Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 ... - johanna.be

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Studie rond buurtweg 54 in Reningelst
en buurtweg 13 in Westouter
Piet Hardeman
Natuurfonds Westland vzw
Trage Wegen vzw
Gilbert Spenninck
Weg,weg,wegen
Trage Wegen vzw
met advies van
Geert van Waeg
johanna.be vzw
pagina 1

Inleiding
Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
In 1996 werd de gemeente Poperinge erop gewezen dat bepaalde delen van
buurtweg 54 in Reningelst niet of moeilijk begaanbaar waren. Hierdoor “verloedert”
een buurtweg. Wanneer daarenboven de buurtweg op sommige plaatsen verder
omgeploegd wordt, kan deze op termijn visueel verdwijnen.
Een analyse ter plaatse werd gedaan om te bepalen wat de waarde van het
eventueel behoud en/of eerherstel van de buurtweg zou zijn, en in welke mate het
tracé en de weg ondertussen afgetakeld waren.
Samenvatting
Ondanks de bestaande hindernissen, blijkt het tracé van het centrum van
Reningelst naar dat van Westouter vrij goed bewaard te zijn. Een aantal kleinere
aanpassingen aan het tracé zouden kunnen overwogen worden om tegemoet te
komen aan de noden van de moderne landbouw. Het weer in eer herstellen van
beide buurtwegen zou kunnen gebeuren met minimale inspanning.
De waarde voor de zwakke weggebruiker van dit tracé is zonder meer
duidelijk. De Heuvellandse weg (N315) heeft geen infrastructuur voor voetganger of
fietser, op een voetpad aan één kant in de bebouwde kom van Reningelst na.
Eénmaal daarbuiten (ongeveer 470m van de kerk) worden de zwakke weggebruikers
geconfronteerd met wagens die reglementair 90 km/uur mogen rijden. De buurtweg
vormt dus niet enkel een aangenaam, maar ook een veel veiliger alternatief tussen
beide dorpskernen. Het in aanbouw zijnde fietscentrum in het centrum van
Reningelst zal ook veel zwakke weggebruikers aantrekken.
Tracé
Buurtweg 54 is een bijna rechte verbinding vanuit de Zevekotestraat in
Reningelst (dichtbij de kerk) naar het centrum van Westouter (ook nabij de kerk).
Eens de gemeentegrens over wordt het buurtweg 13 van Westouter. Buurtweg 54
komt voorbij een hoeve. Alsdusdanig vormen deze 2 buurtwegen een veilig
alternatief, parallel aan de gewestweg N315 (Heuvellandse weg).
Kaart 1: overzicht traject van de buurtwegen 54 en 13
pagina 2

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Bestaande toestand (deel 1)
Kaart 2 toont het eerste stuk van het tracé (satellietfoto van centrum
Reningelst tot aan de hoeve). Hierop werden de verschillende delen van de weg
aangeduid, alsook de bestaande knelpunten.
Kaart 2: bestaande toestand deel 1
Segment A (±75m)
Hier vinden we het eerste knelpunt. De
doorgang vanuit de Zevekotestraat naar buurtweg 54 is
afgesloten. Het is niet 100% duidelijk waar exact de
doorgang zou moeten zijn, maar voor zover we konden
uitmaken zou het ter hoogte van de nieuwbouw naast
het oude “ ’t Onroerend Goed” zijn. Er is een duidelijke
doorgang aan de straatkant, die echter afgesloten is.
Onder “voorstellen” bespreken we verscheidene
mogelijkheden om dit knelpunt op te lossen.
Foto 1: afsluiting segment A ?
Segment B (±130m)
Dit is een mooi stuk naast een prachtige
houtkant, opgenomen in “Geo-Vlaanderen
Biologische Waardering” als “een complex van
minder waardevolle, waardevolle en zeer
waardevolle elementen” (zie foto 2). Het weer in
eer herstellen van dit stuk veronderstelt enkel het
geven van duidelijke instructies aan de
aangelande(n) dat de weg niet omgeploegd of
bewerkt mag worden. Foto 2: de houtkant langs segment B
pagina 3

