Een rijke les in voorzienigheid - Rick Timmermans

Een rijke les in voorzienigheid
Zeven jongeren fietsten
vorige week door
Nederland. Zonder geld en
zonder eten. Levend van
de Voorzienigheid.
rick timmermans
Als de zwoele nacht in ’s-Hertogenbosch
valt, is het warm in
mijn cel. Een bed, een bureau,
een stoel en de gekruisigde Christus
aan de muur. De Voorzienigheid
bracht mij vandaag naar de
poort van het Sint-Janscentrum.
De klanken van het avondgebed
vullen mijn gedachten. “Laat
uw genade blijken elke morgen,
want ik vertrouw op U.” De
meeste studenten zijn naar huis.
Alleen Geoffrey de Jong is er nog.
En Frederick Deknudt, die zich
de volgende ochtend officieel
priester in opleiding zal mogen
noemen. De Kerk van Christus
voedt zeven ‘mosterdzaadjes’ en
zorgt voor onderdak.
Mosterdzaadjes
Maandagochtend bij het vertrek
uit Utrecht, spreken de jongeren
hun verwachtingen en angsten
uit. Judith Riet is bang de controle
te verliezen. “Ik vind het
wel spannend geen mobiel mee
te nemen en ik ben een beetje
bang dat we de nachten niet
goed kunnen slapen.” Paul Cuijpers
is nuchterder: “Het komt
toch wel goed, ik ben alleen een
beetje bang voor mijn hygiëne.”
Het doet wat onverantwoord
aan. Op pad gaan en je telefoon
thuislaten, je geld laten voor wat
het is en je fiets pakken en wel
zien wat er gaat komen. Het doel
is ontsproten aan de opdracht
van Jezus, die in Matteus hoofdstuk
10 zijn leerlingen erop uitstuurt
het koninkrijk van God
te verkondigen. Zij mogen niets
meenemen, enkel hun vertrouwen
op God Die zal zorgen. De
jongeren willen goed doen voor
de mensen en hopen zo mosterdzaadjes
te planten in de harten
van wie ze tegenkomen.
Terwijde, Culemborg
“Geef ons heden ons dagelijks
brood”, bidden de zeven jongeren
maandagochtend voordat ze
vanuit Utrecht vertrekken naar
de wijk Terwijde in Culemborg.
Daar was afgelopen jaarwisseling
een rel tussen Marokkanen en
Molukkers. Een onrustige wijk
waar ze een teken van hoop willen
zijn.
Ze strijken neer op een voetbalveldje
bij een speeltuintje. Er
worden uitnodigingen geschreven:
“Wij vieren feest. Kom
ook spelen en pannenkoeken
eten. Neem je eigen beleg mee.”
Turkse en Marokkaanse jongens,
meisjes en moeders komen langs
om te kletsen, te voetballen en
Foto: Rick Timmermans
Jenny en Asha van der Waal aan de slag met hun schminkdozen.
te hinkelen. Een ouder echtpaar
zorgt voor een kom soep.
Als de zon ondergaat is er nog
geen plek om te rusten. Bij ‘toeval’
komt een lange man met
zijn drie kinderen bij het veldje
kijken. Hij is dominee. “Slapen
in de kerk wordt wat lastig, maar
ik heb wel een ledenlijst.” Als hij
Het is dus tijd
om te keren
de ‘mosterdzaadjes’ uitnodigt
voor een kopje koffie, zegt hij dat
er zeven bedden vrij zijn bij een
gemeentelid.
Radicaal
Time to Turn organiseert de
Mosterdzaadjestournee dit jaar
voor de tweede keer. Zeven jongeren
doen mee. Het getal van
de volheid, al zegt Jenny van den
Berg dat het twee jaar geleden
nog beter was: “Toen waren we
met twaalf, evenveel als de leerlingen
van Jezus.”
Het christelijke jongerennetwerk
zet zich onder jongeren in voor
bewustwording op het gebied van
duurzaamheid en rechtvaardigheid.
Afgelopen jaren voerden zij
campagnes over foute stoffen in
mobiele telefoontjes, de klimaatconferentie
in Kopenhagen, de
oliecrisis en over vlees, kleding
en de ecologische voetafdruk.
De gedachte erachter is: onze
welvaart buit de natuur uit en
omdat wij meer en meer willen,
worden mensen aan de andere
kant van de wereld armer. Het is
dus tijd om te keren.
En omkeren doen de deelnemers
van de Mosterdzaadjestour.
Radicaal hun geliefde bedden,
telefoontjes en eten achterlaten
om de weg van God te zoeken.
Een euro
De dag na het bezoek aan het
priesterseminarie nemen de
avonturiers een plekje op de
markt van Den Bosch in. Gerrit
Post pakt een pannetje en
begint pannenkoeken te bakken.
Jenny en Asha van der Waal stallen
hun schminkdozen uit, Paul
begint liedjes te spelen op zijn
gitaar en Judith demonstreert
kunstjes met haar flowersticks.
Lianne Otten gaat intussen op
zoek naar zwervers, straatkrantverkopers
en muzikanten om
hen uit te nodigen pannenkoeken
te eten.
Wilmar van Hoek komt erbij
zitten. Hij is al dertien jaar verslaafd
aan de heroïne en zat vaak
in de gevangenis wegens diefstal.
Nu krijgt hij zijn drugs van de
gemeente en steelt hij niet meer.
Als Wilmar hoort van de reis
haalt hij een euro uit zijn zak.
“Hier, jullie hebben toch geen
geld? Ja, zo is het leven, hé. Je
moet delen.”
Als Lianne halverwege de reis
evalueert, ziet ze vooral de hand
van God in alles. “Ik neem niets
mee en vraag of God ons alles
wil geven. En dat lukt elke dag.
Iedere nacht sliepen we ergens
en nooit ging ik met een hongerig
gevoel slapen. Alleen de
besluiteloosheid van zo’n groep
is wel erg lastig. Maar ook een
Zo klein als een
mosterdzaadje
goede oefening in geduld.”
Gerrit vindt het vooral mooi
alleen maar goede dingen te doen
voor anderen en te vertrouwen
dat God zijn arbeiders beloont.
“Het is bijzonder te merken dat
ik me geen zorgen maak. Geen
zorgen maken betekent ook dat
ik het niet erg moet vinden een
nachtje buiten te slapen.”
Alles dicht
Als ze woensdagavond over de
brug van Zaltbommel fietsen,
ziet de lucht er bijzonder dreigend
uit. Er is een weeralarm van
kracht. Het rommelt al en zo nu
en dan verlicht een bliksemflits
de lucht. Gorinchem is de eindbestemming
die dag, maar dat is
nog ruim 25 kilometer.
Toch worden ze niet nat. Eenmaal
veilig in de kleine bejaar-
denwoning van Sientje van Velden
zegt Jenny: “Kijk, God zorgt
ervoor dat we niet in gevaar
komen.” Asha heeft haar jeugd
in Haaften gewoond en weet
het huis van haar oude oppas
meteen te vinden. Na een bord
soep stelt Sientje voor dat ze die
nacht de slaapzakken op haar
zoldertje neerleggen. “Dat zit in
mijn aard”, zegt ze. “Sommige
mensen zeggen houdoe, maar ik
probeer altijd andere mensen te
helpen.”
De volgende ochtend bereiken
ze alsnog Gorinchem. Het plan
voor Gorinchem is nog onduidelijk.
De jongeren willen graag
een handje helpen bij het Leger
des Heils en ook wel bij Youth for
Christ, maar alles is dicht. Alleen
het inloophuis is open, maar
daar is niets te doen. Daarop zegt
Paul: “Wij zoeken het avontuur,
maar daar gaat het bij God niet
om. God is het avontuur en bij
Hem zijn is voldoende. Dan hoef
je niet altijd iets te doen.”
Na vier dagen zit de tour erop. En
voor de meesten is het ook wel
genoeg. Lianne trekt een conclusie.
“Het geloof zonder daden is
dood. Wat we deze week gedaan
hebben is allemaal heel klein,
zo klein als een mosterdzaadje.
Maar toch heb ik God ervaren
en ben ik weer enthousiast over
Hem. Het was erg goed te beseffen
dat we afhankelijk zijn van
God. Het ‘geef ons heden ons
dagelijks brood’ krijgt na deze
week een diepere betekenis.” •
nummer 29 | 23 juli 2010 katholiek nieuwsblad
19

Wat er...
Jongerencollecte
Nederland, za 21 t/m zo 22 nov
Collecte om het werk en pastoraat
voor jongeren in de katholieke
Kerk voort te zetten en een
impuls te blijven te geven.
Vespers
Dordrecht, zo 22 nov
De Interkerkelijke Schola Cantorum
zingt om 16.30 uur in de
Triniteitskapel de vespers van
Christus Koning.
Info: www.gregoriaansdordt.com
Volwassenencatechese
Amsterdam, do 26 nov
Elke donderdagavond om 19.30
uur is er in de pastorie van de Agneskerk
catechese voor volwassenen
met als onderwerp de zeven
sacramenten. Voorafgaand is er
om 18.45 uur een heilige Mis.
Info: www.agneskerk.org
Emmaüsdagen
Helvoirt, ma 23 t/m do 26 nov
Een charismatische retraite in
volledige stilte, waarin het gaat
om groei in geestelijk leven en
innerlijke genezing. Naast dagelijkse
Eucharistievieringen zijn
er tijden van lofprijzing en is er
gelegenheid voor eucharistische
aanbidding en het ontvangen van
het sacrament van verzoening.
Info: (0411) 64 37 25, www.emmausbezinningscentreum.nl
Feestweek Breda
Breda, za 21 t/m zo 29 nov
Parochie Breda-Oost houdt een
feestweek i.v.m. de wijding van de
nieuwe Michaëlkerk op zondag
29 november. In deze week zijn er
diverse lezingen, activiteiten en
vieringen. Op zaterdag 28 november
is het open dag.
Info: www.parochiebredaoost.nl
God van tijd tot tijd
Drongen (B), do 26 nov
Abdij Drongen biedt kort voor elk
belangrijk feest in het liturgisch
jaar een bijeenkomst aan om je
te bezinnen op het komende
gebeuren. Aanvang 20 uur.
Info: 09/226.52.26,
www.oudeabdij.be
Tienerclub
Utrecht, vr 27 nov
Interessante gesprekken, boeiende
onderwerpen, sportieve
activiteiten en ontmoetingen
met katholieke tieners tussen
12 en 15 jaar zijn de ingrediënten
van de tienergroep.
Locatie: Thomas a Kempis
Leerhuis. Aanvang 20 uur.
Info: (0345) 52 24 88,
www.leerhuis.nl
150 Jaar salesianen
Ugchelen, za 28 nov
Bij gelegenheid van het 150-jarig
bestaan van de congregatie van
de salesianen, is er een symposium
getiteld Voorkomen is beter
dan genezen. Dit thema haakt
aan bij Don Bosco’s ‘preventief
pedagogisch systeem’.
Info: (035) 609 15 90,
www.donbosco.nl
Iconenexpositie
Eindhoven, za 28 t/m zo 29 nov
Ter gelegenheid van de vestiging
in Eindhoven houdt ico-
1
Foto: AP
Levende Kerk
‘Ik ben een monnik in de wereld’
Het benedictijnse leven is in trek bij de mens die zoekt
naar zin en rust, maar monniken om de kloosters te runnen
blijven uit. Toch is er hoop. Steeds meer gasten kiezen
ervoor zich te binden aan het klooster. Niet als monnik,
maar als oblaat. “Ze zijn een zegen voor de abdij.”
