kort verslag

Intersectorale zoektocht Té-jongeren: speeddate 3: depressie en suïcidaal gedrag
Casus (Ine Vermeersch, i.vermeersch@cggeclips.be – Mercedes Wolters, m.wolters@cggeclepis.be)
team Suïcidepreventie Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Eclips (CGG)
Sofie is 19 jaar en volgt TSO. Ze wordt naar de kinderen- en jongerendienst van het Centrum Geestelijke
Gezondheidszorg (CGG) verwezen door het CLB omwille van suïcidegedachten. Het risico wordt door het CGG als hoog
ingeschat, vooral omdat Sofie al een suïcidepoging achter de rug heeft, maar ze wil absoluut niet dat haar ouders
worden betrokken. Ze komt vooral met identiteitsvragen en ervaart een grote afstand tussen zichzelf en haar ouders.
De therapeut is bezorgd over het feit dat Sofie regelmatig vriendjes heeft die ze leert kennen op internet. Ze wordt
telkens erg verliefd, maar voelt zich na het verbreken van de relatie vaak misbruikt. De reden voor de depressie bij
aanmelding is volgens Sofie ook een relatiebreuk.
Op school zijn er volgens Sofie niet echte grote problemen, maar ze is wel een aantal keer van richting veranderd,
waardoor er ondertussen al twee jaar achterstand werd opgebouwd. Ze heeft niet veel echte vrienden, vindt niet echt
aansluiting in de groep en wordt regelmatig gepest.
De therapeut ervaart weinig vooruitgang in de gesprekken. Sofie brengt heel wat mee, vertelt veel verhalen, maar lijkt
weinig stil te staan bij wat ze zegt. Voorstellen van de therapeut worden regelmatig afgeblokt en lijken voor haar
controleverlies te betekenen.
Sofie komt regelmatig niet opdagen naar de gesprekken en haakt na 6 maanden uiteindelijk af zonder overleg.
Aangezien het suïciderisico hoog werd ingeschat, wordt er in team overlegd rond de verdere opvolging van dit dossier.
De ouders betrekken is in principe niet mogelijk, aangezien Sofie dat expliciet weigerde…
Interessante links:
- Vlaams actieplan suïcidepreventie: www.vlasp.be
- Suïcidepreventiewerking van de Centra Geestelijke Gezondheidszorg: www.suicidepreventievlaanderen.be
Tips
- Maak het bespreekbaar: door het bespreekbaar te maken, brengt men het individu niet ‘op ideeën’. Depressieve
mensen hebben de suïcidegedachte meestal wel al gehad. Aarzel dus niet om het bespreekbaar te maken enkel en
alleen om deze reden.
- Wees je bewust van je eigen draagkracht: wil en/of kan je de verantwoordelijkheid voor deze cliënt met zijn/haar
problematiek op jou nemen? Soms ben je de enige langdurige vertrouwenspersoon, dus dan is doorverwijzen niet
altijd evident. Toch kan je duidelijk maken dat de problematiek ook voor jou te zwaar is en je wel genoodzaakt bent
om de persoon door te verwijzen. Maak deze problematiek voor jezelf ook bespreekbaar met collega’s/team of
andere meer deskundige hulpverleners bv: Netwerkpunt, suïcidedeskundigen CGG Eclips,…
- Indien je de cliënt moet laten vertrekken maar je buikgevoel is er niet gerust in, tracht dan toch om documentatie
mee te geven: bv. briefje met contactgegevens van Tele-onthaal, Mobiel Crisiteam,…
- Maak duidelijk dat je er bent voor de cliënt, maar dat men niet verplicht is om te praten.
1

- Aan het begin van de hulpverlening kan je afspreken met de jongere dat alles wat wordt verteld onder jullie zal
blijven zolang de situatie niet levensbedreigend wordt voor de jongere en/of zijn omgeving. Zo maak je het
mogelijk om in crisissituaties toch contact te kunnen opnemen met de familie of context.
- Er is een groot aantal verbalen en non-verbale signalen die kunnen aantonen dat iemand met depressie en/of
suïcidale gedachten worstelt. Als er veel van die signalen tegelijk aanwezig zijn, is het belangrijk hierover het
gesprek aan te gaan met de jongere.
Verbale signalen:
⇒ Direct verbale signalen: ik wil niet meer leven, ik wou dat ik dood was, ik ga er een eind aan maken, het
leven is de moeite niet meer waard, …
⇒ Indirect verbale signalen: ik kan niet meer, ik zie het niet meer zitten, niemand kan mij helpen, ik ben toch
voor niets goed, ik zou willen slapen en nooit meer wakker willen worden, het hoeft voor mij niet meer, ik
heb mijn testament opgemaakt,…
Gedragsmatige signalen:
⇒ Zich isoleren of afsluiten
⇒ Lusteloosheid, futloosheid
⇒ Minder concentratie, slechtere schoolprestaties
⇒ Weggeven van persoonlijke spullen
⇒ Verwaarlozing van het uiterlijk
⇒ Overdreven gebruik van alcohol / medicatie
⇒ Plotse huilbuien, woede-uitbarstingen
⇒ Plotseling spijbelen of afwezig zijn
⇒ Mondelinge of schriftelijke aanwijzingen dat de leerling veel bezig is met de dood of met suïcide
Andere beïnvloedende factoren (risicofactoren):
⇒ Negatieve kijk op zichzelf, de omgeving, de toekomst
⇒ Gevoelens van hopeloosheid (geen uitweg meer zien)
⇒ Verlies van significante anderen
⇒ Er niet bijhoren
⇒ Problemen hebben met gezondheid
⇒ Incest in het gezin
⇒ Suïcidepoging(en) of suïcide binnen de familie / vriendenkring
⇒ Psychiatrische ziekte bij een gezinslid
⇒ Persoonlijke kenmerken zoals impulsiviteit perfectionisme, faalangst, beperkt probleemoplossend
vermogen
(Bron: Draaiboek Suïcidepreventie voor scholen – vlasp.be)
- CGG Eclips biedt interessante vormingen aan voor hulpverleners, zie folder 2013.
- Tot slot is het belangrijk om op lange termijn te kijken voor begeleiding van de jongere, en al zeker na een
suïcidepoging. Deze problematiek kan wel eens lang aanslepen.
2