Download PDF - Sorgente
Download PDF - Sorgente
Download PDF - Sorgente
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Magazine voor ouders van<br />
kinderen met koemelkallergie<br />
februari 2012 jaargang 13<br />
bambino
Team Kindervoeding<br />
Van Team<br />
Kindervoeding<br />
De diëtisten van <strong>Sorgente</strong> aan het woord<br />
Wat is koemelkallergie?<br />
Het lichaam van een baby is volop in ontwikkeling. Doordat de darm van een baby nog niet helemaal is volgroeid,<br />
kunnen niet volledig verteerde eiwitten uit de voeding in het bloed komen. Bij koemelkallergie beschouwt het lichaam<br />
koemelkeiwit als indringer en treedt het afweersysteem in werking. De antistoffen die het lichaam maakt tegen deze<br />
eiwitten veroorzaken allergische klachten, zoals eczeem, diarree of juist verstopping, luchtwegklachten, krampjes en/<br />
of spugen. Als er sprake is van een koemelkallergie bij een baby zijn er altijd meerdere van deze klachten aanwezig. De<br />
genoemde klachten kunnen verschillende oorzaken hebben en hoeven dus niet het gevolg te zijn van een koemelkallergie.<br />
Doe mee met de <strong>Sorgente</strong><br />
fotowedstrijd!<br />
Heeft u een leuke foto van uw kindje?<br />
Mail deze naar ons toe en maak kans op een leuke verrassing! Elk<br />
kwartaal kiezen wij de leukste foto uit. Als uw foto gekozen wordt<br />
kunt u deze ook een heel kwartaal bewonderen op de website van<br />
<strong>Sorgente</strong>. Wie weet heeft u de leukste foto van het kwartaal.<br />
Wij zien uw foto graag tegemoet!<br />
U kunt uw foto mailen naar:<br />
fotowedstrijd@sorgente.nl<br />
NB: de foto blijft na ontvangst eigendom van <strong>Sorgente</strong> B.V.<br />
1<br />
In deze Bambino kunt u lezen wat koemelkallergie<br />
is en hoe de arts vaststelt of<br />
uw kind koemelkallergie heeft. Natuurlijk<br />
hebben wij het ook over het voedings-<br />
advies voor baby’s met koemelkallergie.<br />
Mocht u specifieke vragen hebben over<br />
het voorgeschreven dieet van uw zoon<br />
of dochter dan kunt u die stellen aan uw<br />
eigen arts of diëtist. Voor vragen over<br />
de hypoallergene voedingen kunt u ook<br />
terecht bij de diëtisten van <strong>Sorgente</strong>.<br />
Heeft u suggesties, op- of aanmerkingen<br />
over de inhoud van deze Bambino? Laat<br />
het ons dan weten!<br />
Tel: 030 634 62 64<br />
E-mail: teamkindervoeding@sorgente.nl
Diagnose Koemelkallergie<br />
Bij verdenking van koemelkallergie schrijft uw arts<br />
of diëtist een koemelkvrije voeding voor een periode<br />
van vier weken. Het is namelijk niet goed om een<br />
kind dat eigenlijk geen allergie heeft te beperken<br />
in de voeding die het gebruikt. Om vast te stellen<br />
of er bij uw kind sprake is van koemelkallergie,<br />
wordt er een zogenaamde eliminatie-provocatie-<br />
eliminatie-test (EPE-test) uitgevoerd. Deze test gaat als<br />
volgt:<br />
Stap 1 eliminatie:<br />
Bij verdenking van koemelkallergie schrijft uw arts of<br />
diëtist een koemelkvrije voeding voor een periode van<br />
vier weken. Dit kan bij borstvoeding door het volgen van<br />
een koemelkvrij dieet door de moeder. Krijgt uw baby<br />
flesvoeding dan wordt er gekozen voor een hypoallergene<br />
voeding. Als de klachten bij het gebruik van deze<br />
voeding verdwijnen of duidelijk verminderen dan is het<br />
