Technische Handleiding - bsc.be

Technische Handleiding

CERTIFICATEN IIP ITALIË

INHOUD
1 TOEPASSINGEN
1.1 VOORNAAMSTE EIGENSCHAPPEN VAN HET NIRON-SYSTEEM................................................................4
1.2 INSTALLATIEVOORSCHRIFTEN...............................................................................................................5
2 VEROUDERINGSTABEL
3 DE NIRON-BUIS
3.1 DUURZAAMHEID ...........................................................................................................................................8
3.2 ENKELWANDIGE BUIS (ISO 15874 DEEL 2) ..................................................................................................10
3.3 COMPOSIETBUIZEN.....................................................................................................................................12
3.4 CHEMISCHE, FYSISCHE EN MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN .......................................................................14
3.5 THERMISCHE UITZETTING ...........................................................................................................................15
3.6 BEVESTIGING BIJ OPBOUWINSTALLATIES (PREN806-4 / ENV12208) ............................................................18
4 ENERGIEBESPARING
4.1 ENERGIEBESPARING ...................................................................................................................................20
4.2 UITWENDIGE TEMPERATUUR VAN DE NIRON BUIS .......................................................................................20
4.3 THERMISCHE GELEIDING ............................................................................................................................21
4.4 ISOLATIE TEGEN CONDENSATIE IN CONDITIONERINGSINSTALLATIES ...........................................................22
5 LASTVERLIES
5.1 LASTVERLIES FITTINGS (DIN 1988) .............................................................................................................26
6 DIAMETERBEPALING VAN EEN INSTALLATIE (UNI9182)
6.1 WARMWATERCIRCUIT .................................................................................................................................29
7 GEREEDSCHAP
8 PLAATSINGSTECHNIEKEN
8.1 VOORSCHRIFTEN VOOR HET LASSEN VAN NIRON EN NIRON-ALU BUIZEN ....................................................32
8.2 ELECTROFUSIELAS .....................................................................................................................................34
8.3 OMGEVINGSVOORWAARDEN .......................................................................................................................35
8.4 LASSEN VAN ZADELPUNTSTUKKEN .............................................................................................................36
8.5 HERSTELLEN VAN BESCHADIGDE BUIZEN ...................................................................................................37
8.6 HERSTELLEN VAN EEN BESCHADIGDE FITTING ............................................................................................38
9 TESTPROCEDURE
10 KWALITEIT
10.1 NORMEN ............................................................................................................................................40
10.2 DRINKBAARHEID EN GESCHIKTHEID VOOR VOEDINGSVLOEISTOFFEN ..................................................40
10.3 KWALITEITSZEKERHEID ......................................................................................................................41
11 GARANTIE
11.1 WAARBORG POLYFUSIELASMACHINES ................................................................................................42
12 VEELGESTELDE VRAGEN
13 HET NIRON GAMMA
14 BESCHRIJVING LASTENBOEK – LEIDINGEN IN PPR
Technische Handleiding 1

2 Technische Handleiding
NIRON - BUIZEN EN FITTINGS IN POLYPROPYLEEN COPOLYMEER
RANDOM
Kunststof materialen worden steeds meer toegepast in alle sectoren van ons dagelijks leven. De uitstekende mechanische,
chemische en fysische eigenschappen van de nieuwe polymeren hebben geleid tot succesvolle toepassingen in
de meest uiteenlopende domeinen.
Sinds de jaren ’80 is de toepassing van kunststof materialen in de buizenindustrie exponentieel toegenomen en vandaag
is het wijdverbreide gebruik ervan, gaande van buizen voor voedingsstoffen en zuiveringinstallaties tot verwarmings- en
conditioneringinstallaties, te danken aan de steeds stijgende tevredenheid bij zowel installateurs als eindklanten.
NUPIGECO S.p.A. is reeds 30 jaar een pionier op het vlak van het bewerken van polymeren om zo leidingsystemen
voor het transport van water onder warme en koude druk, en gas en petroleumderivaten te ontwikkelen. Aanzienlijke
investeringen in research en ontwikkeling, een constante technische evolutie en een ultramodern laboratorium voor
kwaliteitscontrole, hebben ervoor gezorgd dat NUPIGECO tot de belangrijkste Europese fabrikanten in dit marktsegment
behoort.
Een voortdurende technische vorming van de installateurs en een efficiënte dienst-na-verkoop karakteriseren het professionele
partnership tussen NUPIGECO en zijn klanten.
WAARVOOR STAAT HET NIRON DRUKLEIDINGSYSTEEM?
NIRON is een systeem van buizen en fittings in polypropyleen Copolymeer Random dat door zijn kwaliteit en betrouwbaarheid
een uiterst geschikt distributiesysteem voor sanitair water is. De chemische en fysische eigenschappen van
het gebruikte Polypropyleen Copolymeer Random en de verbinding van de verschillende onderdelen door polyfusie
verzekeren een perfecte installatie, zelfs in de moeilijkste toepassingen.
Het polypropyleen dat bij het NIRON-systeem gebruikt wordt, is een speciaal type Copolymeer Random met een hoog
moleculair gewicht. Door de bijzondere moleculaire structuur en het toevoegen van speciale additieven, bekomen de
NIRON-buizen een hoge mechanische weerstand en een lange levensduur. De lichtheid van het materiaal, de eenvoudige
verwerking, en de volledigheid van het gamma, maken het mogelijk een installatie uit te voeren met een arbeidstijdbesparing
van 30 tot 50% in vergelijking met een installatie die met de klassieke metalen materialen is uitgevoerd.
Het reeds complete gamma producten werd nog uitgebreid met exclusieve NIRON hulpstukken, speciaal ontwikkeld
om ook in zeer uitzonderlijke situaties een oplossing te kunnen bieden.
Het steeds groeiende succes van het NIRON-systeem in Europa en de andere continenten is het verdiende resultaat
voor een firma die research, kwaliteit en technische vernieuwing hoog in het vaandel draagt.

1 TOEPASSINGEN
Het NIRON-systeem wordt doorgaans toegepast in particuliere woningen, collectiviteiten, hotels, ziekenhuizen,
commerciële centra, scholen, cruiseschepen en vrachtschepen en dit voor verschillende types installaties zoals:
Hydro-sanitaire installaties
Stijgkolommen
Sanitaire aansluitingen
Verwarmingsinstallaties
(maximumtemperatuur 70°C)
Conditioneringsinstallaties
Waterinstallaties voor zwembaden
Installaties voor kuuroorden
Alsook voor industriële installaties:
Algemene leidingnetten
Persluchtinstallaties
Thermische centrales
Deze verscheidenheid in toepassingen is slechts mogelijk dankzij de hoogwaardige technologie van het NIRONsysteem.
Technische Handleiding 3

1.1 VOORNAAMSTE EIGENSCHAPPEN VAN HET NIRON-SYSTEEM
Het polypropyleen PP-R dat bij het NIRON-systeem gebruikt wordt is een speciaal type Copolymeer Random met
een hoog moleculair gewicht. Door de bijzondere moleculaire structuur en het toevoegen van speciale additieven,
krijgen de NIRON-buizen een hoge mechanische weerstand en een lange levensduur. De lichtheid van het materiaal,
de eenvoudige verwerking, en de volledigheid gamma, maken het mogelijk een installatie uit te voeren met een arbeidstijdbesparing
van 30 tot 50%. Hieronder vindt u de belangrijkste voordelen van buizen PP-R in vergelijking met
traditionele materialen zoals staal en koper.
4 Technische Handleiding
GEEN CORROSIE
De PP-R buizen zijn bestand tegen
waterhardheid en ze verdragen
chemische stoffen met een
PH-waarde tussen 1 en 14. Ze zijn
bestand tegen zure en alkalische
stoffen binnen een breed concentratie-
en temperatuursgebied.
GEEN VERKALKING
De binnenwand van de buizen
verhindert de kalkvorming.
BEPERKTE THERMISCHE GELEI-
DING EN CONDENSATIE
Zoals alle kunststoffen is PP-R
een slechte warmtegeleider en
vormt zo dus een zeer goede
thermische isolator. (zie tabel pagina
21)
VORSTBESTENDIGHEID
De elasticiteit en de geluidsabsorberende
eigenschappen van het
materiaal verhinderen de verspreiding
van geluiden en trillingen veroorzaakt
door het stromende water
of plotse waterslagen.
GESCHIKT VOOR INSTALLATIES IN
REGIO’S MET AARDBEVINGSGEVAAR
Erkend door internationale deskundigen,
omwille van de elastische
eigenschappen van polypropyleen.
WEERSTAND TEGEN ZWERFSTRO-
MEN
Polypropyleen is een slechte elektrische
geleider waardoor perforaties
van de buizen of hulpstukken
tengevolge van zwerfstromen
voorkomen worden.
ZEER WEINIG LASTVERLIES
De NIRON buizen worden gekenmerkt
door een beperkt lastverlies
en dit dankzij hun gladde oppervlak
waardoor er geen kalkvorming
plaatsvindt. (zie tabel pagina 24).
GELUIDSISOLATIE
De elasticiteit en de geluidsabsorberende
eigenschappen van het
materiaal verhinderen de verspreiding
van geluiden en trillingen veroorzaakt
door het stromende water
of plotse waterslagen.
LEVENSDUUR
Tot 50 jaar en meer, afhankelijk
van de temperaturen en de werkdruk.
SLIJTVASTHEID
De hoge slijtvastheid van de NI-
RON buizen laat een hoge doorstroomsnelheid
van het water
toe, zonder dat daardoor erosie
ontstaat.
COMPLETE ATOXITEIT: Het gebruikte polypropyleen bevat geen toxische stoffen en beantwoordt aan de normen
van sanitaire hygiëne van kracht in Italië en andere landen.
GARANTIE 10 JAAR: Het NIRON-systeem is gedekt door en B.A. verzekering in overeenstemming met de norm
CEE nr. 85/374 en D.P.R. nr. 244 van 24/05/88.

1.2 INSTALLATIEVOORSCHRIFTEN
Om een lange levensduur van het NIRON-systeem te garanderen, raden wij aan volgende aanbevelingen en waarschuwingen
aandachtig op te volgen.
Algemene aanbevelingen
0
Specifieke installatievoorschriften
20° MAX
De buis niet met de vlam bewerken om bochten te maken. Men heeft immers
geen controle over de temperatuur wat beschadiging van de moleculaire structuur
van PP-R kan teweegbrengen. Men kan de buis koud bewerken, tot een bocht van
90°. Men dient er echter voor te zorgen dat de straal niet kleiner wordt dan 8x de
diameter van de buis.
Het NIRON-systeem ofwel inbouwen ofwel voldoende beschermen tegen uitwendige
atmosferische invloeden om aantasting van het materiaal tegen te gaan.
Aantasting gebeurt voornamelijk door de kortegolf UV-stralen gecombineerd met
de zuurstof aanwezig in de atmosfeer. De buizen en fittings worden geleverd in een
beschermende verpakking of in karton.
Het is aan te raden mannelijke hulpstukken met konische draad (gietijzer) te
vermijden. Deze kunnen door spanning breuken veroorzaken in de vrouwelijke
NIRON-hulpstukken. Als dichtingsmiddel stellen wij een teflonband voor. Wanneer
vlas gebruikt wordt, dient deze in zeer lichte mate aangebracht te worden.
In werkomstandigheden bij vriesweer schokken, zware lasten en scherpe bochten
vermijden en dit vooral op de uiterste punten van de buis. Vermijd het gebruik van
buizen die inkervingen, scheuren, krassen of spleten vertonen.
Test systematisch elke installatie zoals aangegeven op pagina 39.
In geval uitlijning nodig is, deze tijdens of onmiddellijk na de lasverbinding
uitvoeren en daarbij in ieder geval vermijden de buis of de fitting met meer dan
20° te draaien.
Gebruik de paslat om de verbindingen met de inbouwkranen goed uit te
lijnen.
Indien men gebruik maakt van een vloeibare pasta voor het verbinden van
de stukken, dient men 1 uur te wachten (bij 20°C) en 3 uur (bij -10°C) vooraleer
een eerste test uit te voeren.
Technische Handleiding 5

2 VEROUDERINGSTABEL
De verouderingsgrafiek geeft de gedragswijze aan van de buizen onder druk in functie van de werkingstemperatuur.
In feit geeft deze grafiek de levensduur van een buis in functie van de spanning op de wand (σ) tengevolge van de
druk. De wandspanning (σ) is gebonden aan de inwendige druk volgens volgende formule:
Waarbij:
σ = Wandspanning in MPa
p = Max. constante druk in bar
d = Buitendiameter buis
s = Wanddikte buis
σ = Wandspanning in MPa
20
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
.9
.8
.7
.6
.5
0,1
10
20
30
40
50
60
70
80
90
95
110
6 Technische Handleiding
1 10 10
σ = p
2
3
10
Tijd in uren
d-s
2 s
1 5 10 25 50 100
4
10
VESTOLEN P 9421
5
10
6
10
h
Duur in jaren

3 DE NIRON-BUIS
De buizen van het NIRON-systeem beantwoorden aan de Europese normen EN-ISO15874 en kunnen als volgt worden
onderverdeeld:
- ENKELWANDIGE BUIS
- COMPOSIETBUIS
De buizen worden berekend en gedimensioneerd om perfect te beantwoorden aan alle mogelijke toepassingen in
eender welke installatie. De maximale constante druk in Bar, bij 20°C, wordt bekomen door middel van volgende
formule:
Waarbij:
PN = Nominale druk (bar)
σ = Wandspanning (voor PP-R 80 bedraagt deze waarde 63 kg/cm bij 20°C
SDR = (Standard Dimension Ratio) verhouding Diameter/dikte
De Europese norm EN-ISO15874 heeft ook een classificatie voor hydro-sanitaire buizen opgesteld. Het NIRON-systeem
voldoet aan de eisen ervan en garandeert de performantie van klasse 1, 2, en 4 vermeld in onderstaande tabel.
Klasse T oper (°C)²
Aantal jaren
bij T oper
Druk
Bar
Tmax (°C)²
Aantal jaren
bij Tmax
Tmal (°C)²
Aantal uren
bij Tmal
Toepassingen
1 60 49 10 80 1 95 100 Warm water (60°)
2 70 49 8 80 1 95 100 Warm water (70°)
4
5
20 2,5
dan
40 20 10 70 2,5 100 100
dan
60 25
20 14
dan
60 25 10 90 1 100 100
dan
80 10
PN =
20 x σ
SDR - 1
Vloerverwarming en
verwarming aan max. 70°C
Verwarmingsinstallaties
op hoge temperatuur
Opmerking 1: Indien er voor eenzelfde klasse, verschillende werkingstemperaturen worden vermeld, moeten de tijden worden
aangepast. Als bijvoorbeeld voor een klasse 2 bij een werkingstemperatuur van 50°C een duur van 50 jaar staat vermeld, geldt
voor 70°C een duur van 49 jaar, aangepast voor 80°C voor 1 jaar en 95°C voor 100 uren.
Opmerking 2: Indien de waarden T oper (werkingstemperatuur), T max (maximale werkingstemperatuur) et T mal (temperatuur igv
slechte werking) hoger zijn dan vermeld in de tabel, kunnen de standaarden niet worden toegepast.
Technische Handleiding 7

3.1 DUURZAAMHEID
De toegelaten werkingsdruk, in functie van de watertemperatuur en het type SDR van de buis, wordt beschreven in
de norm DIN 8077/1997 pagina 14 en wordT opgesomd in onderstaande tabel:
Temperatuur (°C)
10
20
30
40
50
60
70
80
95
8 Technische Handleiding
Werkingsduur
in jaren
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
50
1
5
10
25
SDR van de buis
SDR 11 SDR 9* SDR 7,4 SDR 6
Veiligheidscoëfficiënt = 1,5 - Gemiddelde snelheid van het water = 1,5 m/s
17,6
16,6
16,1
15,6
15,2
15,0
14,1
13,7
13,3
12,9
12,8
12,0
11,6
11,2
10,9
10,8
10,1
9,8
9,4
9,2
9,2
8,5
8,2
8,0
7,7
7,7
7,2
6,9
6,7
6,4
6,5
6,0
5,9
5,1
4,3
5,5
4,8
4,0
3,2
* Niet gespecificeerd in de norm DIN8077:1997 pagina 14
1
5
-
-
Toegestane overdruk in bar
22,2
21,1
20,4
19,8
19,2
19,0
17,8
17,4
16,9
16,3
16,2
15,2
14,6
14,2
13,8
13,7
12,8
12,5
12,0
11,6
11,6
10,8
10,5
10,1
9,8
9,8
9,3
8,8
8,4
8,1
8,2
7,6
7,4
6,4
5,4
6,9
6,1
5,0
4,1
-
-
27,8
26,4
25,5
24,7
24,0
23,8
22,3
21,7
21,1
20,4
20,2
19,0
18,3
17,7
17,3
17,1
16,0
15,6
15,0
14,5
14,5
13,5
13,1
12,6
12,2
12,2
11,6
11,0
10,5
10,1
10,3
9,5
9,3
8,0
6,7
8,6
7,6
6,3
5,1
6,1
4,0
35,0
33,2
32,1
31,1
30,3
30,0
28,1
27,3
26,5
25,7
25,5
23,9
23,1
22,3
21,8
21,5
20,2
19,6
18,8
18,3
18,3
17,0
16,5
15,9
15,4
15,4
14,3
13,8
13,3
12,7
13,0
11,9
11,7
10,1
8,5
10,9
9,6
8,0
6,4
7,7
5,0

