Nieuwsbrief september 2011 - Historische Vereniging Haerlem
Nieuwsbrief september 2011 - Historische Vereniging Haerlem
Nieuwsbrief september 2011 - Historische Vereniging Haerlem
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SEPtEMBER <strong>2011</strong> | JAARGANG 20 | NUMMER 3 | OPLAGE 1950<br />
EEN UItGAVE VAN HIStORIScHE VERENIGING HAERLEM<br />
<strong>Nieuwsbrief</strong><br />
Boven: Stephen taylor, secretaris van de Stichting Internationaal Orgelconcours en voorzitter van de Artistieke<br />
Raad, ontvangt de zilveren legpenning. Onder: In een aansluitende voordracht vertelde taylor over 60 jaar Haarlemse<br />
orgelcultuur. Foto’s: Maarten van Wamel.<br />
Een jaar van hervonden tradities<br />
De uitreiking van de zilveren <strong>Haerlem</strong>legpenning<br />
was een van tradities die we weer<br />
opnemen bij het 110-jarige bestaan van onze<br />
vereniging. Deze gebeurtenis vormde de<br />
muzikale omlijsting van de jaarvergadering<br />
woensdag 22 juni, waarvoor de Philharmonie<br />
onze vereniging gastvrij ontving.<br />
En zo herleven er meer tradities. De <strong>Haerlem</strong>prijs<br />
voor Haarlem-publicaties willen we nieuw<br />
leven inblazen. En daarbij is nu ook aan de jeugd<br />
gedacht. De vereniging gaat onder middelbare<br />
scholieren een speciale prijs uitloven voor<br />
de beste profielwerkstukken voor het vak<br />
geschiedenis.<br />
Historisch café 19 <strong>september</strong> vervalt<br />
Het historisch café dat gepland stond op 19<br />
<strong>september</strong> komt te vervallen. De beoogde sprekers<br />
waren helaas niet beschikbaar. Maar het mooie<br />
1<br />
thema rond Haarlemse pers en publiciteit houdt<br />
u echter tegoed. Volg de mededelingen op de<br />
website.<br />
In dit nummer o.a.:<br />
De worsteling met het stedelijk<br />
groen van Springer. En een<br />
uitnodiging om het groen<br />
van Springer na te wandelen op<br />
18 <strong>september</strong>.<br />
Pagina 2<br />
Een buitenkansje om met<br />
wikipedia te leren werken.<br />
Pagina 4<br />
Een oproep om onze<br />
bibliotheek compleet te maken.<br />
Helpt u ons?<br />
Pagina 5<br />
Actueel nieuws vindt u altijd<br />
op www.haerlem.nl<br />
Colofon:<br />
Dit is een uitgave van de <strong>Historische</strong><br />
<strong>Vereniging</strong> <strong>Haerlem</strong><br />
www.haerlem.nl<br />
<strong>Vereniging</strong>szetel: de Hoofdwacht,<br />
Grote Markt 17<br />
Postadres: postbus 1105,<br />
2001 Bc Haarlem<br />
Secretaris: (023) 529 39 00<br />
Gironr: 377882<br />
Het blad verschijnt vier keer<br />
per jaar. ISSN: 1570-4785.<br />
Redactie: theo van der Vlugt<br />
Vormgeving: tekst & Uitleg Haarlem<br />
Druk: drukkerij Excelsior Haarlem<br />
(sponsor)<br />
Verzending: Paswerk
Het eerste schetsontwerp tot reorganisatie<br />
van de Haarlemmerhout van de<br />
hand van Leonard Anthony Springer<br />
(tuinarchitect & dendroloog, 24.01.1855<br />
– 28.09.1940) dateert toevalligerwijs uit<br />
hetzelfde jaar als de oprichting van onze<br />
<strong>Vereniging</strong>; beide van 1901.<br />
Al in 1896 schreef Springer in zijn boek over<br />
de Haarlemmerhout: “Men houde één ding<br />
in ‘t oog: een systematisch aangelegd bosch<br />
is geen oerwoud, en moet dus systematisch<br />
behandeld en onderhouden worden,<br />
anders gaat het ten gronde. Een bosch als<br />
de Haarlemmerhout moet een gezonde,<br />
