factsheet 01 - de vraatzucht van muizen en ander ongedierte
factsheet 01 - de vraatzucht van muizen en ander ongedierte
factsheet 01 - de vraatzucht van muizen en ander ongedierte
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De <strong>vraatzucht</strong> <strong>van</strong> <strong>muiz<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r <strong>ongedierte</strong> <strong>factsheet</strong> pagina 1 / 2<br />
De <strong>vraatzucht</strong> <strong>van</strong> <strong>muiz<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r <strong>ongedierte</strong><br />
Vanuit thermische <strong>en</strong> financiële overweging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>van</strong>wege re<strong>de</strong>n<strong>en</strong> <strong>van</strong> comfort <strong>en</strong> milieu wor<strong>de</strong>n<br />
gebouw<strong>en</strong> geïsoleerd. De laatste <strong>de</strong>c<strong>en</strong>nia isoler<strong>en</strong> we steeds dikker. Ongedierte kan echter roet in het<br />
et<strong>en</strong> strooi<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan isolatiemateriaal zodanig aanvret<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> isoler<strong>en</strong><strong>de</strong> functie plaatselijk verlor<strong>en</strong><br />
gaat.<br />
De vraag is nu: is het <strong>en</strong>e isolatiemateriaal gevoeliger voor <strong>ongedierte</strong> dan het an<strong>de</strong>re?<br />
Wat zijn <strong>de</strong> oorzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe kunn<strong>en</strong> we voorkom<strong>en</strong> dat isolatiemateriaal wordt aangetast?<br />
Het antwoord op <strong>de</strong>ze ‘knag<strong>en</strong><strong>de</strong>’ kwesties vindt u in <strong>de</strong>ze <strong>factsheet</strong>.<br />
1. De gevolg<strong>en</strong> <strong>van</strong> ongew<strong>en</strong>ste<br />
veelvrat<strong>en</strong><br />
Normaal heeft EPS e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>s duur<br />
<strong>van</strong> meer dan 75 jaar. E<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk<br />
on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>nd punt t<strong>en</strong> opzichte<br />
<strong>van</strong> on<strong>de</strong>r meer ‘alternatieve’ isolatiematerial<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is EPS ongevoelig voor<br />
vocht, wat ook niet kan wor<strong>de</strong>n<br />
gezegd <strong>van</strong> <strong>de</strong> alternatieve isolatiematerial<strong>en</strong><br />
én minerale vezelwol.<br />
Aantasting door <strong>muiz<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r<br />
De huismuis is e<strong>en</strong> risikofactor<br />
<strong>ongedierte</strong> kan <strong>de</strong> isolatiewaar<strong>de</strong><br />
echter drastisch verstor<strong>en</strong>.<br />
Vrijwel alle isolatiematerial<strong>en</strong> zijn<br />
hier gevoelig voor. Cellulair glas<br />
het minst, minerale vezelwol het<br />
meest.<br />
De gevolg<strong>en</strong> zijn soms <strong>de</strong>sastreus.<br />
Behalve <strong>de</strong> aantasting <strong>van</strong> <strong>de</strong> isolatiewaar<strong>de</strong><br />
kan <strong>ongedierte</strong> infectieziekt<strong>en</strong><br />
overbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, et<strong>en</strong>swar<strong>en</strong><br />
in huis aanvret<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re scha<strong>de</strong><br />
aan het gebouw toebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Zelfs<br />
het cacher<strong>en</strong> <strong>van</strong> isolatiemateriaal<br />
is maar e<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijke oplossing geblek<strong>en</strong>.<br />
Na verloop <strong>van</strong> tijd wordt<br />
ook gecacheerd materiaal aangevret<strong>en</strong>.<br />
Overig<strong>en</strong>s wor<strong>de</strong>n isolatiematerial<strong>en</strong>,<br />
waaron<strong>de</strong>r ook EPS, niet opgeget<strong>en</strong><br />
maar slechts verkruimeld <strong>en</strong><br />
gebruikt als nestmateriaal.<br />
Het giftig mak<strong>en</strong> <strong>van</strong> isolatiematerial<strong>en</strong><br />
heeft dus ge<strong>en</strong> zin.<br />
2. Dol op wol<br />
Vooral ‘s winters zoek<strong>en</strong> <strong>muiz<strong>en</strong></strong>,<br />
ratt<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re knagers droge <strong>en</strong><br />
beschutte plaats<strong>en</strong> op.<br />
Als ze <strong>de</strong> kans krijg<strong>en</strong>, nestel<strong>en</strong> ze<br />
zich graag in spouw- <strong>en</strong> dakisolatie.<br />
On<strong>de</strong>rzoek heeft uitgewez<strong>en</strong> dat<br />
vooral minerale vezelwol het snelst<br />
