Download hier nieuwsbrief nr. 1 - de Merode

Openingsconferentie -
Cardiff, juni 2012
De parkautoriteit van nationaal park Brecon
Beacons leidde de 3-daagse openingsconferentie
in Cardiff op 19 juni 2012, waar project Rural
Alliances werd gelanceerd met de 11 partners, hun
hoogwaardigheidsbekleders en politici.
TDe openingstoespraak werd gegeven door John
Griffiths, minister voor milieu en duurzame ontwikkeling
in de regionale regering voor Wales. De toespraak
werd gegeven in de vorm van een videoboodschap
die van tevoren was opgenomen, omdat de minister
op een topconferentie in Rio de Janeiro moest zijn.
John Griffiths opent de conferentie met een videotoespraak.
Nummer 1
December 2012
Dit project wordt
medegefinancierd door het
Europees Fonds voor Regionale
Ontwikkeling via het programma
Interreg IVB Noordwest Europa ter
bevordering van sterke en
welvarende gemeenschappen.
www.rural-alliances.eu
Twitter Feed: @RuralAlliances1
Sir Brian Unwin was
aanwezig namens het
European Centre for
Nature Conservation.
Hij vertelde over zijn
ervaringen toen hij
nog President van de
European Investment
Sir Brian Unwin
Bank was en legde uit
hoe belangrijk het is dat rurale gebieden van hun
ondernemingszin en gemeenschapsgeest gebruik
maken om de huidige financiële crisis te doorstaan.
Hij wees erop dat er gedetailleerde kennis van de
vraagstukken, financiële middelen en menskracht
nodig zijn om de huidige uitdagingen aan te kunnen.
Professor Gregory
Ashworth, van de
universiteit van
Groningen daagde het
150-koppige publiek
uit om na te denken
over de verbanden
Prof. Gregory Ashworth
tussen cultureel erfgoed
en toerisme. Hij benadrukte dat cultureel erfgoed
wordt gecreëerd door middel van beleid, politiek
en praktijken. Hij vertelde dat regio’s en steden met
elkaar concurreren om “bezoekers” en dat ze zichzelf
daarom voortduren opnieuw moeten uitvinden en
nieuwe ervaringen moeten bieden, omdat de mensen
anders andere plaatsen zullen bezoeken.

Rural Alliances Nummer 1
Professor Terry Marsden, directeur van Sustainable
Places Research Institute bij de universiteit van
Cardiff (Wales), legde uit dat alle sectoren van de
maatschappij en alle instellingen moeten worden
ingeschakeld om ownership en verantwoordelijkheid
voor hun toekomstige welvaren en kwaliteit van leven
op zich te nemen.
David MacNeill, CAP Planning Division (Wales), gaf
een overzicht van de cofinanciering en initiatieven
die in Wales beschikbaar zijn ter versterking en
ondersteuning van initiatieven van Rural Alliances.
Na deze toespraken werden er 4 workshops gehouden
over het werk van verschillende Interreg-projecten,
namelijk Rural Alliances, Living Landscapes, WECAN
en COLLABOR8.
De eerste workshop werd ingeleid door Dr Jill Venus
van University of Wales, Trinity Saint David (Wales).
Jill vertelde over de twee voornaamste concepten
van Rural Alliances, namelijk de rurale alliantie en de
plattelandsvitaliteits-index (‘Rural Vibrancy Measuring
Index’) . Dit laatste is een methode om belangrijke
factoren te ontdekken, die een onafhankelijke,
duurzame en bruisende plattelandsgemeenschap
mogelijk maken.
Rob Maessen geeft uitleg over een
opdracht
2
Rob Maessen,
beleidsadviseur bij
de provincie Noord-
Brabant, vertelde over
geleerde lessen en
gaf voorbeelden van
wat bereikt is in project
Lifescapes van Interreg
IIIB Noordwest Europa.
Het voornaamste
concept van dit project was het aanduiden
van de verbanden tussen iemands plaatselijke
landschap en de mogelijkheid om in zijn persoonlijke
levensbehoeften te voorzien en aan de samenleving
bij te dragen.
David Llewellyn van regionaal park Valleys in Wales
sprak over het WECAN-project. Hij boeide zijn publiek
met zijn dynamische overzicht van de ongelooflijke
veranderingen die de regio Welsh Valleys heeft
doorgemaakt vanaf het begin van de 17e eeuw, toen
het nog een dunbevolkt
gebied was. Tijdens de
daarop volgende 200
jaar werd er enorm veel
kool en ijzer gewonnen
en verwerkt. (In 1913
kwam 30% van de kool
die in de hele wereld
werd geëxporteerd, uit
dit gebied.) Nu bijna
alle mijnen echter zijn
gesloten, veranderen
David Llewellyn vertelt over
gemeenschappelijke uitdagingen
en oplossingen voor WECAN en
Rural Alliances.
de Welsh Valleys opnieuw, maar nu in een natuurrijk
gebied, met hulp van de mens.
De uitdagingen waar zowel WECAN als Rural
Alliances voor staan, zijn een dalend inwonertal,
veel economische inactiviteit, banen en kansen
van lage kwaliteit, enz. Beide projecten zoeken
naar manieren om het economisch potentieel te
verbeteren, de sociale economie te stimuleren
en naar alternatieve financiering te zoeken – zoals
financiële beloningen voor bezoekers, crowdfunding,
een pas voor veelvuldige bezoekers, en dergelijke – en
verbindingen te leggen tussen gemeenschappen en
hun natuurlijke omgeving.
Sean de Buitlear van het COLLABOR8-project nam
het woord van David over en gaf een enthousiaste
presentatie, boordevol informatie, over de 80 clusters
van het COLLABOR8-project. Hierbij zijn ruim 2500
ondernemingen uit 9 partnergebieden betrokken
geweest, door de gecombineerde aanpak bestaande
uit: verbetering van kwaliteits- en milieunormen, het
maximaliseren van de unieke ‘sense of place’ van
elk gebied, het gebruik van nieuwe technologie en
het gebruik van de transnationale partnership om
methoden te versnellen, ideeën uit te wisselen en
lange-termijn superclusters te vormen.
Het beleids- en adviespanel van onafhankelijke
experts kwam in Cardiff voor het eerst bijeen om
ervaringen en expertise uit te wisselen. Ze zullen
voortaan tweemaal per jaar bijeenkomen om
opbouwende kritiek op het project te geven.
De tweede dag bestond uit 4 workshops over
belangrijke thema’s van project Rural Alliances. Ze
werden gegeven in verschillende dorpen in nationaal