luchtige, droge uitspanningsplaats zijn van<br />
jong en oud en vooral voor de minder met<br />
aardsche goederen bedeelden, die in de<br />
stad in kleine, benauwde en dikwijls slechte<br />
woningen en even nauwe als bedompte<br />
straten leven; en om nu een gezond, frisch<br />
vroolyk ontspanningsoord te zyn, zonder zijn<br />
karakter van natuurpark te verliezen, moet<br />
het met oordeel onderhouden worden”.<br />
Springer was een voorvechter van groen<br />
voor het volk en de natuureducatie die<br />
daarbij hoorde. Maar deze overtuiging<br />
bezorgde hem ook veel hoofdbrekers want<br />
de bezoekers van zijn parken gedroegen zich<br />
namelijk lang niet altijd zoals hij verwachtte<br />
en graag wilde.<br />
Voor de nieuw aangelegde plantsoenen<br />
in de Haarlemmerhout gebruikte Springer<br />
prikkeldraad, waarop hij veel kritiek kreeg.<br />
Springer reageerde met de volgende<br />
cynische reactie: ‘dat de wegen met<br />
prikkeldraad moeten afgezet worden,<br />
is ’t gevolg van de grote eerbied die ’t<br />
publiek voor de plantsoenen heeft, zonder<br />
dat wordt alles binnen de kortste tijd<br />
platgetreden. Zo ’t blijkt, dat het publiek<br />
de plantsoenen beter waardeert, worden zij<br />
weer weggenomen’. Volgens Springer lag de<br />
schuld hiervan overigens niet zozeer bij het<br />
publiek maar bij de gemeente Haarlem. De<br />
paden waren zodanig slecht onderhouden<br />
dat het publiek overal rondliep.<br />
Speelplaatsen zag Springer liever niet in<br />
zijn parken maar dat wil niet zeggen dat hij<br />
ze niet op waarde schatte. Hij vond ze heel<br />
noodzakelijk zoals blijkt uit zijn pleidooi voor<br />
teruggave van de Baan aan de jeugd van<br />
Haarlem. In 1808 werd de Baan afgestaan<br />
aan koning Lodewijk Napoleon omdat deze<br />
hiervan een botanische tuin zou maken. ‘Zoo<br />
werd aan Haarlems jeugd een speelplaats<br />
ontnomen, waarop zij sedert 1389 recht<br />
had… verleend door Albrecht van Beieren<br />
by een giftbrief’, schreef Springer in de al<br />
eerder genoemde publicatie. In 1828 kwam<br />
de Baan weer in handen van de stad maar<br />
zij werd niet opnieuw speelplaats. De stad<br />
besloot tot de aanleg van een villapark;<br />
het latere Frederikspark. ‘In plaats van aan<br />
de jeugd de oude speelplaats buiten de<br />
kom der gemeente terug te geven, waar<br />
zij ongehinderd kan spelen in de frissche,<br />
vrije lucht, acht het gemeentebestuur het<br />
beter, der jeugd den openbaren weg als<br />
speelplaats te laten, tot last van het verkeer<br />
en der bewoners dier bevoorrechte straten.<br />
In de oude Baan was ruimte genoeg, zonder<br />
dat de kinderen zelf of het publiek gevaar<br />
liepen.’ Zo luidde de kritiek van Springer aan<br />
2<br />
Duidelijk afgezette paden in de Haarlemmerhout<br />
rond 1911 (NHA 55-014919)<br />
De ‘worsteling’<br />
van Springer;<br />
groen voor<br />
iedereen<br />
het adres van de gemeente Haarlem.<br />
In 1910 ontwierp Springer rond de ruïne<br />
Huis te Kleef de ‘centrale Schooltuin der<br />
gemeente Haarlem’. Een relatief groot<br />
gedeelte bestemde Springer als arboretum<br />
en pinetum met een rotstuin en een<br />
vijver voor waterplanten, onregelmatig<br />
aangelegd op en rond de ruïne. Buiten<br />
een cirkelvormige omloop legde hij een<br />
moerasje aan. Langwerpige vakken waren<br />