Gebruikscondities Tmax (°C) Werkingsduur
Gebruik bij
een constante
temperatuur
van 70°C + 30
dagen/jaar
waarbij T=Tmax
Gebruik bij
een constante
temperatuur
van 70°C + 60
dagen/jaar
waarbij T=Tmax
Gebruik bij
een constante
temperatuur
van 70°C + 90
dagen/jaar
waarbij T=Tmax
75
80
85
90
75
80
85
90
75
80
85
90
P oper. = Toegestane overdruk
VERWARMINGSSYSTEEM
in jaren
NIRON FG
NIRON SDR 6
NIRON SDR 7,4
Veiligheidscoëfficiënt 1,25
Conform norm DIN8077
NIRON FG
NIRON SDR 6
Toegestane overdruk in bar
NIRON SDR 7,4
Veiligheidscoëfficiënt 1,5
Conform norm EN ISO 15874
5 13,84 11,30 11,54 9,41
10 13,40 10,93 11,16 9,11
25 11,56 10,93 9,64 8,26
45 10,06 9,91 8,38 7,16
5 13,39 10,92 11,16 9,10
10 12,96 10,56 10,80 8,80
25 11,00 9,43 9,17 7,86
42,5 9,70 8,29 8,08 6,90
5 12,52 10,19 10,44 8,49
10 12,10 9,85 10,08 8,21
25 10,08 8,63 8,40 7,19
37,5 9,16 7,82 7,63 6,52
5 11,52 9,36 9,60 7,80
10 11,12 9,04 9,27 7,53
25 8,88 7,60 7,40 6,33
35 8,20 7,00 6,83 5,83
5 13,77 11,23 11,47 9,36
10 13,32 10,87 11,10 9,06
25 11,34 9,72 9,45 8,10
45 9,87 8,42 8,22 7,02
5 13,11 10,68 10,92 8,90
10 12,68 10,33 10,56 8,61
25 10,42 8,92 8,68 7,43
40 9,32 7,96 7,77 6,63
5 12,13 9,87 10,11 8,23
10 11,72 9,54 9,77 7,95
25 9,18 7,85 7,65 6,54
35 8,47 7,23 7,06 6,03
5 11,12 9,04 9,27 7,53
10 10,74 8,73 8,95 7,27
25 7,83 6,68 6,53 5,57
30 7,50 6,39 6,25 5,33
5 13,70 11,18 11,42 9,31
10 13,26 10,82 11,05 9,01
25 11,14 9,54 9,29 7,95
45 9,69 8,27 8,08 6,89
5 12,91 10,52 10,76 8,77
10 12,49 10,17 10,41 8,48
25 9,97 8,53 8,31 7,11
37,5 9,05 7,73 7,23 6,44
5 11,90 9,68 9,92 8,07
10 11,50 9,36 9,58 7,80
25 8,58 7,33 7,15 6,11
32,5 7,46 6,88 6,72 5,73
5 10,90 8,86 9,08 7,38
10 11,04 8,55 8,77 7,13
25 8,18 6,15 6,01 5,12
SYSTEEM MET VENTILO-CONVECTOR
NIRON CLIMA PPR100-SDR11-PN16
Veiligheidscoëfficiënt 1,5
Tmax (°C) Werkingsduur in jaren P oper. (bar)
10
20
30
40
50
55
60
70
1 21,9
5 20,7
10 20,2
25 19,5
50 19,0
1 18,8
5 17,7
10 17,2
25 16,6
50 16,2
1 16,0
5 15,0
10 14,6
25 14,1
50 13,7
1 13,6
5 12,8
10 12,4
25 11,9
50 11,6
1 11,6
5 10,8
10 10,5
25 10,1
50 9,8
1 10,7
5 9,9
10 9,6
25 9,2
50 9,0
1 9,8
5 9,1
10 8,8
25 8,5
50 8,2
1 8,3
5 7,7
10 7,4
25 6,3
50 6,9
Technische Handleiding 9

3.2 ENKELWANDIGE BUIS (ISO 15874 DEEL 2)
De NIRON enkelwandige buizen worden aanbevolen voor alle inbouw- of opbouwtoepassingen (afscherming van
directe UV-stralen is noodzakelijk). Met een productie van meer dan 200.000 km in de voorbije 25 jaar worden de
NIRON buizen in allerlei toepassingen gebruikt.
De buizen worden geproduceerd in geavanceerde extrusiemachines
waarvan de productiecyclus volledig elektronisch
verloopt. Het gamma gaat van buis in 16 mm
tot 160 mm diameter, en is dan nog eens onderverdeeld
in verschillende drukklassen: PN20, PN16 en PN10.
Toepassingen
• Sanitair koud en warm water (stijgkolommen en verdeelleidingen)
• Verwarmingsbuizen (thermische centrales, verdeling
over verschillende verdiepingen
• Persluchtcircuits
• Waterinstallaties voor zwembaden
• Conditioneringsinstallaties
• Bevloeiingsystemen
• Industriële leidingsystemen
Afmetingen
Eigenschappen Buis NIRON SDR6 PN20 – Klasse 2/8 bar – Klasse 1/10 bar
Buitendiameter (mm) 16 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 160
Binnendiameter (mm) 10,6 13,2 16,6 21,2 26,6 33,2 42,0 50,0 60,0 73,2 83,4 106,8
Dikte (mm) 2,7 3,4 4,2 5,4 6,7 8,4 10,5 12,5 15,0 18,4 20,8 26,6
Buislengte (m) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Gewicht per meter (kg/m) 0,11 0,17 0,26 0,43 0,66 1,03 1,62 2,29 3,3 4,92 6,3 10,3
Waterinhoud (l/m) 0,088 0,137 0,216 0,353 0,555 0,865 1,385 1,963 2,826 4,206 5,460 8,950
Verpakking (m per
eenheidsverpakking)
10 Technische Handleiding
Voordelen
• Corrosiebestendig
• Geen verkalking
• Beperkte thermische geleiding
• Betrouwbaar en lange levensduur
• Beperkt lastverlies
• Goede weerstand tegen zwerfstromen
• Akoestische isolatie
100 100 100 60 40 20 16 12 8 8 4 4

Eigenschappen Buis NIRON SDR7,4 PN16 - Klasse 2/8 bar – Klasse 1/10 bar
Buitendiameter (mm) 25 32 40 50 63 75 90 110 125 160
Binnendiameter (mm) 18 23,2 29,0 36,2 45,6 54,2 65,0 79,6 90,8 116,2
Dikte (mm) 3,5 4,4 5,5 6,9 8,7 10,4 12,5 15,2 17,1 21,9
Buislengte (m) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Gewicht per meter (kg/m) 0,23 0,37 0,57 0,88 1,39 1,99 2,83 4,25 5,41 8,79
Waterinhoud (l/m) 0,254 0,423 0,660 1,029 1,632 2,306 3,317 4,974 6,472 10,599
Verpakking (m per
eenheidsverpakking)
100 60 40 20 16 12 8 8 4 4
Eigenschappen Buis NIRON SDR11 PN10
Buitendiameter (mm) 32 40 50 63 75 90 110 125 160 200
Binnendiameter (mm) 26,2 32,6 40,8 51,4 61,4 73,6 90,0 102,2 130,8 163,6
Dikte (mm) 2,9 3,7 4,6 5,8 6,8 8,2 10,0 11,4 14,6 18,2
Buislengte (m) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Gewicht per meter (kg/m) 0,26 0,4 0,63 0,99 1,37 1,99 2,96 3,84 6,22 9,30
Waterinhoud (l/m) 0,539 0,834 1,307 2,074 2,959 4,259 6,359 8,199 13,430 21,00
Verpakking (m per
eenheidsverpakking)
60 40 20 16 12 8 8 4 4 4
Technische Handleiding 11

3.3 COMPOSIETBUIZEN
NIRON FG
De NIRON FG composietbuizen worden aanbevolen voor alle inbouw- of opbouwtoepassingen (er moet steeds
voor gezorgd worden dat de buizen afgeschermd worden van directe UV-stralen). Bij een gelijke gebruiksdruk/werkingstemperatuur
hebben de buizen een hoger waterdebiet en een veel beperktere lineaire uitzetting.
De buizen worden vervaardigd volgens een innovatief
coëxtrusieprocédé waarbij tegelijk 3 homogene lagen
ontstaan die elk op zich andere mechanische eigenschappen
vertonen:
• Binnenlaag: 1/3 PPR80 NIRON, belangrijk gezien
het contact met water
• Middenlaag: 1/3 PP Copolymeer, verstevigd met
glasvezel, bepalend om de lineaire uitzetting te beperken
• Buitenlaag: 1/3 PPR80 NIRON, belangrijk voor het
bekomen van een perfecte versmelting met de fittings
Toepassingen
• Sanitair warm en koud water
• Verwarmingssystemen
• Perslucht
• Voeding voor zwembaden
• Climatisatie
• Industriële leidingsystemen
Afmetingen
12 Technische Handleiding
Voordelen
• Lineaire uitzetting beperkt tot 73%
(de uitzettingscoëfficiënt is: 0,04 mm x m x ∆t)
• 20% meer debiet dankzij een verminderde wanddikte
(de buis heeft een dikte PN16 maar heeft evenveel
weerstand als PN20)
• Verbeterde stabiliteit
• Grotere schokbestendigheid
• Eenvoudig te plaatsen (wordt op dezelfde manier als
de gewone NIRON buis gelast)
Eigenschappen uis NIRON FG SDR7,4 – PN20- Klasse 2/8 bar – Klasse 1/10 bar
Buitendiameter (mm) 20 25 32 40 50 63 75 90 110 125 160
Binnendiameter (mm)) 14,4 18 23,2 29,0 36,2 45,6 54,2 65,0 79,6 90,8 116,2
Wanddikte (mm) 2,8 3,5 4,4 5,5 6,9 8,7 10,4 12,5 15,2 17,1 21,9
Buislengte (m) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Gewicht per meter (kg/m) 0,16 0,25 0,40 0,61 0,94 1,49 2,11 3,01 4,47 5,60 8,79
Waterinhoud (l/m) 0,163 0,254 0,423 0,660 1,029 1,632 2,306 3,317 4,974 6,472 10,599
Verpakking (m per
eenheidsverpakking)
PP-R NIRON PP+glasvezel
PP-R NIRON
100 100 60 40 20 16 12 8 8 4 4

NIRON CLIMA
De composietbuizen NIRON CLIMA worden aanbevolen voor alle inbouw- of opbouwtoepassingen (afscherming
van directe UV-stralen is noodzakelijk), in climatisatiesystemen met convectoren.
Het gaat hier om installaties die werken onder lage druk, maar met grote temperatuurverschillen tijdens de winter,
vandaar het belang van dimensionele stabiliteit.
Deze buizen worden vervaardigd volgens een identiek
procédé als de NIRON FG buizen, maar verschillen door
hun beperkte totale dikte en door een andere samenstelling
van de lagen:
• Binnenlaag: ¼ PPR100 NIRON, belangrijk gezien
het contact met water;
• Middenlaag: 1/2 PP Copolymeer verstevigd met
glasvezel, bepalend om de lineaire uitzetting te beperken;
• Buitenlaag: ¼ PPR100 NIRON: belangrijk voor het
bekomen van een perfecte versmelting met de fittings.
Toepassingen
• Climatisatiesystemen
• Verwarmingsleidingen
Afmetingen
Voordelen
Eigenschappen Buis NIRON CLIMA
• Lineaire uitzetting beperkt tot 73%
(de uitzettingscoëfficiënt is : 0,04 mm x m x ∆ t)
• 30% meer debiet dankzij een verminderde wanddikte
• Lichter
• Hogere stabiliteit
• Eenvoudig te plaatsen (wordt op dezelfde manier als
de gewone NIRON buis gelast).
SDR / PN PPR100 - SDR 11 - PN16 – Klasse 1/6 bar
Buitendiameter (mm) 32 40 50 63 75 90 110 125 160 200 250
Binnendiameter (mm) 26,2 32,6 40,8 51,4 61,4 73,6 90,0 102,2 130,8 163,6 204,6
Dikte (mm) 2,9 3,7 4,6 5,8 6,8 8,2 10,0 11,4 14,6 18,2 22,7
Buislengte (m) 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Gewicht per meter (kg/m) 0,28 0,43 0,67 1,04 1,44 2,08 3,10 4,10 6,50 10,21 15,78
Waterinhoud (l) 0,42 0,83 1,30 2,07 2,96 4,25 6,36 8,20 13,43 21,00 32,86
Verpakking (m per
eenheidsverpakking)
PP-R NIRON PP+glasvezel
PP-R NIRON
60 40 20 16 12 8 8 4 4 4 4
Technische Handleiding 13

3.4 CHEMISCHE, FYSISCHE EN MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN
Eigenschappen Proefmethode Waarde (23°) Meeteenheid
Dichtheid ISO 1183 0,898 g/cm 3
Last bij breuk ISO 527 23 N/mm 2
Rek bij breuk ISO 527 > 50 %
Elasticiteitsmodulus ISO 527 700 N/mm 2
Fluïditeitsindex
MFI 190/5
14 Technische Handleiding
ISO 1133
Procedure 18
0,5 g/10 min
Thermische geleiding (λ) DIN 52612 0,24 W/mk
Lineaire thermische
uitzettingscoëfficiënt
VDE 0304 1,5 x 10 -4 K -1
Smeltpunt DIN 53736b2 150 - 154 °C
Schokvastheid
(Charpy) +23°C ISO 179/1 en A Geen breuk KJ/m 2
-30°C ISO 179/1 en A 50 KJ/m 2
Volumeweerstand IEC 93 >10 15 Ω cm
Diëlektrische weerstand IEC 243/1 75 KV/mm
Verliesfactor DIN 53483 < 5 x 10 -4
Brandbestendigheid B2

3.5 THERMISCHE UITZETTING
De lineaire thermische uitzetting wordt bepaald door de temperatuur van de getransporteerde vloeistof. Dit is een
eigenschap die inherent is aan alle materialen of ze nu in kunststof of metaal zijn. Hoe hoger de elasticiteitscoëfficiënt,
hoe beter de thermische uizetting ∆l, die voor Niron buizen aan volgende waarden gelijk is:
Waarbij:
• Δl = Lineaire uitzetting van de buis in mm
• Δt = Temperatuursverschil in ° C
• l = Lengte van de buis in meter
Enkelwandige buis Δl = 0,15 mm x l x Δt
Composietbuis Δl = 0,04 mm x l x Δt
In de meeste gevallen heeft de lineaire uitzetting geringe esthetische gevolgen omdat de horizontale en verticale
buizen hun lineaire vorm niet behouden.
Wij stellen u hier enkele oplossingen voor om de gevolgen van lineaire uitzetting op te vangen, en dit in functie van
het soort plaatsing:
INBOUWINSTALLATIES
PLAATSING OP HORIZONTALE STEUNEN
VRIJE PLAATSING
INBOUWINSTALLATIES
• Naakte buis: de uitzetting zal naar binnen toe gebeuren.
• Geïsoleerde buis: de isolatie zal worden samengedrukt
bij uitzetting van de leiding.
Dit is de meest aangewezen plaatsingsmethode voor
gewone buis in PPR. Hierbij wordt blootstelling aan UV
stralen vermeden. Er is een beperktere lineaire uitzetting
want de buitenmuur is volledig in contact met een oppervlak
dat onderhevig is aan temperatuursverschillen.
- De buis mag rechtstreeks ingebouwd worden met behulp
van gips, kalk of cement.
- De uitzetting is te beperkt om de betegeling of het plakwerk
te beschadigen.
Fig. 1: Inbouwinstallatie
Technische Handleiding 15

