Jaarverslag 2011 - Bibliotheek Knokke-Heist

Jaarverslag 2011
Gemeentelijke Openbare Bibliotheek
Knokke-Heist

Inhoudstabel
Inhoudstabel ........................................................................................................... 2
Voorwoord............................................................................................................... 3
1. Beheersorgaan.................................................................................................. 4
1.1. Samenstelling 4
1.2. Dagelijks bestuur 5
1.3. Vergaderingen 5
2. Algemene werking ............................................................................................ 6
2.1. Algemene werkingscijfers 6
2.2. Demografische evolutie en ledenaantal 7
2.3. Ontwikkeling bibliotheekcatalogus met Aquabrowser 9
2.4. Ontwikkeling zelfuitleen in de bibliotheek 11
3. Hoofdbibliotheek Scharpoord.......................................................................... 13
3.1. Overzicht van de boekencollectie 13
3.2. Overzicht van het aantal uitleningen 15
3.3. Bibliotheekbezoek 21
4. Filiaal Heist ..................................................................................................... 22
4.1. Overzicht van de boekencollectie 22
4.2. Overzicht van het aantal uitleningen 23
5. Filiaal Westkapelle .......................................................................................... 25
5.1. Overzicht van de boekencollectie 25
5.2. Overzicht van het aantal uitleningen 25
6. Mediatheek ..................................................................................................... 26
6.1. Nieuwe ontwikkelingen in 2011 26
6.2. Collectie mediatheek 27
6.3. Overzicht van de uitleningen 31
6.4. Het interbibliothecair leenverkeer van muziek en AVM-collecties. 34
7. leeszaal........................................................................................................... 36
7.1. Inleiding 36
7.2. Leeszaalcollectie 37
7.3. Tijdschriften per rubriek 39
7.4. Bezoekersaantallen 40
7.5. Interbibliothecair leenverkeer (IBL) 41
8. Activiteiten ..................................................................................................... 43
8.1. Activiteiten volwassenenafdeling 43
8.2. Activiteiten jeugdafdeling 52
8.3. Activiteiten leeszaal 56
9. Communicatie en promotie ............................................................................. 58
9.1. E-loket 58
9.2. Promotie en persartikels 58
9.3. Digitale nieuwsbrieven 58
10. Werkingsverslag 2011 .................................................................................... 59
- 2 -

Voorwoord
De Gemeentelijke Openbare Bibliotheek van Knokke-Heist kende in 2011 een bijzonder druk
werkingsjaar. De zelfuitleen werd wegens het intensieve gebruik van 3 naar 4 werkstations
uitgebreid en de uitleenprocedure vereenvoudigd en op punt gesteld. Technisch en
organisatorisch blijken verdere aanpassingen echter noodzakelijk.
Het bibliotheekbezoek groeide en ook het aantal uitleningen steeg. De talrijke activiteiten die
de bibliotheek in 2011 organiseerde kregen veel bijval en trokken telkens een geïnteresseerd
en trouw publiek.
Enkel in de hoofdbibliotheek zakte het aantal uitleningen lichtjes, vooral door de vermindering
van de uitleningen in de jeugdafdeling. Het zal dé uitdaging van de komende jaren worden om,
in weerwil van de demografische ontwikkelingen, de jongeren naar de bibliotheek te blijven
lokken.
Het laat, gezien het gestegen bibliotheekbezoek, ook vermoeden dat de bibliotheek voor zoveel
méér wordt gebruikt dan enkel het uitlenen. Een diepgaand gebruikersonderzoek zal hier het
komende jaar antwoord op moeten geven.
Het aantal uitleningen in de mediatheek steeg vooral door de populariteit van de dvd’s en
games.
De uitleenpost Westkapelle actualiseerde haar collectie en behaalde daarom zeer goed
resultaten. Maar ook bibliotheekfiliaal van Heist scoorde, net als de vorige jaren, er erg goed.
Het aantal bezoekers in de leeszaal bleef, na de sterke toename in 2010, op status quo. De
leeshoek en het internetcafé worden dagelijks druk bezocht, mede dankzij de vele
internetopleidingen en andere activiteiten.
Het bibliotheekbeleidsplan 2008-2013 is grotendeel gerealiseerd. Voor 2012 staat de
voorbereiding van de volgende beleidsperiode op het programma : bekeken zal worden hoe de
bibliotheek de uitdagingen van een sterk veranderende samenleving en nieuwe technische
ontwikkelingen zal kunnen aangaan.
Wij bedanken het Gemeentebestuur voor de ruime mogelijkheden die geboden worden aan de
bibliotheek. Wij danken ook het Beheersorgaan voor de goede samenwerking.
Tenslotte bedanken wij alle bibliotheekmedewerkers en vrijwilligers voor hun voortdurende
inzet, hun professionaliteit en klantvriendelijkheid.
Juul De Vocht Maxim Willems
Voorzitter Beheersorgaan Schepen van Cultuur
- 3 -

1. Beheersorgaan
1.1. Samenstelling
Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006 werd het Beheersorgaan
opnieuw samengesteld waarbij rekening werd gehouden met de evenwichten die
voorgeschreven zijn door het Cultuurpact.
De verhouding tussen het aantal afgevaardigden per politieke partij is gebaseerd op het aantal
zetels in de Gemeenteraad, wat het volgende resultaat geeft: 8 GBL, 1 Vlaams Belang, 2 Open
VLD. De samenstelling van de afgevaardigden van de politieke fracties werd gewijzigd in de
Gemeenteraad op 28 januari 2010.
Binnen de groep met afgevaardigden uit het culturele veld wordt het evenwicht tussen de
ideologische en filosofische strekkingen gerespecteerd zoals die bestaat binnen de Culturele
Raad. Dat geeft het volgende resultaat: ongebonden strekking 4, christelijk geïnspireerd 3,
vrijzinnig geïnspireerd 1, ideologische verenigingen 1. De verkiezing van de afgevaardigden
gebeurde op 24 januari 2007 tijdens de Algemene Vergadering.
Overzicht van de afgevaardigden voor het Beheersorgaan 2007-2012
Afgevaardigden van de ideologische en filosofische strekkingen zoals aangeduid bij geheime
stemming door de algemene vergadering van de Cultuurraad op 24 januari 2007 :
Ongebonden : Roger De Backere
Yvan Hazebrouck
Dirk Overstraete
Juul De Vocht
Christelijk geïnspireerd : Christine Daeninck
Luc Faillie
Jeannine Dewaegenaere
Socialistisch geïnspireerd : Robert Madou
Vrijzinnig geïnspireerd : Gaspar Warnier (overleden maar nog niet vervangen)
Namens de Jeugdraad : Stijn De Cock
Namens de Seniorenraad : Noël Lefever
Samenstelling van de vertegenwoordigers van de politieke fracties in de Gemeenteraad
gewijzigd door de Gemeenteraad op 28 januari 2010 :
Namens de Gemeentebelangen : Maxim Willems
Danny Lannoy
Ronny Dhondt
Anne Vervarcke
Sabine Vandesompele
Gilbert Pollet
Véronique Engelrelst
Namens Open VLD : Dave Verbeure
Mado Pauwels
Namens het Vlaams Belang : Francine Declerck
Waarnemers: directeur VrijeTijd Karel Segers (in 2011 uit dienst) en Fons Theerens
- 4 -

1.2. Dagelijks bestuur
Volgens artikel 4 van het Organiek Reglement kan het Beheersorgaan een Vast Bureau (of
Dagelijks Bestuur) samenstellen. Dat Dagelijkse Bestuur bestaat naast de voorzitter, de
ondervoorzitter en de secretaris (bibliothecaris) uit de Schepen van Cultuur en drie verkozen
leden van het Beheersorgaan.
In vergadering op 20 juni en 5 september 2007 verkoos het Beheersorgaan het volgend
Dagelijkse Bestuur:
voorzitter : Juul De Vocht
ondervoorzitter : Ronny Dhondt
Leden : Maxim Willems (Schepen van Cultuur)
Yvan Hazebrouck
Dirk Overstraete
Christine Daeninck
secretaris : An Cattoor (bibliothecaris)
1.3. Vergaderingen
Het Beheersorgaan kwam samen op 30 maart, 1 juni, 20 oktober en 7 december 2011.
De belangrijkste agendapunten van de vergaderingen waren volgende :
Jaarverslag 2010
Aanpassing dienstreglement
Diverse projecten en activiteiten
- 5 -

2. Algemene werking
2.1. Algemene werkingscijfers
Collectie Leden* Uitleningen
2010 2011 % 2010 2011 % 2010 2011 %
Scharpoord 80.667 77.815 -3,54 % 9.747 9.624 201.265 193.981 -3,62 %
Heist 22.879 22.827 -0,23 % 35.744 37.425 4,70 %
Westkapelle 9.373 10.136 8,14 % 6.905 7.705 11,59 %
Totaal 112.891 110.278 -2,34 % 9.747 9.624 243.914 239.111 -1,97 %
AVM 32.154 33.477 4,11 % 104.698 113.530 8,44 %
Eindtotaal 145.073 144.255 -0,56 % 9.747 9.624 -1,26 % 348.612 352.641 1,16 %
*Sinds de opname in het Provinciaal Bibliotheeksysteem zijn deze cijfers ook in het totaalcijfer opgenomen – aparte
cijfers over Bibliotheek Scharpoord kunnen dus niet meer gegenereerd worden
Door de overschakeling naar het provinciale bibliotheeksysteem kunnen er geen aparte cijfers
meer bekomen worden van het aantal leden per afdeling (mediatheek, Heist, Westkapelle).
Het totale aantal leden zakte lichtjes (met 1,26 % - zie ook B. Demografische evolutie en
ledenaantal).
Het aantal uitleningen groeide met 1,16 % De grootste stijging viel te noteren in de
uitleenpost Westkapelle (+ 11,59 %) en in de mediatheek (+ 8,44 %). Ook in het filiaal Heist
steeg het aantal uitleningen.
Enkel in de boekenafdeling van Bibliotheek Scharpoord daalde het aantal uitleningen. Vooral in
de jeugdafdeling was deze terugval goed merkbaar. Gezien de demografische ontwikkelingen
zal het niet eenvoudig zijn hier een gepast antwoord op te vinden.
Opmerkelijk hier is dat het aantal bibliotheekbezoekers (niet het aantal leden) wél toenam –
dit laat vermoeden dat de klant voor zoveel méér naar de bibliotheek komt dan enkel uitlenen.
In 2012 zal een gebruikersonderzoek hier meer informatie en analyse brengen.
De collecties in de boekenafdeling van bibliotheek Scharpoord en het filiaal Heist werden in
2011 (sterk) gewied : oudere en niet uitgeleende werken werden verwijderd om voldoende
plaats te maken voor nieuwe collecties. Er werd meer afgevoerd dan aangekocht.
In 2009 kende het filiaal Westkapelle een nulgroei voor zijn collectie. In 2010 (+16,09%) en
2011 (+8,14 %) werden met een inhaalmanoeuvre weer méér werken aangekocht. Ook de
collecties van de mediatheek werden opnieuw uitgebreid (+ 4,11%).
- 6 -

2.2. Demografische evolutie en ledenaantal
Leden 2009 Man 2010 Man 2011 Vrouw 2010 Vrouw 2011
0-4 jaar 86 81 94 85
5-9 jaar 368 335 399 398
10-14 jaar 532 578 656 650
15-19 jaar 406 396 574 585
20-24 jaar 159 208 274 265
25-29 jaar 121 108 174 181
20-34 jaar 127 130 196 221
25-39 jaar 171 160 361 327
40-44 jaar 254 232 428 406
45-49 jaar 292 270 469 430
50-54 jaar 300 281 413 411
55-59 jaar 269 256 372 366
60-64 jaar 287 299 430 425
65-69 jaar 279 287 328 342
70-74 jaar 206 202 210 229
75-79 jaar 139 122 140 116
80+ 82 79 151 163
Totaal 4.078 4.024 5.669 5.600
Uit bovenstaande cijfers blijkt dat bijna éénderde (32 %, precies zoals verleden jaar) van de
gebruikers van de bibliotheek van Knokke-Heist jonger is dan 20 jaar; 23 % (eveneens zoals
verleden jaar) van de leden ouder dan 60. De gemiddelde leeftijd van de bibliotheekgebruikers
bleef in 2011 dus vrij stabiel. Zoals elk jaar zijn de dames opnieuw duidelijk in de meerderheid
Toch is opvallend dat er een gestadige vermindering is van 40- en 50-jarige
bibliotheekgebruikers. Een uitgebreid participatieonderzoek in Vlaanderen 1 wees reeds op deze
trend :
"Opvallend is ook dat de leeftijdscategorieën die vaak geduid worden als de ‘drukke leeftijd’
(25-45 jaar), omdat in deze periode carrière en gezinsvorming een belangrijke rol spelen […],
zich hierdoor meer laten weerhouden een cultureel centrum of bibliotheek te bezoeken dan zes
jaar geleden. Toch blijft dit nog een actieve bevolkingsgroep” (blz. 165).
Deze vaststelling geldt ook voor onze bibliotheek : in 2010 telden we 1.832 bibliotheekleden
binnen deze drukke leeftijdsgroep; in 2011 daalde dit naar 1.765 leden (-3,7 %).
In het licht van de evolutie van de demografische toestand van Knokke-Heist (het erg beperkt
aantal geboortes) is de geleidelijke veroudering van de bibliotheekpopulatie onvermijdelijk :
1 Participatie in Vlaanderen : eerste analyses van de Participatiesurvey 2009 / John Lievens en Hans Waege. – Leuven
: Acco, 2011
- 7 -

Afhankelijkheidsratio = De verhouding tussen de bevolking buiten beroepsactieve leeftijd en de bevolking op beroepsactieve leeftijd.
- 8 -

Tenslotte, een citaat uit de pers op 17 januari 2012 :
Meer geboortes in Knokke-Heist. Op de dienst Burgerzaken van de gemeente Knokke-Heist zijn
in de loop van 2011 488 geboorten aangegeven. Dat is een stijging met 54 aangiftes ten
opzichte van 2010, of zo'n 11 procent meer. Het merendeel van de baby's die in het ziekenhuis
van Knokke werden geboren, hebben ouders die van buiten de gemeente komen, vooral uit
Zeeuws-Vlaanderen en de buurgemeentes. Bij 143 geboorteaangiften ging het om een baby
waarvan de moeder in Knokke-Heist woont. In 2010 was dit slechts bij 118 geboortes het
geval. Hiermee lijkt de trend van steeds dalende geboortecijfers in Knokke-Heist gestopt, maar
het aantal geboortes is nog steeds heel laag. In 2009 waren er 193 geboortes, dertig jaar terug
was dat nog het dubbele. Ondanks het lichtjes hogere geboortecijfer, is de bevolking van
Knokke-Heist met 11% gedaald. Volgens het officieuze bevolkingsaantal telt Knokke-Heist
33.993 inwoners. Het officiële aantal zal pas in maart bekend zijn.(JVRB) © Het Laatste
Nieuws
2.3. Ontwikkeling bibliotheekcatalogus met Aquabrowser
In augustus 2009 zijn de Provincies West-Vlaanderen en Antwerpen en Bibnet gestart met een
project om de catalogus (die tot dan toe erg beperkt was) te vernieuwen. In de periode tot
augustus 2010 werd een centrale infrastructuur ontwikkeld die het mogelijk moest maken om
data tussen zoeken.bibliotheek.be (de site van de Vlaamse Centrale Catalogus) en andere
Aquabrowser 2 systemen, die binnen het project gekoppeld zijn, met elkaar te delen.
Deze ontwikkelingen hebben geleid tot verschillende op elkaar geënte zoekomgevingen van
PBS (Provinciaal Bibliotheek Systeem)-bibliotheken, Provinciale netwerken en
Zoeken.bibliotheek.be
Tijdens het pilootjaar hebben de Provincies West-Vlaanderen en Antwerpen het concept getest
en geëvalueerd samen met 8 openbare bibliotheken: de openbare bibliotheken van Knokke-
Heist, Oostkamp, Ieper en Meulebeke, Westerlo, Bornem, Mechelen en Zwijndrecht.
Op 30 september 2010 werd de lancering van de nieuwe websites aangekondigd op de Bibnet
Denk- en discussiedag en op 1 oktober 2010 zijn de vernieuwde zoekomgevingen voor het
publiek gelanceerd:
• Lokaal zoekniveau: gemeente.bibliotheek.be, bv. knokke-heist.bibliotheek.be
• Provinciaal zoekniveau: west-vlaanderen.bibliotheek.be
• Vlaams zoekniveau: zoeken.bibliotheek.be met bezitsgegevens van PBS-bibliotheken
West-Vlaanderen (WINOB), Antwerpen en de 6 ex-COB's Antwerpen, Brussel, Brugge,
Gent, Leuven, Hasselt (ter ondersteuning van IBL op Vlaams niveau)
De klant kon nu via de nieuwe catalogus niet enkel opzoekingen doen in alle mogelijke catalogi
maar ook de eigen uitleningen bekijken, verlengen, materialen reserveren enz.
De nieuwe webcatalogus die begin 2011 gelanceerd werd was veel uitgebreider dan de
vroegere catalogus en bevatte onder andere. mogelijkheid om lijstjes aan te maken (My
Discoveries) en online bronnen te consulteren. Naast de koppeling met de auteurspagina’s
(info over de auteur, z’n werk, interviews, filmpjes….) de Wikipedia, sociale media (Facebook,
Twitter enz.), en, voor muziek, de Centrale discotheek van Rotterdam (info over componisten,
popgroepen, genres, mogelijkheid om cd’s te beluisteren, digitaal te lenen), hield deze
uitbreiding ook volgende in :
2 Catalogussysteem met een gebruiksvriendelijke zoek- en ontdekkings-interface voor bibliotheekmaterialen en meer
- 9 -

Van thuis uit (vrije) raadpleging krantenartikels Mediargus (beperkt aantal, volledige
toegang enkel in de bibliotheek)
Idem tijdschriftartikels Knack
Flapteksten
Recensies Leeswolf en Leeswelp
eBooks en eArticles via DBNL 3
Koppeling per (muziek)track aan Digileen (zie hierboven)
3 Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. De website bevat duizenden literaire teksten en secundaire
literatuur aangevuld met informatie zoals hyperlinks, biografieën en video-opnames : http://www.dbnl.org
- 10 -

2.4. Ontwikkeling zelfuitleen in de bibliotheek
In 2010 was Bibliotheek Scharpoord overgestapt op een zelfuitleensysteem.
Bibliotheekbezoekers hadden voortaan de mogelijkheid om zelf hun boeken en andere
materialen te ontlenen, zonder tussenkomst van een bibliotheekmedewerker.
De lancering viel samen met start van de Bibliotheekweek (16 oktober) – alle klanten konden
gedurende die feestweek kennis maken met het splinternieuwe uitleensysteem en kregen
hiervoor een kleine maar felgesmaakte attentie .
- 11 -