bestemd voor bloemen, heesters, groenten<br />
en landbouwgewassen. De kinderen konden<br />
kennismaken met suikerriet, koffie- en<br />
cacaoplanten, bananenbomen, peper, rijst,<br />
katoen en andere exotische gewassen in<br />
kassen. Een degelijke kennis van boom-<br />
en heestersoorten vond Springer uiterst<br />
noodzakelijk voor schoolkinderen. De<br />
tuin had naast een instructieve ook een<br />
zeer praktische functie. Het was Springer<br />
opgevallen dat het ‘eropuit trekken’ met<br />
de onderwijzer dikwijls plaats vond in de<br />
stadsparken, waarbij ter illustratie van de<br />
lessen lukraak bloemen geplukt en takken<br />
‘afgerukt’ werden. Dat was nu niet meer<br />
nodig. Onderwijzers konden voortaan daags<br />
voor hun les bij de schooltuin materiaal<br />
bestellen.<br />
Niet alleen onderwijzers plukten lukraak<br />
materiaal in de Haarlemmerhout. Het<br />
vandalisme van bezoekers had er in<br />
algemene zin zelfs voor gezorgd dat veel<br />
bloeiende planten en onderbegroeiing totaal<br />
waren verdwenen. Zoals Springer dit zelf<br />
beschreef: “Uit een botanisch oogpunt<br />
biedt de Hout niet veel meer voor den<br />
natuuronderzoeker aan. Het drukke verkeer,
het slechte dagelijksch toezicht en andere<br />
oorzaken maakten dat van de natuurlijke<br />
flora weinig meer is overgebleven. toch<br />
biedt de Hout voor den aandachtigen en<br />
onderzoekenden beminnaar der natuur<br />
nog enkele belangwekkende zaken, die<br />
helaas, steeds zeldzamer worden, door de<br />
roekeloosheid van het publiek dat niets<br />
ontziet; dat niet alleen de bloemen plukt, en<br />
daardoor voor een deel de vermenigvuldiging<br />
tegen gaat, maar alles met wortel en tak<br />
uittrekt om de plant een eind verder als<br />
nutteloos neer te werpen. Planten, die<br />
zich door bollen, knollen of wortelstokken<br />
vermenigvuldigen, worden door deze<br />
roekeloosheid nog zekerder uitgeroeid”.<br />
Springer zag het somber in voor de<br />
Haarlemmerhout. toch zou hij nu niet<br />
ontevreden zijn. Alhoewel zijn eigen aanleg<br />
in de tweede Wereldoorlog door kap en<br />
Zondag 18 <strong>september</strong> <strong>2011</strong><br />
Wandeling door de Haarlemmerhout<br />
Het eerste schetsontwerp voor de reorganisatie van de<br />
Haarlemmerhout door Leonard Springer, tuinarchitect en vanaf 1900<br />
adviseur van de gemeente Haarlem voor de Gemeenteplantsoenen,<br />
dateert uit 1901; tevens het oprichtingsjaar van de <strong>Vereniging</strong><br />
<strong>Haerlem</strong>. Reden voor de werkgroep Parken en Groen om in dit<br />
lustrumjaar <strong>2011</strong> aandacht te besteden aan zijn werk in de<br />
Haarlemmerhout aan de hand van een informatieve wandeling.<br />
het graven van een tankgracht dwars door<br />
de Haarlemmerhout volledig verloren ging,<br />
waardoor een volledige generatie bomen<br />
ontbreekt, is de flora bijzonder te noemen.<br />
De structuur van het bos is gevarieerd. Oud<br />
bos wordt afgewisseld met dichter, jong<br />
bos, grasvelden en lanen met dikke bomen.<br />
De Haarlemmerhout kent een ondergroei<br />
die bestaat uit bosrandplanten, typische<br />
bossoorten en stinsenplanten. Een aantal<br />
hier voorkomende soorten vaatplanten en<br />
paddenstoelen staat op de Rode Lijst. Ook<br />
de fauna floreert. De aanwezigheid van veel<br />
oude dikke bomen in de Kleine en Grote<br />
Hout vertaalt zich in de aanwezigheid van<br />