INSTALLATIE OP HORIZONTALE STEUNEN (ZOALS INLEGSCHALEN, KABELGOTEN,…)
Naakte of geïsoleerde buis: vaste punten voorzien bij
elke richtingsverandering.
Maak gebruik van profielen die voldoende breed zijn
om bochten van de buis mogelijk te maken.
Fig. 2 geeft een voorstelling van het type installatie dat
wordt aanbevolen voor grote complexen (hotels, hospitalen,
commerciële centra, enz) waar men een groot
aantal buizen moet leggen.
• Dit type installatie is tijdsbesparend en beperkt het
gebruik van bevestigingssteunen.
Wordt aanbevolen voor zowel gewone buizen als voor
composietbuizen.
PLAATSING MET BEUGELS
.
Voor stukken rechte leidingen gebruik maken van
vaste beugels die tegelijk als vast punt kunnen dienen
(fig. 3). Op die manier wordt de totale uitzetting
opgedeeld in evenveel stukken als de delen tussen de
beugels. Hierdoor ontstaan er op de beugels 2 gelijke
en tegengestelde drukken die elkaar opheffen (fig.4).
Alleen in het laatste stuk leiding is er vrije uitzetting.
Voor stukken leiding met een richtingsverandering
of aftakkingen, steeds vaste bevestigingspunten
plaatsen in overeenstemming met de koppelstukken
(fig. 4). De uitzetting mag enkel werken op de buis en
nooit op de koppelstukken.
In de nabijheid van afsluiters, meters, enz… moeten
steeds vaste beugels gebruikt worden die dienen als
verankeringspunten (fig.5).
16 Technische Handleiding
Fig. 2 - Plaatsing op horizontale steunen.
Fig. 3 - Vrije plaatsing
Fig.4 - Vrije plaatsing
Fig. 5 - Bevestiging afsluiters en meters

Indien men echter gebruik maakt van glijbeugels
(of bevestigingen van mindere kwaliteit) dient men
“U”-vormige uitzettingslus in het midden van het
leidingnet te voorzien.(fig. 6).
De waarden voor het meten van de compensatielijnen
worden als volgt berekend:
Lc = 20 √ d x Δl
waarbij:
Lc = L1 + L2 + L1 (Lengte van het compensatiestuk)
L2 = 0,5 L1
d = buitendiameter van de buis in mm
Δl = lineaire uitzetting van de buis
Bij gebruik van glijbeugels kan men eveneens een
compensatiestuk met flexibele arm gebruiken
(fig.7).
De waarden voor een correcte opmeting zijn:
Lc = 20 √ d x Δl
waarbij:
Lc = lengte van het compensatiestuk
d = buitendiameter van de buis in mm
Δl = uitzetting van de buislijn
In het geval van stijgkolommen, waarbij het water
op de verdieping afgetakt moet worden, is het
noodzakelijk
• een booropening van de buitenmuur te voorzien
met een diameter die 50% groter is dan de buitendiameter
van de buis (figuur 8).
• een elleboog van 90° met een stuk buis in te werken.
Fig. 6 - Vrije plaatsing
Fig. 7 - Vrije plaatsing
Fig. 8 - Vrije plaatsing
Fig. 9 - Vrije plaatsing
Technische Handleiding 17

3.6 BEVESTIGING BIJ OPBOUWINSTALLATIES (prEN806-4 / ENV12208)
AFSTAND TUSSEN DE GLIJBEUGELS
Buiten Ø
van de buis
in mm
KOUD water
(1°C - 30°C)
18 Technische Handleiding
Afstand L in meter
WARM water
(31°C - 70°C)
20 0,85 0,60
25 1,00 0,65
32 1,10 0,80
40 1,25 1,00
50 1,40 1,20
63 1,50 1,30
75 1,65 1,45
90 1,90 1,60
110 2,10 1,85
125 2,30 2,05
160 2,50 2,30
200 2,80 2,50
250 3,00 2,70
AFSTAND TUSSEN VASTE BEUGELS
Buiten Ø
van de buis
in mm
KOUD water
(1°C - 30°C)
Afstand L in meter
WARM water
(31°C - 70°C)
20 0,80 0,55
25 0,90 0,60
32 1,00 0,70
40 1,10 0,90
50 1,20 1,10
63 1,30 1,20
75 1,50 1,30
90 1,70 1,50
110 1,90 1,65
125 2,10 1,80
160 2,30 2,00
200 2,50 2,30
250 2,70 2,50

AFSTAND TUSSEN STEUNEN VOOR BUIZEN GEPLAATST IN INLEGSCHALEN
Buiten Ø
van de buis
in mm
KOUD water
(1°C - 30°C)
Afstand L in meter
WARM water
(31°C - 70°C)
< 20 1,5 1,0
> 20 ÷ < 40 1,5 1,2
> 40 ÷ < 75 1,5 1,5
> 75 ÷ < 110 2,0 2,0
>110 ÷ 200 ÷

4 ENERGIEBESPARING
4.1 ENERGIEBESPARING
Door gebruik te maken van het NIRON systeem ter vervanging een warmwatercircuit met metalen buizen,kan de
gebruiker op twee manieren energie besparen.
• In zogenaamde stationaire regimes (bad of douche, wasmachine, met warm water), zal de beperkte thermische
dispersie van het materiaal de passieve dispersie met ongeveer 20% verminderen op een niet geïsoleerde buis.
• In overgangsregime (wassen van de handen of kleine voorwerpen) maakt een kleinere thermische inertie het
mogelijk om water dat voldoende warm is te verdelen zelfs wanneer de buis nog geen regimevoorwaarden heeft
bereikt: in dit tweede geval bedraagt de energiebesparing gerealiseerd met het NIRON drukleidingsysteem meer
dan 12% en bereikt zelfs pieken van 26%. (zie grafiek hieronder).
Energiebesparing (%)
In overgangsregime vertaalt deze energiebesparing zich eveneens in een belangrijke waterbesparing zoals hieronder
wordt aangetoond:
Lengte van
de buis m
20 Technische Handleiding
STAAL KOPER NIRON Waterbesparing in liter
Tijd/s Verbruik (liter) Tijd/s Verbruik (liter) Tijd/s Verbruik (liter) Niron/Staal Niron/Koper
2 5,0 0,5 2,4 0,24 1,3 0,13 0,37 0,11
4 10,3 1,03 4,8 0,48 2,7 0,27 0,76 0,21
6 15,2 1,52 7,2 0,72 3,9 0,49 1,13 0,33
8 20,1 2,01 10,6 1,06 6,0 0,60 1,41 0,46
10 24,4 2,44 14,3 1,43 8,5 0,85 1,59 0,58
De tabel hierboven geeft in functie van het gebruikte materiaal de benodigde tijd aan om water te bekomen met een temperatuur van 40°C en een
debiet van 360 l/u.
4.2 UITWENDIGE TEMPERATUUR VAN DE NIRON BUIS
De NIRON buis heeft, dankzij haar beperkte thermische geleiding, een uitwendige temperatuur die veel lager ligt dan
de temperatuur van het water dat getransporteerd wordt.
De uitwendige temperatuur van de buis is het gevolg van verschillende variabelen:
• Temperatuur van het water in de buis
• Dikte van de buis
• Omgevingstemperatuur
Enkele voorbeelden:
T. water
(°C)
60
Fig. 10 - PERCENTAGE ENERGIEBESPARING IN
OVERGANGSREGIME
Buis Ø 32 x 5,4 Buis Ø 63 x 10,5 Buis Ø 90 x 12,5
T. Omgeving T. buis T. water T. Omgeving T. buis T. water T. Omgeving T. buis
(°C) (°C) (°C) (°C) (°C) (°C) (°C) (°C)
15 39,7
15 32,5
15 30,9
20 41,9 20 35,5 20 34,1
25 44,2 60 25 38,6 60 25 37,4
30 46,5 30 41,6 30 41,9
35 48,7 35 44,7 35 43,8
Om andere waarden m.b.t. tot het volledige gamma te bekomen, kunt u steeds onze technische dienst contacteren.

4.3 THERMISCHE GELEIDING
De van kracht zijnde bepalingen voorzien dat in een warmwatercircuit er slechts een temperatuursverschil van 2°C
mag zijn tussen de waterverwarmingsinstallatie en het verst gelegen punt. De richtlijn 10/91 bepaalt dat sanitair warm
water op de plaats waar het afgetapt wordt 40°C moet bedragen en verplicht de isolatie van alle leidingen.
De dikte van het isolatiemateriaal is afhankelijk van haar thermische geleiding en van de diameter van de buis.
De NIRON buizen, naakt of geïsoleerd, hebben slechts een beperkt thermisch verlies en voldoen, zoals blijkt uit onderstaande
tabellen, aan de waarden bepaald in de normen.
NAAKTE BUIS
Watertemperatuur 40°C – Snelheid 2 m/s
Ø mm SDR
Omgevingstemperatuur
10°C 15°C 20°C
Warmteverlies
°C per 10m buis
20 6 0,25 0,21 0,17
25 6 0,18 0,15 0,12
32 6 0,13 0,11 0,09
40 6 0,09 0,08 0,06
50 6 0,07 0,06 0,05
63 6 0,05 0,04 0,03
75 6 0,04 0,03 0,02
90 6 0,03 0,02 0,02
110 6 0,02 0,02 0,02
125 6 0,02 0,01 0,01
Ø mm SDR
GEÏSOLEERDE BUIS
Watertemperatuur 40°C – Snelheid 2 m/s
Isolatie
0,038 W/mk
dikte
Omgevingstemperatuur
10°C 15°C 20°C
Warmteverlies
°C per 10m buis
20 6 6 0,10 0,08 0,07
25 6 9 0,05 0,05 0,04
32 6 9 0,04 0,03 0,03
40 6 9 0,03 0,02 0,02
50 6 12 0,02 0,02 0,01
63 6 15 0,01 0,01 0,01
75 6 15 0,01 0,00 0,00
90 6 17 0,00 0,00 0,00
110 6 18 0,00 0,00 0,00
125 6 18 0,00 0,00 0,00
Ø mm SDR
Ø mm SDR
NAAKTE BUIS
Temp. Acqua 40°C – Velocità 2 m/s
GEÏSOLEERDE BUIS
Watertemperatuur 40°C – Snelheid 2 m/s
Isolatie
0,038 W/mk
dikte
Omgevingstemperatuur
10°C 15°C 20°C
Warmteverlies
°C per 10m buis
25 7,4 0,17 0,14 0,11
32 7,4 0,12 0,10 0,08
40 7,4 0,09 0,07 0,06
50 7,4 0,07 0,06 0,05
63 7,4 0,05 0,04 0,03
75 7,4 0,04 0,03 0,02
90 7,4 0,03 0,02 0,02
110 7,4 0,02 0,02 0,01
125 7,4 0,02 0,01 0,01
160 7,4 0,01 0,01 0,00
Omgevingstemperatuur
10°C 15°C 20°C
Warmteverlies
°C per 10m buis
25 7,4 9 0,05 0,04 0,03
32 7,4 9 0,04 0,03 0,02
40 7,4 9 0,03 0,02 0,02
50 7,4 12 0,02 0,01 0,01
63 7,4 15 0,01 0,00 0,00
75 7,4 15 0,01 0,00 0,00
90 7,4 17 0,00 0,00 0,00
110 7,4 18 0,00 0,00 0,00
125 7,4 18 0,00 0,00 0,00
160 7,4 18 0,00 0,00 0,00
Opmerking: Raadpleeg onze technische dienst om het thermisch verlies te kennen in functie van de verschillen
in vloeisnelheid, SDR van de buis, geleiding van de isolatie en de omgevingstemperatuur.
Technische Handleiding 21

4.4 ISOLATIE TEGEN CONDENSATIE IN CONDITIONERINGSINSTALLATIES
De tabellen hieronder geven de dikte van de isolatie aan die nodig is voor de NIRON-buizen in conditioneringsinstallaties
opdat de vochtigheid van de lucht niet zou condenseren of zich als dauw zou afzetten op de buizen.
Ti
Ti
Ti
Ti
Ti
s = Dikte van de isolatie in mm (conductiviteit 0,038 W/mk)
Te = Buitentemperatuur van de lucht in °C
Ti = Temperatuur van het water binnenin de buis in ° C
60%/80% = Relatieve luchtvochtigheid.
BUIS Ø 20 x 3,4 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,7 3,9 4,1 4,3 4,6 4,8 5,0 5,3 5,5
7 3,0 3,3 3,5 3,8 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0
9 2,4 2,7 2,9 3,2 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4
5 10,5 10,9 11,3 11,7 12,1 12,4 12,8 13,2 13,6
7 9,5 9,9 10,3 10,7 11,1 11,5 11,9 12,3 12,7
9 8,4 8,8 9,2 9,6 10,0 10,5 10,9 11,3 11,7
BUIS Ø 25 x 4,2 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,6 3,8 4,1 4,3 4,6 4,8 5,1 5,3 5,6
7 3,0 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,8 5,0
9 2,3 2,6 2,9 3,1 3,4 3,7 3,9 4,2 4,4
5 10,9 11,3 11,7 12,1 12,5 12,9 13,3 13,7 14,1
7 9,7 10,2 10,6 11,0 11,4 11,9 12,3 12,7 13,1
9 8,6 9,0 9,5 9,9 10,3 10,8 11,2 11,7 12,1
BUIS Ø 32 x 5,4 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,5 3,8 4,0 4,3 4,5 4,8 5,0 5,3 5,5
7 2,9 3,1 3,4 3,6 3,9 4,2 4,4 4,7 5,0
9 2,2 2,5 2,7 3,0 3,3 3,6 3,8 4,1 4,4
5 11,1 11,6 12,0 12,4 12,9 13,3 13,7 14,1 14,6
7 10,0 10,4 10,9 11,3 11,8 12,2 12,7 13,1 13,5
9 8,7 9,2 9,7 10,1 10,6 11,1 11,6 12,0 12,5
BUIS Ø 40 x 6,7 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,4 3,6 3,9 4,4 4,7 4,9 4,9 5,2 5,5
7 2,7 3,0 3,2 3,8 4,1 4,3 4,3 4,6 4,9
9 2,0 2,3 2,6 3,1 3,4 3,7 3,7 4,0 4,3
5 11,3 11,8 12,3 13,2 13,6 14,1 14,1 14,5 15,0
7 10,1 10,6 11,0 13,0 12,5 12,9 12,9 13,4 13,9
9 8,8 9,3 9,8 10,8 11,3 11,8 11,8 12,3 12,8
BUIS Ø 50 x 8,4 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,1 3,4 3,7 4,0 4,2 4,5 4,8 5,0 5,3
7 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6 3,8 4,1 4,4 4,7
9 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1
5 11,5 11,9 12,4 12,9 13,4 13,8 14,3 14,8 15,3
7 10,1 10,6 11,1 11,6 12,1 12,6 13,1 13,6 14,1
9 8,8 9,3 9,8 10,4 10,9 11,4 11,9 12,4 13,0
22 Technische Handleiding
60
80
60
80
60
80
60
80
60
80
Ti
Ti
Ti
Ti
Ti
BUIS Ø 63 x 10,5 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,8 3,1 3,4 3,7 4,0 4,2 4,5 4,8 5,1
7 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6 3,8 4,1 4,4
9 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8
5 11,5 12,0 12,5 13,0 13,5 14,0 14,5 15,0 15,5
7 10,1 10,6 11,2 11,7 12,2 12,7 13,2 13,8 14,3
9 8,7 9,2 9,8 10,3 10,9 11,4 12,0 12,5 13,1
BUIS 75 x 12,5 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1 4,4 4,7
7 1,6 1,9 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 4,0
9 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3
5 11,1 11,6 12,1 12,6 13,1 13,6 14,1 14,6 15,1
7 9,7 10,2 10,7 11,2 11,7 12,2 12,7 13,2 13,7
9 8,2 8,8 9,4 10,0 10,6 11,2 11,8 12,4 13,0
BUIS Ø 90 x 15 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6 3,9 4,2
7 1,1 1,5 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5
9 0,3 0,6 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7
5 10,8 11,4 11,9 12,5 13,0 13,6 14,1 14,7 15,2
7 9,4 10,0 10,5 11,1 11,6 12,2 12,7 13,3 13,8
9 7,9 8,5 9,0 9,6 10,1 10,7 11,2 11,8 12,3
BUIS Ø 110 x 18,4 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 1,3 1,6 1,9 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7
7 0,5 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9
9 0,0 0,1 0,4 0,7 1,0 1,3 1,6 1,9 2,2
5 10,5 11,1 11,6 12,2 12,7 13,3 13,8 14,4 14,9
7 9,0 9,6 10,1 10,7 11,2 11,8 12,3 12,9 13,4
9 7,5 8,1 8,7 9,3 9,9 10,5 11,1 11,7 12,3
BUIS Ø 125 x 20,8 SDR 6
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2
7 0,0 0,3 0,6 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4
9 0,0 0,0 0,0 0,2 0,5 0,8 1,1 1,4 1,7
5 10,2 10,8 11,3 11,9 12,4 13,0 13,5 14,1 14,6
7 8,6 9,2 9,8 10,4 11,0 11,6 12,2 12,8 13,4
9 7,1 7,7 8,3 8,9 9,5 10,1 10,7 11,3 11,9
60
80
60
80
60
80
60
80
60
80

