AGRARISCHE ARCHITECTUUR In VLAAnDEREn - Interbestuurlijk ...

Agrarische architectuur in Vlaanderen
Aanbeveling 4: stimuleer innovatie op het gebied van stalsystemen
en materialen
Naast het opwaarderen van de bestaande constructietypes, moet de sector oog blijven hebben voor vernieuwing.
Ontwerpend onderzoek naar innovatieve stalsystemen moet dan ook aangemoedigd worden. De architecten zijn
vragende partij om het onderzoek naar nieuwe typologieën voor agrarische gebouwen aan te zwengelen. Architecturale
vernieuwing in nauwe samenwerking met constructiespecialisten, stabiliteitsingenieurs, landbouwtechnische
deskundigen, moet worden aangemoedigd en ondersteund door de overheid. Boog- en tentstallen en het concept
van agroparken zijn een goed voorbeeld. Ook herinterpretatie van wat nu reeds op de markt is, is relevant en nuttig
om variatie te brengen in de stereotiepe stalsystemen die vandaag het beeld van het Vlaamse platteland bepalen.
Naast de concepten kunnen de materialen vernieuwing gebruiken: nieuwe en experimentele, zogenaamde hightech
materialen zijn het onderzoeken waard. Ondersteunende maatregelen zijn sensibilisatie en mobilisatie via de onderwijsinstellingen,
architectuurprijzen, ontwerpwedstrijden ….
Aanbeveling 5: geef inplanting en integratie geen stiefmoederlijke
behandeling
Inplanting in het erf en de bestaande gebouwenstructuur én integratie in de omgeving zijn minstens even belangrijk
als conceptuele elementen.
Vertrek van de eigen sterkte van wat er al staat. Bij uitbreidingen is het belangrijk dat de
logica en structuur van het bestaande erf niet verloren gaan. De eigenheid van het bestaande kan zelfs versterkt
worden door verder te bouwen op de bestaande krachtlijnen. Het hernemen van materiaal en vorm is hierbij de
meest aangewezen werkwijze (wat soms kan ingaan tegen de stedenbouwkundige regels voor het behoud van de
streekidentiteit).
Durf afbreken. Nieuwe volumes moeten steeds zo voorzien worden dat de globale erfinrichting verbetert, via
bv. een betere en meer compacte schakeling van de gebouwen. De meest compacte erfvorm is het ideaal. Bij bestaande
hoeves moet men desnoods bepaalde verouderde delen afbreken om de compactheid te vergroten. Of bestaande
gebouwen, in het kader van meer efficiënt werken, opnieuw inrichten. Perifere elementen zoals silo’s en mestopslag
zijn dikwijls storend, en kunnen gegroepeerd worden op bv. een nieuw erf dat ontstaat door de goede schakeling van
de andere volumes. De wegeninfrastructuur wordt best minimaal gehouden, echter zonder de looplijnen van dieren
en landbouwer uit het oog te verliezen.
‘Inschuiven’ in het landschap. Om tot een betere beeldkwaliteit te komen, houdt men best rekening
met het onmiddellijke landschap en de specifieke geografie van het terrein. Men kan aanwezige landschappelijke
elementen zoals vijvers, wegen, niveauverschillen … gebruiken om het ontwerp in te schuiven in het landschap. Ook
zou een zachte manipulatie van het landschap het contrast tussen oud en nieuw kunnen verbeteren. Op het niveau
van inplanting in het erf in zijn onmiddellijke omgeving, lijkt het interessant om gebouwen of delen van gebouwen
in te graven. Zo blijft de zichtbare hoogte in het landschap beperkt. Naast ruimtewinst is er mogelijk ook een energetische
winst aan verbonden.
71