wordt aangevret<strong>en</strong>. Muiz<strong>en</strong> verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong><br />
zich bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> raz<strong>en</strong>dsnel,<br />
tot wel vier g<strong>en</strong>eraties per jaar.<br />
Dwarsweg 8 • Postbus 2108 • 5300 CC Zaltbommel • T 0418 513 450 • F 0418 513 888 • E info@styb<strong>en</strong>ex.nl • W www.styb<strong>en</strong>ex.nl<br />
Ou<strong>de</strong>re gebouw<strong>en</strong> zijn het kwetsbaarst.<br />
On<strong>de</strong>rhoud kan nodig zijn<br />
om ontstane gat<strong>en</strong> <strong>en</strong> kier<strong>en</strong> te<br />
dicht<strong>en</strong>. Nieuw gebouw<strong>de</strong> constructies<br />
zijn in principe ontoegankelijk<br />
voor <strong>muiz<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> ratt<strong>en</strong>. Volg<strong>en</strong>s het<br />
Bouwstoff<strong>en</strong>besluit moet<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordig<br />
namelijk voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n getroff<strong>en</strong> om <strong>de</strong> toegang<br />
<strong>van</strong> <strong>ongedierte</strong> onmogelijk te mak<strong>en</strong>.<br />
Kom<strong>en</strong> er dus toch knaagdier<strong>en</strong><br />
in e<strong>en</strong> constructie voor, dan is<br />
er onmisk<strong>en</strong>baar sprake <strong>van</strong> bouwkundige<br />
fout<strong>en</strong>. Knaagdier<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><br />
bijvoorbeeld vaak binn<strong>en</strong> via<br />
te groot geboor<strong>de</strong> gat<strong>en</strong> voor waterleiding<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> elektriciteitsdra<strong>de</strong>n.<br />
Bij het plaats<strong>en</strong> <strong>van</strong> kozijn<strong>en</strong> kan<br />
verget<strong>en</strong> zijn om <strong>de</strong> op<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> aan<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> dorpel dicht te<br />
kitt<strong>en</strong>. Bek<strong>en</strong>d zijn ook <strong>de</strong> op<strong>en</strong> voeg<strong>en</strong><br />
aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> gevel<br />
t<strong>en</strong> behoeve <strong>van</strong> spouwv<strong>en</strong>tilatie.<br />
3. Het misverstand over <strong>de</strong><br />
‘tempexkever’<br />
Bek<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> stall<strong>en</strong>bouw is e<strong>en</strong><br />
klein glanz<strong>en</strong>d bruin kevertje (5 à 6<br />
mm) met <strong>de</strong> indrukwekk<strong>en</strong><strong>de</strong> naam<br />
Alphitobinus Diaperinus Panz. Deze<br />
kever wordt soms ook wel ‘tempexkever’<br />
g<strong>en</strong>oemd. De kever <strong>en</strong> EPS<br />
hebb<strong>en</strong> echter niets met elkaar te<br />
mak<strong>en</strong>. EPS wordt immers veel in<br />
stall<strong>en</strong> toegepast, <strong>en</strong> <strong>de</strong> kever gedijt<br />
in e<strong>en</strong> stall<strong>en</strong>omgeving nu e<strong>en</strong>maal<br />
goed door <strong>de</strong> aanwezigheid<br />
<strong>van</strong> vocht <strong>en</strong> voedsel. De kever nestelt<br />
zich net zo lief in e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r iso-
De <strong>vraatzucht</strong> <strong>van</strong> <strong>muiz<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r <strong>ongedierte</strong> <strong>factsheet</strong> pagina 2 / 2<br />
latiemateriaal. Dat neemt niet weg<br />
dat <strong>de</strong> kever, op zoek naar beschutting<br />
<strong>en</strong> warmte, teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> wan<strong>de</strong>n<br />
omhoog kruipt <strong>en</strong> zich vervolg<strong>en</strong>s<br />
teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> het teg<strong>en</strong><br />
het dak bevestig<strong>de</strong> isolatiemateriaal<br />
aanboort. Ev<strong>en</strong>als knaagdier<strong>en</strong><br />
verkruimelt <strong>de</strong> kever het isolatiemateriaal<br />
<strong>en</strong> consumeert het niet,<br />
maar toch kan <strong>de</strong> scha<strong>de</strong> aanzi<strong>en</strong>lijk<br />
zijn.<br />
De tempexkever<br />
4. Wat is eraan te do<strong>en</strong>?<br />
Ongedierte kan goed uit e<strong>en</strong> constructie<br />
wor<strong>de</strong>n geweerd. Bij knaagdier<strong>en</strong><br />
moet eerst wor<strong>de</strong>n nagegaan<br />
of <strong>de</strong> nieuwbouw voldoet aan<br />
alle bouwvoorschrift<strong>en</strong>. Met an<strong>de</strong>re<br />
woor<strong>de</strong>n: is <strong>de</strong> constructie ‘knaagdierdicht’?<br />
Praktische oplossing<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld<br />
het plaats<strong>en</strong> <strong>van</strong> roosters of<br />
