Over de taalwetgeving - Thomas Leys - Kortom

“In Vlaanderen Vlaams”
Over de taalwetgeving
Congres ‘Schenkt de overheid klare taal?’
23 mei 2013
Thomas Leys
jurist Steunpunt Taalwetwijzer

Steunpunt Taalwetwijzer
• Initiatief van de Vlaamse overheid
• Taken
– Informatieverspreiding (website & folder)
– Advies- en doorverwijsfunctie
– Begeleidingsfunctie (beperkt)
• Bereikbaar via…
– taalwetwijzer@vlaanderen.be
– Vlaamse infolijn 1700

Taalwetgeving in België
• Wet regelt het gebruik van de talen van de
overheid, het gerecht, het onderwijs en de
sociale betrekkingen van werkgevers met
werknemers taal van het gebied
• Grondwet garandeert het vrije taalgebruik
van de burgers in private communicatie

Feitelijke realiteit
• Vlaanderen is meertaliger geworden
– Internationalisering
– Migratie
• Relatie burger-bestuur wijzigt
– Beginselen van behoorlijk bestuur (nondiscriminatie,
openbaarheid, zorgvuldigheid,
motiveringsplicht,…)
– Klantvriendelijkheid
• Nieuwe methoden (ICT)

Wetgeving is strikt geformuleerd
• Binnen de overheid: Nederlands
• Van overheid naar burger: Nederlands
• Van burger naar overheid: Nederlands
• Maar er zijn uitzonderingen…

• Overheden
Toepassingsgebied
• Organisaties, bedrijven,… die
overheidstaken uitoefenen
– Overheidsbedrijven
– Gemeentelijke vzw’s
• Als private partijen werken in opdracht van
de overheid
– Aannemers
• Niet: gesubsidieerde organisaties

Toepassingsgebied
• Alle vormen van communicatie
– Individueel en algemeen
– Schriftelijk
• Brieven
• Folders
– Mondeling
• Aan het loket
• Toespraken
– Elektronisch
• Websites
• Sociale media

Wettelijke uitzondering
• Hoffelijkheidsprincipe
Overheden mogen particulieren van buiten het
Nederlandse taalgebied verder helpen in de
eigen taal.

Wettelijke uitzondering
• Mededelingen voor toeristen
In toeristische centra mogen mededelingen voor
toeristen in meerdere talen worden gesteld,
maar dan wel minstens in het Nederlands, Frans
en Duits.

Internationale communicatie
• Communicatie gericht op het buitenland
Niet geregeld in de wetgeving
Mogelijkheid om andere talen te gebruiken
voor zover het adres en de naam van de
overheid maar in het Nederlands is gesteld

Gebruik van vreemde talen
• Gebruik van vreemde talen binnen het
Nederlandse taalgebied
Niet geregeld in de wetgeving
Toezichtsorganen zullen niet optreden indien
overheid zich aan voorwaarden houdt

Gebruik van vreemde talen
• Voorwaarden moeten aanwezig zijn:
1. De dienst maakt geen systematisch gebruik van de vreemde taal,
maar slechts ten uitzonderlijken titel of als overgangsmaatregel.
2. Het gebruik van de vreemde taal dient een bijzonder doel, zoals het
informeren van bepaalde doelgroepen over het bestaan van een
welbepaalde dienstverlening.
3. De anderstalige boodschap wordt in de eerste plaats ook in het
Nederlands gesteld en is slechts een vertaling van de Nederlandse
tekst (er wordt dus niet meer of andere informatie gegeven in de
vreemde taal dan in het Nederlands); bovendien wordt aangegeven
dat de anderstalige tekst een vertaling is (door dit te vermelden op
het document).
4. De anderstalige tekst is bestemd voor een bijzonder doelpubliek.