Neil Alden Armstrong - Website van Sverre Kolman
Neil Alden Armstrong - Website van Sverre Kolman
Neil Alden Armstrong - Website van Sverre Kolman
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Neil</strong> <strong>Alden</strong> <strong>Armstrong</strong><br />
werkstuk door <strong>Sverre</strong> <strong>Kolman</strong><br />
11 januari 2013<br />
1
Inhoudsopgave<br />
Inleiding<br />
Hoofdstuk 1: Jeugd<br />
Hoofdstuk 2: Carrière<br />
Gevechtspiloot<br />
Testpiloot<br />
(Bijna) ongelukken<br />
Hoofdstuk 3: Astronaut<br />
Hoofdstuk 4: Gemini 8 en 11<br />
Gemini 8<br />
Gemini 11<br />
Hoofdstuk 5: Apollo project<br />
Hoofdstuk 6: Maanlanding<br />
hoofdstuk 7: Na de ruimtevaart<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong><br />
Hoofdstuk 8: Overlijden<br />
Bronnen<br />
Internet<br />
Films<br />
Boeken<br />
2
Inleiding<br />
Ik heb het onderwerp ‘<strong>Neil</strong> <strong>Alden</strong> <strong>Armstrong</strong>’ gekozen omdat hij voor mij de grootste ruimtevaartheld is.<br />
Een aantal andere ruimtevaarders zijn: Michael Collins, Buzz Aldrin, Wubbo Ockels, André Kuipers en<br />
er zijn er nog veel meer, maar ik heb <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> gekozen omdat hij als eerste man op de maan is<br />
geweest.<br />
En ik vind ruimtevaart heel erg leuk.<br />
Ik wil ook als het ware zijn opvolger worden. En ik bof, president Obama zegt dat ze in 2020 weer naar<br />
de maan gaan.<br />
Eerst ben ik informatie gaan zoeken, daar heb ik plaatjes bij gezocht en uiteindelijk heb ik er tekst<br />
omheen geschreven.<br />
In ieder geval veel plezier met lezen.<br />
Groetjes <strong>Sverre</strong> <strong>Kolman</strong><br />
3
Hoofdstuk 1: Jeugd<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> is geboren op 5 augustus 1930 op een boerderij 10 kilometer buiten de stad<br />
Wapakoneta. Wapakoneta ligt in Ohio, dat is een staat in de Verenigde Staten. De ouders <strong>van</strong><br />
<strong>Armstrong</strong> heetten Stephen Koenig <strong>Armstrong</strong> en Viola Louise Engel. <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> is <strong>van</strong> Schotse en<br />
Duitse afkomst, hij had een jongere zus (June) en broer (Dean).<br />
Zijn vader werkte als accountant voor de staat Ohio. Ze moesten vaak verhuizen voor z’n vaders werk. De<br />
liefde voor de luchtvaart kwam toen zijn vader hem meenam naar een luchtvaartshow. Hij was toen 2<br />
jaar. Toen hij 14 was, hadden ze een vaste woonplaats in Wapakoneta. Daar had hij allerlei baantjes,<br />
zelfs op het lokale vliegveld <strong>van</strong> Wapakoneta. Op 15 jarige leeftijd begon hij met vliegles. Op zijn<br />
zestiende verjaardag haalde hij zijn vliegbrevet. Leuk verjaardagscadeau!<br />
Wist je dat...<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> tot en met zijn 15e al 20 keer verhuisd is met zijn ouders?!<br />
De laatste keer gingen ze naar Wapakoneta.<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong><br />
5
Hoofdstuk 2: Carrière<br />
Voordat <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> bij de NASA (National Aeronautics and Space Administration) ging werken in<br />
1955 had hij ook andere beroepen zoals: gevechtspiloot en testpiloot.<br />
Gevechtspiloot<br />
Hij werd op 26 januari 1949 opgeroepen voor de marine. Op 16 augustus 1950, twee weken na zijn<br />