De benedictijnen in Nederland
snakken naar adem. Halverwege
de vorige eeuw telde Nederland
vier benedictijnenabdijen, nu zijn
dat er nog drie – in Doetinchem,
Vaals en Egmond-binnen. In de
jaren vijftig was de Paulusabdij
in Oosterhout (inmiddels opgeheven)
de grootste met ongeveer
honderd monniken, nu is dat
de abdij van Vaals met achttien
monastieken. Maar ondanks de
terugloop, klinkt vanuit de Sint-
Willibrord Abdij in Doetinchem
een boodschap van hoop. Aan
de grote stam, die zijn oorsprong
heeft in de heilige Benedictus
van Nursia, ontspruit een nieuw
tak: de oblatuur. In Doetinchem
hebben ze 96 oblaten, in Vaals
een stuk of 40 en in Egmond 50.
Nieuwe monniken melden zich
zelden bij de kloosters, maar er
komen per jaar wel een stuk of
vijftien oblaten bij. In Doetinchem
zagen ze het aantal in tien
jaar tijd verdubbelen.
Leven en kloosterleven
Een oblaat is niet hetzelfde als een
monnik. Een oblaat woont thuis,
heeft een baan, is misschien
getrouwd en heeft eventueel kinderen.
Hij of zij is een soort vaste
gast van het klooster die in het
dagelijks leven zoekt naar manieren
om de Regel van Benedictus
en de benedictijnse spiritualiteit
vorm te geven.
Het kloosterleven verbinden met
rick timmermans
het gewone leven. De oblatenpater
van de Sint-Willibrord Abdij
in Doetinchem, Henry Vesseur,
snapt wel dat dit veel mensen
aanspreekt. “Het hoort bij een
maatschappelijke ontwikkeling.
Mensen willen weer ergens bijhoren.
De individualisering gaat nog
steeds door, maar ik zie vooral dat
mensen boven de dertig zoeken
naar gemeenschap en ondersteuning.”
Ambassadeurs
Henry Vesseur noemt de oblaten
ambassadeurs van de benedictijnse
spiritualiteit. “Ze zijn een
zegen voor de abij. Ze dragen iets
uit omdat het oblaat-zijn een persoonlijke
weg is.” Maar omdat de
73 hoofdstukken van de Regel
‘Sommigen bidden
het getijdengebed
in de trein’
van Benedictus bedoeld zijn voor
monastieken, is die persoonlijke
weg een puzzel. “Sommigen staan
eerder op om te bidden, anderen
doen dat ’s avonds laat, weer
anderen bidden het getijdengebed
in de trein naar hun werk, of zetten
de auto aan de kant. Iedereen
Breng andere katholieken op
de hoogte van uw kerstactiviteit!
Kersttentoonstellingen, kerstlunches,
kerstlezingen, kerstvieringen
enzovoort. Katholiek
Nieuwsblad biedt op papier en
op internet de mogelijkheid uw
kerstactiviteiten breed onder de
aandacht te brengen. Via www.
katholieknieuwsblad.nl/agenda
kunt u ons op de hoogte brengen
van uw activiteit. Dit kan ook
via agenda@katholieknieuwsblad.
nl en via de post (zie p. 23). De
activiteiten worden op internet
bekendgemaakt via onze agenda.
Een selectie hieruit wordt onder
de aandacht gebracht in de
papieren editie die op 11 december
verschijnt. (KN)
zoekt daarin zijn eigen weg”, zegt
pater Vesseur.
Het klooster wil de oblaten daarbij
zoveel mogelijk steunen. “In
de proeftijd voorafgaand aan de
belofte als oblaat te leven, zoeken
wij samen naar manieren om het
benedictijnse leven vorm te geven.
Daarnaast organiseren we twee
keer per jaar een oblatendag. Dan
‘Ik ga de chaos te lijf
met de Regel
van Benedictus’
boren we thema’s aan als gebed,
lezing van de regel, de oblatenbelofte
en meditatie. En iedereen is
natuurlijk welkom in het klooster
voor een gesprek met mij.”
Gezuiverd
De oblatuur heeft door de eeuwen
heen verschillende verschijningsvormen
gekend. Benedictus
riep hem in het leven om
kleine kinderen bij het klooster
te betrekken. Vanaf Hendrik II,
Duits keizer rond het jaar 1000,
is de oblatuur ontstaan zoals we
die nu kennen. Al was die volgens
Vesseur vooral titulair, een beloning,
een ereplaats. “In de loop
der jaren is de oblatuur steeds
verder uitgezuiverd en veel spiritueler
geworden – geëvolueerd
naar de behoeften van de tijd.”
Het kloosterbezoek is niet alleen
iets voor katholieken. Ook protestanten
en niet-gelovigen zijn
welkom in de abdij. Henk Gols
is dominee in de Maranathakerk
in Nijmegen, een PKN-gemeente,
en hij werkt in het Oecumenisch
Citypastoraat in de Stevenskerk.
Uit een enquête onder de lezers
van Inspiratie Magazine komt
naar voren dat het merendeel zeer
tevreden is over dit katholieke
gezinsmagazine. Ze kiezen voor
trefwoorden als interessant (54
procent), positief (54 procent),
bemoedigend (24 procent) en
informatief (34 procent).
Hoofdredacteur Anna Kruse is blij
met de uitkomsten, waar ook uit
naar voren komt dat de vormgeving
en leesbaarheid van het blad
hoog worden gewaardeerd. Opvallend
noemt zij dat maar liefst 87
procent van de inzenders aangeeft
achter het solidariteitsprincipe te
staan. “We vragen van de lezers
een jaarlijkse bijdrage in de productiekosten.
Wie meer wil geven,
maakt het daarmee mogelijk dat
mensen met een krappe beurs ons
blad voor minder lezen.”
Nog een verrassende conclusie uit
de enquête is, dat er grote behoefte
bestaat aan kennis en catechetisch
materiaal over het katholieke
Hij ziet al zo’n vijfentwintig jaar
met enige regelmaat een klooster
van binnen. Vijftien jaar geleden
besloot hij oblaat te worden van
de Sint-Willibrord abdij.
Chaos te lijf
“Ik ga de chaos in mijn leven te
lijf met de regel van Benedictus”,
zo vat hij zijn leven als oblaat
samen. Een paar keer per jaar
bezoekt Gols voor enkele dagen
de abdij om hoofd en hart vrij
te maken en nieuwe inspiratie
te vinden. Maar het oblaat-zijn
speelt zich vooral af in het leven
van alledag. “Ik probeer ruimte
te maken voor de belangrijkste
gebedstijden: het morgen-, middag
en avondgebed, ik bid alle
psalmen volgens een rooster van
zeven weken, lees regelmatig uit
de Regel van Benedictus en laat
me bovendien inspireren door
een oecumenische heiligenkalender.”
Dat schept structuur in zijn leven.
Het geeft hem ruimte onbelangrijke
zaken achterwege te laten en
tijd te nemen voor de belangrijke
dingen. “Ik ga elke ochtend heel
vroeg uit mijn bed om een psalm
te lezen en te bidden. Daarna lees
ik literatuur waar ik me altijd al
in wilde verdiepen, bijvoorbeeld
iets over moderne kunst. Als ik
dan om negen uur een vergadering
heb, kijk ik tegen allemaal
slaperige hoofden aan, maar heb
ik al iets moois gelezen. Dat geeft
echt een kick.”
Leven met de Regel is een verdieping
voor Gols, maar het is
niet gemakkelijk om levenslessen
te trekken uit een geschrift
dat zo’n vijftien eeuwen geleden
geschreven is. “Omgaan met de
Regel kost tijd. Om vruchten te
plukken, moet je de wereld van
Actie Inspiratie Magazine
geloof, ook bij lezers die niet sterk
kerkbetrokken zijn.
Voor de feestdagen komt Inspiratie
Magazine met een speciale
cadeauactie. Ook KN-lezers kunnen
hier aan meedoen. Voor €
23,50 geeft u bijvoorbeeld het
gezin van uw zoon of dochter
een jaar lang Inspiratie Magazine
cadeau. Kijk voor meer informatie
op www.inspiratiemagazine.nl of
gebruik de bon op p. 23. (KN)
katholiek nieuwsblad nummer 47 | 20 november 2009

Pater Vesseur (l) met oblaat Henk Gols in de abdij van Doetinchem: “Oblaten zijn ambassadeurs van de benedictijnse spiritualiteit.”
de regel instappen en verkennen.
Belangrijk is dat je de effectiviteitsgedachte
loslaat. Je pakt
vanzelf de geest van de Regel op
en na verloop van tijd kom je
erachter waar je naartoe moet in
je leven.”
Monnik in de wereld
Antoine Bodar kan dat beamen.
Als priester in de wereld wil hij
behoren tot een orde. Welke
dat moest zijn, was voor hem
geen vraag. Hij wilde benedictijn
zijn. Als kind kwam hij al in de
abdij van Egmond en in 1985,
een paar jaar voor zijn wijding,
werd hij oblaat in Vaals. In 1989
overwoog hij serieus monnik te
worden, maar hij werd priester.
Alhoewel, hij zegt zelf wel mon-
Op maandag 23 november
om 9.00 uur in Leven met
God spreekt zuster Anne
Marie Magermans over de
Wonderdadige Medaille en
de verschijningen in Rue du
Bac (herhaling om 20.00 uur).
Op maandag 23 november om
11.00 uur in de Theologische
Academie spreekt deken A.
Franssen uit Venlo over ziekenbezoek
(herhaling om 21.00
uur).
Op dinsdag 24 november
om 10.00 uur in de Spirituele
Lezing geeft pater Bots s.j.
nik te zijn. “Ik ben een monnik
in de wereld, want zo leef ik.”
In zijn appartement in Amsterdam,
omgeven door duizenden
boeken, zit Bodar voor het raam.
Als hij in gedachten verzonken
nadenkt over zijn leven als
oblaat, krult er zo nu en dan een
glimlach om zijn lippen. “Ik voel
me op twee manieren verbonden
met de benedictijnen. De eerste is
dat de abdij in Vaals mijn eigenlijke
huis is en de tweede is dat ik
probeer te leven in de geest van
de Regel van Benedictus.”
De geest van die regel ziet hij
vooral terug in de schoonheid
van de benedictijnse liturgie.
“Ik bewonder het grote vermogen
van de benedictijnen van de
een lezing met de titel Petrus
werd bang en schreeuwde:
Heer, red mij! (herhaling om
22.15 uur).
Op dinsdag 24 november om
11.00 uur in de Theologische
Academie een lezing door
prof. Alting von Geusau over
de scheiding van Kerk en staat
(herhaling om 21.00 uur).
Op vrijdag 27 november om
9.00 uur In gesprek met…
Katholiek Nieuwsblad. Het
wekelijkse panelgesprek over
onderwerpen die de redactie
van Katholiek Nieuwsblad
vorm naar de inhoud te gaan. Als
ik celebreer of zing, is mijn aandacht
er soms niet bij omdat ik
moe of verstrooid ben. Dan bid
ik: ‘Heer kom mij te hulp. Ik geef
mijn handen en mijn stem, maar
help mij want er beweegt niets in
mij.’ De benedictijnen leren mij
dat mijn hart bewogen wordt als
ik mooi zing, ook al ben ik van
binnen dor.”
