landschapskrant - Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete
landschapskrant - Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete
landschapskrant - Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
LANDscHApsKRANT<br />
<strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong><br />
# nr.8 / jaargang 5 / voorjaar 2013<br />
De <strong>landschapskrant</strong> van <strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong><br />
wordt verspreid in de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Bal<strong>en</strong>, Beerse, Dessel, Geel,<br />
Grobb<strong>en</strong>donk, Her<strong>en</strong>tals, Her<strong>en</strong>thout, Kasterlee, Lille, Meerhout,<br />
Mol, Ol<strong>en</strong>, Oud-Turnhout, Retie, Turnhout, Vorselaar <strong>en</strong> Vosselaar.<br />
IN DIT NUMMER:<br />
• Buit<strong>en</strong>-gewone plekjes<br />
• Leve(n)de poel<br />
• Fauna(r)akkers<br />
• Midd<strong>en</strong>-Kemp<strong>en</strong> beweegt<br />
• Het Gedroomde <strong>Landschap</strong> - Ag<strong>en</strong>da
<strong>landschapskrant</strong><br />
in DiT nuMMeR<br />
VOORWOORD<br />
BUITEN-GEWONE PLEKJES<br />
LEVE(N)DE POEL<br />
FAUNA(R)AKKERS<br />
MIDDEN-KEMPEN BEWEEGT<br />
HET GEDROOMDE LANDSCHAP<br />
cOLOfOn<br />
Deze <strong>landschapskrant</strong> is e<strong>en</strong> uitgave<br />
van <strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> vzw <strong>en</strong> wordt tweemaal<br />
per jaar gratis verspreid in de 17 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
van het werkingsgebied.<br />
CONTACTADRES<br />
Lichtaartsebaan 45<br />
2460 Kasterlee<br />
Tel: (014)85.90.23<br />
info@rlkgn.provant.be<br />
www.rlkgn.be<br />
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER<br />
<strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> vzw<br />
REDACTIE<br />
Bas Van der Vek<strong>en</strong>, Joris Matthé,<br />
Karli<strong>en</strong> Maes, Els Oostvogels, Steve<br />
Meuris, Hanne Govaers, Suzy<br />
Volckaerts, Le<strong>en</strong> Gielis<br />
FOTO’s<br />
Geert De Kockere, Tim Geuvels,<br />
<strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong>, Provincie Antwerp<strong>en</strong><br />
Departem<strong>en</strong>t Leefmilieu, Erfgoed<br />
Bal<strong>en</strong><br />
VORMGEVING<br />
Pigmalion vzw<br />
DRUK<br />
Drukkerij Baudoin, gedrukt op<br />
gerecycleerd papier met bio-inkt<br />
MET DE FINANCIELE STEUN VAN<br />
Provincie Antwerp<strong>en</strong>,<br />
de 17 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de Vlaamse overheid.<br />
2<br />
3<br />
4<br />
6<br />
7<br />
8<br />
VOORwOORD<br />
Onze regio, de Kemp<strong>en</strong>, is het gedroomde landschap. In vele opzicht<strong>en</strong>.<br />
Als perifere regio ontsnapte het lang aan de aandacht van<br />
het c<strong>en</strong>trale gezag, maar onder meer na de onafhankelijkheid van<br />
België kwam<strong>en</strong> grootse plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> wilde drom<strong>en</strong> op de regeringstafel.<br />
Sommige ging<strong>en</strong> niet door, andere dan weer wel, zoals het aanlegg<strong>en</strong><br />
van kanal<strong>en</strong> <strong>en</strong> vloeiweid<strong>en</strong>, het opnieuw uitbouw<strong>en</strong> van de<br />
kolonies, het zaai<strong>en</strong> van naaldboss<strong>en</strong>... Deze landschapselem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kleur<strong>en</strong> vandaag nog ons landschap.<br />
En ook over de toekomst mog<strong>en</strong> we drom<strong>en</strong>. Omwille van zijn perifere<br />
ligging bleef de Kemp<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gebied met uitzonderlijk veel op<strong>en</strong><br />
ruimte. Het behoort vandaag bij de belangrijkste landbouwgebied<strong>en</strong><br />
én de grootste natuurregio’s in Vlaander<strong>en</strong>. En dat is e<strong>en</strong> troef! Hand<br />
in hand met de economische ontwikkeling<strong>en</strong> in de streek kan het de<br />
basis vorm<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e topregio in het hart van Europa.<br />
Over dit <strong>en</strong> nog veel meer gaat Het Gedroomde <strong>Landschap</strong>, e<strong>en</strong> cultuurproject<br />
