0041 Inventaris van Heemraadschap van de Hoge Maasdijk van ...

Nummer Toegang: 0041
Inventaris van Heemraadschap van de Hoge
Maasdijk van Stad en Lande van Heusden, 1612 -
1911
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Heusden
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Heusden (c) 2012

This finding aid is in Dutch.

0041 3
I N H O U D S O P G A V E
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF INHOUD EN STRUCTUUR VAN HET ARCHIEF ................ 5
Aanwijzingen voor de gebruiker ............................................................................. 7
Openbaarheidsbeperkingen ...................................................................................7
Citeerinstructie ....................................................................................................7
Archiefvorming ...................................................................................................... 9
Geschiedenis van de archiefvormer .......................................................................9
Geschiedenis van het archiefbeheer ..................................................................... 10
Inhoud en structuur van het archief ...................................................................... 13
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN ......................................... 15
1 I. Algemeene Zaken ........................................................................................... 16
1 II. Bestuur en ambtenaren ................................................................................... 20
1 III. Onderhoud van den Hoogen Maasdijk, aanleg en onderhoud van waterleidingen,
wegen en kunstwerken ............................................................................................ 21
1 IV. Eigendommen .............................................................................................. 26
1 V. Geldmiddelen ................................................................................................ 27
1 VI. Stukken van den Secretaris-penningmeester .................................................... 29
BIJLAGEN .................................................................................................................. 31
Ordeningsplan ........................................................................................................ 31
.............................................................................................................................. 31

4 0041

0041 5
B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F
Naam archiefblok:
Heemraadschap van de Hoge Maasdijk van Stad en Lande van Heusden, 1612 - 1911
Periode:
1612-1911
Archiefbloknummer:
0041
Omvang:
12,75 m;182 inventarisnummers.
Taal van het archiefmateriaal:
Het merendeel van de stukken is in het Nederlands.
Soort archiefmateriaal:
Archiefbewaarplaats:
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Heusden
Archiefvormer:
Heemraadschap van de Hoge Maasdijk van Stad en Lande van Heusden, 1612-1911

6 0041

0041 7
AANWIJZINGEN VOOR DE GEBRUIKER
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN
Geen.
CITEERINSTRUCTIE
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en
zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Heusden, Heemraadschap van de Hoge Maasdijk
van Stad en Lande van Heusden, 1612 - 1911, toegang 0041, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-NL-HdnSALHA, Heemraadschap Hoge Maasdijk , 0041, inv.nr. ...

8 0041

0041 9
ARCHIEFVORMING
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER
1612-1911

10 0041
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER
Inleiding
Geschiedenis van den dijk, ligging, datum van bedijking.
De Landen van Heusden en Altena waren voor den St. Elisabethsvloed te zamen met den
Zuidhollandschen waard en den Tieselenswaard in eenen dijkring begrepen. De Hooge
Maasdijk gelegen in het Land van Heusden maakte deel uit van dezen dijkring. De datum van
aanleg van den Hoogen Maasdijk is niet bekend. Na den doorbraak van 18 November 1421
liepen de Landen van Heusden en Altena, in het Oosten iets hooger gelegen dan den
Zuidhollandschen of Grooten waard, weder bijna geheel droog en werden bij consent van
Philips van Bourgondië van 13 Mei 1465 weder ingedijkt door het leggen van den dijk van
Woudirchem tot Werkendam en van den dijk gaande van hier tot Dussen, die nu het Oudland
van het Nieuwland van Altena enzovoorts scheidt.Van Dussen tot aan den Ouden Heidijk
onder Drunen en Nieuwkuyk was intusschen een buitendijk gemaakt, de Noorder Bandijk van
het Oude Maasje, deels wellicht door herstelling van den Ouden Maasdijk, die was blijven
liggen binnen den Grooten waard enzovoorts ook na dee afsluiting bij Maasdam en te
Heusden.*)
*) A.A. Beekman. De strijd om het bestaan blz. 29 en 434.
Dijkbestuur
Over den Hoogen Maasdijk van het Land van Heusden werd vóór 1612 het beheer gevoerd
door het College van Dijkgraaf en Heemraden van het Land van Heusden. Na 1612 door
Dijkgraaff en Heemraden van den Hoogen Maasdijk. Het beheer en toezicht van
laastgenoemd College strekte zich toen uit over den Hoogen Maasdijk beginnende aan de
grensscheiding van Onsenoord met Vlijmen nederwaarts tot de jurisdictie van het Land van
Altena. Het Heemraadschap van den Hoogen Maasdijk was een dijksbestuur, dat geen gezag
uitoefende op het inwendig beheer der polders, welke er onder begrepen waren. Het oefende
toezicht uit op alles wat de dijken betrof, voorzag slechts in het onderhoud der kunstwerken
tot verdediging der dijken en in het buitengewoon onderhoud der dijken; het gewoon
onderhoud geschiedde door de van ouds dijkplichtigen bij wijze van hoefslag.*) Aangaande
het oude dijkrecht van het Land van Heusden bestaan verschillende handvesten.**) Een
handvest van Hertog Philips van Bourgondië van 13 Februari 1434 schijnt den grondslag
gelegd te hebben voor het Bestuur van den Hoogen Maasdijk, dat nagenoeg vijf eeuwen stand
hield. Dit handvest bepaalde dat de Kastelein, een dijkgraaf en zeven Heemraden (drie uit de
stad en vier van het Land) zou zetten op den "Hoogen Dijk" en insgelijks op den "Zouten
dijk" binnen Lands. Zij mochten den Hoogen en den Zouten dijk schouwen en er keuren op
leggen met den Kastelein en het gerecht van Heusden. Uitvoerige ordonnantiën werden dan
ook reeds in 1437 en 1452 door Kastelein, Dijkgraaf en Heemraden vastgesteld.***) In
gevallen van nood zouden Dijkgraaf en Heemraden en tien of twaalf goede notabele mannen
des Lands van Heusden met den Raad van den Graaf overleggen. De Staten van Holland en
West-Friesland hebben op 7 December 1612 eene ordonnantie op de dijkage van de Landen
van Heusden gegeven regelende de verkiezing van de Heemraden voor den Hoogen Maasdijk,
den tijd van het schouwen, het onderhoud van den dijk en de omslagen tot het onderhoud
noodig, alles "bij provisie ende tot dat den Landen van Heusden "onder eenen gemenen
dijckagie sall weesen gebracht". In deze ordonnantie bepalen de Staten het getal der
Heemraden voor den Hoogen Maasdijk ingelijks op zeven, die jaarlijks op St. Gregoriusdag
(12 Maart) moeten gekozen worden op dezelfde wijze als door Philips van Bourgondië
vastgesteld. Niemand mag Heemraad zijn of hij moet tien morgen lands in het Land van
Heusden bezitten. Drie schouwen zijn er bij deze ordonnantie bepaald: de Keurschouw op
Woensdag na Beloken Paschen, de Aardschouw op 4 Juli en de Inrijdende schouw op 10
October, later is deze op 1 November bepaald. Dijkgraaf en Heemraden worden voorts
gemachtigd om de Noodschouw te leggen, gelijk zij bevinden te behooren en de naschouw te