Intreden
Bodar werd oblaat in Vaals omdat
hij vindt dat de monniken daar
de katholieke Kerk van de eeuwen
voortzetten. Het oblaat-zijn
betekent veel voor hem, ook al
kan hij niet direct aanwijzen hoe
dat zich uit. “In Rome is mij een
paar keer gevraagd of ik benedic-
bezighouden (herhaling om
20.00 uur).
Op zaterdag 28 november om
10.00 uur in de Spirituele Lezing
geeft pater Jan Meeuws een
lezing over de schoonheid van
Christus (herhaling om 19.00
uur en om 22.20 uur).
Radio Maria Nederland &
Vlaanderen is te beluisteren
via de middengolf (675 AM) en
via www.radiomaria.nl.
tijn ben. Ik ben altijd heel trots
als ze dat denken. Ze kunnen dat
misschien zien aan de manier
waarop ik bid. Ik ben een vrolijk
mens en iemand van kwinkslagen,
maar ik bid en celebreer heel
ingetogen. Dat is de benedictijnse
kant.”
Maar eigenlijk is de oblatuur voor
Bodar niet voldoende. Hij zou wel
een stap verder willen doen. “Het
bidden, het schikken in de orde
van de benedictijnen, dat vind ik
eigenlijk mooier dan wat ik nu
doe. Maar mijn talenten liggen
nu eenmaal ook gedeeltelijk in
de wereld. Het klooster lonkt nog
wel. Het kan best zijn dat ik op
een gegeven moment bij de abt
aanklop en vraag of ik alsnog kan
intreden.” •
...te doen staat
nenschilder Geert Hüsstege een
expositie in de parochiezaal van
de Gerarduskerk. Op zaterdag 28
november van 11 tot 17 uur en op
zondag
29 november van 12 tot 17 uur.
Toegang is gratis.
Info: (040) 842 36 52,
www.iconen.nl
Bezinningsdag gezinnen
Heiloo, zo 29 nov
De Blauwe Zusters houden in hun
klooster een bezinningsdag voor
gezinnen en jongeren. Er is een
speciaal programma voor kinderen.
De dag is gevuld met lezingen,
stille aanbidding, rozenkransgebed
en een Eucharistieviering.
Info: (072) 505 40 51,
www.blauwezusters.nl
10 jaar Taizékoor
Stramproy, zo 29 nov
Het Taizékoor Stramproy viert zijn
tienjarig bestaan met een middagprogramma
in gemeenschapshuis
De Zaal. Centraal staan een
(hernieuwde) kennismaking met
het gedachtengoed en de muziek
van Taizé en tijd voor ontmoeting.
Aanvang 14 uur. Afsluiting om 17
uur met een Taizéviering.
Info: (0475) 33 48 14, taizekoor_
stramproy@hotmail.com
Priesterspiritualiteit
Kerkrade, di 1 dec
Mgr. Schröder houdt een lezing
voor de Servatiusacademie over
de spiritualiteit van de priester.
Aanvang 19.30 uur met een H. Mis
in de bovenkapel van het seminarie
Rolduc.
Info: (045) 521 78 73,
j.vonhogen@home.nl
Eerherstel tot H. Hart
Den Bosch, vr 4 dec
De gebedskring van het Heilig
Hart van Jezus brengt ieder eerste
vrijdag van de maand eerherstel
tot het H. Hart van Jezus. Aanvang
12.30 uur met een Eucharistieviering
in de Sint-Jan.
Info: (073) 641 05 56,
pouwcoense@home.nl
nummer 47 | 20 november 2009 katholiek nieuwsblad
1
Foto: Theo Oude Spraakste
www. .nl

Vrouwenhandel
‘Ik voel me nog een keer gebruikt’
Mensenhandel is een moderne
vorm van slavernij. Door wanhoop
gedreven, geven veel vrouwen
uit arme landen toe aan
de mooie toekomst die hun
wordt voorgespiegeld door mensenhandelaren.
Vrouwen die
denken hier als secretaresse of
schoonmaakster aan het werk
te gaan, komen bedrogen uit.
Een voor een belanden ze in de
seksindustrie waar ze zich onder
dwang prostitueren.
Het is onbekend hoeveel vrouwen
in Nederland slachtoffer
zijn van seksuele uitbuiting.
Vermoed wordt dat het om duizenden
vrouwen gaat. Een groot
en duister probleem waar hulp
slechts mondjesmaat gegeven
kan worden. Onderzoekers en
hulpverleners doen wat ze kunnen,
maar stuiten vaak op een
muur. Slachtoffers van mensenhandel
durven vaak niet naar de
politie te stappen uit angst voor
represailles van de mensenhandelaar.
Slinks
“Het beeld dat alleen domme en
naïeve vrouwen slachtoffer van
mensenhandel worden, klopt
niet. Het overkomt ook vrouwen
die in een economisch vicieuze
cirkel zitten”, zegt Sanne Kroon
van BlinN, een organisatie die
zich inzet voor positieverbetering
van slachtoffers van mensenhandel.
“Mensenhandelaren
gaan heel slinks te werk. Een
vrouw die hulp van ons kreeg,
studeerde rechten. Via een aanbod
stage te lopen kwam zij naar
Nederland. Op een vaag tussenbureau
moest zij haar paspoort
inleveren voor een kopietje.
Daar gaven ze haar een foto van
haar zoontje en zeiden dat ze
wisten waar hij was. Om te laten
zien dat het menens was, lieten
ze ook een foto van haar hond
zien, die ze hadden opgehangen.
Wat kon die vrouw anders? Ze
werd onder grote dreigementen
gedwongen haar lichaam te verkopen.
Gelukkig wist deze vrouw
te ontsnappen.”
Traumatisch
Angst voor represailles is een
grote kracht die effectieve hulpverlening
voor slachtoffers in
de weg staat. Volgens Sanne
Kroon is dit niet het enige probleem
waar vrouwen die willen
vluchten tegenaan lopen. “Een
slachtoffer van mensenhandel
heeft nooit papieren op zak. De
politie denkt dan ‘Hé, een illegale
migrant’ en pakt de vrouw
op. Een politieagent vraagt vaak
niet door en merkt niet altijd op
dat hij een slachtoffer van mensenhandel
tegenover zich heeft.
Op die manier komen veel vrouwen
in de vreemdelingenbewaring
terecht. Je kunt je voorstellen
dat het uiterst traumatisch
is wanneer je als slachtoffer van
Gedwongen prostitutie. Een nachtmerrie die voor duizenden vrouwen dagelijkse
werkelijkheid is. Mooie woorden en toekomstperspectief lokten hen naar Nederland.
Nu staan ze achter de ramen en worden ze bedreigd. Een enkeling weet te ontsnappen,
maar ook in handen van de politie zijn hulp en bescherming niet zeker.
een misdrijf in de gevangenis
belandt.”
Strafproces centraal
De Nationaal Rapporteur Mensenhandel
komt het probleem
dat slachtoffers van mensenhandel
onterecht in vreemdelingenbewaring
belanden in
haar onderzoeken ook tegen.
“Bij de geringste aanwijzing
dat het gaat om een slachtoffer
van mensenhandel moet het
slachtoffer bedenktijd krijgen
om aangifte te doen of op een
andere manier meer te werken
met politie en justitie. Dan hebben
ze recht op bescherming.
Voorkomen moet worden dat
slachtoffers van mensenhandel
in vreemdelingenbewaring worden
gezet.” De politie doet hierin
wat ze kan. Volgens haar is
er met de kwalificatie van politiepersoneel
dat zich bezighoudt
met mensenhandel niets mis.
Het probleem zit in voldoende
capaciteit, “een aandachtspunt
wat ik ieder keer weer noem in
mijn rapportages”.
Als de politie het vermoeden
heeft dat een vrouw slachtoffer
van mensenhandel is, wordt zij
doorgestuurd naar CoMensha.
Als zij inderdaad slachtoffer
is, heeft een vrouw drie maanden
de tijd na te denken of ze
aangifte wil doen of niet. Van
de 716 vrouwen die vorig jaar
hulp zochten deden 211 vrouwen
aangifte bij de politie. Als
een vrouw besluit dat te doen
of op andere wijze mee wil werken
aan opsporing van de dader,
belandt zij in de B9-regeling en
krijgt ze een tijdelijke verblijfsvergunning.
Maar angst dat de
handelaar zijn dreigementen
waar zal maken, weerhoudt veel
vrouwen ervan aangifte te doen.
Het gevolg is dat hun bescherming
vervalt en dat de vrouwen
terug moeten naar het land van
herkomst. In deze werkwijze
krijgen volgens Sanne Kroon
veel slachtoffers van mensenhandel
niet de rechten die ze
zouden moeten krijgen. “Dat
komt omdat het strafproces
centraal staat en niet de rechten
van deze vrouwen.”
Verkracht
De Nationaal Rapporteur Mensenhandel
is het daar niet
helemaal mee eens. “Het strafrechtelijk
onderzoek is heel
belangrijk en staat uiteindelijk
ook in dienst van het slachtoffers,
want voor hen is het ook erg
belangrijk dat de daders worden
veroordeeld. Als ik kijk naar de
bedenktijd die vrouwen krijgen
en de B9-regeling, dan zie ik dat
de positie van deze vrouwen in
rick timmermans
“De staat zou alle slachtoffers van mensenhandel moeten helpen, ongeacht of ze met de politie meewerken of niet.”
‘De staat zou alle
slachtoffers van
mensenhandel
moeten helpen’
de laatste jaren sterk verbeterd
is. De mensenrechten zijn een
belangrijke leidraad bij de wijze
waarop wordt omgegaan met dit
soort zaken.”
Op straat
De stevige kritiek die BlinN
heeft is gebaseerd op ervaring en
onderzoek. Bijna alle vrouwen
die hulp zoeken komen bij hen
terecht. “Wij werken aan een
nieuw toekomstperspectief voor
de slachtoffers. Veel vrouwen
hebben het gevoel dat ze keer op
keer verkracht werden door hun
klanten. Je kunt je voorstellen
dat die vrouwen uiterst getraumatiseerd
zijn. Wij bieden sociopsychologische
hulp aan zodat
ze hun problemen verwerken
en straks weer verder kunnen.”
Niet alle slachtoffers krijgen de
kans het hulptraject af te ron-
‘Alleen als je
nuttig bent,
heb je rechten’
den zegt Sanne “Als vrouwen
geen aangifte doen, besluiten
verdere medewerking aan het
strafproces te stoppen of als een
zaak geseponeerd wordt, dan
staan ze op straat en hebben
ze geen recht meer op bescherming,
hulp en opvang.”
In een mensenhandelzaak hebben
vrouwen vaak minimale
aanwijzingen voor de politie.
Als er te weinig informatie is om
een zaak rond te krijgen, wordt
de zaak door het Openbaar
Ministerie geseponeerd. “Een
vrouw kan twee jaar meewerken
aan een onderzoek, maar wordt
de zaak geseponeerd, dan moet
ze alsnog terug naar het land
van herkomst. Dat vinden wij
nogal onmenselijk. Daarnaast
is het vaak gevaarlijk voor vrouwen
terug te keren naar hun
thuisland, omdat daders daar
hun netwerk hebben waardoor
de kans opnieuw slachtoffer
van mensenhandel te worden
niet uitgesloten is”, zegt Sanne
Kroon.