park Brecon Beacons. De thema’s waren: Financial
Engineering, Toerisme, Groene energie, Mobiliteit,
Gezondheidszorg, Allianties oprichten en
Vitaliteit meten.
Op de derde dag werd vergaderd door de
transnationale stuurgroep en de ‘werkpakket’-groepen.
2e transnationale
uitwisselingsontmoeting - Oisterwijk
‘Rol van de overheid’ was het gespreksonderwerp van
de openingspresentaties tijdens de 2e transnationale
uitwisselingsontmoeting van Rural Alliances op
woensdag 23 oktober
2012 in Oisterwijk.
Het Oisterwijk-model van
zelfinitiatie bij allianties
bood waardevolle
praktische suggesties voor
het stimuleren van nieuwe
initiatieven en projecten,
zoals de financiering van
Oisterwijk 800, een feest
ter gelegenheid van het
800-jarig bestaan van
Oisterwijk, dat op diezelfde
dag werd gehouden.
Het Oisterwijk-model
Dit model bepleit een cyclisch proces, dat begint met
een idee, waarna naar ondersteuning en bijdragen
wordt gezocht en de autoriteiten erbij worden
betrokken. En na afloop van het evenement of het
project wordt gevierd wat er is bereikt. Voor dit model
zijn nieuwe benaderingen van ambtenaren nodig,
waardoor zij belangrijke facilitators met een positieve
ingesteldheid worden, die de energie, innovatie en
middelen van de deelnemende bedrijven bedrijven
en gemeenschappen met elkaar bundelen.
Brigite van Haaften, gedeputeerde van cultuur en
samenleving van de provincie Noord-Brabant, deed
een gewaagd voorstel in haar toespraak, die ze
aan de 200 aanwezigen gaf via Skype-verbinding.
Ze stelde voor dat openbare autoriteiten dienen te
overwegen, een “niets doen”-bestuurvorm aan te
houden. Ze legde uit dat ze hier niet mee bedoelt
December 2012
Deelnemers aan de tweede transnationale uitwisselingsontmoeting in Oisterwijk,
NL, oktober 2012.
dat de autoriteiten letterlijk niets moeten doen, maar
dat ze moeten proberen, flexibel met hun regels
en reglementen te zijn in de huidige economische
situatie, zodat innovatie en nieuwe kansen voor
economische ontwikkeling niet worden belemmerd en
gemeenschappen en bedrijven in hun ideeën worden
gesteund. Ze gaf het voorbeeld van een bedrijf of
een wijkgroep, die concessies van overheden kan
bedingen, als een manier waarop zij helpen zonder
de financiële middelen te verschaffen die in minder
zware tijden wel beschikbaar zouden zijn.
Zorgcoöperatie Hoogeloon is een goed voorbeeld
van hoe een plaatselijke gemeenschap de
gezondheidszorg van haar oudere leden heeft
georganiseerd, zodat zij in hun landelijke omgeving
kunnen blijven wonen, omdat er hulp voor hen
wordt geregeld met tuinieren, leuke bezigheden
en maaltijden. Er zijn grote kostenbesparingen
bereikt door middel van groepsactiviteiten, de inzet
van vrijwilligers en het drukken van de kosten van
persoonlijke zorgverlening.
In Esbeek werd het laatste dorpscafé van sluiting
behoed, toen de dorpelingen aandelen kochten
om het bedrijf te redden. Hiervoor was visie, energie,
wederzijds vertrouwen en de samenwerking van bijna
alle dorpelingen nodig. Ze zijn nu aan het bekijken hoe
ze de dorpskerk kunnen behouden.
3

Rural Alliances Nummer 1
Onlangs werd samen met het nabijgelegen dorp
Hilvarenbeek een energiecoöperatie opgericht en ook
wordt bekeken hoe de problemen in de zorg in de
nabije toekomst kunnen worden opgelost.
Partners en vertegenwoordigers van coöperaties en
andere allianties uit de 12 partnergebieden kwamen
2 dagen naar Oisterwijk, om er samen met plaatselijke
allianties projecten te ontwikkelen. Ook werden
verschillende projecten bezocht om ervaringen uit te
wisselen en netwerken op te bouwen.
4
Pure Kempen
Pure Kempen is een merk dat
ontwikkeld werd voor de producten
en diensten die in de Kempen (in
de provincie Antwerpen) worden
gevonden. Wim Poelmans,
coördinator bij RURANT, legde uit dat het merk Pure
Kempen voor rurale ondernemers een kans vormt om
hun unieke gemeenschapswaarden te promoten en
elkaar te steunen. Ook stelt het hen in staat, nieuwe
samenwerkingsverbanden te vormen van plaatselijke
autoriteiten, kleine en middelgrote ondernemingen,
culturele verenigingen, enz.
De drie voornaamste criteria om het merk ‘Pure
Kempen’ te mogen voeren, zijn:
• Er moet een sterke band bestaan tussen het
product of de service en de regio.
• Elke onderneming moet een ambassadeur voor
de regio zijn, die een vriendelijk welkom en een
authentieke beleving biedt.
• Bedrijven moeten bekend zijn met en deel
uitmaken van bedrijfsnetwerken waar onderlinge
ondersteuning, wederzijdse promotie en kennis
van elkaars producten en diensten duidelijk
aanwezig zijn.
Dit initiatief helpt bedrijven, zich van bedrijven
uit andere regio’s te onderscheiden. Ze worden
ondersteund met gezamenlijke reclame en training
en worden opgenomen in een uitgebreid netwerk van
ondernemers, die elkaars producten marketen via
verschillende kanalen, bijvoorbeeld evenementen.
Ondernemers van Pure Kempen tonen hun kazen
Deze nieuwe benadering werd met alle partners
gedeeld tijdens de workshops in Crickhowell tijdens
de openingsconferentie in juni 2012. Zij is vooral
relevant voor de parkautoriteit van nationaal park
Brecon Beacons en het ambassadeursprogramma
daar en voor Streekhuis Kempen, dat een gelijkaardig
merkprogramma voert, ‘Kempen Goed’ genaamd.
http://www.rurant.be/pure-kempen
Festivals voor het vormen van allianties
Op de werkpakketvergadering tijdens de 2e
transnationale uitwisselingsontmoeting in Oisterwijk in
oktober 2012 vertelde de Vlaamse Landmaatschappij
over haar boeiende aanpak voor het wijzen op kansen
voor bedrijven en gemeenschappen om bij project
Rural Alliances betrokken te raken.
Erfgoedorganisaties en de plaatselijke overheid
organiseerden een ambitieus evenement met ruim
500 mensen (vrijwilligers!) uit de gemeenschap, die
aan een spektakel deelnamen waarin de cultuur
en het erfgoed van de Merode centraal staan.
Dit gebeurde in de vorm van historisch theater,
volksdansdemonstraties en optredens van zangers
(zowel solisten als zanggroepen) in het kasteel en
park van Westerlo.
Het theater werd
opgevoerd op
drie podia op
verschillende plekken
in het dorp Westerlo
en de bezoekers
konden van de
ene scène naar de
andere wandelen.
Jongeren uit de gemeenschap nemen deel
aan het historisch theater in Westerlo