waarvoor we sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> met de Warande <strong>en</strong> Ar-Tur. Via<br />
locatietheater, e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling <strong>en</strong> e<strong>en</strong> boek, e<strong>en</strong> ontwerplaboratorium<br />
ontdekk<strong>en</strong> we hoe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vroeger <strong>en</strong> nu naar het landschap<br />
van de Kemp<strong>en</strong> kek<strong>en</strong> <strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>. Meer daarover in dit nummer.<br />
Intuss<strong>en</strong> gaan we gestaag verder met de praktijk. Via tal van project<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong> we sam<strong>en</strong> met landbouwers, jagers, particulier<strong>en</strong>,<br />
ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>tebestur<strong>en</strong> om de Kemp<strong>en</strong> nog mooier te<br />
mak<strong>en</strong>. Ook u kan daarbij help<strong>en</strong>! Lees snel verder <strong>en</strong> wie weet win<br />
jij wel e<strong>en</strong> opknapbeurt voor e<strong>en</strong> verrommeld plekje in je buurt, ligt<br />
er e<strong>en</strong> fauna-akker in je straat of heb je e<strong>en</strong> poel achter je huis!<br />
Nam<strong>en</strong>s het vernieuwde bestuur van <strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong>, bestaande uit ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordigers uit uw provincie,<br />
geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> voor landbouw, natuur, jacht <strong>en</strong><br />
recreatie, w<strong>en</strong>s ik u veel leesplezier!<br />
RIK RÖTTGER<br />
Voorzitter<br />
Gedeputeerde voor leefmilieu<br />
Knotteam komt<br />
voor e<strong>en</strong> eerste keer<br />
in actie!
Gezocht:<br />
buit<strong>en</strong>-gewone<br />
K<strong>en</strong> je in je geme<strong>en</strong>te e<strong>en</strong> slordig<br />
plekje dat wel e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e<br />
transformatie kan gebruik<strong>en</strong> of<br />
e<strong>en</strong> ongebruikt lapje grond dat<br />
e<strong>en</strong> fruitboomgaard, speelbosje<br />
of volkstuintje kan word<strong>en</strong>? E<strong>en</strong><br />
kapelboom die erg<strong>en</strong>s verstopt<br />
staat <strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> gezellig zithoekje<br />
kan omgetoverd word<strong>en</strong> of e<strong>en</strong><br />
wild graspleintje met ruimte voor<br />
nieuwe inwoners zoals bij<strong>en</strong>, vlinders<br />
<strong>en</strong> vogels? Meld dan snel dit<br />
plekje aan als buit<strong>en</strong>-gewoon!<br />
De vier Antwerpse regionale landschapp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> landschapspark Zuidrand<br />
ijver<strong>en</strong> voor het behoud <strong>en</strong> herstel van<br />
het typische landschap, de natuur <strong>en</strong><br />
de streekid<strong>en</strong>titeit. Sam<strong>en</strong> gaan we op<br />
zoek naar 50 ‘verrommelde plekjes’ in<br />
de provincie Antwerp<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e<br />
opknapbeurt kunn<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. En<br />
daarvoor kunn<strong>en</strong> we uw lokale k<strong>en</strong>nis<br />
goed gebruik<strong>en</strong>!<br />
NOMINEREN<br />
Iedere<strong>en</strong> kan daarom e<strong>en</strong> plekje nominer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dit tot <strong>en</strong> met einde mei.<br />
E<strong>en</strong> jury zal daarna per geme<strong>en</strong>te e<strong>en</strong><br />
shortlist aan ‘Buit<strong>en</strong>-gewone plekjes’<br />
voordrag<strong>en</strong>. Vanaf het najaar kan het<br />
grote publiek dan stemm<strong>en</strong> op hun<br />
favoriete verrommelde plekje in hun<br />
geme<strong>en</strong>te. Begin 2014 krijgt het winn<strong>en</strong>de<br />
plekje van iedere geme<strong>en</strong>te<br />
e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e r<strong>en</strong>ovatie. Onder r<strong>en</strong>ovatie<br />
word<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> grote infrastructuurwerk<strong>en</strong><br />
