Een rijke les in voorzienigheid - Rick Timmermans

More documents

Recommendations

Info

Vrouwenhandel ‘Ik voel me nog een keer gebruikt’ Mensenhandel is een moderne vorm van slavernij. Door wanhoop gedreven, geven veel vrouwen uit arme landen toe aan de mooie toekomst die hun wordt voorgespiegeld door mensenhandelaren. Vrouwen die denken hier als secretaresse of schoonmaakster aan het werk te gaan, komen bedrogen uit. Een voor een belanden ze in de seksindustrie waar ze zich onder dwang prostitueren. Het is onbekend hoeveel vrouwen in Nederland slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting. Vermoed wordt dat het om duizenden vrouwen gaat. Een groot en duister probleem waar hulp slechts mondjesmaat gegeven kan worden. Onderzoekers en hulpverleners doen wat ze kunnen, maar stuiten vaak op een muur. Slachtoffers van mensenhandel durven vaak niet naar de politie te stappen uit angst voor represailles van de mensenhandelaar. Slinks “Het beeld dat alleen domme en naïeve vrouwen slachtoffer van mensenhandel worden, klopt niet. Het overkomt ook vrouwen die in een economisch vicieuze cirkel zitten”, zegt Sanne Kroon van BlinN, een organisatie die zich inzet voor positieverbetering van slachtoffers van mensenhandel. “Mensenhandelaren gaan heel slinks te werk. Een vrouw die hulp van ons kreeg, studeerde rechten. Via een aanbod stage te lopen kwam zij naar Nederland. Op een vaag tussenbureau moest zij haar paspoort inleveren voor een kopietje. Daar gaven ze haar een foto van haar zoontje en zeiden dat ze wisten waar hij was. Om te laten zien dat het menens was, lieten ze ook een foto van haar hond zien, die ze hadden opgehangen. Wat kon die vrouw anders? Ze werd onder grote dreigementen gedwongen haar lichaam te verkopen. Gelukkig wist deze vrouw te ontsnappen.” Traumatisch Angst voor represailles is een grote kracht die effectieve hulpverlening voor slachtoffers in de weg staat. Volgens Sanne Kroon is dit niet het enige probleem waar vrouwen die willen vluchten tegenaan lopen. “Een slachtoffer van mensenhandel heeft nooit papieren op zak. De politie denkt dan ‘Hé, een illegale migrant’ en pakt de vrouw op. Een politieagent vraagt vaak niet door en merkt niet altijd op dat hij een slachtoffer van mensenhandel tegenover zich heeft. Op die manier komen veel vrouwen in de vreemdelingenbewaring terecht. Je kunt je voorstellen dat het uiterst traumatisch is wanneer je als slachtoffer van Gedwongen prostitutie. Een nachtmerrie die voor duizenden vrouwen dagelijkse werkelijkheid is. Mooie woorden en toekomstperspectief lokten hen naar Nederland. Nu staan ze achter de ramen en worden ze bedreigd. Een enkeling weet te ontsnappen, maar ook in handen van de politie zijn hulp en bescherming niet zeker. een misdrijf in de gevangenis belandt.” Strafproces centraal De Nationaal Rapporteur Mensenhandel komt het probleem dat slachtoffers van mensenhandel onterecht in vreemdelingenbewaring belanden in haar onderzoeken ook tegen. “Bij de geringste aanwijzing dat het gaat om een slachtoffer van mensenhandel moet het slachtoffer bedenktijd krijgen om aangifte te doen of op een andere manier meer te werken met politie en justitie. Dan hebben ze recht op bescherming. Voorkomen moet worden dat slachtoffers van mensenhandel in vreemdelingenbewaring worden gezet.” De politie doet hierin wat ze kan. Volgens haar is er met de kwalificatie van politiepersoneel dat zich bezighoudt met mensenhandel niets mis. Het probleem zit in voldoende capaciteit, “een aandachtspunt wat ik ieder keer weer noem in mijn rapportages”. Als de politie het vermoeden heeft dat een vrouw slachtoffer van mensenhandel is, wordt zij doorgestuurd naar CoMensha. Als zij inderdaad slachtoffer is, heeft een vrouw drie maanden de tijd na te denken of ze aangifte wil doen of niet. Van de 716 vrouwen die vorig jaar hulp zochten deden 211 vrouwen aangifte bij de politie. Als een vrouw besluit dat te doen of op andere wijze mee wil werken aan opsporing van de dader, belandt zij