Het was fijn dat er zoveel jongeren en kinderen aan het
theater deelnamen. Zo kwam de hele gemeenschap
en het hele gebied wekenlang tot leven rondom
dit 10-daagse evenement. Het evenement zelf trok
10.000 bezoekers.
Gebied de Merode is geboren uit het voormalige
domein van de Prins van Merode, op het kruispunt
van 3 Belgische provincies. Plaatselijke bedrijven
en gemeenschappen zijn zich met deze nieuwe
bestemming gaan verbinden en dit evenement heeft
hen nog dichter bij elkaar gebracht. De mensen
zijn er trots op dat ze in een gebied met een rijke
geschiedenis wonen en – gedreven door een geest
van onderlinge samenwerking – genieten ze van
het opvoeren van een gezamenlijke historische
voorstelling. De Vlaamse Landmaatschappij
verstevigde de gemeenschapszin door een eigen
jaarlijkse happening te organiseren in dorp Westerlo.
Deze was de kers op de taart en vormde een leuk
dagje uit voor alle gemeenschappen in de Merode.
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/
programmas/journaal/1.1304907
Theatr Brycheiniog in nationaal park Brecon Beacons
hield een soortgelijk evenement, dat gericht was op
jongeren en via de socialmediasite van Rural Alliances
werd gedeeld.
Bezoek aan Marburg om een project
met duurzame energie te bekijken
Hier draait het allemaal om bij transnationale
samenwerking! Na een inspirerende presentatie
van Tim Roesler van de Philipps-Universiteit
Marburg in Duitsland, tijdens een workshop op de
openingsconferentie van Rural Alliances in juni 2012,
gingen 20 mensen van verschillende organisaties
in de Nederlandse Kempen op bezoek bij het
wijkverwarmingsnet in Oberrosphe en Schönstadt.
Er werd aan de afgevaardigden getoond hoe
de kleine gemeenschap van Oberrosphe (240
huishoudens) erin slaagde, €3,2 miljoen te vergaren,
de expertise in te schakelen en de plaatselijke
autoriteiten over te halen om hen te steunen, zodat ze
een coöperatie konden vormen om hun eigen warmte
te winnen uit biomassa en een warmtevoorzieningsnet
December 2012
Nederlandse en Belgische partners bezoeken wijkverwarmingsprojecten
in Duitsland
aan te leggen voor verwarming in de gemeenschap.
Er is zelfs een andere biogascentrale ingeschakeld, die
restwarmte levert. Er is berekend dat Oberrosphe de
warmte tegen 10% minder levert dan verwarming op
olie of gas zou kosten.
Ook in Schönstadt konden de delegaten een door de
gemeenschap opgericht en gefinancierd (ongeveer
€6 miljoen aan investering) warmtevoorzieningsnet
bekijken; dit is 13 km lang en er worden in totaal
290 huishoudens mee bediend. De gemeenschap
van Schönstadt had zich laten inspireren door
het voorbeeld van Oberrosphe, maar had
het plan aan de eigen situatie aangepast. De
gemeenschapscoöperatie Schönstadt werkt samen
met de plaatselijke houtzagerij: restafval van de
houtzagerij wordt gebruikt om als biomassa te worden
verbrand voor verwarming in de gemeenschap.
Ook andere energieprogramma’s in de gemeenschap
werden besproken tijdens de workshop op de
openingsconferentie, waaronder windturbines in
Béganne (Frankrijk) en waterturbines in Talybont-on-
Usk (Wales).
5

Rural Alliances Nummer 1
Leren van andere projecten
Interreg is een grote familie met verschillende
projecten, die een rijk gamma aan goede praktijken
en ervaringen bieden. Het project Rural Alliances wil
graag zo veel mogelijk van andere projecten leren.
Er is een strategische verbinding gelegd met Vital
Rural Areas, een project van Interreg Noordzeeregio.
Peter Laan, de projectmanager, gaat naar de
transnationale uitwisselingsontmoetingen en naar de
samenkomsten van het beleids- en adviespanel van
beide projecten.
De socialmediasites van Rural Alliances en Pure
Hubs zijn met elkaar gelinkt en de website van Rural
Alliances combineert de casestudies en verzendt ze
naar leden. Sommigen van hen beginnen die ideeën
al te implementeren!
De parkautoriteit van nationaal park Brecon Beacons
is de leadpartner van project Rural Alliances en
heeft nauwe banden met project WECAN via haar
partnership met Valleys Regional Park en de nabije
ligging ten opzichte van elkaar.
Drie COLLABOR8-partners zijn ook partners in het
project Rural Alliances en naarmate het COLLABOR8project
wordt uitgebreid, worden goede praktijken
in verband met superclustering en strategieën voor
het gebruik van nieuwe technologie via het netwerk
van Rural Alliances doorgegeven, samen met de
lessen die uit clusterproject APACHES zijn geleerd. Dit
laatste houdt in dat partners in de acht goedgekeurde
projecten, waaronder COLLABOR8, hun goede
praktijken met elkaar uitwisselen.
Esbeek, een casestudy
Een van de inspiraties voor het Rural Alliances project
is het verhaal van het café van Esbeek. Tijdens de 2e
transnationale uitwisselingsontmoeting in juni 2012
gingen conferentiegangers ‘s avonds naar het café,
om daar de vitaliteit en de bijzondere renovatie van
deze ontmoetingsplaats voor dorpelingen
te aanschouwen.
Toen de dorpelingen hadden gehoord dat het café
met zalencentrum ging sluiten, besloten ze met zijn
allen, het café te kopen en te restaureren.
6
300 gezinnen zijn nu de collectieve eigenaars van
Café Schuttershof, een ontmoetingsplek voor jong
en oud.
Het café wordt gerund
op franchise-basis:
een professionele
cafébaas en
cateraar betaalt om
het café te mogen
runnen. Dit is een
Interieur van Café Schuttershof, Esbeek.
goed voorbeeld van
een rurale alliantie:
een combinatie van gemeenschapsgeest met
ondernemingszin en zakelijke principes.
Maar hier blijft het niet bij: Coöperatie Esbeek heeft
24 huizen voor jongeren laten bouwen, zodat zij in
het dorp kunnen blijven wonen. En er zitten nog 10-15
startershuizen in de pijplijn. De coöperatie werkt ook
aan projecten voor ouderenzorg en een infrastructuur
voor duurzame energie, in samenwerking met het
nabijgelegen dorp Hilvarenbeek. Verder wordt gezocht
naar een nieuwe bestemming voor de dorpskerk, die
binnenkort de deuren zal sluiten. Er werd zelfs aan
afgevaardigden van de Rural Alliances partnership
gevraagd om ideeën en evaluaties van plannen
voor de kerk, in de ware geest van transnationale
samenwerking.
Meer informatie over het ontwikkelingsproject
voor de kerk is te vinden via de Rural Alliances
socialmediasite; ook kunnen daar ideeën
worden gepost en kun je je bij de groep
‘Esbeek Church’ aansluiten.
Algemene uitnodiging
Nog niet zo lang geleden betekende ‘innovatie’ dat
bedrijven in uitgebreide interne onderzoekslaboratoria
moesten investeren, de slimste mensen moesten
inhuren die ze konden vinden en dan geduldig
moesten wachten op nieuwe producten. Nu is dat
niet meer zo. De kosten van het creëren, ontwikkelen
en op de markt brengen van nieuwe producten en
diensten in een verzadigde markt zijn enorm gestegen.
Voor rurale ondernemingen en gemeenschappen is
het qua tijd en kosten ondoenlijk om nog met de grote
bedrijven te concurreren.

