aandacht naar die plaatsen waar kwetsbare 

verkeersdeelnemers geconfronteerd worden met snelverkeer (daar waar 

hoofdwegen moeten gekruist worden). 

In verblijfsgebieden staat de erffunctie centraal. 

Het autoverkeer dient zijn gedrag aan te passen aan de ruimtelijke omgeving en 

haar gebruik. Verkeersmenging is het uitgangspunt. De snelheid bedraagt 

hoogstens 30 km/u. (in uitgesproken verblijfsgebieden en woonstraten binnen de 

bebouwde kom) tot evt. 50 km/u. (in zgn. "gemengde" gebieden). Een aantal 

typische woongebieden waar op dit moment een snelheid van 70 of zelfs 90 

km/u. van kracht is, moeten van een bebouwde kom of zone 50 worden 

voorzien. Bijkomende zones 30 buiten de bebouwde kommen zijn niet direct aan 

de orde. 

Alle woongebieden in Overpelt worden beschouwd als verblijfsgebied (zij het 

uitgesproken verblijfsgebieden of gebieden met kleine landschapselementen), 

met uitzondering van de woonstroken langs: 



De secundaire wegen waar de doorstroomfunctie van het verkeer 

evenwaardig is aan de verblijfsfunctie. Ze kunnen ingericht worden als 

doortochten. 

De lokale wegen type I en II, waar naast het wonen een 

doorstroomfunctie moet behouden blijven voor het verkeer. 

Voor die zones waar woongebieden en secundaire of lokale wegen types I en II 

met elkaar in aanraking komen, dient er een afweging doorgevoerd te worden 

afhankelijk van de specifieke ruimtelijke doelstellingen van deze doortochten. 

Wel vraagt het verblijfsklimaat speciale aandacht in de schoolomgevingen. Een 

goede organisatie aan de schoolpoort en maatregelen om het autoverkeer (al 

was het maar lokaal in de onmiddellijke nabijheid van de poort) moet worden 

nagestreefd. Recent zijn rond alle scholen maatregelen genomen waardoor de 

snelheden niet of nauwelijks hoger meer zijn dan 30 km/u. Vanaf 1 september 

2005 wordt een zone-30 ingevoerd voor de schoolomgevingen in Overpelt. 

De Leopoldlaan is hierop een uitzondering. Hier moet worden gezocht naar een 

heroriëntatie van de schooluitgangen of een verkeersveilige herinrichting van 

het openbaar domein. 

Het voetgangersnetwerk wordt op verschillende vlakken geoptimaliseerd: 

Het voetpadennet primeert in de geselecteerde verblijfsgebieden. 

Continuïteit van de routes is een voorwaarde. 

Waar nodig kunnen voetgangers"doorsteken" worden gecreëerd. 

Veilige oversteekvoorzieningen moeten worden gecreëerd. 

10.5 PARKEERBELEID OVERPELT-CENTRUM 

Het parkeerbeleid vormt één van de beleidsaspecten die invloed heeft op de 

modale shift (keuze van verplaatsingsmiddel), maar heeft ook rechtstreeks 

impact op het functioneren van de ruimtelijke activiteiten. 

Overpelt centrum 

Zeker in Overpelt centrum zal het te voeren parkeerbeleid een belangrijk 

onderdeel gaan vormen binnen het mobiliteitsbeleid. Naast de verdere 

toekomstige uitbouw van het stedelijk gebied (in het algemeen) zijn de actuele 

ontwikkelingen rond het nieuwe Mariaziekenhuis en het PPS-project (in het 

bijzonder) belangrijke factoren t.a.v. het te voeren parkeerbeleid. Onderstaand 

wordt de context aangegeven. 

Er wordt in ieder geval uitgegaan van een “stand-still” van het aantal 

parkeerplaatsen binnen de Ringlaan. Dit principe wordt omschreven als een 

principe waarbij naar de toekomst toe de huidige aanbodsituatie als 

kwantitatieve norm wordt aangenomen. Deze norm wordt aanzien als het totaal 

aanbod aan parkeerplaatsen – inclusief private parkeerplaatsen – binnen een in 

overleg afgebakend gebied. Wel kunnen wijzigingen inzake spreiding en 

desgevallend invoering van een regulerend parkeersysteem aan de orde zijn. 

De invulling van bijkomende parkeerbehoeftes die voortvloeien uit nieuwe 

ruimtelijk-functionele invullingen in het centrumgebied worden in het kader van 

het vergunningenbeleid nader bekeken. 



Uit de bevindingen van de parkeeranalyse blijkt dat er vooralsnog geen reden 

om naar een stringenter parkeerbeleid over te gaan. In die zin is een verdere 

differentiatie naar parkeerduur (aanvullend op huidige blauwe zone) pas 

noodzakelijk bij een verdere toename van de parkeerdruk. 

Bij de uitwerking van een gedifferentieerd parkeersysteem geeft de nieuwe 

wetgeving terzake hiertoe meer flexibiliteit. Zo kan het wenselijk worden om op 

termijn op de Oude Markt, de Nieuwe Markt en Dorpsstraat het parkeren strikter 

in tijdsduur te beperken dan op de overige straten en pleinen. 

Op korte termijn engageert de gemeente zich om een parkeersbeleidsplan voor 

Overpelt-centrum uit te werken. Dit plan wordt ingeleid vanuit een tweetal acute 

ontwikkelingen: 

o Het PPS-project 

Voor de verdere functionele invulling van “De Heuf” ten westen van de 

Dorpsstraat (cfr. bouw van het PPS-project met een geschatte 

parkeerbehoefte van 300-400 plaatsen) ontstaat een parkeereffect op de 

onmiddellijke centrumomgeving. In functie van de opvang van deze behoefte 

noodzaakt zich een duidelijke parkeervisie. 

Deze parkeervisie wordt uitvoerig uiteengezet in de nota “Parkeeradvies 

Overpelt – Centrum”, opgesteld door Technum nv, maart 2005. 

o Het Mariaziekenhuis 

Ook de opening van het Mariaziekenhuis (najaar 2005) ging gepaard met 

een sterke parkeerdruk (parkeervlucht naar het centrum o.w.v. betalend 

bezoekersparkeren). 

In het kader van een oordeelkundige opvang van de parkeerdruk is het van 

belang dat een geïntegreerde parkeervisie voor het centrumgebied (en in 

samenhang/overleg met het ziekenhuis) ontwikkeld wordt. 

In het kader van de opvang van de parkeerdruk is het uiteraard van belang 

dat ook voor de bereikbaarheid van het ziekenhuis de alternatieve modi 

(vooral openbaar vervoer en fiets) aan bod kunnen komen. 

De andere woonkernen 

In de andere woonkernen beperken de parkeermaatregelen zich tot het invoeren 

van structurerende ingrepen teneinde nabij het voorzieningenaanbod veilige 

parkeersituaties te creëren. Hierbij denken we aan het parkeeraanbod nabij 

scholen, concentraties van handel, locaties met dienstverlening, e.d. ) Deze 

maatregelen moeten ook rechtsreeks gezien worden in het kader van de 

opwaardering/verfraaiing/herinrichting van het openbaar domein. 



10.6 AANPAKKEN VAN DE STATIONSOMGEVING OVERPELT 

VANUIT EEN GEÏNTEGREERDE GEBIEDSGERICHTE BENADERING 

VAN HET KLEINSTEDELIJK GEBIED 

De gemeente Overpelt is sterk gebaat bij de opwaardering van het station en de 

stationsomgeving teneinde het personenverkeer over langere afstand op een 

duurzame manier te laten plaatsvinden. 

Momenteel speelt de discussie op hoger beleidsniveau of het station Overpelt 

dan wel Neerpelt moet worden uitgebouwd. 

In het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg is sprake van een nieuw 

station “Pelt”, eventueel op een nieuwe locatie tussen Neerpelt en Overpelt. 