aannemelijk dat er sprake is van een koemelkallergie. Het<br />
is dan echter nog NIET bewezen!<br />
Stap 2 provocatie:<br />
Tijdens het provoceren krijgt uw kindje de oorspronkelijke<br />
voeding met koemelk. Als er daadwerkelijk sprake is van<br />
koemelkallergie, dan keren de oorspronkelijke klachten<br />
binnen twee weken terug. Deze stap gebeurt altijd onder<br />
toezicht van een arts. Deze beslist of de provocatie thuis<br />
of in het ziekenhuis/consultatiebureau uitgevoerd wordt.<br />
Stap 3 re-eliminatie:<br />
Tijdens de re-eliminatie wordt de koemelkvrije voeding<br />
opnieuw geïntroduceerd. Zorgt dit wederom voor het<br />
verdwijnen van de klachten, dan kan de diagnose<br />
koemelkallergie gesteld worden.<br />
N.B.: Een bloedtest en/of huidpriktest zijn niet voldoende<br />
om een koemelkallergie met zekerheid vast te stellen.<br />
2<br />
Vergoeding<br />
BAMBINO<br />
Als de koemelkallergie is aangetoond met een EPE-test<br />
vergoedt uw zorgverzekeraar de hypoallergene zuigelingenvoedingen.<br />
De arts of diëtist vraagt de vergoeding<br />
aan via de verklaring Polymere, Oligomere, Monomere<br />
of Modulaire Dieetpreparaten van Zorgverzekeraars<br />
Nederland. Deze verklaring kunt u downloaden op<br />
www.sorgente.nl.
BAMBINO<br />
Overzicht dieetzuigelingenvoedingen bij koemelkallergie<br />
Borstvoeding is voor baby’s de beste voeding. Ook voor kinderen met een koemelkallergie. Het kan zijn dat u er - door<br />
omstandigheden - voor kiest om uw baby flesvoeding te geven. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de<br />
verschillende soorten zuigelingenvoeding die gebruikt worden bij koemelkallergie. Deze voedingen levert <strong>Sorgente</strong><br />
allemaal. Welke voeding uw kind het beste kan gebruiken hangt af van het advies van uw diëtist of arts.<br />
Leeftijd Allergiepreventie Allergie (*Zeer) Ernstige Allergie<br />
0-6 maanden Groeie Start H.A. 1 (NN) Nutrilon Pepti 1 (Nu) Neocate LCP* (Nu)<br />
Nutrilon H.A. 1 (Nu) FrisoPep 1 (FK) Nutramigen AA* (MJ)<br />
Friso 1 Hypo Allergeen (FK) Pregestimil LIPIL** (MJ); bevat 55% MCT-vet Nutramigen 1 LGG LIPIL (MJ)<br />
Enfamil HA Digest (MJ) Pepti junior** (Nu); bevat 50% MCT-vet Friso 1 Allergy Care (FK)<br />
Vanaf 6 Groeie Start H.A. 2 (NN)) Nutrilon Pepti 2 (Nu) Neocate LCP* (Nu)<br />
maanden Nutrilon H.A. 2 (Nu) FrisoPep 2 (FK) Neocate Nutra* (Nu)<br />
Friso 2 Hypo Allergeen (FK) Pregestimil LIPIL** (MJ); bevat 55% MCT-vet Nutramigen AA* (MJ)<br />
Pepti junior** (Nu); bevat 50% MCT-vet Nutramigen 2 LGG LIPIL (MJ)<br />
Friso 1 Allergy Care (FK)<br />
Vanaf 12 N.v.t. Pepti junior** (Nu); bevat 50% MCT-vet Neocate Advance* (Nu)<br />
maanden Neocate Active* (Nu)<br />
Nu = Nutricia, NN = Nestlé Nutrition, MJ = Mead Johnson, FK = Friso Kindervoeding<br />
** Geschikt voor de dieetbehandeling van maldigestie, malabsorptie, enteropathie en koemelkallergie.<br />
Speciale toevoegingen in zuigelingenvoeding<br />
Soms zitten in zuigelingenvoeding speciale toevoegingen. Hieronder<br />
leggen we uit om welke toevoegingen het gaat en wat<br />
voor functie dit op zuigelingenvoeding heeft.<br />
Prebiotische vezels (GOS en FOS)<br />
Prebiotische vezels zitten van nature in moedermelk in de vorm<br />
van oligosachariden (oplosbare voedingsvezels). Prebiotische<br />
vezels helpen een gunstig milieu te creëren voor goede darmbacteriën.<br />
