Drang & dwang - Veiligheidshuis.nl

Hoofdstuk 1: Straffen
Met het opleggen van een straf door de rechter wordt in de eerste plaats vergelding beoogd, terwijl
maatregelen (hoofdstuk 2) beveiliging van de maatschappij en rechtsherstel tot doel hebben.
Daarnaast heeft een straf een preventief doel: het afschrikken van de dader om hetzelfde feit
nogmaals te plegen en het weerhouden van anderen om het voorbeeld van de dader te volgen. Er
zijn vier soorten hoofdstraffen: gevangenisstraf, hechtenis, taakstraf en geldboete en drie soorten
bijkomende straffen: verbeurdverklaring, ontzetting van rechten en openbaarmaking van de
rechterlijke uitspraak. Daarnaast zullen in dit hoofdstuk de sanctie door het Openbaar Ministerie,
HALT en Leerplicht worden besproken.
Jeugddetentie en nachtdetentie
Soort aanbod: Jeugddetentie is een hoofdstraf, nachtdetentie is een variatie daarop die mogelijkheid
binnen de jeugddetentie kan worden uitgevoerd.
Doel: Het bestraffen en (her)opvoeden van een jongere die een misdrijf of overtreding heeft
gepleegd.
Het doel van nachtdetentie is de schadelijke effecten van het (voorlopig) vastzitten zoveel mogelijk te
beperken en de relatie met de omgeving zoveel mogelijk intact te houden.
Beschrijving: Jongeren komen na veroordeling door de kinderrechter terecht in een opvang- of
behandelinrichting. In een opvanginrichting krijgen jongeren hulp bij hun opvoeding en ontwikkeling.
In een behandelinrichting krijgen jongeren intensieve hulp en begeleiding om te voorkomen dat ze
opnieuw de fout in gaan.
Het is mogelijk alleen 's avonds en ’s nachts in een inrichting te verblijven, de zogenaamde
nachtdetentie. De rechter bepaalt of een jongere hiervoor in aanmerking komt. De jongere gaat dan
overdag gewoon naar school of werk gaat en verblijft alleen ’s avonds en in de weekeinden in een
inrichting.
Jeugddetentie kan als voorwaardelijke straf worden opgelegd.
Duur: 12-15 jarigen: maximaal 12 maanden; 16-18 jarigen: maximaal 24 maanden.
Doelgroep: 12-18 jaar. Jongeren die zwaardere delicten plegen en die – door eerdere
politie/justitiecontacten of de ernst van het feit – niet (meer) in aanmerking komen voor een
afdoening door het OM.
Instroomcriteria / randvoorwaarden: Nachtdetentie kan in principe alleen bij de
tenuitvoerlegging van voorlopige hechtenis. Deze kan worden voortgezet indien een
onvoorwaardelijke jeugddetentie wordt opgelegd met een strafrestant van maximaal drie maanden.
Het gaat dan om jeugdigen die als voorlopig gehechten in nachtdetentie zijn geplaatst en na aftrek
van voorarrest nog maximaal drie maanden jeugddetentie moeten ondergaan. Nachtdetentie is alleen
mogelijk in de volgende gevallen:
• de jongere beschikt over een ‘zinvolle, gestructureerde dagbesteding’ zoals school, werk of
dagbehandeling in een instelling;
• de dagbesteding is binnen een redelijke termijn te bereiken in verband met het dagelijks vervoer;
• de jongere gaat akkoord met de voorwaarden en tekent daar een contract voor.
Partners nodig: KR, OM, RvdK, jeugdreclassering, JJI
Contactpersoon: OM Utrecht
Deel A – Straffen en Juridische Kaders Jeugd
Hoofdstuk 1 – Straffen
7