De gemeente Overpelt richt haar beleid op een bundeling van de beide stations 

Overpelt en Neerpelt tot één multimodaal verkeersknooppunt voor het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt en dit ter hoogte van het huidige 

woonuitbreidingsgebied WU9, aansluitend aan de IJzeren Rijn. 

Dit nieuw openbaar vervoerstransferium zou in logische en directe relatie staan 

met het nieuwe ziekenhuis, de nieuwe verbinding met de N74, het centrum van 

Overpelt en de rest (via lokale buslijnen, fietsen wandelpadennetwerk, …) van 

het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt. 

Een voldoende groot aanbod aan parkeermogelijkheden, het uitbouwen van een 

openbaar vervoerstransferium en een goede auto- en fietsbereikbaarheid is 

essentieel voor het functioneren van deze transitzone. 

Bijkomende kantoorfaciliteiten, commerciële activiteiten e.a. kunnen zich op 

deze lokatie vestigen, indien de behoefte kan aangetoond worden en indien ze 

complementair zijn aan het commercieel aanbod en het aanbod aan kantoren in 

de beide stadscentra. Zodanig wordt een verschuiving van handelszwaartepunt 

uit de beide centra tegengegaan. 

10.7 HET FIETSBELEIDSPLAN: HET OPTIMALISEREN VAN HET 

FUNCTIONEEL EN TOERISTISCH-RECREATIEF 

FIETSPADENNETWERK 

(zie kaart nr. 23: Het fietsbeleidsplan) 

10.7.1 Algemeen 

Het fietsbeleidsplan focust in het mobiliteitsplan vnl. op de netwerkvorming. 

Belangrijk uitgangspunt is ook de stelling dat een fietsroutenetwerk geen 

synoniem is van een fietspadenplan, wat impliceert dat een fietsroute evenzeer 

kan lopen via een straat met gemengd verkeer, dan via een weg met aparte 

fietsvoorzieningen. 

10.7.2 Functioneel fietsroutenetwerk 

Functionele verplaatsingen zijn verplaatsingen met een duidelijk doel. Fietsen 

naar het werk, naar de winkel of naar school bijvoorbeeld. Het gaat om 

dagelijkse verplaatsingen. Meestal over een relatief korte afstand. 



De provincie Limburg tekende voor beide verplaatsingen een netwerk uit: een 

bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en een recreatief fietsroutenetwerk. 

De functionele fietser verlangt een fietsroutenetwerk dat direct, samenhangend, 

comfortabel en veilig is. De provinciale mobiliteitscel tekende samen met het 

Vlaamse Gewest een Limburgs “bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk” uit 

(BFF). Dit netwerk legt de belangrijkste fietsverbindingen vast in de provincie 

Limburg. Verbindingen tussen de grotere woonkernen en attractiepolen als 

bedrijven, scholen en winkelcentra. 

Er bestaan 3 soorten routes op dit netwerk (zie kaart ”Provinciaal functioneel 

fietsroutenetwerk” in het mobiliteitsplan Overpelt) 

o Nonstop-hoofdroutes : 

snelle verbindingen tussen twee kernen met een hoog potentieel aan fietsers 

o bovenlokale functionele fietsroutes : 

logische verbindingswegen tussen kernen en attractiepolen 

o bovenlokale alternatieve functionele fietsroutes : 

verbinding als alternatief voor de functionele fietsroutes 

De gemeente Overpelt ondersteunt het provinciaal functioneel fietsroutenetwerk 

en zal haar gemeentelijk functioneel fietsroutenetwerk hierop laten aansluiten. 

Het fietsverkeer is in principe een prima alternatief voor het lokale autoverkeer 

en zelfs voor de autoverplaatsingen van kern tot kern (max. 5 km). Om een zo 

groot mogelijke "modal shift" naar de fiets te bereiken kunnen in dit scenario de 

volgende doelstellingen en maatregelen worden genoemd: 

In verblijfsgebieden wordt de fiets (en de voetganger) de norm. De 

snelheid van het autoverkeer moet naar omlaag. Verkeersmenging is het 

uitgangspunt, ook al gaat dit ten koste van de vlotheid van het 

autoverkeer 

In verkeersgebieden dienen fietspaden te worden aangelegd (buiten de 

bebouwde kom zo veel mogelijk vrijliggend). 

In de zogenaamde "gemengde" gebieden buiten de bebouwde kom moet 

van geval tot geval bekeken worden welke maatregel het meest 

opportuun is. Het systematisch aanleggen van fietsvoorzieningen in het 

buitengebied is nagenoeg onhaalbaar. 

Speciale aandacht moet gaan naar schoolomgevingen (in combinatie met 

voetgangersmaatregelen en verplichting inzake invoering van zone 30) 

Fietsoversteken moeten waar nodig veiliger worden gemaakt. 

Conform de wegencategorisering heerst er op een lokale weg type II een regime 

van verkeersscheiding, dus een rijbaan met aparte fietspaden. Binnen de 

bebouwde kom of zone 50 kunnen deze aanliggend, bij 70 km/u moeten deze 

vrijliggend of verhoogd. 

Binnen het gemeentelijk grondgebied zijn een reeks aanpassingen wenselijk. 

Voor het beleid zijn volgende wegen belangrijk: 

Voor de korte termijn: 

- De N712 (Leopoldlaan) (cfr. ook problematiek schoolomgeving); 

Voor de middellange tot lange termijn: 

- De Houtmolenstraat-Fabrieksstraat (gedeelte reeds uitgevoerd); 

- De N712 Astridlaan; 

- De N715 Napoleonweg; 



- De Hoevenstraat (in functie van het Bovenlokaal Functioneel 

Fietsroutenetwerk) 

- De Bemvaartstraat (idem) 

- De Spoorwegstraat 

Deze aanbevelingen worden op de takenlijst gezet van het mobiliteitsplan dat in 

herziening is. 

Bij de realisatie van fietsvriendelijke projecten rekent de gemeente op een 

gerichte ondersteuning vanuit het bovenlokaal (lees gewestelijk én provinciaal) 

beleidsniveau. 

10.7.3 Recreatief fietsroutenetwerk 

Aangezien recreatief fietsen een belangrijke troef en verder uit te bouwen 

potentie is, is het wenselijk dat dit netwerk in de toekomst verder wordt 

uitgebreid met nieuwe routes, eventueel gemeentegrensoverschrijdend. 

Complementariteit met het functioneel netwerk moet worden voorgestaan. 

Het beleid richt zich op het enten van de belangrijkste bezienswaardigheden 

(bakens en beeldbepalende elementen, natuurgebieden, commercieel 

centrumgebied Overpelt, …) op haar lokaal recreatief fietsroutenetwerk. 

Acute knelpunten (cfr. ongevallen) zijn niet dadelijk aanwijsbaar, zodat op korte 

termijn geen dwingende maatregelen noodzakelijk zijn. Dit neemt niet weg dat 

verbeteringen wenselijk zijn; het betreft hier maatregelen op de kruising van 

verkeerswegen en het landelijk toeristisch fietsnetwerk. Beschouwd vanuit het 

fietsroutenetwerk Limburgse Kempen kunnen de volgende fietsoversteken 

aangekaart worden: 

kruising met de N715-Napoleonweg, de Lindelsebaan, de Houtmolenstraat, 

de N712-Astridlaan, … 

De kruising van het fietspad op de ex-spoorlijn 18 (t.h.v. de 

Bemvaartstraat, de Spoorwegstraat, de Heesakkerstraat, de Breugelweg en 

de Kapelstraat) 

Er kan in overleg met de gemeente Neerpelt getracht worden om de missing link 

tussen lijn 18 en het fietsroutenetwerk van Neerpelt te realiseren. Hiervoor is 

evenwel het akkoord van de NMBS noodzakelijk. 

