Het schaden van artiesten - Nederlands Comite voor de Rechten ...
Het schaden van artiesten - Nederlands Comite voor de Rechten ...
Het schaden van artiesten - Nederlands Comite voor de Rechten ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Van alle sterren die<br />
slachtoffer wer<strong>de</strong>n<br />
<strong>van</strong> psychiatrische<br />
misdiagnoses en<br />
gewelddadige behan<strong>de</strong>lingen<br />
is Vivien Leigh<br />
wellicht <strong>de</strong> bekendste.<br />
Ze was <strong>de</strong> ster in Gone<br />
with the Wind en A<br />
Street Car Named Desire,<br />
ze kreeg <strong>voor</strong> bei<strong>de</strong> films<br />
een Oscar <strong>voor</strong> <strong>de</strong> beste<br />
vrouwelijke hoofdrol.<br />
Ironisch genoeg was<br />
Leighs leven een tragedie<br />
zoals Shakespeare die<br />
alleen kon schrijven.<br />
Haar problemen begonnen<br />
in 1945. Terwijl<br />
ze op het toneel stond<br />
met The Skin of our Teeth,<br />
kreeg Leigh aanvallen <strong>van</strong><br />
hysterie, afgewisseld met<br />
vlagen <strong>van</strong> uitputting en<br />
opperste vreug<strong>de</strong>. Er<br />
werd tuberculose (TBC)<br />
geconstateerd, maar ze<br />
bleef acteren tot aan <strong>de</strong><br />
laatste <strong>voor</strong>stelling. Na<br />
een behan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> zes<br />
weken in een ziekenhuis<br />
leek <strong>de</strong> TBC te vermin<strong>de</strong>ren<br />
en in het jaar daarop<br />
herstel<strong>de</strong> ze thuis.<br />
De hysterische aanvallen<br />
bleven echter <strong>voor</strong>tduren en ze wer<strong>de</strong>n nog verergerd<br />
doordat ze alcohol gebruikte samen met haar medicijnen.<br />
Isoniazi<strong>de</strong>, één <strong>van</strong> <strong>de</strong> medicamenten die ze in<strong>de</strong>rtijd<br />
<strong>voor</strong>geschreven kreeg<br />
<strong>voor</strong> TBC, had geestelijke<br />
verwarring en<br />
vergiftigingspsychoses<br />
als bijwerking. 27<br />
VIVIEN LEIGH<br />
1913–1967<br />
”…Nu ze een behan<strong>de</strong>ling had<br />
gekregen, was ze niet meer <strong>de</strong> vrouw<br />
waarop ik verliefd gewor<strong>de</strong>n was... Ze<br />
was nu een vreem<strong>de</strong> <strong>voor</strong> me, meer<br />
dan ik mij ooit had kunnen<br />
<strong>voor</strong>stellen”.<br />
— Sir Lawrence Olivier,<br />
over Vivien Leigh die ECT kreeg.<br />
In het begin <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> vijftiger jaren<br />
begon Leigh een<br />
psychiater te bezoeken.<br />
Gewoonlijk controleren<br />
psychiaters<br />
niet of het geestelijke<br />
gedrag misschien een<br />
bijwerking is <strong>van</strong><br />
medicijnen. Tij<strong>de</strong>ns het<br />
filmen in Ceylon <strong>van</strong><br />
Elephant Walk begon<br />
Leigh hallucinaties te<br />
krijgen, waardoor ver<strong>de</strong>r<br />
filmen onmogelijk werd.<br />
Haar man, Sir Lawrence<br />
Olivier, <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> klassieke<br />
acteur, was zo ongerust<br />
dat hij toegaf aan<br />
psychiatrisch advies. Ze<br />
werd teruggevlogen<br />
naar Engeland, haar<br />
va<strong>de</strong>rland, alwaar ze in<br />
een psychiatrische inrichting<br />
werd opgenomen.<br />
Hier werd ze bruut<br />
in ijs verpakt als <strong>de</strong>el <strong>van</strong><br />
haar “behan<strong>de</strong>ling” en<br />
on<strong>de</strong>rworpen aan verschillen<strong>de</strong><br />
elektroshocks.<br />
Dat was <strong>de</strong> eerste <strong>van</strong><br />
een rij gruwelijkhe<strong>de</strong>n,<br />
en wel eentje die haar<br />
permanent zou beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />
28 Eén keer had ze<br />
zelfs brandwon<strong>de</strong>n aan<br />
haar hoofd <strong>van</strong> <strong>de</strong> elektrische<br />
schokken. Olivier<br />
was helemaal on<strong>de</strong>rsteboven<br />
door <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<br />
in <strong>de</strong> persoonlijkheid<br />
<strong>van</strong> zijn vrouw na<br />
<strong>de</strong> shockbehan<strong>de</strong>ling: “ik<br />
kan het alleen beschrijven<br />
door te zeggen dat ze na <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling niet<br />
meer <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> vrouw was waar ik verliefd op ben<br />
gewor<strong>de</strong>n... Ze was nu een vreem<strong>de</strong> <strong>voor</strong> me, meer<br />
dan ik mij ooit had kunnen <strong>voor</strong>stellen. Er was haar<br />
iets overkomen, wat erg moeilijk te omschrijven was,<br />
maar wel onmiskenbaar aanwezig. 29 Op dat moment<br />
werd <strong>de</strong> ECT tij<strong>de</strong>lijk gestopt en ver<strong>van</strong>gen door sterke<br />
psychotrope drugs – <strong>de</strong>s te gevaarlijker omdat <strong>de</strong>ze<br />
wer<strong>de</strong>n gecombineerd met haar TBC medicijnen.<br />
Op vrijdag 7 juli 1967 vond een vriend Leigh op<br />
<strong>de</strong> grond met haar gezicht naar bene<strong>de</strong>n. Haar ziekte<br />
had haar verzwakt en vervolgens werd ze jarenlang<br />
on<strong>de</strong>rworpen aan wre<strong>de</strong> elektroshockbehan<strong>de</strong>lingen<br />
en verzwakken<strong>de</strong> psychiatrische drugs. Zo werd <strong>de</strong><br />
briljante en knappe Leigh stap <strong>voor</strong> stap haar<br />
geestelijke gezondheid, haar huwelijk, haar carrière<br />
en uitein<strong>de</strong>lijk ook nog haar leven ontnomen.