twintigste verjaardag werd hij een volledig gekwalificeerde marinepiloot.<br />
Z'n eerste dienst was bij het Fleet Aircraft Service Squadron 7 in San Diego. Twee maanden later werd<br />
hij toegewezen aan de Fighter Squadron 51.<br />
Op 5 januari 1951 maakte hij zijn eerste vlucht in een straaljager: een Grumman F9F2B Panther.<br />
Daarmee maakte hij z'n eerste landing op een vliegdekschip. Diezelfde week werd hij bevorderd <strong>van</strong><br />
adelborst tot vaandrig. (Adelborst en vaandrig zijn rangen bij de marine.) Die rang had hij gekregen<br />
<strong>van</strong>wege die landing op het vliegdekschip. Tegen het einde <strong>van</strong> de maand zette het vliegdekschip waarop<br />
hij werkte koers naar Korea. Daar werd hij ingezet als gevechtspiloot in de Koreaanse Oorlog.<br />
Testpiloot<br />
Na de Koreaanse Oorlog ging hij verder studeren in de luchtvaart, op de Purdue Universiteit. Nadat hij<br />
aan de Purde Universiteit was afgestudeerd, wilde hij testpiloot worden, dat was in 1955. Na enkele<br />
maanden als zodanig in Cleveland gewerkt te hebben, kreeg hij dezelfde functie bij de NASA op<br />
vliegbasis Edwards.<br />
6
gevechtsvliegtuig Bell X1B<br />
<strong>Armstrong</strong>s eerste vlucht was met de Bell X1B. Het ging niet zoals verwacht, want het neuswiel brak bij<br />
de landing. Dat was al 12 keer eerder gebeurd door een fout in het ontwerp. Op 22 maart 1959 vloog hij<br />
als copiloot in een Boeing B29 Superfortess.<br />
(Bijna) ongelukken<br />
<strong>Armstrong</strong> had nog wel meer (bijna) ongelukken. Bijvoorbeeld: op 20 april met een North American X15.<br />
Daar ging ook <strong>van</strong> alles mis, zoals bij de daling hield hij de neus <strong>van</strong> het raketvliegtuig te lang omhoog<br />
waardoor het raketvliegtuig als het ware omhoog stuiterde naar een hoogte <strong>van</strong> 43 kilometer. Hij vloog<br />
voorbij de landingsbaan met een snelheid <strong>van</strong>: 3.200 kilometer per uur. Het lukte hem pas na 64<br />
kilometer weer om te keren en veilig te landen. Bij het landen miste hij op een haar na een groepje<br />
Joshua bomen.<br />
<strong>Armstrong</strong> met de North American X15<br />
7
Hoofdstuk 3: Astronaut<br />
Er is geen duidelijk moment geweest wanneer <strong>Armstrong</strong> besloot om astronaut te worden, maar in 1958<br />
werd hij geselecteerd voor het project: “Man In Space Soonest”. Dat project had het doel om eerder een<br />
man in de ruimte te sturen dan de Russen. De Russen wilden graag als eerste een mens in de ruimte<br />
sturen om heel beroemd te worden, maar dat wilden de Amerikanen weer niet, want zij wilden ook<br />
beroemd worden! Uiteindelijk wonnen de Russen met dit programma.<br />
Op 29 november 1960 werd hij aangesteld als lid <strong>van</strong> de adviesgroep <strong>van</strong> piloten voor de Boeing X20<br />
DynaSoar. Die adviesgroep gaf advies (daarom de naam) aan de piloten <strong>van</strong> de Boeing X20. Dat was<br />
een experimenteel militair ruimte vliegtuig.<br />
Op 15 maart 1962 werd hij benoemd tot een <strong>van</strong> de zes pilootingenieurs die voor het eerst er mee<br />
mochten vliegen. In de maanden daarna riep men om een nieuwe astronautengroep voor de NASA op te<br />
richten. <strong>Armstrong</strong> werd enthousiast over het Apolloprogramma. Apollo was de naam <strong>van</strong> de raket(en)<br />