0041 11
doen op den ganschen ring des Lands van Heusden.
Uit het archief blijkt, dat de bemoeiingen van het waterschap zich ook nog in andere
opzichten uitstrekten tot waterschappen, die niet in het waterschapsverband van het
Heemraadschap van den Hoogen Maasdijk waren begrepen namelijk het Heemraadschap van
den Drongelenschen Zeedijk, het Heemraadschap van den Oudheusdenschen Zeedijk en het
Heemraadschap voor de Oude Maas. Deze waterschappen hadden deels een eigen huishouden
en bestuuur en waren deels onderling vereeningd. De Heemraadschappen van den
Doeverenschen en Drongelenschen Zeedijk en van den Oudheusdenschen Zeedijk beschikten
over geen middelen. De landen van Oudheusden, Doeveren, Drongelen en Babyloniënbroek
naast en langs deze zijdijken gelegen betaalden immers hunne dijkgelden aan het Bestuur van
den Hoogen Maasdijk. De dijklegeringskosten van den Doeverenschen en Drongelenschen
Zeedijk werden volgens "Conventie" van 10 Mei 1675 door het Land van Heusden gedragen.
De "extra ordinaire paardendiensten" werden door het College van den Hoogen Maasdijk
jaarlijks aan den dijkgraaf van den Oudheusdenschen Zeedijk "uit de gemeene kuip" betaald.
Wanneer bij tijden van watersnood de hooge springvloeden zowel door en over het
Hagoordsche Sas tot op de kruin van den Zeedijk ja zelfs daarover heen streken en geweldige
doorbraken veroorzaakten, werden deze ten koste der "gemeene kuip" van 't Land van
Heusden hersteld, hetwelk blijkt uit de rekeningen der dijkgelden over de jaren 1714, 1717 -
1725, 1730, 1734, 1738 en 1748. Dit voor zooveel de financiën betreft.
Ook het Bestuur der vier genoemde waterschappen greep in elkaar. Tot 1795 was het
Dijkgraafschap van den Hoogen Maasdijk, het Dijkgraafschap van den Drongelenschen
Zeedijk en het Maasgraafschap van de Oude Maas verbonden aan het Drostambt van Stad en
Lande van Heusden. De Heemraden van den Drongelenschen Zeedijk en van de Oude Maas
werden door den Dijkgraaf van den Hoogen Maasdijk aangesteld; hij had mede de aanstelling
van een Heemraad voor Stad en Lande van Heusden op den Ouden Dussenschen Zeedijk. Het
Dijkgraafschap van den Oudheusdenschen Zeedijk was te voren aan het Drostambt van
Oudheusden (als zijnde eene Heerlijkheid met hooge jurisdictie) verbonden; door de
opheffing der heerlijke rechten en het overlijden van den Dijkgraaf in 1806 is hetzelve
eveneens met het Dijkgraafschap van den Hoogen Maasdijk vereenigd en werden de
Heemraden eveneens door dezen Dijkgraaf aangesteld. Bij Koninklijk besluit van den 8n van
Herfstmaand 1809 werd de combinatie der genoemde betrekkingen van den Dijkgraaf van den
Hoogen Maasdijk bevestigd. Ook was het Secretaris-penningmeesterschap van de
dijksbesturen van den Drongelenschen Zeedijk en van de Oude Maas vereenigd in den
persoon van den Penningmeester van den Hoogen Maasdijk. Aldus was de toestand in 1849.
Ter vereenvoudiging van het beheer en tot besparing der daaraan verbonden kosten werd in de
jaren 1844 - 1847 door Gedeputeerde Staten bij de betrokken besturen herhaaldelijk op
samenvoeging dezer waterschappen aangedrongen. In 1847 richtten de Heemraden van den
Oudheusdenschen en van den Drongelenschen Zeedijk aan den Koning een adres houdende
verzoek om deze twee waterschappen te vereenigen met dat van den Hoogen Maasdijk en te
zelfder tijd werd een verzoek van denzelfden inhoud verzonden door de Ingelanden van het
Waterschap van den Hoogen Maasdijk.
*) Hoefslag = gedeelte van een dijk enz. dat aan een hoeve tot onderhoud was aangewezen.
Vgl. A.A. Beekman. Het dijk- en waterschapsrecht in Nederland.
**) J. van Oudenhoven. Beschrijving van Heusden blz. 245 e.v.
***) J. van Oudenhoven. Beschrijving van Heusden blz. 251 en 256.
Vereeniging met de Heemraadschappen van den Oudheusdenschen en van den
Doeverenschen en Drongelenschen Zeedijk.
Naar aanleiding dezer requesten werden bij Koninklijk besluit van 14 Februari 1848 nummer
3 de besturen van den Oudheusdenschen en van den Doeverenschen en Dringelenschen
Zeedijk ontbonden en het toezicht en beheer van deze waterschappen aan het College van den
Hoogen Maasdijk opgedragen.