holenbroeders als de holenduif, boomklever,<br />
en de kauw. Ook soorten die niet zozeer<br />
afhankelijk zijn van oud bos, zoals de grote<br />
bonte specht, de tjiftjaf, de glanskop, de<br />
boomkruiper, roodborst, winterkoning en<br />
de appelvink zijn in aantallen toegenomen.<br />
Schetsontwerp reorganisatie<br />
Haarlemmerhout, L.A. Springer,<br />
19.02.1901 (WUR 01.263.01)<br />
3<br />
Sinds 1950 zijn de struweelvogels zoals<br />
merel, roodborst, winterkoning en zwartkop<br />
toegenomen als gevolg van de vele jonge<br />
aanplant. De rode eekhoorn is sinds ca<br />
10 jaar weer terug in het bos. Van de<br />
roofvogels komen de boom- en torenvalk<br />
voor en er broedt een bosuil. Er zijn<br />
incidentele waarnemingen geweest van<br />
havik, wespendief en sperwer gedurende<br />
het broedseizoen. De Haarlemmerhout<br />
is van belang voor soorten van de Rode<br />
Lijst (2004), zoals de boomvalk, groene<br />
specht, grauwe vliegenvanger. Nachtegaal<br />
en zomertortel zijn Rode Lijst-soorten,<br />
die in het recente verleden ook in de<br />
Haarlemmerhout zijn waargenomen.<br />
(D.Vonk, Ecologische/natuur essenties van<br />
de Haarlemmerhout, 2008)<br />
Mei <strong>2011</strong>, Annemarie van Leeuwen,<br />
Werkgroep Parken & Groen.<br />
Ontwerp/Plattegrond<br />
centrale Schooltuin,<br />
L.A. Springer, 1910<br />
(WUR 01.266A.02)<br />
Datum: zondag 18 <strong>september</strong> <strong>2011</strong><br />
Aanvang: om 11.00 uur verzamelen op het Houtplein (bij de plataan<br />
t.o. ABN AMRO-bank).<br />
Duur: ca. 1,5 uur.<br />
Aanmelden: s.v.p. voor zondag 11 <strong>september</strong>: 0255 - 536265 (ook<br />
antwoordapparaat) of e-mail: m.vanvlijmen@kpnplanet.nl;<br />
de wandeling gaat door, ‘weer of geen weer’.
Fotografeer een monument en win!<br />
Nieuwe wandelroute ‘Zomervaartpad’ is uit<br />
Het Zomervaartpad, de vijfde folder in de<br />
serie blauw-groene dwarsverbindingen van<br />
Haarlem, is kortgeleden verschenen.<br />
Deze historisch-culturele oost-westroute<br />
begint waar de Zomervaart in het Spaarne<br />
uitmondt; oudere Haarlemmers kennen dit<br />
punt ongetwijfeld goed, daar waar vroeger<br />
houthandel Peltenburg was gevestigd. De<br />
tocht voert verder langs de Zomervaart, de<br />
Fuikvaart en komt uit bij de Ringvaart. Via<br />
het Reinaldapark gaat de route weer terug<br />
naar het Spaarne. Onderweg zijn restanten<br />
uit de agrarische, stedebouwkundige,<br />
waterhuishoudkundige en militaire<br />
geschiedenis van Haarlem-Oost te zien.<br />
Het Zomervaartpad is voor € 1,- verkrijgbaar<br />
in de Hoofdwacht (geopend zaterdag en<br />
zondag van 13.00 uur 17.00 uur, tot 1<br />
oktober), evenals de eerder verschenen<br />
folders Het Brouwerspad, Het Jan Gijzenpad,<br />
Het Parkenpad en Het Slaperdijkpad. Voor<br />
vijf folders betaalt u € 4,-. Alle folders zijn<br />
ook te zien op www.haerlem.nl.<br />
In <strong>september</strong> organiseert Wikimedia<br />
Nederland voor de tweede keer de<br />
fotowedstrijd Wiki Loves Monuments.<br />
“Doel van de fotowedstrijd is om zoveel<br />
mogelijk vrije foto’s van rijksmonumenten<br />
te verzamelen en beschikbaar te stellen op<br />
Wikipedia, de vrije encyclopedie,” aldus,<br />
Lodewijk Gelauff, organisator van de<br />
wedstrijd. “Het gaat om rijksmonumenten<br />
waarvan nog geen foto beschikbaar is zoals<br />