Humanitaire gronden
“Als een verdachte veroordeeld
wordt voor mensenhandel of
voor een daaraan gerelateerd
misdrijf, krijgt het slachtoffer
die in de B9 zit een vergunning
tot voortgezet verblijf. Als de
zaak niet leidt tot een veroordeling,
kan een slachtoffer in
bepaalde gevallen aanspraak
maken op een vergunning tot
voortgezet verblijf op humanitaire
gronden”, zegt Dettmeijer-
Vermeulen.
Ook wanneer een zaak langer
dan drie jaar speelt, heeft het
slachtoffer recht op een verblijfsvergunning.
Sanne Kroon:
“Een cliënt van ons vroeg een
verblijfsvergunning aan op
humanitaire gronden. Ze had
twee jaar meegewerkt aan een
onderzoek, maar door gebrek
aan bewijs werd de zaak stopgezet.
Haar verzoek werd afgewezen,
omdat ze niet kon aantonen
dat ze gevaar liep. Die vrouw zei
tegen ons ‘Ik voel me nog een
keer gebruikt. Bescherming? Ze
beschermen me alleen zolang ze
me nodig hebben. Alleen als je
nuttig bent voor het strafproces
heb je als slachtoffer rechten.’”
Prioriteit
De onzichtbaarheid van het illegale
sekscircuit is een groot probleem
bij het opsporen en vervolgen
van mensenhandelaren.
Hoog op het prioriteitenlijstje
van de Nationaal Rapporteur
Mensenhandel staat “handhaving-
en opsporingsactiviteiten
richten op de illegale sector.
Daar wordt nog te weinig energie
in gestoken”. Sanne Kroon
vindt dat er bij de politie wel veel
goeds gebeurt, maar dat er wel
meer aandacht voor signalering
moet komen. Voor BlinN is het
allerbelangrijkst dat alle slachtoffers
van een ernstig misdrijf
als mensenhandel beschermd
worden. “De staat zou alle
slachtoffers van mensenhandel
moeten helpen, ongeacht of ze
met de politie meewerken of
niet.” •
nummer 42 | 17 oktober 2008 katholiek nieuwsblad
1
Foto: Herman Wouters / Hollandse Hoogte

Prostitutie
Jezus volgen op de Wallen
Nauwe straatjes waar rode lampen je de weg wijzen
in het duister: onmiskenbaar het straatbeeld van de
Wallen in Amsterdam. Een onprettige locatie, maar toch
schijnt het licht van Christus hier. Het Scharlaken Koord
biedt, geïnspireerd door de bijbel, hulp aan prostituees.
Het is dé rosse buurt van Nederland.
Een plek waar geëmancipeerde
vrouwen vrijwillig
werken, zegt de één, de ander
gruwt en spreekt er schande
van. Opvallend is de positie van
Jezus tegenover vrouwen van
lichte zeden. Hij bezocht hen en
sprak met hen, wat op zijn minst
opmerkelijk is. In de voetsporen
van Jezus treden, dat willen de
medewerkers en hulpverleners
van Het Scharlaken Koord, een
project van Stichting Tot Heil
des Volks. Vanuit hun kantoor
midden in het de Wallengebied
bezoeken hulpverleners prostituees
die hulp nodig hebben. En
soms, als er gelegenheid voor is,
gaan ze naar binnen en bidden
ze met deze vrouwen. Henk van
Rhee is algemeen directeur van
Stichting Tot Heil des Volks. We
spraken met hem en zijn collega
Marijke Bakker, manager
van Het Scharlaken Koord, over
de situatie van prostituees, hun
hulpvragen en de alternatieven
die de organisaties aan deze
vrouwen kunnen bieden.
Hoe verlenen jullie hulp?
Van Rhee: “Toen we begonnen
met ons werk op de Wallen
deden we voornamelijk straatwerk.
We bezochten de vrouwen
achter de ramen en probeerden
te achterhalen waar hun noden
liggen.”
Bakker: “Naast de directe hulp
van het straatwerk zijn wij op
twee andere terreinen actief. Het
tweede aspect van onze hulp is
het maatschappelijk werk. We
inventariseren welke hulpvraag
er is en dan besluiten we welke
weg we moeten inslaan om een
vrouw te helpen. De derde tak
is preventie, gericht op meiden.
We geven lessen om meisjes
weerbaar te maken op het gebied
van seksualiteit. Loverboys krijgen
daarin speciale aandacht.”
Wat is het verschil tussen Het
Scharlaken Koord en nietchristelijke
organisaties?
Bakker: “Er zijn hier geen andere
organisaties die net zo’n breed
aanbod van hulp en voorlichting
bieden. Natuurlijk, er wordt
ook door anderen goed werk
gedaan, maar in onze identiteit
en ons uitstapprogramma zijn
wij uniek. Vanuit onze christelijke
visie laten we doorschemeren
dat er meer is dan alleen
de hulpverlening. Als vrouwen
willen, dan bidden we met hen,
maar we respecteren het ook als
vrouwen daar geen belangstelling
voor hebben. Het is voor
rick timmermans
ons geen voorwaarde dat een
vrouw tot geloof komt.”
Wat is jullie doel?
Van Rhee: “Het doel is aansluiten
bij de hulpvraag van de vrouwen.
Onze motivatie is Gods woord,
wij weten dat God vrouwen niet
voor de prostitutie heeft geschapen.”
Bakker: “Wij bieden een uitstapprogramma
aan. Als vrouwen
aangeven dat ze willen stoppen
met de prostitutie, dan helpen
wij graag. De redenen waarom
vrouwen niet uit de prostitutie
kunnen stappen, vormen de
basis van het uitstapprogramma
dat wij geschreven hebben.”
Een uitstapprogramma?
Bakker: “Veel vrouwen geven
aan dat ze uit de prostitutie willen
stappen. Uit een enquête die
wij onder raamprostituees hielden,
bleek dat tweederde van de
vrouwen dat graag wil. Maar dat
gaat niet zomaar. Als vrouwen
uitstappen, hebben ze geen geld
om een huis te betalen en hebben
ze vaak niet meer op hun
cv staan dan: ‘werkervaring als
raamprostituee’. In ons uitstapprogramma
bieden wij gepaste
hulp. Samen met uitzendbureau
Randstad en met woonstichting
De Key hebben wij een traject
ontwikkeld waardoor vrouwen
scholing kunnen krijgen en
waarin een goed onderkomen
voor hen wordt gezocht. Daardoor
stappen vijftig vrouwen
per jaar uit de prostitutie. De
verwachting is dat dit jaar zelfs
meer vrouwen uitstappen door
de extra mogelijkheden die wij
nu kunnen bieden.”
Kunnen jullie iets doen voor
prostituees die slachtoffer zijn
van mensenhandel?
Van Rhee: “We proberen hen
te helpen, maar gerichte hulp,
zoals ons uitstapprogramma,
kunnen we hen niet aanbieden,
omdat die wettelijke mogelijkheden
er niet zijn. Op psychosociaal
gebied kunnen we wel
hulp verlenen. We zoeken naar
nieuwe mogelijkheden, vooral
op het gebied van voorlichting
en preventie. Illegale vrouwen
die willen uitstappen, zullen we
altijd naar de politie sturen. Die
kan echt wat doen.”
Bieden jullie alleen hulp aan
prostituees?
Van Rhee: “We onderzoeken op
dit moment of we ook hulp kunnen
gaan bieden aan bezoekers
van prostituees. Als het cijfer
Fotomontage: iStock en Jaco Klamer / Hollandse Hoogte
klopt, zijn er in Amsterdam tussen
de zeven­ en achtduizend
sekswerkers. Dat betekent dat er
een veelvoud aan bezoekers is. Uit
de literatuur weten we dat een
groot deel van deze mannen heel
grote problemen heeft. Mannen
met relatieproblemen, met een
verknipt beeld van seksualiteit of
mannen die in het verleden seksueel
misbruikt zijn. Als het goed
is, gaan volgend jaar vrijwilligers
’s avonds de straat op om mannen
aan te spreken met de vraag
of ze hulp nodig hebben.”
Dat is een ambitieus plan.
Van Rhee: “Ja! Maar dat is ook
een beetje het karakter van Stichting
Tot Heil des Volks. Al vanaf
1855 zoeken wij naar nieuwe
projecten, naar onbeantwoorde
hulpvragen. Bij sommige mannen
is het routine geworden naar
een prostituee te gaan, maar bij
andere mannen kan er een diepe
nood achterzitten waar ze nooit
over konden praten. Wij willen
hen daar graag bij helpen. Jezus
is ook gekomen om de zonden
van deze mannen te vergeven.
Maar Jezus zegt ook: ga heen,
Henk van Rhee: “Wij zijn de navolgers
van Jezus die je kunt tegenkomen op de
Wallen.”
kom tot je doel en zondig niet
weer.”
‘Het Scharlaken Koord’ doet denken
aan het teken van de prostituee
Rachab uit de bijbel.
Bakker: “In de bijbel staat scharlaken
voor zonde. Een scharlaken
koord was net zoiets als het
rode licht dat je nu ziet in de
rosse buurt. Aan de andere kant
werd scharlaken ook gebruikt
in de tabernakel, waar het voor
verlossing stond. Het staat voor
onreinheid, maar ook voor reiniging
door het bloed van Christus.
Wij hopen dat het vooral, net
als voor Rachab, een teken tot
behoud zal zijn.”
Worden jullie gezien als de moralisten
van de Wallen?
Van Rhee: “Vroeger werd er smalend
tegen ons aangekeken: ‘Jullie
hebben nog niet door dat het een
normaal beroep is.’ Daar hebben
we ons nooit iets van aangetrokken.
Ineens was er een omslag
en kwam er waardering voor
de manier waarop wij vrouwen
een alternatief aanbieden. Door
dwars te zijn en geïnspireerd door
de bijbel hulp te verlenen, is er
uiteindelijk erkenning gekomen.
Het Scharlaken Koord staat zelfs
op de lijst met achttien veelbelovende
emancipatieprojecten van
het ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap.”
Hoe houden jullie de moed erin?
Bakker: “We kunnen elk jaar
honderd vrouwen helpen, waarvan
er vijftig uitstappen. Maar al
konden we er maar twee helpen,
dan nog zouden we het doen. Wij
vinden dat je er moet zijn voor de
vrouwen, die opdracht heb je als
christen.”
Van Rhee: “In de korte bediening
die Jezus hier op aarde had,
nam hij regelmatig de tijd voor
gesprekken met een prostituee.
Dat is een heel bijzondere keuze
geweest. Daarin houdt Hij ons
iets voor.”
Jezus op de Wallen?
Van Rhee: “Wij zijn de navolgers
van Jezus die je kunt tegenkomen
op de Wallen. Het mooiste zou
zijn als we bij alles wat we doen,
kunnen zeggen dat we daarmee
in Jezus’ voetspoor treden.” •
nummer 43 | 24 oktober 2008 katholiek nieuwsblad
15

Maatschappij
‘De portemonnee moet wel open’
Het klimaatverdrag van
Kyoto loopt in 2012 af.
Om de klimaatverandering
in de hand te houden,
praten regeringsleiders
vanaf komende maandag
in Kopenhagen over oplossingen
en maatregelen.
Arie Slob (CU): “Het zou
een blamage zijn als we
geen stappen durven zetten
en op oude voet doorgaan.”
rick timmermans
In Kopenhagen zitten van 7 tot
18 december milieuministers en
regeringleiders om de tafel om
afspraken te maken over een
nieuw wereldwijd klimaatverdrag
als opvolger van het Kyotoprotocol.