In de maanden vóór de officiële lancering, vanaf 1 april tot 30 juni, dus ook vóór de
zomervakantie, werd in/op alle aanwezige materialen (behalve die van het magazijn en de
leeszaal) een chip geplakt waarmee de materialen geconverteerd werden. Hiervoor werd een
strak schema opgesteld zodat elk personeelslid en elke vrijwilliger hieraan zou meewerken en
de gewenste deadline gehaald. Gedurende weken werden ook alle uitgeleende boeken, cd’s en
dvd’s, die ingeleverd werden, van een tag voorzien en geconverteerd.
De eerste dagen zelfuitleen waren erg druk en dus meteen een belangrijke test voor het
nieuwe systeem. Enkele kinderziektes werden verholpen en de server die de in- en
uitschrijvingen registreert, bewees de druk van drie zelfuitleenbalies en twee klassieke balies,
die tegelijkertijd op volle snelheid draaiden, aan te kunnen.
De bezoekers reageerden voornamelijk positief op de zelfuitleen; vaak waren het de niet meer
zo jonge mensen die eerst nog aarzelden, maar na wat aanmoediging en begeleiding het
gemak ervan ondervonden.
Tenslotte bleef en blijft ook voor klanten die hier de voorkeur aan geven, de bemande
uitleenbalie volledig beschikbaar.
In 2011 werd aan de zelfuitleenbalie een vierde pc toegevoegd – de wachttijden werden anders
té lang. Ook werd de volgorde en verwoording van de zelfuitleenschermen, de zogenaamde.
zelfuitleenprocedure, aangepast aan het gebruik ervan
Door zijn ligging vlak aan de ingang van de bibliotheek bleek de zelfuitleenbalie, bij drukke
momenten, ook opstoppingen te veroorzaken. Tevens merkten we in de loop van het jaar dat
sommige leners de zelfuitleen ‘slordig’ gebruiken waardoor extra hulp en controle noodzakelijk
is.
Bovendien blijft de klant voor betalingen en voor specifieke transacties zoals reserveren en het
afhalen van reservaties aanwezen op de bemande uitleenbalie waarmee de rentabiliteit van de
zelfuitleenbalies onvoldoende is.
Om de zelfuitleenbalie optimaal functioneel en klantvriendelijk te maken zal een reorganisatie
of herschikking naar de komende beleidsperiode noodzakelijk zijn.
- 12 -

3. Hoofdbibliotheek Scharpoord
3.1. Overzicht van de boekencollectie
3.1.1. Algemeen overzicht
2007 2008 2009 2010 2011 %
Jeugd fictie 9.988 10.133 10.723 10.078 9.704 -3,71%
Jeugd non-fiction 4.196 3.954 3.623 3.200 3.114 -2,69%
Jeugd strips 4.203 4.340 4.363 4.281 4.190 -2,13%
Volw. fictie 23.921 22.500 21.231 21.978 22.169 0,87%
Volw. non-fiction 35.944 36.258 38.051 36.098 33.342 -7,63%
Volw. strips 2.747 2.737 3.322 3.493 3.611 3,38%
Volw. grootletter 1.173 1.208 986 1.052 1.068 1,52%
Volw. easy readers 684 680 435 362 402 11,05%
Digibib 125 215 72,00%
Totaal 82.856 81.810 82.734 80.667 77.815 -3,54%
Opnieuw kromp het totale boekenaanbod van de hoofdbibliotheek in 2011 van 80.667 naar
77.815 (-3,54%). De boekencollectie bereikt daarmee het niveau van 2002 met 77.142
boeken. Voor de volgende jaren moet er gewaakt worden dat er voldoende aanbod blijft. Een
minder aanbod, heeft ook minder uitleningen tot gevolg.
Aanwinst
2010
Afvoer
2010
- 13 -
Collectie
2010
Aanwinst
2011
Afvoer 2011
Collectie
2011
Jeugd fictie 874 1.519 10.078 1.276 1.650 9.704
Jeugd non-fiction 238 661 3.200 312 398 3.114
Jeugd strips 209 291 4.281 562 653 4.190
Volw. fictie 2.413 1.666 21.978 2.671 2.480 22.169
Volw. non-fiction 2.882 4.835 36.098 2.970 5.726 33.342
Volw. strips 224 53 3.493 267 149 3.611
Volw. grootletter 103 37 1.052 132 116 1.068
Volw. easy readers 12 85 362 49 9 402
Digibib 125 - 125 90 0 215
Totaal 7.080 10.813 80.667 8.329 11.181 77.815
Om de collectie aantrekkelijk en actueel te houden en plaatsgebrek te vermijden, moeten er
elk jaar evenveel boeken aangekocht als afgeschreven worden.
Enkele collectieonderdelen kenden een lichte groei in 2011: stripverhalen voor volwassenen
(3,38%) en grootletterboeken (1,52%). Op vraag van de lener werd dit jaar een collectie easy
readers Italiaans aangekocht. Het aanbod easy readers steeg zo met 11,05 %.
Easy Readers zijn vereenvoudigde en/of verkorte verhalen in andere talen (Engels, Frans,
Duits). Ze bestaan ook in verschillende moeilijkheidsgraden en zijn dus uitstekend geschikt
voor scholieren of mensen die een taal studeren. Daarom werd de collectie eind 2011
aangevuld met een aanbod van Italiaanse easy readers.
Het aanbod aan romans bleef dit jaar nagenoeg op peil (+0,87%).In vergelijking met 2010
werden er in 2011 258 romans meer aangekocht en werden er 814 romans meer uit de
collectie verwijderd. Enkel het aanbod van Franstalige en Engelstalige romans steeg omdat er
veel minder afgeschreven werd dan in 2010.

Aanwinst
2010
Afvoer
2010
- 14 -
Collectie
2010
Aanwinst
2011
Afvoer
2011
Collectie
2011
Fictie Nederlands 1.804 721 16.762 1.987 2.287 16.462
Fictie Duits 37 21 262 28 32 258
Fictie Engels 116 224 1.287 150 71 1.366
Fictie Frans 448 699 3.126 490 67 3.549
Fictie Spaans/Italiaans 8 1 541 16 23 534
Het aanbod aan informatieve boeken verminderde dit jaar opnieuw (-7,63%). In vergelijking
met 2010 werden er 88 meer werken aangekocht en 891 meer werken verwijderd uit de
collectie. Enkele onderdelen van de collectie groeiden lichtjes aan omdat er minder werken
afgeschreven werden in deze rubrieken. Oudere werken uit deze rubrieken worden nog veel
uitgeleend en kunnen dus niet afgeschreven worden.
SISO Rubriek 2010 2011 %
000 Algemeen 1.058 1.142 7,94%
100 Filosofie 774 862 11,37%
200 Godsdienst 1.241 1.159 -6,61%
300 Sociale wetenschappen 892 924 3,59%
340 Economie 1.013 1.048 3,46%
390 Recht 626 626 0,00%
399 Krijgswetenschap 135 127 -5,93%
400 Psychologie 941 1.036 10,10%
430 Pedagogie 1.021 841 -17,63%
500 Wiskunde, informatica, natuurwetenschappen 2.008 1.982 -1,29%
600 Geneeskunde 2.245 2.429 8,20%
620 Huishoudkunde 2.640 2.910 10,23%
630 Land en tuinbouw 1.905 1.382 -27,45%
640 Techniek 1.572 1.106 -29,64%
700 Kunst algemeen, beeldende kunst 5.151 4.664 -9,45%
780 Film, dans en muziek 754 764 1,33%
800 Taal- en letterkunde 2.039 1.443 -29,23%
900 Geschiedenis 6.394 5.330 -16,64%
950 Aardrijkskunde 3.689 3.567 -3,31%
Totaal 36.098 33.342 -7,63%
3.1.2. Digibib
In 2010 werd het Digibib project gestart. Doel was om alle boeken, tijdschriften, cursussen die
in de stadsdiensten aanwezig zijn in een centrale catalogus op te nemen. Op die manier kan
iedereen raadplegen wat er waar ligt en via het systeem uitlenen of ter plaatse gaan inkijken.
De digitale catalogus biedt ook als voordeel dat zal vermeden worden dat sommige zaken
dubbel worden aangekocht.
Na uitgebreid overleg werd besloten om al deze werken op te nemen in de bibliotheekcatalogus
om ze daarna decentraal ter beschikking te stellen. De bibliotheek beschikt immers over :
-een gespecialiseerd softwaresysteem voor de catalografie, indexering, beheer en uitlening van
boeken, tijdschriften en andere materialen
-een bibliotheekcatalogus die via intranet én online raadpleegbaar is
-gespecialiseerde catalografen die de materialen deskundig kunnen verwerken
-een groot nationaal achtergrondbestand van materiaalbeschrijvingen
-specifieke materialen voor de verwerking van de boeken, tijdschriften….
In 2010 werden zo al 125 publicaties verwerkt en in 2011 kwamen daar nog eens 215 werken
bij (+ 72 %).
Het project wordt de komende jaren voortgezet en, met een sterke promotie naar de
stadsdiensten toe, uitgebreid.

3.1.3. De Jeugdafdeling
In 2011 groeide de collectie jeugdromans opnieuw niet aan (-3,24%). In vergelijking met 2010
werden er 402 méér fictiewerken en 353 méér stripverhalen aangekocht; er werden echter ook
131 romans en 363 stripverhalen méér uit de collectie verwijderd, met een totaliteit van 2.053
werken. Enkel de collectie fictiewerken voor adolescenten (15 jarigen en ouder) groeide aan.
Aangezien de boeken voor deze leeftijdsgroep (met enkele erg populaire reeksen) nog veel
uitgeleend worden, blijven die vanzelfsprekend in het bibliotheekaanbod.
Fictie 2010
Aanwinst
2011
- 15 -
Afvoer 2011 Fictie 2011 %
Kleuters 2.494 330 347 2.477 -0,68 %
Eerste lezers 1.015 25 109 931 -8,28 %
6 - 8 jaar 1.774 203 267 1.710 -3,61 %
9 - 11 jaar 2.053 222 302 1.973 -3,90 %
12 - 14 jaar 1.606 123 292 1.437 -10,52 %
15 jaar en ouder 1.087 131 88 1.130 3,96 %
Stripverhalen 4.281 554 645 4.190 -2,13 %
Schoolpakket 49 0 3 46 -6,12 %
Totaal 14.359 1.588 2.053 13.894 -3,24 %
Het aanbod aan informatieve werken verminderde eveneens (-2,69 %). In vergelijking met
2010 werden slechts 74 boeken méér aangekocht; er werden echter minder informatieve
werken afgeschreven dan in 2010, zodat de totale collectie maar beperkt kromp.
Non Fiction
2010
Aanwinsten
2011
Afvoer 2011 Non Fiction
2011
6 - 8 jaar 706 139 86 759 7,51 %
9 - 11 jaar 1.610 142 158 1.594 -0,99 %
12 - 14 jaar 743 20 130 633 -14,80 %
15 jaar en ouder 141 11 24 128 -9,22 %
Totaal 3.200 312 398 3.114 -2,69 %
Enkel het aanbod voor 6 tot 8 jarigen steeg omdat er hier, mede door het marktaanbod, meer
werken aangekocht dan afgeschreven werden.
Het aanbod aan informatieve jeugdwerken op de markt bleef echter gering. Vermoedelijk zal
de uitgeverswereld niet meer willen investeren in de informatieve jeugdboeken; kinderen
zoeken immers veel liever informatie op het internet!
3.2. Overzicht van het aantal uitleningen
3.2.1. Algemeen
2007 2008 2009 2010 2011 %
Volw. fictie 77.303 77.532 77.661 79.995 77.175 -3,5%
Volw. non-fiction 49.902 50.999 48.307 48.220 46.623 -3,3%
Jeugd 44.261 44.545 40.065 42.354 39.409 -7,0%
Stripverhalen
31.451 29.238 27.131 30.696 30.774 0,3%
%

Het aantal uitleningen in de boekenafdeling valt terug op het cijfer van 2009. In 2010
profiteerde de boekenafdeling mee van het gratis uitlenen van mediatheekmaterialen.
Bezoekers die speciaal daarvoor naar de bibliotheek kwamen namen ook boeken mee.
Na een jaar gratis uitlenen, is dit effect vermoedelijk uitgewerkt : de lener die vooral dvd’s en
cd’s uitleent, leent daarom niet meer boeken uit.
De grootste verliezen vinden we in de jeugdbibliotheek. De terugval van het aantal uitleningen
verspreid zich hier over vrijwel alle leeftijdscategorieën (vanaf de kleuterleeftijd tot 15 jaar).
Logisch, want hier gaat het om demografisch de meest problematische bevolkingsgroep van de
gemeente (en van het kustgebied in z’n geheel). Voor de non-fiction speelde vooral de
concurrentie met andere media en het Internet.
Ook het gebruik van de zelfuitleenbalies kan een verklaring geven voor de daling van de
uitleencijfers. De lener maakt graag gebruik van de zelfuitleen voor zijn boeken, méér dan voor
de mediatheekmaterialen. De zelfuitleenbalies zijn ook gelegen aan de boekenuitleenbalie.
Waarschijnlijk is er een percentage van de achteruitgang van het uitleencijfer te wijten aan het
slordig gebruiken van de zelfuitleenbalie. In de toekomst zullen regelmatige controles moeten
doorgevoerd worden om dit te vermijden.
We vermoeden ook dat het bibliotheekgebruik zich wijzigt : het aantal leden én uitleningen
daalt, maar het bibliotheekbezoek stijgt. De bezoekers gebruiken de bibliotheek dus meer en
meer in situ (lezen, studeren…). Anderzijds kunnen ze de catalogus (zie ook Algemene werking
: C. Ontwikkelingen Bibliotheekcatalogus) thuis raadplegen. Een gebruikersonderzoek (in
2012) zal ons hier informatie over geven.
Tenslotte kunnen ook de langdurige werken in de Meerlaan, de straat waarin het
Cultuurcentrum en de bibliotheek zich bevinden, een negatieve invloed op het uitlenen hebben.
De werken zijn nog steeds bezig – de weg naar de bibliotheek voor velen niet duidelijk.
- 16 -

3.2.2. Evolutie van het aantal uitleningen per afdeling
3.2.2.1. Uitleningen fictie volwassenen (romans)
- 17 -
2010 2011 %
Easy readers 456 470 3,1%
Fictie Nederlands 61.981 59.929 -3,3%
Fictie Duits 167 163 -2,4%
Fictie Engels 2.660 2.640 -0,8%
Fictie Frans 10.084 9.659 -4,2%
Fictie anderstalig 370 374 1,1%
Grootletters 2.494 2.334 -6,4%
Magazijn Fictie 18 28 55,6%
Stripverhalen 7.912 7.768 -1,8%
Totaal (zonder IBL) 86.142 83.365 -3,2%
Het aantal uitleningen van de romans (fictie volwassenen) heeft terug het peil van 2009
bereikt. Enkel de uitleen van nieuwe collectieonderdelen zoals Italiaanse romans en Italiaanse
easy readers kende een lichte stijging.
De andere collecties kenden een (lichte) terugval in het aantal uitleningen omwille van de
hierboven reeds aangehaalde redenen :
• In 2010 groeide ook het aantal uitleningen van romans en stripverhalen voor volwassenen
door de maatregel om de audiovisuele media gratis uit te lenen. Dit heeft heel wat leners
naar de bibliotheek gelokt. Deze klanten waren meer gericht op het zoeken naar
ontspanning dan naar informatie. Op hun weg naar de mediatheekmaterialen hadden ze
dan ook meer oog voor fictie (romans, stripverhalen) dan voor informatieve werken. Na een
jaar is dit effect uitgewerkt.
• Het is waarschijnlijk dat het gebruik van de nieuwe media (internet, games,…) voor een
stuk ten koste gaat van het uitlenen van (ontspannende) boeken en ook stripverhalen.
• Ook het niet optimaal functioneren van de zelfuitleenbalie zal een rol gespeeld hebben in
de daling van de cijfers.
Voor de volgende jaren zullen we intensief moeten werken aan lectuurbegeleiding en
leesadvies om de lener blijvend te doen lezen. Dit zal echter niet eenvoudig zijn :
“De ondergang van ‘het lineaire denken’. De laatste 50 jaar wordt de leesvaardigheid van
mensen bedreigd. Bijvoorbeeld door de opkomst van televisie die er voor zorgde dat mensen
sinds de jaren ’60 steeds minder gingen lezen. De laatste 10 jaar is daar het internet
bijgekomen. Ook het razendsnel ontwikkelende internet snoept een aanzienlijk deel af van de
leestijd van mensen terwijl er niet minder televisie wordt gekeken. Maar het gebruik van
internet heeft veel meer gevolgen. De auteur denkt “dat we met de impact van het internet
wederom op een nieuw belangrijk kruispunt in onze intellectuele en culturele geschiedenis zijn
aanbeland, een overgangsmoment tussen twee heel verschillende manieren van denken.”
Volgens de schrijver zijn de hersenen door internet ingrijpend aan het veranderen. We kunnen
weliswaar steeds sneller stukken informatie opzoeken en verwerken maar we zijn niet langer in
staat om aandachtig een boek te lezen of diepgaand over iets na te denken”.

