1 DETERMINATIE VAN MINERALEN: DE BREKINGSINDEX ALS ...

Bariet is in tegenstelling tot aragoniet optisch positief. De β ligt dichter bij α dan bij γ . (afb
23). De dubbelbreking is in tegenstelling tot de carbonaten laag, (0,012) . Als ik bariet
vermoed kan mijn onderzoek als volgt verlopen:
Van mijn collectie vloeistoffen gebruik ik kaneelaldehyde (olie1: n =1,62) voor de bepaling
van α en monobroomnaftaleen (olie 2: n = 1,658) voor γ. (Afb.23) . Een aantal bariet
korrels liggen op het bijna perfecte splijtingsvlak (210 ). De brekingsindices die dan gemeten
worden zijn α en γ’. (Ehlers, 1987, pg 250 ev.) Het verschil van α en olie 1 is +0,016. Trek in
afb. 21 weer een vertikale lijn vanaf nolie = 1,62 . Het snijpunt van deze lijn met een
horizontale lijn vanaf +0,016 ligt in gebied 1. De Beckelijnen in gebied 1 zullen een witgeel
lijntje in de korrel laten zien, donkerblauw-violet gaat de vloeistof in. Als de microscooptafel
90 0 verder gedraaid wordt kan de andere brekingsindex γ’ gemeten worden . Deze is kleiner
dan γ, dus kleiner dan 1,647. Afb.21 geeft aan dat het verschil nkorrel – nolie net boven gebied 1
ligt. Er gaat dan een witte Beckelijn de korrel in .
Een ander perfect splijtingsvlak van bariet is (001). Bij een korrel op dit vlak kunnen
brekingsindices β en γ gemeten worden. Het onderscheid tussen deze twee splijtvlakken is
ondermeer het verschil in interferentiekleur. Bij vrijwel gelijke dikte is het verschil in
dubbelbreking tussen β en γ kleiner dan tussen α en γ’. Korrels op (001) vertonen dus een
lagere orde interferentiekleur dan korrels op (210).
Het verschil van β en olie 1 is +0,018. Dit is nog steeds gebied 1. Het verschil van olie 1 met
γ is 0,029, dit verschil ligt boven gebied 1 en er gaat weer een witte Beckelijn de korrel in.
Voor een verificatie van de grootste brekingsindex γ gebruik ik monobroomnaftaleen met
brekingsindex 1,658. (olie2). Het verschil van de refractievloeistof en γ is -0,009, de Beckelijn
is dan wit en gaat de olie in. Geen overtuigende meting. Ik heb geen vloeistof die dichter in de
buurt van γ ligt. Maar het assenbeeld van splijtingsvlak (001) is karakteristiek en kan mede
mij er van overtuigen dat ik met bariet te maken heb.
Celestien (SrSO4) lijkt optisch in veel opzichten op bariet. Het vormt dan ook een mengreeks
met bariet Het is ook orthorombisch, optisch positief en de kleinste brekingsindex α (= 1,621)
ligt ook in de buurt van kaneelaldehyde. Verder is β gelijk aan 1,624 en γ is 1,632. Ook
celestienkorrels zullen voornamelijk liggen op splijtingsvlak (210) en (001) . Op
splijtingsvlak (210) kan net als bij bariet α en γ’ gemeten worden.
Bij gebruik van olie 1 is het verschil tussen α en olie 1 nu kleiner (+0,001) dan bij bariet. In
afb.21 is dit gebied 3 en de kleur die de korrel in gaat is dan oranjegeel. Draaiing van de
microscooptafel over 90 0 maakt mogelijk om γ’ te meten. Het verschil tussen γ’ en olie1 is nu
kleiner dan 0,012 en dit verschil ligt in gebied 1, dus weer een gekleurde Beckelijn. Een
verschil met Bariet maar wel heel miniem. Bij twijfel gebruik ik de vlamtest om zekerheid te
krijgen: bariumzouten kleuren de vlam groen, strontiumzouten geven de vlam een
karmijnrode kleur.
In principe kan met de brekingsindex methode heel snel en nauwkeurig zekerheid verkregen
worden mits men maar over voldoende refractievloeistoffen beschikt. Als er te weinig
refractievloeistoffen in het juiste gebied voorhanden zijn moet er met andere middelen
gewerkt worden. (chemische test, vlamkleur)
18