rijksmonumenten en bijbehorende parken<br />
die buiten het centrum liggen in Haarlem.”<br />
Haarlem heeft vorig jaar meegedaan met<br />
1.059 foto’s, en één van de toen winnende<br />
foto’s is van een poortje in de Smedestraat.<br />
Iedereen met een fotocamera kan meedoen.<br />
Wiki Loves Monuments stelt een handige<br />
tool beschikbaar om een route langs nog<br />
niet gefotografeerde rijksmonumenten te<br />
plannen en geeft heldere uitleg hoe de<br />
foto’s te uploaden en vrij te geven voor<br />
gebruik. Alle foto’s van rijksmonumenten<br />
die in <strong>september</strong> worden geüpload doen<br />
automatisch mee aan de fotowedstrijd. Op<br />
5 november <strong>2011</strong> vindt de prijsuitreiking<br />
4<br />
plaats tijdens de Wikimedia conferentie<br />
Nederland.<br />
In de maand <strong>september</strong> zijn er diverse<br />
gelegenheden om te gaan fotograferen.<br />
Op 10 en 11 <strong>september</strong> zijn de Open<br />
Monumentendagen. Wiki Loves Monuments<br />
organiseert diverse ‘Wiki takes ...’ waarbij<br />
men zich kan aanmelden om samen<br />
met een groep in een stad alle nog niet<br />
gefotografeerde rijksmonumenten te<br />
fotograferen. Aankondigingen staan op de<br />
website van Wiki Loves Monuments:<br />
www.wikilovesmonuments.nl<br />
Het zou heel leuk zijn als leden van<br />
<strong>Vereniging</strong> <strong>Haerlem</strong> dit jaar meedoen met<br />
foto’s van monumenten-met-verhalen,<br />
waarbij de verhalen (met foto!) in een<br />
Wikipedia lemma opgenomen kunnen<br />
worden. Ik ben bereid om mensen te helpen<br />
met Wikipedia kennis, mocht hier interesse<br />
voor zijn!<br />
Jane Darnell<br />
Bestuurslid Wikimedia Nederland<br />
Lid <strong>Vereniging</strong> <strong>Haerlem</strong>
Oproep<br />
Wie maakt onze bijzondere bibliotheek compleet?<br />
Onze vereniging heeft - naast het<br />
jaarboek - ook altijd andere boeken over<br />
de geschiedenis van Haarlem uitgegeven.<br />
Helaas beschikken wij niet over een<br />
complete serie van alle eigen uitgaven. We<br />
proberen deze nu te aan te vullen op zo’n<br />
manier dat we ten minste twee exemplaren<br />
van elke eigen uitgave in huis hebben. We<br />
streven ernaar in een aparte opstelling te<br />
tonen wat het resultaat is van jarenlang<br />
stimuleren van onderzoek en publicatie op<br />
het gebied van de geschiedenis van Haarlem,<br />
op een moment dat we overwegen onze<br />
serie, de <strong>Haerlem</strong>-reeks nieuw leven in te<br />
blazen. Deze reeks werd ingesteld in 1979<br />
met als doelstelling het mogelijk maken van<br />
publicaties, die niet aan de commerciële<br />
normen van uitgevers voldoen, maar<br />
waarvan de uitgave belangrijk is voor de<br />
geschiedschrijving van Haarlem en omgeving.<br />
De expositie “1961: Haarlem - Osnabrück, de mensen en de stad”,<br />
die onze vereniging maakte, in samenwerking met Historisch<br />
Museum Haarlem, Noord-Hollands Archief en Staatsarchiv<br />
Osnabrück, is nog tot en met 24 <strong>september</strong> te zien. Een bijzonder<br />
boeiend tijdsbeeld met zeer herkenbare beelden uit ieders<br />
persoonlijke Haarlemse historie.<br />
De expositie kan gerust nog wat aandacht gebruiken. Daarom is het<br />
Jonge Muggen<br />
Het is vakantietijd en dat merkt een werkgroep die met en voor<br />
kinderen bezig is. toch is er altijd wel iets te melden. Het schooljaar<br />