bedoeld, maar eerder relatief<br />
kleine ingrep<strong>en</strong> om het plekje opnieuw<br />
buit<strong>en</strong>gewoon mooi te mak<strong>en</strong>.<br />
K<strong>en</strong> jij dus e<strong>en</strong> verrommeld plekje dat<br />
e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e transformatie kan gebruik<strong>en</strong>?<br />
Meld dit plekje dan aan via de<br />
website www.buit<strong>en</strong>gewoneplekjes.be!<br />
Meer info:<br />
karli<strong>en</strong>.maes@rlkgn.provant.be,<br />
tel. 014 85 90 23<br />
Linde<br />
plekjes<br />
www.buit<strong>en</strong>gewoneplekjes.be<br />
populairste<br />
kapelboom<br />
Uit de eerste resultat<strong>en</strong> van de oproep rond<br />
kapelbom<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de provincie blijkt dat de<br />
linde de meest voorkom<strong>en</strong>de kapelboom is in<br />
Antwerp<strong>en</strong>. De provincie <strong>en</strong> de vier Antwerpse<br />
Regionale <strong>Landschap</strong>p<strong>en</strong> riep<strong>en</strong> de bevolking op<br />
om dit ‘houtig erfgoed’ bij kapelletjes mee in<br />
kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Niet minder dan 217 kapelbom<strong>en</strong><br />
uit 29 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> door <strong>en</strong>thousiaste<br />
vrijwilligers getraceerd. Mom<strong>en</strong>teel voert<br />
de geme<strong>en</strong>te Hoogstrat<strong>en</strong> de lijst aan met maar<br />
liefst 50 gevond<strong>en</strong> kapelbom<strong>en</strong>.<br />
B<strong>en</strong>ieuwd naar de resultat<strong>en</strong>? Neem snel e<strong>en</strong><br />
kijkje op www.provant.be/landschapskaart.<br />
Heb jij e<strong>en</strong> kapelboom gezi<strong>en</strong><br />
in de provincie Antwerp<strong>en</strong> die nog niet<br />
is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de inv<strong>en</strong>taris?<br />
Surf dan naar www.provant.be/erfgoedbom<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> help mee de inv<strong>en</strong>taris vervolledig<strong>en</strong>!<br />
<strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> nete 3
<strong>landschapskrant</strong><br />
parels in het landschap <strong>en</strong> e<strong>en</strong> bron van lev<strong>en</strong> voor vogels, plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
amfibieën. E<strong>en</strong> poel is e<strong>en</strong> kleine, ondiepe waterpartij, met glooi<strong>en</strong>de oevers. Meestal<br />
zijn ze door de m<strong>en</strong>s gegrav<strong>en</strong>, op plaats<strong>en</strong> die van nature nat zijn. Of ze ontstond<strong>en</strong><br />
waar reg<strong>en</strong>- <strong>en</strong> grondwater blev<strong>en</strong> staan. De poel<strong>en</strong> di<strong>en</strong>d<strong>en</strong> om in water te voorzi<strong>en</strong><br />
of om het af te voer<strong>en</strong>. De plass<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> gebruikt als drinkplaats voor vee, voor<br />
huishoudwater, bevloeiing, om schap<strong>en</strong> in te wass<strong>en</strong> of als viskweekplaats.<br />
Leve(n)de poel<br />
De meeste poel<strong>en</strong> zijn oude veedrinkputt<strong>en</strong>,<br />
maar er zijn ook putt<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> bijzondere<br />
oorsprong. In de Kemp<strong>en</strong> vind<br />
je zo nog heel wat putt<strong>en</strong> die ontstaan<br />
zijn door het turfstek<strong>en</strong> of het winn<strong>en</strong><br />
van moerasijzererts. Na het stek<strong>en</strong> van<br />
de turf of het ijzererts blev<strong>en</strong> kleine langwerpige<br />
vijvertjes achter. Ev<strong>en</strong> bijzonder<br />
zijn de echelputt<strong>en</strong>, om echels (bloedzuigers)<br />
te kwek<strong>en</strong> voor medicinaal gebruik.<br />
Om de bloedzuigers te vang<strong>en</strong> werd e<strong>en</strong><br />
koe of paard in de put gejaagd. De echels<br />
zog<strong>en</strong> zich vast <strong>en</strong> kond<strong>en</strong> ‘geoogst’ word<strong>en</strong>.<br />
In <strong>Landschap</strong> de Liereman in Oud-<br />
