Deel 1: Fotografie van 1850-1900 Fotografie als reportage - Daluxz

Fotografie
Deel 1:
Fotografi e als reportage
Deel 2:
Fotografi e als kunst
Deel 3:
Fotografi e als hobby
Deel 4:
Fotografi e als reclame/
nieuwe media
Deel 1: Fotografi e van 1850-1900
Fotografi e als reportage
kolerekutfonts.indd 1 6-3-2006 1:32:06

kolerekutfonts.indd 2 6-3-2006 1:32:08

Fotografie
Het ontstaan
Fotografi e als reportage (1850-1900)
In 1816 maakte Joseph Nicephore Niépce een foto vanuit een raam door een plaat met een lichtgevoelig
materiaal in een camera obscura bloot te stellen aan licht. Het beeld dat werd gevormd was een negatiefbeeld
dat niet was gefi xeerd, en dus door verdere belichting buiten de camera obscura verloren ging. De
beelden die waren gemaakt met deze techniek noemde hij retinas.
In 1826 maakte Niépce de eerste foto op een plaat die was bedekt met bitumen (asfalt). Hij had hiervoor
een belichtingstijd van maar liefst acht uur nodig bij helder zonlicht. De foto maakte hij van zijn achtertuin
en door het draaien van de zon zag je de schaduw van twee kanten. Deze bitumen-beelden, die naast
zwart en wit ook grijstinten konden tonen, konden ook worden gefi xeerd en in positieve beelden worden
omgezet.
Daguerre
Louis Jacques Mandé Daguerre
wordt vaak beschouwd als de
uitvinder van de fotografi e. In
1831 ze e Daguerre de proefnemingen
van Niépce voort met
zilverjodide. In 1837 ontdekte
Daguerre bij toeval de mogelij kheid
van ontwikkeling van het
latente beeld. Hij had een gejodeerde
verzilverde koperplaat
kort belicht en hierna bloot gesteld
aan kwikdamp. Hierop bleek zich
een beeld te hebben gevormd. Hij
noemde dit proces Daguerreotype.
Talbot
In 1834 begon William Henry Fox
Talbot te experimenteren. Hij ontwikkelde
een methode om papier
lichtgevoelig te maken door het
te dompelen in een zwakke zoutoplossing
en daarna in een zilvernitraat
oplossing. De lichtgevoeligheid
van zilvernitraat was reeds
Deel 1: Fotografi e als reportage (1850-1900)
kolerekutfonts.indd 3 6-3-2006 1:32:08
1