Dit heeft een positief effect op de darmpassage.<br />
Probiotica<br />
Probiotica zijn levende micro-organismen die wanneer in<br />
voldoende hoeveelheden aanwezig, een gunstig effect hebben<br />
op de gezondheid. Er zijn aanwijzingen dat probiotica in zuigelingenvoeding<br />
een gunstige werking hebben op de darm, dit is<br />
echter nog onvoldoende bewezen.<br />
Omega-3 vetzuren en nucleotiden<br />
EPA en DHA zijn Omega-3 vetzuren die van nature voorkomen in<br />
vis. Daarom worden ze ook wel visvetzuren genoemd. Vetzuren<br />
zijn de bouwstenen van vet. EPA en DHA spelen een belangrijke<br />
rol bij de ontwikkeling van het gezichtsvermogen en het zenuwstelsel.<br />
Er zijn aanwijzigen dat deze vetzuren een gunstig effect<br />
hebben op het leervermogen.<br />
Nucleotiden zijn bouwstenen voor DNA en RNA die van nature<br />
voorkomen in de moedermelk. Nucleotiden stimuleren de groei<br />
en rijping van het darmkanaal en gaan daardoor het binnen-<br />
dringen van micro-organismen tegen.<br />
3<br />
Tips voor het klaarmaken van flesvoeding<br />
• Volg zorgvuldig de gebruiksaanwijzing op de verpakking,<br />
tenzij uw arts of diëtist anders adviseert.<br />
• Werk met schone handen, een schoon werkoppervlak en<br />
schoon materiaal. Zeker voor kinderen onder de zes maanden<br />
is het raadzaam de voeding zoveel mogelijk per fles<br />
klaar te maken. Als u de voeding per fles klaarmaakt dan<br />
hoeft het water niet gekookt te worden. Maakt u een paar<br />
flessen van tevoren klaar - bijvoorbeeld, omdat dit praktisch<br />
is voor de nacht - dan moet het water wél eerst gekookt<br />
worden.<br />
• Dek vooraf klaargemaakte voeding goed af en bewaar deze<br />
in de koelkast bij 4ºc.<br />
• Bewaar klaargemaakte voeding nooit langer dan acht uur.<br />
Gooi restjes voeding altijd weg!<br />
Meer informatie over het bereiden van de flesvoeding vindt u op<br />
de verpakking of www.voedingscentrum.nl (ga naar: "Home" ><br />
"Mijn kind en ik" > "Borstvoeding" > "Flesvoeding").
Starten met bijvoeding<br />
Vanaf zes maanden verandert de ontwikkeling van uw<br />
kind. Hij of zij beweegt meer, slaapt minder, eet meer,<br />
krijgt tandjes en leert kauwen. Bijvoeding voorziet in de<br />
nieuwe voedingsbehoefte van uw kindje.<br />
Leeftijd<br />
Bij kinderen met een koemelkallergie kan vanaf de<br />
leeftijd van vier maanden gestart worden met bijvoeding<br />
tenzij uw arts of diëtist anders adviseert. Begin met de<br />
producten die het minste kans geven op een allergische<br />
reactie en introduceer nieuwe voedingsmiddelen één voor<br />
één. Uw diëtist kan u begeleiden bij het introduceren van<br />
de bijvoeding.<br />
Vitamine D en K<br />
Kinderen die borstvoeding krijgen, hebben 10 microgram<br />
extra vitamine D en 150 microgram extra vitamine K nodig<br />
in de vorm van een vitaminesupplement. Bij het gebruik<br />
van minimaal 500 ml volledige zuigelingenvoeding is de<br />
hoeveelheid vitamine K toereikend en is geen suppletie<br />
nodig. Of de flesvoeding voldoende vitamine D bevat is<br />
afhankelijk van het merk en het gebruiksadvies per dag.<br />
Daarom adviseert het ministerie van VWS om ook bij het<br />
gebruik van flesvoeding een vitamine D supplement te<br />
gebruiken. Overleg met uw arts/diëtist of uw kindje een<br />
vitamine D supplement nodig heeft.<br />
Mogelijke reacties<br />