Als een onderneming of gemeenschap wil innoveren,
is de gebruikelijke reactie, op de eigen middelen
te vertrouwen. In een meer open economie waarin
ideeën gemakkelijker beschikbaar zijn, kan echter het
delen van verantwoordelijkheden, het overdragen en
aanpassen van technieken voor de productie van
allerlei producten en diensten en het zoeken naar
nieuwe ideeën via interne en externe expertise een
nieuwe manier zijn om te innoveren. Deze nieuwe
benadering, “open innovatie” geheten, is gebaseerd
op partnerschap, cocreatie met je werknemers,
partners, klanten, leveranciers, concurrenten, enz.
Eén voorbeeld is Lego, een bedrijf dat samen met
klanten werkt aan het creëren van nieuwe producten.
Open innovatie betekent ook dat je je bewust bent
van je eigen vaardigheden en dat je bereid bent,
anderen te ontwikkelen.
Het Laval Mayenne Technopole Team promoot open innovatie.
Projectpartner Laval Mayenne Technopole wees
Rural Alliances op deze nieuwe benadering. Hij werd
al gebruikt tijdens workshops op de transnationale
uitwisselingsontmoeting in Oisterwijk, toen partners
werden uitgenodigd om allianties te helpen.
Crowdfunding
Crowdfunding is een manier om via internet geld te
vergaren voor allerlei projecten, doelen en initiatieven.
Het enige wat je nodig hebt, is een idee dat je kunt
promoten. Het is een vorm van crowdsourcen die
specifiek wordt gebruikt om geld in te zamelen voor
een zakelijk idee of project. Je krijgt geld van een
community van mensen, die je idee steunen door
allemaal een klein bedrag te geven. Eventueel kunnen
de mensen die iets bijdragen, een aandeel in het
bedrijf krijgen, of “freebees”, of ze geven hun bijdrage
gewoon als een gift voor je project of goede doel.
December 2012
Waarom is dit relevant voor Rural Alliances?
Als rurale allianties (van ondernemingen en
gemeenschappen) geld nodig hebben voor een
nieuw project, product of idee, kan het soms moelijk
of zelfs onmogelijk zijn om er geld voor te krijgen.
Crowdfunding is een innovatieve manier om geld
in te zamelen en tegelijkertijd allerlei mensen en
bedrijven achter je te krijgen. Een groot voordeel
van crowdfunding is de mogelijkheid om kleine
ondernemingen te steunen, die moeite zouden
hebben om geld van banken te lenen. Initiatieven
in rurale gemeenschappen vallen in de categorie
kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s in
België, het MKB in Nederland). Crowdfunding kan
daarom een nuttige manier zijn om rurale projecten
of ondernemingen op poten te zetten. De platforms
die op internet beschikbaar zijn voor crowdfunding zijn
natuurlijk veel breder dan die van het dorp of stadje:
het aantal mensen dat een voorgesteld idee kan
ondersteunen via crowdfunding is onbeperkt.
Als je dit hebt geprobeerd, willen we graag van je
horen via era21@era21.co.uk, zodat we je verhaal
kunnen doorgeven.
Een vuurtoren als baken van een
nieuwe alliantie
Cromwell Point is een van de meest westelijke punten
van Valentia Island in het Ierse graafschap Kerry. De
fraaie vuurtoren van Cromwell Point en het huisje voor
de vuurtorenwachter dat er naast staat, zijn alleen
bereikbaar via een lange, slingerende hobbelweg.
De vuurtoren werd gebouwd in 1841 en werkt sinds 4
november 1947 automatisch. Hij staat 16 meter boven
de golven op een rots aan zee. Deze ligging draagt bij
aan het avontuurlijke gevoel en de opwinding rondom
de toren.
Momenteel is de vuurtoren het bezit van
Commissioners for Irish Lights. De lokale gemeenschap
wil er graag voor zorgen, door het te renoveren als een
eilandattractie.
7

Rural Alliances Nummer 1
Met hulp van Rural Alliances is een partnership
tussen de Commissioners, de plaatselijke autoriteit
van Kerry en de gemeenschap opgericht, die een
lange-termijn lease heeft geregeld, alsmede een
onderzoek van eventuele problemen in verband
met de veiligheid van het publiek. De nieuwe
attractie zal in maart of april 2013 opengaan, een
baan bieden voor 3-4 mensen en waarschijnlijk
ruim 180.000 bezoekers trekken. De vuurtoren is
een baken voor andere alliantie-initiatieven op het
eiland, om bezoekers aan te trekken en de economie
te stimuleren. De plaatselijke gemeenschap had
reeds eerder met succes de plaatselijke mariene
radiozender gered; deze zender levert communicatie
voor schippersgemeenschappen aan de kust en
coördineert reddingsoperaties op zee.
Na verloop van tijd zal de vuurtoren features en
displays bevatten met uitleg over de tradities rondom
vuurtorens en vuurtorenwachters. Rural Alliances was
instrumentaal bij het leggen van nieuwe relaties tussen
de openbare sector en de lokale gemeenschap,
waardoor dit initiatief mogelijk werd.
Meer informatie is beschikbaar bij Sean de Buitlear:
sdebuitlear@skdp.net
Studenten debatteren over
rurale vraagstukken
Het gebeurt niet elke dag dat de president van
de EU, Herman Van Rompuy, het Model European
8
Een socialmediasite voor Rural Alliances
Parliament toespreekt! Van Rompuy had de moeite
genomen om een videofilmpje te maken, waarin hij
het jeugdparlement feliciteerde, dat in Lier, België
bijeenkwam van 7 tot en met 11 mei 2012.
142 scholieren van 13 Vlaamse en 13 Nederlandse
scholen debatteerden over rurale vraagstukken, met
name over de voornaamste issues waarmee het
project Rural Alliances te maken krijgt. Hij vertelde dat
de bijdragen van de afgevaardigden zouden helpen
met het ingaan op jongerenvraagstukken en het wijzen
van de partners op de behoeften van jongeren.
Studenten debatteren over rurale vraagstukken in het Europees
Jeugdparlement, België 2012.
De resoluties die tijdens de plenaire sessie van het
Model European Parliament werden aangenomen,
gingen over de oprichting van gemeenschapsraden,
bestaande uit wijkbewoners en vertegenwoordigers
van de plaatselijke autoriteiten, die de vitaliteit van
de gemeenschap permanent moeten monitoren
en maatregelen moeten aanbrengen om de
leefbaarheid te vergroten.
De socialmediasite van Rural Alliances heeft nu bijna 200 leden, waaronder partners, andere Interreg-groepen
en andere rurale ontwikkelingsprojecten binnen de EU. De site wordt twee of drie maal per week bijgewerkt
met informatie, gegevens van evenementen, goede voorbeelden en links tussen leden. Ook vind je er
videoclips, foto’s en informatie over belangrijke elementen van het project, zoals het vormen van allianties, de
plattelandsvitaliteits-index, financial engineering, inclusiviteit en efficiënt gebruik van middelen. Ook is er een
online bibliotheek.
Als je je er nog niet voor hebt aangemeld, kan dat door op de link te klikken, of door naar
http://www.rural-alliances.eu te gaan en het menu te volgen naar Transnational Social Network.