die werden gebruikt voor de maanlandingen. Hoewel de selectie voor de astronauten geheim was,<br />
verschenen er kranten waarin stond dat <strong>Armstrong</strong> de eerste burgerastronaut zou zijn. <strong>Armstrong</strong> werd<br />
op 13 September 1962 door de NASA gebeld om te vragen of hij officieel bij de NASA te willen werken.<br />
Hij zei zonder aarzeling ‘ja’.<br />
<strong>Armstrong</strong> in eerste soort ruimtepak<br />
8
Wist je dat..<br />
een burgerastronaut een astronaut is die geen militaire rang heeft?<br />
Hoofdstuk 4: Gemini 8 en 11<br />
Gemini 8<br />
<strong>Armstrong</strong> werd op 20 september 1965 aangesteld tot gezagvoerder <strong>van</strong> Gemini 8.<br />
Gemini was het tweede project <strong>van</strong> de NASA. (Het eerste project was het Mercury project.)<br />
De lancering was op 16 maart 1966. Het zou best gevaarlijk kunnen zijn, want ze moesten aan de<br />
onbemande Agena koppelen. Nadat de Agena met een Atlasraket gelanceerd werd, volgde de lancering<br />
<strong>van</strong> Gemini 8 ruim anderhalf uur later.<br />
De bemanningsleden <strong>van</strong> de Gemini 8 waren: <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> en David Scott. <strong>Armstrong</strong> was<br />
gezagvoerder en Scott copiloot. (Copiloten zijn hulp piloten, dat is ook zo bij een vliegtuig.)<br />
Er was een probleem met de radio waarmee ze contact hebben met Houston. (Houston is een plek waar<br />
veel radars zijn waarmee ze de raket kunnen volgen en waarmee ze contact kunnen houden met de<br />
raket.)<br />
Gemini 8 capsule in de Stille Oceaan<br />
Na ruim 6,5 uur in de ruimte zweven koppelde de Gemini 8 aan de Agena. Een ander probleem kwam na<br />
het koppelen. De capsule begon opeens om zijn as te draaien. <strong>Armstrong</strong> probeerde dit te stoppen maar<br />
9
dat lukte niet. Houston gaf ze de opdracht om de stuwraketten uit te schakelen en over te gaan op RCS.<br />
(Reentry Control System.)<br />
Toen dat systeem was aangezet konden ze veilig terug naar de aarde.<br />
De ruimtereis zou 75 uur duren met 55 draaiingen om de aarde. Uiteindelijk duurde de missie maar 11<br />
uur. En de ruimtewandeling <strong>van</strong> Scott ging ook niet door.<br />
Wist je dat...<br />
Een ruimte wandeling niet wandelen is in de ruimte maar dat je aan een dikke kabel vast zit en dan door de<br />
ruimte zweeft?<br />
Gemini 11<br />
In laatste vlucht in het Gemini programma voor <strong>Armstrong</strong> was hij ver<strong>van</strong>gend commandantpiloot voor de<br />
Gemini 11. Twee dagen na de landing <strong>van</strong> de Gemini 8 kreeg hij dit te horen. Hij had al twee<br />
trainingsvluchten uitgevoerd en was daarom erg kundig.<br />
De lancering was op 12 september 1966. <strong>Neil</strong> ging zelf niet de ruimte in maar moest in Houston contact<br />
houden met de raket. Aan boord <strong>van</strong> de Gemini 11 zaten Pete Conrad en Dick Gordon. De missie verliep<br />
zonder problemen.<br />
10
Hoofdstuk 5: Apollo project<br />
Na het Gemini project kwam het Apollo project. <strong>Armstrong</strong> werd benoemd tot de commandant <strong>van</strong> het<br />
ver<strong>van</strong>gingsteam voor de Apollo 8.<br />
Op 23 december 1968 toen de Apollo 8 om de maan vloog werd hem de positie aangeboden voor de<br />
commandant <strong>van</strong> de Apollo 11 missie waarbij voor het eerst een bemande maanlanding zou worden<br />