Voorkomen moet worden
dat in 2050 de gemiddelde temperatuur
op aarde met meer dan
twee graden Celsius is gestegen.
Daarom moet de concentratie
van broeikasgassen in de atmosfeer
flink dalen. Minister Cramer
(Milieu) schrijft op haar
weblog dat in Brussel de klokken
gelijk staan. “Dat we de uitstoot
van CO2 met 30 procent (ten
opzichte van 1990 – red.) verminderen,
hebben we nog eens
herbevestigd.”
‘Een soort coalitieakkoord’
Een nieuw verdrag is noodzakelijk
omdat het Kyotoprotocol in 2012
afloopt. In het in 2007 gepubliceerde
rapport van het IPCC, het
klimaatpanel van de Verenigde
Naties, concluderen wetenschappers
dat de verandering van het
klimaat toe te schrijven is aan
menselijk handelen. De rapporten
van het IPCC zijn de basis
voor de onderhandelingen over
een nieuw klimaatverdrag.
Van de ruim 190 landen die zijn
uitgenodigd voor de top, hebben
tot nu toe ongeveer zeventig
staatshoofden of regeringleiders
ScherpenHeuvel
Gewoon mens
Klaas werkte al 25 jaar in de
fabriek van de gloeilampenfabrikant
in het zuiden des lands.
Hij had veel meegemaakt in de
ontwikkeling van verlichting en
nummer 49 | 4 december 2009
Foto: AP
Prof. Klaas van Egmond: “De klimaatverandering gaat sneller dan we dachten. In Groenland smelten de ijskappen bijvoorbeeld veel harder dan verwacht.”
toegezegd aanwezig te zijn. De
hoofddoelen waarover zij gaan
onderhandelen zijn afspraken
over de reductie van broeikasgassen
door geïndustrialiseerde
landen, toezeggingen van arme
landen ook een bijdrage te leveren
en geld van de rijke landen
om klimaatbeleid in ontwikkelingslanden
mogelijk te maken.
Maar er wordt geen verdrag getekend
in Kopenhagen. Minister
Cramer sprak van een soort coalitieakkoord
met politiek bindende
afspraken. De basis voor een
verdrag dat later, als juristen zich
erover gebogen hebben, alsnog
tot stand kan komen.
Lef gevraagd
Arie Slob, fractievoorzitter van
was trots op zijn werk. Hij was
nu een belangrijk medewerker
voor de productie van een speciaal
soort spaarlamp. Hij werkte
al ruim zeven jaar op deze afdeling
en men waardeerde hem
zeer. Iedereen hoopte dat hij
nog een aantal jaren zou blijven.
Toen kwam er echter een plek
vrij op een andere afdeling en
Klaas dacht: “Dit is mijn kans.
Ik heb zeven jaar gewerkt aan de
spaarlamp, maar nu kan ik naar
een afdeling waar ik de baas ben
over een baanbrekend Europees
project voor een nog duurzamer
soort lamp. Het is een nieuwe
functie en ik kan dus de richting
bepalen van dit project.”
Klaas ging ervoor en zijn omgeving
was trots dat hij, met zijn
de ChristenUnie, drong er tijdens
de algemene beschouwingen in
september bij de minister-president
op aan naar Kopenhagen te
‘Papier verandert
de wereld niet’
gaan. En met succes. Balkenende
heeft toegezegd. Daarmee heeft
Nederland twee vertegenwoordigers
in Kopenhagen. Voordat de
regeringleiders op de laatste twee
kwaliteiten, deze stap wellicht
zou gaan zetten. Maar helaas,
op het laatste moment ging het
niet door. Klaas baalde – hij had
deze stap graag gezet – maar
was blij dat hij het in ieder geval
geprobeerd had en ging weer
vol enthousiasme aan de slag
op zijn ‘oude’ afdeling. Zijn collega’s
vonden het jammer voor
hem dat het niet doorging, maar
waren ook wel weer blij dat hij bij
hen bleef.
Een vriend van hem, Klaas-
Jan, was kort daarvoor hetzelfde
overkomen. Hij was een goede
voetballer bij een Nederlandse
topclub en stond op de verlanglijst
van een grote Italiaanse club.
Absolute top van Europa. Eerst
twijfelde hij of hij zijn belang-
katholiek nieuwsblad
dagen van de conferentie in actie
komen, gaan alle milieuministers
met elkaar in gesprek. Minister
Cramer zal erbij zijn.
Slob is hoopvol als het gaat om
de betekenis die Kopenhagen kan
hebben voor de wereldwijde vraagstukken
over het klimaat, maar hij
is er nog niet helemaal gerust op.
“Uiteindelijk moeten de regeringleiders
gezamenlijk de stappen
zetten.” Hij vreest dat sommige
landen niet het lef hebben die
stappen daadwerkelijk te zetten.
“Het zou een blamage zijn dat we,
op het moment waarop we beseffen
niet op de oude manier door
te kunnen gaan, nalaten echte
stappen te zetten. Maar dan moet
de portemonnee wel open. Landen
kunnen dat nalaten uit vrees
stelling wel zo openlijk moest
tonen, maar al snel zwichtte hij.
Hij besprak het met zijn teamgenoten
en die gunden hem deze
stap. Wat een eer voor de club
en voor Klaas-Jan. Het was bijna
rond, de clubs waren eruit, maar
toen kwam er iets tussen. Een
Braziliaanse spits kreeg de voorkeur
in Italië. Klaas-Jan was diep
teleurgesteld en moest slikken.
Zijn droomtransfer was van de
baan. Zijn club treurde mee,
maar zijn coach en medespelers
dachten ook aan zijn doelpunten
en dat hij nu bleef. Klaas-Jan
trainde die weken hard als altijd
en bleef scoren, en was gelukkig.
Zo heeft iedere Nederlander zijn
teleurstellingen en zijn ervaringen
dat een baan, een transfer
voor de economische impact voor
hun eigen land.” Professor Klaas
van Egmond, faculteitshoogleraar
geowetenschappen aan de
universiteit Utrecht, is ervan
overtuigd dat een akkoord in
Kopenhagen hard nodig is. “De
klimaatverandering gaat sneller
dan we dachten. In Groenland
smelten de ijskappen bijvoorbeeld
veel harder dan verwacht.
Het tweede probleem is de voorspelling
dat in 2050 9,5 miljard
mensen op aarde wonen. Kopenhagen
is de generale repetitie: zijn
wij bereid opwarming tegen te
gaan en kunnen wij gezamenlijk
afspraken maken om klimaatconflicten
tegen te gaan?”
Lees verder op pagina 21
of een verkering niet doorgaat.
Waarom zegt Balkenende niet
gewoon: “Ik was geen kandidaat,
maar – we weten allemaal
hoe dat gaat in het diplomatieke
spel – wel een beetje
kandidaat. Natuurlijk had ik
die baan graag gedaan als ik
ervoor gevraagd was. En net
als iedere Nederlander die iets
graag wil, baal ik ervan dat dit
voor mij niet doorgaat. En net
als iedere Nederlander ga ik nu
weer gewoon verder met mijn
huidige werk en dat blijf ik met
volledige inzet doen. Daar mag
u mij aan houden.” Dan had de
premier zich een gewoon mens
getoond. Daar houden we van.
frank van den heuvel

Geen actie tegen kindermisbruik
Seksueel misbruik, incest,
abortussen en soa’s, voor
honderden minderjarige
niet-westerse allochtone
meisjes is het aan de orde
van de dag. De Surinaamse
artsonderzoeker Nizaar
Makdoembaks deed elf
jaar onderzoek naar geheime
abortussen en kindermisbruik.
Dat er niets
gebeurt, getuigt volgens
Makdoembaks van “puur
racisme”. rick timmermans
“Een kind van twaalf jaar had een
seksuele relatie met haar vader.
Toen ze begon met menstrueren
moest ze van haar vader met
orale anticonceptie beginnen. De
pil werd niet goed gebruikt en op
haar veertiende ondergaat ze in
2000 haar eerste, in 2001 haar
tweede en het jaar daarna haar
derde abortus. Omdat de derde
abortus mislukte, ondergaat
ze drie weken later haar vierde
abortus.” In het boek Geheime
abortus maskeert kindermisbruik,
van Nizaar Makdoembaks, zijn
tientallen voorvallen te lezen van
meisjes die het slachtoffer zijn
van seksueel geweld.
Incest en seksueel misbruik van
kinderen komen vooral voor in
achterstandswijken van grote
steden. Makdoembaks was elf
jaar arts in de Bijlmer en zag in
die periode negenhonderd vrouwen
langskomen die zwanger
waren. Vierhonderd, van wie
de helft minderjarig, lieten hun
kind aborteren. “Bij de helft
van die groep was waarschijnlijk
sprake van misbruik. Honderd
meisjes lijkt een kleine groep,
maar ik kan alleen spreken voor
mijn eigen praktijk. Er is sprake
van een ernstig misdrijf en
zo moet je het ook bekijken.”
Weerstand
“Deze meisjes komen vaak uit
een eenoudergezin. Als de moeder
een relatie krijgt met een nieuwe
man, ziet die de dochter vaak in
dezelfde lijn als de moeder, maar
dan mooier, jonger, strakker en
leuker. Eigenlijk zijn het pedofielen
die nu geen seksvakantie naar
Thailand meer hoeven te boeken.”
Deze jonge tieners gaan een
tijd tegemoet waarin ze vaak worden
verkracht, waarin de moeder
haar nieuwe vriend beschermt, ze
herhaaldelijk geaborteerd worden
en soa’s oplopen. Makdoembaks
vindt dat het zo niet langer kan,
maar stuit op grote weerstand.
Sinds 1984 kent Nederland
legale abortus, de Wet afbreking
zwangerschap (WAZ). Volgens
de onderzoeker gaat een aantal
1
Foto: WFA / Rein van Zanen
dingen bij de uitvoering van deze
wet grondig mis en zijn vooral
jonge allochtone meisje daar de
dupe van. Daarnaast stimuleert
de wet abortussen en zorgen de
regels ervoor dat een strafrechtelijk
onderzoek naar daders van
kindermisbruik bijna onmogelijk
is.
“Als een meisje van mij hoort dat
de urinetest positief is, is de eerste
reactie die ik krijg “ik wil het
niet, het moet eruit”. Die meisjes
worden helemaal panisch. Ik
probeer hen te kalmeren en leg
uit dat ze over vijf dagen moeten
terugkomen om te beslissen of ze
het kind willen houden of niet.”
De reden waarom de meisjes het
kind niet willen hebben is hoofdzakelijk
financieel. Ze hebben
vaak een contract met hun werkgever
waar ze niet onderuit kunnen,
ze staan er alleen voor of ze
hebben al twee kinderen en geen
geld om een derde kind te onderhouden.
“Toch komt de helft
van deze meisjes na vijf dagen
niet meer terug. Vaak omdat de
vader van het kind beloofd heeft
haar financieel te ondersteunen,
omdat een zus heeft gezegd dat
ze op haar kinderen zal passen
et cetera. Mijn advies: verleng de
bedenktijd van vijf dagen naar
twee weken. Dat is een simpele
verandering van de wet die
ervoor zal zorgen dat het aantal
abortussen onder migranten met
driekwart zal verminderen.”
