Artikel De zoektocht naar boerderij Middel Gerven - Historisch ...

gevolge van inflatie en muntontwaardingen dramatisch gedaald, zodat ze na verloop van tijd
niet meer dan een symbolische betekenis hadden gekregen. In het overzicht uit 1713 zijn
delen van volschuldige, gevrijde en leengoederen cijnsplichtig. Verpachting was een
modernere vorm van grondbezit.
Middeleeuws Gerven
Op grond van voorgaande analyse heeft Gerven en de boerderij Middel Gerven een
middeleeuwse oorsprong. Ooit ontstaan als één boerderij Gerwerdingen en vervolgens in de
10 e eeuw afgesplitst in twee boerderijen (Middel- en Groot Gerven) die later werden verdeeld
tussen de kloosters Paderborn en Elten 29 . De voormalige boerderij Gagelwijk 30 en de
inmiddels verdwenen boerderij Klein Gagelwijk 31 zijn zeer waarschijnlijk afsplitsingen van
respectievelijk Middel Gerven en Gagelwijk. Het Eltens goed Klein Gerven of De Keut is een
17 e -eeuwse afsplitsing van Groot Gerven. Mogelijk zijn de boerderijen Groot en Klein
Koestapel ook afsplitsingen van het Eltense Groot Gerven (zie figuur 7).
Figuur 7: Schematische weergave van de mogelijke herkomst van de bestaande boerderijen in
Gerven.
Om de middeleeuwse oorsprong van de boerderij Middel Gerven nader te onderbouwen is
een verkennend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd 32 . Op grond van o.a. het 19 e -eeuws
kaartmateriaal (De Man, 1803) zijn op de vermoedelijke locatie van Middel Gerven
grondboringen uitgevoerd om inzicht te krijgen in de bodemopbouw en eventueel aanwezige
artefacten als (resten van) bakstenen, aardewerk, etc.
Tijdens het veldwerk is in het noordoostelijk deel van het bosje (zie figuur 8) puin in de
bodem aangetroffen. De positie van dit gebied komt vrijwel overeen met de ligging van
Middel Gerven op de kaart van De Man uit 1803. Het gaat hier zeer waarschijnlijk om resten
(fundamenten) van de boerderij of bijgebouwen van de boerderij Middel Gerven 33 . Op enkele
29
Een vergelijkbare situatie wordt door F. van Dooren beschreven rond de Paderbornse en Eltense boerderijen
Erental in de buurtschap Slichtenhorst bij Nijkerk, maar geldt voor meerdere boerderijen (bijvoorbeeld Groot
en Klein Steenler bij Nijkerk), F. van Dooren (1986).
30 e
De boerderij werd na een brand aan het einde van de 19 eeuw verwoest en aanvankelijk tot
boswachterswoning en later tot moderne woning omgebouwd.
31 e
Klein Gagelwijk wordt één keer vermeld op een inkomstenlijst uit de 17 eeuw (Kelnarij-archief, inv.nr. 37h)
32
Voorjaar 2012, in samenwerking met de regio archeoloog van Regio Noord Veluwe, dhr. M. Wispelweij.
33 e e
Dit zal mogelijk de 17 - 18 -eeuwse situatie weergeven wat (sterk) kan afwijken van de (laat) middeleeuwse
situatie.
Peter Bijvank mei 2012 8