Ti
Te
BUIS Ø 20 x 2,8 SDR 7,4
26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,8 4,0 4,3 4,5 4,7 5,0 5,2 5,4 5,6
7 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0 5,2
9 2,6 2,9 3,1 3,4 3,6 3,9 4,1 4,4 4,6
5 10,6 11,0 11,4 11,8 12,2 12,6 13,0 13,4 13,8
7 9,6 10,0 10,4 10,8 11,2 11,6 12,0 12,4 12,8
9 8,5 8,9 9,3 9,7 10,1 10,5 10,9 11,3 11,7
Ti
BUIS Ø 25 x 3,5 SDR 7,4
60
80
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,8 4,0 4,3 4,5 4,7 5,0 5,2 5,4 5,7
7 3,2 3,5 3,7 4,0 4,2 4,5 4,7 5,0 5,2
9 2,5 2,8 3,1 3,4 3,6 3,9 4,1 4,4 4,6
5 10,9 11,3 11,7 12,1 12,5 12,9 13,3 13,7 14,1
7 9,8 10,3 10,7 11,2 11,6 12,1 12,5 13,0 13,4
9 8,7 9,2 9,6 10,1 10,5 11,0 11,4 11,9 12,3
Ti
BUIS Ø 32 x 4,4 SDR 7,4
60
80
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,8 4 4,3 4,5 4,7 5 5,2 5,4 5,7
7 3,1 3,4 3,6 3,9 4,1 4,4 4,6 4,9 5,1
9 2,4 2,7 3 3,3 3,5 3,8 4 4,3 4,6
5 11,3 11,8 12,2 12,7 13,1 13,6 14,0 14,5 14,9
7 10,2 10,7 11,1 11,6 12,0 12,5 12,9 13,4 13,8
9 8,9 9,4 9,9 10,4 10,9 11,4 11,9 12,4 12,9
Ti
BUIS Ø 40 x 5,5 SDR 7,4
60
80
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,6 3,9 4,1 4,4 4,6 4,9 5,1 5,4 5,6
7 2,9 3,2 3,4 3,7 4,0 4,3 4,5 4,8 5,1
9 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 3,9 4,2 4,5
5 11,5 12,0 12,4 12,9 13,4 13,9 14,3 14,8 15,3
7 10,3 10,8 11,2 11,7 12,1 12,6 13,0 13,5 13,9
9 9,0 9,5 10,0 10,5 11,0 11,5 12,0 12,5 13,0
Ti
BUIS Ø 50 x 6,9 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,5 3,8 4,0 4,3 4,5 4,8 5,1 5,3 5,6
7 2,7 3,0 3,2 3,5 3,8 4,1 4,3 4,6 4,9
9 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,7 4,0 4,3
5 11,7 12,2 12,7 13,2 13,7 14,2 14,7 15,2 15,7
7 10,4 10,9 11,4 11,9 12,4 12,9 13,4 13,9 14,4
9 9,0 9,5 10,1 10,6 11,2 11,7 12,2 12,8 13,3
Ti
BUIS Ø 63 x 8,7 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 3,2 3,5 3,8 4,0 4,3 4,6 4,9 5,2 5,4
7 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 4,0 4,2 4,5 4,8
9 1,7 2 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1
5 11,8 12,3 12,8 13,3 13,8 14,3 14,8 15,3 15,8
7 10,4 11,0 11,5 12,1 12,6 13,2 13,7 14,3 14,8
9 9,0 9,6 10,1 10,7 11,2 11,8 12,4 12,9 13,5
Ti
BUIS Ø 75 x 10,4 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 3,9 4,2 4,5 4,8
7 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3 3,5 3,8 4,1
9 1,0 1,3 1,6 1,9 2,2 2,6 2,9 3,2 3,5
5 11,4 11,9 12,4 13,0 13,5 14,0 14,5 15,0 15,6
7 10,0 10,5 11,1 11,6 12,1 12,7 13,2 13,8 14,3
9 8,5 9,1 9,7 10,2 10,8 11,3 11,9 12,5 13,0
60
80
60
80
60
80
60
80
Ti
BUIS Ø 90 x 12,5 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1 4,4 4,7 5
7 1,9 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 4 4,3
9 1,1 1,4 1,7 2,1 2,4 2,7 3 3,3 3,6
5 11,8 12,3 12,9 13,4 13,9 14,5 15 15,6 16,1
7 10,3 10,9 11,4 12 12,6 13,1 13,7 14,2 14,8
9 8,8 9,4 10 10,6 11,1 11,7 12,3 12,9 13,5
Ti
BUIS Ø 110 x 15,2 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1 4,4 4,6
7 1,5 1,9 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 4
9 0,8 1,1 1,4 1,7 2,1 2,4 2,7 3 3,3
5 11,5 12,2 12,8 13,4 13,9 14,5 15,1 15,6 16,2
7 10 10,7 11,3 11,9 12,5 13,1 13,7 14,3 14,8
9 8,5 9,2 9,8 10,5 11,1 11,7 12,3 12,9 13,5
Ti
BUIS Ø 125 x 17,1 SDR 7,4
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7 4,0 4,3 4,5
7 1,4 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6 3,9
9 0,6 1,0 1,3 1,6 2,0 2,3 2,6 2,8 3,1
5 11,3 12,0 12,6 13,2 13,7 14,3 15,0 15,5 16,0
7 9,8 10,5 11,1 11,7 12,3 13,0 13,5 14,0 14,5
9 8,3 9,0 9,7 10,3 11,0 11,5 12,0 12,8 13,2
Ti
BUIS Ø 160 x 21,9 SDR 7,4
60
80
60
80
0,6
0,8
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2
7 0,0 0,4 0,7 1,0 1,3 1,6 1,9 2,2 2,5
9 0,0 0,0 0,0 0,3 0,6 0,9 1,2 1,5 1,8
5 10,5 11,1 11,7 12,3 12,9 13,5 14,1 14,7 15,3
7 8,9 9,5 10,1 10,7 11,3 11,9 12,5 13,1 13,7
9 7,2 7,9 8,5 9,2 9,8 10,5 11,1 11,8 12,4
Ti
BUIS Ø 200 x 18,2 SDR 11
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1
7 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3
9 0,1 0,4 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6
5 11,5 12,2 12,8 13,5 14,1 14,7 15,3 16,0 16,6
7 9,9 10,6 11,3 11,9 12,5 13,1 13,8 14,5 15,1
9 8,2 8,9 9,6 10,3 11,0 11,7 12,3 13,0 13,6
Ti
BUIS Ø 250 x 22,7 SDR 11
Te 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Vochtigheid%
5 1,7 2,0 2,3 2,6 2,9 3,2 3,5 3,8 4,1
7 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3
9 0,1 0,4 0,8 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6
5 11,5 12,2 12,8 13,5 14,1 14,7 15,3 16,0 16,6
7 9,9 10,6 11,3 11,9 12,5 13,1 13,8 14,5 15,1
9 8,2 8,9 9,6 10,3 11,0 11,7 12,3 13,0 13,6
60
80
60
80
60
80
Technische Handleiding 23

5 LASTVERLIES
Eenheid lastverlies van NIRON-buizen SDR6 bij een watertemperatuur van 10°C
Debiet Ø
l/s kg/h 16x2,7
70 10
0,22
140 33
0,44
0,05 180 52
0,57
220 73
0,70
290 118
0,92
0,1 360 164
1,11
430 234
1,36
Ø
20x3,4
2
0,14
8
0,29
13
0,37
19
0,45
30
0,59
42
0,71
61
0,88
510 83
1,04
580 104
1,18
655 129
1,34
0,2 730 156
1,49
830 290
1,65
900 353
1,83
Ø
25x4,2
0,9
0,09
3
0,18
4
0,23
6
0,28
10
0,37
15
0,45
21
0,55
29
0,66
37
0,75
45
0,84
55
0,94
69
1,07
85
1,20
0,3 1.080 110
1,39
1.280 149
1,65
0,4 1.430 270
1,85
Ø
32x5,4
24 Technische Handleiding
Ø
40x6,7
Ø
50x8,4
Ø
63x10,5
Lastverlies in mm/per m.waterkolom
Gemiddelde vloeisnelheid in m/s
1
0,11
2
0,14
2
0,17
4
0,23
6
0,28
8
0,34
11
0,40
14
0,46
18
0,52
22
0,58
27
0,66
33
0,74
43
0,85
59
1,01
71
1,13
1.605 87
1,27
0,5 1.805 107
1,43
2.005 135
1,55
0,6 2.155 172
1,70
2.330 200
1,8
0,7 2.530 225
1,98
1,5
0,15
2
0,18
3
0,22
4
0,26
5
0,29
6
0,33
7,5
0,37
9
0,42
11
0,47
15
0,54
20
0,64
24
0,72
30
0,81
36
0,91
44
1,01
50
1,08
57
1,17
66
1,27
2.705 74
1,36
0,8 2.880 83
1,45
3.005 89
1,51
0,9 3.255 103
1,63
0,5
0,09
0,7
0,11
1,07
0,14
1,44
0,16
1,8
0,19
2,2
0,21
2,69
0,24
3,3
0,27
4,1
0,30
5,3
0,35
7,1
0,41
8
0,46
10
0,52
13
0,58
15
0,65
17
0,69
20
0,75
23
0,82
26
0,87
29
0,93
31
0,97
36
1,05
0,33
0,09
0,45
0,10
0,56
0,12
0,7
0,13
0,84
0,15
1
0,17
1,3
0,19
1,6
0,22
2,2
0,26
2,7
0,29
3,4
0,32
4,2
0,36
5
0,40
5,7
0,43
6,5
0,47
7,6
0,51
8,5
0,54
9,5
0,58
10
0,61
11
0,66
Debiet Ø
l/s kg/h 32x5,4
Ø
40x6,7
1,0 3.600 143
1,8
1,2 4.320 198
2,16
Ø
50x8,4
43
1,16
59
1,40
1,3 4.680. 66
1,49
1,4 5.040 76
1,62
1,6 5.760 114
1,85
1,8 6.480 141
2,08
2,0 7.200 170
2,31
Ø
63x10,5
14
0,73
19
0,87
22
0,93
25
1,01
32
1,16
40
1,32
48
1,46
2,2 7.920 57
1,60
2,4 8.640 66
1,74
2,6 9.360 76
1,88
2,8 10.080 87
2,02
3,0 10.800 1113
2,17
3,5 12.600 149
2,53
Ø
75x10,5
7,9
0,5
9,2
0,61
10,6
0,66
12,1
0,71
15,3
0,81
18,8
0,92
22,7
1,02
26,9
1,12
31,4
1,22
36,1
1,32
41,2
1,43
46,6
1,53
61,4
1,78
4,0 14.400 77,9
2,04
4,5 16.200 96,2
2,29
5,0 18.000 116,2
2,55
6,0 21.600 161,1
3,06
Ø
90x12,5
2,8
0,35
3,9
0,42
4,5
0,46
5,1
0,50
6,4
0,57
7,9
0,64
9,5
0,71
11,3
0,78
13,1
0,85
15,1
0,92
17,3
0,99
19,5
1,06
25,7
1,24
32,6
1,41
40,2
1,59
48,5
1,77
67,2
2,12
7,0 25.200 88,6
2,48
8,0 28.800 112,7
2,83
9 32.400 139,3
3,18
Ø Ø
110x15,2 125x20,8
3,7
0,48
4,4
0,52
5,1
0,57
5,9
0,62
6,7
0,67
7,5
0,71
9,9
0,83
12,6
0,95
15,5
1,07
18,7
1,19
25,9
1,43
34,2
1,66
43,4
1,90
53,6
2,14
10 36.000 64,8
2,38
11 39.600 77
2,61
12 43.200 90,0
2,85
13 46.800 104,0
3,09
3,1
0,48
3,6
0,51
4,1
0,55
5,3
0,64
6,7
0,73
8,3
0,82
10,0
0,92
13,9
1,10
18,3
1,28
23,2
1,46
28,7
1,65
34,7
1,83
41,1
2,01
48,1
2,20
55,6
2,38
15 50.400 71,9
2,75
17 54.000 92,1
3,11

Eenheid lastverlies van NIRON-buizen SDR7,4 bij een watertemperatuur van 10°C
Debiet Ø
l/s kg/h 25x4,2
0,10 360
0,15 540
0,20 720
0,25 864
0,30 1.080
0,35 1.260
0,40 1.440
0,45 1.620
0,50 1.800
0,55 1.980
0,60 2.160
0,65 2.340
0,70 2.520
0,75 2.700
0,80 2.880
0,85 3.060
0,90 3.240
1,00 3.600
1,20 4.320
1,40 5.040
1,60 5.760
1,80 6.480
2,00 7.200
2,20 7.920
2,40 8.640
2,60 9.360
16,9
0,39
33,8
0,59
55,4
0,79
81,4
0,98
111,6
1,18
145,9
1,38
184,2
1,57
226,3
1,77
272,2
1,96
321,7
2,16
Ø
32x4,4
5,2
0,24
Ø
40x5,5
Ø
50x6,9
Ø
63x8,7
Ø
75x10,4
Ø
90x12,5
10,2
0,35 Lastverlies in mm/c.a.
16,7
0,47
24,5
0,59
33,6
0,71
43,9
0,83
55,3
0,95
67,9
1,06
81,5
1,18
96,3
1,30
112,2
1,42
129,0
1,54
147,0
1,66
165,9
1,77
185,9
1,89
206,8
2,01
228,7
2,13
11,7
0,45
15,3
0,53
19,2
0,61
23,6
0,68
28,3
0,76
33,4
0,83
38,9
0,91
44,7
0,98
50,9
1,06
57,4
1,14
64,3
1,21
71,5
1,29
79,1
1,36
95,2
1,51
131,2
1,82
172,3
2,12
Gemiddelde vloeisnelheid in m/s
6,7
0,39
8,3
0,44
9,9
0,49
11,7
0,53
13,6
0,58
15,6
0,63
17,8
0,68
20,0
0,73
22,4
0,78
24,9
0,83
27,6
0,87
33,1
0,97
45,6
1,17
59,9
1,36
75,8
1,55
93,3
1,75
112,5
1,94
133,2
2,14
5,2
0,40
6,0
0,43
6,7
0,46
7,5
0,49
8,3
0,52
9,2
0,55
11,1
0,61
15,2
0,73
20,0
0,86
25,2
0,98
31,1
1,10
2,00
1,22
44,3
1,35
51,6
1,47
69,5
1,59
4,9
0,43
6,7
0,52
8,8
0,61
11,1
0,69
13,6
0,78
16,4
0,87
19,4
0,95
22,7
1,04
26,1
1,13
3,7
0,42
4,7
0,48
5,7
0,54
6,9
0,60
8,2
0,66
9,5
0,72
11,0
0,78
Debiet Ø
l/s kg/h 50x6,9
2,80 10.080
3,00 10.800
3,50 12.600
4,00 14.400
4,50 16.200
5,00 18.000
5,50 19.800
6,00 21.600
6,50 23.400
7,00 25.200
7,50 27.000
8,00 28.800
9,00 32.400
10,00 36.000
11,00 39.600
12,00 43.200
13,00 46.800
14,00 50.400
15,00 54.000
16,00 57.600
17,00 61.200
20,00 79.200
30,00 108.000
40,00 144.000
50,00 180.000
60,00 216.000
Ø
63x8,7
Eenheid lastverlies van NIRON-buizen SDR11 bij een watertemperatuur van 10°C
Debiet Ø Ø
l/s kg/h 200x18,2 250x22,7
10,00 36.000
11,00 39.600
12,00 43.200
13,00 46.800
14,00 50.400
1,46
0,48
1,73
0,52
2,02
0,57
2,33
0,62
2,65
0,67
0,50
0,30
0,59
0,33
0,69
0,36
0,80
0,40
0,91
0,43
15,00 54.000
16,00 57.600
17,00 61.200
18,00 64.800
19,00 68.400
3,00
0,71
3,37
0,76
3,75
0,81
4,16
0,86
4,58
0,90
1,03
0,46
1,16
0,49
1,29
0,52
1,43
0,55
1,57
0,58
20,00 72.000
25,00 90.000
30,00 108.000
35,00 126.000
40,00 144.000
5,02
0,95
7,49
1,19
10,40
1,43
13,73
1,66
17,47
1,90
1,72
0,95
2,56
0,76
3,56
0,91
4,69
1,06
5,97
1,22
67,9
1,71
76,7
1,84
100,9
2,14
128,0
2,45
158,0
2,76
45,00 162.000
50,00 180.000
55,00 12.600
60,00 14.400
66,00 16.200
Ø
75x10,4
29,8
1,21
33,6
1,30
44,2
1,52
56,0
1,73
69,1
1,95
83,4
2,17
98,9
2,38
115,6
2,60
21,61
2,14
26,14
2,38
31,07
2,62
Ø
90x12,5
12,5
0,84
14,1
0,90
18,6
1,05
23,5
1,21
29
1,36
35
1,51
41,5
1,66
48,4
1,81
55,9
1,96
63,8
2,11
72,2
2,26
81,0
2,41
100,0
2,71
7,38
1,37
8,92
1,52
10,60
1,67
12,40
1,82
14,74
2,01
Ø
110x15,2
4,6
0,56
5,4
0,60
7,1
0,70
8,9
0,80
11,0
0,90
13,3
1,00
15,7
1,11
18,4
1,21
20,6
1,29
24,2
1,41
27,3
1,51
30,7
1,61
97,9
1,81
45,8
2,01
54,3
2,21
63,5
2,41
73,3
2,61
Ø
125x17,1
2,9
0,46
3,8
0,54
4,8
0,62
5,9
0,69
7,1
0,77
8,4
0,85
9,8
0,93
11,3
1,00
12,9
1,08
14,6
1,16
16,3
1,24
20,2
1,39
24,4
1,54
28,9
1,70
33,8
1,85
39,0
2,01
44,5
2,16
50,4
2,32
56,6
2,47
63,1
2,63
Ø
160x21,9
70,00 18.000
75,00 21.600
80,00 25.200
90,00 18.000
2,2
0,47
2,6
0,52
3,0
0,57
3,5
0,61
4,0
0,66
4,5
0,71
5,0
0,75
6,2
0,85
7,5
0,94
8,9
1,04
10,4
1,13
12,0
1,23
13,6
1,32
15,4
1,41
17,1
1,50
19,3
1,60
25,9
1,89
53,8
2,83
16,39
2,13
18,58
2,28
20,88
2,43
25,86
2,74
Technische Handleiding 25