Turnhout kan je zulke, speciaal aangelegde,<br />
echelkuil<strong>en</strong> nog vind<strong>en</strong>.<br />
Deze gebruik<strong>en</strong> zijn natuurlijk lang niet<br />
meer actueel. Maar de landschappelijke,<br />
ecologische <strong>en</strong> cultuurhistorische waard<strong>en</strong><br />
van deze kleine water<strong>en</strong> zijn vaak<br />
nog groot.<br />
<strong>Grote</strong> foto: pas gegrav<strong>en</strong> poel<strong>en</strong> in Mol.<br />
<strong>Kleine</strong> foto: graafwerk<strong>en</strong> in Vorselaar.<br />
Breedsmoel zoekt poel<br />
4 <strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> nete<br />
<strong>landschapskrant</strong>Poel<strong>en</strong> zijn<br />
Poel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> nu om verschill<strong>en</strong>de red<strong>en</strong><strong>en</strong> gegrav<strong>en</strong>.<br />
Twee belangrijke red<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn herstel van het<br />
historisch landschap <strong>en</strong> opvang van water voor<br />
amfibieënpopulaties. Poel<strong>en</strong> zijn onmisbaar als<br />
voortplantingsplaats voor kikkers, padd<strong>en</strong> <strong>en</strong> salamanders.<br />
In <strong>en</strong> rond gezonde poel<strong>en</strong> <strong>en</strong> plass<strong>en</strong><br />
conc<strong>en</strong>treert zich e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme verscheid<strong>en</strong>heid aan<br />
dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>. Vaak zijn het heuse hotspots<br />
van lev<strong>en</strong> in het landschap.<br />
VOORTPLANTING<br />
Elk voorjaar zoek<strong>en</strong> de amfibieën waterplass<strong>en</strong> op<br />
om zich voort te plant<strong>en</strong>. Vaak gaan ze terug naar<br />
de poel waarin ze gebor<strong>en</strong> zijn. Belangrijk voor het<br />
ev<strong>en</strong>wicht van amfibiepopulaties is dat de poel<strong>en</strong><br />
dicht g<strong>en</strong>oeg bij elkaar ligg<strong>en</strong>. Zo kan er migratie<br />
ontstaan van de <strong>en</strong>e plas naar de andere <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong><br />
de populaties g<strong>en</strong>etisch gezond. E<strong>en</strong> groepje dier<strong>en</strong><br />
dat geïsoleerd leeft, loopt veel meer risico om<br />
uit te sterv<strong>en</strong>, bijvoorbeeld door ziekte of lokale<br />
vervuiling. E<strong>en</strong> landschap met voldo<strong>en</strong>de natuurlijke<br />
verbinding<strong>en</strong>, zoals houtkant<strong>en</strong>, struik<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
waterlop<strong>en</strong>, is nodig om migratie toe te lat<strong>en</strong>. En<br />
fraai voor het landschap.
Al heel wat berg<strong>en</strong> verzet<br />
Regionale <strong>Landschap</strong>p<strong>en</strong> do<strong>en</strong> heel wat project<strong>en</strong> rond lanschaps- <strong>en</strong> biodiversiteitsherstel. Ook het grav<strong>en</strong> of herstell<strong>en</strong><br />
van poel<strong>en</strong> past in dit rijtje. Het voorbije jaar werd<strong>en</strong> door de Regionale <strong>Landschap</strong>p<strong>en</strong> in Vlaander<strong>en</strong> al 2.000 poel<strong>en</strong><br />
gegrav<strong>en</strong>. Ook jouw <strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> groef het voorbij jaar 7 poel<strong>en</strong> in Meerhout, Geel,<br />
Vorselaar <strong>en</strong> Mol. De aanleg van de poel<strong>en</strong> gebeurde in sam<strong>en</strong>werking met particulier<strong>en</strong> <strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.<br />
Wat kun jij do<strong>en</strong>?<br />
<strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> zal ook in 2013 weer poel<strong>en</strong> grav<strong>en</strong> of herstell<strong>en</strong>. Heb jij ook het idee e<strong>en</strong><br />
poel te grav<strong>en</strong> of te herstell<strong>en</strong> of om e<strong>en</strong> visvijver om te vorm<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> natuurlijke poel? Als aan bepaalde voorwaard<strong>en</strong><br />