Verder moeten er
jeugdvertegenwoordigers
in die raden worden
opgenomen. De jeugd-
Europarlementariërs
stelden voor, een
Europees netwerk van
gemeenschapsraden te vormen voor de uitwisseling
van goede praktijken. Ook nam het Model European
Parliament een resolutie aan waarin de EU wordt
opgeroepen, kleine en middelgrote ondernemingen
op het platteland te subsidiëren, die sterk aan de
levenskracht van hun gemeenschap bijdragen.
Het Model European Parliament biedt jongeren
de kans om over vraagstukken te debatteren, te
ontdekken hoe je beslissingen neemt en beter te
begrijpen welke processen in een parlementair
systeem worden gevolgd. Daarnaast sluiten de
jongeren vriendschappen over hun landsgrenzen heen
en leren ze begrijpen met welke vraagstukken mensen
in andere plattelandsgebieden te maken hebben.
Prototype van een blauwdruk voor het
oprichten van alliances
Er is nooit slechts één manier om iets te doen. Toch
kun je tijd en moeite sparen door van anderen te
leren. Het project Rural Alliances heeft het ambitieuze
doel, 52 allianties te creëren en te steunen in 10
partnergebieden in 5 verschillende landen, allemaal
met verschillende culturen, sociaal-economische
omgevingen en talen.
Eén van de voordelen van transnationale
samenwerking is dat organisaties, bedrijven en
gemeenschappen hun succesvolle methoden en
processen met elkaar kunnen uitwisselen en op die
manier elkaar steunen en van elkanders successen
leren. Ook problemen en struikelblokken kunnen
met elkaar worden besproken en er kan samen
van worden geleerd. Verder kunnen partners elkaar
begeleiden in de verschillende stadia van de
samenwerking in hun gemeenschappen.
Universiteit van Wales Trinity Saint David (in Wales)
werkte nauw met de partners samen aan het bekijken
en ontwikkelen van concepten en kaders voor het
December 2012
vastleggen en onderling uitwisselen van succesvolle
manieren om allianties te vormen. Hiermee werd
van start gegaan door middel van een masterclass
met alle partners, in februari 2012 in Leuven (België).
Hier werden belangrijke concepten besproken en
met elkaar afgesproken. Ook werden er discussies
gehouden over wat een ruraal gebied is, wat een
gemeenschap is en hoeveel leden nodig zijn om
een alliantie te kunnen vormen. Vervolgens werd er
onderzoek gedaan en werden interviews en verdere
workshops met de partners gehouden om te kijken
naar de manieren waarop allianties worden gevormd
in de verschillende gebieden.
RURAL
ALLIANCE
LIFE
CYCLE
Overzicht van de levenscyclus van een rurale alliantie
In dit vroege stadium van het project wordt een
voorlopig concept ontwikkeld, bestaande uit een
cyclische fase, vanaf het vormen van de alliantie,
het beheer ervan, de evaluatie van de ontwikkeling
en groei en tenslotte de lange-termijnplanning.
Sleutelonderdelen zijn onder andere: een goede
contactendatabase, een methode om de
vaardigheden en capaciteit binnen de alliantie of
in de bredere gemeenschap in kaart te brengen,
het creëren van een sfeer van open dialoog,
het aanduiden en steunen van ‘kampioenen’ of
gangmakers die visie hebben en bereid zijn om hun
handen uit de mouwen steken en ten slotte een
goed begrip van de plaatselijke omgeving, eventuele
concurrerende initiatieven, de risico’s en
de beloningen.
9

Rural Alliances Nummer 1
Dit concept zal nu verder worden ontwikkeld en
aangepast door middel van casestudies van de
verschillende allianties in 2013/4, zodat we kunnen
bekijken hoe we de gebruikte methoden succesvol
kunnen maken. Er zal worden onderzocht hoe nuttige
tools en technieken door de verschillende allianties
kunnen worden doorgegeven, zodat lessen kunnen
worden geleerd en aan elkaar worden doorgegeven.
Ook zal door middel van monitoring en evaluaties
worden gezorgd dat het blauwdruk-model bruikbaar,
nuttig en relevant zal zijn.
Neem voor meer informatie contact op met Lindsey
Gilroy van University of Wales, Trinity Saint David,
e-mail l.gilroy@tsd.ac.uk
Interreg en het nemen van risico’s
“Als je geen risico’s neemt tijdens je betrokkenheid
in transnationale projecten, zouden ze je langzaam
aan een bungee-touw naar beneden moeten laten
zakken, zodat je gewoon met de anderen verder
kunt wandelen.”
Wie besluit om een transnationaal project te
ontwikkelen, moet per definitie iemand zijn die risico’s
neemt. Laten we eens kijken wat je op je neemt:
• Je spreekt af, een voorstel te schrijven voor een
miljoenenproject met niet slechts één of twee, maar
wel twaalf of zelfs tot vijftien mensen in verschillende
landen, die elkaar nog nooit hebben ontmoet.
• Het neemt gemiddeld een jaar om een
transnationaal project op poten te zetten en het kost
voor alle betrokkenen in totaal ongeveer €100.000
(aan tijd, reiskosten, accommodatie, consultants,
enz.). En je ontmoet de anderen pas nadat je hebt
besloten dat dit een goed idee is.
• Wanneer je de mensen uit de verschillende landen
eenmaal ontmoet om het project op poten te
zetten, houd je 3 of 4 vergaderingen per jaar
voordat je je projectvoorstel indient.
• Vervolgens wordt de projectaanvraag ingediend en
pas maanden later hoor je of hij is goedgekeurd.
Hoeveel kans?
Hoeveel kans maak je om te mogen deelnemen aan
een Interreg-project? Hoe groot is Interreg als deel van
het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling?
10
Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
wijst €347 miljard toe aan verschillende
financieringsstromen; dat is ongeveer eenderde
van het budget van de Europese Unie.
Hiervan krijgt Convergentie 81,54%, Regionaal
Concurrentievermogen en Werkgelegenheid 15,95%
en Europese Territoriale Samenwerking 2,52%. De
Europese Territoriale Samenwerking is onderverdeeld
in de drie financieringssporen Grensoverschrijdend (A),
Interregionaal (C) en Transnationaal (B).
In het transnationale spoor zijn er 13
samenwerkingsprogramma’s voor gebieden als de
Baltische Zee, Alpiene landen en de Middellandse-
Zeeregio. De bijdrage van het EFRO aan de
transnationale programma’s bedraagt €1,8 miljard,
wat betekent dat het 0,5% van de EFRO-financiën
ontvangt. Het programma Interreg IVB Noordwest
Europa heeft een budget van €355 miljoen, dat is
0,1% van het EFRO-geld. En alsof dat nog niet klein
genoeg is, wordt slechts 30% van de ingediende
projecten door Interreg IVB Noordwest
Europa goedgekeurd.
Je bent dus een partner in een Interreg-project
geworden – deels als gevolg van een genomen
risico, deels per toeval – maar je moest allereerst
de fundamentele keuze maken: je moest je bij een
Interreg-project aansluiten.
En wat gebeurt er als je wordt blootgesteld aan nieuwe
ideeën, nieuwe methoden en nieuwe werkwijzen
als gevolg van territoriale projecten, transnationaal,
Interreg, hoe je het ook noemt?
Je hebt het risico genomen om je bij het project aan
te sluiten, om je bij een partnership aan te sluiten waar
je nog nooit mee hebt samengewerkt, om er grote
hoeveelheden tijd en geld en je reputatie in te steken,
om de partnership-overeenkomst te ondertekenen en
om met volkomen vreemden samen te werken... in de
meeste gevallen zo’n 3 tot 4 jaar.
Maar – en dit is een belangrijk punt – deze nieuwe
methoden, nieuwe werkwijzen en nieuwe ideeën die
je van je partners leert, of van bezoekjes of opgedane
inzichten als je die dingen in jouw organisatie gaat
gebruiken, hoe groot is dan het risico dat je loopt?