5.1 LASTVERLIES FITTINGS (DIN 1988)
Coëfficiënt plaatselijk lastverlies “r” voor NIRON-koppelstukken
Koppelstukken N° Grafisch symbool Verliescoëfficiënt r
Elleboog 90° 90 2,0
Elleboog 90° met draad 90M 2,2
Elleboog 45° 120 0,6
T-stuk
Reductie T-stuk
T-stuk
Reductie T-stuk
T-stuk
Reductie T-stuk
T-stuk
Reductie T-stuk
26 Technische Handleiding
130
130R
130
130R
130
130R
130
130R
T-stuk met draad 130F 0,8
Reductie (2 diameters)
Reductie (3 diameters)
241
241
Mof 270 0,25
Puntstuk met draad 270M 0,4
Reductie puntstuk met draad 270RM 0,85
Deze tabel geeft het lastverlies (z) aan in functie van een coëfficiënt r=1, voor water aan 10°C en voor verschillende
waarden van de vloeisnelheid v (m/s).
Vloeisnelheid
v m/s
Lastverlies
z (mbar)
Vloeisnelheid
v m/s
Lastverlies
z (mbar)
1 mbar = 10,1 mm.c.a.
1,8
3,6
1,3
2,6
4,2
9
2,2
5,0
0,55
0,85
0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5
0,1 0,2 0,5 0,8 1,3 1,8 2,5 3,2 4,1 5,0 6,1 7,2 8,5 9,8 11,3 12,8 14,5 16,2 18,1 20,0 22,1 24,2 26,5 28,8 31,3
2,6 2,7 2,8 2,9 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 3,9 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 5,0
33,8 36,5 39,2 42,1 45 48 51 55 58 61 65 68 72 76 80 84 88 92 97 101 106 110 115 120 125
Het plaatselijk lastverlies z wordt berekend met volgende formule z = 5v 2 • ∑r
Het totale lastverlies van deinstallatie is de som van het totale lastverlies r en het totaal van de plaatselijke lastverliezen
z.

6 DIAMETERBEPALING VAN EEN INSTALLATIE (UNI9182)
Om een juiste diameterbepaling te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk de verschillende lasteenheden te kennen die
gelijktijdig nodig kunnen zijn.
Lasteenheid UC voor gebruik in privé-woningen:
Toestel Toevoer
UC Lasteenheid
Koud water Warm water
Totaal koud water
+ warm water
Wastafel Mengkraan 0,75 0,75 1,00
Bidet Mengkraan 0,75 0,75 1,00
Bad Mengkraan 1,50 1,50 2,00
Douche Mengkraan 1,50 1,50 2,00
WC cassetta 3,00 3,00
WC Drukspoeling 6,00 6,00
Keukespoeltafel Mengkraan 1,50 1,50 2,00
Wasmachine Enkel koud water 2,00 2,00
Vaatwasmachine Enkel koud water 2,00 2,00
Gootsteen Mengkraan 1,50 1,50 2,00
Kraan ½ Enkel koud water 2,00 2,00
Kraan ¾ Enkel koud water 3,00 3,00
Lasteenheid UC voor een combinatie van toestellen voor privé-gebruik
Combinatie
UC lasteenheid
Koud water Warm water
Totaal koud +
warm water
Lavabo + bidet + bad/douche + WC met reservoir 4,50 2,25 5,00
Lavabo + bidet + bad/douche + WC
met reservoir + wasmachine
5,50 2,25 6,00
Complete badkamer (WC met reservoir) + keuken 6,00 3,50 7,00
Lasteenheid UC voor combinatie van apparaten in gebouwen met collectief gebruik
Combinatie
UC lasteenheid
Koud water Warm water
Totaal koud +
warm water
Hotel badkamer met reservoir 6,00 3,50 7,00
Ziekenhuis badkamer met reservoir 5,00 3,00 5,00
Ziekenhuis badkamer met drukspoeling 10,00 3,00 10,00
Technische Handleiding 27

Bepalen van het maximum gelijktijdig debiet met de lastverliesmethode UC, koud en warm water (WC met reservoir)
voor gebruik in privé-woningen en collectiviteiten.
Stijgkolommen NIRON met buis SDR 6
(maximum snelheid in acht genomen: 2,5 m/s)
UC
Lasteenheid
Debiet
l/s
28 Technische Handleiding
Buis NIRON
SDR 6
6 0,30 20
8
10
0,40
0,50
25
12 0,60
14
16
0,68
0,78
32
18 0,85
20 0,93
25 1,13
40
30 1,30
35 1,46
40 1,62
50
50 1,90
60 2,20
70 2,40
80 2,65
63
90 2,90
100 3,15
120 3,65
140 3,90
160 4,25
75
180 4,60
200 4,95
225 5,35
250
275
5,75
6,10
90
300 6,45
400
500
7,8
9,00
110
600 10,00
700 11,00
800 11,90
125
900 12,90
1000 13,80
Stijgkolommen NIRON met buis SDR 7,4
(maximum snelheid in acht genomen: 2,5 m/s)
UC
Lasteenheid
Debiet
l/s
Buis NIRON
SDR 7,4
6 0,30 20
8 0,40
10 0,50
25
12 0,60
14 0,68
16
18
0,78
0,85
32
20 0,93
25 1,13
30 1,30
40
35 1,46
40 1,62
50
60
1,90
2,20
50
70 2,40
80 2,65
90 2,90
100 3,15
63
120 3,65
140 3,90
160 4,25
180
200
4,60
4,95
75
225 5,35
250 5,75
275
300
6,10
6,45
90
400 7,80
500 9,00
600
700
10,00
11,00
110
800 11,90
900
1000
12,90
13,80
125
1500 17,50
1750 18,80
2000
2250
20,50
22,00
160
2500 23,50
3000 26,00
Uit deze tabel kan men afleiden dat een buis D.75 – SDR 7,4 tegelijk 250 UC (250/7: 35 appartementen met badkamer
+ keuken) kan bevoorraden.

6.1 WARMWATERCIRCUIT
Om een correcte diameterbepaling uit te voeren voor een “gecentraliseerde” warmwaterinstallatie conform met de
norm UNI9182, moet het maximumverbruik/uur aan een watertemperatuur van 40°C als volgt berekend worden:
q1 x N1 q2 x N2 qn x Nn
Volgens formule: Qmax = [ —————— + —————— + —————— ] x f1 x f2 x f3
d1 d2 dn
Waarbij:
Qmax = Maximumverbruik per uur
q1, q2, qn = Maximumverbruik van elke referentie-eenheid(wooneenheid, badkamer, toestel)
N1, N2, Nn = Aantal referentie-eenheden
d1, d2, dn = Tijden die overeenstemmen met de verbruiken q1, N1, q2, N2 ……
f1 = Factor per aantal wooneenheden (gelijktijdigheidsfactor)
f2 = Factor per aantal kamers voor elke wooneenheid (gelijktijdigheidsfactor)
f3 = Factor per gebruiker (gelijktijdigheidsfactor)
q = Gemiddeld dagelijks verbruik per persoon
Gebruikstype Liters per persoon per dag
Standaardwoning 70 / 80
Luxewoning 150 / 200
Hotel 180 / 200
Kantoren 15 / 200
Ziekenhuizen 130 / 150
Sportcentra 50 / 60
Kleedkamers bedrijven 30 / 50
n = Gemiddeld dagelijks benodigde hoeveelheid bij elk gebruik
Uitrusting Liters per persoon per dag
Bad met handdouche 160 / 200
Douche 50 / 60
Wastafel 10 / 12
Bidet 8 / 10
Keukenspoeltafel 15 / 20
d = Duur van de piekperiode
Gebruikstype h
Standaardwoning (tot 4 kamers) 2 / 2,5
Luxewoning (meer dan 4 kamers) 3
Hotel 2,5 / 3
Kantoren 1
Ziekenhuizen 3 / 4
Sportcentra 1
Kleedkamers bedrijven 1
Technische Handleiding 29

f1 - gelijktijdigheidsfactor voor het benodigd
aantal liters warm water/persoon/dag in functie
van het AANTAL WOONEENHEDEN.
Aantal
wooneenheden
30 Technische Handleiding
Gelijktijdigheidsfactor
1 1,15
2 0,86
3 0,73
4 0,65
5 0,60
6 0,56
7 0,53
8 0,50
9 0,48
10 0,47
11 0,46
12 0,35
13 0,44
14 0,44
15 0,43
16 0,43
17 0,42
18 0,42
19 0,41
20 0,41
21 0,40
22 0,40
23 0,39
24 0,39
25 0,38
Van 26 tot 30 0,36
Van 31 tot 35 0,35
Van 36 tot 40 0,34
Van 41 tot 45 0,33
Van 51 tot 60 0,31
Van 61 tot 70 0,30
Van 71 tot 80 0,29
Van 81 tot 90 0,29
Van 91 tot 100 0,28
Van 101 tot 125 0,27
Van 126 tot 150 0,26
Van 151 tot 200 0,25
f2 - gelijktijdigheidsfactor voor het benodigd
aantal liters warm water/persoon/dag
in functie van het AANTAL KAMERS.
Aantal kamers Gelijktijdigheidsfactor
1 0,8
2 0,9
Van 3 tot 4 1
Van 5 tot 6 1,1
Van 7 tot 8 1,2
Van 9 tot 10 1,3
Van 10 tot 12 1,4
Meer dan 1,5
f3 - Gelijktijdigheidsfactor voor het benodigd
aantal liters warm water/persoon/dag in
functie van het AANTAL GEBRUIKERS.
Aantal gebruikers Gelijktijdigheidsfactor
Laag 0,8
Gemiddeld 0,9
Normaal 1,0
Hoog 1,1
Zeer hoog 1,2

7 GEREEDSCHAP
Voor een juiste en snelle installatie van het NIRON-drukleidingsysteem is het absoluut noodzakelijk gebruik te
maken van de werktuigen die voldoen aan de norm DVS2207.
1 1 Lastoestel van 800 W 230 V wisselstroom/50
Hz ref. 00NSBEP, geleverd in een koffer met
koppel matrijzen Ø 20 – 25 – 32. Voorzien van een
automatische thermostaat voor een permanente
temperatuur van 260°C +/- 10°C van de matrijzen.
Op aanvraag verkrijgbaar in 110V en 48 V..
2
3
4
2 Lastoestel op steunen 1000 W – 230 V wisselstroom
50 Hz ref. 00STL 90 geleverd in een houten kist, met
koffer, en matrijzen gaande van diameter 20 tot 90.
Met buizensteun.
Lastoestel op stoel (zie tekening) 1400 W – 230 V
wisselstroom 50 Hz ref. 00STL 125 geleverd op een
pallet, met koffer, en matrijzen gaande van diameter
25 tot 125. Met buizensteun.
3 Lasapparaat voor elektrische koppelingen met
leespen. 230 V wisselstroom 50 Hz - 3 KW. ref.
00E9001;
• Lengte stroomkabel = 3,5 m
• Lengte fusiekabels = 3 m
• Gewicht: 15 kg.
4 Lastoestel voor stomplas
- ∅ 160 ref. 00E10160
- ∅ 200 ref. 00E10250
geleverd met:
• Basistoestel
• Thermo-element
• Hydraulische centrale
• Elektrische frees
• Hydraulische buizen
• Reducties
Technische Handleiding 31

8 PLAATSINGSTECHNIEKEN
Dankzij haar specifieke eigenschappen kan het NIRON-systeem door middel van fittings op volgende manieren
geassembleerd worden:
Thermofusie of polyfusie
Electrolas
Beide technieken maken het mogelijk om de verschillende onderdelen van het systeem door middel van een warmtebron
tot een stevig en duurzaam geheel te laten versmelten.
8.1 VOORSCHRIFTEN VOOR HET LASSEN VAN NIRON EN NIRON-ALU BUIZEN
32 Technische Handleiding
HET SNIJDEN
De buis loodrecht op zijn as snijden, met de gepaste tang.
Nagaan of alles perfect glad en rein is alvorens te lassen.
VERWARMEN
Monteer de matrijzen overeenstemmend met de diameter van de buis.
De laspost aansluiten op 230 V wisselstroom.
Wachten tot het lasapparaat de werkingstemperatuur heeft bereikt.
Duw gelijktijdig en met lichte druk de buis en de fitting in de matrijs.
Hierna de twee delen laten opwarmen gedurende de tijd vermeld in onderstaande
tabel.