in de B9-regeling en krijgt ze een tijdelijke verblijfsvergunning. Maar angst dat de handelaar zijn dreigementen waar zal maken, weerhoudt veel vrouwen ervan aangifte te doen. Het gevolg is dat hun bescherming vervalt en dat de vrouwen terug moeten naar het land van herkomst. In deze werkwijze krijgen volgens Sanne Kroon veel slachtoffers van mensenhandel niet de rechten die ze zouden moeten krijgen. “Dat komt omdat het strafproces centraal staat en niet de rechten van deze vrouwen.” Verkracht De Nationaal Rapporteur Mensenhandel is het daar niet helemaal mee eens. “Het strafrechtelijk onderzoek is heel belangrijk en staat uiteindelijk ook in dienst van het slachtoffers, want voor hen is het ook erg belangrijk dat de daders worden veroordeeld. Als ik kijk naar de bedenktijd die vrouwen krijgen en de B9-regeling, dan zie ik dat de positie van deze vrouwen in rick timmermans “De staat zou alle slachtoffers van mensenhandel moeten helpen, ongeacht of ze met de politie meewerken of niet.” ‘De staat zou alle slachtoffers van mensenhandel moeten helpen’ de laatste jaren sterk verbeterd is. De mensenrechten zijn een belangrijke leidraad bij de wijze waarop wordt omgegaan met dit soort zaken.” Op straat De stevige kritiek die BlinN heeft is gebaseerd op ervaring en onderzoek. Bijna alle vrouwen die hulp zoeken komen bij hen terecht. “Wij werken aan een nieuw toekomstperspectief voor de slachtoffers. Veel vrouwen hebben het gevoel dat ze keer op keer verkracht werden door hun klanten. Je kunt je voorstellen dat die vrouwen uiterst getraumatiseerd zijn. Wij bieden sociopsychologische hulp aan zodat ze hun problemen verwerken en straks weer verder kunnen.” Niet alle slachtoffers krijgen de kans het hulptraject af te ron- ‘Alleen als je nuttig bent, heb je rechten’ den zegt Sanne “Als vrouwen geen aangifte doen, besluiten verdere medewerking aan het strafproces te stoppen of als een zaak geseponeerd wordt, dan staan ze op straat en hebben ze geen recht meer op bescherming, hulp en opvang.” In een mensenhandelzaak hebben vrouwen vaak minimale aanwijzingen voor de politie. Als er te weinig informatie is om een zaak rond te krijgen, wordt de zaak door het Openbaar Ministerie geseponeerd. “Een vrouw kan twee jaar meewerken aan een onderzoek, maar wordt de zaak geseponeerd, dan moet ze alsnog terug naar het land van herkomst. Dat vinden wij nogal onmenselijk. Daarnaast is het vaak gevaarlijk voor vrouwen terug te keren naar hun thuisland, omdat daders daar hun netwerk hebben waardoor de kans opnieuw slachtoffer van mensenhandel te worden niet uitgesloten is”, zegt Sanne Kroon. Humanitaire gronden “Als een verdachte veroordeeld wordt voor mensenhandel of voor een daaraan gerelateerd misdrijf, krijgt het slachtoffer die in de B9 zit een vergunning tot voortgezet verblijf. Als de zaak niet leidt tot een veroordeling, kan een slachtoffer in bepaalde gevallen aanspraak maken op een vergunning tot voortgezet verblijf op humanitaire gronden”, zegt Dettmeijer- Vermeulen. Ook wanneer een zaak langer dan drie jaar speelt, heeft het slachtoffer recht op een verblijfsvergunning. Sanne Kroon: “Een cliënt van ons vroeg een verblijfsvergunning aan op humanitaire gronden. Ze had twee jaar meegewerkt aan een onderzoek, maar door gebrek aan bewijs werd de zaak stopgezet. Haar verzoek werd afgewezen, omdat ze niet kon aantonen dat ze gevaar liep. Die vrouw zei tegen ons ‘Ik voel me nog een keer gebruikt. Bescherming? Ze beschermen me alleen zolang ze me nodig hebben. Alleen als je nuttig bent voor het strafproces heb je als slachtoffer rechten.’” Prioriteit De onzichtbaarheid van het illegale sekscircuit is een groot probleem bij het opsporen en vervolgen van mensenhandelaren. Hoog op het prioriteitenlijstje van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel staat “handhaving- en opsporingsactiviteiten richten op de illegale sector. Daar wordt nog te weinig energie in gestoken”. Sanne Kroon vindt dat er bij de politie wel veel goeds gebeurt, maar dat er wel meer aandacht voor signalering moet komen. Voor BlinN is het allerbelangrijkst dat alle slachtoffers van een ernstig misdrijf als mensenhandel beschermd worden. “De staat zou alle slachtoffers van mensenhandel moeten helpen, ongeacht of ze met de politie meewerken of niet.” • nummer 42 | 17 oktober 2008 katholiek nieuwsblad 1 Foto: Herman Wouters / Hollandse Hoogte