Reacties die op kunnen treden bij de introductie van<br />
nieuwe voedingsmiddelen zijn: jeuk, uitslag, eczeem,<br />
astma, slijmvorming, buikpijn, diarree, obstipatie,<br />
braken en krampen. Niet iedere klacht wijst op een<br />
overgevoeligheid. Een kindje moet ook wennen aan<br />
de nieuwe smaak en structuur. Verandering in de<br />
samenstelling van de voeding heeft vaak ook effect op de<br />
vastheid, geur en kleur van de ontlasting.<br />
4<br />
Het is handig om het voedingsmiddel dat u introduceert<br />
te noteren in een dagboek. Zo kunt u bijhouden<br />
hoe uw zoon of dochter reageert op dit voedingsmiddel.<br />
U kunt dan gemakkelijk nagaan welke producten<br />
goed gaan en welke niet. Vooral bij twijfel<br />
over een product is het goed om de reactie van uw<br />
kind erbij te zetten. U kunt een dagboekschema<br />
downloaden op onze website www.sorgente.nl of<br />
opvragen bij Team Kindervoeding (030-634 62 64 of<br />
teamkindervoeding@sorgente.nl)
Hieronder volgt een voorbeeld van een dagmenu. De samenstelling van het dagmenu is afhankelijk van welke<br />
voedingsmiddelen al verdragen worden en/of geïntroduceerd zijn.<br />
Voorbeeld dagmenu vanaf<br />
6 maanden<br />
Ontbijt<br />
200 ml borst-, fles-of papvoeding<br />
Tussendoortje<br />
Een groente- en/of fruithapje<br />
1 flesje (100 ml) water, thee of<br />
aangelengd vruchtensap<br />
Middag maaltijd<br />
200 ml borst-, fles-of papvoeding<br />
Tussendoortje<br />
Eventueel een korstje brood of<br />
soepstengel<br />
Avondmaaltijd<br />
1-2 eetlepels gepureerde aardappel, rijst<br />
of pasta<br />
3 eetlepels gepureerde groente<br />
1 eetlepel gemalen vlees, kip<br />
Tussendoor (avond)<br />
200 ml borst-, fles-of papvoeding<br />
Voorbeeld dagmenu van<br />
9-12 maanden<br />
Ontbijt<br />
200 ml borst-, fles-of papvoeding<br />
Tussendoortje<br />
Een fruithapje<br />
1 bekertje (100 ml) water, thee of<br />
aangelengd vruchtensap<br />
Middag maaltijd<br />
1 beker (150 ml) verrijkte sojamelk of<br />
hypoallergene opvolgmelk.<br />
1 sneetje brood met een beetje<br />
margarine en beleg; zoals:<br />
appelstroop, jam of vleeswaar<br />
(ham, kipfilet).<br />
Tussendoortje<br />
1 rijstwafel, korstje brood of<br />
soepstengel<br />
eventueel 1 bekertje (100 ml) water,<br />
thee of aangelengd vruchtensap<br />
Avondmaaltijd<br />
2-3 eetlepels fijngemaakte aardappel, rijst<br />
of pasta<br />
3 eetlepels fijngesneden groente<br />
1 eetlepel fijngesneden vlees, kip of vis<br />
(zonder graatjes).<br />
Tussendoor (avond)<br />
200 ml borst-, fles-of papvoeding<br />
Voorbeeld dagmenu van<br />
12-18 maanden<br />
Ontbijt<br />
1 beker (150 ml) verrijkte sojamelk<br />
of hypoallergene opvolgmelk.<br />
1 sneetje brood met een beetje<br />
margarine en beleg; zoals:<br />
appelstroop, pindakaas, jam, kaas<br />
of vleeswaar (ham, kipfilet).<br />
OF een papvoeding (gemaakt met<br />
verrijkte sojamelk of hypoallergene<br />
opvolgmelk)<br />
Tussendoortje<br />
Een fruithapje<br />
1 rijstwafel, korstje brood of<br />
soepstengel<br />
1 beker (150 ml) water, thee of<br />
aangelengd vruchtensap<br />
Middag maaltijd<br />
1 beker (150 ml) verrijkte sojamelk<br />
of hypoallergene opvolgmelk.<br />
1-2 sneetjes brood met een beetje<br />
margarine en beleg zoals: appelstroop,<br />
pindakaas, jam of vleeswaar<br />
(ham, kipfilet).<br />