10.8 WANDELPADENNETWERK 

Voor wat betreft het wandelpadennetwerk wordt de nadruk gelegd op het 

benutten van bestaande, dikwijls historische voetwegen. Ze vormen 

oorspronkelijke verbindingen tussen de kernen. Het zijn dikwijls logische 

verbindingen, die het “harde” wegennetwerk vermijden. 

Soms gaat het om kleine, nauwelijks herkenbare of overgroeide paden, soms 

om echte wegen. Alle wegen die aangeduid werden op de buurtwegenatlas (eind 

19 de eeuw) zijn in principe publiek toegankelijk en kunnen een rol vervullen in 

het netwerk voor langzaam verkeer. 



Veel van deze wegen en paden zijn ondertussen verdwenen. Waar ze nog 

voorkomen dienen ze te worden opgewaardeerd. De gemeente stelt een 

inventaris op. 

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende netwerken van paden 

(zie ook hoofdstuk “Gewenste recreatieve en toeristische structuur): 

het verhard padennetwerk, 

het onverhard netwerk van trage wegen. 

Beide systemen hebben gemeen dat ze gemeentegrensoverschrijdend zijn. Ze 

moeten dus vanuit een regionale invalshoek geconcipieerd worden. Ze staan 

zowel ten dienste van de eigen bevolking als ten dienste van de toeristen en 

hebben dus een dubbele doelgroep. 

Het concept voor beide netwerken is verschillend: 

Het verhard padennetwerk: 

staat ten dienste van landbouwers en fietsers of omwonenden, 

is verhard of semi-verhard, 

staat altijd open, 

loopt eventueel samen met woonlinten, 

is op zoveel mogelijk plaatsen autovrij, 

kan ook gekoppeld worden met functioneel fietsen, 

kruist wegen voor groot verkeer, 

wordt gekoppeld aan bezienswaardigheden. 

De basisstructuur van dit netwerk bestaat uit het fietsroutenetwerk maar kan 

verder aangevuld worden met een aantal bijkomende verbindingen. 

Het onverhard netwerk van trage wegen: 

staat ten dienste van wandelaars en ruiters, 

bestaat uit onverharde wegen, kiezelwegen of graspaden, 

moeten tijdelijk kunnen afgesloten worden in geval van verontrusting tijdens 

het broedseizoen of in geval van overbetreding (paarden, wandelclubs, …), 

kan eventueel samenlopen met het verharde padennetwerk maar niet met 

lintbebouwing, 

is overal autovrij behalve in de centra waar het de voetpaden volgt, 

kruist alleen maar wegen voor groot verkeer of lokale verbindingswegen, 

wordt gekoppeld aan bezienswaardigheden. 

Het onverhard trage netwerk van paden is niet altijd sluitend in de gemeente. 

Het beleid wenst de ontbrekende verbindingen te onderzoeken, teneinde een 

sluitend padennetwerk te creëren. Dit kan verwezenlijkt worden via bestaande of 



bepaalde in onbruik geraakte servituden of paden van de buurtwegenatlas of 

door het opleggen van nieuwe erfdienstbaarheden. Ze pleegt hierover overleg 

met de betrokken eigenaars of omwonenden. 

10.9 BELEIDSPLAN OPENBAAR BUSVERVOER: OPTIMALISEREN 

VAN HET OPENBAAR VERVOERSNETWERK 

(zie kaart 24: Belbusroutes Overpelt) 

Binnen de lokale lijnvoering geldt de toepassing van de "Basismobiliteit", zoals 

voorzien in het goedgekeurd decreet van oktober 2000. Sedert 2003 is dit 

decreet in de gemeente Overpelt (samen met Neerpelt en Hamont-Achel) 

ingevoerd. 

Volgens dit decreet wordt voor de woonzones een minimumaanbod van 

geregeld vervoer vastgelegd; bedieningsfrequentie en afstand tot de bushalte 

gelden als criteria. 

Het belbussysteem dat voor het gebied Overpelt-Neerpelt sedert eind 2003 

voorzien werd, bestaat uit twee lussen.Dit is een aanvulling op de bestaande 

streeklijnen en is gericht op de lokale, interne verplaatsingen. 

De belangrijkste kenmerken zijn als volgt: 

Het is een vraagafhankelijk systeem, d.w.z. de bus rijdt enkel op 

(telefonische) afspraak. Ook de gevolgde route is variabel en is afhankelijk 

van de gemaakte afspraken per halte. De belbus maakt altijd de kortste 

en/of snelste route tussen twee haltes waarvoor een afspraak is gemaakt. 

Het systeem verbindt alle omliggende woongebieden met de centra van 

Neerpelt en Overpelt en ook met de respectievelijke stations. 

De routering gaat voornamelijk over de lokale erftoegangswegen. Dit is 

logisch aangezien het een aanvulling vormt op de streeklijnen die wel op de 

lokale verbindings- en ontsluitingswegen geënt zijn. 

Waar nodig worden extra haltes voorzien. Bij de gemeente gaat de vraag 

alleszins uit naar een betere bediening van functies zoals het nieuwe 

ziekenhuis (nieuwe halte reeds concreet toegezegd door De Lijn Limburg) 

en de scholencampus (op termijn). 

Het voorgestelde systeem van de belbus heeft de volgende voordelen: 

Het geeft een optimale ontsluiting van de woongebieden. 

Door de vraagafhankelijkheid worden “lege” ritten voorkomen en kan de 

routering worden geoptimaliseerd. 

De gemeente wenst een betere bediening van het regionaal bedrijventerrein 

Nolimpark, hetgeen momenteel niet het geval is 1 . 

De Lijn is wel voorstander van een grotere bediening van het regionaal 

bedrijventerrein Nolimpark, echter na opstelling van een globaal 

bedrijfsvervoerplan. 

1 Industrieterreinen zijn niet opgenomen in de norm ‘Basismobiliteit’. 



Om de fiets een meer prominente rol te laten spelen in het voor- en natransport, 

is het noodzakelijk dat er voldoende fietsstallingen voorzien worden bij de 

belangrijkste openbaar vervoerhaltes. 

10.10 BELEID M.B.T. GOEDEREN- EN PERSONENVERVOER PER 

SPOOR 

10.10.1 Reactivering IJzeren Rijn 

In het scenario duurzame mobiliteit wordt uitgegaan van de uitbouw van de 

IJzeren Rijn. Het inschakelen van de IJzeren Rijn in het hoofdspoorwegennet is 

voor het goederenvervoer van de Antwerpse haven en in mindere mate in 

Limburg prioritair. Door de opwaardering van de bestaande spoorlijn Antwerpen- 

Mol-Neerpelt wordt de achterlandverbinding van de zeehaven van Antwerpen 

aanzienlijk verbeterd. De bestaande en nieuwe industriegebieden in de 

Kempische As en de Limburgse poort moeten volwaardig op deze op te 

waarderen verbinding worden aangesloten. 

De centra van Overpelt, Neerpelt en Hamont dienen evenwel absoluut 

gevrijwaard te blijven van de overlast die het goederenvervoer zou veroorzaken. 

Een alternatief tracé buiten de genoemde centra dringt zich op voor het 

goederenvervoer. In elk geval dient gesteld te worden dat het behoud van het 

huidige tracé voor het goederenvervoer doorheen het middengebied van het 

kleinstedelijk gebied Neerpelt/Overpelt nefast zal zijn indien niet voldoende 

begeleidende maatregelen getroffen worden om de overlast voor de 

omwonenden en de weggebruikers maximaal te beperken (intunneling, 

geluidsschermen, overbruggingen, …). 

10.11 SPECIFIEKE INRICHTINGSMAATREGELEN PER 

HOOFDRUIMTE 

(zie kaart nr. 25: Inrichtingsmaatregelen per hoofdruimte) 

10.11.1 Inleiding 

In het kader van te nemen maatregelen aangaande de inrichting van de 

wegeninfrastructuur binnen de gemeente Overpelt, kan de 

deelruimtenbenadering als algemeen kader aangereikt worden. 