3.2.2.2. Uitleningen non-fiction volwassenen (informatieve werken)
SISO Rubriek 2010 2011 %
000 Algemeen 280 269 -3,9%
100 Filosofie 1.663 1.688 1,5%
200 Godsdienst 1.390 1.032 -25,8%
300 Sociale wetenschappen, economie, recht 2.872 2.841 -1,1%
400 Psychologie, opvoeding en onderwijs 2.954 2.818 -4,6%
500 Wiskunde, informatica, natuurwetenschappen 3.151 2.751 -12,7%
600 Geneeskunde, sport, hobby en techniek 15.524 14.404 -7,2%
700 Kunst algemeen, beeldende kunst, muziek, dans, film, toneel 4.538 4.696 3,5%
800 Taal- en letterkunde 905 927 2,4%
900 Geschiedenis en aardrijkskunde 14.943 15.197 1,7%
Totaal 48.220 46.623 -3,3%
Sinds 2008 gaan jaar op jaar de uitleningen van de informatieve werken achteruit. Het effect
van de overvloed aan digitale informatie (internet) breekt verder door. Bepaalde rubrieken
blijven nog stand houden, zoals reisgidsen, filosofie, taal- en letterkunde en kunst. Maar
vermoedelijk zal het aantal uitleningen ook hier de komende jaren dalen.
3.2.3. Evolutie van het aantal uitleningen in de jeugdafdeling
- 18 -
2010 2011 %
Fictie 58.788 56.816 -3,4%
Non-fiction 6.350 5.599 -11,8%
Totaal 65.138 62.415 -4,2%
Het totale aantal uitleningen in de jeugdafdeling daalde dit jaar met 4%. In 2010 was er hier
nog een groei van 8,7 %, wellicht ten gevolge van het positieve effect van het gratis uitlenen
van de mediatheekmaterialen. Dit effect is ook hier na een jaar uitgewerkt.
De hierboven aangehaalde redenen voor het dalen van de uitleencijfers bij de
volwassenenafdeling zijn ook hier relevant : onvoldoende functioneren van de zelfuitleen en
ontlezing ten voordele van de kijk- en zapcultuur.
Bovendien kampt de gemeente Knokke-Heist met een sterke veroudering van de bevolking.
Minder jongeren betekent ook minder uitleningen in de jeugdafdeling.
Het aantal uitleningen van stripverhalen bleef nagenoeg gelijk omdat er n.a.v. het stripfestival
een actie ondernomen werd met strippakketten en strip-doe-boeken naar het basisonderwijs.
In de volgende jaren zal de bibliotheek moeten proberen de ontlezing bij de jeugd te beperken
door intensieve leescampagnes, lectuurbegeleiding en leesadvies.
3.2.3.1. Uitleningen per leeftijdsgroep
2010 2011 %
Kleuters 10.123 9.087 -10,23 %
Eerste lezers 4.285 4.226 -1,38 %
6 - 8 jaar 7.095 6.177 -12,94 %
9 - 11 jaar 11.347 10.913 -3,82 %
12 - 14 jaar 5.469 4.874 -10,88 %
15 jaar en ouder 3.895 3.994 2,54 %
Schooluitleningen 140 138 -1,43 %
Strips jeugd 22.784 23.006 0,97 %

De daling van de uitleen van kinder- en jeugdboeken spreidt zich over de verschillende
leeftijdscategorieën. Enkel bij de jongeren boven de 15 jaar is er een toename van het aantal
uitleningen. In deze groep zitten de echte lezers die blijvend hun weg naar het boek hebben
gevonden. Zij moeten niet meer lezen onder druk van ouders en school, maar komen spontaan
naar de bibliotheek om leesplezier te beleven. Voor hen is er ook een vernieuwd aanbod op de
boekenmarkt, de zg. collectie ‘young adults’. Deze boeken ogen hip en eigentijds en sluiten
meer aan bij de leefwereld van de adolescenten. Het effect op de uitleencijfers is direct
voelbaar.
Het zal een belangrijke, maar (gezien de demografische realiteit) moeilijke opdracht worden
om ook de -15 jarigen terug naar de bibliotheek te halen, mét hun ouders (ook al afhakers, zie
Algemene Werking : B. Demografische evolutie en ledental).
Fictie Non-Fiction
2010 2011 2010 2011
Kleuters 10.123 9.087 0 0
Eerste lezers 4.285 4.226 0 0
6-8 jaar 5.394 4.745 1.701 1.432
9-11 jaar 8.075 7.800 3.272 3.113
12-14 jaar 4.276 3.981 1.193 893
15 jaar en ouder 3.711 3.833 184 161
Schooluitleningen 140 138 0 0
Jeugdstrips 22.784 23.006 0 0
Totaal 58.788 56.816 6.350 5.599
Het positieve effect van het gratis uitlenen van mediatheekmaterialen heeft in 2011 niet verder
doorgewerkt in het ontlenen van de jeugdfictie. Enkel het aantal stripuitleningen en de
uitleningen van 15 jarigen en ouder steeg. De redenen werden hierboven aangehaald.
Vooral de uitleen van de informatieve werken kende een flinke terugval (-11,8 %). De kinderen
maken duidelijk meer en meer gebruik van het internet dan van non-fiction werken om
informatie op te zoeken. Deze trend is niet echt leeftijdgebonden : de terugval spreidt zich
over alle leeftijdscategorieën. Vermoedelijk zal deze trend zich de volgende jaren blijven
doorzetten.
3.2.3.2. Uitleningen Non-Fiction per SISO rubriek
- 19 -
2010 2011
000 95 84
100 26 22
200 110 97
300 102 90
400 161 142
500 1.923 1.696
600 2.799 2.468
700 311 274
800 187 165
900 636 561
Totaal 6.350 5.599
Vooral de hobby- en computerboeken worden nog uitgeleend – de uitleen van meer ‘serieuze’
werken (bv. kunstboeken, aardrijkskunde, geschiedenis, taal, encyclopedische werken) kende,
net als in 2010, een flinke terugval.

3.2.4. Uitleningen per maand
2010 volwassenen totaal 2011 volwassenen totaal
Januari 9.957 9.888
Februari 10.139 9.617
Maart 11.011 10.342
April 10.277 9.779
Mei 10.199 10.002
Juni 10.009 9.745
Juli 12.449 11.985
Augustus 12.045 11.934
September 10.771 9.917
Oktober 11.158 10.653
November 10.501 10.375
December 9.699 9.561
De vermindering van het aantal uitleningen (ten opzichte van 2010) spreidt zich over het hele
jaar.
2010 volwassenen strip 2011 volwassenen strip
Januari 478 571
Februari 626 575
Maart 558 637
April 759 660
Mei 673 573
Juni 658 576
Juli 1.045 806
Augustus 809 796
September 638 586
Oktober 591 754
November 446 579
December 631 655
De uitleen van stripverhalen door volwassenen startte goed in het begin van het jaar. Daarna
haalde het niet meer het niveau van de vorige jaren. In de laatste 3 maanden van het jaar
steeg het aantal uitleningen opnieuw.
2010 jeugd totaal 2011 jeugd totaal
Januari 3.675 3.736
Februari 4.854 4.394
Maart 4.379 4.414
April 3.374 3.428
Mei 2.706 2.676
Juni 2.264 2.307
Juli 3.040 3.231
Augustus 3.986 2.964
September 3.044 2.702
Oktober 4.187 3.643
November 3.899 3.414
December 2.946 2.500
De uitleningen in de jeugdafdeling vielen vooral in de tweede helft van het jaar terug. De slechte zomer
heeft de jongeren kennelijk niet kunnen overtuigen om méér uit te lenen.
- 20 -

2010 jeugd strip 2011 jeugd strip
Januari 1.540 1.841
Februari 1.808 1.757
Maart 1.690 1.803
April 1.831 2.330
Mei 1.560 1.737
Juni 1.688 1.726
Juli 2.857 2.683
Augustus 3.077 2.820
September 1.569 1.395
Oktober 1.738 1.728
November 1.786 1.658
December 1.640 1.528
3.3. Bibliotheekbezoek
Het globale bibliotheekbezoek steeg met een kleine 0,18 %. In vergelijking met 2010
bezochten de klanten de bibliotheek méér tijdens de eerste helft van het jaar. Gedurende de
wintermaanden was er echter een terugval, wat zich vertaalt in het aantal uitleningen (zie
hierboven).
2010 2011
Aantal Openingsdagen Aantal Openingsdagen
Januari 15.828 25 17.094 25
Februari 15.636 24 16.064 24
Maart 18.654 27 18.221 27
April 15.801 25 16.456 25
Mei 13.766 23 14.753 26
Juni 14.918 26 16.842 24
Juli 17.502 25 18.400 24
Augustus 18.722 26 18.344 26
September 16.083 26 17.061 26
Oktober 20.461 26 19.066 26
November 18.827 24 16.802 24
December 15.874 26 13.334 27
Totaal 202.072 303 202.437 304
Uitleencijfers zeggen echter niet alles over het bibliotheekgebruik. Door talloze activiteiten
(babbels, lezingen, tentoonstellingen, klasbezoeken…), het gratis internetcafé en de kranten-
en tijdschriftenzithoek worden talloze klanten naar de bibliotheek aangetrokken, zonder directe
uitleenintentie. Hun bibliotheekgebruik is vaak dagelijks en intens (bv voor opzoekwerk,
lezen…) – maar vertaalt zich enkel in bibliotheekbezoek (bovenstaande tabel), géén
uitleencijfer.
- 21 -

4. Filiaal Heist
4.1. Overzicht van de boekencollectie
Aanwinst
2010
Afvoer
2010
- 22 -
Collectie
2010
Aanwinst
2011
Afvoer
2011
Collectie
2011
Jeugd fictie 472 578 4.984 544 519 5.009 0,50%
Jeugd non-fiction 116 373 1.505 95 20 1.580 4,98%
Jeugdstripverhalen 90 4 1.928 129 397 1.660 -13,90%
Luisterboeken 28 0 28 1 0 29 3,57%
Dvd 130 0 325 137 0 462 42,15%
Volwassenen
Stripverhalen
2 2 147 22 0 169 14,97%
Volwassenen fictie 840 510 7.356 1.014 883 7.487 1,78%
Volwassenen non-fiction 517 1.407 6.606 657 832 6.431 -2,65%
Totaal 2.195 2.874 22.879 2.599 2.651 22.827 -0,23%
De boekencollectie in het filiaal Heist liep in 2011 lichtjes terug met 0,23 %. Toch werden dit
jaar 404 werken méér aangekocht en werd er minder afgeschreven dan het vorige jaar (223
werken minder). Vooral de collecties jeugdstripverhalen en non-fiction voor volwassenen
werden beperkt.
Het aanbod aan dvd’s (+ 42,15 %) en stripverhalen voor volwassenen (+ 14,97 %) werd dan
weer sterk uitgebreid.
4.1.1. Taaloriëntering van de collectie
2010 2011 %
Nederlands 22.180 21.861 -1,44%
Engels 77 98 27,3%
Frans 622 868 39,5%
Totaal 22.879 22.827 -0,23%
De anderstalige collecties, waarin in 2010 een serieuze opruiming gebeurde, kregen in 2011
weer wat nieuwe werken bij. Vooral de Franstalige collectie groeide met een kleine 250 nieuwe
titels aan tot een aantrekkelijk onderdeel van het bibliotheekaanbod. De Nederlandstalige
collectie kromp lichtjes, vooral door een beperking van de collectie non-fiction werken voor
volwassenen (-2,65 %).
4.1.2. Non-fiction volwassenen per rubriek
2010 2011 %
000 : Algemeen 247 62 -74,9%
100 : Filosofie 109 126 15,6%
200 : Godsdienst 138 149 8,0%
300 : Sociale wetenschappen, economie, recht 359 373 3,9%
400 : Psychologie, pedagogie 342 371 8,5%
500 : Wiskunde, informatica, natuurwetenschappen 399 340 -14,8%
600 : Geneeskunde, sport, hobby, techniek 2.042 2.048 0,3%
700 : Kunst, beeldende kunst, muziek, dans, film, toneel 715 735 2,8%
800 : Taal- en letterkunde 332 357 7,5%
900 : Geschiedenis, land- en volkenkunde 1.923 1.870 -2,8%
%

Sinds 2009 vermindert de collectie informatieve werken gestadig. Er wordt minder aangekocht
en meer afgevoerd dan het vorige jaar. Op die manier blijft het aanbod actueel en
aantrekkelijk.
Met het ‘afschaffen’ van het kleine leeszaaltje (vanaf eind 2010) is het aantal algemene nonfiction
werken (encyclopedische werken, handboeken..) bijna gedecimeerd. Het leeszaaltje was
beperkt en verouderd en werd niet meer als zodanig gebruikt. Het had dus geen zin meer om
de mooie ruimte als leeszaal te gebruiken maar te integreren in de volledige
bibliotheekwerking. Bovendien kunnen klanten die echt voor studie en naslagwerken naar de
bibliotheek komen blijvend terecht in de grote lees- en studiezaal van Bibliotheek Scharpoord.
4.2. Overzicht van het aantal uitleningen
4.2.1. Uitlening per afdeling
2010 2011 %
Nederlandstalige romans 12.966 13.384 3,2%
Franse romans 366 277 -24,3%
Engelse romans 82 28 -65,9%
Non-fiction volwassenen 6.370 6.428 0,9%
Volwassenen stripverhalen 298 318 6,7%
Luisterboeken 29 241 731,0%
dvd 2.108 3.165 50,1%
Jeugd fictie 8.457 8.620 1,9%
Jeugd non-fiction 1.664 1.630 -2,0%
Jeugdstripverhalen 3.404 3.334 -2,1%
Totaal 35.744 37.425 4,7%
In 2007 was het aantal uitleningen door volwassenen flink gedaald. 5 jaar later merken we dat
de volwassen lener opnieuw zijn weg naar het filiaal heeft gevonden. Enkel de liefhebbers van
Franstalige en Engelstalige literatuur blijven verder weg. In het verleden werden deze werken
vooral uitgeleend door een ouder publiek. Met de jaren vermindert deze groep leners.
Het aantal uitgeleende Nederlandstalige romans steeg met 3,2%. Een alert collectiebeleid en
een sterk persoonlijke communicatie (klantenbinding) hebben hier een sterke invloed op
gehad.
Vooral de uitleen van nieuwe materialen zoals luisterboeken en dvd’s groeit sterk. Het is ook
hoopvol dat in 2011 meer jeugdromans gelezen werden dan in 2010. Een actieve werking met
de scholen ligt hier aan de basis.
Het aantal uitleningen van de informatieve jeugdwerken blijft echter ook in het filiaal Heist
dalen. Jongeren zoeken hun informatie veel liever op het internet wat de interesse voor
informatieve jeugdwerken doet afnemen. Het aanbod aan non-fiction boeken ligt ook
beduidend lager dan enkele jaren geleden.
Ook het aantal uitleningen van stripverhalen daalt in vergelijking met het vorige jaar. Hoogst
waarschijnlijk is dit te wijten aan een vermindering van het aanbod. Ook hier moet een actieve
scholenwerking op touw gezet worden.
- 23 -

4.2.2. Uitlening per maand
2010 2011
Januari 3.165 2.834
Februari 3.032 3.082
Maart 3.077 3.230
April 2.941 3.145
Mei 2.944 2.999
Juni 2.762 2.800
Juli 3.379 3.534
Augustus 3.269 3.357
September 2.707 2.979
Oktober 3.075 3.348
November 2.923 3.554
December 2.470 2.563
De drukste maanden voor het filiaal waren (natte) zomermaanden juli en augustus en,
traditioneel, de wintermaanden. Maar ook de maanden maart en april trokken (ondanks het
warme weer) veel bibliotheekbezoekers.
- 24 -

5. Filiaal Westkapelle
5.1. Overzicht van de boekencollectie
Aanwinst
2010
Afvoer
2010
Collectie
2010
- 25 -
Aanwinst
2011
Afvoer
2011
Collectie
2011
Volwassenen fictie 392 28 1.955 630 274 2.311 18,21%
Volwassenen non-fiction 304 33 1.508 252 140 1.620 7,43%
Jeugd fictie 496 17 3.990 543 464 4.069 1,98%
Jeugd non-fiction 89 102 1.246 157 19 1.384 11,08%
Jeugd Strips 203 5 674 82 4 752 11,57%
Totaal 1.484 185 9.373 1.664 901 10.136 8,14%
De boekencollectie in Westkapelle groeide dit jaar opnieuw, met 8 %. Er werden in 2011 vooral
méér romans voor volwassenen aangekocht (+ 18,2 %) dan de vorige jaren, maar de nadruk
van het bibliotheekaanbod blijft hier toch de jeugdcollectie : met een aanbod van meer dan
4.00 fictie- en bijna 1.400 non-fiction werken voor de jongeren. Mede door de aanwezigheid in
een schoolgebouw en het aantal jonge gezinnen in de deelgemeente Westkapelle is de jeugd
het grootste doelpubliek van de uitleenpost.
5.2. Overzicht van het aantal uitleningen
2010 2011 %
Volwassenen fictie 1.098 1.515 37,98%
Volwassenen non-fiction 596 857 43,79%
Jeugd fictie 2.732 2.967 8,60%
Jeugd non-fiction 610 621 1,80%
Jeugd Strips 1.869 1.745 -6,63%
Totaal 6.905 7.705 11,59%
Sinds 2007 steeg enkel het aantal uitleningen van romans voor volwassenen, alle andere
categorieën daalden. 5 jaar later is het aantal uitleningen van alle collectieonderdelen sterk
gestegen, met uitzondering van stripverhalen voor de jeugd. Een doorgedreven scholenwerking
en een actueel en gevarieerd aanbod voor alle leeftijdsgroepen liggen hier aan de basis. In de
toekomst zal er nauwer met de scholen moeten samengewerkt worden om ook de uitleen van
stripverhalen op peil te houden.
%

6. Mediatheek
6.1. Nieuwe ontwikkelingen in 2011
6.1.1. Muziek
Eind november 2011 dreven er donkere wolken over de muziekcollectie : de grote platenfirma's
zouden op plannen broeden om het cd-formaat vanaf 2012 te verlaten, aldus een aanzwellend
internetgerucht. Sindsdien worden die berichten echter tegengesproken. De fysieke markt is
inderdaad dalende, maar in België wordt 85 procent van de omzet wel nog steeds gegenereerd
door de fysieke verkoop van cd's. Het lijkt dus heel onwaarschijnlijk dat de cd al zo gauw
afgeschaft zal worden.
Niettemin betekende 2011 wel de definitieve doorbraak van digitale muziek. Vooral streaming
neemt momenteel een hoge vlucht, via muziekdiensten als Spotify of Deezer. Eerder raakte
bijvoorbeeld bekend dat een popgroep als Coldplay in de VS maar liefst 67,5 procent van zijn
albums als download verkoopt. Vakblad Billboard schat dan weer dat de totale omzet van de
Amerikaanse betaalde downloads rond de 300 miljoen dollar (ca. 220 miljoen euro) kan
bedragen.
Voor het aanbod van digitale muziek in de bibliotheek is, naast het project Digileen, een nieuw
initiatief gelanceerd :
1. DigiLeen: digitaal muziek ontlenen
DigiLeen werd ontwikkeld door de Centrale Discotheek Rotterdam (CDR, www.muziekweb.nl),
de grootste muziekbibliotheek van Europa. Zij bieden een deel van hun muziekcollectie gratis
digitaal te leen aan, voor een duur van zeven dagen. De DigiLeengebruiker kan, via onze
catalogus, van thuis uit per week 100 tracks lenen en streaming beluisteren. Hij hoeft ze niet
tijdig terug te brengen naar de bibliotheek, want de muziekbestanden worden na zeven dagen
onbeschikbaar. Op dit ogenblik biedt Digileen ruim 169.000 tracks aan uit minstens 10.000
albums. Zij richten zich vooral op de minder "hitgevoelige" genres als jazz, klassieke muziek,
wereldmuziek, die je ook niet direct op internet of in de doorsnee platenzaak vindt.
2. Bib.fm: muziek beluisteren via streaming
Bib.fm is een gloednieuwe muziekdienst waarmee de gebruiker cd's uit de catalogus van de
bibliotheek streaming kan beluisteren.
Bib.fm wordt momenteel uitgetest in de bibliotheek van Lanaken, waar een groot deel van de
collectie werd gedigitaliseerd. De muziek van de lokale collectie wordt streaming aangeboden
in de catalogus, samen met de zeer uitgebreide metadata van Aristo Music. Zo kunnen
muziekliefhebbers tracks doorzoeken op taal, land, sfeer, instrument, bekendheid, genre, ...
Bib.fm kan een gebruiksvriendelijker, vollediger en meer collectiegebonden alternatief worden
voor DigiLeen. Bibnet bekijkt in het najaar met alle betrokken partijen hoe Bib.fm kan worden
uitgebreid naar het project Bibliotheekportalen. Onze bibliotheek werkt hier actief aan mee.
6.1.2. Film
Video On Demand (VOD) is een volwaardige consumptiemodus geworden voor films en TV
series. Net zoals bioskoopbezoek, de televisie en de verkoop van DVD’s en Blu-ray.
Ook in Vlaanderen kent de distributie van films en televisieseries via digitale televisie sinds 5
jaar een sterke groei. Deze groei is deels te danken aan de manieren waarop een film kan
bekeken worden. Het publiek wenst op elk moment van de dag over een ruime keuze te
beschikken. De komst van nieuwe apparaten, de uitbreiding van het audiovisueel aanbod en
VOD dragen hiertoe bij. Nieuwe diensten, zoals applicaties voor tablets, doen hun intrede op de
markt om de beantwoorden aan de behoeftes van de liefhebber van films en televisieseries.
Streaming, VOD, apps voor tablets en smartphones nemen vandaag de dag een hoge vlucht en
verwacht wordt dat deze trend zich de komende jaren nog sterker zal doorzetten.
- 26 -

