Rapport bodemkundig hydrologisch onderzoek - herinrichting Peize

4.4 Oude kleigronden
Oude kleigronden zijn minerale gronden die tussen 0 en 80 cm - mv. voor meer dan de helft van
hun dikte uit oude klei bestaan. De klei is van pleistocene oorsprong. In het landinrichtingsgebied
Peize betreft het keileem en potklei. De gronden mogen geen moerige bovengrond of moerige
tussenlaag hebben. De totale oppervlakte aan oude kleigronden bedraagt ca. 93 ha (tabel 5). Op
basis van verschil in samenstelling en oorsprong hebben we de oude kleigronden onderverdeeld in
keileemgronden en potkleigronden.
Tabel 5 Oppervlakteverdeling van de oude kleigronden
en zeekleigronden
Benaming
Oppervlakte
Legenda-eenheid
subgroep (ha) Code Oppervlakte (ha)
Keileemgronden 48.9 KX 48.9
Potkleigronden 43.8 KP 43.8
Totaal oude kleigronden 92.7
Zeekleigronden (poldervaaggronden) 1.2 Mn74C 1.2
Totaal zeekleigronden 1.2
Keileemgronden
Keileemgronden zijn oude kleigronden waarbij de keileem binnen 40 cm – mv. begint en doorloopt
tot ten minste 80 cm – mv. De keileemgronden die hoofdzakelijk voorkomen ten zuiden en ten
oosten van Altena beslaan een oppervlakte van bijna 49 ha. Door de stagnerende werking van
keileem staan de gronden bekend als ‘natte gronden’. Veelal bestaat de bovengrond uit humeus,
sterk lemig, matig fijn zand. Op ongeveer 30 cm – mv. begint de keileem, die meestal in het begin
zandig is. Ook in de diepere ondergrond wordt de keileem regelmatig onderbroken door lagen
zandige keileem of keizand. De keileem is veelal grijs van kleur met oranjebruine roestvlekken.
Naar beneden toe wordt de keileem geleidelijk iets slapper en wordt de keileem vaak grijsblauw van
kleur. Ten oosten van Altena gaat op veel plaatsen de keileem binnen 120 cm – mv. over in potklei.
Potkleigronden
Potkleigronden zijn oude kleigronden waarbij de potklei binnen 40 cm – mv. begint en doorloopt tot
ten minste 80 cm – mv. De potkleigronden die hoofdzakelijk voorkomen ten noorden en ten westen
van Altena en ten westen van Peize beslaan een oppervlakte van bijna 44 ha. De potkleigronden zijn
door de zeer slechte doorlatendheid net zo nat of nog natter dan de keileemgronden. Veelal bestaat
de bovengrond uit humeus, sterk lemig, kleihoudend fijn zand. Op ongeveer 30 cm – mv. begint de
potklei, die soms in het begin iets zandig is door de aanwezigheid van dunne en fijne zandlaagjes.
Binnen 80 cm – mv. bestaat de potklei veelal uit grijze, roestige, zeer zware, plastische klei. Met het
toenemen van de diepte wordt de klei donkerder van kleur door een iets hoger organischestofgehalte.
In het verleden is plaatselijk potklei weggegraven voor de steenbakkerij. Door het
zorgvuldig dichtmaken van de kleiputten en het egaliseren zijn deze locaties in het veld moeilijk te
herkennen.
48 Alterra-rapport 1233