voldaan wordt, kan het <strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> ondersteuning bied<strong>en</strong>, ook financieel. We bekijk<strong>en</strong> of de poel<br />
in de omgeving past <strong>en</strong> of de plek van nature waterhoud<strong>en</strong>d is (we werk<strong>en</strong> in ge<strong>en</strong> geval met vijverfolie of kleitablett<strong>en</strong>).<br />
Verder is het de bedoeling de poel nadi<strong>en</strong> op natuurlijke wijze te lat<strong>en</strong> evoluer<strong>en</strong>.<br />
Geïnteresseerd in e<strong>en</strong> poel?<br />
Als de locatie geschikt is, zorg<strong>en</strong> wij<br />
voor de aanvraag van de vergunning, de aanbesteding<br />
<strong>en</strong> mogelijks ook voor financiële steun.<br />
Meer info: els.oostvogels@rlkgn.provant.be,<br />
tel. 014 85 90 23.<br />
Met de steun van<br />
Ag<strong>en</strong>tschap Onroer<strong>en</strong>d Erfgoed<br />
<strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> nete 5
<strong>landschapskrant</strong><br />
Fauna(r)akkers<br />
6<br />
Binn<strong>en</strong>kort gaan we weer van<br />
start! Sam<strong>en</strong> met 22 jagersver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />
zaai<strong>en</strong> we in<br />
de periode mei tot augustus<br />
hopelijk ev<strong>en</strong>veel faunaakkers<br />
in als vorig jaar. We<br />
wrijv<strong>en</strong> onze hand<strong>en</strong> nu al<br />
warm want er staat 40 hectare<br />
of 400.000m² op het<br />
programma!<br />
Fauna-akkers word<strong>en</strong> zomaar<br />
niet overal ingezaaid. Niet alle<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> de bodemomstandighed<strong>en</strong><br />
qua bemestingsgraad, structuur,<br />
sam<strong>en</strong>stelling, vochtigheid…<br />
optimaal te zijn, faunaakkers<br />
vervull<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> missing<br />
link in het landschap. Zo<br />
kan e<strong>en</strong> fauna-akker e<strong>en</strong> veili-<br />
Met de steun van:<br />
Waterconservering?<br />
Maatwerk voor<br />
landbouwers<br />
Het weer is vaak e<strong>en</strong> boosdo<strong>en</strong>er voor landbouwers. Weersomstandighed<strong>en</strong> zijn zeld<strong>en</strong> ideaal <strong>en</strong> droogtes<br />
<strong>en</strong> lange natte periodes zijn eerder regel dan uitzondering. Als landbouwer is het in elk geval niet makkelijk<br />
om hier vat op te krijg<strong>en</strong>. Daarom zijn in het verled<strong>en</strong> al vele drainagegracht<strong>en</strong> gegrav<strong>en</strong> om overvloedige<br />
reg<strong>en</strong> af te voer<strong>en</strong> of boorputt<strong>en</strong> om grondwater op te pomp<strong>en</strong> bij droog weer. Waterconservering met<br />
behulp van stuwtjes is e<strong>en</strong> andere maatregel die landbouwers soelaas kan bied<strong>en</strong>. Zo kan water opgehoud<strong>en</strong><br />
of afgelat<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in functie van de teelt <strong>en</strong> drag<strong>en</strong> boer<strong>en</strong> bij tot het voorkom<strong>en</strong> van wateroverlast<br />
stroomafwaarts. In januari 2013 startte het LEADER–sam<strong>en</strong>werkingsproject ‘Kemp<strong>en</strong>se landbouwers<br />
in de weer voor e<strong>en</strong> duurzaam waterbeheer’. Landbouwers uit Kasterlee, Lille <strong>en</strong> Oud-Turnhout kunn<strong>en</strong> zo<br />
actief deelnem<strong>en</strong> aan het project.<br />
<strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> nete<br />
ge doorgang voor wild betek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
om van plaats A naar B te<br />
gaan, e<strong>en</strong> voedselbron zijn voor<br />
diverse diersoort<strong>en</strong> <strong>en</strong> het recreatieve<br />
karakter van de omgeving<br />
mee ondersteun<strong>en</strong>. Want wie ziet<br />
niet graag e<strong>en</strong> veld vol kleurrijke,<br />
geur<strong>en</strong>de bloem<strong>en</strong>?<br />
TIJDELIJKE NATUUR<br />
E<strong>en</strong> fauna-akker di<strong>en</strong>t ook ter<br />
vervanging van e<strong>en</strong> onr<strong>en</strong>dabel<br />
stukje maïsakker, e<strong>en</strong> moeilijk<br />
bereikbaar landbouwperceel…<br />
Uiteraard is het niet de bedoeling<br />
