De Orgelvriend 2005-12 - Willem van Twillert

Wat voor sfeer heerste er in het bedrijf
van Willem van Leeuwen?
Ik vond dat er een prettige sfeer was;
er waren tijdens de lunch veel overblijvers,
wat tot leuke gesprekken kon
leiden. Alleen als het over politiek
ging, kon het hevig toegaan. Maar je
moest er ook wel om lachen.
Waren er ook wel uitstapjes voor al het
personeel?
Ik heb bij Van Leeuwen één uitstapje
in 1954 meegemaakt, en dat was met
al het personeel met de bus naar Middelburg,
waar het orgel in de Nieuwe
Kerk klaar was. De toenmalige organist,
Jan Rijn, was gastheer.
Waarom is het bedrijf begin jaren
zeventig gefuseerd met Pels?
Het waren financiële problemen die
Van Leeuwen daartoe dwongen. En
niet te vergeten de garanüeplicht
•waarmee hij steeds meer te maken
kreeg, die was uiteindelijk niet meer
te dragen.
NAAR J. DE KOFF & ZN.
Nadat Van Leeuwen met Pels fuseerde,
bent u bij de firma J. de Koff & Zn.
gaan werken.
Ik heb nog twee jaar in fusieverband
gewerkt. Omdat Pels Orgelbouw veel
werk had in Brabant, -was ik veel van
huis en dat beviel mij als gezelligheidsmens
niet. Zodoende ben ik
toen in dienst getreden bij de firma J.
de Koff te Utrecht. Meer werk in de
regio; in de winter aan de zaak op de
Springweg en enige jaren later op de
Kapelstraat. Door deze verandering
kreeg ik ook meer tijd voor mijn hobby's
zoals genealogie.
Was er een verschil in bedrijfsvoering
tussen De Koff en Van Leeuwen?
Ik vond de bedrijfsvoering bij De Koff
minder dan bij Van Leeuwen. Dit had
alles te maken met de bedrijfsleider
bij De Koff, die een opleiding had als
bouwkundig tekenaar, maar een gedegen
orgelmakersopleiding miste.
Hierdoor werden er ook wel blunders
gemaakt van technische aard. Er
moest ook een pijpenmakerij komen,
maar voor zo'n grote investering was
dit bedrijf te klein. De oude heer De
DECEMBER 2OO5
Koff heeft het einde van het bedrijf
voelen aankomen naar mijn mening.
Hij was het in ieder geval uiteindelijk
niet eens met de gang van zaken. Een
trieste en abrupt einde van het bedrijf
volgde. Een mooie onderhoudsportefeuille
met waardevolle instrumenten
werd achtergelaten.
VAN DE KOFF NAAR FLENTROP
De Koff werd overgenomen door Flentrop.
Hoe hebt u deze overstap ervaren?
In Odijk bleef een atelier bestaan dus u
hoefde niet te verhuizen.
De overstap naar Flentrop heb ik als
positief ervaren. De beleidsvoering
was daar beter en het technisch
niveau beduidend hoger. In Odijk
heb ik voornamelijk in de winterperiode
gewerkt. Maar het meest ben ik
in de buitendienst werkzaam geweest.
Aan welke orgels heeft u toen gewerkt?
Onder meer de demontage van het
Flentrop-orgel in de Hervormde kerk
van Yerseke dat later op een lager
orgelbalkon werd teruggeplaatst, incl.
egalisatie en stemmen, met medewerking
van de koster. Demontage en
overplaatsing van het Flentrop-orgel
in de Gereformeerde Gemeente in de
wijk Nieuwe Rijn te Leiden naar de
Gereformeerde Gemeente te Elspeet
en aldaar afgewerkt. Restauratie orgel
Gereformeerde kerk te Breukelen met
egalisatie en stemmen. Restauratie
Hervormde kerk Puttershoek met een
uitbreiding van drie stemmen op het
pedaal. Restauratie Hervormde kerk,
Gouderak; restauratie Hervormde
kerk, Nieuwland. Stemwerk (nog uit
de portefeuille van De Koff): Lutherse
kerk Den Haag, Stevenskerk, Nijmegen
en Oude en Nieuwe kerk Delft.
De Bavokerk in Haarlem (uit de portefeuille
van W. van Leeuwen).
Bent u, terugkijkend op uw loopbaan in
de orgelbouw, tevreden of zou u dingen
nu anders doen?
Ik zou zeker -weer in de aanloopfase
bij verschillende orgelmakers gaan
werken, maar dan wel in dezelfde
naoorlogse tijd. Niet in deze tijd. Ik
zie de toekomst in de orgelbouw toch
wel somber in met de huidige leegloop
uit de kerken.
de Orgelvriend
Het in 1953 door De Koff gerestaureerde orgel in de
Gereformeerde kerk van Breukelen.
Uw orgelhart blijft kloppen, want u
bent vanaf 2002 bezig het orgelceuvre
van uw oud-werkgever Martinus Vermeulen
uit Woerden te onderzoeken.
Ja, dat is gekomen door Vermeulens
orgel in de Gereformeerde kerk van
Kamerik, waar ik na de renovatie van
de kerk voor dit orgel drie ontbrekende
ornamenten maakte. Het orgel is
in onderhoud bij de firma Reil in
Heerde en maakte mij nieuwsgierig
naar het verdere oauvre van Martinus
Vermeulen. Die nieuwsgierigheid heb
ik overgehouden aan mijn genealogische
onderzoeken. Ik heb toen contact
opgenomen met Pieter Vermeulen
jr., kleinzoon en enige nazaat van
Martinus Vermeulen te Woerden, en
gevraagd in zijn archief onderzoek te
mogen doen naar de administratie uit
het orgelverleden van zijn grootvader.
Hij gaf mij het vertrouwen, op voorwaarde
dat ik hem een kopie zal
geven van de verzamelde gegevens.
29