De bibliotheekwereld heeft hier niet echt een antwoord op. Een digitaal audio-aanbod (zie
hierboven) was al een zware horde om te nemen; ruimte om ook een digitaal filmaanbod op te
bouwen is er voorlopig niet.
Waar we echter wél een meerwaarde kunnen bieden is in de keuze van ons aanbod :
commerciële blockbusters kunnen de (potentiële) klanten via alle mogelijke kanalen bereiken;
interessante, onafhankelijke kwaliteitsfilms uit alle werelddelen en klassieke meesterwerken
niet. Hier liggen dus grote mogelijkheden voor de openbare bibliotheek.
De uitleen van dvd’s blijft het in 2011 erg goed doen. Sinds de gemeente de leengelden voor
dvd’s en cd’s schrapte begin 2010 blijft het succes van de dvd gehandhaafd. Dit is des te
opmerkelijker gezien het groeiend succes van On Demand diensten Wellicht heeft de financiële
implicatie van dergelijke diensten in tijden van crisis een grote invloed op de keuze van de
gebruiker.
6.2. Collectie mediatheek
6.2.1. Algemeen
Aanwinst Afvoer 2010 Aanwinst Afvoer 2011
Cd 1.041 397 24.115 971 12 25.074
Taalcursus 0 2 75 0 8 67
Partituren 0 148 324 2 0 326
Cd-rom 0 18 315 1 7 309
Game 70 0 70
Dvd 879 59 6.598 1.106 73 7.631
Luisterboek 274 0 438 65 0 503
Daisy 74 3 289 123 0 412
Totaal 2.268 627 32.154 2.338 100 34.392
De totale audiovisuele collectie groeide in 2011 met 2.338 items, maar er werden ook 100
verouderde en/of beschadigde stukken afgeschreven. De reële groei bedroeg dus 2.238 media.
Opnieuw werd dit jaar geen enkele nieuwe cd-rom aangeschaft (de ene cd-rom aanwinst was
een gift)- het marktaanbod viel hier volledig weg. Meer en meer wordt de edutainment,
voorheen vrijwel uitsluitend op cd-rom, op andere dragers verspreid : Playstation, Wii…enz.
Daarom werd besloten om ook (70) games in de bibliotheekcollectie op te nemen.
De muziekcollectie breidde met 971 nieuwe cd’s uit tot een collectie van 25.074 muziekcd’s.
Sinds 2004 worden beschadigde media niet meer uit de collectie verwijderd, maar voor herstel
naar de ‘cd-dokter’ gezonden – te erg beschadigde werken bleken echter niet meer te
herstellen (slechts 12 schijfjes) en werden uit de collectie gehaald. De reële groei bedroeg dus
959 cd’s.
De rest van de audiovisuele collectie werd in 2011 verder uitgebreid, maar het is toch vooral
de dvd-collectie die de volle aandacht kreeg (+ 1.106 exemplaren).
De sinds 2009 ‘nieuwe’ collecties luister- en Daisyboeken groeiden gestadig : de luisterboeken
met 65, de Daisycollectie met 123 titels.
- 27 -

6.2.2. Overzicht cd collectie
Rubriek Genre 2010 2011
00 klassieke muziek : orkest 1.028 1.049
10 klassieke muziek : orkest met solo-instrumenten 779 804
20 klassieke muziek : solo-instrumenten en kamermuziek 1.939 1.992
30 klassieke muziek : zang 1.906 1.940
40 klassieke muziek : verzamelplaten en diversen 732 750
Totaal klassieke muziek 6.384 6.535
50 literatuur en gesproken woord 34 29
60 amusement (o.a. kleinkunst, dansorkest, chanson, film) 4.870 4.990
70-76 blues, jazz en country 2.687 2.746
78 popmuziek 7.502 8.100
80 volksmuziek, werekdmuziek 1.796 1.841
90 diversen (o.a. kinderplaten, kerst- en geluidsplaten) 842 833
Totaal niet-klassieke muziek 17.731 18.539
Algemeen totaal 24.115 25.074
Omdat bij de aankoop van cd’s de nadruk wordt gelegd op de meer ‘populaire’ genres
(popmuziek, amusementsmuziek…), is deze collectie in 2011 opnieuw het sterkst gegroeid :
van 17.731 naar 18.539 cd’s (+ 808). Deze stijging kwam dit jaar ten goede aan alle genres,
niet enkel de popmuziek. Naast de kwaliteit van de cd (volgens de kritische pers), werd er bij
de aankoop ook rekening gehouden met de vraag van de bibliotheekgebruiker, en de vraag
naar deze cd’s is stukken groter dan die naar klassieke werken. Een aantal literatuurcd’s (5)
werd toegevoegd aan de collectie luisterboeken. De klassieke collectie werd eveneens
aangevuld, maar beperkter : van 6.384 naar 6.535 cd’s (+151). Het betreft hier vooral nieuwe
uitgaven (die een goede kritiek kregen in de gespecialiseerde pers) en aanvragen van
deKunstAcademie en muziekbeoefenaars (& liefhebbers).
6.2.3. Overzicht dvdcollectie
De dvd-collectie is in 2011 opnieuw sterk aangegroeid tot 7.631 schijfjes. Dit is een stijging
met 1.033 titels – wat vrij aanzienlijk is. Die uitbreiding gold vooral de fictiecollectie
(speelfilms, 87 %), die groeide van 5.062 naar 5.962 (+ 900) titels ; maar ook de non-fiction
collectie kreeg met 1.669 (+ 133) titels, in de mate van het mogelijke, een volwaardig aanbod.
Rubriek 2010 2011
000 Encyclopedische werken 17 20
100 Filosofie 12 16
200 Godsdienst 22 23
300 Maatschappij 52 62
400-410 Psychologie 6 5
420 Pedagogie 17 19
520 Informatica 2 3
530-599 Positieve wetenschappen 136 152
600-610 Gezondheidszorg 87 108
620 Ontspanning 18 16
630 Tuinbouw 22 24
640-690 Techniek 33 35
700 Kunst 120 135
780 Muziek 504 525
790 Speelfilms 5.062 5.962
800 Taal-en letterkunde 28 36
900 Geschiedenis 182 196
950 Aardrijkskunde 276 294
Totaal 6.598 7.631
- 28 -

87 % van de dvdcollectie is voor de volwassen gebruikers bestemd – slechts 13 % voor de
jeugd – vooral het aantal informatieve dvd’s voor jongeren blijft, door het ondermaatse
marktaanbod, jammer genoeg beperkt.
- 29 -
2010 2011
Jeugd Speelfilms 747 871
Jeugd Informatief 85 89
Volw. Speelfilms 4.149 5.009
Volw. Informatief 1.115 1.137
Muziek jeugd 8 12
Muziek volw. 494 513
De ontwikkelingen binnen de audiovisuele markt geven aan dat de vraag naar dvd’s zich de
volgende jaren zal stabiliseren. Het wordt nu vooral uitkijken naar de evolutie van de digitale
televisie; de Blu-ray disc 4 , de opvolger van de huidige dvd, heeft nog atijd geen doorbraak
gevonden in de openbare bibliotheekwereld en zal dat naar de toekomst toe waarschijnlijk ook
niet doen – de vraag is er immers niet. De gebruikers lijken vooralsnog niet geneigd om hun
thuisbioscoop volledig te willen vernieuwen!
6.2.4. Daisy- en luisterboeken
Het aanbod aan Nederlandstalige luisterboeken (op cd) bleef onder de verwachting. Het
aantal (Nederlandse) uitgeverijen die luisterboeken uitgeven is vrij beperkt en ook het soort
uitgaven (en de taal) erg ‘Hollands’, niet zo aantrekkelijk voor de gemiddelde Vlaming.
Bovendien zijn toppers uit ons taalgebied (bv David Van Reybrouck’s Congo) niet op cd gezet
en blijft ook het aanbod aan populaire (thriller)werken (binnen- en buitenlands) ondermaats.
Het grootste deel van de luisterboeken betreft romans voor volwassenen. Maar we hebben ook
88 informatieve werken in deze collectie :
Rubriek 2011
Fictie 415
Rubriek 2011
000 Encyclopedische werken 0
100 Filosofie 16
200 Godsdienst 9
300 Maatschappij 4
400-410 Psychologie 6
420 Pedagogie 1
450 Onderwijs algemeen 1
520 Informatica 0
530-599 Positieve wetenschappen 7
600-610 Gezondheidszorg 12
620 Ontspanning 0
630 Tuinbouw 0
640-690 Techniek 0
700 Kunst 14
800 Taal-en letterkunde 4
900 Geschiedenis 14
950 Aardrijkskunde 0
Totaal 88
4 In tegenstelling tot cd- of dvd-systemen - die gebruik maken van een rode laser - wordt bij Blu-ray gewerkt met een
blauwe laser. Deze maakt het, gecombineerd met andere technieken, mogelijk om veel meer informatie op een
schijfje te persen dan nu het geval is.

In 2010 beschikten we nog niet over dergelijke cijfers. We kunnen dus pas vanaf volgend jaar
vergelijkingen maken.
Tenslotte is bijna 73 % van de collectie bestemd voor volwassenen.
2011 %
LB Jeugd Fictie 137 27,2 %
LB Volw Fictie 278 55,3 %
LB Volw Non-Fiction 88 17,5 %
De Daisyboeken, verdeeld door Luisterpunt Vlaanderen, bieden een heel ander perspectief.
Deze ingesproken boeken (op MP3 formaat) zijn voor een specifieke doelgroep van
‘slechtzienden’ (en kinderen met dyslexie) bedoeld; ze worden niet commercieel verdeeld maar
gratis door Luisterpunt aangeboden. Titels kunnen (gratis) aangevraagd worden en worden ‘on
demand’ ingesproken. Zo is deze collectie qua kwaliteit superieur aan die van de luisterboeken.
Gezien de vraag naar deze werken (meestal door oudere mensen) bestaat deze collectie bijna
uitsluitend uit ingesproken romans. Enkel 28 Daisyboeken zijn informatief:
Rubriek 2011
Fictie 384
Rubriek 2011
000 Encyclopedische werken 0
100 Filosofie 2
200 Godsdienst 3
300 Maatschappij 7
400-410 Psychologie 3
420 Pedagogie 1
450 Onderwijs algemeen 0
520 Informatica 0
530-599 Positieve wetenschappen 0
600-610 Gezondheidszorg 2
620 Ontspanning 1
630 Tuinbouw 0
640-690 Techniek 0
700 Kunst 2
800 Taal-en letterkunde 0
900 Geschiedenis 5
950 Aardrijkskunde 2
Totaal 28
Bijna 94 % van de collectie Daisyboeken is bestemd voor volwassenen, logisch gezien de
doelgroep :
2011 %
Daisy Jeugd Fictie 26 6,3 %
Daisy Volw Fictie 358 86,9 %
Daisy Volw Non-Fiction 28 6,8 %
- 30 -

6.3. Overzicht van de uitleningen
6.3.1. Uitleningen per materiaalsoort
2010 2011 %
Cd 46.062 41.765 -9,33%
Taalcursus 226 339 50,00%
Partituren 480 454 -5,42%
Cd-rom 532 947 78,01%
Game 1.490
Dvd 54.863 65.512 19,41%
Luisterboek 1.344 1.636 21,73%
Daisy 439 626 42,60%
Interbibliothecair leenverkeer 752 761 1,20%
Totaal 104.698 113.530 8,44%
Na opeenvolgende jaren van dalingen was het aantal uitleningen in de mediatheek in 2010
spectaculair gestegen, wat volledig toe te schrijven was aan het feit dat er vanaf 1 januari
2010 géén leengeld voor audiovisuele media meer gevraagd werd. Grote vraag was of deze
groei de volgende jaren volgehouden kon worden. Dit zien we nu volledig bevestigd in de
resultaten van 2011 : met een groei van gemiddeld 8,44 % blijft de mediatheek het goed
doen.
Zoals verwacht boert de uitlening van cd’s alweer achteruit (-9,33 %), net als de vraag naar
partituren, een collectie die het laatste jaar niet aangevuld werd. Alle overige
collectieonderdelen doen het goed, met als topper : de dvd!
Verwonderlijk is de grote stijging van de uitlening van cd-rom’s. Met de komst van de games
kwam deze (verouderde) collectie opeens weer in de belangstelling, waarmee het aantal
uitleningen met een 78 % groeide.
6.3.2. Overzicht uitleningen cd
Rubriek Genre 2010 2011 %
00 Orkest 794 755 -4,91%
10 Orkest met solo-instrument 559 643 15,03%
20 Solo-instrumenten en kamermuziek 1.294 1.273 -1,62%
30 Zang 1.400 1.252 -10,57%
40 Verzamelplaten en diversen 617 459 -25,61%
Totaal klassieke muziek 4.664 4.382 -6,05%
50 Literatuur 6 4 -33,33%
60 Amusement (kleinkunst, chanson, dansorkest) 8.577 7.404 -13,68%
68-69 Film en New Age 3.869 3.023 -21,87%
70 Blues en Rag-time 1.039 1.221 17,52%
73 Jazz 2.521 2.628 4,24%
76 Country en western 317 220 -30,60%
78 Pop en rock 20.541 19.053 -7,24%
80 Folk en volksmuziek 2.820 2.286 -18,94%
90 Diversen (kinderplaten, geluidsplaten, kerst,...) 1.708 1.544 -9,60%
Totaal niet-klassieke muziek 41.398 37.383 -9,70%
Algemeen totaal 46.062 41.765 -9,33%
Na de hausse van 2010 kende uitleen van cd’s dit jaar een scherpe terugval. De totale
uitlening viel terug met -9,33 %. Enkel de uitleen van specifieke muziekgenres, zoals de blues,
- 31 -

jazz en de klassieke muziek voor orkest en solo-instrumenten deden het goed. Die genres
worden uitgeleend door echte muziekliefhebbers én krijgen minder concurrentie van het online
aanbod. Naar de toekomst toe blijven de ontwikkelingen op de audiocd-markt onduidelijk:
enerzijds is er een overduidelijke concurrentie van alle mogelijke vormen van kopiëren en
downloaden van muziek - anderzijds tracht de wetgever paal en perk te stellen aan de
ongebreidelde overtredingen van de auteursrechten. Een tijd werd ook gedacht dat de dvd de
audiocd zou verdringen van de markt – maar ook dit is voorlopig niet het geval. Afwachten
dus, én alert blijven!
6.3.3. Overzicht uitleningen dvd
Rubriek Uitlening 2010 Uitlening 2011
000-100 Encyclopedische werken filosofie 109 175
200 Godsdienst 85 75
300 Maatschappij 138 224
400-410 Psychologie 4 33
420 Pedagogie 31 151
520 Informatica 5 28
530-599 Positieve wetenschappen 400 527
600-610 Gezondheidszorg 148 402
620 Ontspanning 692 823
630 Tuinbouw 40 51
640-690 Techniek 73 92
700 Kunst 350 380
780 Muziek 957 969
790 Speelfilms 50.227 58.805
800 Taal-en letterkunde 41 94
900 Geschiedenis 543 657
950 Aardrijkskunde 1.020 1.057
Totaal 54.863 64.543
De dvd collectie blijft in hoge mate profiteren van de beslissing om ontleningen van
audiovisuele media sinds 2010 kosteloos te maken. Ook de uitbreiding van het aantal
uitleningen (van 2 naar 5 exemplaren) gaven hier een positieve boost.
De stijging spreidt zich in 2011 over vrijwel het gehele aanbod, maar het zijn toch vooral de
speelfilms die met 91 % van het totale aantal dvd-uitleningen het populairst zijn. Gezegd moet
ook worden dat deze categorie het grootste deel van het marktaanbod betreft.
Jaar Uitlening Collectie Roulatie
2001 3.473 378 9,19
2002 5.017 575 8,73
2003 9.893 1.073 9,22
2004 15.961 1.796 8,90
2005 20.575 2.524 8,15
2006 21.860 3.261 6,70
2007 22.845 4.153 5,50
2008 20.271 5.095 3,97
2009 18.953 5.778 3,28
2010 54.863 6.598 8,32
2011 64.543 7.631 8,45
Na 2 jaren van daling, steeg het totale aantal uitleningen in 2010 met 189,5 % en in 2011 met
17,6 %, waarmee het roulatiecijfer naar 8,45 eenheden groeide en de collectie dus veel beter
‘gebruikt’ wordt.
- 32 -

6.3.4. Overzicht uitleningen Daisy- en luisterboeken
6.3.4.1. Luisterboeken
Rubriek 2011
Fictie 1.154
Rubriek 2011
000 Encyclopedische werken 0
100 Filosofie 116
200 Godsdienst 49
300 Maatschappij 35
400-410 Psychologie 38
420 Pedagogie 12
450 Onderwijs algemeen 1
520 Informatica 0
530-599 Positieve wetenschappen 34
600-610 Gezondheidszorg 0
620 Ontspanning 33
630 Tuinbouw 0
640-690 Techniek 0
700 Kunst 59
800 Taal-en letterkunde 26
900 Geschiedenis 76
950 Aardrijkskunde 3
Totaal 482
Gezien de grootte van de collectie is het niet vreemd dat vooral de ingesproken romans op cd
uitgeleend worden; maar ook de informatieve werken doen het hier niet slecht (88 werken,
482 keer uitgeleend). Het moet gezegd worden dat deze non-fictie collectie kwalitatief goed is
: met hoorcolleges over filosofie, geschiedenis, godsdienst, kunst enz. vormen ze een
aantrekkelijk alternatief voor de (soms wat moeilijke) informatieve boeken.
6.3.4.2. Daisy
Rubriek 2011
Fictie 561
Rubriek 2011
000 Encyclopedische werken 0
100 Filosofie 4
200 Godsdienst 3
300 Maatschappij 13
400-410 Psychologie 1
420 Pedagogie 6
450 Onderwijs algemeen 0
520 Informatica 0
530-599 Positieve wetenschappen 0
600-610 Gezondheidszorg 0
620 Ontspanning 6
630 Tuinbouw 0
640-690 Techniek 0
700 Kunst 7
800 Taal-en letterkunde 0
900 Geschiedenis 20
950 Aardrijkskunde 5
Totaal 65
- 33 -

