En bestaat er ook humor die iedereen grappig vindt ... - Paul de Lange
En bestaat er ook humor die iedereen grappig vindt ... - Paul de Lange
En bestaat er ook humor die iedereen grappig vindt ... - Paul de Lange
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Een goe<strong>de</strong> grap maakt veel mensen aan het lachen.<br />
<strong>En</strong> <strong>bestaat</strong> <strong>er</strong> <strong>ook</strong> <strong>humor</strong> <strong>die</strong> ied<strong>er</strong>een <strong>grappig</strong> <strong>vindt</strong>?<br />
Of heb je helemaal geen <strong>humor</strong> nodig om een goe<strong>de</strong><br />
grap te maken?<br />
r TEKST: PAUL DE LANGE<br />
s <strong>humor</strong> om te lachen? Als<br />
het even kan natuurhjk wel.<br />
Toch doet <strong>de</strong> wetenschap al<br />
lang niet me<strong>er</strong> lach<strong>er</strong>ig ov<strong>er</strong><br />
<strong>humor</strong>. Re<br />
ond<strong>er</strong>zoek<br />
lachen nog<br />
dacht. Lachen v<strong>er</strong>groot <strong>de</strong> elasticiteit<br />
van <strong>de</strong> bloedvaten, ont<strong>de</strong>kte<br />
<strong>de</strong> cardioloog Michael Mill<strong>er</strong> van<br />
<strong>de</strong> Univ<strong>er</strong>siteit van Maryland (VS)<br />
in 2005. Waar stress bloedvaten<br />
v<strong>er</strong>nauwt, ontspannen vaten juist<br />
als je lacht. Die conclusie komt<br />
ov<strong>er</strong>een met <strong>die</strong> van ond<strong>er</strong>zoek<strong>er</strong>s<br />
van <strong>de</strong> Am<strong>er</strong>ikaanse Loma Linda<br />
Univ<strong>er</strong>siteit in 2009. Zij ond<strong>er</strong>zochten<br />
diabetespatiënten <strong>die</strong> in<br />
twee groepen waren v<strong>er</strong><strong>de</strong>eld. De<br />
ene groep keek dagelijks naar een<br />
comedy naar keuze en <strong>de</strong> and<strong>er</strong>e<br />
groep mocht dat juist niet. Na een<br />
jaar bleek dat <strong>de</strong> comedykrjk<strong>er</strong>s<br />
mind<strong>er</strong> stressv<strong>er</strong>oorzaken<strong>de</strong> hormonen<br />
als adrenaline en noradrenaline<br />
aanmaakten. Lachen staat<br />
dus in <strong>de</strong> belangstelling van wetenschapp<strong>er</strong>s.<br />
Geldt dat voor <strong>humor</strong><br />
<strong>ook</strong>?<br />
O Stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>len <strong>humor</strong><br />
Aan sociologe Giselin<strong>de</strong> Kuip<strong>er</strong>s<br />
zalhetniet liggen. Aan <strong>de</strong> Univ<strong>er</strong>siteit<br />
van Amst<strong>er</strong>dam ond<strong>er</strong>zoekt<br />
zij <strong>humor</strong>stijlen in v<strong>er</strong>schillen<strong>de</strong><br />
lan<strong>de</strong>n. <strong>En</strong> 's zom<strong>er</strong>s is ze actief<br />
voor <strong>de</strong> Int<strong>er</strong>national Summ<strong>er</strong>school<br />
of Humor and Laught<strong>er</strong>.<br />
Hi<strong>er</strong> komen ond<strong>er</strong>zoek<strong>er</strong>s bijeen<br />
om nieuw v<strong>er</strong>worven kennis aan<br />
hun stu<strong>de</strong>nten te ond<strong>er</strong>wijzen. De<br />
groep is een bonte mix van all<strong>er</strong>lei<br />
disciplines (van sociologen tot
psychologen en neurologen) uit <strong>de</strong><br />
hele w<strong>er</strong>eld. Int<strong>er</strong>essante kwestie:<br />
<strong>bestaat</strong> univ<strong>er</strong>sele <strong>humor</strong>? Want<br />
dan zovje natuurlijk met ééngrap<br />
heel veel mensen aan het lachen<br />
kunnen krijgen. Kuip<strong>er</strong>s: 'Het ligt<br />
<strong>er</strong>aan hoe je <strong>de</strong> t<strong>er</strong>m 'univ<strong>er</strong>seel'<br />
hante<strong>er</strong>t. Humor is vaak sociaal<br />
bepaald. In lag<strong>er</strong>e sociale klassen<br />
is bijvoorbeeld <strong>de</strong> mop populair.<br />
T<strong>er</strong>wijl mensen uit hog<strong>er</strong>e klassen<br />
meestal me<strong>er</strong> hou<strong>de</strong>n van zelfv<strong>er</strong>zonnen<br />
grappen en op <strong>de</strong> situatie<br />
toegespitste <strong>humor</strong>.'<br />
Ook tussen jong en oud bestaan<br />
v<strong>er</strong>schillen. Jong<strong>er</strong>en lachen doorgaans<br />
me<strong>er</strong> om har<strong>de</strong> <strong>humor</strong>, en<br />
oud<strong>er</strong>en om gezellige <strong>humor</strong>. Dat<br />
is int<strong>er</strong>nationaal. Jong<strong>er</strong>en in pak<br />
'm beet België, Italië of Griekenland<br />
hou<strong>de</strong>n <strong>ook</strong> me<strong>er</strong> van har<strong>de</strong><br />