12 0041
Geschiedenis van het Archief.
Gelijk reeds vermeld, werd het Heemraadschap van den Hoogen Maasdijk ingesteld bij
ordonnantie der Staten van Holland en West-Friesland van 7 December 1612. Deze
ordonnantie is het eenige stuk, dat van voor 1642 aanwezig is. Van na dat jaar zijn de
archieven tamelijk goed bewaard gebleven. Bij het archief van den Hoogen Maasdijk werden
aangetroffen de archieven:
a. van het Heemraadschap van den Drongelenschen Zeedijk van 1641 - 1847,
b. van het Heemraadschap van den Oudheusdenschen Zeedijk van 1676 - 1827, en
c. van het Heemraadschap van de Oude Maas van 1675 - 1826.
De archieven genoemd sub a en b zijn na de overdracht van het toezicht en beheer van die
waterschappen in 1849 overgedragen aan het College van den Hoogen Maasdijk. De
inventarissen dezer archieven zijn als houdende verband met het archief van den Hoogen
Maasdijk in volgorde achter dezen inventaris opgenomen. Met het archief genoemde sub c is
dezelfde gedragslijn gevolgd, waar bleek, dat in tijden van regeeringloosheid van het
waterschap voor de Oude Maas het Heemraadschap van den Hoogen Maasdijk het bestuur
van dat waterschap waarnam. Eenige tusschen van het archief van den Hoogen Maasdijk
aangetroffen dossiers van de Commissie voor de Hulpgaten in de Landen van Heusden en
Altena werden weder bij de archieven van die Commissie gevoegd.
Opheffing van het Waterschap, overdracht van het archief aan het Provinciaal bestuur.
Door den aanleg der werken van de Bergsche Maas werd de samenhang der waterkeeringen
beheerd door het Waterschap "de Hooge Maasdijk van Stad en Lande van Heusden vereenigd
met den Oudheusdenschen, Doeverenschen en Drongelenschen Zeedijk" verbroken; zoodat
het waterschap in dien toestand geen reden van bestaan meer had. Bij besluiten der Staten van
Noordbrabant van 18 Januari 1911 werd dit waterschap opgeheven en twee nieuwe
waterschappen, het Waterschap "de Hooge Maasdijk van het Bovenland van Heusden" en het
Waterschap "de Hooge Maasdijk van het Benedenland van Heusden" opgericht. Bij artikel 3
van het besluit tot opheffing van het oude waterschap werd bepaald, dat binnen eene maand
na de opheffing deszelfs archief ter Provinciale griffie moest worden gedeponeerd. Hieraan
werd op 17 en 18 November 1911 gevolg gegeven. De archieven gingen vergezeld van een
voorloopigen inventaris. Bij controle ter Provinciale griffie bleek, dat niet alle archiefstukken
op dezen inventaris vermeld, waren toegezonden. Het ontbrekende werd later door
Gedeputeerde Staten opgevraagd, doch bleek niet meer aanwezig te zijn.