Tabel 1 – Lastijd en lastype
Ø
Opwarmingstijd
sec
POLYFUSIELAS
Inperstijd
sec
Na de opwarmingstijd, de buis zeer snel in de fitting steken en lichtjes drukken
zonder buis en fitting te verdraaien.
Eventuele uitlijningscorrecties moeten onmiddellijk na het insteken worden
uitgevoerd, zodat lasspanningen vermeden worden.
Deze verbinding door middel van moleculaire polyfusie verzekert een perfecte
hechting, ook bij zeer zware belasting.
Afkoelingstijd
min
Insteek
diepte mm
16 5 4 2 13
20 5 4 2 14
25 7 4 3 15
32 8 6 4 17
40 12 6 4 18
50 18 6 4 20
63 24 8 6 26
75 30 8 6 29
90 40 8 6 32
110 50 10 8 35
125
160
60 10 8 40
200
250
Stomplas of las met electrolasmoffen
Lastype
(Norm DVS2007-DEEL 1-6.1)
• Manueel
(Lastoestel NSBEP) of
• Met aangepast gereedschap
(Lastoestel NSTL
• Met aangepast gereedschap
(Lastoestel NSTL
• Met aangepast gereedschap
Technische Handleiding 33

8.2 ELECTROFUSIELAS
Electrofusie is een hechtingsprocédé voor voorgemonteerde buizen en koppelstukken van eenzelfde diameter,
waarbij een ingebouwde weerstand in de koppelstukken wordt opgewarmd. De thermische energie die ontstaat
door de opwarming van de weerstand, zorgt voor het zacht worden van de delen die met elkaar in contact staan
waardoor ze in de afkoelingsfase aan elkaar gehecht worden.
NUPIGECO was in 1998 wereldwijd het allereerste bedrijf met een compleet gamma aan elektrische koppelingen
(bocht 45°, bocht 90°, T-stukken en moffen) in PPR.
Om deze nieuwe assemblagetechniek correct toe te passen dient u over volgend gereedschap te beschikken:
Electrolastoestel Schraper Uitlijntoestel
VOORBEREIDEN VAN DE BUIZEN EN FITTINGS
90°
34 Technische Handleiding
1 SNIJDEN VAN DE BUIS
De buis loodrecht snijden met de daartoe bestemde tang.
Indien de buis niet loodrecht wordt afgesneden kan er mogelijks een vernauwing
van de binnendiameter ontstaan door het naar binnen lopen van het fusiemateriaal.
2 SCHRAPEN
Het reinigen van de buis is van het allergrootste belang, in die mate dat de las
gebeurt door de warmtetransmissie tussen buis en fitting.
Start daarom met het schrapen van de buitenkant van het gedeelte van de
buis dat nadien gelast zal worden, zodat de oppervlakkige oxidatielaag wordt verwijderd
die mogelijk is ontstaan door de kristallisatie van onzuiverheden in de lucht.

HECHTING
3 REINIGEN
Ontvet de opgeschuurde delen met een detergent en een propere doek.
Gebruik geen synthetische stofdoeken, huishoudpapier of vuile stofdoeken;
gebruik geen benzine of gelijkaardige producten als detergent. Raak de gereinigde
oppervlakken niet meer met de handen aan om geen vetsporen na te
laten.
4 ASSEMBLAGE
De buizen in de elektrische koppeling brengen tot men een weerstand voelt.
Zo vermijdt men het uitvloeien van het materiaal, waardoor eventueel verstoppingen
kunnen ontstaan.
De buizen en de koppeling blokkeren met het uitlijntoestel.
5 LASSEN
8.3 OMGEVINGSVOORWAARDEN
Controles uit te voeren op de werf:
De beide uiteinden met de draaduiteinden van de elektrische koppeling verbinden.
De machine aanzetten en de aanwijzingen op het interactieve scherm opvolgen.
Op het eind het gelaste stuk laten afkoelen zonder het te bewegen en dit gedurende
de tijdsduur die op de barcode vermeld staat (cooling time).
Er moet een minimum stroomtoevoer van 3 KW/u aanwezig zijn. De universele machines met barcodelezer moeten
meestal over 3 tot 4 KW kunnen beschikken. Als men een stroomgenerator gebruikt, moet die asynchroon
zijn en een minimum vermogen van 3 KW hebben.
De elektriciteitskast op de werf moet asynchroon werken en beantwoorden aan de in het land geldende veiligheidsvoorschriften.
Het elektrisch stopcontact waarop het lastoestel wordt aangesloten moet beveiligd zijn door middel van een
differentieelschakelaar en moet geaard zijn. De stopcontacten moeten een veiligheidsgraad van minimum IP44
hebben.
Eventuele verlengdraden moeten een aangepaste kabelsectie hebben (zie handleiding van het lastoestel).
Waarschuwingen:
Volg nauwgezet de instructies vermeld in de handleiding, in het bijzonder wanneer het gaat over de veiligheid op
de werkplaats.
De elektrische koppelingen van NIRON zijn voorzien van een zelfklevend etiket met een barcode bestaande uit
24 karakters zodat ze door de universele machines met optische pen gelezen kunnen worden. Deze barcodes
geven de lasdrukwaarden in Volt weer, alsook de lastijd en de afkoelingstijd in seconden (cooling time).
De gegevens van de uitgevoerde las worden opgeslagen in de machine en kunnen onmiddellijk afgedrukt worden
met een compatibele printer of kunnen naar een computer worden doorgestuurd.
Het is aanbevolen om de thermofusie of de electrofusie in een droge omgeving uit te voeren, afgeschermd van
regen, wind en vochtigheid en bij een omgevingstemperatuur tussen 5°C en 40°C.
Technische Handleiding 35

8.4 LASSEN VAN ZADELPUNTSTUKKEN
De zadelpuntstukken, al dan niet met draad, maken het mogelijk om op reeds bestaande circuits een afsluiting of
een aftakking aan te brengen. Ze zijn eveneens geschikt voor het plaatsen van een toevoercollector.
36 Technische Handleiding
1 Maak een gat in de buis met de daarvoor geschikte boor (ref. NFGS) op de
plaats waar men een aftakking wil maken.
2 Zorg ervoor dat de te lassen stukken (vooral de buis) droog en proper zijn.
3 Ga na of het lastoestel en de matrijzen de vereiste werkingtemperatuur van
260°C hebben bereikt.
4 Plaats de mannelijke matrijs in het gat van de buis tot het afgeronde gedeelte
het buitenoppervlak van de buis raakt.
5 Plaats tegelijkertijd de fitting in de vrouwelijke matrijs. De contacttijd tussen
de matrijzen, de fitting en de buis worden weergegeven in tabel 1 op pagina
33.
6 Eens de opwarmingsfase voorbij, onmiddellijk de mannelijke fitting in het gat
van de buis plaatsen, zonder te draaien. De fitting moet perfect geplaatst
en geperst worden tegen het oppervlak van de buis en dit gedurende 30
seconden.
7 Na een afkoelingstijd van 10 minuten, is de nieuwe aftakking klaar om in
gebruik te worden genomen.
Om een dubbele collector voor de watertellers te maken
raden wij het volgende aan:
A Markeer eerst de twee tegenovergestelde boorassen.
B Maak tegelijk de openingen met de daarvoor geschikte
boor.
C Maak de verbindingen afwisselend.

8.5 HERSTELLEN VAN BESCHADIGDE BUIZEN
Wanneer enkel de buis beschadigd is, kan met die herstellen door middel van 2 lasmoffen terwijl in geval van een
doorboorde buis en/of fitting men gebruik kan maken van een herstellingsstift.
BESCHADIGDE OF DOORBOORDE BUIS
2 cm
1 Snij het beschadigde of doorboorde stuk loodrecht af met
een lengte van +/- 2 cm groter dan de te gebruiken lasmof.
2 Verwijder het beschadigde stuk.
3 Schraap zorgvuldig het oppervlak van de 2 stukken buis.
4 Verwijder de eindstukken uit de lasmof door druk uit te oefenen
met een buis.
5 Schuif de beide lasmoffen zonder eindstuk op de twee uiteinden
van de buis. Snij een stuk buis met dezelfde diameter
en lengte af als het beschadigde stuk. Schraap het oppervlak
van dit stuk buis zorgvuldig af en markeer op de twee uiteinden
de insteekdiepte van een ½ moflengte.
6 Plaats de buis in de plaats van het beschadigde stuk.
7 Verschuif de beide lasmoffen naar het midden tot aan de
markering.
8 Las de moffen zoals aangegeven in de handleiding van het
lastoestel.
Technische Handleiding 37

8.6 HERSTELLEN VAN EEN BESCHADIGDE FITTING
Deze methode wordt toegepast wanneer een buis of een koppelstuk op slechts 1 plaats loodrecht op hun as
doorboord is.
38 Technische Handleiding
1 Maak met behulp van een aangepast boor het gat groter tot
een diameter van 6mm of 10 mm is bereikt.
Controleer dat het oorspronkelijke gat het binnenoppervlak
van de buis of de fitting niet heeft beschadigd.
Monteer de geschikte matrijzen ref. NMARP en wacht tot ze
volledig zijn opgewarmd.
2 Plaats tegelijkertijd de mannelijke matrijs in het gat van de
buis en de herstellingsstift in de vrouwelijke matrijs.
Na de plaatsing 5 seconden wachten.
3 Eens de opwarmingstijd is afgelopen, de herstellingsstift in
het gat plaatsen zonder te verdraaien.
4 1 minuut wachten tot de herstellingsstift is afgekoeld en die
vervolgens ter hoogte van de buis afsnijden.

9 TESTPROCEDURE
Het onder druk testen van de hydraulische installatie wordt uitgevoerd enerzijds door aan testen in uitvoeringsfase
(voor die delen die na de beëindiging van werken niet meer toegankelijk zullen zijn) en anderzijds door definitieve
testen en controles, conform met de contractuele verplichtingen.
De koude-druktest opgelegd door de Europese norm ENV 12108 voorziet het volgende:
BAR
15
0,6 BAR
0,2 BAR
10 20 30 60 120 180 MIN
(1 ora) (3 ore)
1 Vul de installatie langzaam met water om ze zo te
ontluchten (de bovenste stoppen niet volledig dichtschroeven,
tot wanneer er een waterstraal zichtbaar is).
2 De druk opvoeren tot 15 Bar, en herhaal dit nog 2
keer om de 10 minuten.
3 Controleer de testdruk na 30 minuten.
4 Controleer na nog eens 30 minuten opnieuw de druk
(1 uur). Als de druk met minder dan 0,6 Bar is gezakt,
mag men concluderen dat er geen lekken zijn en dat
de test verder gezet kan worden met dezelfde druk
gedurende 2 uur.
5 Gedurende die 2 uur mag de druk met niet meer dan
0,2 Bar dalen.
6 Het testresultaat moet geregistreerd worden.
Opmerking: de testdruk moet verminderd worden ingeval er radiatoren, kranen of kleppen in de
test begrepen zijn.
Andere belangrijke uit te voeren controles:
Koudwaterdistributie testen door alle koudwatertoevoerpunten open te zetten en de druk en het debiet te controleren.
Warmwaterdistributie testen door alle warmwatertoevoerpunten open te zetten en de druk, het debiet en de temperatuur
te controleren.
Controleren of het geluidsniveau beantwoordt aan de geldende normen.
Technische Handleiding 39

10 KWALITEIT
10.1 NORMEN
Het NIRON-systeem is vervaardigd volgens volgende productnormen:
EN ISO 15874 - DIN8077/78 - DIN 16962
Volgens onderstaande hechtingsnormen:
DVS2207 paragraaf 11 – DVS2208 paragraaf 1
Volgens de installatienormen:
UNI9182 - DIN1988 - ENV12108 - EN806
Het NIRON-systeem is gecertificeerd door de meest prestigieuze internationale keurmerken.
Opmerking: Gelijkvormigheidsattesten kunnen op aanvraag verkregen worden.
10.2
DRINKBAARHEID EN GESCHIKTHEID VOOR VOEDINGSVLOEISTOFFEN
SANITAIR CONFORMITEITSATTEST. Conform met het gewijzigd besluit van 29 mei 1997 en met de omzendbrieven
van het Frans Ministerie van Volksgezondheid DGS/VS4 n°99/217 van 12 april 1999 en DGS/VS4 n°2000/232 van 27
april 2000.
De buizen NIRON, NIRON FG en NIRON CLIMA beantwoorden aan de eisen van de Italiaanse ministeriële omzendbrief
102 en van het Italiaans ministerieel besluit 174 van 6/4/2004 voor het vervoer van drinkbaar water. Hiervoor worden
continu specifieke analyses uitgevoerd door het Polytechnisch Laboratorium te Milaan.
Het NIRON-drukleidingsysteem wordt vervaardigd conform het decreet nr. 31 van 02/02/2001. Het beantwoordt aan
de Europese richtlijn 98/93/CE aangaande water bestemd voor consumptie. De buizen worden getest volgens de
norm UNI EN1622/1999: wateranalyse- bepaling van de geurdrempel (TON) en de smaakdrempel (TFN).
Het NIRON-drukleidingsysteem is geschikt voor het transport van vloeibare voedingstoffen volgens het ministerieel
decreet van 21/03/73.
Opmerking: Het atoxiteitsrapport kan op aanvraag verkregen worden.
40 Technische Handleiding

10.3 KWALITEITSZEKERHEID
NUPIGECO S.p.A. waarborgt de kwaliteit van haar producten door het uitvoeren van strikte controles van zowel het
product als het productieproces.
De parameters van de machines worden gecontroleerd en er worden doorsnede- en lengtestalen genomen
van de geproduceerde buizen. Deze controles gebeuren op regelmatige basis en volgens vastgelegde interne
kwaliteitsprocedures. Er worden ook visuele controles uitgevoerd voor wat betreft de binnen- en buitenoppervlakken
en de markeringen.
Na beëindiging van de productie,wordt de controle verder gezet in het kwaliteitscontrolelaboratorium van NUPIGECO
dat alle mechanische en chemisch-fysische proefnemingen uitvoert, conform het interne kwaliteitsplan, gebaseerd
op de proeven die voorzien worden door de toegekende kwaliteitsmerken.
Op elk lot buizen worden volgende proefnemingen uitgevoerd:
Proef onder druk aan 95°C/1000 u (met σ = 3.6 Mpa, gelijk aan circa 15 Bar)
Proef onder druk aan 20°C/1 u (met σ = 16 Mpa, gelijk aan circa 65 Bar)
Breuklast (>21 N/mpm²) met dynamometer
Breukuitzettingsproef met dynamometer
Homogeniteitsproef met microscopische polarisatie
Schokweerstandsproef met pendel (charpy)
Warmterestdruk (135°)
Dimensionale controle volgens DIN 16962
Volgende steekproeven worden eveneens uitgevoerd:
Opaciteit
Thermische cycli. Het systeem buis + koppeling wordt aan een temperatuurcyclus onderworpen van 20
minuten op 95°C en 10 min aan 15°C bij een druk van 6 Bar voor een totaal van 5000 cycli.
OIT (Oxidative Induxion Time)= verifiëren van het percentage anti-oxydanten aanwezig in het product na
extrusie.
MFI (Melt Flow Index) aan 230°C 2,16 kg grootste verschil tussen M.P. en buis=20%
Proef onder druk bij 95°C gedurende onafgebroken 4000 u (σ 2Mpa. 12 Bar)
Proef onder druk bij 120°C 1000 u ((σ 1,9 Mpa gelijk aan circa 7,7 Bar)
De geproduceerde buizen laten niet meer dan 0,2% van het zichtbare licht door, conform met de Europese norm EN
578.
Alle hierboven vermelde proeven worden voortdurend gecontroleerd (ook door externe laboratoria) door internationale
organismen voor productcertificaten waarvan NUPIGECO S.p.A. de conformiteitsmerken bezit.
Technische Handleiding 41

11 GARANTIE
Het NIRON-drukleidingsysteem, voor gebruik in sanitaire installaties, en geïnstalleerd volgens de montagevoorschriften
in de technische handleiding, is gedekt door een verzekeringspolis door NUPIGECO S.p.A. aangegaan bij een
belangrijke verzekeringsmaatschappij.
GARANTIEVOORWAARDEN:
opsturen van de garantiebon binnen maximum 10 dagen na het beëindigen van de installatie.
de buizen en fittings moeten geplaatst zijn volgens de montagevoorschriften en de raadgevingen in de technische
handleiding NIRON.
De gebruiksomstandigheden van de installatie, zoals temperatuur- en drukniveau moeten binnen de technische
mogelijkheden en de limieten opgegeven in de technische handleiding NIRON liggen.
Buizen en koppelstukken moeten het merkteken NUPIGECO-NIRON dragen.
Gedurende een periode 10 jaar,vanaf de productiedatum aangegeven op de buis, komen wij tussen voor de
schade aan personen of andere tengevolge van de breuk van een leiding of koppelstuk te wijten aan een fabricagefout,
en dit ten belope van maximaal 2.580.000 €.
DE GARANTIE GELDT NIET IN VOLGENDE GEVALLEN:
aansluiting van de buizen en de koppelstukken op een warmtebron waarvan de temperatuurs- en druklimieten
(zelfs toevallig) niet verenigbaar zijn met het materiaal waaruit het NIRON-systeem is vervaardigd.
niet-naleving van de gebruiksvoorschriften en raadgevingen opgenomen in de technische handleiding NIRON.
Het gebruik van duidelijk zichtbaar defecte materialen (beschadigde of gescheurde buizen en koppelstukken)
Het gebruik van onderdelen van andere makelij bij het realiseren van een installatie.
Niet-correcte las tengevolge van het gebruik van ongeschikte apparatuur.
INSTRUCTIES VOOR EEN GARANTIE-AANVRAAG:
Bij eventuele schade ten gevolge van een fabricagefout aan buizen of koppelstukken, en enkel in de
hierboven vermelde gevallen, moet men NUPIGECO S.p.A. hiervan per aangetekend schrijven verwittigen.
Niet alleen moet de aard van het schadegeval meegedeeld worden, maar een staal van het betreffende
stuk buis of koppelstuk alsook een kopie van het garantiebewijs moet meegestuurd worden.
Op het garantiebewijs moeten volgende gegevens vermeld staan:
• Plaats en datum van installatie
• Naam en adres van de installateur
• Fabricagedatum vermeld op de buis
Na ontvangst van het aangetekend schrijven, zullen wij binnen de kortst mogelijke tijd overgaan tot het noodzakelijke
onderzoek en zullen vervolgens het dossier aan de verzekeringsmaatschappij overmaken.
Indien het schadegeval niet onder de garantie valt, zullen wij de eventuele kosten voortvloeiend uit onze tussenkomst
aanrekenen.
11.1
WAARBORG POLYFUSIELASMACHINES
• De polyfusielasmachines worden 12 maanden gewaarborgd vanaf de aankoopdatum en met voorlegging van
een aankoopbewijs (factuur, leveringsbon, kasticket) dat door de verkoper werd afgeleverd.
• De kopie van dit bewijsstuk, vergezeld van de volledig ingevulde garantiebon (terug te vinden achteraan de gebruikshandleiding)
moeten naar NUPIGECO S.p.A. worden opgestuurd binnen de 10 dagen na aankoopdatum.
• Voor de overige garantievoorwaarden, verwijzen wij naar de informatie in de gebruiks-en onderhoudshandleiding
die bij het polyfusielastoestel is meegeleverd.
42 Technische Handleiding