Bij de Daisycollectie is het doelpubliek totaal anders. De vooral oudere populatie geeft hier
duidelijk de voorkeur aan ontspannende romans zodat 90 % van de uitleningen hier
fictiewerken betreft.
6.4. Het interbibliothecair leenverkeer van muziek en
AVM-collecties.
Sinds eind 2001, de principiële start van het IMPALA-project voor audiovisuele middelen, en de
wat aarzelende eerste praktische stappen in 2002 werd er vanaf 2003 gebruik van gemaakt. In
2004 en 2005 groeide het interbibliothecaire verkeer van audiovisuele media sterk uit. Vooral
2006 werd een topjaar. Het ziet er dus naar uit dat deze trend zich ook de volgende jaren
verder zal doorzetten.
Het interbibliothecair leenverkeer van audiovisuele middelen beperkt zich inmiddels niet meer
enkel tot West-Vlaanderen ook de andere bibliotheken en bibliotheeknetwerken kunnen
aanvrager en/of leverancier zijn van audiovisueel leenverkeer.
Eerlijkheid gebiedt ons wel te melden dat dit zich slechts in beperkte mate voordoet en dat
bepaalde bibliotheken (zoals bijvoorbeeld die van Gent) systematisch weigeren om media op te
zenden.
6.4.1. Aanvragen van audiovisuelemedia
Via de IBL-module (Interbibliothecair Leenverkeer) in het gesloten netwerk van de Winobbibliotheken
(West-Vlaams Informatie Netwerk van Openbare Bibliotheken) hebben alle
deelnemende bibliotheken toegang tot het netwerk en kunnen ze allemaal als aanvrager of
leverancier van audiovisuele middelen optreden. Ook vrije aanvragen van bibliotheken buiten
het openbare netwerk zijn echter mogelijk. Bij iedere bestelling horen één tot vijf (vroeger
maar drie) potentiële leveranciers. Als de eerst geselecteerde leverancier een negatief
antwoord geeft (status: mislukt) wordt de aanvraag meteen en automatisch doorgestuurd naar
de tweede leverancier. Na drie negatieve antwoorden dient de aanvraag herbekeken en
eventueel naar nieuw geselecteerde leveranciers gestuurd. PCC-IBL laat de gebruiker toe om
op zeer interactieve wijze de eigen aanvragen op te volgen: op elk ogenblik weet de aanvrager
precies waar zijn aanvraag zich bevindt. Aanvragen die men van anderen ontvangt, kunnen op
eenvoudige en snelle wijze worden beantwoord. Verificatie van de titelgegevens en het bezit
van het gewenste audiovisueel object is dus essentieel voor een efficiënte bestelling.
Concreet was het echter zó dat jaren lang alleen de collectie van na 2002 opgenomen was in
de Centrale Catalogus – en niets anders.
Vanaf juni 2009 is dan eindelijk de hele collectie opgenomen in het Provinciaal
Bibliotheeksysteem en dus zo toegankelijk gemaakt – een hele vooruitgang met de vorige
jaren!
6.4.2. Ontwikkeling 2002 - 2011
Jaar Aantal aanvragen VAN Knokke-Heist Aantal aanvragen AAN Knokke-Heist
2006 503 88
2007 553 72
2008 510 108
2009 390 179
2010 577 190
2011 554 207
- 34 -

Het aantal aanvragen van de bibliotheek van Knokke-Heist is in 2011 lichtjes gezakt (na 2
jaren van sterk schommelende cijfers lijkt het leenverkeer zich nu wat aan het stabiliseren.
Zoals de vorige jaren overstijgen deze aanvragen ruimschoots de aanvragen aan de
bibliotheek (207, tegen 190 in 2010). We blijven de gebruikers immers wijzen op de
mogelijkheid om andere bibliotheekcollecties te gebruiken via Web-Impala :
klantvriendelijkheid is en blijft onze prioriteit!
- 35 -

7. leeszaal
7.1. Inleiding
De wereld verandert in hoog tempo en wordt steeds complexer. Toch zijn de behoeften van
mensen niet wezenlijk veranderd. Zelfontplooiing blijft essentieel. Om zinvol werk te kunnen
vinden en in het eigen onderhoud te kunnen voorzien, maar ook om een idee te hebben waar
het heen gaat met de samenleving, een eigen plek daarin te vinden en gelukkig te zijn. De
openbare bibliotheek prikkelt mensen om zich te ontplooien en biedt iedereen de gelegenheid
kennis te delen, anderen te ontmoeten en geïnspireerd te raken. Empowerment van mensen is
ons grote doel.
Bibliotheken kunnen er niet mee volstaan een fysieke ruimte te vullen met boeken en
tijdschriften. De informatiegebruiker vraagt immers om meer: om toegang tot nieuwe, digitale
informatiebronnen en om aflevering van die informatie op de werkplek. De informatiegebruiker
neemt ook geen genoegen meer met de informatie die een bibliotheek toevallig in huis heeft:
men wil het liefst kunnen beschikken over alle informatie die waar ook ter wereld verkrijgbaar
is.
De afgelopen jaren is de leeszaal van de bibliotheek van Knokke-Heist van een klassieke, stille
studieruimte uitgegroeid naar een dynamisch, multimediaal informatie- en
ontmoetingscentrum. Verschillende doelgroepen kunnen elkaar ontmoeten in een comfortabele
omgeving, zij vinden er ook ruimte voor opzoekwerk en voor studie, bijgestaan met de kennis
en inzet van de bibliotheekmedewerkers. De bibliotheek is zo een van de weinige plekken waar
mensen terecht kunnen als ze niet (meer) mee zijn met nieuwe mogelijkheden om zich te
ontspannen en kennis en cultuur te verwerven.
De hedendaagse technologie zal blijvend de digitale kloof vergroten indien er geen aandacht
gaat naar het dichten van die kloof. De openbare bibliotheek speelt hier een uiterst belangrijke
rol met betrekking tot e-inclusie 5 . Ze tracht door een laagdrempelige en gebruiksvriendelijke
toegang tot kennis en informatie, de sociale informatiekloof te verkleinen. De bibliotheek
stimuleert en ondersteunt door haar collectie en door haar werking, het levenslang leren in al
zijn vormen.
Vooral de groeiende groep senioren, bij wie het omgaan met informatiebronnen vaak
moeizamer gaat, kan profiteren van de extra activiteiten die de openbare bibliotheek van
Knokke-Heist, sinds 2001 in samenwerking met de Seniorenraad, heeft ingericht.
5 E-inclusie of digitale inclusie staat voor het streven naar een gelijke en betaalbare toegang tot de hedendaagse digitale kennismaatschappij voor
iedereen. E-inclusie probeert zo de digitale kloof weg te werken. E-inclusie begint als term steeds vaker Digitale kloof te vervangen, omdat deze
laatste term te veel de nadruk legt op een tweedeling tussen wie geen toegang heeft/ digitale tools gebruikt en wie wel.
- 36 -

7.2. Leeszaalcollectie
Rubriek 6 MAG LZ KH SG SF MAG LZ KH SG SF
Algemeen
2010 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2011
000 (encyclopedieën,
bibliografie...)
549 297 118 20 69 527 299 142 30 72
100 Filosofie 12 39 0 1 0 12 39 0 1 0
200 Godsdienst
Sociale
68 127 149 108 54 68 126 153 114 67
300 wetenschappen en
politiek
45 55 102 77 7 45 61 108 77 11
340 Economie 45 71 156 18 56 45 72 180 18 59
390 Recht 47 130 117 28 18 47 138 118 28 23
399 Krijgswetenschap 1 13 18 12 5 2 13 18 12 9
400 Psychologie 0 11 0 0 0 0 11 0 0 0
430 Pedagogie
Wiskunde,
30 40 220 13 230 30 39 240 14 238
500
informatica,
natuurwetenschap
pen
12 296 134 28 82 12 287 143 29 98
600
Geneeskunde,
sport
8 141 160 18 40 9 145 168 18 53
620 Huishoudkunde 3 89 11 0 33 3 90 11 0 35
630
Land- en tuinbouw,
jacht en visserij
9 58 192 44 533 9 58 198 44 634
640
Techniek en
industrie
66 112 227 75 427 68 112 230 78 501
700 Beeldende kunst 417 1150 629 136 301 358 1174 677 136 335
780
Film, dans en
muziek
33 181 37 13 28 46 170 44 13 35
800
Taal- en
letterkunde
88 510 479 74 157 145 530 533 55 166
900 Geschiedenis 727 1.034 879 798 593 736 927 1.131 1045 723
950 Aardrijkskunde 47 479 240 50 83 49 384 344 48 104
Totaal 2.207 4.833 3.868 1.513 2.716 2.211 4.675 4.438 1.760 3.163
In 2010 bestond de referentiecollectie in zijn totaliteit uit 16.247 titels, wat neerkomt op een
groei van de collectie met 1.110 referentiewerken (2010 : 15.137 werken - de Knokke-Heist,
Sint-Guthago en Sincfala collectie zijn hier telkens inbegrepen).
Verouderde leeswerken werden uit de collectie genomen; nieuwe referentiewerken aangekocht.
De grote stijging van de Knokke-Heistcollectie is echter ook deels te danken aan het feit dat
(ingebonden) tijdschriften (rond Knokke-Heist) die in de leeszaalcollectie stonden nu
toegevoegd zijn aan de Knokke-Heist collectie.
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Knokke-Heist collectie 3.503 3.406 3.544 3.624 3.868 4.438
Sint-Guthago collectie 1.478 1.480 1.492 1.492 1.513 1.760
Sincfala collectie 2.071 2.394 2.440 2.527 2.716 3.163
Totaal 7.052 7.280 7.476 7.643 8.097 9.361
6 MAG = magazijncollectie, LZ = leeszaalcollectie, KH = Knokke-Heist collectie, SG = Sint-Guthago collectie, SF =
Sincfala Museumcollectie
- 37 -

Zowel de magazijn- als de speciale collecties (Knokke-Heist, Sincfala…) zijn opgenomen in de
bibliotheekcatalogus en kunnen dus te allen tijde ter plaatse geraadpleegd worden.
Tenslotte wordt verwacht, dat ook naar het komende jaar toe nog een (beperkte) uitbreiding
van de referentiecollectie nodig zal zijn (vervanging en aanvulling van enkele referentie- en
encyclopedische werken), zodat deze de volgende jaren op dit niveau gehouden kan worden –
afhankelijk van de ontwikkelingen in het online aanbod. Vooral inhoudelijk (kwalitatief) kan dit
aanbod de papieren collectie nog altijd niet vervangen.
Het spreekt voor zich dat de speciale collecties, de Knokke-Heist, de St-Guthago en de Sincfala
collectie, te allen tijde aangevuld worden.
- 38 -

7.3. Tijdschriften per rubriek
Rubriek Titel Aantal
2010
- 39 -
Aantal
2011
000 Algemeen 32 37
010 Bibliografie 3 2
020 Bibliotheek en Archief 10 5
100 Wijsbegeerte 1 1
200 Godsdienst 2 2
300 Maatschappij : algemeen 5 4
310-320 Sociale vraagstukken 7 7
330 Politiek 5 3
340-380 Economie en Industrie 17 15
390 Recht 4 6
399 Oorlog en vrede 3 2
410-420 Psychologie en parapsychologie 4 2
430-490 Opvoeding en Onderwijs 11 9
520 Informatica 8 7
530-590 Natuurwetenschappen en milieu 18 13
600-610 Gezondheidszorg en sport 6 5
620-630 Hobby 28 24
640-690 Techniek 7 11
700 Kunst en cultuur : algemeen 11 13
710 Architectuur, bouwen en wooninrichting 6 7
720-770 Beeldende kunsten 10 7
780-790 Film en theater 14 19
830 Taalkunde 2 1
850 Letterkunde 10 20
910 Volks- en heemkunde 15 3
930-940 Geschiedenis 10 7
950-990 Aardrijkskunde, land- en volkenkunde 12 9
Kinderen 21 26
Totaal 282 267
In 2008 werd ‘grote schoonmaak’ gehouden in het tijdschriftenbestand. Tijdschriften die totaal
niet geraadpleegd of stopgezet werden zijn opgezegd; abonnementen die door de klanten
waren aangevraagd werden opgestart, en het aantal kranten uitgebreid (16 abonnementen).
Het jaar erop werden, naast enkele nieuwe abonnementen, ook de gratis tijdschriften (die op
regelmatige basis aangeleverd worden) ingevoerd in het systeem zodat het aantal lopende
abonnementen met 48 titels groeide. In 2010 en 2011 werden vervolgens enkele
abonnementen opgezegd en een paar nieuwe tijdschriften in het leeszaalaanbod opgenomen.
Tenslotte werd een aantal tijdschriften, meestal op grond van aanpassingen in de Vlaamse
catalogus, ook van rubriek verplaatst (vandaar de soms grote schommelingen in aantallen, vb.
bij de rubriek Volks- en heemkunde). Deze aanpassingen zorgen binnen de collectie voor een
verschuiving en een verbreding van het aanbod met een verhoogd gebruik als doelstelling.

7.4. Bezoekersaantallen
7.4.1. Bezoekersaantal in de leeszaal 7
Jaar Aantal bezoekers
Bezoekers/per dag
(gemiddeld)
2000 36.424 122 + 5 %
2001 39.942 133 +10 %
2002 55.217 186 +40 %
2003 77.585 259 +40 %
2004 79.422 263 +1.5 %
2005 78.415 257 -1,2 %
2006 74.720 247 -4,7 %
2007 81.323 268 +8,8 %
2008 87.353 287 +7,4 %
2009 113.158 373 + 29,5 %
2010 119.568 395 + 5,7 %
2011 117.354 386 -1,85 %
Mede door het mooie kranten- en tijdschriftenaanbod, de vele educatieve activiteiten én de
hogere performantie van het internetcafé groeide het aantal leeszaalbezoekers sinds 2009
bijzonder sterk: met 29,5 %. In 2010 werd deze trend geconsolideerd met nog een behoorlijke
stijging van 5,7 %. Dit jaar is er een kleine terugval (-1,85 %) : tijdens het hete voorjaar
zochten veel bezoekers het strand op, wat slechts gedeeltelijk gecompenseerd werd door de
natte zomermaand. Vooral na het invallen van de donkere wintermaanden steeg het
leeszaalbezoek weer.
maand Aantal 2010 Gemiddeld/dag Aantal 2011 Gemiddeld/dag
2005
2005
januari 8.810 352 9.104 364,16
februari 8.843 368 8.985 374,38
maart 13.787 511 12.401 459,30
april 9.835 393 8.603 344,12
mei 8.719 379 8.480 326,15
juni 8.885 342 8.795 366,46
juli 10.372 415 11.687 486,96
augustus 12.042 463 11.448 440,31
september 9.066 349 8.728 335,69
oktober 11.793 454 10.456 402,15
november 9.368 390 9.740 405,83
december 8.048 310 8.927 330,63
Totaal 119.568 395 117.354 386,03
Een vrij nieuw fenomeen in december 2011 waren de ‘blokkende studenten’. Meer en meer
vinden deze jongvolwassenen, juist voor hun examenperiode, de weg naar de bibliotheek.
Blijkbaar is studeren in de bibliotheek aantrekkelijker dan thuis of op kot : de verleiding om
7Sinds 1997 wordt het aantal leeszaalbezoekers gemeten door een elektronisch oog dat is opgesteld aan de trap. Wie
gebruik maakt van de lift wordt dus niet geregistreerd. De bovenstaande cijfers zijn dus eerder benaderend, maar
geven toch een goede indicatie van het leeszaalgebruik.
- 40 -
%

andere dingen te doen (tv kijken, gamen, facebooken enz.) is er kleiner en het groepsgevoel
doet ze deugd.
7.5. Interbibliothecair leenverkeer (IBL)
Interbibliothecair leenverkeer (IBL) en documentleverantie
Elke openbare bibliotheek kan alle soorten uitleenbare materialen, die ze zelf niet bezit,
aanvragen bij een andere openbare bibliotheek.
Om het IBL-verkeer onder Vlaamse openbare bibliotheken zo efficiënt mogelijk te laten
verlopen, volgen IBL-aanvragen een routing waarbij ze eerst het eigen regionale netwerk en
dan pas andere netwerken van openbare bibliotheken doorlopen.
Een IBL-aanvraag kan ook verstuurd worden naar niet-openbare en wetenschappelijke
bibliotheken. Alle Vlaamse openbare bibliotheken versturen hun aanvragen via het elektronisch
documentbestelsysteem Impala.
Het nieuwe decreet op het lokaal cultuurbeleid (art.13) legt een coördinerende rol bij het
Streekgericht Bibliotheekbeleid (SBB). Dit zal bepalend zijn voor de structuur, de financiering
en de IBL-taakverdeling binnen het bibliotheekwezen. Aangezien IBL-aanvragen nu verlopen
via zoekopdrachten in catalogi, zal ook de toekomstige uitbouw van Open Vlacc en van de
provinciale bibliotheeksystemen hierbij een rol spelen.
De landelijke IBL-werkgroep, met vertegenwoordigers uit bibliotheken, SBB en Bibnet, volgt de
toekomstige ontwikkelingen op en zal het IBL-netwerk verder uitbouwen.
7.5.1. Aanvragen van Knokke-Heist
Aangevraagd door POB Knokke-Heist Aantal aanvragen
2006 965
2007 875
2008 979
2009 916
2010 840
2011 912
Zoals blijkt uit bovenstaande tabel zijn er in 2011 vanuit onze bibliotheek weer méér IBLaanvragen
verstuurd naar de andere West-Vlaamse bibliotheken: 912 aanvragen (tegen 840
aanvragen in 2010). Hiermee komen we weer op het niveau van 2009.
We blijven er de klant op attent maken dat naast onze collectie er een bredere Vlaamse en
zelfs buitenlandse collectie beschikbaar is – klantvriendelijkheid is immer de hoogste prioriteit!
In 2011 hebben méér klanten hiervan gebruik gemaakt. Wellicht heeft ook het toenemende
aantal studenten dat gebruik maakt van onze bibliotheek hier ook invloed op gehad : zij
hebben vaak erg gespecialiseerde werken nodig die enkel op universiteitsniveau verkregen
kunnen worden en die we dus via IBL naar onze bibliotheek kunnen laten overkomen.
7.5.2. Aanvragen aan Knokke-Heist
Aangevraagd bij POB Knokke-Heist Aantal aanvragen
2006 901
2007 826
2008 799
2009 882
2010 668
2011 649
- 41 -

Andere Vlaamse bibliotheken stuurden 649 aanvragen naar onze bibliotheek. Na een plotse
stijging in 2009 (+ 10,4 %) is dit cijfer dit jaar opnieuw gedaald.
Sinds de opname in het Provinciaal Bibliotheeksysteem (eind 2009) is het voor aanvragende
bibliotheken zichtbaar of de gewenste werken uitleenbaar zijn of niet. Alle aanvragen van
werken uit de speciale archieven (Knokke-Heist, Sint-Guthago…), die vroeger telkens
geweigerd moesten worden, zijn hiermee weggevallen.
- 42 -