0041 13
INHOUD EN STRUCTUUR VAN HET ARCHIEF

14 0041

0041 15
B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N
A R C H I E F B E S T A N D D E L E N

0041 16
1 I. ALGEMEENE ZAKEN
001 Ordonnantie der Staten van Holland en West-Vriesland op de dijkagie van 't
Land van Heusden,
7 dec. 1612 1 charter
002 Beschikking der Staten over toepassing van artikel 12 en 13 der ordonnantie
van 7 December 1612 naar aanleiding van het aangehecht request van
Hoogheemraden van den Maasdijk 's Lands van Heusden,
23 sept 1678 1 omslag
003 Rechtsgeleerde adviezen omtrent toepassing der bovengenoemde artikelen,
1679 1 omslag
017 Chronologische index op de Resolutiën van het College van den Hoogen
Maasdijk,
17 mei 1679 - 16 juli 1746 1 deel
008-016 Register van resolutiën alsvoor,
17 mei 1679 - 20 juni 1815 9 delen
008 17 Mei 1679 - 10 Mei 1723
17 mei 1679 - 10 mei 1723
009 21 Juni 1723 - 5 April 1742
21 juni 1723 - 5 apr. 1742
010 12 Maart 1743 - 1 November 1769
12 mrt. 1743 - 1 nov. 1769
011 1 Januari 1770 - 30 October 1779
1 jan. 1770 - 30 okt. 1779
012 26 December 1779 - 1 November 1791
26 dec. 1779 - 1 nov. 1791
013 12 Maart 1792 - 31 December 1795
12 mrt. 1792 - 31 dec. 1795
014 19 Januari 1796 - 8 October 1798
19 jan. 1796 - 8 okt. 1798
015 23 October 1804 - 24 October 1807
23 okt. 1804 - 24 okt. 1807
016 2 November 1807 - 20 Juni 1815
2 nov. 1807 - 20 juni 1815
004 Beschikking der Staten over toepassing van artikel 4 der ordonnantie als boven
naar aanleiding van het aangehecht request van Hoogheemraden van den
Maasdijk 's Lands van Heusden,
6 okt 1682 1 omslag
029-044 Brieven ingekomen bij het Dagelijksch Bestuur,
1701 - 15 sept. 1911 16 omslagen
029 1701-1803
1701 - 1803
030 1804 - 1808
1804 - 1808
031 1809
1809
032 1810 - 1813

0041 17
1810 - 1813
033 1814 - 1816
1814 - 1816
034 1817 - 1819
1817 - 1819
035 1822 - 1832
1822 - 1832
036 1833 - 1840
1833 - 1840
037 1841 - 1850
1841 - 1850
038 1851 - 1860
1851 - 1860
039 1861 - 1870
1861 - 1870
040 1871 - 1880
1871 - 1880
041 1881 - 1882
1881 - 1882
042 1883 - 1892
1883 - 1892
043 1893 - 1900
1893 - 1900
044 1901 - 15 September 1911
1901 - 15 sept. 1911
045-046 Uitgaande stukken van het Dagelijksch Bestuur,
1718 - 1811 1 omslag
045 1718 - 1751
1718 - 1751
046 1752 - 1811
1752 - 1811
057 Bekendmakingen van Dijkgraaf en Heemraden,
1719 - 1829 1 omslag
006 Resolutiën van het College van den Hoogen Maasdijk 's Lands van Heusden,
1726 - 1794
1726 - 1794 1omslag
Niet raadpleegbaar (vermist).
005 "Conventie" tusschen het Heemraadschap van den Hoogen Maasdijk van Stad
en Lande van Heusden ter eener en de Heemraadschappen van den
Drongelenschen en van den Oudheusdenschen Zeedijk ter andere zijde nopens
de belangen van contractanten ter andere zijde,
9 jan. 1776 1 omslag
007 Resolutiën van het College van den Hoogen Maasdijk 's lands van Heusden,
1794 - 1832
1794 - 1832 1omslag
062 Antwoorden der polderbesturen in het Land van Heusden op de circulaire van
Dijkgraaf en Heemraden van 17 juli 1812 houdende opgaaf van de grootte der