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Segment C (±220m)
Duidelijk herkenbaar, zie foto 3. Ook hier
zijn enkel duidelijke instructies aan de
aangelande(n) aangewezen dat de weg niet
omgeploegd mag worden.
Segment D (±180m)
Een “poort” (hebben we hier geen beter
woord voor?) dwarst de buurtweg bij de overgang
van akker naar weide (foto 4). In principe hoeft dit
geen echt probleem te zijn (theoretisch mag men
als wandelaar zo een afsluiting openen en weer
sluiten), maar in realiteit is het iets moeilijker.
Daarenboven komt men aan de andere kant van
de weide uit tussen een loods en de hoeve, op
een smalle doorgang die daarenboven door een
gastank versperd is (foto 5). Hoewel deze
belemmering naar alle waarschijnlijkheid illegaal
is, is het ons inziens beter de mogelijkheid te laten
dit te regulariseren in ruil voor een redelijk
alternatief tracé. Onder “voorstellen” bespreken
we twee mogelijkheden om dit knelpunt op te
lossen.
Foto 3: ruime strook tussen 2 akkers
Foto 4: afsluiting weide segment D
met achteraan loods
Foto 5: doorgang, gefotografeerd
vanuit andere richting, met witte
gastank
pagina 4

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Bestaande toestand (deel 2)
Kaart 3 toont het tweede stuk van het tracé (satellietfoto van aan de hoeve tot
de Meersstraat in Westouter).
Kaart 3: bestaande toestand deel 2
Segment E (±200m)
Duidelijk
herkenbaar, dagelijks
gebruikt, zie foto 6.
Segment F (±370m)
Duidelijk
herkenbaar, frequent
gebruikt, zie foto 7. Het
eerste gedeelte ervan
is in zeer m odderige staat. Verder, tot voorbij de eerste
knik, is het tracé bewandelbaar. Minimale ingrepen
(vermijden van waterophoping door opkant), een
minimum aan respect, en duidelijke instructies aan de aangelande(n) dat de weg niet
omgeploegd of bewerkt mag worden, kunnen dit segment gemakkelijk weer in eer
herstellen.
Segment G (±120m)
Foto 6: segment E
Foto 7: segment F
Voor zover we konden opmaken uit de atlas en de metingen ter plaatse, ligt de
bedding van de buurtweg in een afgesloten weide. Onder “voorstellen” bespreken we
een eenvoudige mogelijkheden om dit knelpunt op te lossen mits een kleine
verlegging (naast de mogelijkheid de doorgang door de weide toch op te leggen).
pagina 5

Segment H (±90m)
Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Is op dit ogenblik een gemakkelijk, kort, vrij traject doorheen grasland. De
grens met Westouter loopt door de overgang van G naar H, dus vanaf hier is het
buurtweg nummer 13.
Segment I (±100m)
Hier werd de buurtweg volledig
omgeploegd. Een markant gegeven voor dit
segment is dat het aan beide zijden van deze
akker zo overduidelijk is waar de buurtweg loopt,
enerzijds wegens de aanwezigheid van een
brede duiker (hebben we hier een beter woord
voor?) aan de overgang segment H naar
segment I, en de “poortconstructie” erboven (zie
foto 8), anderzijds door de aanwezigheid van
een mooie brede buurtweg op segment J (foto
9). Ook hier is er niet meer nodig dan het geven
van duidelijke instructies aan de aangelande(n)
dat de weg niet omgeploegd mag worden, om dit
segment van de buurtweg weer in eer te
herstellen.
De poortconstructie geeft een indicatie dat
de oorspronkelijke weg waarschijnlijk vrij breed
geweest moet zijn hier. Ze is duidelijk aangelegd
om te vermijden dat voetgangers de buurtweg
nog zouden gebruiken.
Foto 6: de brede afsluiting tussen de
paal en de boom
Foto 7: terugblik vanop segment J
op het omgeploegde segment I
Segment J (±140m)
Een mooi stuk, brede buurtweg (zie foto 9), die aansluit op de rustigere
dorpsstraten van Westouter.
pagina 6