8. Activiteiten
8.1. Activiteiten volwassenenafdeling
8.1.1. Overzicht 2010
In 2011 werd opnieuw een brede waaier aan activiteiten voor volwassenen georganiseerd, al
dan niet in samenwerking met derden :
8.1.1.1. Hoofdbibliotheek Scharpoord
MAAND ACTIVITEITEN EN TENTOONSTELLINGEN
Januari
07/01 – 24/02 Tentoonstelling Chinese poëzie : ingelijst China
26/01 Prijsuitreiking Poëziewedstrijd
27/01 Gedichtendag
Februari
06/02 Bibbabbel : Peter Verhelst over poëzie
24/02 Finissage : voordracht Chinese poëzie
Maart
06/03 Bibbabbel : Joke Van Leeuwen op de praatstoel
19/03 – 06/04 Jeugdboekenweek
April
03/04 Bibbabbel met Saskia De Coster
16/04 Boekvoorsteling : Toscaans wandeldagboek van Myschka
Mellenbergh
30/04 Slotfeest KJV
Mei
06/05 – 31/08 Striptentoonstelling ‘Allemaal Beestjes’ van Marc Sleen
08/05 Stripfestival
14/05 – 15/05 Zwinweekend
Juni – Juli - Augustus
05/06 Bibbabbel : Bavo Dhooge over de misdaadroman
17/06 Boekvoorstelling : Het ABC van de Mantelzorg
25/06 – 31/08 Op zoek naar de verborgen schatten van de Vlieg
September
04/09 Vrijetijdsmarkt
26/09 – 09/10 Educatieve tentoonstelling : Hoe Europa ons leven beïnvloedt
Oktober
02/10 Bibbabbel : Koen Mattheeuws over Van Morrison
06/10 Lezing : Hoe Europa ons leven beïnvloedt, door Hendrik Vos
15/10-23/10 Bibliotheekweek : dankzij de Bib!
15/10 Klantendag
22/10 Boekenverkoop
28/10 Auteurslezing voor jongeren : Piet De Loof
31/10 – 30/11 Tentoonstelling Help! Het klimaat verandert
November
06/11 Bibbabbel : Michaël R.Roskam over de film Rundskop
14/11 – 20/11 Vos en Haasweeek
14/11 – 20/11 Seniorenweek : Tradities
15/11 – 16/11 Surfsessies in het kader van de seniorenweek
17/11 Rondleiding in het kader van de seniorenweek
18/11 Lezing in het kader van de seniorenweek : Tradities
19/11 – 27/11 Voorleesweek
December
04/12 Bibbabbel : met de schrijver Oscar van den Boogaard
- 43 -

8.1.1.2. Filiaal Heist
Thematentoonstellingen
Maand jeugd volwassenen
januari aanwinsten Zweedse thrillers
februari poëzie poëzie, fotografie
maart jeugdboekenweek “geheimen” carnaval
april Pasen fotografie
mei de strip, de zee de zee, moeder
juni knutselboeken reisgidsen
juli zomerleestips kustgidsen, wielrennen
augustus knutselboeken kustgidsen
september school nieuwe reisgidsen
oktober dieren herfst
november gedichten oorlog, stilte
december Sint, Kerst kookboeken
8.1.2. De Bibliotheekweek (15 tot 23 oktober): Dankzij de Bib
8.1.2.1. Hoofdbibliotheek Scharpoord
Klantendag zaterdag 15 oktober
Het thema van de bibliotheekweek dit jaar was “Dankzij de bib…” Met dit thema wou men
duidelijk maken dat bibliotheken een heel belangrijke rol blijven spelen in onze huidige
maatschappij.
Om te onderzoeken of dit werkelijk zo is, zijn we al vanaf de grote vakantie begonnen met
onze klanten te bevragen over hoe zij onze bibliotheek zien. Om een zo ruim mogelijk publiek
te bereiken hebben we dit op verschillende fronten aangepakt. We hebben gastenboeken
gelegd, geschreven getuigenissen verzameld van klanten, en een week lang een praatpaal
gezet waartegen vooral de jeugd ook eens haar zegje deed.
Het resultaat was deugddoend. Allerhande mensen zijn de bib dankbaar om de meest
uiteenlopende redenen. Het mooie en diverse aanbod, de info, de kranten en internet kwam
dikwijls naar voor. Maar ook het goed gevoel dat de bibliotheek teweegbrengt is voor velen
belangrijk: het lees- luister- en kijkplezier, het sociale contact, de rust, het blijven ontdekken,
het vriendelijk geholpen worden…
Alle getuigenissen werden tentoongesteld maar zijn ook gespaard en opgenomen in ons
archief.
De klantendag op 15 oktober 2011 was traditiegetrouw weer het hoogtepunt van de
bibliotheekweek.
Het hele jaar door kunnen wij de mensen betrouwbare informatie aanbieden over van alles en
nog wat, maar op die dag halen we er altijd graag een paar experten persoonlijk bij.
Volgende workshops zorgden dat de mensen weer helemaal mee waren op gebied van
- 44 -

Mode en lifestyle: Het swappen, de allernieuwste hype in de modewereld, kon ter plekke
worden uitgetest. Het werd een gezellig en geanimeerd uurtje, waarin modebewuste
dames hun miskopen binnenbrachten en er in slaagden om gratis een paar mooie
kledingstukken te bemachtigen.
De catalogus van onze bibliotheek: twee bibliotheekmedewerksters legden op een
geduldige en professionele manier uit aan een twintigtal geïnteresseerde mensen hoe ze
optimaal gebruik kunnen maken van onze (online) catalogus.
Studiofotografie: in samenwerking met een leerkracht van de Kunstacademie leerden
liefhebbers spelen met cameraopstelling, flitsinstelling en belichting.
Bloemenschikken: talrijke creatievelingen kregen tips en inspiratie van een echte
bloemenkunstenares.
Wijnproeven: maître-sommelier Patrick Vandemoortele leerde ons publiek alle kneepjes
van het wijnproeven. Een uiteenzetting die door velen ‘gesmaakt’ werd.
Alle workshops kenden een ruime belangstelling en we hoorden heel wat positieve reacties.
Uiteraard werd telkens de link gelegd met ons collectieaanbod betreffende die onderwerpen.
Naast het informatieve gedeelte werd ook de ontspanning niet vergeten en hebben we onze
klanten eens extra verwend.
Zo werd de officiële opening opgeluisterd door ‘King Jazz’ en zorgde Oxfam voor hapjes en
drankjes.
Doorlopend kon men zich laten verwennen met een gezichtsmassage en kon men terecht bij
een waarzegger. Onze jonge bezoekertjes konden terecht bij een ballonplooier, een
schminkster of spelletjes van de speelotheek.
Als afsluiter kwamen ‘My Groovy Sisters’ de pannen van het dak zingen. Een vijftiental
swingende dames die de dag met veel ambiance een schitterend einde bezorgden.
Op de verwendag vonden meer dan 2000 mensen hun weg naar de bibliotheek. Heel de dag
verliep in een zeer aangename sfeer met gepaste ambiance en interesse. We hoorden dan ook
veel woorden van dank en waardering.
Ook in ons filiaal ‘De Buze’ ging de klantendag niet onopgemerkt voorbij. De klanten genoten
ook daar van een hapje en een drankje en van een leerrijke lezing over onthaasten.
De klantendag is ook een dag waar het volledige bibliotheekteam zijn schouders onder zet.
Dankzij de inzet van iedereen is het weer een hoogtepunt geworden in het voorbije
werkingsjaar.
Zaterdag 22 oktober : Grote Boeken- en Mediaverkoop
Op zaterdag 22 oktober kon men in de hal van het cultuurcentrum Scharpoord aan een zacht
prijsje romans, informatieve boeken, jeugdwerken, strips, tijdschriften, cd’s en partituren
kopen.
Deze tweedehandse verkoop van bibliotheekmaterialen kende zoals gewoonlijk een groot
succes.
- 45 -

8.1.2.2. Filiaal De Buze
Klantendag zaterdag 16 oktober
Ook in ons filiaal ‘De Buze’ ging de klantendag niet onopgemerkt voorbij. De klanten genoten
ook daar van een hapje (stoofpotje) en een drankje, bereid door Katia Cornelis, en van een
leerrijke lezing over onthaasten door Marc Van den Herrewegen.
8.1.3. Auteurs op bezoek
8.1.3.1. Bibbabbels
De Bibbabbels kaderen in het project ZONDAGBABBELS van de Afdeling VrijeTijd.
Ze gingen van start in het najaar van 2007. De bedoeling is om maandelijks op
zondagvoormiddag een boeiend gesprek aan te bieden met een schrijver, muzikant, verteller of
iemand uit de filmwereld en hiermee een breed publiek te bereiken. De bibbabbels kaderen in
een project van de Afdeling Vrijetijd om elke zondagvoormiddag een activiteit aan te bieden.
De babbels van de bibliotheek staan geprogrammeerd op de eerste zondag van de maand. Er
is een vast concept, duidelijk herkenbaar voor het publiek: telkens van 10u tot 12u,
gelokaliseerd in de leeszaal met een nababbel en drankje als afsluiter.
Vaak zijn lezers nieuwsgierig naar de man of de vrouw achter het boek, de film, de muziek…
Een auteurslezing geeft zin in boeken, films en muziek, en verrijkt het cultuurleven van het
publiek. Een breed publiek dat van lezen, kijken en luisteren houdt, volwassenen, adolescenten
en jongeren, senioren… kortom : iedereen.
De meeste auteurs beperken zich niet tot het voorlezen of het tonen van hun werk. Sommigen
vertellen hoe hun creatie groeit, waar ze de inspiratie halen. Weer anderen lichten een tipje
van de sluier en geven enkele ‘auteurstrucs’ prijs. Tijdens de auteurslezingen krijgen de
aanwezigen de kans om in te pikken op wat ze horen, of om vragen te stellen die ze altijd al
hadden willen stellen. Voor een auteur werkt de dialoog met zijn of haar lezers al even
inspirerend.
Het programma van 2011 zag er als volgt uit:
• Bibbabbel 6 februari met Peter Verhelst over Poëzie
Peter Verhelst (° 1962 Brugge) begint zijn literaire loopbaan als dichter. Naast poëzie
schrijft Verhelst ook proza en theater en regisseert hij bij NTGent. Zijn later proza –
Zwellend fruit (2000) en Memoires van een luipaard (2001) - wordt vanwege de zinnelijke,
lichamelijke taal gerekend tot het ´esthetisch postmodernisme’. Hij heeft 7 poëziebundels,
5 romans, 2 novelles en een tiental theaterteksten op zijn naam.
Verhelst kreeg heel wat bekroningen: voor zijn roman Tongkat kreeg hij de Gouden Uil en
de Vlaamse Cultuurprijs, voor zijn dichtbundel Nieuwe Sterrenbeelden kreeg hij de Jan
Campertprijs en de Herman de Coninckprijs, voor zijn jeugdboek (ism Carll Cneut) Het
Geheim van de Keel van de Nachtegaal kreeg hij de Gouden Uil, de Gouden Griffel en de
Woutertje Pieterse Prijs.
Jooris Van Hulle was de interviewer. In samenwerking met Markant Knokke Duinbergen.
109 belangstellenden luisterden met ingehouden adem naar de auteur en interviewer.
• Bibbabbel 6 maart met Joke Van Leeuwen op de praatstoel.
Joke van Leeuwen (°1952 Den Haag) studeerde grafische kunsten aan de Antwerpse
Kunstacademie en het Hoger Sint-Lucasinstituut in Brussel, en geschiedenis aan de Vrije
Universiteit Brussel. Ze is vooral bekend als schrijfster en illustratrice van kinder- en
jeugdboeken, maar schrijft ook boeken voor volwassenen. Eind januari 2010 sloot Joke Van
Leeuwen haar dichterschap af: gedurende 2 jaar was zij stadsdichter van Antwerpen. In
- 46 -

februari 2010 verscheen haar nieuwste kinderboek: Toen mijn vader een struik werd. Op 8
april 2010 won Joke Van Leeuwen De Gouden Ganzenveer . Met deze culturele prijs wil de
Academie het geschreven woord in onze multimediale samenleving onder de aandacht
brengen. In haar dankwoord had Joke het ondermeer over de grens tussen literatuur voor
volwassenen en literatuur voor kinderen die eigenlijk geen grens is.
Met Jooris Van Hulle als interviewer.
Een 82 belangstellenden woonden deze boeiende lezing bij.
• Bibbabbel 3 april met Saskia De Coster over “schrijven en het boek dat geen boek
zal zijn”
Saskia De Coster (°1976 Leuven germaniste) is naast romanschrijfster, beeldend
kunstenaar en filmscenarioschrijfster maar ook theaterschrijver, oratoriumschrijver,
videomaker en kernredacteur van het literaire tijdschrift Dietsche Warande & Belfort. De
Coster is auteur van Vrije Val (2002), Jeuk (2004), Eeuwige Roem (2006), Held (2007) en
Dit is van mij (2009). Voor Eeuwige Roem en Held werd ze tweemaal genomineerd voor de
BNG-literatuurprijs. Met Held won ze de Cutting Edge Award voor beste Nederlandstalig
boek. Met videast Nicolas Provost maakte ze een graphic novel. De Coster werkt in het
grootste geheim aan Het Boek dat geen Boek zal zijn. En ze heeft 734 dromen.
Recensent Inge Jooris spakt met haar in het kader van de Literaire Lente.
62 bibklanten namen deel aan deze interessante lezing.
• Bibbabbel 5 juni met Bavo Dhooge over de misdaadroman
Na de publicatie van een aantal verhalen in diverse literaire tijdschriften verscheen in 2001
een eerste roman, Spaghetti. Nu tien jaar later, is hij met Scrabble Man (2011) een
supergekke thriller, aan zijn 60 ste S-boek toe. Zijn werk werd meerdere malen bekroond,
ondermeer met de Schaduwprijs voor het beste Nederlandstalige thrillerdebuut. Hij won
met Stiletto Libretto de Diamanten Kogel 2009. De opvolger Sioux Blues werd genomineerd
voor de Hercule Poirotprijs 2010.
Jooris Van Hulle was de interviewer. In het kader van de maand van het spannende boek.
78 deelnemers woonden deze gezellige lezing bij.
• Bibbabbel 2 oktober 2011 met Koen Mattheeuws over Van Morrison: ‘muzikale
grootheid of grompot’, een veelzijdige kijk op de Ierse bard.
George Ivan Morrison is geboren in Belfast op het einde van de zomer in 1945. Twintig
jaar later maakt hij zijn eerste plaat met de groep Them en in 1967 volgt zijn eerste solo
exploot. Sedertdien bracht hij met de regelmaat met de klok platen uit. De teller staat al
voorbij de veertig albums.
Tijdens deze babbel keeg je zicht op de “basisbestanddelen” van zijn werk en de muzikant
Van Morrison.
De muzikale Bibbabbel trok 62 enthousiaste deelnemers aan.
• Bibbabbel 6 november met filmregisseur Michaël R. Roskam over debuutfilm
‘Rundskop’
Het verhaal gaat over de Limburgse veeboer Jacky Vanmarsenille (M. Schoenaerts), die
met zijn traumatische jeugd wordt geconfronteerd wanneer hij via de louche veearts in
contact komt met de West-Vlaamse hormonenmaffia en zijn oude jeugdvriend Diederik (J.
Perceval).Bovendien geraakt Jacky ook betrokken bij de moord op een federale
hormonenjager. Rundskop (Bullhead) ging in wereldpremière op het Filmfestival van
Berlijn.
- 47 -

Filmrecensent Roel Van Bambost interviewde de filmregisseur.
106 deelnemers woonden deze interessante babbel bij.
• Bibbabbel 4 december met de schrijver Oscar van den Boogaard op de praatstoel
Sinds zijn debuut in 1990 publiceerde Oscar van den Boogaard vele romans, dagboeken en
toneelstukken die internationaal werden geprezen. Hij is oprichter van het
Superexistentialisme, een levensfilosofie. Snobisme voor beginners (2008) werd
genomineerd voor de Jan Hanlo Essay Prijs 2009. Meer dan een minnaar (2010) werd
genomineerd voor de AKO Literatuurprijs 2010. Volgend seizoen gaat er in NTGent
opnieuw een toneeltekst van zijn hand in première Olifant Jezus, een stuk voor drie
personages met goddelijke trekjes.
Recensent Jooris Van Hulle sprak met de auteur.
62 geïnteresseerde bibklanten namen deel aan deze ‘bevrijdende’ lezing.
8.1.3.2. Speciale lezingen
1. Op zaterdag 16 april stelde Myschka Mellenbergh haar Toscaans wandeldagboek poëtische
ontmoeting met Pienza voor in Bibliotheek Scharpoord. Aan de hand van lichtbeelden,
gedichten en verhalen van de streek voerde zij de luisteraars mee langs de schoonste plekjes
van de Val d’Orcia en liet zij hen kennismaken met de kunstzinnige Pientiner volksziel, met een
Toscaans aperitief als afsluiter. Een 50-tal liefhebbers woonde de lezing bij.
2. Tijdens de Seniorenweek was er op vrijdag 18 november een lezing door volkskunde
Vlaanderen over Tradities. Veel levensmomenten zijn verbonden met typische gewoontes en
gebruiken. Het zijn vaak tradities van onze (voor)ouders die we zelf graag voortzetten. Elke
generatie geeft zo een stukje cultuur door aan de volgende generatie. Volkskunde Vlaanderen
ging de voorbije jaren op zoek naar de tradities die een bijzondere rol spelen in ons leven en
onderzocht waarom ze zo belangrijk voor ons zijn. Dit resulteerde in een boeiende vertelling
rond het gelijknamige boek. Na deze lezing werd gratis een drankje aangeboden.
74 senioren woonden de lezing bij.
8.1.4. Tentoonstelling met voordracht
Tentoonstelling Chinese poëzie : “Ingelijst China” (7 januari tot 24 februari)
In deze door CHINA ARTS v.z.w. opgezette tentoonstelling kwam een moderne versie van
traditionele Chinese beeldende kunst tot leven. Het was in China immers de traditie om op
kunstwerken poëtische teksten in kalligrafisch schrift weer te geven. Op gebied van poëzie
bracht vooral de Tang-dynastie verschillende van China’s meest gevierde dichters voort. Het
werk van kunstfotografe WU An en schilder/dichter/kalligraaf FEI Lingbi werd voorgesteld.
Fotografie, Chinese schilderkunst en kalligrafie werden gecombineerd met door China en de
taoïstische filosofie beïnvloede gedichten van FEI Lingbi.
Finissage China en Europa onder één schedeldak : voordracht Chinese poëzie (24
februari 18.30 uur)
Dan K.J. Vercammen liet zich al zeer vroeg enthousiasmeren door westerse poëzie. Als
sinoloog en cultuurwetenschapper heeft hij bovendien al lang rechtstreekse toegang tot de
fascinerende Chinese dichtkunst. Beide poëziewerelden wonen vreedzaam samen in één
creatieve persoonlijkheid. Hij vertaalde een aantal klassieke Chinese gedichten uit de Tang
periode (7 de – 10 de eeuw) naar het Nederlands en schreef eigen gedichten in het Chinees van
de Tang en zette deze om naar het Nederlands. Op deze finissage las hij uit zijn bundel In de
Tang van Poëzie beide soorten gedichten in het Chinees en het Nederlands voor.
- 48 -