18 0041
polders en de inrichting van het bestuur,
1812 1 omslag
018-019 Register van resolutiën der vergadering van Ingelanden en van het Dagelijksch
Bestuur,
26 apr. 1834 - 26 apr. 1854 2 delen
018 26 April 1834 - 17 Januari 1849
26 apr. 1834 - 17 jan. 1849
019 13 Maart 1849 - 26 April 1854
13 mrt. 1849 - 26 apr. 1854
047-053 Register van uitgaande brieven van het Dagelijksch Bestuur,
13 apr. 1834 - 21 juni 1911 7 delen
047 13 April 1834 - 2 September 1842
13 apr. 1834 - 2 sept. 1842
048 14 Januari 1843 - 8 Januari 1849
14 jan. 1843 - 8 jan. 1849
049 2 Maart 1849 - 18 Februari 1858
2 mrt. 1849 - 18 feb. 1858
050 3 April 1858 - 30 Maart 1870
3 apr. 1858 - 30 mrt. 1870
051 8 April 1870 - 6 December 1879
8 apr. 1870 - 6 dec. 1879
052 3 Januari 1880 - 24 December 1890
3 jan. 1880 - 24 dec. 1890
053 13 Februari 1891 - 21 Juni 1911
13 feb. 1891 - 21 juni 1911
058-060 Register van bekendmakingen van het Heemraadschap,
2 apr. 1849 - 30 juni 1910 3 delen
058 2 April 1849 - 3 Mei 1863
2 apr. 1849 - 3 mei 1863
059 19 Juni 1863 - 21 Juni 1879
19 juni 1863 - 21 juni 1879
060 8 April 1882 - 30 Juni 1910
8 apr. 1882 - 30 juni 1910
020-021 Register van resolutiën der vergadering van Ingelanden,
31 mei 1854 - 23 mei 1911 2 delen
020 31 Mei 1854 - 18 October 1881
31 mei 1854 - 18 okt. 1881
021 26 April 1882 - 23 Mei 1911
26 apr. 1882 - 23 mei 1911
022-028 Register van resolutiën van het Dagelijksch Bestuur,
3 mei 1854 - 23 mei 1911 7 delen
022 3 Mei 1854 - 18 Maart 1861
3 mei 1854 - 18 mrt. 1861
023 9 April 1861 - 3 November 1871
9 apr. 1861 - 3 nov. 1871
024 21 Maart 1872 - 25 Juli 1877
21 mrt. 1872 - 25 juli 1877

0041 19
025 29 Augustus 1877 - 27 Augustus 1881
29 aug. 1877 - 27 aug. 1881
026 3 September 1881 - 24 Juli 1886
3 sept. 1881 - 24 juli 1886
027 18 September 1886 - 21 Maart 1908
18 sept. 1886 - 21 mrt. 1908
028 26 September 1908 - 23 Mei 1911
26 sept. 1908 - 23 mei 1911
054-056 Register van besluiten van het Dagelijksch Bestuur,
16 jan. 1860 - 4 apr. 1911 3 delen
054 16 Januari 1860 - 13 Juni 1870
16 jan. 1860 - 13 juni 1870
055 17 Januari 1871 - 27 September 1890
17 jan. 1871 - 27 sept. 1890
056 25 October 1890 - 4 April 1911
25 okt. 1890 - 4 apr. 1911
005.1 Stukken betreffende het bijzonder reglement,
1862 1 omslag
061 Contracten,
1862 - 1893 1 omslag
063 Antwoorden der polderbesturen in het Land van Heusden op de circulaire van 3
juni 1881 nummer 9 betreffende de grootte der polders in het waterschap,
1881 1 omslag
063.1 Inventaris van het archief,
1911 1 stuk

20 0041
1 II. BESTUUR EN AMBTENAREN
067 Benoeming van Heemraden,
1696 - 1909, met hiaten 1 omslag
066 Voordrachten voor de benoeming van Heemraden,
1707 - 1792, met hiaten 1 omslag
064 "Grossen" waaruit Dijkgraaf en Heemraden de voordracht opmaken ter
benoeming van leden in het Bestuur,
1751 - 1819 1 omslag
065 Processen-verbaal van de plaats gehad hebbende stemmingen tot benoeming
van kandidaten, welke zullen worden geplaatst op de voordracht ter benoeming
van leden in het Bestuur,
1864 - 1909 1 omslag
068-070 Presentie-lijsten van het Dagelijks Bestuur,
14 jan. 1874 - 23 mei 1911 3 omslagen
068 14 Januari 1874 - 6 Mei 1882,
14 jan. 1874 - 6 mei 1882
069 10 Juni 1882 - 21 Maart 1908
10 juni 1882 - 21 mrt. 1908
070 26 September 1908 - 23 Mei 1911
26 sept. 1908 - 23 mei 1911
071 Instructie voor den opzichter tevens bode van het Waterschap,
15 dec.1875 1 omslag
072 Sollicitatie-stukken voor opzichter van den Hoogen Maasdijk 's Lands van
Heusden,
1897 1 omslag

0041 21
1 III. ONDERHOUD VAN DEN HOOGEN MAASDIJK, AANLEG EN
ONDERHOUD VAN WATERLEIDINGEN, WEGEN EN
KUNSTWERKEN
110 Handvest van Philips van Borgondië betreffende den Hoogendijk, Soutendijk
ende van Eethen, Meeuwen, Drongelen en Babiloniënbroekdijk,
mrt. 1449
075 Contract tusschen de Vroedste mannen uit de stad Heusden, de Oudste en
Vroedste mannen uit het Land van Heusden en Parochie van Herpt ter eener en
den Erfheer van Nieuwkuyk met de Geauthoriseerden van Hondvoort ter
andere zijde betreffende de uitloozing door die van Nieuwkuyk van een
waterloop op de Oude-Maas en den aanleg en het onderhoud van een gedeelte
van den Meerdijk d.d. 30 juli 1497,
1497 1 omslag
104 Bijlagen der rol 1651 - 1811 en latere processtukken tot 1822,
1651 - 1822 1 omslag
111 "Conventie" tusschen Dijkgraaf en Heemraden van Stad en Lande van Heusden
en den Dijkgraaf van Eethen en Meeuwen d.d. 16 mei 1675 nopens het keuren
en schouwen van den Zeedijk,
1675
105-106 Keuren van den Hoogen Maasdijk,
1681 - 1900 2 omslagen
135 Stukken betreffende de kribben onder Aalburg, Wijk en Veen,
1683 - 1864 1 omslag
121-133 Vergunningen voor het bouwen enzovoorts langs dijken,
1687 - 1910 13 omslagen
121 Vlijmen
1687 - 1910
129 Veen
1714 - 1908
126 Aalburg
1715 - 1901
127 Wijk
1716 - 1910
122 Hedikhuizen
1718 - 1909
128 Wijk en Veen
1745
131 Doeveren
1799 - 1861
130 Drongelen
1825 - 1899
124 Bern
1839 - 1875
133 Heusden
1844 - 1890