Het risico van je inzet in een Interreg-project moet
worden vertaald naar een risico van een
andere aanpak.
Het leuke van gemeenschappelijk werk is dat het risico
wordt gedeeld. Vaak zijn deze methoden, processen
en ideeën al door anderen uitgeprobeerd, of wordt
het risico van het ontwikkelen en uitproberen ervan
gedeeld door de partners tezamen.
Daarom ben je het aan jezelf verplicht om het risico
te nemen, anders te gaan werken!
Het beleids- en adviespanel
Het beleids- en adviespanel bestaat uit genomineerde
vertegenwoordigers van alle partners. Zij dragen
nieuwe perspectieven aan, doen aan kruisbestuiving
van ideeën en methoden van plattelandsinitiatieven,
leveren opbouwende kritiek en proberen het project
tot ver buiten de gebruikelijke invloedssferen
te promoten.
Tijdens de openingsconferentie in juni 2012 stelden
de panelleden zich voor en stelden ze de agenda’s
van toekomstige vergaderingen op. Tijdens de
transnationale uitwisselingsontmoeting in oktober
kwamen ze opnieuw bijeen, deze keer om met
elkaar te spreken over de voordelen van de Rural
Vibrancy Measuring Index (plattelandsvitaliteitsindex)
als meetmethode en over het raamwerk van
de Alliance Blueprint (‘alliantie-blauwdruk’). Deze
twee sleutelelementen zijn samen met de partners
ontwikkeld door de twee universiteiten in het project.
Jill Venus toont werk aan de plattelandsvitaliteits-index en het
protoype van de blauwdruk voor het vormen van allianties.
December 2012
Daarnaast vertelde Maria Domzal (projectmedewerker
voor Rural Alliances bij het Gemeenschappelijk
Technisch Secretariaat van Interreg IVB Noordwest
Europa) tijdens deze vergadering over de ontwikkeling
van het nieuwe Interreg V-programma. Er wordt
gezegd dat van de 11 sleutelprioriteiten die aan
de Commissie waren voorgelegd, slechts 4 zullen
overblijven. Hier is echter nog geen overeenstemming
over bereikt en er moet nog veel gebeuren voordat
het programma is ontwikkeld en klaar zal zijn.
Voor 2013 zal Dr Jill Venus van University of Wales,
Trinity Saint David het voorzitterschap van het panel
overnemen van Philipps-Universität, Marburg.
Liempde: een casestudy
We ontmoeten Romeo op het treinstation in
Oisterwijk. Een moderne, jonge Romeo, die in het
openluchttheater in het bos optreedt! Hij vertelt
ons over het dorp Liempde, waar bedrijven en de
gemeenschap een alliantie hebben opgericht die
SPPiLL heet (“Stichting Promotie Projecten in Leefbaar
Liempde”) en die de standaarden en leefbaarheid
van het dorp in stand wil houden.
De focus van de groep is de realisatie dat
economisch verval in kleine gemeenschappen
een bedreiging vormt voor de economische en
maatschappelijke vitaliteit van het dorpsleven, vooral
voor onafhankelijke bedrijven en verenigingen.
SPPiLL heeft een modelwerkwijze ontwikkeld, die de
“leefbaarheidsdriekhoek” wordt genoemd en die
bestaat uit inwoners, verenigingen en ondernemers.
Dit model gaat ervan uit dat alle drie groepen aan
projecten meewerken. Zo heeft het dorp bijvoorbeeld
zijn eigen spaarsysteem gevormd: “Op Liemt gemunt”.
Alle klanten krijgen een muntje voor elke 15 euro die
ze uitgeven bij een bedrijf in Liempde. Dit muntje
doneren ze aan een club of vereniging van hun keuze.
Er zijn 42 mogelijkheden en elk muntje is 12 cent
waard. In de afgelopen 3 jaar leverde dit systeem
€85.000 op voor lokale
clubs en verenigingen.
Wow, wat een resultaat!
11

Rural Alliances Nummer 1
Een ander project, “Liemt in het licht” genaamd, wil de
solidariteit van de inwoners laten zien en reclame voor
Liempde maken buiten het dorp. Daarom werd aan
het begin van het project feestverlichting opgehangen
op een traject van 2,5 km van deur tot deur. De
verlichting is nu wel 7 km lang, wat goed is voor het
moreel en onze bekendheid!
Het volgende project dat op plan staat is het
versieren van het dorp om bezoekers te trekken en het
aangenamer voor de bewoners te maken. Dit gebeurt
weer met hetzelfde model voor het engagement van
alle sectoren van de gemeenschap.
Misschien dat Romeo dan in Liempde blijft en niet
wordt weggelokt door een Julia van elders!
Als je meer wilt weten, neem dan contact op met
Kees Margry, CMargry@brabant.nl
Het toekomstbestendig maken
van je bedrijf
Professor Calvin Jones van Cardiff Business School
gaf in november 2012 de stimulerende en levendige
presentatie Success 2.0:, tijdens een workshop in
nationaal park Brecon Beacons, die werd gehouden
om het vormen van allianties te stimuleren.
Professor Jones vertelde dat hij geen korte-termijn
strategie biedt om je winst te vergroten door op
je normale manier door te werken, maar wel een
methode om je bedrijf te runnen op een wijze die
op de lange termijn zuiniger en beter is. Hij zei: “de
wereld is zo heftig en zo snel aan het veranderen, dat
de bestaande ideeën over ‘succes’ die bij mensen
en organisaties leven, niet meer nuttig zijn om te
helpen, je koers te bepalen. En dat geldt vooral in
de toeristische sector.” Bovendien, vertelde hij, zullen
organisaties die dit niet beseffen en hun gedrag niet
aanpassen, op de lange duur niet kunnen overleven.
Hij gaf een overzicht van de verschillende problemen
die van invloed zijn op de huidige situatie:
• hoge schulden
• een vergrijzende bevolking
12
• statische inkomens: plattelandbewoners met lage
inkomens die een auto nodig hebben om naar hun
werk te rijden; het is niet altijd de moeite waard om
naar een verre werkplek te reizen
• stijgende energiekosten voor bedrijven
• stijgende brandstofkosten voor potentiële bezoekers
Hij sprak verder over de huidige gevolgen van
schulden: in de afgelopen 5 jaar zijn we steeds armer
geworden en onze schuldenlast als percentage
van het bruto nationaal product is groter dan aan
het begin van de crisis in de jaren 1930. “Dit nieuwe
‘normaal’ kan nog wel tien jaar aanhouden en
inkomens zullen trager stijgen, of misschien helemaal
niet.” Hij zei dat in vergelijking met vroeger, iedere
zakelijke strategie waarvoor een toename van de
verkoopvolumes nodig is, gedoemd is tot mislukken en
dat er nu een strategie nodig is, die meer waarde per
bezoekje oplevert.
Het sociaal kapitaal is groter in plattelandsgebieden
dan in stedelijke omgevingen. De samenwerking
tussen ondernemingen in nationaal park Brecon
Beacons werd ondersteund via COLLABOR8; nu staan
die clusters voor de uitdaging om nieuwe manieren
te vinden om, in het kader van project Rural Alliances,
samen met hun lokale gemeenschappen aan het
vergroten van de vitaliteit van hun gebieden te
werken. Professor Calvin Jones vindt dat de toeristische
sector meer moet gaan doen aan samenwerking in
plaats van concurrentie.
Lange-termijnstrategieën moeten risico-evaluaties
bevatten, alsook plannen voor crisissituaties,
veerkracht, flexibiliteit, aanpassingen, diversificatie,
nadenken over je zakelijke basis en hoe het gedrag
van mensen kan worden veranderd. Bijvoorbeeld:
mensen hoeven hun ontspanning niet per se
duizenden kilometers verderop te zoeken; daarom
moeten we manieren testen en verfijnen om lokale
vakanties zodanig te marketen, dat ze aantrekkelijker
worden dan vakanties in het buitenland. Op het
meest basale niveau is toerisme het aanbieden van
welzijn. Mensen hebben recreatie nodig voor hun
gezondheid en welzijn en het gebruiken van deze
marketingaanpak kan een effectieve manier zijn om
lokale recreatie te ‘verkopen’.