De primaire en secundaire wegen hebben reeds specifieke inrichtingsprincipes 

opgelegd door het bevoegde bovenlokale beleid. 

Het beleid voor de gemeentelijke wegen, nl. de lokale wegen (type I, II en III en 

de veldwegen), dient door de lokale overheid uitgestippeld te worden. 

De ruimtelijke uitgangspunten die gelden binnen de verschillende hoofdruimten 

en die het specifieke karakter van die hoofdruimte in zich dragen, dienen te 

worden verenigd met de hoofdfunctie van de aanwezige lokale wegen, zodat 

enerzijds de ruimtelijke kwaliteiten gegarandeerd blijven, maar anderzijds ook 

de functie van de weg op zich (doorstroomfunctie, …) niet gehypothekeerd 

wordt. 



Het gaat in dit kader over de ruimtelijke impact van de lokale verkeersstructuren 

op de eigenheid van de desbetreffende hoofdruimte. 

Inrichtingsmaatregelen in het kader van het wegprofiel (wegbreedtes, 

fietsvoorzieningen, …) en de daarmee in relatie staande verkeersveiligheid 

worden binnen het mobiliteitsplan aangekaart. 

10.11.2 Inrichtingsmaatregelen voor primaire en secundaire wegen 

Voor de primaire en secundaire wegen in de gemeente Overpelt formuleert het 

gemeentelijk beleid enkele algemene inrichtingsmaatregelen als suggesties naar de 

betrokken overheden en instanties. De bevoegdheid aangaande deze wegen blijft 

weliswaar bij de desbetreffende overheid of instantie. 

Algemeen wordt gesteld dat de primaire en secundaire wegen, zijnde de N74, de N71 

richting Neerpelt en de nieuwe secundaire verbindingsweg type II tussen de N74 en de 

Ringlaan (Overpelt centrum), voldoende moeten ingekapseld worden, om zodanig de 

visuele impact op de omliggende ruimte te minimaliseren. 

Dit kan bekomen worden door het aanplanten van streekeigen randbeplantingen, door 

het aanleggen van bufferbekkens (zie open afritten N74) of andere landschappelijke 

elementen. 

Het maximaal opheffen van de barrièrewerking moet ten allen tijde een uitgangspunt 

vormen. 

Regelmatige onderdoorgangen (ecotunnels, fietsen voetgangerstunnels, …) moeten 

ervoor zorgen dat de verschillende woonkernen optimaal bereikbaar blijven en de 

toeristisch-recreatieve netwerken binnen de gemeente niet nodeloos worden 

onderbroken. 

Zeker op de kruising van de nieuwe secundaire verbindingsweg type II tussen de N74 

en de Ringlaan (Overpelt centrum) met de Holvense beekvallei moet de continuïteit van 

de beekvallei gegarandeerd blijven. Dit is reeds opgenomen in het uitvoeringsdossier 

van deze nieuwe verbindingsweg. 

10.11.3 Inrichtingsmaatregelen per hoofdruimte voor lokale wegen 

HOOFDRUIMTE 1: Het verstedelijkt landschap Overpelt – Neerpelt 

In deze hoofdruimte worden twee types van stedelijke dragers onderscheiden, die elk 

een specifieke inrichting vragen: 

Stedelijke groene boulevard (Leopoldlaan – Oostelijk Ringsegment) 

Stedelijke doorstroomaders (Westelijk Ringsegment en Koning Albertlaan) 

Stedelijke groene boulevard 

Deze wegsegmenten worden ingericht als groene assen, die het verstedelijkt landschap 

mee moeten structureren. Brede wegprofielen met begeleidende bomenrijen, en (daar 

waar mogelijk) vrijliggende fietspaden moeten aan deze wegsegmenten de allure van 

een stedelijke groene boulevard geven. 

De verkeersveiligheid en goede doorstroombaarheid moeten echter ten allen tijde 

gegarandeerd blijven. 



De maatvoering wordt aangereikt door het openbaar vervoer. 

Het Oostelijk Ringsegment ontsluit de stedelijke verblijfsgebieden. Het is vooral een 

weg met veel groen (laankarakter), voortuinen, veilig ingericht voor fietsers en 

voetgangers. 

Stedelijke doorstroomaders 

Het Westelijk Ringsegment ontsluit het hart van het kleinstedelijk deelgebied Overpelt 

met zijn verschillende functies en voorzieningen. Het stedenbouwkundig weefsel is 

dichter, hoger, hedendaagser, dynamischer, ... De bovenlokale aansluiting (de nieuwe 

verbindingsweg) takt in dit segment aan op de ring. 

De ring vormt op deze plek een stedelijk kruispunt met een verdeelfunctie voor de 

stedelijke parkeervoorzieningen. De oversteekbaarheid van dit westelijk segment voor 

voetgangers en fietsers moet duidelijk leesbaar zijn (via de bestaande tunnels). 

De doorstroomfunctie van deze wegsegmenten primeert. De inrichting va n deze 

wegsegmenten moet een stedelijk karakter oproepen (keuze van verhardingsmaterialen, 

verlichtingselementen, meubilair, …). 

HOOFDRUIMTE 2: Het woonkernenlandschap centraal Overpelt 

De algemene inrichtingsmaatregelen binnen deze hoofdruimte zijn van toepassing op de 

Lindelsebaan, de Astridlaan (tot aan de N74), de Holvenstraat, de Gortenstraat en de 

Breugelweg (tot aan de spoorlijn 18). 

Algemeen wordt gesteld dat de identiteit van deze hoofdruimte bepaald wordt door het 

open karakter van het (landbouw)landschap, waarin enkele woonkernen gelegen zijn. 

Deze openheid zorgt voor een zekere (visuele) kwetsbaarheid, waarmee moet rekening 

gehouden worden bij het inrichten van de geselecteerde wegsegmenten. 

De inrichtingsprincipes worden als volgt omschreven: 

Deze wegsegmenten moeten het wijkkarakter te ondersteunen en per segment een 

éénduidige identiteit te creëren d.m.v. eenduidige laanbeplantingen en het 

ingroenen van het openbaar domein. 

Dit kan bekomen worden door een specifiek materiaalgebruik, plantenkeuze, 

verlichtingselementen, … Op die manier wordt de herkenbaarheid van het 

wegenpatroon versterkt en zodanig ook de herkenbaarheid van de aangrenzende 

woonwijken. 

Er moet rekening gehouden worden met het omliggende landschap en de 

kenmerkende kleine landschapselementen (houtkanten, bomenrijen, …). Op die 

manier kunnen de wegsegmenten geïntegreerd worden in het landschap. 

De visuele impact van noodzakelijke infrastructuren (bushaltes, 

verlichtingselementen, …) dient geminimaliseerd te worden (transparante 

constructies, inbuffering, …). 

Een aangepast bermbeheer. 



HOOFDRUIMTE 3: Het industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek 


Fabrieksstraat (ten westen van de N74). De overige wegenstructuur moet ingericht 

worden ten behoeve van de aanwezige industriële activiteiten. 

De wegsegmenten in het regionaal industrieterrein die fungeren binnen de 

ontsluitingsstructuur van de aanwezige bedrijvigheid dienen maximaal tegemoet te 

komen aan de eisen van de economische activiteiten. 

Een gebiedsdekkend inrichtingsplan kan leiden tot een uitgesproken identiteit 

binnen het regionaal industrieterrein, o.v.v. éénduidige laanbeplantingen, 

plantenkeuzen, … 

De inrichting van de interne wegenstructuur in de woonkern Overpelt Fabriek-west 

moet een bijdrage leveren aan de tuinwijkgedachte binnen deze vroeger 

arbeiderswijk. Brede groene lanen, brede stroken openbaar domein, 

ontmoetingsplaatsen, … kunnen dit karakter kracht bijzetten. 