CHEMISCHE WEERSTAND VAN POLYPROPYLEEN
Bij afwezigheid van mechanische invloeden (druk, statische druk, enz…)
V = Voldoende B = Beperkt NV=niet voldoende
Reagens Product Concentratie
Vloeistoffen ongeschikt voor transport in PP-R buizen
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Aceton 100% V V -
Acqua: brakwater V V V-
Acqua:chloorwater Verz.opl. V B -
Acqua:drinkbaar water V V V
Acqua: gedistilleerd water 100% V V V
Acqua: leidingwater HCI/HNO=3 NV NV NV
Acqua: mineraalwater V V V
Acqua: waterstofperoxyde Tot 10% V - -
Acqua: waterstofperoxyde Tot 30% V B -
Acqua:zeewater V V V
Acrylnitril 100 V - -
Alcohol (zie naam van alcohol)
Aluin Opgelost V - -
Amandelolie V - -
Ammoniak (gas) 100% V - -
Ammoniak (vloeibaar) 100% V - -
Ammoniak (water) Tot 30% V - -
Ammoniumacetaat Verz.opl. V V -
Ammoniumbicarbonaat Verz.opl. V V -
Ammoniumchloride Verz. Opl. V - -
Ammoniumfluoride Opgelost V V -
Ammoniumsulfaat Verz.Opl. V V V
Ammoniumfosfaat Verz. Opl. V - -
Ammoniumhydroxil Opgelost V - -
Ammoniummetafosfaat Verz. Opl. V V V
Ammoniumnitraat Verz. Opl. V V V
Amylacetaat 100 B - -
Amylalcohol 100 V V V
Aniline 100 V V -
Appelzuur Opgelost V V V
Arachideolie V V -
Azijn V V -
Azijnanhydride 100% V - -
Azijnzuurzout (glaciaal) >96% V B NV
Azijnzuurzout (glaciaal) 50% V V B
Azijnzuurzout (glaciaal) Tot 40% V V -
Azijnzuurzout (zie naam acetaat)
Bariumcarbonaat Verz.opl. V V V
Bariumchloride Verz.opl. V V V
Bariumhydroxil Verz.opl. V V V
Bariumsulfaat Verz.opl. V V V
Benzeen 100% B NV NV
Benzine (acyclische koolwaterstof) NV NV NV
Benzoëzuur Verz.opl. V - -
Benzylalcohol 100% V B -
Benzylchloride 100% B - -
Boorzuur Verz.opl. V - -
Borax Opl. V V -
Broom (droge dampen) B NV NV
Broom (vloeistof) 100% NV NV NV
Broomwaterstofzuur Tot 48% V B NV
Butaan 100% V - -
Butanol 100% V B B
Reagens Product Concentratie
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Butylacetaat 100% B NV NV
Butylfenol Verz.opl.koud V - -
Butylglycol 100% V - -
Calciumcarbonaat Verz.opl. V V V
Calciumchloride Verz.opl. V V V
Calciumhydroxil Verz.opl. V V -
Calciumhypochloriet Opgelost V - -
Calciumnitraat Verz.opl. V V -
Chloor droog gasvormig 100% NV NV NV
Chloor vloeibaar 100 NV NV NV
Chloorazijnzuren (zie monochlooracetaat,
dichlooracetaat, trichlooracetaat)
Opgelost V - -
Chlooretanol 100% V - -
Chloroform 100% B NV NV
Chroomaluin Opgelost V V -
Chroomzuur Tot 40% V B NV
Citroenzuur 10% V V V
Cresol >90% V - -
Cyclohexaan 100% V - -
Cyclohexanol 100% V B -
Cyclohexanon 100% B NV NV
Decaline (decahydronaftaline) 100% NV NV NV
Dextrine Opgelost V V -
Dextrose Opgelost V V -
Dichlooracetaat 100% B - -
Dichloorethyleen (a,b) 100% B - -
Di-ethylamine 100% V - -
Di-ethyleenglycol 100% V V -
Di-ethylether 100% V B -
Diglycolzuur Verz.opl. V - -
Dimethylamine 100% V - -
Dimethylformamide 100% V V -
Dioxaan 100% B B -
Disoptielftalaat 100% V B -
Eptaan 100% B NV NV
Ethaandicarbonzuur Verz. Opl. V V -
Ethanolamine 100% V - -
Ethylacetaat 100% B NV NV
Ethylalcohol Tot 95% V V V
Ethylchloride 100% NV NV NV
Ethyleenchloride (mono en di) 100% B B -
Ethyleenglycol 100% V V V
Fenol 5% V V -
Fenol 90% V - -
Fluorwaterstof 40% V - -
Technische Handleiding 43

Reagens Product Concentratie
44 Technische Handleiding
CHEMISCHE WEERSTAND VAN POLYPROPYLEEN
Bij afwezigheid van mechanische invloeden (druk, statische druk, enz…)
V = Voldoende B = Beperkt NV=niet voldoende
Vloeistoffen ongeschikt voor transport in PP-R buizen
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Formaldehyde 40% V - -
Fosfoorzuur Tot 85% V V V
Fructose Opl. V V V
Fruitsap V V V
Ftaalbutyl 100% V B B
Ftaaldibutyl 100% V B NV
Ftaaldioptiel 100% B B -
Gelatine 100% V V -
Glucose 20% V V V
Glycerine 100% V V V
Glycolzuur 30% V - -
Graanolie (maïs) V B -
Hexaan 100% V B -
Honingsap V - -
Isoctaan 100% B NV NV
Isopropylalcohol 100% V V V
Isopropylether 100% B - -
Jodium (alcoholoplossing) V - -
Kaliumbicarbonaat Verz. Opl. V V -
Kaliumboraat Verz. Opl. V V -
Kaliumbromaat Tot 10% V V -
Kaliumbromide Verz. Opl. V V -
Kaliumcarbonaat Verz. Opl. V - -
Kaliumchloraat Verz. Opl. V V -
Kaliumchloride Verz. Opl. V - -
Kaliumchroom Verz. Opl. V V -
Kaliumcyanide Opgelost V - -
Kaliumfluoride Verz.Opl. V V -
Kaliumhydroxil Tot 50% V V V
Kaliumjodide Verz. Opl. V - -
Kaliumnitraat Verz. Opl. V V -
Kaliumperchloraat 10% V V -
Kaliumpernanganaat 2N V -
Kaliumpersulfaat Verz. Opl. V - -
Kaliumsulfaat Verz. Opl. V - -
Kamferolie NV NV NV
Katoenzaadolie V V -
Kokosolie V - -
Koolstofdisulfide 100% V NV NV
Koolzuurgas droog 100% V V -
Koolzuurgas nat V V -
Koperchlorise (II) Verz. Opl. V V -
Kopernitraat (II) 30% V V V
Kopersulfaat (II) Verz. Opl. V V -
Kwik 100% V V -
Kwikchloride (II) Verz.Opl. V V -
Kwikcyanide (II) Verz. Opl. V V -
Kwiknitraat (I) Opgelost V V -
Lanoline V B -
Lijnzaadolie V V V
Reagens Product Concentratie
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Lucht V V V
Magnesiumcarbonaat Verz. Opl. V V V
Magnesiumchloride Verz. Opl. V V -
Magnesiumsulfaat Verz. Opl. V V -
Melk V V V
Melkzuur Tot 90% V V -
Methaanzuur watervrij 100% V - -
Methaanzuur (mierezuur) 10% V NV NV
Methaanzuur (mierezuur) 85% V NV NV
Methylacetaat 100% V V -
Methylalcohol 5% V B B
Methylamine Tot 32% V - -
Methylbromide 100% NV NV NV
Methyleenchloride 100% B NV NV
Methylethylketon 100% V - -
Monochloridezuur >85% V V -
Nafta (petroleumether) V NV NV
Natriumacetaat Verz.Opl. V V V
Natriumbenzoaat 35% V - -
Natriumbicarbonaat Verz. Opl. V V V
Natriumbichromaat Verz. Opl. V V V
Natriumbisulfaat Verz.Opl. V V -
Natriumbisulfiet Opl. V - -
Natriumcarbonaat Tot 50% V V B
Natriumchloraat Verz. Opl. V - -
Natriumchloride (keukenzout) 10% V V V
Natriumchloriet 2% V B NV
Natriumchloriet 20% V B NV
Natriumhydroxide 10-60% V V V
Natriumhydroxide 1% V V V
Natriumhypochloriet 5% V V -
Natriumhypochloriet 20% V B -
Natriumhypochloriet 10% V - -
Natriummetafosfaat Opl. V - -
Natriumnitraat Verz. Opl. V V -
Natriumorthofosfaat Verz. Opl. V V V
Natriumperboraat Verz. Opl. V - -
Natriumsilicaat Opgelost V V -
Natriumsulfaat Verz. Opl. V V -
Natriumsulfide Verz. Opl. V V V
Natriumsulfiet 40% V - -
Natriumtiosulfaat Verz. Opl. V - -
Nikkelchloride Verz.Opl. V V -
Nikkelnitraat Verz.Opl. V V -
Nikkelsulfaat Verz.Opl. V V -
Nitrobenzeen 100% V B -
Oleïnezuur 100% V B -
Oleum (zwavelzuur met 60% SO3) NV NV NV
Olijfolie V V B
Oxaalzuur Verz. Opl. V B NV
Oxychloridefosfor 100% B - -
Paraffineolie (FL 65) V B NV

CHEMISCHE WEERSTAND VAN POLYPROPYLEEN
Bij afwezigheid van mechanische invloeden (druk, statische druk, enz…)
V = Voldoende B = Beperkt NV=niet voldoende
Reagens Product Concentratie
Vloeistoffen ongeschikt voor transport in PP-R buizen
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Pepermuntolie V - -
Perchloorzuur 2N V - -
Petroleumether B B -
Picrinezuur Verz. Opl. V - -
Propaan 100% V - -
Propionique zuur >50% V - -
Pyridine 100% B - -
Ricinusolie 100% V V -
Salpeterzuur (met stikstofoxyde) NV NV NV
Salpeterzuur 40 à 50% B NV NV
Salpeterzuur 10% V NV NV
Salpeterzuur 30% V - -
Silicoonolie V V V
Sojaolie V B -
Terpentijn (extract) NV NV NV
Tetrachloorkoolstof 100% NV NV NV
Tetrahydroforaan 100% B NV NV
Tetralien 100% NV NV NV
Thiofeen 100% V B -
Tinchloride (IV) Verz. Opl. V V -
Tinchloride (II) Verz.Opl. V V -
Tolueen 100% B NV NV
Trichloorazijnzuur Tot 50% V V -
Trichloorethyleen 100% NV NV NV
Tri-ethaanamine Opgelost V - -
Ureum Verz. Opl. V - -
Waterstof (hydrogeen) 100% V - -
Waterstofsulfide (droog gasvormig) 100% V V -
Wijnsteenzuur 10% V V -
Xyleen 100% B NV NV
Zilver Verz. Opl. V V B
Zoutzuur 2 à 7% V V V
Zoutzuur 35 à 37% V - -
Zoutzuur 10 à 20% V V -
Zoutzuur 30% V B B
Zoutzuur droog gasvormig 100% V V -
Zuur (zie naam van het zuur)
Zuurethylchloor 100% NV NV NV
Zuurstof 100% V - -
Zwaveldioxide droog 100% V - -
Zwaveldioxide nat 100% V - -
Zwaveligzuur Opgelost V - -
Reagens Product Concentratie
Temperatuur
20°C 60°C 100°C
Zwavelzuur 96% V B NV
Zwavelzuur 98% B NV NV
Zwavelzuur 50% V B B
Zwavelzuur 10-30% V V -
Zwavelzuur Tot 10% V V V
Opmerking: de bovenvermelde informatie
betreft enkel de chemische weerstand
van het gebruikte PPR en houdt geen rekening
met mechanische of thermische (druk,
enz) weerstanden. Om te weten hoe de gebruikte
draadstukken (vooral wanneer het
gaat om messing) zullen reageren, kan men
steeds terecht bij de technische dienst van
NUPIGECO.
Technische Handleiding 45

12 VEELGESTELDE VRAGEN
PLAATSING VAN EEN BUIS De buizen mogen niet geplaatst worden in elektrische cabines, boven elektriciteitskasten, in
stapelplaatsen voor vuilnis, of ruimtes waar vervuilende stoffen aanwezig zijn. De buizen mogen
wel in rechtstreeks contact komen met aarde, krijt, kalk en cement. De ingewerkte buizen moeten
zich op minimum 1 meter van afvoerleidingen bevinden en moeten hoger gelegen zijn.
LEGIONELLA Legionella is een besmettelijke bacterie en komt in de natuur voor in waterlopen en meren. De
bacterie ontwikkelt zich vooral bij temperaturen tussen 25 en 45°. Eender welke omgeving, zelfs
een kunstmatige, waar dergelijke temperaturen voorkomen, is een potentiële groeiplaats voor
legionella.
HOE LEGIONELLA
VOORKOMEN
46 Technische Handleiding
Voorbeelden:
- Koelluchttorens, condensatoren, koelinstallaties met verdamping.
- Accumulatiegeneratoren voor sanitair warm water, distributie- en recyclagesystemen met een
werkingstemperatuur lager dan 50°C.
- Hoofddouches, ventilators, whirlpools, stukken buis zonder watercirculatie.
De verspreiding van de bacterie gebeurt dmv “aërosols”, waterdruppels kleiner dan 5 duizendste
van een mm. Legionella kan zich voordoen in volgende omgevingen:
- Hospitalen, ziekenhuizen, kuuroorden, rustoorden en alle sanitaire structuren in het algemeen.
- Hotels, kazernes.
- Sportcentra met douches.
- Gecentraliseerde installaties voor sanitair warm water.
Preventieve behandeling om de aanwezigheid van de bacterie in hydraulische systemen te
vermijden:
-Vermijd leidingen met gesloten eindstukken.
-Plaats een sanitaire kringloop zo dicht mogelijk bij de aftappunten.
-Stel regelmatig de temperatuur van het water dat verdeeld wordt in op een temperatuur > 55 ° C.
-Stel het water bloot aan UV stralen dmv daartoe geschikte lampen.
Preventieve behandeling om de aanwezigheid van de bacterie in klimatiseringsinstallaties te
voorkomen:
- zorg voor efficiënte druppelafscheiders in de koelluchttorens.
- Neem de nodige maatregelen om te vermijden dat de teruggedreven lucht van de koelluchttorens
aangezogen wordt in externe luchtstromen.
- Zorg dat er droge filters aanwezig zijn op de externe luchttoevoer van het toestel.
- Reinig systematisch de installatie om zo de cellen te elimineren die de ontwikkeling van de
bacterie bevorderen.
- Desinfecteer regelmatig de installatie dmv chloor en dit gedurende enkele uren.
De periodieke stijging van de watertemperatuur tot 60°C kan bereikt worden door een programmatiecyclus
te voorzien die enerzijds de temperatuur van het accumulatiereservoir doet stijgen
en anderzijds de circulatie van dat water in die installatie mogelijk maakt.
Bij klimatiseringsinstallaties, indien nodig, een volledige ontsmetting van het systeem uitvoeren
d.m.v. een chemische desinfectie op basis van chloor.
Voor sanitaire installaties raadt men aan een thermische schok van 60°C toe te passen, waarbij
de warmwatertoevoerpunten opengezet moeten worden.
NIRON EN LEGIONELLA De legionellabacterie leeft in de biofilm die zich na verloop van tijd vormt aan de binnenkant van
alle types leidingen.
WEERSTAND MBT
VRIJE CHLOOR
Het PPR dat wordt gebruikt in het NIRON-systeem is het materiaal dat het minst vatbaar is voor
de vorming van een biofilm en daardoor dus minder “gunstig” is voor de ontwikkeling van de
bacterie.(zie cert. Belgagua)
Het PPR gebruikt in het NIRON-systeem kan beschadigd worden door een concentratie
aan vrije chloor hoger dan 0,5 mg/l (0,5 p.p.m) in het water. Ter herinnering
de maximum toegelaten hoeveelheid vrije chloor bedraagt in België 0,05 mg/l.
In waterdesinfectie systemen raadt men af om PPR te gebruiken in de nabijheid van een chloorreservoir.
ISOLATIE Alle buizen, ook degene die dienen voor koudwater distributie, moeten geïsoleerd worden. Dit is
enerzijds nodig om thermische dispersies te beperken en anderzijds de vorming van condensatie
in de zomer te vermijden.