Professor Jones zei tegen de ondernemingen dat het
belangrijk is om rustig na te denken over de vragen:
“Waarom doe je wat je doet en waar wil je over 10 jaar
zijn? Als je het allemaal over zou moeten doen, zou je
het dan nog op dezelfde manier doen?” Veel mensen
maken zich echter zorgen over het proces dat ze
volgen bij het uitvoeren van hun werkzaamheden. Het
gevolg is dat ze vandaag net wat anders werken dan
gisteren en toch hetzelfde eindpunt bereiken.
Professor Jones zei: “Leiderschap, dynamisme en
innovatie worden belangrijker dan ooit, samen met
holistisch lange-termijndenken en de bereidheid om
niet alleen buiten de hokjes te denken, maar er op
te stampen. Dat wordt natuurlijk een wilde rit…” Hij had
enkele vragen om als bedrijf te overdenken:
• welke waarde lever ik?
• wat is de zin van mijn bedrijf?
• kan ik waarde leveren op een manier die anders,
flexibel, virtueel en een gesloten lus is, voor mensen
met minder geld?
• en wat als ik mijn voornaamste leverancier verlies, of
mijn grootste klant, of mijn beste medewerker?
Alle aanwezige ondernemers vonden het een zeer
nuttige workshop. Tijdens de hele presentatie waren
er veel vragen en werd veel gediscussieerd, tot lang
nadat de workshop officieel was afgelopen, wat wel
aangeeft hoeveel belangstelling er voor dit onderwerp
is. Tot slot een boeiend citaat van professor Jones:
“We weten wat er gebeurt
met mensen die een
middenweg kiezen...
zij worden overreden.”
Aneurin Bevan
Een engagementsspel ter
ondersteuning van mobiliteit
Mobiliteit is een belangrijk element van rurale vitaliteit.
Mobiliteit kan echter verschillende vormen aannemen:
het mobiliseren van de verbeelding, om mensen in
staat te stellen hogere doelen te bereiken en kansen
December 2012
te grijpen om met elkaar te praten, te werken en aan
het landleven deel te nemen, het mobiliseren van
informatie voor plaatselijke bewoners (bijvoorbeeld
clubs, verenigingen, plaatselijke ondernemingen)
en van plaatselijke bewoners (om hun producten
en services te marketen), en mobiliteit in de zin van
vervoer van A naar B, waaronder openbaar vervoer,
carpoolen, liftclubs, fietsen, wandelen en toegang tot
nieuwe technologie.
Deze concepten van mobiliteit worden wel eens
over het hoofd gezien en ze zijn nieuw voor veel
van de partners binnen Rural Alliances. MEDEFI
in het Franse Redon nam het voortouw in de
ontwikkeling van middelen en methoden om de
verschillende elementen van mobiliteit op lokaal en
transnationaal niveau duidelijk te maken. Tijdens de
openingsconferentie in Wales in juni 2012 creëerde
MEDEFI een inspirerende en innovatieve workshop,
door een spel te creëren dat in het Frans “Cartes
Outils” heet.
Cartes Outils in actie!
13

Rural Alliances Nummer 1
Deze kaart-tool daagt de deelnemers uit om
verschillende keuzes te overwegen, die te maken
hebben met de verschillende elementen van
mobiliteit. De keuzes worden gemaakt namens fictieve
karaktertypes. Enkele voorbeelden zijn: vraagstukken
rondom kinderoppas, kinderen naar school brengen,
huishoudbeheer, toegang tot technische kennis
en apparatuur, nieuwe communicatiemethoden
en flexibel werken. Ook milieuvraagstukken kunnen
worden aangepakt, door flexibele werkpatronen en
leefwijzen te overwegen.
Er zijn verschillende scenario’s voor de spelers
beschikbaar. (Vandaag zijn het er 5, maar er kunnen
meer worden gecreëerd.) Deze en alle aangeboden
oplossingen worden door de spelers besproken.
Vervolgens kiezen zij de oplossingen die relevant zijn
voor het oplossen van de probleemscenario’s en
bepalen zij welke oplossingen niet nuttig zijn. Dit spel
leidt tot veel gesprekken tussen de deelnemers en tot
het inzicht dat er geen universele oplossing is die voor
iedereen gepast is.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met
Fanny Michaud via mobilites@medefi.fr.
De plattelandsvitaliteits-index
Tijdens de transnationale uitwisselingsontmoeting in
Nederland in juni 2012 bracht Tim Roesler van Philipps-
Universität in het Duitse Marburg verslag uit over de
gezamenlijke ontwikkeling van de Rural Vibrancy
Measuring Index (RVMI) of plattelandsvitaliteits-index,
zowel aan het beleids- en adviespanel als op de
eerste werkpakket-ontmoeting van alle partners in Rural
Alliances.
Bij project Rural Alliances draait het vooral om de
oprichting van gemeenschapsallianties ter versterking
van de rurale vitaliteit. Het vormen van allianties wordt
beschouwd als een van de verschillende mogelijke
manieren en strategieën om de rurale vitaliteit te
versterken. Maar wat is ‘rurale vitaliteit’? Hoe kan het
worden gemeten en welke middelen zijn er om het
te vergroten? De voorlopige ‘paper’ die door Philipps-
Universität uit Marburg werd opgesteld, bevat de
eerste bevindingen van het project Rural Alliances over
deze vragen.
14
De paper is gebaseerd op een evaluatie van
vakliteratuur en op de resultaten van verschillende
workshops van Rural Alliances, een masterclass,
telefoongesprekken en commentaar op de
socialmediasite. Eén resultaat van dit proces is een
gemeenschappelijk inzicht in de aard van rurale
vitaliteit. Dit gemeenschappelijke inzicht wordt
zichtbaar in de volgende werkdefinitie:
‘Rurale vitaliteit’ is het kenmerk van een
plattelandsgemeenschap waar actief engagement
heerst en creatieve, dynamische wisselwerking
tussen mensen van verschillende groepen bestaat,
met het gevolg dat zij gemeenschappelijke doelen
creëren en gezamenlijk aan de ontwikkeling van
hun gemeenschap werken.
Vanuit het perspectief van de deelnemers aan Rural
Alliances zijn rurale gemeenschappen vitaal als ze
sociale, culturele en/of economische voordelen
scheppen, zich aan verandering aanpassen
en de kwaliteit van leven van alle leden van de
gemeenschap verbeteren.
Op basis van de definitie van rurale vitaliteit, de
evaluatie van de vitaliteitsenquêtes en de workshops
over vitaliteit wordt in fig. 1 getoond wat de
voornaamste gespreksonderwerpen waren. (Ook bevat
het een categorieënlijst, bestaande uit de elementen
van de plattelandsvitaliteits-index.
Fig. 1: Categorieën die de elementen van de plattelandsvitaliteits-index vormen