Racisme
Op het eerste gezicht lijkt het
boek een schreeuw te zijn om
kinderen te beschermen tegen
seksueel misbruik, om het aantal
abortussen terug te dringen en de
daders achter de tralies te krijgen.
Maar wie verder kijkt, ziet een
tweede boodschap in het boek die
veel dieper steekt.
In Nederland ondergaan jaarlijks
ruim 30.000 vrouwen een
abortus. De helft van hen zijn
migranten, wat betekent dat het
abortuscijfer onder niet-westerse
allochtonen ongeveer vijf keer
hoger ligt dan onder autochtonen.
“Waarom dan geen intensievere
voorlichting en waarom
de bedenktijd niet verruimen?
‘Er wordt in Nederland
met twee maten
gemeten’
Dat zou immers het aantal abortussen
onder migranten verminderen.
Het Nederlandse beleid
komt op mij over als een verkapte
vorm van bevolkingspolitiek.
Als ik met migranten praat,
zijn ze het met mij eens, maar als
ik met autochtonen praat, kunnen
ze mijn bloed wel drinken.
Het terugdringen van het aantal
abortussen zorgt namelijk voor
meer allochtonen en dat wil men
niet. Men wordt boos als je hun
de waarheid laat zien. Dat merk ik
in publicaties en dat zie ik in peilingen
van Trots op Nederland, de
politieke beweging van Verdonk.
Ik proef het racisme gewoon.
Puur racisme. Nederland wordt
wat dat betreft duidelijker. Vroeger
schaamde men zich, maar nu
zeggen ze het gewoon: ‘Donder
op naar je eigen land.’”
Het is onrechtvaardig en verwerpelijk
dat honderden jonge tieners
dagelijks verkracht worden
door stiefvaders of andere volwassen
mannen. In zijn boek laat
Makdoembaks diep gewortelde
trauma’s zien die kindermisbruik
veroorzaakt. Toch is zijn boodschap
niet medisch, maar maatschappijkritisch
van aard. “Het
aantal abortussen en het aantal
slachtoffers van kindermisbruik
zijn makkelijk terug te dringen.
Ik weet zeker dat wanneer dergelijke
problemen zouden spelen
onder het autochtone deel van de
bevolking, de overheid veel harder
zou ingrijpen.”
“Bijvoorbeeld voorlichting. Dat
zou veel intensiever moeten
plaatsvinden. Via scholen, radio,
desnoods via het jeugdjournaal.
Maak die meisjes duidelijk dat ze
hulp moeten zoeken. Start hulpcentra
en hulplijnen en wijs hun
de weg naar die hulpbronnen.
Niet eenmalig, maar continu.
Het gaat om een heel specifieke
groep die je met specifieke middelen
goed kunt bereiken. Maar
er gebeurt niets. De jeugdzorg
ligt op zijn gat en de organisatie
die opkwam voor de rechten van
deze meisjes, Mi Oso Es Mi Kas
(mijn huis is mijn huis) is de kop
ingedrukt toen de subsidiekraan
eind 2007 werd dichtgedraaid
omdat het personeel niet goed
geschoold zou zijn.”
Roeping
Volgens de Makdoembaks doet
Justitie niets aan de problemen
omdat die verkeerd redeneert.
Volgens Justitie zijn de problemen
cultuurgebonden: ‘Zo leeft
men in die groepen.’ Makdoembaks
vindt dat racisme. Als voorbeeld
geeft hij de ophef die er
was over homo’s op Curaçao.
“Onze minister van Justitie was
kwaad op de Curaçaose minister
omdat homo-echtparen zich niet
konden inschrijven bij het ziekenfonds.
Want zoiets kan niet,
daar geldt toch de Nederlandse
wetgeving. Dan zeg ik tegen die
minister: ‘Een Curaçaoënaar of
Surinamer maakt zich in Nederland
schuldig aan iets soortgelijks,
namelijk kindermisbruik,
maar dan zegt u ineens dat dat
onderdeel is van hun cultuur en
treedt u niet op. Dan klopt er
toch iets niet? Dat bedoel ik met
tweedeling in beleid. Er wordt
in Nederland met twee maten
gemeten.”
Met zijn boek houdt Makdoembaks
geen pleidooi abortus weer
illegaal te maken, daar los je
volgens hem het probleem niet
mee op. “Het is mijn doel onze
samenleving te laten zien dat
verkrachte minderjarige allochtone
meisjes ook onze meisjes
zijn. Nederland moet zich gaan
schamen voor de manier waarop
wordt omgegaan met allochtonen.
Nederland is een zwart-wit
land. Vanaf de 17e eeuw tot 1975
hebben Suriname en de Antillen
voor economische vooruitgang
gezorgd, net als de mijnwerkers
en de boeren in Nederland. Die
laatste groep heeft via vakbonden
en andere organisaties gelijkheid
kunnen bezegelen. Na aanleiding
van mijn publicaties hoop ik dat
er een maatschappelijke discussie
op gang komt. Ik zie het als mijn
roeping te strijden voor gelijkwaardigheid.”
•
Nizaar Makdoembaks, Geheime
abortus maskeert kindermisbruik,
Uitg. Het Tribunaal, 281 pp.,
€ 34,50, ISBN 9789081089074.
katholiek nieuwsblad nummer 38 | 19 september 2008

Wat er...
Jongerenmis
Nijmegen, wo 14 okt
Lift Nijmegen houdt regelmatig
bijeenkomsten voor jongeren tussen
18 en 29 jaar. Deze woensdag
is om 19 uur een jongerenmis.
Info: www.liftnijmegen.nl
Partnerverlies
Emmeloord, do 15 okt
In kerkcentrum De Ontmoeting
vindt de halfjaarlijkse ontmoetingsdag
van het bisdom Groningen-Leeuwarden
plaats voor
mensen die hun partner door de
dood hebben verloren. Aanvang
10 uur. Pastoor Bernard Buit uit
Assen houdt een inleiding over
verliesverwerking.
Info: (050) 406 58 88, l.winter@
bisdomgroningenleeuwarden.nl
Vormselvoorbereiding
Alkmaar, do 15 okt
Catechesebijeenkomst voor tieners
die zich voorbereiden op het
ontvangen van het vormsel, georganiseerd
door TeenerTimeNL.
Info: (06) 52 06 50 21,
www.teenertime.nl/vormsel
Impulsdag jodendom
Amsterdam, do 15 okt
Onder de titel ‘Tijd is heilig – rituelen
in het dagelijks leven’ organiseert
de projectgroep Dag van het
Jodendom een studiemiddag ter
voorbereiding op de Dag van het
Jodendom 2010. Aanvang 13 uur.
Locatie: Keizersgracht 566.
Info: (030) 232 69 00,
www.dagvanhetjodendom.nl
Catechesegroep
Heiloo, vr 16 okt
De Blauwe Zusters komen elke
derde vrijdag van de maand bijeen
om samen met jongeren van
15 tot ongeveer 25 te leren uit
de catechismus en te praten over
God en het geloof.
Aanvang 18.30 uur in
het klooster.
Info: (072) 505 40 51
www.blauwezusters.nl
De Eucharistie
Oosterhout,
vr 16 okt t/m zo 18 okt
Een weekend over de achtergronden
van de Eucharistie in
de Onze-Lieve-Vrouwe-abdij
Zandheuvel.
Info: (0162) 45 50 79 (11-12 of
15-16 uur), olv.abdij@hetnet.nl
Jongerenavond
Bergen op Zoom, vr 16 okt
Op dezelfde avond komen om
de week een groep jongeren en
een groep tieners bij elkaar op
twee verschillende plekken. De
Jongerenavond duurt van 20 tot
22 uur. Voor de tieners is er een
Rock Solid-avond van 18.53 tot
21.09 uur.
Info: (06) 16 06 88 97,
www.jongbreda.nl,
tienersnjongeren.hyves.nl
Meeleefdagen
Egmond-Binnen, za 17 okt
De Sint-Adelbertabdij biedt je de
mogelijkheid onder begeleiding
een dag mee te leven op het
ritme van de monniken.
Info: (072) 506 14 15,
www.abdijvanegmond.nl,
gastenpater.adelbertabdij@
xs4all.nl
1
Levende Kerk
‘De Geest laat ons wel zien
wat we moeten doen’
Drie jaar is de gemeenschap Chemin Neuf (‘nieuwe
weg’) nu in Oosterhout. Man en vrouw, celibatairen en
gehuwden, katholieken en protestanten leven er onder
één dak. De gemeenschap wil laten zien dat eenheid
onder christenen mogelijk is. “Het getuigenis van het
aanwezig zijn is voorlopig voldoende.”
rick timmermans
De laatste klanken van een Taizélied
echoën door de kerk van de
Sint­Paulusabdij. Het handjevol
gasten en de acht gemeenschapsleden
zakken terug in de banken.
In deze kerk kwamen negenennegentig
jaar lang benedictijnen
zeven keer per dag samen om
te bidden en te zingen, maar de
eens zo florerende abdij stierf
langzaam uit. Bij gebrek aan
nieuwe monniken moesten de
benedictijnen de abdij verlaten.
Sinds 2006 nemen de leden van
de Nederlandse fraterniteit van
Chemin Neuf hun plaats in, zij
bidden en zingen hier nu drie
keer per dag.
‘God roept ons’
Als iedereen zit, loopt pater
Damien naar voren en gaat in
het midden van de kerk achter
een katheder staan. “Wij bidden
voor eenheid tussen christenen
uit de katholieke Kerk, de
orthodoxe Kerken, de Kerken die
voortkomen uit de Reformatie,
de anglicaanse Kerk en de evangelische
Kerken.”
De abdij heeft met de komst van
Chemin Neuf een nieuw karakter
gekregen. De nieuwe bewoners
komen uit verschillende
landen en zijn niet uitsluitend
meer mannelijk. De abdij ademt
niet meer het ora et labora (‘bid
Vanaf komende zaterdag is de
Sint-Willibrordkerk in Utrecht
iedere zaterdag van 11.15 uur tot
16.00 uur geopend voor bezoekers,
met de mogelijkheid van een
rondleiding om 11.30 en 14.00 uur.
De Sint­Willibrordkerk is een van
de mooist bewaard gebleven voorbeelden
van de Utrechtse school
van de neogotiek. De kerk werd
tussen 1875 en 1877 gebouwd
naar een ontwerp van architect
Alfred Tepe.
De Willibrord ligt onopvallend
tussen de omliggende gebouwen,
is vanbinnen een bijzondere en
kleurrijke verrassing. De meu­
en werk’) van de benedictijnen
uit. Ze staat nu in het teken van
het creëren van eenheid onder
christenen en het vormen van
die christenen om aan de slag te
gaan in hun eigen Kerk.
De Franse pater Damien Artiges
gelooft met hart en ziel in die
roeping van Chemin Neuf. Hoe
dat precies moet en wat er in
Nederland moet gebeuren, is nog
niet helemaal duidelijk. “Nederland
is geen gemakkelijk land,
veel mensen zijn rijk en tevreden
met wat ze hebben. Toch roept
God ons hier. De Geest zal ons
dus wel laten zien wat we moeten
doen.”
Er gewoon zijn
Ondanks dat het nog zoeken is
naar de taak die de gemeenschap
heeft, knikt hij tevreden als hij
terugblikt op de afgelopen drie
jaren, waarin hij eindverantwoordelijk
was. “Onze fraterniteiten
zijn vaak aanwezig op
plekken van scheiding en spanning.