AANSLUITING OP
VERWARMINGSKETELS EN
DOORSTROOMAPPARATEN
Verwarmingsketels en doorstroom apparaten mogen rechtstreeks op NIRON-buizen worden
aangesloten behalve indien het veiligheidsventiel geen hoge temperaturen toelaat (95°C voor
sanitair warm water en 100°C voor verwarmingsinstallaties) en een interne druk 1,2 keer lager is
dan de voorgeschreven druk.
VLOEISNELHEID het is aanbevolen volgende vloeisnelheden niet te overschrijden=
Buizen van diameter 16 tot 63: 2,0 m/s
Buizen van diameter 75 tot 160: 2,5 m/s
(De norm EN806 laat een maximum vloeisnelheid van 4 m/s toe op de aftakpunten.
STIJGKOLOMMEN De stijgkolommen moeten op een adequate manier worden uitgerekend (zie pagina 28) en moeten
aan de basis waterdicht zijn en aan de top uitgerust worden met waterslagdempers.
SANITAIRE KRINGLOPEN De kringloopkolommen moeten op een adequate manier worden uitgerekend (de vloeisnelheid
mag nooit meer dan 2 m/s bedragen) en moeten verbonden worden met de top van de kolom.
Als er geen kolommen meer zijn, moeten ze aan de basis uitgerust worden met kleppen die voor
de nodige compensatie zorgen. De maximum toegelaten hoeveelheid water die uit de kraan loopt
voor het water warm heeft bedraagt 1,5 liter.
Een sanitaire kringloop wordt best vermeden als:
- Er voortdurend waterverbruik is of er slechts onderbrekingen van enkele minuten zijn.
- Het warm water enkel dient voor het vullen van baden of reservoirs.
- De warmwaterverdeling niet over een circuit van meer dan 50 meter verloopt.
VERF Indien nodig kan de PPR buis geschilderd worden met een standaard acrylverf (op basis van water).
Technische Handleiding 47

13 HET NIRON GAMMA
Belangrijkste onderdelen van het NIRON gamma
(ons volledige gamma vindt u terug in de actuele prijslijst)
1 NIRON BUIS SDR LENGTE 4 M
48 Technische Handleiding
ARTIKEL DIAMETER
16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
1/4 NIRON COMPOSIET FG./NIRON CLIMA* 20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200*
250*
85 EZELSRUG 20
25
32
85F COMPACTE EZELSRUG FF 20
25
85M COMPACTE EZELSRUG MF 20
25
90 ELLEBOOG 90° FF
16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250
90F ELLEBOOG /PUNTSTUK F 16 x 1/2”
20 x 1/2”
25 x 1/2”
25 x 3/4”
32 x 1/2”
32 x 3/4”
32 x 1”
40 x 1”
50 x 1”1/4
50 x 1”1/2
63 x 1”1/2
63 x 2”
ARTIKEL DIAMETER
90M ELLEBOOG PUNTSTUK M 16 x 1/2”
20 x 1/2”
25 x 1/2”
25 x 3/4”
32 x 1/2”
32 x 3/4”
32 x 1”
90TF MUURPLAAT KNIE F 1 BEVESTIGING 16 x 1/2”
20 x 1/2”
90GTF MUURPLAAT KNIE F 2 BEVESTIGINGEN 20 x 3/8”
20 x 1/2”
90GTM MUURPLAAT KNIE M 2 BEVESTIGINGEN 20 x 3/8”
20 x 1/2”
90GR ELLEBOOG 90° MF 20 x 1/2”
92 ELLEBOOG 90° MF 20
25
92F ELLEBOOG 90° M/F DRAAD 20 x 1/2”
120 ELLEBOOG 45°
16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250

130 T-STUK
ARTIKEL DIAMETER
16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250
130F T-STUK MET PUNTSTUK F 16 x 1/2” x 16
20 x 1/2” x 20
25 x 1/2” x 25
25 x 3/4” x 25
32 x 1/2” x 32
32 x 3/4” x 32
32 x 1” x 32
130M T-STUK MET PUNTSTUK M 16 x 1/2” x 16
20 x 1/2” x 20
25 x 1/2” x 25
25 x 3/4” x 25
32 x 1/2” x 32
32 x 3/4” x 32
32 x 1” x 32
130R REDUCTIE T-STUK
16 x 20 x 16
20 x 16 x 16
20 x 16 x20
20 x 20 x 16
25 x 16 x25
25 x 20 x25
25 x 20 x20
25 x 25 x20
32 x 20 x25
32 x 20 x32
32 x 25 x32
32 x 32 x25
40 x 20 x40
40 x 25 x40
40 x 32 x40
50 x 20 x50
50 x 25 x50
50 x 32 x50
50 x 40 x 50
63 x 25 x 63
63 x 32 x 63
63 x 40 x 63
63 x 50 x 63
75 x 32 x 75
75 x 40 x 75
75 x 50 x 75
75 x 63 x 75
90 x 63 x 90
90 x 75 x 90
110 x 63 x110
110 x 75 x110
110 x 90 x110
125x 75 x125
125x 90 x125
125x110 x125
221 3-WEG ELLEBOOG 20
241 REDUCTIE
20/16
25/16
25/20
32/20
32/25
40/20
40/25
40/32
50/20
50/25
50/32
50/40
63/25
63/32
63/40
63/50
75/20
75/25
75/32
75/40
75/50
75/63
90/63
90/75
110/63
110/75
110/90
125/110
160/125
200/160
ARTIKEL DIAMETER
270 MOF 16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
270RF PUNTSTUK F 16 x 1/2”
20 x 1/2”
20 x 3/4”
25 x 1/2”
25 x 3/4”
32 x 3/4”
32 x 1”
32 x 1”
40 x 1”1/4
50 x 1”1/2
63 x 2”
75 x 2”1/2
90 x 3”
110 x 4”
125x 4”
270RM PUNTSTUK M 16 x 1/2”
20 x 1/2”
20 x 3/4”
25 x 1/2”
25 x 3/4”
32 x 3/4”
32 x 1”
32 x 1”
40 x 1”1/4
50 x 1”1/2
63 x 2”
75 x 2”1/2
90 x 3”
110 x 4”
125 x 4”
275 ZADELVERBINDING 63/25 x 1/2”
63/25 x 3/4”
63/32 x 1”
75/25 x 1/2”
75/25 x 3/4”
75/32 x 1”
90/25 x 1/2”
90/25 x 3/4”
90/32 x 1”
110/25 x 1/2”
110/25 x 3/4”
110/32 x 1”
276 TE LASSEN ZADELVERBINDING 50/25 x 20
50/25 x 25
63/25 x 20
63/25 x 25
63/32 x 32
75/25 x 20
75/25 x 25
75/32 x 32
90/25 x 20
90/25 x 25
90/32 x 32
110/25 x 20
110/25 x 25
110/32 x 32
290 STOP 1/2” gas
3/4” gas
Technische Handleiding 49

301 MUTS
50 Technische Handleiding
ARTIKEL DIAMETER
16
20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250
330 3-DELIGE VERBINDING 20
25
32
40
400 LOSSE KOPPELING F 20 x 3/4”
25 x 3/4”
25 x 1”
32 x 1”
32 x 1”1/4
40 x 1”1/2
50 x 2”
63 x 2”1/2
500 BOLKRAAN 20
25
32
500/B BOLKRAAN 20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
510 STOPKRAAN 20
25
515 SCHUINE STOPKRAAN 20
25
32
ARTIKEL DIAMETER
520 FLENSKRAAG 32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250
521 FLENS 32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250
530 COLLECTOR VOOR WATERMETER 63 x 1/2 FF
63 x 3/4 FF
75 x 1/2 FF
75 x 3/4 FF
90 x 1/2 FF
90 x 3/4 FF
90E ELEKTRO ELLEBOOG 90° 40
50
63
75
90
110
120E ELEKTRO ELLEBOOG 45° 40
50
63
75
90
110
130E ELEKTRO T-STUK 40
50
63
75
90
110
270E ELEKTRO MOF 20
25
32
40
50
63
75
90
110
125
160
200
250

14 BESCHRIJVING LASTENBOEK – LEIDINGEN IN PPR
Leidingen in PPR 80 voor de distributie van sanitair warm & koud water.
IDENTIFICATIE VAN HET PRODUCT: NIRON/NUPIGECO
Materialen
• I De buizen en koppelstukken gebruikt voor sanitair waterinstallaties zijn vervaardigd uit Polypropyleen Copolymeer
Random (afgekort PPR 80).
• I Het PPR dat voor dergelijke leidingsystemen gebruikt wordt, moet:
- Voldoen aan de bepalingen van de Europese norm EN TC 155 § 25, DIN 8077/78, en gecertificeerd zijn door de
keuringsorganismen IPP (It), DVGW (D) , CSTB (F).
- Een certificaat van atoxiteit hebben uitgereikt door een Italiaans laboratorium en door het NSF (USA).
- Een certificaat van drukweerstand hebben dat is uitgereikt door het laboratorium SKZ (D).
• Aan volgende gebruiksvoorwaarden voldoen:
Klasse
Werkingstemperatuur
(° C)
Druk
(Bar)
Duur in
werkingstijd
(jaren)
Max
Temperatuur
(° C)
Tijdsduur max
temperatuur
(Jaren)
Verouderings
max.
temperatuur (°C)
Tijdsduur verouderingstemperatuur
(uren)
1 60 10 49 80 1 95 100
2 70 8 49 80 1 95 100
• Drukcategorie PN20
• Minimum dichtheid PPR80= 0,898 g/cm volgens de norm ISO/R 1183
• Minimum elasticiteitsmodulus= 700 N/mm volgens de norm ISO/527
• Rek bij breuk ≥ 50°C volgens de norm ISO/527
• Thermische geleiding 0,24 W/mK volgens de norm DIN 52612
• Lineaire thermische uitzettingscoëfficiënt= 0,15 mm °K volgens de norm VDE 0304
• Minimum diëlektrische rigiditeit van 0,75 KV/mm volgens de norm DIN53481
• De draadstukken voor het maken van de verbinding met de hydro-sanitaire installaties zijn in PPR 80 met een
binnenstuk in koper CW602N (ADZ) volgens de norm EN12164/98.
Afmetingen van de buizen en markering
Buitendiameter
(mm)
SDR
Minimum Dikte
(mm)
Binnendiameter
(mm)
Volume waterinhoud
Liters/meter
16 6 2,7 10,6 0,08
20 6 3,4 13,2 0,13
25 6 4,2 16,6 0,22
32 6 5,4 21,2 0,35
40 6 6,7 26,6 0,56
50 6 8,4 33,2 0,86
63 6 10,5 42,0 1,39
75 6 12,5 50,0 1,96
90 6 15,0 60,0 2,83
110 6 18,4 73,2 4,21
125 6 20,8 83,4 5,46
Technische Handleiding 51

Markering
De fabrikant voorziet op de buizen de markering van volgende gegevens:
• Naam van de fabrikant
• Diameter en dikte van de buis
• DIN 8077/78
• SKZ A 214
• ATG 98/2061
• Drukcategorie PN10-60°-PN20-20°C
• NSF61
Assemblage van de buizen
Zoals voorzien in de bepalingen van de Europese norm EN806-1/2/3/4/5/6 alsook de Italiaanse norm, moeten de
volgende raadgevingen worden opgevolgd:
Verbinden van de leidingen
• THERMOFUSIE met behulp van een aangepast polyfusielastoestel waarvan de temperatuur ter hoogte van de
matrijs 260°C bedraagt conform de norm DVS2207. De leidingen moeten loodrecht op hun as gesneden worden
en moeten gereinigd worden vooraleer tot het lassen over te gaan. De opwarmings- en assemblagetijden
moeten gerespecteerd worden en dit in functie van de diameter van de buis, zoals aangegeven in de technische
handleiding van de fabrikant. Kleine uitlijningscorrecties kunnen onmiddellijk na het plaatsen van de buis in het
koppelstuk uitgevoerd worden.
• ELECTROFUSIE met behulp van een automatisch lastoestel. De leidingen moeten loodrecht op hun as gesneden
worden en moeten zorgvuldig geschraapt worden vooraleer tot het lassen over te gaan. De montagevoorschriften
vermeld in de technische handleiding van de fabrikant moeten nageleefd worden.
Opgelet
• warm de buis nooit op dmv een vlam.
• Bescherm de buis bij lage temperaturen tegen plotse schokken, vooral tijdens het transport. Op de werf moeten
de buizen gestockeerd worden in een propere en afgeschermde ruimte. Installeer geen beschadigde buizen.
• Stel de buizen niet bloot aan rechtstreekse UV stralen. Voor installaties buiten dient men de buizen NIRON ALU
te gebruiken.
• Volg de bepalingen van de fabrikant wat betreft de lineaire thermische uitzetting en de bevestigingssystemen.
Testen van de installatie
Alle installaties moeten getest worden aan 15 Bar zoals vereist in de norm EN806-4 en zoals ook voorzien in de technische
handleiding van de fabrikant.
Bibliografie:
EUROPESE NORM EN 806 – UNI ENV 12108 – EN ISO 15874 – DIN 8077/78 – DIN 16962 – DVS2207 artikel 11 – DVS2208 artikel 1 – UNI9281 – DIN1988 – prEN806
Onze dank gaat uit naar:
Roberta Brusi, NUPIGECO S.p.A. – Normering en kwaliteit
Giusepppe M. Rovigo, NUPIGECO Spa – Know how
Studio Montevecchi – Grafisch project en DTP
DE TEKENINGEN, schema’s, illustraties in deze handleiding zijn het eigendom van NUPIGECO S.p.A. De verveelvoudiging ervan, zelfs gedeeltelijk, in enige vorm of op enige
wijze, is verboden.
NUPIGECO S.p.A. behoudt zich het recht voor om de specificaties en de inhoud van deze handleiding zonder voorafgaande kennisgeving te wijzigen.
NUPIGECO S.p.A. behoudt zich het recht voor om product zonder voorafgaande kennisgeving te wijzigen. Copyright NUPIGECO S.p.A. Alle rechten voorbehouden.
Edizione 2010
52 Technische Handleiding

OPMERKINGEN
Technische Handleiding 53

54 Technische Handleiding
OPMERKINGEN

INTERNATIONALE CERTIFICATEN

Hoofdzetel en productie
via Stefano Ferrario
21052 Busto Arsizio (VA)
Italie
tél. +39 0331 344211
fax +39 0331 351860
info@nupigeco.com
www.nupigeco.com
NUPI BENELUX
p/a bsc N.V.
Kommenstraat 20 Rue des Bassins
Brussel 1070 Bruxelles
tel: (02) 5201676
fax: (02) 5201978
e-mail : bsc@bsc.be
Productie eenheid
via dell’Artigianato 13
40023 Castel Guelfo (BO)
Italie
tél. +39 0542 624911
fax +39 0542 670851
infoid@nupigeco.com
www.nupigeco.com
Productie eenheid
via Colombarotto 58
40026 Imola (BO)
Italie
tél. +39 0542 624911
fax +39 0542 670851
infoid@nupigeco.com
www.nupigeco.com