Prostitutie Jezus volgen op de Wallen Nauwe straatjes waar rode lampen je de weg wijzen in het duister: onmiskenbaar het straatbeeld van de Wallen in Amsterdam. Een onprettige locatie, maar toch schijnt het licht van Christus hier. Het Scharlaken Koord biedt, geïnspireerd door de bijbel, hulp aan prostituees. Het is dé rosse buurt van Nederland. Een plek waar geëmancipeerde vrouwen vrijwillig werken, zegt de één, de ander gruwt en spreekt er schande van. Opvallend is de positie van Jezus tegenover vrouwen van lichte zeden. Hij bezocht hen en sprak met hen, wat op zijn minst opmerkelijk is. In de voetsporen van Jezus treden, dat willen de medewerkers en hulpverleners van Het Scharlaken Koord, een project van Stichting Tot Heil des Volks. Vanuit hun kantoor midden in het de Wallengebied bezoeken hulpverleners prostituees die hulp nodig hebben. En soms, als er gelegenheid voor is, gaan ze naar binnen en bidden ze met deze vrouwen. Henk van Rhee is algemeen directeur van Stichting Tot Heil des Volks. We spraken met hem en zijn collega Marijke Bakker, manager van Het Scharlaken Koord, over de situatie van prostituees, hun hulpvragen en de alternatieven die de organisaties aan deze vrouwen kunnen bieden. Hoe verlenen jullie hulp? Van Rhee: “Toen we begonnen met ons werk op de Wallen deden we voornamelijk straatwerk. We bezochten de vrouwen achter de ramen en probeerden te achterhalen waar hun noden liggen.” Bakker: “Naast de directe hulp van het straatwerk zijn wij op twee andere terreinen actief. Het tweede aspect van onze hulp is het maatschappelijk werk. We inventariseren welke hulpvraag er is en dan besluiten we welke weg we moeten inslaan om een vrouw te helpen. De derde tak is preventie, gericht op meiden. We geven lessen om meisjes weerbaar te maken op het gebied van seksualiteit. Loverboys krijgen daarin speciale aandacht.” Wat is het verschil tussen Het Scharlaken Koord en nietchristelijke organisaties? Bakker: “Er zijn hier geen andere organisaties die net zo’n breed aanbod van hulp en voorlichting bieden. Natuurlijk, er wordt ook door anderen goed werk gedaan, maar in onze identiteit en ons uitstapprogramma zijn wij uniek. Vanuit onze christelijke visie laten we doorschemeren dat er meer is dan alleen de hulpverlening. Als vrouwen willen, dan bidden we met hen, maar we respecteren het ook als vrouwen daar geen belangstelling voor hebben. Het is voor rick timmermans ons geen voorwaarde dat een vrouw tot geloof komt.” Wat is jullie doel? Van Rhee: “Het doel is aansluiten bij de hulpvraag van de vrouwen. Onze motivatie is Gods woord, wij weten dat God vrouwen niet voor de prostitutie heeft geschapen.” Bakker: “Wij bieden een uitstapprogramma aan. Als vrouwen aangeven dat ze willen stoppen met de prostitutie, dan helpen wij graag. De redenen waarom vrouwen niet uit de prostitutie kunnen stappen, vormen de basis van het uitstapprogramma dat wij geschreven hebben.” Een uitstapprogramma? Bakker: “Veel vrouwen geven aan dat ze uit de prostitutie willen stappen. Uit een enquête die wij onder raamprostituees hielden, bleek dat tweederde van de vrouwen dat graag wil. Maar dat gaat niet zomaar. Als vrouwen uitstappen, hebben ze geen geld om een huis te betalen en hebben ze vaak niet meer op hun cv staan dan: ‘werkervaring als raamprostituee’. In ons uitstapprogramma bieden wij gepaste hulp. Samen met uitzendbureau Randstad en met woonstichting De Key hebben wij een traject ontwikkeld waardoor vrouwen scholing kunnen krijgen en waarin een goed onderkomen voor hen wordt gezocht. Daardoor stappen vijftig vrouwen per jaar uit de prostitutie. De verwachting