De Fabrieksstraat fungeert hierin als structurerende drager. Het versterken van 

deze wijk als tuinwijk is symbolisch voor de verbeterde levenskwaliteit en de 

verminderde cadmiumbelasting bij de inwoners (onderzoek Vlaams Agentschap 

Zorg en Gezondheid ism de KUL, Wildemeersch/Staessen, juni 2008). 

HOOFDRUIMTE 4: Het boslandschap Park Lage Kempen 


Napoleonweg. 

Het behoud en versterking van het laaneffect kan omwille van de sterke lineariteit 

een meerwaarde zijn voor de belevingswaarde van de Napoleonweg, en meer 

bepaald ter hoogte van de contactzones Napoleonweg-open 

landbouwgebied/Holvense beekvallei. Deze bomenrij vormt op die manier een 

versterking van de KLE-structuur ter hoogte van de gemeenteweiden. 

De ecologische barrièrewerking ter hoogte van de kruising Napoleonweg-Holvense 

Beek dient geminimaliseerd te worden. 

De Napoleonweg moet, als onderdeel van het toeristisch netwerk, verkeersveilig 

ingericht worden voor de zwakke weggebruikers. 

Brede fietspaden en duidelijke oversteken moeten deze verkeersveiligheid 

verbeteren, zeker ter hoogte van eventuele fietsinrijpunten richting Park Lage 

Kempen (bv. ter hoogte van het Napoleonstrand). 

HOOFDRUIMTE 5: Het compartimentenlandschap zuidoost Overpelt 


Breugelweg (ten oosten van de spoorlijn 18). 

Integreren van de Breugelweg in de landschappelijke omgevingskwaliteiten door het 

aanleggen van begeleidende bomenrijen, houtkanten, … in het kader van het 

versterken van het kamerlandschap (het creëren van ‘compartimenten’ in het 

landschap). 

Minimaliseren van de barrièrewerking ter hoogte van de belangrijkste natuurlijkecologisch 

structuren zoals de kruisingen van verkeersinfrastructuren en de 

Dommel, … 



Ecotunnels op deze locatie zullen de continuïteit van de Dommelvallei ten goede 

komen. 

Het inrichten van verkeersveilige oversteken tussen St-Oda en het specifiek 

wandelpark Heesakkerheide. 



11. TOTAALBEELD EN SUGGESTIES AAN DE HOGERE 

OVERHEID 

De gewenste ruimtelijke structuur van de gemeente Overpelt is de ruimtelijke synthese 

van de visie geponeerd in voorliggend richtinggevend gedeelte. Het is de ruimtelijke 

neerslag van alle essentiële beleidsuitgangspunten die de structuur van de gemeente 

moet bepalen voor de volgende jaren. 

(zie kaart 26: Synthese gewenste ruimtelijke structuur Overpelt) 

Het voorstel van afbakening kleinstedelijk gebied is een suggestie van de gemeente 

Overpelt naar de Provincie Limburg en is gestoeld op een verantwoorde ruimtelijke visie 

en ontwikkelingsopportuniteiten, aangereikt door de gewenste ruimtelijke structuur. 

(zie kaart nr. 27: Voorstel van afbakening kleinstedelijk gebied Overpelt – Neerpelt op 

grondgebied Overpelt) 

Het gemeentelijk beleid heeft verder nog de volgende suggesties en vragen aan de 

hogere overheden: 

Provincie 

De bevoegdheid voor het RUP Siberiëstraat? 

De bevoegdheid voor de ontwikkeling en inrichting van de uitbreiding van 

het regionaal bedrijventerrein Nolimpark ten zuiden van de woonkern 

Overpelt Fabriek-west? 

De opname van het ingesloten landbouwgebied tussen de Houtmolenstraat 

en de Sint-Jansstraat binnen de afbakening van het stedelijk gebied als 

landbouweiland. 

In het kader van de afbakening kleinstedelijk gebied, waar de in het PRSL 

geselecteerde woonkernen Overpelt Fabriek-oost en –west toe behoren, 

doet de gemeente de suggestie om bij de herziening van het PRSL Overpelt 

Fabriek-oost en –west op te nemen als wijken in het stedelijk gebied dan wel 

als woonkernen in het buitengebied. Ze zijn beide gelegen in een aan de 

rand van stedelijke ontwikkelingen dat ze in feite niet tot het buitengebied 

kunnen worden gerekend. 

Vlaams Gewest 

Het ontwikkelen van een alternatief tracé voor de IJzeren Rijn rond PELT? 

De realisatiekans van de noordelijke omleiding Neerpelt? 

De realisatie van het Regionet Limburg en de toekomstige ontwikkeling van 

het multimodaal transferium PELT? 

De bevoegdheid voor de zonevreemde landbouw? 

De visie over de suggestie van de gemeente over het recreatiebos Holven. 

De herbevestiging van de agrarische structuur in het gebied Kadijk nabij 

Overpelt . Dit gebied is stedelijk uitbreidingsgebied van Overpelt. 


BINDENDE BEPALINGEN

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Overpelt DEEL III: Bindende Bepalingen 

INHOUDSTABEL 

1. INLEIDING 2 

2. SELECTIES OMTRENT DEELRUIMTEN EN BEPALENDE 

DEELELEMENTEN 3 

3. SELECTIES AANGAANDE DE GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE 

DEELSTRUCTUREN 5 

3.1 Met betrekking tot de nederzettingstructuur 5 

3.2 Met betrekking tot de natuurlijke structuur 6 

3.3 Met betrekking tot de agrarische structuur 7 

3.4 Met betrekking tot de recreatieve structuur 7 

3.5 Met betrekking tot de economische structuur 9 

3.6 Met betrekking tot de lijninfrastructuur 10 

4. SELECTIE VAN STRATEGISCHE PROJECTEN 12 

5. ACTIES EN MAATREGELEN 13 

5.1 Ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) 13 

6. OVERLEG 15 

Technum nv DEEL 03 - pg. 1 van 16


1. INLEIDING 

De bindende bepalingen bevatten de beleidsbeslissingen die worden afgeleid uit 

het richtinggevend gedeelte van het structuurplan en waartoe het gemeentelijk 

beleid zich engageert om ze uit te voeren. 

Buiten de hiernavolgend beschreven bepalingen kunnen door het beleid nog 

andere acties en maatregelen genomen worden die in de geest liggen van de 

gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. 

De bindende bepalingen worden opgesplitst in vier categorieën: 

Bepalingen met betrekking tot de selectie van de hoofd- en deelruimten 

of elementen die bepalend zijn voor de ruimtelijke ontwikkeling van de 

gemeente; 

Bepalingen met betrekking tot de gewenste ontwikkelingen van de 

deelstructuren: 

met betrekking tot de nederzettingsstructuur 

met betrekking tot de economische structuur 

met betrekking tot de natuurlijke structuur 

met betrekking tot de agrarische structuur 

met betrekking tot de lijninfrastructuur 

met betrekking tot de toeristisch-recreatieve structuur 

Bepalingen met betrekking tot de acties en maatregelen; 

Bepalingen met betrekking tot overleg en samenwerking; 



2. SELECTIES OMTRENT DEELRUIMTEN EN BEPALENDE 

DEELELEMENTEN 

BEPALING 1. SELECTIE VAN HOOFD- EN DEELRUIMTEN 

Het deelruimtenbeleid schept een kader voor de ruimtelijk-kwalitatieve 

ontwikkeling van de gemeente met aandachtspunten rond eigenheid, herkenning 

en cultuurhistoriek van ruimten, specifieke elementen en componenten. 