2010-<strong>2011</strong> is afgesloten met een bezoek van de leerlingen van de<br />
Koningin Emmaschool, waardoor het totaal aantal scholen op 14<br />
kwam. Deze 14 scholen hebben 19 groepen 4 aangeleverd. Opgeteld<br />
zijn er in totaal een kleine 500 kinderen in de Hoofdwacht geweest!<br />
Het programma ‘Stappen in de stad’ voor het voortgezet onderwijs<br />
is rond, alleen de financiering nog niet. Dat dit in deze tijd<br />
een lastige zaak is, zal ieder begrijpen, maar het is wel<br />
frustrerend voor al degenen die er zich al zo’n lange tijd<br />
mee hebben beziggehouden. Het starten van de pilot in het<br />
schooljaar <strong>2011</strong>/2012, voorzien voor <strong>september</strong>, is daarmee<br />
voorlopig even uit zicht.<br />
Het Bestuur heeft de werkgroep gevraagd hoe eindexamenkandidaten<br />
(Havo en Vwo) die een profielwerkstuk hebben gemaakt<br />
waarin het vak geschiedenis is verwerkt, zouden kunnen worden<br />
beloond. Daartoe is een prijs ingesteld, de ‘Grote <strong>Haerlem</strong> Mug’<br />
genaamd. Deze prijs bestaat uit een oorkonde, een jaar lidmaatschap<br />
Wie is in het bezit van de volgende<br />
momenteel ontbrekende uitgaven (met<br />
tussen haakjes het jaar van publicatie) en is<br />
bereid daarvan een exemplaar af te staan<br />
ten behoeve van onze verzameling:<br />
- Haarlem in de jaren dertig B.M.J. Speet en<br />
M.A. Bulte (1992)<br />
- cornelius Schonaeus Goudanus (1540-<br />
1611) (2001)<br />
Deel 1: Vrienden, gedichten aan en van<br />
vrienden<br />
Deel 2: Brieven, Vijfentwintig brieven en vier<br />
albuminscripties 1568-1611<br />
Deel 3: Werken, Overzicht van zijn elegische,<br />
epigrammatische en dramatische poëzie Dr.<br />
H. van de Venne<br />
- Haarlem, twaalf steendrukken, Paul van<br />
Alff (1916)<br />
- Beknopte geschiedenis van Haarlem, 3e,<br />
herziene druk, G.H. Kurtz (1946)<br />
500 muggen! Een mooi aantal<br />
5<br />
- Geschiedenis en beschrijving der<br />
Haarlemse Hofjes, G.H. Kurtz (1951)<br />
- Honderd jaar Hartekamp. 2e druk, F.J.E.<br />
van Lennep (1957)<br />
- Kenau: Beeld en Werkelijkheid (1973)<br />
- Onkruid, botanische wandelingen (reprint)<br />
F.W. van Eeden (1974)<br />
- Geschiedenis van Bloemendaal en<br />
Aerdenhout, c.W.D. Vrijland (1975)<br />
- Vogelvrij. Mensen en tijden die ik gekend<br />
heb, J.P. Strijbos (1976)<br />
- Haarlemse zilversmeden en hun merken,<br />
K.A. citroen (1988)<br />
- Leven en laten leven, een biografie van ir.<br />
Adriaan Stoop 1856-1935, mevrouw H.<br />
van Voorst Vader-Duyckink Sander (1994)<br />
- Architectuurgids Haarlem (1992/2005)<br />
Uw reactie graag via info@haerlem.nl of<br />
023-5293900.<br />
Peter van Wingerden<br />
Nog heel even gelegenheid om de tenstoonstelling te zien<br />
een goed idee om Haarlem - Osnabrück nog eens onder de aandacht<br />
te brengen in uw omgeving. Ook al bent u zelf misschien al geweest,<br />
de Hoofdwacht met zijn expositie is altijd een mooi doel tijdens een<br />
wandeling door Haarlem, met vrienden, gasten of familie.<br />
Openingstijden: zaterdag en zondag van 13.00 - 17.00 uur.<br />
toegang is gratis.<br />
van de <strong>Vereniging</strong> en een geldbedrag. De jury - bestaande uit<br />
Anja van Zalinge, Piet de Rooy en Bas von Benda-Beckmann - zal<br />
beoordelen welk profielwerkstukken in aanmerking kunnen komen<br />