om tuin<strong>en</strong>, bosdrev<strong>en</strong> of<br />
ecologisch waardevolle berm<strong>en</strong><br />
in te zaai<strong>en</strong>. Deze landschappelijke<br />
structur<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op zichzelf<br />
hun functie. Het zijn net de<br />
akkers die weinig r<strong>en</strong>dabel zijn<br />
voor de landbouw én in hun huidige<br />
functie weinig te bied<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> op ecologisch vlak die we<br />
omvorm<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> fauna-akker.<br />
De fauna-akkers die we vorig jaar<br />
inzaaid<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> tjokvol zad<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
knoll<strong>en</strong>. Ze vorm<strong>en</strong>, zelfs nu<br />
ze er wat verdroogd bijstaan,<br />
e<strong>en</strong> goede beschutting voor kleine<br />
diertjes <strong>en</strong> dit teg<strong>en</strong> koude,<br />
reg<strong>en</strong> <strong>en</strong> roofdier<strong>en</strong>. Afhankelijk<br />
van het zaadm<strong>en</strong>gsel word<strong>en</strong> de<br />
akkers gemaaid of omgeploegd<br />
<strong>en</strong> waar gew<strong>en</strong>st opnieuw ingezaaid.<br />
Fauna-akkers zijn daarmee<br />
van tijdelijke aard. Je kan<br />
met andere woord<strong>en</strong> elk jaar<br />
opnieuw evaluer<strong>en</strong> of <strong>en</strong> waar<br />
je ze gaat aanlegg<strong>en</strong>. Tijdelijke<br />
natuur met e<strong>en</strong> pittig karakter <strong>en</strong><br />
dat voor elk seizo<strong>en</strong>!<br />
Meer info:<br />
joris.matthe@rlkgn.provant.be,<br />
tel. 014 85 25 14<br />
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland<br />
Meer info: Mathias Vanspringel van het agrobeheerc<strong>en</strong>trum eco², mathias.vanspringel@agrobeheerc<strong>en</strong>trum.be<br />
of le<strong>en</strong>.gielis@rlkgn.provant.be, tel. 014 85 90 23
Regio Midd<strong>en</strong>-Kemp<strong>en</strong> beweegt langs trage weg<strong>en</strong><br />
In het project ‘Regio Midd<strong>en</strong>-Kemp<strong>en</strong><br />
beweegt langs trage weg<strong>en</strong>’ voorzi<strong>en</strong> we in<br />
de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Bal<strong>en</strong>, Geel, Lille, Meerhout,<br />
Retie <strong>en</strong> Vorselaar de heraanleg <strong>en</strong> opwaardering<br />
van e<strong>en</strong> aantal trage weg<strong>en</strong>.<br />
Door deze korte, verkeersveilige verbinding<strong>en</strong><br />
natuur-technisch in te richt<strong>en</strong>, behoud<strong>en</strong> of versterk<strong>en</strong><br />
we het op<strong>en</strong>, gro<strong>en</strong>e karakter, het landschap<br />
<strong>en</strong> de daarbij hor<strong>en</strong>de biodiversiteit van het<br />
Kemp<strong>en</strong>se platteland. Dat zorgt voor e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame<br />
<strong>en</strong> kwalitatieve leefomgeving voor omwon<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> recreant<strong>en</strong>. Verder wordt de historische<br />
id<strong>en</strong>titeit bevorderd door niet-beschermd<br />
erfgoed te ontsluit<strong>en</strong> door trage weg<strong>en</strong>.<br />
In het voorjaar van 2013 pakk<strong>en</strong> we de geme<strong>en</strong>te<br />
Retie <strong>en</strong> de stad Geel onder hand<strong>en</strong>. In Retie<br />
staat het herstel van de Schansdijkbrug (foto) op<br />
het programma. De Schansdijkbrug loopt over<br />
de Looi<strong>en</strong>dse <strong>Nete</strong> <strong>en</strong> is geleg<strong>en</strong> in het noord<strong>en</strong><br />
van de geme<strong>en</strong>te Retie. Met het herstel van de<br />
Schansdijkbrug will<strong>en</strong> we de focus legg<strong>en</strong> op erfgoedherstel<br />
langs trage weg<strong>en</strong>.<br />
In de stad Geel wordt de deelgeme<strong>en</strong>te Oosterlo<br />
onder de loep g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Hier gaan we e<strong>en</strong> belevingsvol<br />
speelweefsel realiser<strong>en</strong>. Zo’n speelweefsel<br />
bestaat uit verschill<strong>en</strong>de lag<strong>en</strong>: kindgericht<br />