Tussendoortje<br />
Een fruithapje<br />
1 beker (150 ml) water, thee of<br />
aangelengd vruchtensap<br />
Avondmaaltijd<br />
1-2 opscheplepel (fijngemaakte)<br />
aardappel, rijst, pasta of peulvruchten<br />
1-2 opscheplepel groente<br />
50 gram vlees, kip, vis (zonder graatjes)<br />
of ei<br />
1 toetje op basis van soja of fruit<br />
Tussendoor (avond)<br />
eventueel 1 beker (150 ml) water,<br />
thee of aangelengd vruchtensap<br />
Let op:<br />
• Brood of andere tarweproducten kunt u geven vanaf zes maanden als daarvoor geen overgevoeligheid bestaat.<br />
• De avondmaaltijd kunt u natuurlijk ook ’s middags geven.<br />
• Kies een margarine met zo min mogelijk verzadigd vet.<br />
• Geef uw kind vóór zijn of haar eerste verjaardag géén honing op brood. Honing kan besmet zijn met bacteriën<br />
die een jong kind ziek kunnen maken.<br />
5
Bezoek ook onze<br />
website…… en vind:<br />
nieuwtjes, weblinks en antwoord op de meest gestelde<br />
vragen over koemelkallergie. Ook kunt u uw bestellingen<br />
via onze website regelen. Snel en simpel! Heeft u vragen<br />
over (het doen van) een internetbestelling dan kun u die<br />
natuurlijk altijd stellen aan de medewerkers van Team<br />
Kindervoeding via teamkindervoeding@sorgente.nl of<br />
030-634 62 64.<br />
Internetsites<br />
www.kiesbeter.nl<br />
KiesBeter.nl is een openbare zorgportal opgericht in<br />
opdracht van het RIVM. Hier kunt u een consultatiebureau<br />
of diëtist zoeken bij u in de buurt.<br />
Andere uitgaven <strong>Sorgente</strong><br />
Naar huis met dieetzuigeliNgeNvoediNg<br />
meer informatie de website<br />
Naast de brochure ‘Naar huis met dieetzuigelingenvoeding’<br />
heeft sorgente nog<br />
meer informatie. de infokaarten ‘introductie<br />
van bijvoeding’ en ‘advies bij<br />
veel voorkomende voedingsproblemen’<br />
geven achtergrondinformatie over o.a.<br />
spugen, allergieën en ontlasting.<br />
Bambino is een magazine voor ouders met<br />
kinderen met koemelkallergie.<br />
De introductie van bijvoeding<br />
op onze website kunt u een dagboekschema<br />
downloaden om de introductie van<br />
bijvoeding te volgen.<br />
Informatie voor ouders van kinderen met koemelkallergie<br />
Thuiszorg Diëtist Nicole Broeren over het starten met bijvoeding<br />
de website www.sorgente.nl is een bron<br />
van informatie. u kunt hier terecht voor:<br />
• Productinformatie<br />
• voorlichtingsmaterialen. deze kunt u<br />
allemaal downloaden en uitprinten.<br />
• informatie over dieetkostenvergoeding.<br />
• antwoorden op veelgestelde vragen.<br />
• diverse nuttige weblinks.<br />
• Fotowedstrijd. stuur een foto in van<br />
uw kind en maak kans op een leuke<br />
verrassing! de leukste foto wordt op<br />
de website geplaatst.<br />
Wat zijn de voordelen van de website?<br />
• met behulp van een (zelfgekozen)<br />
inlognaam en wachtwoord kunt u<br />
7 dagen per week, 24 uur per dag een<br />
bestelling plaatsen.<br />
• u kunt uw vorige bestelling bekijken en<br />
deze gebruiken voor een nieuwe<br />
bestelling.<br />
• Bij elk product staat inhoudelijke<br />
informatie en een foto van het product.<br />
sorgente B.v. • Postbus 281 • 3990 gB houten • telefoon: 030 - 634 62 64<br />
Mw. Broeren is sinds 1990 werkzaam bij thuiszorgorganisatie ZuidZorg te<br />
Veldhoven. Zij adviseert regelmatig ouders over het starten met bijvoeding.<br />