22 0041
132 Oudheusden
1852 - 1877
125 Heesbeen
1861 - 1879
123 Herpt
1902 - 1904
134 Akten van aanbesteding,
1688 - 1892 1 omslag
107 Lijsten van cieringen gevallen bij het drijven der aardschouw op den Hoogen
Maasdijk,
1701 - 1788, met hiaten 1 omslag
108 Aanbestedingen van niet gemaakte dijkloten,
1701 - 1878 1 omslag
099 Lootcedulle van Oudheusden, Elshout en Hulten,
1702 1 omslag
077-079 Lootcedullen van Vlijmen,
1702, 1762, 1805, 1866 en 1867 1 omslag en 2 delen
090-092 Lootcedullen van Aalburg,
1702 - 1867, met hiaten 1 omslag
086-088 Lootcedullen van Heesbeen,
1702, 1760, 1805, 1866, 1872 1 omslag en 1 deel
095-096 Lootcedullen van Veen,
1702, 1760, 1805 en 1872 1 omslag en 1 deel
081-082 Lootcedullen van Hedikhuizen,
1702, 1760, 1807, 1851, 1876 1 omslag en 1 deel
084-085 Lootcedullen van Herpt en Bern,
1702, 1825, 1876 1 omslag en 1 deel
076 Correspondentie over lootcedullen,
1702 - 1879 1 omslag
136 Dossier betreffende eene kwestie van het Bestuur van het Waterschap met den
Generaal Otto Fredrik van Vitinghoff genaamd Schel, Heer van Hemert,
wonende te Aken (later te 's-Hertogenbosch) over het opruimen van eene krib
te Hemert,
1713 - 1723 1 omslag
102-103 Rolle van den Hoogen Maasdijk van Stad en Lande van Heusden,
11 juli 1721 - 3 apr. 1811 2 delen
102 11 Juli 1721 - 31 October 1733
11 juli 1721 - 31 okt. 1733
103 1 Maart 1734 - 3 April 1811
1 mrt. 1734 - 3 apr. 1811

0041 23
143 Stukken betreffende het steken van hulpgaten bij watersnood in de Landen van
Heusden en Altena,
1721 - 1902 1 omslag
098 Lootcedulle van den Drongelenschen Zeedijk,
1722 1 omslag
100 Memorie van het "Graaflijkheidslothdijk" in palen nummers 86 en 106 onder
Aalburg, waarvan de landerijen verkocht zijn,
1722 1 omslag
093-094 Lootcedullen van Wijk,
1722, 1760, 1805, 1872 1 omslag en 1 deel
101 Lijst van landerijen die in de jaren 1678 - 1727 verkocht zijn van het Kerkelijk
comptoir van Holland,
1727 1 omslag
114 Stukken betreffende den Watersnood van januari - februari 1728. (Gezonken
dijk bij den Wiel onder Hedikhuizen),
1728 1 omslag
115 Stukken betreffende den Watersnood van 1740. (Doorbraak van den Hoogen
Maasdijk tegen den Wiel te Hedikhuizen op 24 december 1740),
1740 - 1741 1 omslag
116 Besoigne op de convocatie van de respectieve schouwen en gerechten van het
boven- en het benedenland van Heusden met het bestuur van den Hoogen
Maasdijk betreffende eene generale collecte tot bestrijding der kosten van den
Watersnood,
21 feb.1741 1 omslag
073 Verslag der "peiling" van den Hoogen Maasdijk door J.M. Bol op 26 december
1747,
1747 1 omslag
080 Overdracht van lot nummer 129 onder Vlijmen d.d. 2 augustus 1754,
1754 1 omslag
097 Lootcedullen van Vlijmen 1762, Hedikhuizen 1761, Herpt 1760, Heesbeen
1760, Aalburg 1761, Wijk 1760, Veen 1761,
1760 - 1761 1 deel
146 "Conventie" tusschen de Gedeputeerden ter vergadering van Haar
Hoogmogenden van de Provinciën Gelderland en Holland en West-Friesland
over den Overlaat van het Land van
Heusden te Baardwijk d.d. 10 juni 1765,
1765 1 omslag
112 "Verdrag" tusschen Dijkgraaf en Heemraden van Stad en Lande van Heusden
en Heemraden van Eethen en Meeuwen nopens het keuren en schouwen van
den Zeedijk,
28 mei 1771