voor de prijs. Wanneer de scholen straks weer van start gaan, hopen<br />
wij dat de docenten geschiedenis hun leerlingen weten te motiveren<br />
een zodanig mooi of origineel profielwerkstuk te schrijven, dat het<br />
naar de prijs kan meedingen.<br />
ten slotte een primeur voor Haarlem: tijdens de komende<br />
Open Monumentendagen zal een leerling van het voortgezet<br />
onderwijs (Sancta Maria) ons helpen de bezoekersstroom<br />
naar de Hoofdwacht te verwerken. Het is m.n. de bedoeling<br />
dat hij jongeren naar binnen weet te krijgen om de<br />
Hoofdwacht te bezichtigen en de verhalen van het gebouw<br />
te horen. Deze leerling kan de uren bij ons doorgebracht, gebruiken<br />
in het kader van de maatschappelijke stageverplichting. Als dit<br />
experiment slaagt, en waarom zou het niet, hopen wij volgend jaar<br />
meer leerlingen beschikbaar te hebben.<br />
Marjorie Vroom
Agenda Programma <strong>Vereniging</strong> <strong>Haerlem</strong>, werkgroep Excursies en Lezingen<br />
Programma onder voorbehoud van<br />
wijzigingen. Contactpersoon van de<br />
werkgroep Excursies en Lezingen is Joan<br />
Patijn 06-27072966/023-5270190.<br />
Mail haerlemexcursies@gmail.com voor<br />
inlichtingen of het opgeven voor deelname<br />
aan activiteiten. Blijf op de hoogte via<br />
www.<strong>Haerlem</strong>.nl en stuur uw mailadres<br />
naar leden@haerlem.nl, dan ontvangt u<br />
automatisch een herinnering aan<br />
activiteiten.<br />
Oktober<br />
Woensdagavond 19 oktober<br />
20.00 - 22.00 uur Hoofdwacht. Lezing<br />
door Dick van Gijlswijk, lid <strong>Historische</strong><br />
Werkgroep, over de Stadsarmenscholen<br />
1750-1795, met daarin de opkomst van de<br />
stadsarmenscholen in Holland, de inrichting<br />
van het onderwijs, positie en plichten van<br />
de schoolmeesters en een opmerkelijk<br />
initiatief om het armenonderwijs te<br />
verbeteren. Ontvangst met koffie vanaf<br />
19.30 uur. Entree € 2,50 p.p. Opgave<br />
verplicht via haerlemexcursies@gmail.com,<br />
of Joan Patijn 06-27072966/023-5270190,<br />
o.v.v. uw mailadres of telefoonnummer.<br />
November<br />
Donderdag en vrijdag 24 en 25 november<br />
Reuvensdagen in Haarlem; we haken aan<br />
met een (kinder) activiteit van de vereniging<br />
bij dit grootste archeologiecongres van<br />
Nederland, waarschijnlijk op woensdagmiddag<br />
23 november. Raadpleeg de website.<br />
December<br />
Dinsdagavond 13 december<br />
lezing Dr. Hans Peterse, historicus, over het<br />
Kapittel van Haarlem, het onbekende verhaal<br />
Uw reacties naar aanleiding van...<br />
In mijn colums in de <strong>Nieuwsbrief</strong> heb ik de lezers gevraagd om te<br />
reageren als zij daaraan behoefte hadden. Naar aanleiding van de<br />
ontvangen reacties het volgende.<br />
‘Vlaggen voor Haarlem’ (<strong>Nieuwsbrief</strong> <strong>2011</strong>-1).<br />
Diverse lezers vroegen mij waar de vlag te koop is. Ik heb voor de<br />
Hoofdwacht een vlag van 150x225 cm besteld via het internet, zie<br />
de link op onze website.<br />
Van der Noord, Spaarne 60 verkoopt ze in de meer courante maten<br />
70x100 en 100x150 cm. Zorg dat u er op tijd bij bent om op<br />
23 november massaal te vlaggen ter gelegenheid van de 766ste<br />
verjaardag van onze stad.<br />
Putlucht (<strong>Nieuwsbrief</strong> <strong>2011</strong>-2)<br />
Enkele leden lieten weten ook last te hebben gehad van de putlucht<br />