Het volgende stadium in het project is het testen van
de bruikbaarheid van deze index voor de allianties.
Zorgcoöperatie Hoogeloon in Nederland heeft ermee
ingestemd, aan de eerste pilot deel te nemen.
Het voorgestelde proces is als volgt:
• Er wordt een diverse groep gevormd om de rurale
vitaliteit van het gebied te meten.
• De groep wordt gebruikt om de nodige gegevens
te verschaffen die voor de meetmethode nodig zijn.
• De groep beantwoordt de vragen die bij deze
methode worden gebruikt, ofwel op basis van
eigen kennis, ofwel door middel van interviews met
inwoners.
• De vragenlijst wordt ingevuld en de bevindingen
worden aan de gemeenschap meegedeeld, met
een lijst van sterke en zwakke punten.
Na afloop van de pilot zal hij worden geëvalueerd en
eventueel worden aangepast, zodat andere partners
hem in hun gemeenschappen kunnen gebruiken.
De bevindingen van de index moeten echter binnen
hun lokale context worden bekeken. Het plaatsen
van de index in de lokale context zal helpen, actie
te ondernemen om de vitaliteit te versterken en
de evaluatie van de bevindingen door te geven
aan inwoners die hebben meegewerkt. Veel van
de sociale, economische en milieutechnische
basisgegevens kunnen bij openbare instellingen
worden opgevraagd.
Een bevinding van de index kan bijvoorbeeld zijn
dat er niets wordt gedaan aan de betrekken van
gepensioneerden. De waarde van die informatie
kan echter slechts worden vastgesteld als er een
overzicht is van de maatschappelijke structuur van
de gemeenschap. Als er geen gepensioneerden in
de gemeenschap zijn, is dit een positief resultaat,
omdat er geen middelen worden gebruikt voor
iets waar geen behoefte aan is. Als er echter veel
gepensioneerden in de gemeenschap zijn, kan deze
bevinding worden geïnterpreteerd als een onderwerp
dat meer aandacht verdient.
Meer informatie over de plattelandsvitaliteits-index is
beschikbaar bij Tim Roesler van Philipps-Universität,
Marburg op tim.roesler@staff.uni-marburg.de
December 2012
Plaatselijke munten: transnationale
kansen in actie
Nog niet zo lang geleden was het vrij normaal om
vrolijk te zeggen: “dat idee hebben we gestolen van
die-en-die”. Het Interreg-programme biedt echter
de kans om de gebieden van andere partners te
bezoeken ter kennismaking met nieuwe en andere
werkwijzen. Nu ‘stelen’ we niet meer van elkaar, maar
zijn partners bereid om kennis en ervaringen met
elkaar te delen en uitgebreid over hun methoden en
processen te vertellen.
Tijdens het recente uitwisselingsbezoek van partners
aan Oisterwijk en Liempde in Nederland zagen
vertegenwoordigers van Mayo County Council
(de plaatselijke autoriteit van graafschap Mayo in
Ierland) een systeem waarbij voor elke 15 euro die
in een deelnemende winkel of onderneming wordt
uitgegeven, een plastic muntje ter waarde van 12
cent wordt uitgedeeld. De ontvangers verzamelen
deze muntjes en kiezen aan welke club of vereniging
ze het doneren. De club of vereniging kan de muntjes
omruilen voor geld waarmee de activiteiten kunnen
worden voortgezet. Mayo County Council steunt
momenteel 8-9 gemeenschapsforums en wil met hen
overleggen over de mogelijkheid om een soortgelijk
systeem op poten te zetten om ondernemingen en
activiteiten in de gemeenschap dichter bij elkaar
te brengen, geld voor plaatselijke verenigingen in
te zamelen en een manier aan te reiken waarop
plaatselijke ondernemingen gesteund kunnen worden.
En dat is nu net wat de partners beoogden, toen ze de
concepten van project Rural Alliances ontwikkelden.
15

Rural Alliances Nummer 1
Allianties in Lochem in kaart
Een van de hoekstenen voor de ondersteuning van
allianties is een goed database-systeem. Met dit
nuttige instrument kunnen de partners informatie over
elke bedrijfs- en gemeenschapsalliantie opslaan en
contactgegevens van bestaande en potentiële leden
bijhouden. Het maakt regelmatige communicatie
tussen partners en allianties mogelijk en zorgt dat de
partners de allianties proactief helpen door middel
van netwerken en verbanden van ondernemingen,
gemeenschapsgroepen en andere allianties in
hun regio.
De twee universiteiten die partner zijn, hebben
onderzocht hoe de partners hun informatie beheren,
door de gebruikte methoden te evalueren en te
bepalen wat de nuttigste en meest systematische
manier is om partners te ondersteunen met het
vergaren en beheren van informatie en het
onderhouden van contacten.
Momenteel wordt met de Gemeente Lochem, een
Nederlandse partner, een pilotproject gehouden om
een innovatieve database op te zetten van allianties,
ondernemingen en leden van de gemeenschap
in de regio. Deze zal gebruik maken van algemeen
beschikbare software, social media en interactieve
kaartapplicaties zoals Google Maps. Er wordt
gehoopt dat naarmate het project zich ontwikkelt,
de partnership een projectbrede interactieve kaart
zal ontwikkelen met daarop de locaties, grootte en
soorten allianties die in Noordwest Europa
worden opgericht.
Als je in deze pilot geïnteresseerd bent, kun je
contact opnemen met Lindsey Gilroy van University
of Wales, Trinity Saint David, e-mail l.gilroy@tsd.ac.uk,
of met Mariska Mentink van Gemeente Lochem,
m.mentink@lochem.nl
16
De volgende transnationale
uitwisselingsontmoeting
De volgende transnationale
uitwisselingsontmoeting wordt gehouden in
Lochem, in de provincie Gelderland (Nederland)
op 13 en 14 maart 2013, onder leiding
van de partner Gemeente Lochem. Deze
ontmoeting vormt de kans voor allianties en
ontwikkelende allianties om te vertellen hoe
het gaat, samen uitdagingen en barrières te
overwinnen, goede praktijken uit te wisselen en
internationale betrekkingen te onderhouden.
Daarnaast is er een masterclass over alternatieve
financieringsmethoden, waaronder crowdfunding,
tijdbanken, regionale accounts e.d. om allianties
te helpen met geld, tijd en middelen. Het beleids-
en adviespanel komt voor de 3e keer bijeen. Ook
komt de transnationale stuurgroep samen en
worden er werkpakket-samenkomsten gehouden
om verder te werken aan de ontwikkeling van
gezamenlijk werken, het delen van praktijken en
het plannen van toekomstige commitments.
Verder organiseert Lochem uitstappen naar
interessante projecten en activiteiten.
Voor meer informatie kun je contact opnemen
met Mariska Mentink van Gemeente Lochem via
m.mentink@lochem.nl

Partners
Maison de l'Emploi
du DEveloppement
de la Formation
et de l'Insertion
du Pays de Redon
Bretagne Sud
( M E D E F I )
Met Rural Alliances zullen we:
• een nieuw soort alliantie tussen
ondernemingen en plaatselijke
gemeenschappen (ondernemings- en
gemeenschapsallianties) vormen en
bewoners van het platteland mobiliseren,
ongeacht hun leeftijd, achtergrond of
woonstatus. Deze allianties helpen onze
gemeenschappen, zich aan te passen
aan de veranderende demografie in de
moderne rurale samenleving.
• Van de beste kwaliteiten in
ondernemingsprincipes en
gemeenschapswaarden gebruik maken
bij de vorming van deze nieuwe allianties en
daardoor inwoners van plattelandsgebieden
in staat stellen, zelf verandering teweeg te
brengen en aan betere sociale inclusie en
een sterkere concurrentiepositie bij
te dragen.
• Nieuwe relaties tussen de publieke sector
en rurale gemeenschappen creëren,
zodat zij tezamen de middelen en diensten
in hun gebieden kunnen beschermen
en versterken, waaronder innovatieve
financieringsvormen.
• Een Rural Vibrancy Measuring Index
(plattelandsvitaliteits-index) opstellen
om mensen te helpen, hun gemeenschap
te evalueren en actiepunten op te stellen
voor het aanbrengen van verbeteringen.
Partners
12 partners in Noordwest Europa:
Brecon Beacons National Park Authority (UK)
University of Wales, Trinity Saint David (UK)
Boerenbondvereniging voor Projecten vzw (BE)
Vlaamse Landmaatschappij (VLM) (BE)
Stichting Streekhuis Het Groene Woud &
De Meierij (NL)
Stichting Streekhuis Kempenland (NL)
Gemeente Lochem (NL)
Philipps Universität, Marburg (DE)
South Kerry Development Partnership Ltd. (IE)
Mayo County Council (IE)
Maison de l’Emploi, du Développement, de la
Formation et de l’Insertion du Pays de Redon-
Bretagne Sud (MEDEFI) (FR)
Laval Mayenne Technopole (FR)