uitgeprobeerd.<br />
De bemanning voor de Apollo 11 bestond uit <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong>, Buzz Aldrin en Michael Collins.<br />
In een bijeenkomst, die pas publiek werd na de publicatie <strong>van</strong> <strong>Armstrong</strong>s biografie in 2005, werd aan<br />
<strong>Armstrong</strong> gevraagd of Aldrin ver<strong>van</strong>gen moest worden door Jim Lovell.<br />
De volgende dag zei <strong>Armstrong</strong> dat hij Aldrin wilde houden. Als reden gaf hij dat hij altijd goed had<br />
kunnen samenwerken met Aldrin. Een ver<strong>van</strong>ging <strong>van</strong> Jim Lovell zou ook betekenen dat Lovell de laagste<br />
rang zou hebben in de capsule. Hij zij ook dat de voormalige commandant <strong>van</strong> Gemini 12 het recht heeft<br />
om volgende keer weer commandant te zijn.<br />
Apollo 11 (saturnus v)<br />
11
Hoofdstuk 6: Maanlanding<br />
In maart 1969 besloot de NASA dat <strong>Armstrong</strong> de eerste mens op de maan zou zijn. Dat kwam vooral<br />
omdat de leiding hem als iemand zonder een groot ego. (iemand met een groot ego is iemand die<br />
zichzelf ergens heel goed in vind, een opschepper dus.)<br />
Er werd ook in een persconferentie de maanlander als reden gegeven waarom <strong>Armstrong</strong> de eerste man<br />
op de maan zou zijn:<br />
Ten eerste omdat want het luik zich opent naar de rechterkant in de binnenkant, daar zit dan Aldrin<br />
zodat het lastig voor hem zou zijn om als eerste naar buiten te gaan.<br />
Ten tweede omdat de mensen vonden dat de commandant als eerst naar buiten moest gaan.<br />
De lancering <strong>van</strong> de Apollo was op 16 juli 1969. <strong>Armstrong</strong> hartslag bereikte 110 slagen per minuut! (De<br />
normale hartslag <strong>van</strong> een mens is rond de negentig slagen per minuut) De capsule was trouwens ruim<br />
vergeleken bij de Gemini capsules. De astronauten konden zich vrij bewegen. Dat werd ook gezien als<br />
een <strong>van</strong> de mogelijkheden dat niemand ruimteziek werd. Nu zou je je afvragen: ruimteziek, dat kan toch<br />
niet? Maar ja ook in de ruimte kun je ziek worden. Ruimteziek is dat je heel misselijk wordt en gaat<br />
overgeven.<br />
Na een reis <strong>van</strong> 3 tot 5 dagen bereikten ze de maan. Collins bleef achter in het ruimtevaartuig Colombia,<br />
en <strong>Armstrong</strong> en Aldrin daalden af <strong>van</strong> de maanlander de Eagle. Twee minuten en 21 seconden (ik zeg<br />
er ook secondes bij, want in dit soort gevallen zijn die heel belangrijk) voor de landing nam <strong>Armstrong</strong> de<br />
bediening <strong>van</strong> de Eagle over omdat de automatische piloot dreigde te gaan landen in een gebied vol<br />
kleine kraters en rotsblokken zo groot als personenauto’s. <strong>Armstrong</strong> zette hem neer op een vlak gebied<br />
enkele honderden meters verderop.<br />
De landing vond plaats op 20:17:39 UTC 20 juli 1969.<br />
<strong>Armstrong</strong> (of Aldrin) komt de ladder af.<br />
13
6 uur en 40 minuten later begon <strong>Armstrong</strong> de maanwandeling.<br />
Op het vluchtplan stond dat ze voor de maanlanding 5 uur rust zouden hebben. <strong>Armstrong</strong> zei echter dat<br />
hij eerder in de avond de maanwandeling wilde maken. Hij overtuigde Houston dat hij en Aldrin toch niet<br />