F o t o g
>> 1850-1900 1900-1940
in 1727 ontdekt door Johann Heinrich
Schulze maar was tot dan toe
niet meer dan een curiositeit en
kermisa ractie.
Thomas Wedgwood en Sir Humphrey
Davy slaagden er in 1802
al in onder invloed van licht een
beeld te vangen op voorbewerkt
papier. Alleen lukte het hen niet
dit beeld te fi xeren. Maar Talbot
lukte het de beelden te fi xeren
door ze te dompelen in een sterke
zoutoplossing. Ook ontdekte hij
het negatief-positief procédé.
Fotografi e
De uitvinding van de fotografi e
werd in januari 1839 bij na gelij ktij -
dig in Parij s en in Londen aangekondigd.
Overigens staat in het
Franse plaatsje Saint-Loup-de-
Varennes - de plaats waar Joseph
Nicephore Niépce zij n eerste
proeven deed - een monument
met de tekst “DANS CE VILLAGE
NICEPHORE NIEPCE INVENTA
la PHOTOGRAPHIE en 1822”.
Omstreeks 1850 verving men
de papieren drager door glas en
hech e men de zilverhalogeniden
met behulp van een collodiumlaag
op deze doorzichtige basis. Deze
glasplaten moesten terwij l ze nat
waren worden belicht en meteen
worden afgewerkt. In 1871 vond
de Engelse arts Maddox een droge
methode uit, hij gebruikte een
glasplaat waarop zilverbromide
in een gelatine laag ingebed werd.
Dit is in feite de oervorm van de
huidige fotografi sche fi lms.
2
- fotografi e
- analoge fotografi e
- camera obscura
- Daguerreotypie
- reportage
Fotografi e als reportage
- kunstfotografi e
- fotogram
- fotomontage
- objectief / lens
- kadrering
- retouchering
Fotografi e als kunst
Fotosequentie van een paard, door Eadweard Muybridge
Eadweard Muybridge (1830-1904)
Muybridge werd als Edward James Muggeridge geboren in Engeland
maar woonde jarenlang in de Verenigde Staten als Eadweard Muybridge.
Hij wist als eerste fotograaf bewegingen van mensen en dieren
vast te leggen door middel van fotosequenties.
Een fotosequentie is een reeks opeenvolgende foto’s, waarin één handeling
of beweging van het begin tot het einde wordt weergeven. De term
‘sequentie’ komt van het latij nse woord ‘sequentia’ (gevolg) en is a omstig
uit de fi lmwereld, waar het woord gebruikt wordt voor een reeks
fi lmbeelden met één handeling. De fotograaf Eadweard Muybridge
maakte honderden fotosequenties om de bewegingen van mens en dier
te analyseren en te illustreren.. In de jaren ‘70 begon hij met opnamen
van een rennend paard. Hij experimenteerde met een speciale sluiter
en opstellingen van 12 of 24 camera’s op een rij . Muybridge ontwikkelde
ook een methode om foto’s op een scherm te projecteren als ‘bewegende
beelden’. Muybridge maakte een groot aantal fotoseries (meer
dan 100.000 opnamen). Een deel daarvan verscheen in zij n boek ‘Animal
Locomotion’ (1887). Voor veel kunstenaars waren de reeksen een
eye-opener: ze ontdekten dat ze bepaalde bewegingen altij d fout hadden
weergegeven.
kolerekutfonts.indd 4 6-3-2006 1:32:08

a f i e
1945-1980 1980-Heden >>
- diafragma
- scherptediepte
- belichting
- bewegingsonscherpte
- George Eastman (Kodak)
- Polaroid
Fotografi e als hobby
Camera obscura
Lichtgang van de camera obscura
Een camera obscura (Latij n voor donkere kamer) is een verduisterde doos
waarbij in één van de wanden een klein gaatje is aangebracht, later ook
wel een lens. Het hierdoor invallende licht werpt een a eelding van de
buitenwereld op de tegenoverliggende wand. Net zoals bij a eelding
door een lens het geval is, wordt de buitenwereld op zij n kop afgebeeld.
Als de achterwand van de camera obscura doorzichtig wordt gemaakt
(bij voorbeeld met matglas) is de a eelding van buitenaf te zien.
Een bij zonder aspect van de camera obscura is dat de opnamen een
oneindige scherptediepte hebben.
Voordat de lichtgevoelige plaat was ontdekt (rond 1800) was de camera
obscura een kermisa ractie. Men kon immers de wereld buiten ongezien
bespieden. Met spiegels werd er voor gezorgd dat de a eelding weer
rechtop kwam te staan. Kunstschilders gebruikten de camera obscura als
hulpmiddel om de werkelij kheid nauwkeurig over te kunnen nemen op
hun doek. In de Victoriaanse tij d werden er camera obscura’s gebouwd
ter groo e van een huis, waar men tegen betaling een blik kon komen
werpen op de omgeving. In Grahamstad in de Oostkaap-provincie van
Zuid-Afrika is dat nog steeds mogelij k.
- kleurenfi lm
- digitale camera
- spiegelrefl excamera
- kleinbeeld- en andere camera’s
Fotografi e als reclame/nieuwe media
Reportage
In de 18de eeuw gaan de landschapsschilders
meer en meer
een weergave van de werkelij kheid
nastreven. Niet alleen in de
schilderkunst maakt het romantisme
plaats voor het realisme.
Schilderij en gaan er meer en meer
uitzien als waarnemingen van het
oog en minder als composities die
bedacht zij n volgens de regels van
de schilderkunst. Deze nieuwe
artistieke visie ligt volledig in de
lij n van de mogelij kheden van de
fotografi e.
Ook cultureel gezien is er in deze
tij d een streven naar beter onderwij
s en opleiding. En hier komt
de fotografi e als techniek ter hulp,
niet om op de eerste plaats kunst
te produceren, wel om als reproductietechniek
te dienen voor de
verspreiding van kunst en wetenschap.
Ook de impuls die uitging van de
industriële revolutie leidde mee
tot de geboorte van de fotografi e.
Immers zoals in de industrie de
handenarbeid voor een deel door
machines werd overgenomen
vond dezelfde ontwikkeling plaats
in de a eelding van de werkelij kheid.
De lichtenenergie en de chemische
processen nemen de plaats
in van de tekenaar.
De fotografi e werd uitgevonden in
deze periode omdat wetenschappelij
ke, kunsthistorische, economische
en culturele faktoren deze
evolutie bevorderden.
kolerekutfonts.indd 5 6-3-2006 1:32:09
3