De gemeente selecteert de volgende herkenbare hoofd- en deelruimten: 

1. De hoofdruimte ‘Verstedelijkt landschap Overpelt-Neerpelt’; 

Met de volgende deelruimten 

De Leopoldlaan en stedelijk ring als dragende 

ontsluitingsstructuur 

Een stedelijk kerngebied 

Een stedelijk uitbreidingsgebied 

De kamers van het stedelijk conglomeraat Pelt 

De stedelijk woongebieden 

Een stedelijke groenstructuur 

Deelruimte stedelijke ‘woonkern Overpelt Fabriek-oost’, 

2. De hoofdruimte ‘Woonkernenlandschap centraal Overpelt’; 

Deelruimte 2a: ‘woonwijk Holheide’, 

Deelruimte 2b: ‘woonkern Lindel(-Hoeven), 

Deelruimte 2c: ‘open landbouwlandschap centraal Overpelt’, 

Deelruimte 2d: ‘versnipperd landbouwlandschap centraal 

Overpelt’ 

3. De hoofdruimte ‘Industrielandschap Nolimpark-Zinkfabriek’; 

Deelruimte 3a: ‘regionaal bedrijventerrein Nolimpark-Zinkfabriek’, 

Deelruimte 3b: ‘woonkern Overpelt Fabriek-west’. 

4. De hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage Kempen’; 

5. De hoofdruimte ‘Compartimentenlandschap zuidoost Overpelt’; 

deelruimte 5a ‘valleigebied Dommel’, 

deelruimte 5b ‘compartimentenlandschap’. 

Deze hoofd – en deelruimten vereisen een coherent beleid. 



De verschillende acties en maatregelen die de gemeente neemt zullen kaderen 

in de ontwikkelingsperspectieven voor deze hoofd- en deelruimten. 

BEPALING 2. SELECTIE VAN DE BAKENS 

De gemeente stelt een lijst op met merkwaardige gebouwen en elementen die 

kunnen beschouwd worden als gemeentelijke bakens volgens de 

vooropgestelde categorieën: 

Merkwaardige burgerlijke en openbare gebouwen; 

De religieuze elementen; 

Molens en andere merkwaardige ambachtelijke en industriële gebouwen; 

Merkwaardige oude landbouwnederzettingen; 

Kleine landschapselementen en erfgoedjes / artefacten 

De lijst wordt goedgekeurd of gewijzigd via gemeenteraadsbeslissing. 

De gemeente voert een eigentijds beleid in functie van het behoud en beheer 

van de eigenheid van deze markante elementen. 

BEPALING 3. SELECTIE VAN DE GEMEENTELIJKE 

KWETSBARE GEBIEDEN 

De gemeente selecteert – in aanvulling op de Vlaamse kwetsbare gebieden - de 

volgende gemeentelijk kwetsbare gebieden: 

Vanuit ecologisch standpunt: 

de kleine natuurelementen; 

Vanuit landschappelijk standpunt: 

De beschermde landschappen en dorpsgezichten, 

De omgeving van de geselecteerde bakens, 

De landschappelijke ankerplaatsen van het Vlaamse gewest. 

BEPALING 4. SELECTIE VAN DE LOKALE OPEN RUIMTE 

VERBINDINGEN 

De gemeente selecteert volgende open ruimteverbinding: 

Kruising N74 / Astridlaan / Fabriekstraat – valleigebied Holvense beek 



3. SELECTIES AANGAANDE DE GEWENSTE ONTWIKKELING 

VAN DE DEELSTRUCTUREN 

3.1 MET BETREKKING TOT DE NEDERZETTINGSTRUCTUUR 

BEPALING 5. STRUCTUUR VAN DE NEDERZETTINGEN 

Om een gedifferentieerd beleid te kunnen voeren voor de nederzettingsstructuur 

en het voorzieningenniveau worden volgende nederzettingscategorieën 

onderscheiden: 

het kleinstedelijk gebied Neerpelt-Overpelt in het stedelijk netwerk 

Kempische As, 

de specifieke wijken in het stedelijk gebied 

o de stedelijke woonkern Overpelt Fabriek-west, 

o de stedelijke woonkern Overpelt Fabriek-oost, 

het woonkernenlandschap: 

o de woonkern Lindel-Hoeven, 

o de woonwijk Holheide in het woonkernenlandschap, 

De woonlinten: 

1. Holvenstraat; 

2. Gortenstraat; 

3. Bergeykseweg 

4. Hoekstraat; 

5. Mulkensstraat; 

6. Heggestraat; 

7. Sleebroekstraat-Schansstraat; 

8. Steenvaartdijk-Schansstraat; 

9. Gortenstraat-Bokkerijdersweg-Vlasrootstraat; 

10. Boerenkrijgstraat; 

11. Hobosstraat; 

12. Hobosstraat-Weyerstraat; 

13. Melkerijstraat; 

14. Moldershoevenstraat; 

15. Kraaibosstraat; 

16. Kleinmolenstraat; 

17. Langstraat; 

18. Langstraat-Kapelstraat; 

19. Wolfstraat; 



20. Rietstraat; 

21. Breugelweg-Ballaststraat; 

22. Heesakkerstraat; 

de woonkorrels: 

a. Holvenstraat-Leliestraat-Dahliastraat-Rozenstraat; 

b. Schansstraat west; 

c. Schansstraat oost; 

d. Boemerangstraat-Lindelheidestraat-Korte Vrenenstraat; 

e. Drossaerd - Clerxstraat; 

f. St-Annastraat-Breugelweg; 

g. Urneveldstraat; 

h. Over ‘t Waterstraat 

Twee specifieke linten 

Woon/bedrijfslint Siberiëstraat 

Woon/handelslint Astridlaan 

De verspreidliggende (zonevreemde) woningen 

3.2 MET BETREKKING TOT DE NATUURLIJKE STRUCTUUR 

BEPALING 6. SELECTIES AANGAANDE DE GEMEENTELIJKE 

NATUURLIJKE STRUCTUUR 

De gemeente selecteert de volgende lokale natuurverbinding: 

de vallei van de Holvense Beek tussen het VEN-gebied ’t Plat (incl. de 

kleine eenheid natuur) en de provinciale natte natuurverbinding nr. 46 

(Dommelvallei) 

De gemeente selecteert de volgende kleine landschapselementen: 

Poelen (integraal beschermd door Vlaams gewest); 

Historische permanente graslanden; 

Houtwallen en –kanten; 

Landduinen; 

Bosjes; 

Bermen, taluds en aarden wallen; 

Sloten en kleine beekjes; 

Eikenrijen; 



Solitaire bomen; 

De gemeente selecteert de volgende gebieden met kleine landschapselementen 

De deelruimte ‘Compartimentenlandschap’ 

Grote delen van de hoofdruimte ‘Boslandschap Park Lage Kempen’ (ter 

hoogte van de geselecteerde Vlaamse ankerplaats) 

3.3 MET BETREKKING TOT DE AGRARISCHE STRUCTUUR 

BEPALING 7. SELECTIES AANGAANDE DE GEMEENTELIJKE 

LANDBOUWSTRUCTUUR 

Naast de gebieden die door het Vlaams Gewest zullen geselecteerd worden 

binnen de afbakening van het agrarisch gebied maakt de gemeente het 

volgende onderscheid in haar agrarische structuur: 

De landbouw in de gemengde gebieden; 

Twee bijzondere landbouwgebieden: 

‘Hoeve Hobos’, 

‘Heesakker’. 

De zonevreemde landbouwgebieden; 

3.4 MET BETREKKING TOT DE RECREATIEVE STRUCTUUR 

BEPALING 8. SELECTIE VAN RECREATIEGEBIEDEN IN HET 

STEDELIJK GEBIED 

De gemeente selecteert volgende gebieden als stedelijke recreatieparken 

binnen het kleinstedelijk gebied: 

het stedelijk recreatiepark Jeugdlaan/’t Pelterke; 

Het (rand)stedelijk recreatiepark Dommelhof; 

Het nieuw stedelijk sportpark “Achter het ziekenhuis” 

Voor deze zones wordt een beleid gevoerd naar het ontwikkelen van 

hoogdynamische cultureel-recreatieve activiteiten op stedelijk niveau. 