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Voorstellen in verband met de knelpunten (deel 1)
Segmenten B, C, E, F, H, I en J vragen geen speciale maatregelen, behalve
het aanmanen van de aangelanden de voetweg te respecteren en niet meer om te
ploegen of te bewerken. Op sommige plaatsen (stuk van segment F) dient aandacht
geschonken te worden aan de afwatering. Het wegnemen van een opkant
waarachter al het water zich verzamelt is waarschijnlijk voldoende (zie foto 7).
Kaart 4: alternatieven voor segmenten A en D
Segment A
Mogelijkheid 1: het opnieuw openstellen van de doorgang vanuit de
Zevekotestraat ter hoogte van de nieuwbouw (verwijderen poort, doorgang
achterzijde tuin?)
Alternatief: het omleggen van segment A naar een nieuw aan te leggen
segment vanuit het nieuwe fietsencentrum “dorpshuis rookop” (oude brouwerij) tot
aan segment B. Dit kan gebeuren op een perceelsgrens, dus met minimale hinder
voor de aangelande.
Bespreking alternatief: Het zou natuurlijk zeer zinnig zijn het nieuwe
fietsencentrum in aanbouw rechtstreeks aan te sluiten op de buurtweg, en aldus een
veilige verbinding naar het zuiden en zuidwesten te realiseren. Er dient een
overeenkomst bereikt te worden met de eigenaar van het betrokken perceel.
Segment D
Mogelijkheid 1: het opnieuw openstellen van de doorgang doorheen de
weide en het verplaatsen van de gastank tussen loods en woonhuis.
Alternatief: het omleggen van segment D langsheen de weide en aansluiting
op de private weg tussen hoeve en Heuvellandse weg (verplaatsen omheining weide
over minimum165cm)
Bespreking alternatief: Deze omlegging zou gebeuren op het betrokken
perceel, waarbij de verlener van het recht op doorgang via de verlegging en de
private weg ook de belanghebbende is voor de omlegging. Tegelijkertijd zou de loods
en/of de afsluiting teweeggebracht door de gastank geregulariseerd kunnen worden.
pagina 7

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Het traject zou langs de Franse beek lopen, hetgeen landschappelijk helemaal
niet onaangenaam is. Er zijn 2 hoeken van 90 graden in het traject, waarbij wel
aandacht dient geschonken te worden aan de aanleg ervan. Gezien het gebruik van
de buurtweg door fietsers dient de hoek als een bocht aangelegd te worden met
redelijke radius. Dit zou geen probleem mogen vormen.
Breed alternatief voor segmenten A tot D
Hetgeen eventueel ook overwogen zou kunnen worden is de volledige
herlegging van buurtweg 54 tussen de Zevekotestraat en de private weg naar de
hoeve op een tracé langs de Franse beek (zie overzicht op kaart 6). Gezien de
functie en de ligging van het fietsencentrum kan dit zinnig zijn. Het zou bepaalde
voordelen hebben, zowel voor de landbouw als voor de eenduidigheid van het
traject, en een vergelijkbare landschapsbelevingswaarde hebben.
Voorstellen in verband met de knelpunten (deel 2)
Kaart 5: alternatieven voor segmenten G en H
Segment G
Mogelijkheid 1: het opnieuw openstellen van de doorgang doorheen de
weide volgens het oorspronkelijke traject.
Alternatief: het omleggen van segment G langsheen de weide, hetgeen
volgens onze schatting een omlegging van een 50-tal meter zou inhouden
(verplaatsen omheining weide over minimum165cm).
Bespreking alternatief: Deze omlegging zou gebeuren op het betrokken
perceel, waarbij de verlener van het recht op doorgang via de verlegging ook de
belanghebbende is voor de omlegging. Het aansluiten op segment H dient te
pagina 8