8.1.5. Samenwerking met derden
8.1.5.1. Oostkustacademie : leesclub
In samenwerking met de Oostkustacademie startte de leesclub voor volwassenen in 2011 een
nieuw werkjaar. Een goed gesprek over literatuur in een toegankelijke sfeer stond hierbij
centraal. Achtergrondinformatie over de auteur en zijn oeuvre, over de verhaallijnen en de
personages verrijkten de discussie.
De besprekingen op dinsdagavond werden ondersteund door Jooris Van Hulle, jarenlang
recensent Vlaams proza voor de Standaard der Letteren. Hierbij konden we rekenen op een
gemiddelde van 12 aanwezigen.
Dirk Vande Voorde leidde de sessies op donderdagvoormiddag. Hij recenseerde eveneens voor
de Standaard der Letteren en was een tijdlang medewerker van Radio 3. Gemiddeld 8
personen woonden deze besprekingen bij.
De leeskring op vrijdagvoormiddag werd begeleid door Pascal Cornet, hoofdredacteur bij de
Poëziekrant. Deze groep bestond gemiddeld uit 14 personen.
Volgende werken werden besproken bij Pascal Cornet:
Datum Titel Auteur
21/01/11 ’s Nachts komen de vossen:verhalen Cees Nooteboom
18/02/11 Ademschommel Herta Müller
25/03/11 Wat is de wat: de autobiografie van
Valentino Achak Deng
Dave Eggers
06/05/11 Koorts en lans: roman Javier Marías
17/06/11 Revolutionary Road: roman Richard Yates
23/09/11 De broers Karamazov F.M. Dostojevski
21/10/11 Het jaar van de dood van Ricardo Reis:
roman
José Saramago
25/11/11 Laagland Joseph O’Neill
16/12/11 Jazz Toni Morrison
Bij Jooris Van Hulle kwamen volgende titels aan bod:
Datum Titel Auteur
01/02/11 Dorpsleven Amos Oz
15/03/11 Kleine dagen Bernard Dewulf
10/05/11 De thuiskomst: roman Anna Enquist
06/09/11 Het feest van de bok Mario Vargas Llosa
25/10/11 Tikkop: roman Adriaan van Dis
29/11/11 De schilder en het meisje: roman Margriet de Moor
13/12/11 De onzaligen van Lódz Steve Sem-Sandberg
Boeken besproken bij Dirk Vande Voorde:
Datum Titel Auteur
24/02/11 Radetzkymars Joseph Roth
05/05/11 Ter wereld gekomen Margaret Mazzantini
13/10/11 De vrije wereld David Bezmozgis
15/12/11 De kaart en het gebied Michel Houellebecq
8.1.5.2. deKunstAcademie : Gedichtendag 28 januari 2010
Op gedichtendag werden diverse activiteiten rond poëzie in de bibliotheek centraal gezet. Zo
kwam Ferre Denis van 15.00 tot 17.00 uur een workshop haiku geven. Waarna Betsy Vreys
van de KunstAcademie met haar jongste studenten woordkunst poëzie brachten, afgewisseld
met stukjes muziek (17.00-18.00 uur). Bibliotheek Scharpoord was ingekleed in een ‘1001
nacht sfeer’ naar het thema van gedichtendag ‘nacht’ . Elke bezoeker werd die dag verwend
met muntthee, Marokkaanse zoetigheden en een kleine poëtische attentie.
- 49 -

8.1.5.3. Cultuurcentrum
Zwinweekend : Zwin op stelten (14 en 15 mei 2011)
Volgens het idee van de afgelopen jaren werkte de bibliotheek opnieuw een zoektocht uit. Er
werd besloten om voor 2011 een laatste nieuwe versie te maken van deze zoektocht. Samen
met het boekje van 2010 en 2009 kon dit in een circulatie van 3 jaar gestopt worden.
De zoektocht werd zo gemaakt dat het, mits kleine aanpassingen, ook bruikbaar was voor
‘Vlieg’ tijdens de zomermaanden.
Voor deze editie konden wij op de hulp rekenen van een nieuw educatief medewerker in het
Zwin. Hij verzorgde de natuurvragen, de bib zorgde voor de literaire en algemene vragen. De
nieuwe vragen die wat meer interactie vroegen, konden rekenen op veel bijval.
De deelnemers kregen bij het afgeven van een correct ingevuld speurboekje een ‘stresseendje’.
Inwoners van Knokke-Heist werden extra verwend met een terugkoppelingskaart, bij uitlening
in de bib ontvingen zij hiervoor een doestrip ‘Jommeke aan zee’
Het algemene bezoekersaantal was wat minder dan in 2010, dat vertaalde zich op dezelfde
manier bij het aantal deelnemers aan de zoektocht.
Boekvoorstelling
Op 17 juni werd het boek ‘Het ABC van de Mantelzorg’ van Bea De Rouck voorgesteld in
bibliotheek Scharpoord.
In dit toegankelijk en overzichtelijk werk bespreekt de schrijfster alle aspecten van de zorg die
mantelzorgers op zich nemen. Het boek geeft van A tot Z heldere uitleg over de essentie van
mantelzorg. Over de administratieve rompslomp, de juridische en financiële aspecten, de
hulpmiddelen en de tegemoetkomingen waar men gebruik van kan maken. Ruime aandacht
gaat ook naar de emotionele, relationele en ethische aspecten van mantelzorg. Een 20-tal
belangstellenden woonden de boekpresentie bij.
Na de lezing werd het beeld “De Mantelzorger” onthuld voor de Margaretakerk.
Lezing en tentoonstelling over Europa
Van 26 september tot 9 oktober 2011 was de rondreizende tentoonstelling ‘Hoe Europa ons
leven beïnvloedt’ te gast in Bibliotheek Scharpoord.
Deze tentoonstelling trachtte op een laagdrempelige manier en geïllustreerd met een aantal
concrete voorbeelden de burgers te informeren en sensibiliseren rond de Europese Unie. Daar
de doelgroep van de tentoonstelling heel ruim is (leerkrachten, journalisten, studenten,
scholieren 3 de graad basisonderwijs – secundair) werden ook de schollen attent gemaakt op
deze leerzame kennismaking met Europa.
Als afsluiter van de tentoonstelling gaf Hendrik Vos, medeauteur van het gelijknamige werk, op
donderdagavond 6 oktober een lezing in Bibliotheek Scharpoord.
Een 50-tal deelnemers woonden die lezing bij.
VakantiePlus
Dit jaar werden er meermaals V+ stages georganiseerd.
a. Maandag 11 tot vrijdag 15 april 2011 :'Kijk eens in de doos: muziekstapjes voor kleintjes'
Paasvakantie V+Stage voor kinderen van 5-6 jaar, begeleiding: Matrix Nieuwe Muziek Educatie
Leuven.
Het project is opgevat als een parcours. In een grote ruimte wordt een 'weg' op de grond
getapet, met onderweg een aantal dozen. Hierin zitten voorwerpen of tips die aanleiding zijn
om met klank aan de slag te gaan. Klank is telkens de motor, het vertrekpunt, maar wordt
gecombineerd met andere vormen zoals plastische kunst of boeken.
Er waren 13 kinderen ingeschreven.
In de zomervakantie is deze stage nog een keer herhaald van maandag 25 tot vrijdag 29 juli
Er waren toen 16 inschrijvingen.
Van maandag 15 augustus tot vrijdag 19 augustus werd deze stage nog een laatste keer
herhaald met 16 inschrijvingen.
b. Maandag 8 augustus tot vrijdag 12 augustus 2011 : 'De Vliegende Hollander' (e.a.
zeespookverhalen)
Zomervakantie V+ Stage voor kinderen van 7 tot 12 jaar, begeleiding: Myschka Mellenbergh.
- 50 -

Myschka vertelt griezelverhalen over spookschepen, zeeheksen en spookvissers en voert de
kinderen mee naar woeste zeeën en verre oceanen. De kinderen bedenken zelf de griezeligste
zeespookverhalen en maken er mooie toneelstukken van die dan gebundeld worden in een
eigen boekje. Aan het einde van de week volgt een toonmoment voor de ouders, vrienden,
familie... Er waren 10 inschrijvingen.
8.1.5.4. Afdeling Vrijetijd : Vrijetijdsmarkt zondag 4 september 2011
Zoals elk jaar was de bibliotheek vertegenwoordigd met een stand op de Vrijetijdsmarkt. Met
films, presentaties en ander promotiemateriaal werden de collecties en activiteiten van de
bibliotheek onder een ruimer publiek bekend gemaakt.
8.1.5.5. VZW Strippromotie
Gedurende de hele zomer (van 6 mei tot en met 31 augustus), en naar aanleiding van het
jaarlijkse stripfestival (08/05/2011,) was de tentoonstelling 'Allemaal beestjes ' van Marc Sleen
te zien in Bibliotheek Scharpoord. Aan de hand van fragmenten uit Neroverhalen en foto’s uit
het archief van Marc Sleen liet de tentoonstelling zien hoe de fascinatie voor dieren de
geestelijke vader van Nero nooit heeft losgelaten en een rode draad vormt in zijn leven en
werk.
Deze striptentoonstelling werd georganiseerd in samenwerking met de vzw Strippromotie.
De bibliotheek was ook aanwezig op het stripfestival (zondag 8 mei) en zorgde voor extra
activiteiten voor de jeugd: grime, ballonplooiers (maken stripfiguren), workshop striptekenen,
stripbadges maken, een stripfiguur in ijssculptuur maken (Nero) met daaraan verbonden een
wedstrijd waarmee de deelnemers een 'weekendje weg' konden winnen. Ook cartoonist Nesten
was van de partij.
De bibliotheek zette ook de 'stripdoeboekjes' in de kijker. Dit zijn doeboekjes rond
stripverhalen die speciaal gemaakt werden voor 1ste tot 6de graad. Dit ter promotie van onze
stripcollectie naar de scholen van Knokke-Heist toe.
Tenslotte was ook nog een wedstrijd waarbij een cover moest gemaakt worden van een 'Suske
en Wiske strip'.
8.1.6. Rondleidingen
De bibliotheek ontving in 2011 twee groepen anderstalige cursisten van het Centrum voor
Basiseducatie (Brugge – Oostende – Westhoek). Op 6 februari kwam een groep van 7
persoenen op bezoek en op woensdag 21 december een groep van 10 personen, telkens met
begeleider.
- 51 -

Tijdens de seniorenweek werd op donderdag 17 november een groep van 36 senioren
rondgeleid in de bibliotheek. Vooral het de activiteiten ‘achter de schermen’ (bv kaften van
boeken) kenden veel succes!
8.1.7. Thuisbezorging
In november 2004 werd er gestart met een thuisbezorging van bibliotheekmaterialen voor alle
inwoners van het grondgebied Knokke-Heist die de bibliotheek niet kunnen bereiken. Een team
van 8 vrijwilligers bezoekt de gebruikers thuis en voorziet ze regelmatig van
bibliotheekmaterialen. De gebruiker kan kiezen uit de volledige catalogus van de bibliotheek en
krijgt actief suggesties aangeboden vanuit de bibliotheek. Dit jaar werd er promotie gevoerd in
alle rustoorden. Momenteel maken een 70-tal personen gebruik van deze service (verleden
jaar waren dit nog maar 34 personen – een flinke stijging dus, dankzij de sterke promotie in de
lokale rusthuizen).
8.2. Activiteiten jeugdafdeling
8.2.1. Klassenbezoeken
Klassenbezoeken Jeugdboekenweek
Hoofdbibliotheek
Basisonderwijs 40
(voorleesweek)
8
andere
80
Secundair onderwijs 26
Speciale groepen 15
Totaal Hoofdbibliotheek
Filiaal Heist
74
Basisonderwijs 15
Secundair Onderwijs
Speciale groepen
1
Totaal filiaal Heist
Uitleenpost Westkapelle
16
Basisonderwijs 2
Totaal 2011 92 80
Totaal 2010 86 83
Totaal 2009 70 73
Totaal 2008 74 86
Totaal 2007 69 86
De samenwerking tussen bibliotheek en school verliep in 2011 opnieuw erg goed. Het aantal
klassenbezoeken steeg zelfs spectaculair. Deze groei is gedeeltelijk toe te schrijven aan de
organisatie van de voorleesweek waarbij alle scholen een uitnodiging kregen om de bibliotheek
te bezoeken. Deze activiteit heeft duidelijk bijgedragen aan de sterke verhoging van het
bibliotheekbezoek, zowel in de hoofdbibliotheek als in het filiaal Heist. In de uitleenpost
Westkapelle is er sowieso een sterke band tussen de bibliotheek en het lokale onderwijs.
Nieuw in Bibliotheek Scharpoord was het bezoek van de laatste jaren van het KA Knokke-Heist
met de uitdrukkelijke vraag te leerlingen op te leiden in het gebruik van de
bibliotheekcatalogus en specifieke databanken. Bedoeling was de leerlingen
onderzoekscompetenties bij te brengen zodat ze zelfstandig hun opdrachten konden uitwerken
en een volwaardige bibliografie konden opstellen over een zelfgekozen onderwerp. Naast de
opleiding werden ook de opdrachten uitgevoerd in de bibliotheek.
Tijdens de jeugdboekenweek namen bijna alle klassen van kleuter- en lager onderwijs deel aan
het zoekspel of de boekenrally; het aantal deelnemende klassen zakte in 2011 lichtjes naar 80.
- 52 -

8.2.2. Jeugdboekenweek
Tijdens de jeugdboekenweek in de maand maart werden de jeugdboeken extra in de kijker
gezet. Met als thema Geheimen werd op zoek gegaan naar de mooiste, spannendste en
droevigste geheimen in boeken. Bibliotheek Scharpoord mocht 777 leerlingen ontvangen voor
het zoekspel met allerlei doe-opdrachten, 517 kinderen kwamen in klasverband speuren naar
de mooiste bibgeheimen tijdens de boekenrally, en ruim 1.000 leerlingen deden mee aan de
wedstrijd om een boek te lezen en een bijhorende tekening te maken.
De 10 winnende tekeningen hiervan werden verwerkt tot mooi kaft- of cadeaupapier.
Met dank aan Provincie West-Vlaanderen nodigde bibliotheek Scharpoord op
woensdagnamiddag 23 maart illustrator Martijn van der Linden uit. Hij maakte als illustrator
heel wat boekomslagen en –illustraties en gaf hier een tekenworkshop aan kinderen van het
4 de -5 de en 6 de leerjaar.
Ook tijdens de jeugdboekenweek kon iedereen mee raden naar het bibgeheim. Een geheim,
verstopt in een grote mysterieuze doos, dat aan de hand van 5 tips op het slotfeest
ontmaskerd werd als de boekfiguur wolf.
Het slotfeest op woensdag 6 april werd een geanimeerde feestnamiddag waar een goochelaar
zijn geheime truckjes verklapte en er kennis gemaakt werd met de schrijvers Katrien
Vandewoude en Luc Vandewalle. Verder was er een kookworkshop, kindergrime, een
fotozoektocht, met een afsluitende receptie en veel boekplezier en blije gezichten.
8.2.3. Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV)
De Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV) is een jury van ruim 7.000 kinderen en jongeren
tussen 4 en 16 jaar. Per leeftijdsgroep lezen zij tien boeken. De algemene coördinatie is in
handen van Stichting Lezen. In de bib wordt de plaatselijke coördinatie verzorgd door de
jeugdverantwoordelijke. Maandelijks komen de leesgroepen per leeftijdsgroep samen in de
bibliotheek waarvoor de bibliotheek een beroep kan doen op de vrijwillige KJV-begeleiders.
8.2.3.1. Werkjaar 2010-2011
121 leden van de Kinder- en Jeugdjury Knokke-Heist brachten eind maart 2011 hun stem uit
op hun meest favoriete boek van het voorbije leesjaar. Met 82 % van het aantal oorspronkelijk
ingeschreven leden was dit een mooi resultaat. Als je de klasgroep die niet stemde (omwille
van een druk jaarprogramma in school) niet meetelt was het stemresultaat maar liefst 90%.
Op zaterdagnamiddag 30 april maakte jeugdauteur Marc de Bel na wat vertellen over het
schrijven en over zijn KJV-boek Epinona de winnende boeken bekend.
Niet alleen de KJV-leden die maandelijks in de bib samenkomen werden met een
auteursbezoek verwend, ook de klassen die klassikaal meelezen en na afloop stemmen op hun
favoriete boeken mochten uitkijken naar een literair bezoek. Illustrator Benjamin Leroy
vertelde hen over hoe het boek De Reus van Teus gemaakt werd. Daarna ging hij met de
kinderen aan de slag om een zoekplaat met stadsgezichten en verstopte reuzen te maken.
8.2.3.2. Werkjaar 2011-2012
In totaal zijn voor het leesjaar 2011-2012 128 leden ingeschreven. 43 leden lezen via begeleide
leesgroepen in de bibliotheek. Dit is een lichte stijging tegenover vorige jaar. Het begeleiden
van deze leesgroepen gebeurd door vrijwilligers. De overige leden lezen in klasverband mee. De
kleinere klasgroepen in het totale ledenaantal is licht gedaald. Het leesjaar wordt afgesloten
eind maart 2012.
- 53 -

8.2.4. Zomeractie De Vlieg
Al wie jonger dan 12 jaar was en dol op schatten zoeken, zat
deze zomer goed in de gemeente Knokke-Heist. De hele natte
zomer door werkten de bibliotheek, het Cultuurcentrum
Scharpoord, Museum Sincfala, Zwin Natuurcentrum en Toerisme
Knokke-Heist samen voor de spectaculaire zoektocht. Vlieg
wees kinderen de weg naar allerlei culturele activiteiten. Op de
5 deelnemende plaatsen werd een schatkist verstopt en konden
vragen opgelost, codes gekraakt en gadgets gewonnen worden.
Er waren heel wat Vliegschattenzoekers in de gemeente. In de
bibliotheek werden maar liefst 298 boekenzoektochten opgelost.
Haast een verdrievoudiging met het jaar voordien. De
samenwerking met de andere diensten loonde. Net als het
slechte weer tijdens de zomer waardoor heel wat
vakantiegangers op zoek gingen naar een binnenactiviteit.
8.2.5. Auteurslezing Piet De Loof
Op vrijdagavond 28 oktober startte de herfstvakantie met een ontmoeting met jeugdauteur
Piet De Loof voor jongeren van 1 ste graad secundair en andere boekenliefhebbers. Piet De Loof
is een graag gelezen jeugdauteur die op waargeheid gebaseerde boeken schrijft. De rode draad
doorheen zijn werk is zijn passie voor muziek. De lezing trok niet het grote aantal aanwezig,
maar wie er wel was genoot en zei dat de lezing naar meer smaakte.
8.2.6. Vos en Haasweek
Vos en Haas houden van lezen. En jonge lezers houden van Vos en Haas. Van 29 oktober tot
20 november 2011 kon je in Bibliotheek Scharpoord deelnemen aan een zoektocht rond de
boekfiguren Vos en Haas. Maar liefst 60 speurneuzen gingen op zoek en grabbelden in de
pakjesdoos naar een leuke herinnering. De knusse Vos- en Haasleeshoek nodigde uit tot
gezellig lezen. Voor grootouders met kleinkind was er een kookworkshop gevolgd door een
receptie in de bibliotheek. En voor de klassen van het tweede leerjaar nodigde de bibliotheek
Sylvia Vanden Heede, auteur van de Vos en Haasboeken, uit.
Tijdens deze auteursontmoeting wakkerde Sylvia Vanden Heede met haar enthousiaste
vertellingen de leeshonger aan. 11 klassen gingen op deze uitnodiging in.
De sfeer- en succesvolle Vos en Haasweek kwam er op vraag van het Cultuurcentrum die door
het samenwerken hun familievoorstelling Vos en Haas en de dief van Iek extra wou promoten.
8.2.7. Het Bibpaleis van de Sint
Van de Sint kreeg de bib de heerlijke opdracht de tentoonstelling Het bibpaleis van de Sint te
organiseren. Maar liefst 24 jeugdauteurs en illustratoren gingen enthousiast op de vraag in om
hun mooiste Sintillustraties en herinneringen in het Het bibpaleis van de Sint tentoon te
stellen. Eerder gemaakte boekillustraties tot recent werk of speciaal voor de tentoonstelling
gemaakt werk. Vol verwachting naar de Sint geschreven brieven en Sintillustraties in de winter
of Zwarte Piet aan het strand. Of net dat stuk speelgoed dat de mooiste Sintherinnering
oproept, het was er allemaal te zien.
Deze kleurrijke en verrassend unieke tentoonstelling liep van 5 november tot 8 december.
Op zaterdag 27 november kwam de Sint en zijn Pieten, in samenwerking met de Gezinsbond,
naar de bibliotheek. Naast het Sintbezoek op de rode loper met statige troon kon er
deelgenomen worden aan het Sintverteltheater met Inge Bergh en Inge Misschaert, aan
tekenworkshops met Greet Bosschaert en Kathleen Amant. En wie met een zelfgemaakte
Pietenpet naar de namiddag komt, maakte kans op een prijs. Een 100-tal kinderen bezochten
de Sintnamiddag. Tijdens de tentoonstelling Het bibpaleis van de Sint werden er
klasrondleidingen voor 1 ste /2 de en 3 de leerjaar georganiseerd. Zo’n 17 klassen, naast de 27
klassen tijdens de voorleesweek (zie item hierna), gingen op de uitnodiging in.
- 54 -