<strong>humor</strong> dan landgenoten <strong>die</strong> oud<strong>er</strong><br />
zljn. De voorlief<strong>de</strong> voor een soort<br />
<strong>humor</strong>, hangt dus me<strong>er</strong> af van je<br />
sociale klasse en leeftijd, dan van<br />
je nationaliteit.<br />
Humor <strong>die</strong> ied<strong>er</strong>een aanspreekt is<br />
zeeÍ zeldzaam. Kuip<strong>er</strong>s: 'Humor<br />
heeft vaak een groepseffect, met<br />
een ond<strong>er</strong>schei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> w<strong>er</strong>king. Zo<br />
vin<strong>de</strong>n jong<strong>er</strong>en het bijvoorbeeld<br />
juist prettig dat hun oud<strong>er</strong>s Hans<br />
Teeuwen of Theo Maassen niet<br />
leuk vin<strong>de</strong>n.'<br />
o Humor reist lastig<br />
Wie mensen wil laten lachen, kan<br />
het beste zijn grappen afstemmen<br />
op <strong>de</strong> groep <strong>die</strong> hij voor zichheeft.<br />
Maar lang niet ied<strong>er</strong>een kan dat.<br />
Echt goe<strong>de</strong> moppentapp<strong>er</strong>s zrjn<br />
dun gezaard. Ook lekk<strong>er</strong> ad rem<br />
reag<strong>er</strong>en moet je maar net in je<br />
hebben. Toch kun je <strong>ook</strong> and<strong>er</strong>en<br />
laten lachen, als je van nature niet<br />
echt <strong>grappig</strong> bent. Hoe? Bijvoorbeeld<br />
door practical jokes in het<br />
openbaar uit te halen. Het Am<strong>er</strong>ikaanse<br />
Improv Ev<strong>er</strong>ywh<strong>er</strong>e is een<br />
groep <strong>die</strong> daar een int<strong>er</strong>nationale<br />
reputatie mee heeft opgebouwd.<br />
Hun stunts zijn opgezet om nietsv<strong>er</strong>moe<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
omstand<strong>er</strong>s te laten<br />
lachen en te v<strong>er</strong>bazen. In 2006<br />
bezochten ze in een groep een<br />
Am<strong>er</strong>ikaanse Best Buy-winkel<br />
gekleed in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> kleding als<br />
het winkelp<strong>er</strong>soneel. De haastig<br />
opgetrommel<strong>de</strong> politie moest<br />
conclud<strong>er</strong>en dat <strong>er</strong> niets strafbaars<br />
was aan het dragen van een<br />
kaki broek en een blauw poloshirt.<br />
Ook organise<strong>er</strong>t Improv<br />
Ev<strong>er</strong>ywh<strong>er</strong>e ied<strong>er</strong> jaar No Pants.<br />
Daarbij stappen_ grote -groepen<br />
reizig<strong>er</strong>s zond<strong>er</strong> broek <strong>de</strong> metro<br />
in. Of dat <strong>grappig</strong> is moet je zelf<br />
Mannen hebben graag<br />
een vrouw <strong>die</strong> om hun<br />
grapjes lacht.<br />
beoor<strong>de</strong>len. Op YouTube wor<strong>de</strong>n<br />
filmpjes van <strong>de</strong> stunts van <strong>de</strong><br />
groep in elk geval goed bekeken.<br />
Hun populairste vi<strong>de</strong>o telt bijna<br />
twintig miljoen hits. <strong>En</strong> inmid<strong>de</strong>ls<br />
heeft Improv Ev<strong>er</strong>ywh<strong>er</strong>e een<br />
mondiaal netw<strong>er</strong>k van zo'n75.000<br />
vrijwillig<strong>er</strong>s. Via hun site nodigen<br />
ze mensen expliciet uit om <strong>de</strong><br />
stunts in eigen land te kopiëren.<br />
Al blUft het <strong>de</strong> vraag of een grap<br />
<strong>ook</strong> int<strong>er</strong>nationaal aanslaat.<br />
Kuip<strong>er</strong>s: 'Humor is en blqft een<br />
lastig exportproduct. Dat kun je<br />
goed zien aan <strong>de</strong> omzetcijf<strong>er</strong>s van<br />
films. Geweld of romantiek bhjken<br />
een stuk gemakkelijk<strong>er</strong> <strong>de</strong> grens<br />
ov<strong>er</strong> te steken dan <strong>humor</strong>.' I<br />
redactie@quest.nl<br />
Causing a Scene: Extraordinary<br />
Pranks in 0rdinary Places wítfi<br />
Improv Ev<strong>er</strong>ywh<strong>er</strong>e, Charlie Todd<br />
en Alex Scor<strong>de</strong>lis, llarp<strong>er</strong>Collins<br />
(2009): boek ov<strong>er</strong> hoe je practical<br />
jokes opzet en uitvo<strong>er</strong>t.<br />
tinyurl.c on/yglih7g : <strong>de</strong> zom<strong>er</strong>school<br />
voor <strong>humor</strong>, met links<br />
naar <strong>humor</strong>ond<strong>er</strong>zoek.<br />
tinyurl.com/ lmpEv<strong>er</strong>: I m prov<br />
Ev<strong>er</strong>ywh<strong>er</strong>e, een int<strong>er</strong>nationaal<br />
netw<strong>er</strong>k van practical jok<strong>er</strong>s.<br />
tinyurl.com/MonPyth : bekijk <strong>de</strong><br />
<strong>grappig</strong>ste grap van Monty Python<br />
op YouTube.
Change language