Wij zijn nog erg op zoek
naar de rol die wij kunnen vervullen
in Nederland, maar tot
nu toe zien we dat ons werk met
echtparen veel vrucht draagt.
Afgelopen zomer waren hier 110
mannen en vrouwen die meededen
met de Kanasessie. Zes
dagen stonden in het teken van
bilering is grotendeels afkomstig
uit het atelier van de Duitse
beeldhouwer W.F. Mengelberg.
Een deel van de glas­in­loodramen
is van Heinrich Geuer en
van Van Woerkom. Veel van het
smeedwerk komt uit de ateliers
van Gerard en Jan Brom en ijzersmid
Kniep.
Tussen 1990 en 2005 is de Willibrordkerk
volledig gerestaureerd.
Momenteel fungeert de kerk als
centrum voor Latijnse liturgie.
(KN)
Info: www.sintwillibrordkerk.
nl, (030) 231 32 17 (overdag),
(030) 251 22 05 (na 17.00 uur).
evaluatie van hun huwelijk en
het samen zoeken naar God, die
ook ons water in wijn kan veranderen.
Het komende jaar komen
die echtparen onder leiding van
een van de broeders of zusters
elke maand in groepen samen
om de weg met Christus verder
te gaan.”
De hulpbisschop van Haarlem­
Amsterdam, mgr. van Burgsteden,
zei onlangs tegen pater
Damien dat het nog niet zo
‘Wonend in hetzelfde
huis, is verzoening
mogelijk’
belangrijk is dat Chemin Neuf
nog niet zo bekend is. “Het is veel
belangrijker er gewoon te zijn”,
aldus de bisschop. Daar is pater
Damien het mee eens. “In gebieden
waar spanningen zijn tussen
mensen of bevolkingsgroepen
hoef je ook niet direct met oplossingen
te komen. Het getuigenis
van het aanwezig zijn is dan in
eerste instantie genoeg.”
Ademruimte
De Duitse lutherse zuster Ruth
Lagemann wil met haar manier
van leven een voorbeeld zijn. Ze
woont nu een jaar in de abdij.
Volgens haar moet de fraterniteit
laten zien dat eenheid tussen
verschillende mensen mogelijk
is. “Wij wonen hier met onder
anderen mensen uit Frankrijk,
Duitsland en Nederland onder
één dak. Als je onze geschiedenissen
naast elkaar legt, is dat niet
Openstelling Willibrordkerk
vanzelfsprekend. Maar wonend
in hetzelfde huis, is verzoening
mogelijk. Juist binnen onze eigen
gemeenschap moet de roeping
tot eenheid handen en voeten
krijgen, zodat de wereld ziet dat
eenheid mogelijk is. Als je spanningen
onder het kruis beleeft
worden ze vruchtbaar.”
Om die boodschap uit te dragen,
organiseert Chemin Neuf verschillende
activiteiten. Zo wordt
Pasen gevierd met jongeren, zijn
er Ora et labora­weekenden voor
degene die ademruimte zoekt en
wil meewerken en ­bidden met
de gemeenschap, staan innerlijke
genezing en verzoening met
het verleden centraal tijdens
het anamnese­weekend en kan
iedereen op donderdagavond
in de Paulusabdij terecht voor
gebed.
Verdieping
Sinds een jaar krijgt de fraterniteit
versterking van het gezin Van
den Oever. Samen met hun vier
kinderen gingen Henk en Marie­
Yvonne op zoek naar het hart
van Chemin Neuf. Wat begon
met een wekelijks bezoek op zondag,
eindigde bij het bewonen
van een vleugel van de abdij. “Na
veel wikken en wegen en gebed,
gaven mijn man en ik voor een
jaar ons ja aan de gemeenschap”,
zegt Marie­Yvonne. “De honger
naar verdieping in ons leven was
al lange tijd aanwezig. Geen rationele
verdieping. Ik wilde een
relatie met God en vanuit die
vreugde toegeven aan het verlangen
mijn geloof te delen.”
Nu ze in de abdij wonen, slokt het
werk alle tijd van Marie­Yvonne
op. “Ik was in het begin bang tijd
voor mezelf kwijt te raken, want
ik ben alle dagen in dienst van
de gemeenschap. Maar ik ervaar
katholiek nieuwsblad nummer 41 | 9 oktober 2009
Foto: KN – Jan Peeters

veel meer vrijheid en ruimte.”
Als ’s middags haar kinderen uit
school komen, houdt ze op met
de activiteiten voor de fraterniteit.
“Daar was de gemeenschap
heel duidelijk over: ‘Jullie zijn in
de eerste plaats een gezin.’ Toen
ik in het begin wat vaker naar de
vespers ging, werd ik daarop aangesproken
door een zuster die zei:
‘Moet jij niet bij je gezin zijn?’”
Aanstekelijke schoonheid
Het was voor Henk en Marie­
Yvonne spannend met vier kinderen
in een gemeenschap te gaan
wonen. Een van de graadmeters
om het succes aan af te meten,
was of de kinderen het naar hun
zin zouden hebben. “We ervaren
een grote zegen over de kinderen.
Onze twee oudste dochters Anna
(14) en Laura (12) zijn van hun
klas de besten in Frans en Duits,
omdat die talen altijd om hen
Op zondag 11 oktober wordt
pater Damiaan heilig verklaard.
Radio Maria zendt de
Eucharistieviering vanaf het
Sint-Pietersplein live uit vanaf
10.00 uur.
In het interview met een bisschop
spreken we op zon-
heen zijn. De kinderen zeggen
geregeld tegen mij dat ze blij zijn
dat ze hier wonen.”
De andere graadmeter was de
echtelijke relatie tussen Henk en
Marie­Yvonne. Mocht het leven
in een gemeenschap hun huwelijk
niet meer opbouwen, maar
‘Je bevestigt elkaar
steeds weer in
elkaars roeping’
juist afbreken, dan gaan ze weer
terug naar hun eigen huis. Maar
ook daarin ziet Marie­Yvonne
veel zegen. “Omdat wij geconfronteerd
worden met het alleen
dag 11 oktober met kardinaal
Danneels naar aanleiding van
alle feestelijkheden rondom
pater Damiaan, te horen om
9.00 uur (herhaling om 20.00
uur).
Op woensdag 14 oktober in
de Theologische Academie
zijn van de broeders en zusters,
zien we meer hoe bijzonder het
is getrouwd te zijn. Dat werkt
ook andersom: zij zien ons en
worden zich bewuster van hun
keuze. Door de eenheid van de
gemeenschap bevestig je elkaar
steeds weer in elkaars roeping en
dat is een grote zegen.”
Een feest
Dat het gemeenschapsleven een
schoonheid met zich meebrengt
die aanstekelijk is, is volgens
Marie­Yvonne goed te merken
op zondag. “De diensten op zondag
zijn altijd een feest. Er is een
vaste groep van ongeveer tien
gezinnen die elke zondag naar de
abdijkerk komt. Vooral de kinderen
hebben het naar hun zin.
Als je mijn jongste ziet... prachtig.
Hij zingt de liedjes vaak uit
volle borst mee. Echt hartverwarmend.”
•
om 11.00 uur: de Stichting
van Religieuzen tegen
Vrouwenhandel over het thema
mensenhandel (herhaling
om 21.00 uur).
Op donderdag 15 oktober om
9.00 uur in Leven met God een
programma over het Franse
De Nederlandse fraterniteit van Chemin Neuf,
met Marie-Yvonne van den Oever en
Ruth Lagemann (tweede en derde van rechts),
en pater Damien (tweede van links).
Chemin Neuf
Chemin Neuf is een r.-k. apostolische
gemeenschap. Als iemand
zich wil verbinden aan de
gemeenschap maakt het niet uit
of hij katholiek is of protestant,
maar ook niet of het een man of
een vrouw is, een celibatair priester
of een gehuwde moeder met
vier kinderen. Zo is zuster Ruth
luthers en benadrukken Henk en
Marie-Yvonne van den Oever hun
oecumenische levensstijl door
hun jongste kinderen naar een
gereformeerde basisschool te
sturen. Wereldwijd telt de
gemeenschap meer dan 1300
leden, afkomstig uit 24 landen.
(RT)
Info: www.paulusabdij.nl,
(0162) 45 19 91.
bedevaartsoord La Salette
(herhaling om 20.00 uur).
Op donderdag 15 oktober om
11.00 uur en 21.00 uur in de
Theologische Academie start
mgr. E. de Jong een tweewekelijkse
serie.
Op vrijdag 19 september om
9.00 uur: In gesprek met…
Katholiek Nieuwsblad. Het
wekelijkse panelgesprek over
zaken die de redacties van KN
en Radio Maria bezighouden.
Radio Maria Nederland en
Vlaanderen is te beluisteren via
de middengolf (675 AM) en via
www.radiomaria.nl.
...te doen staat
Scheiding Kerk en Staat
Amsterdam, za 17 okt
Frans Alting von Geusau, emeritus-hoogleraar
Internationaal
Recht, spreekt voor de CRK Nicolaasacademie
in het kader van
het thema ‘Scheiding van Kerk en
Staat: zegen, of vloek?’ Hij gaat in
op de Europese eenwording vanuit
het internationaal-historisch
perspectief. Aanvang om 10 uur in
het Mozeshuis.
Info: (020) 6657608,
(036) 5464570,
www.sint-nicolaas-academie.nl
Familiedag
Kortenberg (B), zo 18 okt
Vlaamse bisdommen houden
een ontmoetingsdag voor gezinnen
in de Oude Abdij om hen te
inspireren en hun waardering
te laten blijken. Tevens kunnen
de gezinnen kennismaken met
het bestaande aanbod voor en
door gezinnen en koppels in de
Vlaamse Kerk. Er zijn werkwinkels
en aparte programmaonderdelen
voor kinderen en jeugd.
Info: 016/32.84.29,
www.gezinspastoraal.be,
IDGP@kerknet.be
Bedevaart Renkum
Renkum, zo 18 okt
Op zondagmiddag 18 oktober zal
ter ere van Maria van Renkum,
Vrouwe van Gelderland, de traditionele
Gelderse bedevaart plaatsvinden
voor de gelovigen van alle
parochies uit Gelderland.
Aanvang 14 uur. Locatie: kerk
O.-.L.-V. Tenhemelopneming.
Info: (0317) 31 23 21 (di en do
tussen 9.00 en 11.30 uur),
www.mariavanrenkum.nl
Zaalvoetbaltoernooi
Baarn, zo 18 okt
Jaarlijks nationaal zaalvoetbaltoernooi
door RKJ Baarn. Aanvang
10 uur in de Nicolaaskerk.
Info: (06) 19 30 64 53,
(06) 22 03 92 03,
www.rkjtoernooien.nl
Gerardusbedevaart
Overdinkel, zo 18 okt
97e H. Gerardus Majellabedevaart
als onderdeel van de feestelijkheden
rond de feestdag van
Gerardus Majella (16 okt). Vertrek
om 10.30 uur van de Gerardus
Majellakerk naar het park, waar
de Eucharistieviering plaatsvindt.
Info: (053) 538 13 04, gerardusbedevaartoverdinkel@live.nl
Jeugdleiders
Roermond, wo 21 okt
Onder de titel ‘Samen op weg;
de jeugdleider als herder’ houdt
de tienerafdeling van het bisdom
Roermond een voorlichtings- en
gespreksavond voor leiders van
tiener- en jongerengroepen en
iedereen die in de parochies met
jeugd werkt. Aanvang 19.30 uur in
de bisdomgebouwen.