netwerk, formele speelterrein<strong>en</strong>, kindvri<strong>en</strong>delijke<br />
publieke ruimte <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Trage weg<strong>en</strong><br />
zijn het uitgelez<strong>en</strong> middel om deze verschill<strong>en</strong>de<br />
lag<strong>en</strong> van het speelweefsel op e<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame<br />
manier te doorwev<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verbind<strong>en</strong>.<br />
Meer info: hanne.govaers@rlkgn.provant.be,<br />
tel. 014 85 90 23<br />
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland<br />
Vaak schuil<strong>en</strong> er achter trage weg<strong>en</strong> tal van leg<strong>en</strong>des <strong>en</strong> historische gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>. Om dit stukje lev<strong>en</strong>d erfgoed niet verlor<strong>en</strong><br />
te lat<strong>en</strong> gaan, heeft Annelies Delnooz alle buurtweg<strong>en</strong> van Bal<strong>en</strong> <strong>en</strong> Olm<strong>en</strong> in kaart gebracht. Het resultaat hiervan<br />
is het prachtige boek ‘Buurtweg<strong>en</strong> in Bal<strong>en</strong> <strong>en</strong> Olm<strong>en</strong>’ van Annelies Delnooz <strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> in sam<strong>en</strong>werking met Erfgoed<br />
Bal<strong>en</strong>, k.ERF <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te Bal<strong>en</strong>.<br />
Met de steun van Erfgoed Bal<strong>en</strong> - Te bestell<strong>en</strong> via erfgoed@bal<strong>en</strong>.be voor 45 euro<br />
K<strong>en</strong>t u alle oude boss<strong>en</strong> van de Antwerpse Kemp<strong>en</strong>?<br />
De Antwerpse Kemp<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> regio die vooral bek<strong>en</strong>d<br />
staat om zijn duin<strong>en</strong>, heides <strong>en</strong> d<strong>en</strong>n<strong>en</strong>boss<strong>en</strong>. Maar<br />
is dat altijd zo geweest? En hoe zag de streek er<br />
in het verled<strong>en</strong> dan wel uit? Welke eeuw<strong>en</strong>lange<br />
natuurlijke <strong>en</strong> culturele process<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> dit landschap<br />
gekneed tot wat het vandaag is?<br />
Sara Adria<strong>en</strong>ss<strong>en</strong>s (VUB/UG<strong>en</strong>t) snuisterde in oude<br />
archiev<strong>en</strong>. Ze trok het veld in, op zoek naar getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>,<br />
kaart<strong>en</strong>, oude foto’s <strong>en</strong> de laatste zichtbare<br />
overblijfsel<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>selijke activiteit<strong>en</strong> in het<br />
bos. Het werd e<strong>en</strong> interessant kijk- <strong>en</strong> leesboek <strong>en</strong><br />
tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> goed werkinstrum<strong>en</strong>t voor de beheerders<br />
<strong>en</strong> beleidsmakers onder ons.<br />
Het boek kwam tot stand met de steun van Ankona<br />
<strong>en</strong> provincie Antwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt op 26 mei voorgesteld<br />
in het Natuur- <strong>en</strong> <strong>Landschap</strong>shuis (NALAH) in<br />
Zoersel. Geïnteresseerd? Vraag je uitnodiging aan<br />
via nalah@admin.provant.be. U kan die dag ook<br />
deelnem<strong>en</strong> aan de Dag van het Park of e<strong>en</strong><br />
2de handsboek<strong>en</strong>markt ‘Natuur, Bos & <strong>Landschap</strong>’.<br />
<strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> 7
<strong>landschapskrant</strong><br />
Het Gedroomde<br />
<strong>Landschap</strong><br />
Van 15 tot 21 mei organiser<strong>en</strong> cultuurhuis<br />
de Warande, architectuurc<strong>en</strong>trum Ar-Tur <strong>en</strong><br />
<strong>Regionaal</strong> <strong>Landschap</strong> <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> <strong>Nete</strong> het<br />
festival Het Gedroomde <strong>Landschap</strong>. Via locatietheater,<br />
e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling, e<strong>en</strong> doctoraat<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> boek, e<strong>en</strong> ontwerplaboratorium, e<strong>en</strong><br />