8.2.8. Voorleesweek
In november werden de voorleesboeken tijdens de nationale voorleesweek extra in de kijker
gezet. Tijdens de voorleesweek nodigde de bibliotheek naar jaarlijkse gewoonte de
kleuterklassen en eerste leerjaren uit. Zo’n 40 klassen of ruim 700 peuters en kleuters maakte
kennis met het spannend verhaal van De wegpiraat. Na het verhaal gingen de kleuters als
echte speurneuzen op zoek naar de schatkist van de wegpiraat. En jawel - kataklop, kataklop -
de schatkist werd gevonden. Het boekplezier was groot en de vaak eerste kennismaking met
de bibliotheek enthousiast.
8.2.9. Samenwerken met derden
8.2.9.1. Declamatiewedstrijd
Naar jaarlijkse gewoonte was er in het voorjaar de jaarlijkse declamatiewedstrijd. Deze
wedstrijd is een organisatie van het Willemsfonds Knokke-Heist in samenwerking met de
bibliotheek. De jury genoot heel erg van de maar liefst 37 deelnemers die dapper en zonder
aarzelen hun gedicht voordroegen.
8.2.9.2. Dicteewedstrijd
Zaterdag 19 november vond voor de 19de keer in de raadzaal van het stadhuis in Heist de
Willemsfonds Dicteewedstrijd plaats, een samenwerking tussen het Willemsfonds Knokke-Heist
en de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek. 50 dappere deelnemers bogen zich over de juiste
schrijfwijze van woorden als: mee-eters, sms’je, meedogenloos, bamischotel, giganteske en
onmiddellijk. Iedereen die deelnam werd beloond met een prijs. De eerste prijs in de 3
categorieën waren voor Vitoria Cools (3 de graad basisonderwijs), Luc Smoorenburg (1 ste graad
middelbaar) en Kevin Daeninck (2 de graad middelbaar).
8.2.9.3. Poëziewedstrijd met Marnixring De Blinkaert (26/01/2011)
De 7 de editie van dit poëziefeest met als thema ‘geheimen’ gaf 22 scholen de motivatie om deel
te nemen. Uit de 714 ingezonden gedichten werden 18 finalisten geselecteerd. De finalist uit
de derde graad lager onderwijs werd Anouk Vandekerckhove en de finalist uit de eerste graad
middelbaar werd Nathan Vandepitte. De 18 finalisten kregen in de kerstvakantie de kans hun
gedicht voor te dragen in de schouwburg van het Cultuurcentrum Scharpoord, dit werd
opgenomen op dvd. Op de prijsuitreiking van 26 januari kon het publiek genieten van
voordracht door Frank Adam, muzikale optredens van De Gizonband en Luis Muyllaert en de
videoopnames van de kinderen. Er werden boekenbonnen uitgedeeld aan de winnaars en er
werd ook gestemd voor een publieksprijs voor de 2 leeftijdsgroepen.
Als aandenken kregen de winnaars een affiche en postkaarten van hun poëtisch hoogstandje
mee en een dvd met de opname van de voorgedragen gedichten. Na afloop werden de
postkaarten te koop aangeboden voor het publiek en werden de affiches nog de hele maand
februari tentoongesteld in Bibliotheek Scharpoord.
- 55 -

8.3. Activiteiten leeszaal
8.3.1. Internetlessen
Internetlessen 2007 2008 2009 2010 2011
Deelnemers 415 356 272 206 260
Aantal klassen 26 25 17 14 16
8.3.1.1. Internet
De introductielessen internet hebben in 2011 méér cursisten bereikt dan in de vorige jaren. Dit
kwam vooral door de extra workshops die in 2011 georganiseerd werden (mappenbeheer,
fotografie – zie verder). Maar ook ‘gewone’ internetlessen blijven volk trekken. Vaak gaat het
om senioren die graag een ‘opfrissing’ (eerste, tweede of zelf méér) van de cursus wensen,
maar er zijn ook veel nieuwe cursisten bij.
De bedoeling van de lessen blijft een zo breed mogelijk publiek te laten kennis maken met het
internet. Mensen krijgen hier immers meer en meer mee te maken en hebben het gevoel "niet
meer mee te kunnen". De introductiesessie wil daarom:
• beknopt en bevattelijk uitleggen wat het internet is en welke diensten je erop aantreft,
met de nadruk op de 2 onderdelen : e-mail aanmaken en gebruiken en informatie zoeken
op het web
• zeker naar de oudere bevolkingsgroep toe de drempelvrees verminderen om zich op het
internet te begeven
Het uitgangspunt van de sessie is niet de ontwikkeling of de techniek, maar het persoonlijke
gebruik van het internet door de deelnemers. De nadruk ligt dus uitdrukkelijk niet op het
theoretische, maar wel op de praktische mogelijkheden van het internet. Praktische initiatie
vereist natuurlijk veel oefenen en meer tijd, meer Pc’s en begeleiders. Sinds oktober 2002
helpen vrijwilligers van de Seniorenraad bij deze training en verlichten zo het werk van de
bibliotheekmedewerkers die de cursus geven. Meestal is het ook zo, dat de cursisten in de loop
van de weken, volgend op de cursus, ’s middags tijdens de openingsuren van de bibliotheek
hun basisvaardigheden wat komen inoefenen. Zij kunnen hiervoor de assistentie vragen van
een seniorenvrijwilliger, maar doen toch meestal een beroep op de aanwezige
bibliotheekmedewerkers (en lesgever).
8.3.1.2. Workshop mappenbeheer
Sinds 2008 wordt ook een tweemaandelijkse aanvullende workshop Mappenbeheer
georganiseerd, eveneens voor senioren. Met deze workshop worden de senioren die de
internetcursus gevolgd hebben verder bekwaamd in het bijhouden van digitale informatie op
hun Pc’s en het onderhouden van de computer.
8.3.1.3. Workshop fotografie
Sinds 2010 wordt ook een halfjaarlijkse workshop Fotografie georganiseerd, eveneens voor
senioren. Met deze workshop worden de senioren die de internetcursus gevolgd hebben verder
bekwaamd in het bijhouden van digitale informatie (dus ook foto’s) op hun Pc’s.
- 56 -

8.3.2. Seniorenweek : volkstradities in heden en verleden
Ter gelegenheid van de seniorenweek (14 tot 20 november 2011) organiseerde de bibliotheek
opnieuw een speciale week rond de lokale geschiedenis, en dit in samenwerking met de
Seniorenraad. Bedoeling was om niet enkel de plaatselijke cultuur en geschiedenis extra onder
de aandacht te brengen. De Openbare Bibliotheek heeft een ruime boekencollectie, maar weet
u dat ook het internet maar ook de specifieke bibliotheekcollecties en de internetsites in
verband hiermee.
Om het zelf allemaal eens te kunnen beleven en uit te proberen, nodigde de bibliotheek een
800-tal senioren uit om zich in te schrijven voor volgende activiteiten :
• op dinsdag 15 november en woensdag 16 november een surfsessie naar websites in
verband met onze lokale tradities en volkscultuur (10 uur leeszaal)
• op donderdag 17 november een rondleiding in en achter de schermen van de bibliotheek
(10 uur bibliotheek)
• op vrijdag 18 november een lezing van volkskunde Vlaanderen over Tradities. Veel
levensmomenten zijn verbonden met typische gewoontes en gebruiken. Het zijn vaak
tradities van onze (voor)ouders die we zelf graag voortzetten. Elke generatie geeft zo een
stukje cultuur door aan de volgend generatie. Volkskunde Vlaanderen ging de voorbije jaren
op zoek naar de tradities die een bijzondere rol spelen in ons leven en onderzocht waarom
ze zo belangrijk zijn voor ons zijn. Dit resulteerde in een boeiende vertelling rond het
gelijknamige boek. (10 uur leeszaal)
Er was een totale opkomst van een 180 tal senioren.
8.3.3. Samenwerking met derden
Naast de middelbare scholen, die al sinds jaren gebruik maken van de faciliteiten van de
leeszaal (zie uitbreidingsactiviteiten Jeugdafdeling : Klassenbezoeken), kunnen ook
organisaties cursussen organiseren in en met de bibliotheek :
8.3.3.1. VZW ROER
Gedurende het schooljaar 2011 werden elke maandagmorgen computerlessen ingericht door
VZW ROER; iedere sessie hielp 20 (senioren) cursisten aan een basis Pc-kennis.
De leeszaalmedewerkers zorgden hier voor de reservatie, de ondersteuning en het onderhoud
van de Pc’s.
Dit project wordt voortgezet in 2012.
- 57 -

9. Communicatie en promotie
9.1. E-loket
Vanaf het najaar 2001 kon de bibliotheek van Knokke-Heist via het e-loket van de
gemeentelijke website bereikt worden. Bibliotheekgebruikers konden zó de uitleentermijn van
werken laten verlengen, boeken en andere materialen reserveren, aankoopsuggesties doen en
ook gewoon inlichtingen en documentatie vragen. Vanaf 2006 werd deze dienst ook werkelijk
benut.
In de maand juni 2009 stapte de bibliotheek over naar het Provinciale bibliotheeksysteem. De
gebruiker kan dus voortaan van thuis uit zélf de werken verlengen en reserveren.
In het kader hiervan werden alle leden van de bibliotheek aangeschreven om hun persoonlijke
gegevens te verifiëren en aan te vullen met een e-mail adres, dit om het online verlengen
gemakkelijk te laten verlopen. De respons was zeer groot.
Vanzelfsprekend wordt sinds de overschakeling beduidend minder gebruik gemaakt van het eloket.
De meeste vragen betreffen aanvraag tot aankoop of inlichtingen.
9.2. Promotie en persartikels
De bibliotheek maakt via gemeentelijke publicaties en eigen folders en affiches haar
activiteiten kenbaar voor eigen inwoners, tweedeverblijvers en toeristen. Sinds de organisatie
van de Afdeling Vrijetijd wordt het merendeel van de folders door de speciale communicatiecel
Vrijetijd opgemaakt en verspreid.
De gemeentelijke publicaties
In volgende publicaties werden bibliotheekactiviteiten gepromoot: Ad-rem (met eigen
bibliotheekkrant tijdens bibliotheekweek (oktober), Uitkrant, Knokke-Heist Magazine,
Seizoenskrant, schoolbrochure en zomeragenda.
Ook worden maandelijks persartikels verstuurd naar de lokale pers over de geplande
activiteiten (via de communicatieverantwoordelijken van de gemeente en het Cultuurcentrum
Scharpoord).
Eigen folders en affiches
De bibliotheek beschikt nog altijd over een folder aangemaakt in 4 talen om de bibliotheek bij
toeristen te promoten. Deze wordt onder andere verdeeld door de dienst toerisme.
Voor speciale activiteiten zoals o.a. de zondagbabbels werden folders en affiches ontworpen
(meestal via de communicatiecel Vrijetijd) en verdeeld om de activiteiten aan een zo groot
mogelijk publiek kenbaar te maken.
9.3. Digitale nieuwsbrieven
De digitale nieuwsbrieven ‘De Wurm’ en ‘De Link’ worden maandelijks verstuurd.
- 58 -

10. Werkingsverslag 2011
Volgende projecten, voorzien in het bibliotheekbeleidsplan, werden (verder) uitgevoerd en
verwezenlijkt in 2011 :
A. Organisatie van een gebruikersonderzoek (in het filiaal Heist en
uitleenpost Westkapelle)
In 2003 werd een uitgebreid gebruikersonderzoek uitgevoerd onder de gebruikers van het
filiaal Heist. Na 7, 8 jaar is het interessant om te onderzoeken of er zich een evolutie heeft
voorgedaan in het profiel, de wensen en de tevredenheid van de bibliotheekklanten.
Dit onderzoek van 15 november tot 15 december 2009 gevoerd (in 2010 verwerkt) en moest
dus in 2011 niet herhaald worden.
In 2011 zocht de Afdeling Vrijetijd, een nieuwe softwarepakket voor het efficiënter voeren en
beheren van gebruikersonderzoeken. Bij onderzoek van de markt inzake
feedbackmanagement en survey tools werd duidelijk dat verschillende firma’s systemen
(tools) aanreiken die onze efficiëntie zouden kunnen verhogen én ons ruimere mogelijkheden
zou geven tot onderzoek en dus kwaliteitsverbetering.
5 firma’s werden aangeschreven en om een offerte gevraagd. Eind 2011 werd de opdracht
toegewezen. Verwacht wordt dat de verschillende vrijetijdsdiensten, waaronder de bibliotheek,
in de loop van 2012 gelegenheid zullen krijgen om gebruikersonderzoeken uit te voeren. De
bibliotheek wenst met het nieuwe softwarepakket de volwassenenafdeling (mét
zelfuitleenstations) aan een grondig onderzoek te kunnen onderwerpen.
B. Overschakeling RFID
In 2008 werd onderzocht of gestart kon worden met de overschakeling naar RFID in
bibliotheek Scharpoord; via de dienst informatica werd aan de firma CEVI gevraagd om
mogelijkheden en prijzen van koppeling tussen de eIK (elektronische identiteitskaart) en
Vubissm@rt.
Verschillende leveranciers van RFID werden in 2008 uitgenodigd (29/11/2007, 11/02/2008,
14/02/2008 (2x), 07/04/2008, 09/07/2008, 30/10/2008). Op 17 april 2008 werd overleg
gepleegd met de provinciale consulent en op 13 juni 2008 een studiedag in bibliotheek
Oostkamp gevolgd.
De volgende stappen in het RFID dossier werden na de overgang naar het Provinciale
Bibliotheek Systeem (juni 2009) genomen :
• Opmaak bestek – uitschrijven en toewijzen van de opdracht
• Opmaak subsidiedossier
• Koppeling Vubissm@rt- eIK
Verschillende firma’s tekenden in voor de opdracht die eind 2009 werd toegekend :
Perceel 1 (tags) aan de firma 3M
Perceel 2 (hardware en software) aan de firma Kno-Tech
April 2010 werd gestart met het aanbrengen van tags in de verschillende bibliotheekmaterialen
én de conversie. Op 30 juni werden deze activiteiten afgerond.
Oktober 2010 werden de zelfuitleenstations (3) geleverd en geïnstalleerd. De officiële lancering
van de zelfuitleen viel samen met start van de Bibliotheekweek (16 oktober 2010).
In 2011 werd een vierde zelfuitleenstation toegevoegd aan de zelfuitleenbalies en werd het
systeem verder op punt gesteld.
- 59 -

C. Plaatsen zelfuitleenbalies (zie ook : B)
Oktober 2010 werden deze zelfuitleenbalies geleverd en geïnstalleerd – hiermee was een
gedeelte van het Actieplan 2011 reeds in 2010 gerealiseerd.
D. Opvolgen van de evolutie van het E-book
Langzaam maar zeker verwerft het e-book een plaats op de boekenmarkt, ook de
Nederlandstalige. Zowel het aanbod aan Nederlandstalige titels, als ook de soft- en hardware
van de reader zijn verbeterd en verfijnd – enkele Nederlandse bibliotheken hebben ze in hun
collectie opgenomen. Onzeker is of het e-book een lang leven beschoren zal zijn en of lezers
geneigd (zullen) zijn om de stap van papieren naar elektronische lectuur te zetten. Bekeken
werd of het niet opportuun is om de aanschaf van ipads te overwegen. Deze bieden immers
veel meer mogelijkheden.
Tegelijkertijd ontstond in Vlaanderen het VEP (Vlaams e-book platform). Doel van dit platform
is om enerzijds de inhoud van Vlaamse boeken – fictie en non-fiction - toegankelijk te maken
via nieuwe digitale media (zoals bv e-readers en ipads), en anderzijds commerciële partners
(uitgeverijen) te overtuigen om de nodige aandacht te besteden aan lokale culturen en
Vlaamse cultuurproducten.
Tenslotte startte de Provincie West-Vlaanderen eind 2011 (uitvoering 2012) het project
Digitaal Lezen, een kennismakingscircuit met e-reader en tablet. Het project voorziet in twee
gelijkaardige pakketten met twee digitale leestoestellen die voor de duur van minimum één
jaar gratis ter beschikking gesteld worden aan de West-Vlaamse Openbare Bibliotheken. De
bibliotheek van Knokke-Heist heeft zich hiervoor ingeschreven.
Anno 2011/2012 blijven de problemen echter :
• Het aanbod aan Vlaamse titels, digitaal te lezen, is nog zeer beperkt.
• Bovendien is het uitlenen van e-boeken niet geregeld door het leenrecht. Dit leenrecht laat
het ontlenen van werken (tekst, muziek, film, ...) op een fysieke drager toe.
• Om e-boeken online voor een beperkte duur ter beschikking te stellen van leners, moeten
er dus eerst afspraken gemaakt worden met de boekensector.
Van 2010 verschoven naar 2011
E. Onderzoek van de opportuniteit en mogelijkheden van omschakeling van
de jeugdafdeling naar een ZIZO opstelling
De verantwoordelijke van de jeugdafdeling onderzoekt de mogelijkheid om de jeugdafdeling
kindvriendelijker op te stellen – ZIZO is hier een goede mogelijkheid. Zij bereidt de mogelijke
overgang voor en bestelt de materialen.
Na onderzoek en overleg werd besloten dat het niet opportuun was om (een deel van) de
bibliotheek over te zetten naar een ander plaatsingssysteem (ZIZO). Ook al is de huidige
plaatsing (SISO) niet perfect, het nieuwe systeem heeft (tot op heden) niet echt aanwijsbare
voordelen.
- 60 -