waarover ik schreef in <strong>Nieuwsbrief</strong> <strong>2011</strong>-2. Zij meenden ook te<br />
weten waar die vandaan kwam: de Damstraat. Onze leden Richard<br />
Koppen en Alan Barker vergezelden mij onlangs tijdens een gesprek<br />
met de ambtenaar die hiervoor verantwoordelijk bleek te zijn. Deze<br />
informeerde ons uitgebreid over de problemen en vertelde ons wat<br />
er al aan gedaan is en nog zal worden gedaan om de putlucht te<br />
voorkomen. De stankschermen zijn weer aangebracht waar deze<br />
ontbraken in de straatkolken en deze worden vaker gereinigd dan<br />
de fabrikant heeft voorgeschreven. Enkele defecte leidingen zullen<br />
nog gerepareerd worden en bij de Bakenessergracht moet nog een<br />
onderdoorvoer voor het riool worden aangebracht. Op het moment<br />
zou er geen sprake meer zijn van overlast.<br />
Hij zou ook nog nagaan hoe het mogelijk is dat niet wordt<br />
gereageerd op meldingen over overlast. Drie weken na dit gesprek<br />
6<br />
van de Rooms Katholieken na de Reformatie.<br />
Passende en inspirerende locatie de pastorie<br />
van de Sint Josephkerk, Jansstraat 43.<br />
Ontvangst met koffie vanaf 19.30 uur.<br />
Entree € 5,00 p.p. Opgave verplicht via<br />
haerlemexcursies@gmail.com, of Joan Patijn<br />
06-27072966/023-5270190 o.v.v. uw<br />
mailadres of telefoonnummer.<br />
De werkgroep Excursies is druk bezig met<br />
het programma voor 2012. Uw ideeën zijn<br />
meer dan welkom, zie de contactgegevens<br />
hierboven.<br />
(ongeveer een half jaar na de eerste melding) ontving ik een melding<br />
vanuit het systeem KIM van de gemeente Haarlem:<br />
“Gegevens oplossing: Verholpen<br />
Stankschermen zijn vernieuwd. 2 defecte leidingen worden nog<br />
vervangen, maar alle stank is onder controle.”<br />
Ambtelijke molens werken misschien langzaam, maar ze werken! En<br />
nu maar hopen dat de putlucht niet meer terugkomt.<br />
Open Monumentendagen (<strong>Nieuwsbrief</strong> 2010-4)<br />
Uit de ontvangen reacties bleek dat er ruime belangstelling is<br />
voor een bezoek aan door particulieren bewoonde Haarlemse<br />
monumentenpanden. Ook hoorde ik dat er in andere gemeenten<br />
gunstige ervaringen zijn opgedaan met bezoeken onder toezicht van<br />
de plaatselijke historische vereniging voor leden van die vereniging<br />
die zich met identiteitsbewijs en al hebben laten registreren op een<br />
bezoekerslijst. Ik voerde als argument ook aan “...de uitgevoerde<br />
restauraties zijn toch ook voor een deel met gemeenschapsgeld<br />
gefinancierd!” De ontvangen reacties op deze uitspraak zijn sterk<br />
tegengesteld: de een was het uit het hart gegrepen, de ander bleek<br />
het daar volledig mee oneens te zijn.<br />
Hoe dan ook, het moet ook in Haarlem mogelijk zijn dit soort<br />
bezoeken van de grond te organiseren. Vandaar mijn vraag: welke<br />
particuliere eigenaren van monumentenpanden gunnen de leden<br />
van onze vereniging onder de geschetste voorwaarden eens de<br />
mogelijkheid een blik te werpen in hun pand dat tijdens de Open<br />
Monumentendagen niet wordt opgesteld?<br />
Peter van Wingerden<br />
De expositie Haarlem - Osnabrück<br />
kan gerust nog wat aandacht gebruiken.<br />
Bent u al geweest? De Hoofdwacht<br />
is nog open t/m 24 <strong>september</strong>.<br />
Openingstijden: zaterdag en zondag van<br />
13.00 - 17.00 uur, toegang is gratis.