gesprek <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ontdekkingstocht… onderzoek<strong>en</strong><br />
we hoe kunst<strong>en</strong>aars, ontwerpers <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong><br />
actor<strong>en</strong> naar verled<strong>en</strong>, hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> toekomst<br />
van het Kemp<strong>en</strong>se landschap kijk<strong>en</strong>. Kan creatief<br />
ontwerp<strong>en</strong>d onderzoek nieuwe inzicht<strong>en</strong><br />
bied<strong>en</strong> voor de toekomst van het landschap in<br />
de Kemp<strong>en</strong>?<br />
Geïnteresseerd of wil je zelf mee<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> drom<strong>en</strong>!? Kijk dan<br />
voor meer info op<br />
www.rlkgn.be,<br />
www.ar-tur.be<br />
of www.warande.be.<br />
8<br />
Cursuss<strong>en</strong><br />
• Wat kruipt, springt, vliegt <strong>en</strong> zingt er in het V<strong>en</strong>n<strong>en</strong>gebied? B<strong>en</strong> je b<strong>en</strong>ieuwd naar het<br />
lev<strong>en</strong> in <strong>en</strong> rond het Turnhouts V<strong>en</strong>n<strong>en</strong>gebied, dan is deze cursus iets voor jou.<br />
Vanaf 25 maart, 11 less<strong>en</strong> in BC Klein Engelandhoeve, Klein Engeland 35, 2300 Turnhout.<br />
Door Milieudi<strong>en</strong>st Stad Turnhout, Natuurpunt Educatie i.s.m. Natuurpuntafdeling<br />
Turnhoutse Kemp<strong>en</strong>.<br />
• In april start in sam<strong>en</strong>werking met Natuurpunt, e<strong>en</strong> 6-daagse initiatiereeks Vleermuiz<strong>en</strong><br />
(theorie <strong>en</strong> praktijk). Meer info op onze website www.rlkgn.be of op www.natuurpunt.be.<br />
Al 461 fans op Facebook! Jij toch ook al? Wil je op de hoogte blijv<strong>en</strong>? Schrijf je dan in op<br />
onze nieuwsbrief door je gegev<strong>en</strong>s te mail<strong>en</strong> naar info@rlkgn.provant.be. Neem ook e<strong>en</strong><br />
kijkje op onze website www.rlkgn.be.<br />
<strong>Landschap</strong>skrant <strong>Kleine</strong> <strong>en</strong> <strong>Grote</strong> nete<br />
60 jaar<br />
Kempische<br />
natuurreservat<strong>en</strong><br />
De Zegge, de Snepk<strong>en</strong>svijver <strong>en</strong><br />
De Tikkebroek<strong>en</strong> zijn de drie<br />
oudste natuurreservat<strong>en</strong> in<br />
Vlaander<strong>en</strong>. Ze ligg<strong>en</strong> in de<br />
Kemp<strong>en</strong>, in het gebied van de<br />
<strong>Kleine</strong> <strong>Nete</strong> op amper 10 kilometer<br />
van elkaar. Ze kwam<strong>en</strong><br />
bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> ongeveer tegelijkertijd<br />
tot stand, tuss<strong>en</strong> eind 1952 <strong>en</strong><br />
zomer 1954. Daarom wordt dit<br />
jaar 60 jaar Kempische natuurreservat<strong>en</strong><br />
gevierd. In juni gaan in<br />
de drie gebied<strong>en</strong> feestwandeling<strong>en</strong><br />
door. Iedere<strong>en</strong> welkom van<br />
10 tot 16u.<br />
• Zondag 16 juni: De Zegge,<br />
Mosselgor<strong>en</strong> 13, Geel. Afslag tuss<strong>en</strong><br />
fietsknooppunt<strong>en</strong> 29 <strong>en</strong> 13.<br />
• Zondag 9 juni: Tikkebroek<strong>en</strong>,<br />
Kluis, Kasterlee. Afslag tuss<strong>en</strong><br />
fietsknooppunt<strong>en</strong> 89 <strong>en</strong> 28.<br />
• 20 juni om 20u.: feestelijke<br />
avond gepland in het cultuurc<strong>en</strong>trum<br />
’t Schalik<strong>en</strong>, <strong>Grote</strong> Markt in<br />
Her<strong>en</strong>tals.<br />
• Zondag 23 juni: Snepk<strong>en</strong>svijver,<br />
Lichtaartseweg Her<strong>en</strong>tals<br />
of Her<strong>en</strong>talseste<strong>en</strong>weg Kasterlee,<br />
teg<strong>en</strong>over Snepk<strong>en</strong>shof. Tuss<strong>en</strong><br />
fietsknooppunt<strong>en</strong> 14 <strong>en</strong> 29.<br />
In de natuur is er weinig parkeergeleg<strong>en</strong>heid.<br />
Kom dus bij<br />
voorkeur met de fiets!<br />
Meer info:<br />
www.activiteit<strong>en</strong>.natuurpunt.be
Change language