24 0041
117 Stukken betrekkelijk den Watersnood van 1795. (Drie doorbraken in den
Hoogen Maasdijk aan het Vergereind onder Hedikhuizen, februari 1795),
1795 1 omslag
118 Stukken betreffende den Watersnood van 1799. (Doorbraak van den Hoogen
Maasdijk bij het Vergereind op 22 februari 1799),
1799 1 omslag
140-142 Tabellen van waterhoogten in de gemeenten gelegen in het waterschap over de
jaren 1799, 1803, 1813, 1815 - 1819, 1821 - 1825, 1827, 1830, 1871, 1874 -
1876, 1882 - 1893,
1799 - 1893 1 omslag en 2 delen
089 Lootcedullen van Heesbeen en Aalburg,
1805 1 deel
083 Register van overboeking der loten van den Hoogen Maasdijk onder den Banne
van Hedikhuizen,
23 mrt. 1807 - 13 mrt. 1810 1 omslag
147 Besluit van den Prefect van het Departement der Monden van den Rhijn
betreffende het leggen eener zomersluiting in den Baardwijkschen overlaat d.d.
4 juni 1810,
1810
074 Opgaven van de lengte der dijken in het waterschap,
1812 1 omslag
113 Staten aanduidende de in de magazijnen van het waterschap aanwezige
dijkmaterialen,
1812 - 1885 1 omslag
119 Verdeeling der dijken in klassen en begrooting, waarvoor dezelve per roede in
elke klasse ten laste der dijkgeslaagden in het algemeen zullen onderhouden
worden, ter vervanging van het onderhoud in natura door de dijkgeslaagden tot
dan toe verricht,
1813 en z.d. 1 omslag
120 Stukken in zake schadeloosstelling der betrokken eigenaren bij aardhaling,
1818 - 1851 1 omslag
109 Sommatiën tot betaling der kosten vallende op de publieke aanbesteding van
niet opgemaakte dijkvakken,
1851 - 1868 1 omslag
137 Stukken betrekkelijk den grintweg over den Hoogen Maasdijk vanaf Heusden
tot de scheiding van Veen en Andel,
1851 - 1875 1 omslag
144 Rechtskundige adviezen bij procedures van het waterschap betreffende
onderhoud en herstel van den Hoogen Maasdijk,
1882 - 1884 1 omslag

0041 25
145 Stukken betreffende eene procedure van het Bestuur van het Waterschap tegen
het Bestuur van den Binnenpolder van Hedikhuizen betreffende het graven van
een sloot langs den Hoogen Maasdijk onder Hedikhuizen,
1884 - 1886 1 omslag
138-139 Briefwisseling betreffende verlegging van den Maasmond,
1888 - 1894 2 omslagen
138 I. Boven Heusden
1888 - 1890
139 II. Beneden Heusden
1889 - 1894

26 0041
1 IV. EIGENDOMMEN
150 Akten van door het Bestuur gehouden verpachtingen en verhuringen,
1800 - 1909 1 omslag
148 Eigendomsbewijzen van het waterschap,
1807 - 1886 1 omslag
149 Akten van door het Bestuur gehouden verkoopingen,
1823 - 1889 1 omslag
150.1 Brandverzekeringspolissen,
1886 - 1907 1 omslag

0041 27
1 V. GELDMIDDELEN
153-406 Rekening van ontvangsten en uitgaven van den Penningmeester,
1642 - 1910/1911 207 omslagen
153-159 Anthonie van Lidth
1642 - 1648 7 omslagen
160-177 Willem Lookermans
1648 - 1678, met hiaten 18 omslagen
178-201 Abraham Swaen
1678 - 1705, met hiaten 24 omslagen
202-232 Simon van der Does
1706 - 1736 31 omslagen
233-252 Adriaan Criellaart
1737 - 1756 20 omslagen
253-259 Nicolaas Rousselet de la Jarie
1757 - 1763 7 omslagen
260-291 Frederik Christiaan Tromer
1764 - 1795 32 omslagen
292-299 Christoffel Rietveld (ad interim)
1796 - 1803 8 omslagen
300-326 Johan Albertus Rietveld
1804 - 1830 27 omslagen
327-344 Adriaan Verhagen
1831 - 1847 18 omslagen
345-359 Valerius Geertruidus Andringa Bol
1849 - 1863 15 omslagen
360-377 Marius Antonie Boll
1864 - 1880 18 omslagen
378-387 Daniël Duyser
1881 - 1884 10 omslagen
388-406 Hermanus Josephus van Eggelen
1892 - 1910/1911 19 omslagen
410 Rekening betreffende de besteding der gelden eener negotiatie door het Land
van Heusden van fl. 600,-- voor den aanleg van 2 kribben boven Spijkschen
hoek,
11 apr.1670 1 omslag
407 Borderellen behoorende bij genoemde rekeningen over de jaren 1731 - 1794,
1797 - 1800, 1825 en 1826,
1731 - 1826 1 omslag
411 Repartitie van onkosten gevallen over het solliciteeren van eenige remissiën
van verpondingen over de tien benedendorpen 's Lands van Heusden volgens
octrooi van 28 juli 1752,
1752 1 omslag
152 "Cieringen" van kosten voor den Hoogen Maasdijk om daarnaar den omslag
der dijkgelden te formeeren,
1764 - 1835, met hiaten 1 omslag
151 Kennisgeving van Commissarissen uit het College van de Gecommiteerde