De gemeente selecteert de volgende gebieden als geïsoleerde voorzieningen: 

Noordelijke recreatiezone Overpelt Fabriek-west (KMTC Tennisclub); 

de Leukens: hondenclub 



BEPALING 9. SELECTIE VAN SPECIFIEKE VOORZIENINGEN 

IN HET BUITENGEBIED 

De gemeente selecteert volgende gebieden als specifieke wandelparken in het 

buitengebied: 

Specifiek wandelpark St-Oda; 

Specifiek wandelpark Revalidatie- en M.S. centrum; 

Voor deze zones wordt een beleid gevoerd met de nadruk op toegankelijkheid 

en revalidatie van specifieke doelgroepen, geënt op de omliggende toeristischrecreatieve 

wandelgebieden ‘bossen van de Lage Kempen’ en ‘de 

Dommelvallei’. 

De gemeente selecteert de volgende gebieden voor woonkern- of wijkgerichte 

recreatie: 

Sportterreinen Hoevenstraat (Lindel) 

Het Weel (ruitersport-manège) 

Voetbalterreinen Holheide 

De gemeente selecteert de volgende gebieden als geïsoleerde te behouden 

recreatiegebieden: 

Voetbalterrein Dorperheide 

De gemeente selecteert de volgende geïsoleerd gelegen tijdelijke 

voorzieningen: 

Voetbalterrein Hobosstraat 

Voetbalterreinen Real Heesakker 

Visvijvers Heesakkerstraat 

De gemeente voert per locatie een specifiek beleid. 

BEPALING 10. SELECTIE VAN EEN SPECIFIEKE 

RECREATIEVE VOORZIENING IN HET BUITENGEBIED 

De gemeente selecteert het volgende gebied als specifieke recreatieve 

voorziening in het buitengebied: 

Het recreatiebos Holven ter hoogte van de woonwijk Holheide; 

Hier wordt een beleid gevoerd naar het ontwikkelen van een recreatie- en 

speelbos voor de plaatselijke bevolking en naar het ontwikkelen van een zone 

voor tijdelijke sportactiviteiten (zonder lawaaihinder), om zodanig de druk op het 

Park Lage Kempen te kanaliseren. 



BEPALING 11. SELECTIE VAN SPECIFIEKE TOERISTISCHE 

POORTEN 

De gemeente selecteert volgende lokaties als te ontwikkelen specifieke 

toeristische poorten: 

De hoofdtoegangspoort ‘de Grooten Hof’; 

De lokale toegangspoort naar de bossen van de Lage Kempen: ‘Holven’; 

De lokale toegangspoort naar de Dommelvallei:’Molenmuseum – 

Sevensmolen’ (St-Oda) 

De specifieke natuureducatieve poort t.h.v. het Revalidatie- en M.S. centrum 

Voor elke poort wordt een specifiek beleid gevoerd, afhankelijk van de 

aanwezige en potentiële functies en ligging binnen de gemeente en geënt op de 

visiestudie “Bossen van de Lage Kempen” 1 . 

BEPALING 12. SELECTIE VAN DE LOKALE TOERISTISCHE 

ACCOMMOCATIES 

De gemeente selecteert volgende locaties als te ontwikkelen lokale toeristische 

accommodaties: 

De Winner; 

Napoleonstrand; 

Ballasthoeve; 

3.5 MET BETREKKING TOT DE ECONOMISCHE STRUCTUUR 

BEPALING 13. SELECTIE AANGAANDE 

BEDRIJVENTERREINEN 

De gemeente selecteert de volgende zone als nieuw te ontwikkelen 

bedrijventerrein: 

Uitbreiding NOLIM – Zuid: De huidige bufferzone ten zuiden van het 

regionaal bedrijventerrein Nolimpark en ten noorden van de IJzeren Rijn 

als nieuw gemengd lokaal en regionaal bedrijventerrein (BPA-Nolim 

zuid). 

Het woonlint Siberië binnen het bedrijventerrein NOLIM als 

woon/bedrijfslint Siberië. 

Uitbreiding Nolim – Noord: Het recreatiegebied ten zuiden van de 

woonkern Overpelt Fabriek-west (voetbalaccommodatie Indusstadion, 

momenteel als bestemming recreatiegebied volgens BPA) als uitbreiding 

van het regionaal bedrijventerrein Nolimpark in het noorden. 

1 Visiestudie Bossen van de Lage Kempen, deelgebied Overpelt, i.o.v. Agentschap voor Natuur en Bos, Aeolus bvba, juni 2007 



Voor de bufferzone richt de gemeente haar beleid op een gefaseerde 

ontwikkeling van lokale en kleinere KMO. 

De gemeente schrapt de volgende terreinen als bedrijventerrein: 

De KMO-zone Swedish Match voor een ontwikkeling naar woongebied 

BEPALING 14. SELECTIE VAN ZONES VOOR ONTWIKKELING 

VAN HANDELSCONCENTRATIES 

De gemeente selecteert volgende zones voor concentraties van handel binnen 

de gemeente: 

Het stedelijke kerngebied van Overpelt ter hoogte van de Dorpsstraat, de 

Oude Markt en “de Heuf” voor handelsactiviteiten op stedelijk niveau, 

De handelszone “Den Dries” als zone voor middelgrote handelszaken op 

stedelijke niveau (reeds omgezet naar zone voor middelgrote handel en 

detailhandel – BPA “Den Dries”, MB 23/11/2005); 

Het segment van de Astridlaan tussen N 71 tot de kruising met de N74 als 

zone voor woonfunctie – lokale handelsactiviteiten; 

Telkens één zone in de woonkernen Overpelt Fabriek-west, Lindel/Hoeven 

en de woonwijk Holheide voor concentraties van woonkerngebonden handel; 

3.6 MET BETREKKING TOT DE LIJNINFRASTRUCTUUR 

BEPALING 15. SELECTIE VAN LOKALE WEGEN 

De gemeente selecteert de volgde lokale wegen: 

Lokale wegen I: 

o Breugelweg, 

o N712 (Leopoldlaan), 

o N790 (Haagdoorndijk). 

Lokale wegen II: 

o de N715, 

o de Astridlaan, 

o de Houtmolenstraat-Fabriekstraat, 

o de Ringlaan, 

o de Lindelsebaan, 

o de Holvenstraat, 

o de Sellekaertstraat, 



o de Gortenstraat ten oosten van de Revalidatie- en M.S. centrum, 

Lokale wegen III: 

o alle overige wegen 



4. SELECTIE VAN STRATEGISCHE PROJECTEN 

De gemeente selecteert de volgende nieuwe strategische projecten: 

De ontwikkeling en inrichting van het stedelijk kerngebied voor een 

gemengde stedelijke ontwikkeling: wonen - werken – winkelen - diensten 

De ontwikkeling en inrichting van het groot randstedelijk woongebied 

Overpelt – Zuid; 

De ontwikkeling en inrichting van de stedelijke kamer ‘Haspershoven’ 

binnen het kleinstedelijk conglomeraat Pelt 

De ontwikkeling en inrichting van het stedelijk uitbreidingsgebied achter 

het Mariaziekenhuis Noord-Limburg 

De ontwikkeling en inrichting van de zuidelijke bufferzone van het 

Nolimpark voor lokale en regionale bedrijven (momenteel BPA opgestart 

door gemeente); 

De ontwikkeling en inrichting van de uitbreiding regionaal 

bedrijventerrein Nolimpark-Noord ter hoogte van de zuidelijke 

recreatiezone Overpelt Fabriek-west (Indusstadion) 

De ontwikkeling en inrichting van de toeristische hoofdtoegangspoort ‘de 

Grooten Hof’; 

De verdere ontwikkeling en inrichting van het stedelijk recreatiepark 

Jeugdlaan/’t Pelterke; 

De ontwikkeling van het wandelpark St-Oda – Heesakkerheide; 

De uitbouw van een volwaardige openbaar vervoersknooppunt Pelt 

binnen het kader van Regionet Limburg (Spartacusplan); 



5. ACTIES EN MAATREGELEN 

5.1 RUIMTELIJKE UITVOERINGSPLANNEN (RUP) 

BEPALING 16. VOORSTEL OPSTELLEN (P)RUP SIBERIË 

De gemeente stelt een aan de provincie voor om een RUP op te stellen voor de 

geleidelijk en sociaal verantwoorde mutatie van het woongebied Siberië naar 

industriegebied met mogelijkheid tot integratie van bedrijfswoning(en). 