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
gebeuren door ofwel een 40-tal meter terug te komen naar het oorspronkelijke tracé
langsheen de gemeentegrens, ofwel dient het tracé H lichtjes verlegd te worden.
Segment I
Hier dient het obstakel (poortconstructie) verwijderd te worden, en het
omgeploegde gedeelte terug in ere hersteld te worden.
Landschapswaarde
Het traject van de buurtwegen loopt op de grens of vlakbij een zone
omschreven als “ankerplaats” in de landschapsatlas. Ankerplaatsen worden als volgt
gedefinieerd 1 :
Ankerplaatsen zijn de meest landschappelijke waardevolle gebieden voor
Vlaanderen. Ze vormen een geheel van verschillende, maar samen
voorkomende erfgoedelementen. Ze zijn binnen de relictzones uitzonderlijk
inzake gaafheid of representativiteit, nemen ruimtelijk een plaats in die
belangrijk is voor de zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving, of
zijn uniek.
De cluster (het gebied waar verschillende ankerplaatsen mekaar raken) Heuvelland
telt 7883 ha 2 . Het traject loopt door een gebied dat op de Biologische
Waarderingskaart is ingetekend deels als complex van minder waardevolle en zeer
waardevolle elementen (wit met donkergroene arcering), deels complex van minder
waardevolle en waardevolle elementen(wit met lichtgroene arcering) en deel
biologisch minder waardevol (wit) 3 .
Deze landschapswaarde is een reden te meer om zeer zorgvuldig om te gaan
met het bestaande (wegen-) patrimonium.
Recreatieve waarde
Om het recreatief gebruik van buurtweg 54 te stimuleren ware een zachte
verharding met dolomiet wenselijk voor het stuk tussen het fietsencentrum en de
hoeve
Conclusie
Onderstaande tabel vat de belangrijkste gegevens samen voor de
verschillende segmenten die samen het tracé vormen van buurtweg 54 in Reningelst
en buurtweg 13 in Westouter. Kaart 6 geeft de mogelijke alternatieven weer.
1 http://www.landschap.vlaanderen.be/aml/nl/landschap/landschapsatlas.html
2 M&L-cahier 5 “Nieuwe impulsen voor de landschapszorg” 2001.
3 Bron: Kaartbladen Poperinge 28/1 (Zuid) en Nieuwkerke 27/8-28/5 (Noord) 2000
pagina 9

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Kaart 6: overzicht traject van de buurtwegen 54 en 13, na eventuele omleggingen.
Minder dan een kwart van het tracé (375m op 1625m) dient vandaag als
hindernis ervaren te worden. Het belangrijkste deel daarvan (300m) kan eenvoudig
opgelost worden door herlegging van de buurtweg langs de perceelsgrens van het
perceel waarop de weg gehinderd wordt (en waarbij de aangelande die de omlegging
aanvaard tevens deze is die het voordeel van deze omlegging verkrijgt).
Enkel het heropenen van de overblijvende 75 m, het allereerste segment in
centrum Reningelst, zou mogelijks op iets meer weerstand kunnen stuiten
(afgesloten doorgang naast nieuwbouw op Zevekotestraat), hoewel dit juridisch
waarschijnlijk geen probleem hoeft te zijn. De discussie hierover kan echter ook
ontweken worden zoals beschreven onder “voorstellen” door de aanleg van een
nieuw stuk buurtweg (ongeveer 80m) vertrekkende vanuit het nieuw op te richten
fietscentrum, of door het herleggen van segmenten A tot D langs de Franse Beek.
Gemeente Segment Lengte Staat
(m)
Reningelst A 75 Te heropenen of te verleggen
“ B 130 Niet gehinderd. Duidelijker aan te geven
“ C 220 Niet gehinderd. Tracé duidelijk
“ D 180 Gehinderd. Te heropenen of te verleggen
“ E 200 Weg duidelijk in gebruik
“ F 370 Weg duidelijk in gebruik (modderig)
“ G 120 Gehinderd. Te heropenen of te verleggen
Westouter H 90 Niet gehinderd. Duidelijker aan te geven
“ I 100 Gehinderd en omgeploegd. Te respecteren
“ J 140 Weg duidelijk in gebruik
Totaal 1625 Waarvan 375 te heropenen of te verleggen
pagina 10

Studie rond buurtweg 54 in Reningelst en buurtweg 13 in Westouter
Bijkomende opmerking in verband met ontdubbeling van
buurtweg 54 naar de Zoetendaalstraat
In deze studie werd met geen woord gerept over het stuk van buurtweg 54 dat
vertrekt aan op het punt waar segment C overgaat in segment D, en dat leidt naar de
Zoetendaalstraat. Deze verbinding is ook belangrijk voor het veilige verkeer van
zwakke weggebruikers vanuit Reningelst naar het zuiden en zuidoosten. Hoewel dit
stuk illegaal ingepalmd is en eigenlijk ook terug vrijgemaakt zou moeten worden,
hebben de auteurs van dit rapport begrip voor de bestaande toestand. Er loopt
bovendien een aardeweg van aan de overgang van segment E in segment F naar de
Zoetendaalstraat. De auteurs zijn bereid om de afschaffing van dit stuk buurtweg te
aanvaarden, op expliciete voorwaarde dat de hier vermelde aardeweg opengesteld
zou worden voor alle zachte verkeer, en dat de totaliteit van het hierboven
behandelde tracé van Reningelst naar Westouter in eer hersteld zou worden.
pagina 11