gaas voor v<strong>en</strong>tilatiegat<strong>en</strong> <strong>en</strong> prikkeldraad.<br />
Daarnaast is het voor gebruikers<br />
<strong>van</strong> gebouw<strong>en</strong> <strong>van</strong> belang<br />
om juist bij <strong>de</strong> kritische punt<strong>en</strong> alles<br />
goed schoon te hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> et<strong>en</strong>s-<br />
rest<strong>en</strong>. Mocht<strong>en</strong> er onverhoopt toch<br />
<strong>muiz<strong>en</strong></strong> is het isolatiemateriaal zitt<strong>en</strong>,<br />
dan moet <strong>de</strong> toevlucht wor<strong>de</strong>n<br />
gezocht tot <strong>de</strong> diverse toegelat<strong>en</strong><br />
bestrijdingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Ook kan m<strong>en</strong><br />
zich w<strong>en</strong><strong>de</strong>n tot <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te of<br />
professionele <strong>ongedierte</strong>bestrijdingsbedrijv<strong>en</strong><br />
zoals <strong>de</strong> stichting<br />
K<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> Adviesc<strong>en</strong>trum Dier<strong>en</strong>plag<strong>en</strong><br />
(KAD) te Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, Zungo<br />
of R<strong>en</strong>tokil. Overig<strong>en</strong>s blijft e<strong>en</strong> kat<br />
ook e<strong>en</strong> zeer probaat mid<strong>de</strong>l. Voor<br />
kevers is bestrijding via het spuit<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> toegelat<strong>en</strong> bestrijdingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
effectief. Beter is nog om slimme<br />
glad<strong>de</strong> strips aan te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>,<br />
bij voorkeur <strong>van</strong> geanodiseerd aluminium,<br />
die op ongeveer één meter<br />
on<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> hoek <strong>van</strong> 45 gra<strong>de</strong>n<br />
bov<strong>en</strong> <strong>de</strong> vloer wor<strong>de</strong>n bevestigd.<br />
De kevers kunn<strong>en</strong> zo niet omhoog<br />
kruip<strong>en</strong>. Het schoonhou<strong>de</strong>n<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> stal is echter het belangrijkste<br />
aandachtspunt.<br />
5. Conclusie<br />
Ongedierte kan forse scha<strong>de</strong> aan<br />
isolatiematerial<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong>.<br />
Hoewel <strong>muiz<strong>en</strong></strong> e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke voorkeur<br />
hebb<strong>en</strong> voor minerale vezelwol,<br />
wor<strong>de</strong>n vrijwel alle isolatiematerial<strong>en</strong><br />
door <strong>ongedierte</strong> aangetast.<br />
Bouw<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> voorschrift<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> bouwkundige hulpmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> beste remedie.<br />
Daarnaast zijn er diverse effectieve<br />
bestrijdingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. ‘Good housekeeping’<br />
is echter e<strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong><br />
om e<strong>en</strong> bouwwerk zo <strong>ongedierte</strong>vrij<br />
mogelijk te hou<strong>de</strong>n.<br />
Zaltbommel, juni 20<strong>01</strong><br />
Dwarsweg 8 • Postbus 2108 • 5300 CC Zaltbommel • T 0418 513 450 • F 0418 513 888 • E info@styb<strong>en</strong>ex.nl • W www.styb<strong>en</strong>ex.nl<br />
Refer<strong>en</strong>ties<br />
1. H.Lieffijn, Consul<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong>Veehou<strong>de</strong>rij in Overijssel <strong>en</strong><br />
Gel<strong>de</strong>rland,Boer <strong>en</strong> Tuin<strong>de</strong>r, 5 juni 1987<br />
(439/200.<strong>01</strong>)<br />
2. ‘Piepschuimkevers actief’, D.Teuniss<strong>en</strong><br />
(2007/200.<strong>01</strong>)<br />
3. Termokomfort, Dealerinfo nr 56,<br />
8-7-1980, P. Richard (437/200.<strong>01</strong>)<br />
4. ’De tempexkever’, Staattoezicht op<br />
<strong>de</strong> volksgezondheid, okt. 1978 <strong>en</strong> juli<br />
1984 (438/200.<strong>01</strong>) (158/200.<strong>01</strong>)<br />
5. ‘Voorkom<strong>en</strong> is beter dan bestrij<strong>de</strong>n’,<br />
K<strong>en</strong>nis & Adviesc<strong>en</strong>trum Dier<strong>en</strong>plag<strong>en</strong><br />
(KAD) Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, Cobouw 27-7-1998<br />
6. ‘Mäuse zerstör<strong>en</strong> fast je<strong>de</strong>n Dämmstoff’,<br />
E.F.Beckmann, Landtechnik febr.<br />
1982<br />
7. ‘Die Hausmaus ist ein Risikofactor<br />
für Dämmstoffe’, M.Süss (Grub), Der<br />
Praktische Schädlingsbekämpfer, juli<br />
’83
Change language