Rijstebloem<br />
Pap van rijstebloem kunt u als eerste “vaste” voedsel aan uw kindje aanbieden.<br />
Bouw de hoeveelheid op. Start met één eetlepel pap van rijstebloem met hypoallergene<br />
voeding en geef de rest van de melk daarna met de fles. opbouwen is<br />
nodig, omdat baby’s anders verstopping kunnen krijgen. als er toch verstopping<br />
optreedt óf als uw kindje altijd al een moeilijke stoelgang heeft, kies dan voor<br />
volkoren rijstebloem (reformzaak).<br />
Groenten<br />
als uw kindje gewend is aan de structuur van de rijstebloem kunt u groenten gaan<br />
geven. Het is aan te bevelen om eerst met de groenten te beginnen en daarna<br />
pas met fruit. fruit is minder goed verteerbaar en heeft een zoete smaak. Dit is<br />
een prettige gewaarwording voor uw kindje. Door te starten met fruit kan uw kind<br />
later de groenten, die bitter van smaak zijn weigeren. U kunt groenten voor uw<br />
baby gemakkelijk bereiden in de magnetron. Snijd de groenten in kleine blokjes,<br />
voeg hier een klein scheutje water aan toe en kook de groenten op vol vermogen<br />
in de magnetron. Laat het wat afkoelen en pureer het geheel. als uw kindje de<br />
groenten niet lust, dan kan toevoeging van een scheutje hypo-allergene voeding<br />
een oplossing zijn, omdat het deze smaak al kent.<br />
Let op: Voeg geen zout toe aan de groenten voor uw kindje!<br />
So480 nov 2008<br />
Aardappelen<br />
nadat 2 of 3 soorten groenten zijn uitgeprobeerd is het de beurt aan de aardappel.<br />
kook de aardappel zonder zout, pureer deze en voeg eventueel een beetje<br />
groentenat en een klein beetje olie of zachte margarine toe (koemelkvrij, zie<br />
verpakking!).<br />
www.sorgente.nl<br />
introductie van bijvoeding<br />
infokaart<br />
advies bij veel voorkomende<br />
voedingsproblemen<br />
Spugen<br />
so530 nov 2008 Informatiekaart:<br />
De meeste baby’s geven na het drinken van een fles wat voeding terug.<br />
Waar kunt u op letten?<br />
• Zorg ervoor dat u rustig kunt voeden. neem hiervoor voldoende tijd.<br />
• Laat uw kind een beetje rechtop zit.<br />
• Geef kleine hoeveelheden per keer, maar let er wel op dat uw kind voldoende<br />
voeding krijgt (hoeveelheid volgens voorschrift diëtist/arts).<br />
• Gebruik een speen met een kleiner gat, indien uw kind gulzig drinkt.<br />
• Let erop dat de speen steeds goed gevuld is met melk, zodat uw kind geen extra<br />
lucht binnenkrijgt tijdens het drinken.<br />
• Zorg ervoor dat er in de buurt van uw baby niemand rookt. tabaksrook kan het<br />
spugen stimuleren.<br />
U kunt de voeding, in overleg met uw behandelend arts/diëtist, verdikken met<br />
johannesbroodpitmeel.<br />
Krampjes<br />
dieetzuigelingenvoeding<br />
Naar huis met<br />
Stap voor stapkaart<br />
Team Kindervoeding<br />
Informatiekaart:<br />
Introductie Introductie van bijvoeding<br />
krampjes beginnen meestal twee weken na de geboorte en worden vaak na drie tot vier<br />
maanden minder. Door onrustig of gulzig drinken kan uw kind te veel lucht binnen krijgen.<br />
Dit kan een oorzaak zijn van krampjes. krampjes zijn vaak onschuldig. als uw kind<br />
veelvuldig huilt of minder goed drinkt dan is het raadzaam om contact op te nemen met<br />
uw arts of diëtist.<br />
So490 dec 2009<br />
Enkele tips:<br />
• Houd uw kindje zoveel mogelijk rechtop bij het voeden. Hij of zij kan dan gemakkelijk<br />