konden slapen. Dat gebeurde en ze maakten zich klaar voor de maanlanding. Onderaan de ladder zei<br />
<strong>Armstrong</strong> de beroemde worden:<br />
"That's one small step for [a] man, one giant leap for mankind."<br />
Dat betekent:“het is een kleine stap voor de mens, maar een enorme stap voor de mensheid.” Dit waren<br />
de beroemdste woorden <strong>van</strong> de eeuw.<br />
De ‘a’ staat tussen haakjes omdat er uit onderzoek blijkt dat <strong>Armstrong</strong> de ‘a’ is vergeten uit te spreken<br />
bij die zin. Ze wisten het een hele tijd niet zeker maar <strong>Armstrong</strong> heeft uiteindelijk toegegeven dat hij de<br />
‘a’ vergeten moet zijn. Na ongeveer een kwartier kwam ook Aldrin naar buiten.<br />
Wist je dat...<br />
voetafdrukken <strong>van</strong> de astronauten altijd te zien blijven?<br />
Omdat er geen wind op de maan is kan er geen stof opdwarrelen en dus blijven de voetafdrukken.<br />
Op de maan was het geen vakantie of zo, het was echt een missie. Ze moesten bijvoorbeeld<br />
maanstenen meenemen en foto’s maken, maar het officieelst was toch wel het planten <strong>van</strong> de vlag <strong>van</strong><br />
de Verenigde Staten. Die zette ze daar neer als aandenken dat de mens daar is geweest.<br />
Terwijl de astronauten aan het werk waren, kregen ze opeens een telefoontje <strong>van</strong> president Richard<br />
Nixon. Hij zij dat het het meest historische telefoontje was <strong>van</strong>uit het Witte Huis. (Ik ben het met hem<br />
eens trouwens.)<br />
Wist je dat...<br />
<strong>Armstrong</strong> 2 uur en 31 minuten door bracht op de maan? En Aldrin 2 uur en 16 minuten?<br />
Nadat <strong>Armstrong</strong> en Aldrin teruggekeerd waren naar de maanlander, bleek dat er waarschijnlijk iemand<br />
met z’n ruimtepak tegen een schakelaar aangestoten moest zijn. Moest dat nou net de schakelaar zijn<br />
om op te kunnen stijgen. (zie filmpje, link staat in hoofdstuk 7.) Ze repareerden de schakelaar met een<br />
deel <strong>van</strong> een pen en konden opstijgen. Even later koppelden ze aan het moederschip Colombia en<br />
landden ze veilig in de Stille Oceaan. Daar werden ze opgehaald door een marineschip.<br />
14
Toen ze aan land kwamen werden ze welkom geheten door president Richard Nixon. Hij kon de<br />
astronauten alleen niet een hand schudden omdat ze buitenaardse ziektes konden hebben. Daarom<br />
zaten ze afgesloten in een hornet. (zie foto)<br />
<strong>Armstrong</strong>, Aldrin en Collins in een hornet<br />
Een hornet is een afgesloten ruimte voor de astronauten die net terug zijn <strong>van</strong> (in dit geval <strong>van</strong> de maan)<br />
andere hemellichamen, om het zo netjes te zeggen. ;)<br />
Ze hadden geen buitenaardse ziektes opgelopen.<br />
Wist je dat...<br />
de keren dat mensen op de maan zijn geweest er nooit iemand was die een ziekte had opgelopen?<br />
<strong>Armstrong</strong> maakte na zijn missie met de Apollo 11 bekend dat hij geen plannen had voor nog een<br />
ruimtevlucht.<br />
Na zijn vlucht maakte hij een aantal reizen naar andere landen om daar gehuldigd te worden. Dit<br />
gebeurde ook in Rusland. In de SovietUnie om precies te zijn. Daar werden alle raketten gemaakt en<br />
ook gelanceerd <strong>van</strong> de rivalen, die rivaal was Rusland dus.<br />
Wist je dat...<br />
15
er maar twaalf mensen op de maan zijn geweest?<br />
Hoofdstuk 7: Na de ruimtevaart<br />