Info: (0475) 38 68 35,
www.bisdom-roermond.nl
Dit is slechts een selectie uit vele
activiteiten van de internetagenda:
www.katholieknieuwsblad.nl/agenda
Voor het aanleveren van activiteiten
(minstens 20 dagen tevoren) kunt
u het beste gebruikmaken van de
optie ‘toesturen’ op de beginpagina
van de Agenda.
nummer 41 | 9 oktober 2009 katholiek nieuwsblad
1
Foto: Rick Timmermans

Gezocht: 20.000 bedden
Eind 2010 is Ahoy Rotterdam
voor een paar dagen
Taizé. Daar vindt de
jaarlijkse jongerenontmoeting
van de Franse
b roedergemeenschap
plaats. Broeder David
en broeder Sebastien
waren in Nederland
om de Hollandse harten
warm te maken – en
20.000 bedden te vinden.
rick timmermans
Een deel van de Antonius Abtkerk
in Den Haag voelt aan als
Taizé. Het oranje doek, de kaarsen,
het rode Taizékruis, de kleine
bidkrukjes, de liederen en enkele
iconen, het is net als tijdens een
gebedsdienst in het kleine Franse
dorpje. Vooraan zitten zelfs twee
broeders van de oecumenische
gemeenschap. De vijftig aanwezigen
zingen de liederen in het
Engels, Latijn en Nederlands uit
volle borst mee.
Broeders David en Sebastien
waren van 18 april tot 29 april
in Nederland om de harten van
kerkleden warm te maken voor
de Europese jongerenontmoeting,
die eind dit jaar plaatsvindt
in Ahoy Rotterdam. Ze bezochten
parochies en kerken om iedereen
voor te bereiden op de komst van
ongeveer 20.000 jongeren uit
binnen­ en buitenland.
Taizéfeest
Traditioneel organiseren de Franse
broeders rond de jaarwisseling
een jongerenontmoeting in een
Europese stad. Vorig jaar was die
in het Poolse Poznan en het jaar
daarvoor in Brussel. Het idee van
de ontmoetingen begon in 1978,
toen uit heel Europa jongeren
naar de Franse hoofdstad Parijs
kwamen. Het grote Taizéfeest van
dit jaar is alweer nummer 33.
Maar het was nog nooit in Nederland.
Vier jaar geleden kwam
vanuit de Nederlandse bisschoppen
en de Protestantse Kerk in
Nederland de vraag aan de broeders
de jongerenontmoeting in
Ons land te organiseren. Er was
een beetje monnikengeduld voor
Op donderdag 13 mei: Actiedag
voor Radio Maria Rwanda.
Programmadirecteur pater
Lecleir loopt zich het vuur uit
de sloffen voor Radio Maria
Rwanda. Letterlijk. We volgen
hem tijdens zijn sportieve tocht
door Alkmaar tijdens de jaarlijkse
vestloop. Doet u mee? De hele
dag staan de programma’s in het
teken van Rwanda.
nodig, maar vorig jaar kwam het
hoge woord uit Taizé: van 28
december tot 1 januari is Rotterdam
de plek waar het gebeurt.
Broeder Sebastien is geboren in
Voorburg. Hij noemt trots een
groot woord, maar hij is wel blij
dat het evenement dit jaar in
Nederland is. “Ik voel me verbonden
met deze streek. Ik heb
verschillende keren meegeholpen
met de voorbereidingen van de
jongerenontmoeting en nu dus
in mijn geboorteland, dat geeft
een extra gevoel.”
Wonderen
Er is nog veel tijd voordat op het
feest begint, maar er moet ook
nog veel gebeuren. Voor ruim
20.000 jongeren moeten bedden
geregeld worden bij gastgezinnen.
“Ik heb het volste vertrouwen
in de Nederlanders”, zegt
broeder Sebastien. “Ik ervaar
een grote openheid bij iedereen
die ik spreek. Natuurlijk is het
altijd stressen in de maand voor
de ontmoeting plaatsvindt, maar
we hebben in de afgelopen jaren
veel kleine wonderen gezien en
ik vertrouw erop dat het ook dit
jaar weer goed komt.”
Eind september komen er vier
broeders terug naar Nederland
om hier voor de rest van het jaar
te wonen en zich volledig te richten
op de ontmoeting. Kerken en
parochies die op maximaal één
uur reisafstand van Ahoy liggen,
hebben dan al veel werk verzet.
Want zij moeten regelen dat
alle jongeren een mooi welkom
krijgen en het ware gezicht van
Nederland leren kennen.
Jonge kerkleden
Om dat te stroomlijnen, is sinds
november vorig jaar een stuurgroep
van vijf mensen aan het
werk, bestaande uit leden van
protestantse Kerken en de katholieke
Kerk. Irene Versnel heeft
van de PKN tijd gekregen zich te
wijden aan de voorbereidingen.
Ze kijkt tevreden terug op het
bezoek van enkele broeders aan
Nederland en ze kijkt vooral met
goede moed naar de komende
maanden.
“In Rotterdam gaan wij ervoor
zorgen dat alles helemaal goed
komt”, zegt Versnel. “Maar we
willen wel zoveel mogelijk door
jongeren laten doen. Het mooiste
is als de activiteiten die Kerken
zelf aanbieden, bedacht en uitgevoerd
worden door de jonge kerkleden.
En ook in de rest van het
land gaan jongeren zich inzetten
om de jongerenontmoeting aan
iedereen bekend te maken.”
Eind dit jaar in Rotterdam: de Europese jongerenontmoeting van de Taizégemeenschap.
Kom op zaterdag 15 mei naar
Radio Maria voor de jaarlijkse
Open Dag. Maak kennis met de
medewerkers en vrijwilligers.
Neem een kijkje in de studio
waar het katholieke geluid op
de middengolf gemaakt wordt
en kijk mee hoe onze programma’s
gepresenteerd worden. Van
10.00 uur tot 17.00 uur aan de
Waalstraat 2 in ’s -Hertogenbosch.
Verder deze week onder meer:
Op maandag 10 mei om 20.30
uur in Steun en Toeverlaat: dokter
Benjamin van Hoorick over
Wanneer weet u wanneer een
kind naar de dokter moet? (herhaling
op woensdag en zaterdag
om 14.00 uur).
Op woensdagen 12, 19 en 26 mei
om 10.00 uur in de Spirituele
Lezing: prof. Stefaan van Calster
over het leven van mgr. Sloskans
(herhaling steeds op dezelfde
dag om 22.20 uur).
Op woensdag 12 mei om 11.00
uur in de Theologische Academie:
Eric van den Berg over Kerk, iden-
Ontmoeting en uitwisseling
staan centraal en daarin zullen
Kerken een onmisbare factor
zijn. Elke dag, voordat zij naar
Ahoy gaan voor het middaggebed,
worden de jongeren beziggehouden
in de lokale kerk van
hun gastgezin. Daar is gelegenheid
te bidden, iets leuks te doen
of iets nuttigs in diaconie of jongerenwerk.
De Kerk krijgt de kans
haar mooiste gezicht te laten
zien. Versnel: “Het is een enorm
impuls voor jongeren die actief
betrokken worden bij de Kerk.
Voor de Kerken in de omgeving
van Rotterdam is het een jaar
met belangrijke kansen.”
En dan kunnen Kerken niet
alleen bouwen op de leden die
elke zondag braaf op de voorste
rij zitten. De oecumenische
broedergemeenschap zoekt 200
parochies en gemeentes om de
20.000 jongeren onderdak te bieden,
wat neerkomt op honderd
jongeren per kerk. Een mooie
uitdaging. Broeder Sebastien:
“De Europese ontmoeting is
voor de Kerken een goed excuus
verder te kijken en mensen aan
te spreken buiten hun eigen
gemeenschap.” •
Info: www.taizeinnederland.nl
titeit en internet (herhaling om
21.00 uur).
Op vrijdag 14 mei om 9.00
uur: In gesprek met… Katholiek
Nieuwsblad. Het wekelijkse
panelgesprek over zaken die de
redactie van KN zijn opgevallen.
Op zaterdag 15 mei om 9.00
uur in Leven met God: het
Mariabedevaartsoord Handel
...te doen staat
herinneringsteken kwijt voor een
overledene, maar ook in verband
met ander leed. Met gezamenlijk
rozenkransgebed om 11.30 uur
en aansluitend H. Mis en ziekenzegen.
Om 14.30 uur is er een danklof.
Men kan van 9.00 tot 17.00
uur bij de bron terecht.
Info: (06) 19 08 24 17,
www.onzelievevrouwternood.nl
Het leven
Mechelen (B), za 15 mei
Lezing over Het wonder van het leven;
seksuele en relationele opvoeding,
georganiseerd door Pro Vita.
Kennismaken met een succesvol
programma voor de basisschool.
Aanvang: 14.00 uur
Locatie: Albert Geudensstraat 19
Info: 015/42.28.14,
www.provita.be
Maria-ommegang
Den Bosch, zo 16 mei
De aloude processie door de binnenstad
met het beeld van de
Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch.
Aanvang: 19.00 uur bij de Sint­
Janskathedraal
Genezing
Gent (B), ma 17 t/m za 22 mei
Zesdaagse, persoonlijk begeleide
stille retraite, gericht op de genezende
werking van de Geest en
het Woord.
Kosten: € 290,­
Locatie: Het Rustpunt,
Burgstraat 46
Info/opgave: 050/44.38.82,
carlos.noyen@telenet.be
Servatiusacademie
Limbricht, di 18 mei
De Servatiusacademie sluit het
seizoen af met een bezoek aan
het Salviuskerkje in Limbricht en
een inleiding door mgr. Gijssen.
Thema: Het antwoord van de Kerk
in Limburg op de uitdaging van de
Verlichting: een doorstart.
Info: (045) 521 78 73,
j.vonhogen@home.nl
Bedevaart
Banneux (B), wo 19 mei
Dagbedevaart van de Limburgse
Bedevaarten naar Banneux.
Kosten: € 38,50 (incl. warme maaltijd),
€ 18,­ (excl. maaltijd)
Info/opgave: (045) 451 90 39
Over voorbede
Assisi (I), wo 19 mei t/m za 22 mei
Internationale bijeenkomst van
de Katholieke Charismatische
Vernieuwing. Centraal staat de
voorbede. Kosten: € 400,­
Info/opgave: www.iccrs.org,
(+39) 06 69 88 71 26
TeenerTime
Uitgeest, vr 21 mei
Bijeenkomst voor tieners van 12
tot 17 jaar, met ontmoeting, samen
met andere tieners je geloof
vieren en veel lol.
Locatie: pastorie Uitgeest
Info: (06) 52 06 50 21,
www.teenertime.nl
(herhaling om 20.15 uur). Dit is slechts een selectie uit vele
activiteiten van de internetagenda:
www.katholieknieuwsblad.nl/agenda
Radio Maria Nederland en
Vlaanderen is te beluisteren via
de middengolf (675 AM) en via
www.radiomaria.nl.
Voor het aanleveren van activiteiten
(minstens 20 dagen van tevoren) kunt
u het beste gebruikmaken van de
optie ‘toesturen’ op de beginpagina
van de Agenda.
nummer 18 | 7 mei 2010 katholiek nieuwsblad
13
Foto: Wiesia Klemens - Taize Press