een boertje kwijt en de lucht komt niet in de darmen terecht.<br />
• Zorg ervoor dat uw kind voldoende drinkt, zodat hij of zij geen honger en dorst heeft.<br />
• Probeer de pijn van de krampjes te verlichten. Het kan helpen uw baby in een warm<br />
bad te doen of een warme doek tegen uw baby´s buikje te leggen.<br />
• Los flesvoeding volgens de gebruiksaanwijzing op. Gebruik nooit meer water dan<br />
aangegeven.<br />
advies bij veel voorkomende<br />
voedingsproblemen<br />
infokaart<br />
Informatiekaart:<br />
Advies bij veel voorkomende<br />
voedingsproblemen<br />
6<br />
Nuttige adressen<br />
Voedingscentrum<br />
Postbus 85700<br />
2508 CK Den Haag<br />
www.voedingscentrum.nl<br />
Stichting Voedselallergie<br />
Postbus 207<br />
3860 AE Nijkerk<br />
033 - 465 50 98 (09.00-17.00 uur)<br />
www.stichtingvoedselallergie.nl<br />
Friso Kindervoeding<br />
Postbus 226<br />
Antwoordnummer 2005<br />
6710 VA Leeuwarden<br />
0800 022 74 34 (24 uur per dag)<br />
www.frisokindervoeding.nl<br />
Mead Johnson<br />
Postbus 514<br />
344 AM Woerden<br />
0348 - 57 42 78 (9.00-17.00 uur)<br />
www.meadjohnson.nl<br />
Nutricia Kindervoeding Service<br />
Antwoordnummer 10061<br />
2700 VB Zoetermeer<br />
0800 - 022 26 26 (24 uur per dag)<br />
www.kindervoedingsservice.nl<br />
Nestlé Kindervoeding<br />
Postbus 12365<br />
1100 AJ Amsterdam<br />
0800 - 023 01 31<br />
www.nestlekindervoeding.nl<br />
DAGBOEKSCHEMA<br />
Datum Voedingsmiddel Bereiding en hoeveelheid Reactie<br />
Tijdstip Bijzonderheden Naam van voedingsmiddel<br />
en tijd<br />
van het voedingsmiddel (bijv. diarree, huiduitslag) van reactie<br />
dat wordt verdragen<br />
BAMBINO<br />
Dagboekschema<br />
Dagboekschema<br />
(website)
Geraadpleegde bronnen:<br />
• Kneepkens C.M.F., Van Drongelen K.I. & Aarsen C.J.E. (2005)<br />
Landelijke Standaard Voedselallergie bij Zuigelingen. Vijfde, herziende druk.<br />
Uitgever: Voedingscentrum Den Haag. Bestelnummer: 080<br />
• Verheul – Koot e.a. (2002)<br />
H 4-6 Voeding voor het zieke kind.<br />
In: Nutricia Vademecum. Deel 2: Voeding & Ziekte.<br />
Uitgever: ELSEVIER/De Tijdstroom.<br />
• Utrecht Institute for Farmaceutical Sciences, Universiteit Utrecht<br />
• www.voedingscentrum.nl<br />
• www.stichtingvoedselallergie.nl<br />
• www.nutricia.nl<br />
• www.nestlekindervoeding.nl<br />
• www.frisokindervoeding.nl<br />
• www.meadjohnson.nl<br />
• www.kiesbeter.nl<br />
• www.who.int<br />
• www.bmj.com<br />
• www.rijksoverheid.nl: brief aan Tweede kamer over gebruik van vitamine K bij pasgeboren baby's.<br />
Kamerstuk : Kamerbrief, 08-02-2011, VWS.<br />
Met dank aan: Nicole Broeren en Marije Bosman voor hun bijdrage aan deze uitgave.<br />
Colofon<br />
Bambino is een uitgave van <strong>Sorgente</strong> B.V. Houten<br />
Dit is de 7 e herziene druk.<br />
Postbus 281<br />
3990 GB Houten<br />
Tel.: 030 634 62 64<br />
Fax.: 030 634 42 51<br />
Email: teamkindervoeding@sorgente.nl<br />
Website: www.sorgente.nl<br />
Eindredactie:<br />
Marianne Smeets<br />
Ontwerp:<br />
Edwin van de Bilt<br />
Druk:<br />
Drukkerij Revon B.V. te Leerdam<br />
©2012 <strong>Sorgente</strong> B.V.<br />
<strong>Sorgente</strong> kan niet aansprakelijk worden gesteld voor<br />
de gevolgen van het (onjuist) opvolgen van de in<br />
deze uitgave gegeven adviezen. www.sorgente.nl