Nadat hij besloten had niet meer de ruimte in te gaan, werd <strong>Neil</strong> voorzitter <strong>van</strong> de NASA.<br />
Dat bleef hij tot 1971. Hij nam toen officieel ontslag.<br />
Na de NASA heeft hij gewerkt op de universiteit <strong>van</strong> Cincinnati. Daar was hij professor. Hij werkte daar 8<br />
jaar.<br />
Daarna was hij voorzitter <strong>van</strong> een bedrijf dat ging over de luchtvaarttechniek.<br />
Daarna werd hij vice voorzitter <strong>van</strong> de commissie dat het ongeluk met de Space Shuttle “Challenger”<br />
onderzocht. Dit was in 1986. Hij ging daarna met pensioen.<br />
Meer dan 10 jaar geleden, stopte <strong>Armstrong</strong> met handtekeningen zetten. Waarom? Hij kwam er achter<br />
dat mensen met spullen waar zijn handtekening op zat voor duizenden dollars werden verkocht. En dat<br />
wilde hij niet.<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong><br />
16
Hoofdstuk 8: Overlijden<br />
<strong>Armstrong</strong> kreeg op 7 augustus 2012 een operatie aan het hart. Dit moest omdat bleek dat <strong>Armstrong</strong>’s<br />
kransslagader verstopt zat. Hij overleed aan die verstopte kransslagader op 25 augustus 2012.<br />
Op 31 augustus hield de familie <strong>van</strong> <strong>Armstrong</strong> een bijeenkomst. Daarbij waren onder andere Aldrin en<br />
Collins, zijn collega's <strong>van</strong> de Apollo 11, John Glenn, Jim Lovell, William Anders en Eugene Cernan.<br />
Op 14 september werd de as <strong>van</strong> <strong>Armstrong</strong>’s lichaam <strong>van</strong>af zijn vliegdekschip uitgestrooid in de<br />
Atlantische Oceaan. Dat wou <strong>Armstrong</strong> omdat hij lang en trouw bij de marine heeft gewerkt. Dit was<br />
dus heet “een zeemansgraf”. Daarbij liet hij zijn vrouw en twee kinderen achter. (Eigenlijk twee vrouwen,<br />
want hij heeft er twee gehad.)<br />
Wist je dat...<br />
<strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong> in totaal 8 dagen, 14 uur, 12 minuten en 30 seconden in de ruimte is geweest?<br />
<strong>Armstrong</strong>s standbeeld<br />
op: http://jeugdjournaal.nl/item/410781eerstemanopdemaanoverleden.html<br />
zie je een filmpje <strong>van</strong> het jeugdjournaal over <strong>Armstrong</strong><br />
17
en op: http://nos.nl/artikel/418937asarmstronguitgestrooidopzee.html<br />
zie je een filmpje over het uitstrooien <strong>van</strong> de as <strong>van</strong> <strong>Neil</strong> <strong>Armstrong</strong>.<br />
Bronnen<br />
Internet<br />
http://nl.wikipedia.org/wiki/<strong>Neil</strong>_<strong>Armstrong</strong>#<strong>Armstrong</strong>_aangesteld_als_eerste_Maanwandelaar<br />
http://awesometalks.wordpress.com/page/2/<br />
http://ceas.uc.edu/about/neilarmstrongremembered.html<br />
http://www.nasa.gov/centers/glenn/about/bios/neilabio.html<br />
http://www.biography.com/people/neilarmstrong9188943<br />
http://jeugdjournaal.nl/item/410781eerstemanopdemaanoverleden.html<br />
http://nos.nl/artikel/418937asarmstronguitgestrooidopzee.html<br />
http://space.about.com/od/astronautbiographies/a/Biographyof<strong>Neil</strong><strong>Armstrong</strong>.htm<br />
http://www.astroblogs.nl/2009/02/27/obamavskeerterugnaardemaanin2020/<br />
Films<br />
When We Left Earth: The NASA Missions (aflevering 3)<br />
Boeken<br />
De maan, geschreven door Carl Koppeschaar<br />
Kleine ruimtevaartgids door Govert Schilling<br />
18