Fotografie
Deel 1: Fotografi e als reportage (1850-1900)
Woordenlijst
Verklarende woordenlijst
Hieronder volgt een woordenlijst met met een korte uitleg over de belangrijkste begrippen uit dit boek.
- fotografi e
- analoge fatografi e
- camera obscura
- Daguerreotypie
- reportage
4
Fotografi e is het met behulp van licht en andere vormen van straling,
het vervaardigen van a eeldingen van voorwerpen en verschij nselen.
Het woord is afgeleid van het Grieks en betekent le erlij k schrij ven met
licht. (photos=licht, graphein=schrij ven)
Eerst optisch een beeld vormen in de camera en dan chemisch het verkregen
beeld fi xeren.
Een camera obscura (Latij n voor donkere kamer) is een verduisterde
doos waarbij in een van de wanden een klein gaatje is aangebracht, later
ook wel een lens. Het hierdoor invallende licht werpt een a eelding
van de buitenwereld op de tegenoverliggende wand. De buitenwereld
wordt op zij n kop afgebeeld
Op 4 januari 1829 sloten Niépce en Daguerre een samenwerkings-
akkoord. Niépce stierf 4 jaar later zonder dat er grote vorderingen
waren geweest , maar Daguerre zocht verder en ontdekte uiteindelij k
een manier om belicht zilverchloride te ontwikkelen met kwikdamp.
Dit leverde positieve, spiegelende beelden op. Hij ontdekte ook dat het
verkregen beeld gefi xeerd kon worden door te spoelen in een zoutoplossing.
De Daguerreotypie was geboren.
Tot 1840 duurde de belichtingstij d een kwartier tot een half uur. Na
1840 werden de belichtingstij den verkort tot een halve of anderhalve
minuut. Daarnaast waren belichtingstij den a ankelij k van een
groot aantal factoren: het seizoen, de tij d van de dag, binnen of buiten
fotograferen, het formaat van de camera, het type lens en de lichtgevoeligheid
van het materiaal.
Hoewel het Daguerreotype procédé goede resultaten gaf, had het twee
grote nadelen: een foto was duur en er was maar één exemplaar van elke
foto.
De daguerreotypie is in gebruik geweest van 1839 tot ongeveer 1860.
Eén of meerdere foto’s die als doel hebben de werkelij kheid zo dicht
mogelij k te benaderen. Met fotografi e is het mogelij k met beelden een
verhaal te vertellen.
kolerekutfonts.indd 6 6-3-2006 1:32:09

kolerekutfonts.indd 7 6-3-2006 1:32:10

kolerekutfonts.indd 8 6-3-2006 1:32:10