Mildamster Brêge 4.4

Dat niets menselijks de mens vreemd is, blijkt uit het verhaal van de
teugeldiefstal. Een van de „capellaene‟ kan zijn hand niet thuis houden
als zij met z‟n drieën een prachtig kasteel betreden. De ondeugd
pikt een gouden teugel mee en wordt daarop door de duivels meegesleurd
naar de hel. Met heel veel moeite en bidden, weet Brandaan de
arme stakker terug te krijgen. Maar hij ziet er vreselijk vies uit en als hij
terugkomt en bij Brandaan op het matje moet komen, lacht de abt zich
een kriek.
U begrijpt het: het verhaal loopt goed af en na negen jaar komt Brandaan
terug in zijn klooster. Zijn geloof is natuurlijk zeer versterkt. De
schrijver eindigt met de wens dat Brandaan “altijd voor onze zielenrust
mag bidden”.
Toch is „De Reis van Sint Brandaan‟ niet een echt „Heiligenleven‟. Het is
veel meer een avonturenroman. Het boekwerkje moet in de 12 de
eeuw vertaald zijn uit het Middelduits. De handgeschreven versie is
helaas verloren gegaan.
Wat is nu waarheid en wat is fantasie? Omstreeks 500 moet er in
Ierland een monnik zijn geweest die Brandaan heette. In het woord
„Brandaan‟ herkennen we „brand‟. De middeleeuwers brachten zijn naam
daarmee in verband. En als je dan ook nog een verhaal hebt over een
zeereis, dan begrijp je wel, dat brand en vuur en een heilige te maken
zullen hebben met het veilig thuis brengen van de schepelingen. Daarbij
speelden (en spelen) vuurtorens een belangrijke rol. Langs de Noord-
en Oostzeekust werd (en wordt) Brandaan vereerd als patroon van hen
die met vuur te maken hebben. Op Terschelling staat zo‟n „vuurbaken‟
de „Brandaris‟. Een andere naam voor Brandaan is namelijk Brandaris.
Als je het licht van deze vuurtoren ziet, denk dan eens aan de monnik
die zo‟n vijftienhonderd of zestienhonderd jaar geleden leefde...
Ab Slager
Mildamster Brêge 32