is dat dit jaar zelfs meer vrouwen uitstappen door de extra mogelijkheden die wij nu kunnen bieden.” Kunnen jullie iets doen voor prostituees die slachtoffer zijn van mensenhandel? Van Rhee: “We proberen hen te helpen, maar gerichte hulp, zoals ons uitstapprogramma, kunnen we hen niet aanbieden, omdat die wettelijke mogelijkheden er niet zijn. Op psychosociaal gebied kunnen we wel hulp verlenen. We zoeken naar nieuwe mogelijkheden, vooral op het gebied van voorlichting en preventie. Illegale vrouwen die willen uitstappen, zullen we altijd naar de politie sturen. Die kan echt wat doen.” Bieden jullie alleen hulp aan prostituees? Van Rhee: “We onderzoeken op dit moment of we ook hulp kunnen gaan bieden aan bezoekers van prostituees. Als het cijfer Fotomontage: iStock en Jaco Klamer / Hollandse Hoogte klopt, zijn er in Amsterdam tussen de zeven en achtduizend sekswerkers. Dat betekent dat er een veelvoud aan bezoekers is. Uit de literatuur weten we dat een groot deel van deze mannen heel grote problemen heeft. Mannen met relatieproblemen, met een verknipt beeld van seksualiteit of mannen die in het verleden seksueel misbruikt zijn. Als het goed is, gaan volgend jaar vrijwilligers ’s avonds de straat op om mannen aan te spreken met de vraag of ze hulp nodig hebben.” Dat is een ambitieus plan. Van Rhee: “Ja! Maar dat is ook een beetje het karakter van Stichting Tot Heil des Volks. Al vanaf 1855 zoeken wij naar nieuwe projecten, naar onbeantwoorde hulpvragen. Bij sommige mannen is het routine geworden naar een prostituee te gaan, maar bij andere mannen kan er een diepe nood achterzitten waar ze nooit over konden praten. Wij willen hen daar graag bij helpen. Jezus is ook gekomen om de zonden van deze mannen te vergeven. Maar Jezus zegt ook: ga heen, Henk van Rhee: “Wij zijn de navolgers van Jezus die je kunt tegenkomen op de Wallen.” kom tot je doel en zondig niet weer.” ‘Het Scharlaken Koord’ doet denken aan het teken van de prostituee Rachab uit de bijbel. Bakker: “In de bijbel staat scharlaken voor zonde. Een scharlaken koord was net zoiets als het rode licht dat je nu ziet in de rosse buurt. Aan de andere kant werd scharlaken ook gebruikt in de tabernakel, waar het voor verlossing stond. Het staat voor onreinheid, maar ook voor reiniging door het bloed van Christus. Wij hopen dat het vooral, net als voor Rachab, een teken tot behoud zal zijn.” Worden jullie gezien als de moralisten van de Wallen? Van Rhee: “Vroeger werd er smalend tegen ons aangekeken: ‘Jullie hebben nog niet door dat het een normaal beroep is.’ Daar hebben we ons nooit iets van aangetrokken. Ineens was er een omslag en kwam er waardering voor de manier waarop wij vrouwen een alternatief aanbieden. Door dwars te zijn en geïnspireerd door de bijbel hulp te verlenen, is er uiteindelijk erkenning gekomen. Het Scharlaken Koord staat zelfs op de lijst met achttien veelbelovende emancipatieprojecten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.” Hoe houden jullie de moed erin? Bakker: “We kunnen elk jaar honderd vrouwen helpen, waarvan er vijftig uitstappen. Maar al konden we er maar twee helpen, dan nog zouden we het doen. Wij vinden dat je er moet zijn voor de vrouwen, die opdracht heb je als christen.” Van Rhee: “In de korte bediening die Jezus hier op aarde had, nam hij regelmatig de tijd voor gesprekken met een prostituee. Dat is een heel bijzondere keuze geweest. Daarin houdt Hij ons iets voor.” Jezus op de Wallen? Van Rhee: “Wij zijn de navolgers van Jezus die je kunt tegenkomen op de Wallen. Het mooiste zou zijn als we bij alles wat we doen, kunnen zeggen dat we daarmee in Jezus’ voetspoor treden.” • nummer 43 | 24 oktober 2008 katholiek nieuwsblad 15
Page 1 and 2: Een rijke les in voorzienigheid Zev
Page 3: Pater Vesseur (l) met oblaat Henk G
Page 7 and 8: Geen actie tegen kindermisbruik Sek
Page 9 and 10: veel meer vrijheid en ruimte.” Al

Een rijke les in voorzienigheid - Rick Timmermans

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?