28 0041
Raden van hunne overeenkomst tot het opnemen en sluiten der rekeningen van
het waterschap,
1765 - 1786, 1788 - 1792, 1794 1 omslag
409 Liquidatie van verteringen van het Dijkscolllege van den Hoogen Maasdijk,
1775 - 1794, 1824 - 1825 1 omslag
412 Legger der opgenomen kapitalen,
1799 - 1801 1 deel
413 Afgeloste obligatiën van geldleeningen,
1799 - 1801 1 omslag
414-416 Rekeningen van het herstel der op 22 februari 1799 doorgebroken dijken onder
Hedikhuizen en Oudheusden en de herstelling der gestoken hulpgaten in de
dijken van het Oud- en Nieuwland van Altena, Dussen en den
Zuidhollandschen polder,
1802 - 1806 3 delen
408 Begrootingen der ontvangsten en uitgaven van het waterschap voor 1849 -
1884, 1886 - 1908/1909 en 1910/1911,
1849 - 1910/1911 1 omslag
417 Rekeningen van ontvangsten en uitgaven betreffende den grintweg over den
Hoogen Maasdijk vanaf Heusden tot de scheiding van Veen en Andel,
1852 - 1875 1 omslag
421 Staten van door de betrokken dijksgeslaagden terug te betalen gelden inzake de
basaltglooiing onder Wijk en Veen,
1876 - 1882 1 omslag
418-419 Staat der schulden,
1880 - 1883 2 delen
418 Aangelegd 1880 bijgehouden tot 1883
1880 - 1883
419 Aangelegd 1881 bijgehouden tot 1883
1881 - 1883
420 Stukken betreffende eene geldleening van 1881,
1881 1 omslag

0041 29
1 VI. STUKKEN VAN DEN SECRETARIS-PENNINGMEESTER
430 Inventaris van door Willem Loorbiermans, gewezen klerk van het
heemraadschap en penningmeester van het Land van Heusden, overgedragen
archiefbescheiden,
1681 1 katern
428.1 Memorie-boek van de namen der Heeren Collegianten en gasten, die
"verhenst" hebben in het Collegie van Heeren Dijkgraaf en Heemraden van den
Hoogen Maasdijk tot Veen,
1738 - 1749
428.2 Memorie-boek van de namen der Heeren Collegianten en gasten, die
"verhenst" hebben in het Collegie van Heeren Dykgraaff en Heemraden van
den Drongelensche Zeedijk der Stadt en Lande van Heusden,
1738 - 1794
428 Memorie-boek van de namen der Heeren Collegianten en gasten, die
"verhenst" hebben in het Collegie van Heeren Dijkgraaf en Heemraden van den
Hoogen Maasdijk 's Lands van Heusden binnen de Stadt,
1738 - 1788, 1789 - 1795
431 Register van afschriften van stukken betreffende de aanleg van de Baardwijkse
Overlaat,
18e e. 1 deel
422 Circulatie-lijsten voor de leden van het dijksbestuur,
1759 - 1788 1 omslag
425 Register der dijkgelden van den Hoogen Maasdijk mitsgaders van "Slop en
Uytmaas, Waarsgeld en Kroonegelt",
1765 - 1795 1 deel
428.3 Memorie-boek van de namen der Heeren Collegianten en gasten, die
"verhenst" hebben in het Collegie van Maasgraaff en Heemraden van de Oude
Maas,
1788 - 1798 1 deel
423 Repertoire van den Secretaris-Penningmeester; 10 april 1824 - 20 mei 1826, 26
juli 1826 - 31 december 1828, juni 1829 - 30 october 1830, 5 juli 1831 - 8
october 1833, 4 januari 1834 - 31 october 1837, 28 april 1838 - 1 october 1842,
19 november 1842 - 20 juli 1847 en 17 maart 1849 - 11 juni 1867,
1824 - 1867 1 omslag
424 Repertoire om te dienen voor H. Verhoeven te Heusden in hoedanigheid van
bode bij het waterschap,
18 feb. 1832 - 19 juli 1860 1 omslag
426 Kasboeken van den Penningmeester,
1887 - 1910/1911, met hiaten 1 omslag
427 Notities van den Penningmeester,
z.j. 1 omslag

30 0041
429 Register bevattende diverse modellen van publicatiën,
z.j. 1 deel

0041 31
BIJLAGEN
ORDENINGSPLAN
1. I. Algemeene Zaken
1. II. Bestuur en ambtenaren
1. III. Onderhoud van den Hoogen Maasdijk, aanleg en onderhoud van waterleidingen, wegen
en kunstwerken
1. IV. Eigendommen
1. V. Geldmiddelen
1. VI. Stukken van den Secretaris-penningmeester