BEPALING 17. OPSTELLEN GEBIEDSGERICHTE RUP’S 

ZONEVREEMDE WONINGEN 

De gemeente stelt een aantal perimeter en gebiedsgerichte rups of voor haar 

zonevreemd gelegen woningen. 

BEPALING 18. OPSTELLEN RUP (ZONEVREEMDE) BAKENS 

De gemeente stelt een RUP op voor de zonevreemde en zone-eigen gebouwen, 

die geselecteerd zijn als baken. Voor deze gebouwen en hun omgeving wordt 

een specifieke bakengericht en gebiedsgericht beleid (eventueel ad-hoc) 

uitgewerkt. 

BEPALING 19. OPSTELLEN RUP ZONEVREEMDE RECREATIE 

De gemeente stelt een RUP op voor de zonevreemde recreatie- en 

sportterreinen. 

BEPALING 20. OPSTELLEN RUP ZONEVREEMDE BEDRIJVEN 

De gemeente stelt een RUP op voor de zonevreemde bedrijven die ter plaatse 

kunnen blijven. 

BEPALING 21. VOORSTEL OM (P)RUP’S OP TE STELLEN 

VOOR DE ‘UITBREIDING REGIONAAL BEDRIJVENTERREIN 

NOLIMPARK’-ZUID 

De gemeente stelt voor om een RUP’s op te stellen voor de uitbreiding van het 

regionaal bedrijventerrein Nolimpark-Zuid in de zuidelijke bufferzone. 

BEPALING 22. VOORSTEL OM (P)RUP’S OP TE STELLEN 

VOOR DE ‘UITBREIDING REGIONAAL BEDRIJVENTERREIN 

NOLIMPARK NOORD’ 



De gemeente stelt voor om een RUP’s op te stellen voor de uitbreiding van het 

regionaal bedrijventerrein Nolimpark-Noord op een deel van de terreinen van de 

zuidelijke recreatiezone Overpelt Fabriek-west (Indusstadion) voor regionale 

bedrijvigheid. De gemeent koppert deze ontwikkeling aan bepaling22. 

BEPALING 23. OPSTELLEN RUP ‘STEDELIJK 

UITBREIDINGSGEBIED’ 

De gemeente stelt een RUP op voor de ontwikkeling en inrichting van het 

stedelijk uitbreidingsgebied “Achter het ziekenhuis” in het kader van een 

geïntegreerde ontwikkeling van kernversterkende stedelijke functies. 

BEPALING 24. OPSTELLEN RUP ‘NAPOLEONSTRAND’ 

De gemeente stelt een RUP op voor de zone voor dagrecreatie ‘Napoleonstrand’ 

in het kader van het uitwerken van de lokale toeristische accommodaties in het 

buitengebied. 



6. OVERLEG 

BEPALING 25. ORGANISATIE VAN INFORMATIE EN 

COMMUNICATIE 

De gemeente zet haar structuurplan (of een overzichtelijke 

samenvatting) op haar website als consulteerbaar document. 

De GECORO (Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening) 

krijgt de opdracht: 

o de verschillende projecten, adviezen, rups, voorstellen, ... kritisch 

te evalueren vanuit hun overeenstemming met principes van dit 

structuurplan 

o suggesties te formuleren voor verdere wijzigingen en 

aanpassingen en aandachtspunten voor een volgende 

gemeentelijk structuurplan 

Voor elk strategisch of uitvoeringsproject worden door de gemeente 

informatie en communicatie georganiseerd met de betrokken bevolking. 

BEPALING 26. ORGANISATIE VAN INFORMATIE EN 

COMMUNICATIE 

Met de gemeente Neerpelt wordt een permanent overleg opgezet voor het 

realiseren van het bipolair stedelijke gebied. Dit overleg implicieert afspraken 

over de complementaire ontwikkeling van zowel de functionele als de ruimtelijke 

aspecten van de bipool en alle plannen en projecten die hierop een invloed 

hebben. De inhoud en de werkwijze voor dit permanent overleg wordt 

vastgesteld in de preambule die aan het gemeentelijke structuurplannen 

voorafgaat en die samen met h structuurplan door beide gemeenteraden wordt 

onderschreven. 

7. SUGGESTIES AAN DE HOGERE OVERHEDEN 

(zie kaart nr. 26: Voorstel van afbakening kleinstedelijk gebied Neerpelt- 

Overpelt – grondgebied Overpelt) 

Het gemeentelijk beleid heeft verder nog de volgende suggesties en vragen aan 

de hogere overheden: 

Provinciebestuur Limburg 

Aan de provincie suggereert de gemeente om het voorstel van afbakeningslijn 

zoals voorgesteld op kaart 26 te onderzoeken. Het impliceert de integratie van 

woonkern gebied Fabriek – oost en van de Astridlaan. Verder vraagt de 

gemeente om een aantal acties duidelijk te programmeren bij de afbakening van 

het stedelijk gebied. 



De gemeente suggereert om de in het PRSL geselecteerde woonkernen 

Overpelt Fabriek-oost en –west op te nemen als wijken in het stedelijk 

gebied. Ze zijn beide gelegen in en aan de rand van stedelijke 

ontwikkelingen dat ze in feite niet meer tot het buitengebied kunnen worden 

gerekend. 

Suggestie om het woonlint Siberiëstraat op termijn de muteren naar 

bedrijventerrein, 

Suggestie om het bedrijventerrein NOLIMPARK in noordelijke richting uit te 

breiden voor kleine bedrijven, rekening houden met een sterke buffer tussen 

deze uitbreiding en de woonwijk fabriek west. 

Suggestie om het het bedrijventerrein NOLIMPARK in zuidelijke richting uit 

te breiden voor kleinschalige en lokale bedrijven. 

Suggestie om het ingesloten landbouwgebied tussen de Houtmolenstraat, 

Snoepluststraat en de Sint-Jansstraat op te nemen binnen de afbakening 

van het stedelijk gebied als reservezone voor stedelijke ontwikkelingen op 

langere termijn? 

Vlaams Gewest 

De gemeente vraagt aan het Vlaams gewest om een alternatief tracé te 

ontwikkelen voor de ijzeren rijn rond Pelt. 

De gemeente Overpelt suggereert aan het Vlaams Gewest om de 

ontwikkeling de Wuytenstraat te selecteren voor de uitbouw van een 

openbaar vervoerstransferium binnen het kader van het Spartacusplan 

Limburg. 

De gemeente suggereert aan het Vlaams gewest om de zonevreemde 

landbouw te onderzoeken? 

De gemeente suggereert aan het Vlaamse gewest om rekening te houden 

met de visie van de gemeente over het recreatiebos Holven. 

De gemeente suggereert aan het Vlaams gewest om het gebied Kadijk nabij 

Overpelt niet te herbevestigen als agrarisch gebied. Dit gebied is stedelijk 

uitbreidingsgebied. Ze suggereert eveneens om de driehoek Astridlaan 

spoorlijn niet te herbevestigen.

9.3 agrarische structuur - Gemeente Overpelt

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?