Basiskennis calculatie - Nti

BKC 

Basiskennis calculatie 

Antwoordenboek 

drs. H.H. Hamers 

drs. W.J.M. de Reuver

BKC 

Basiskennis calculatie 


drs. H.H. Hamers 

drs. W.J.M. de Reuver

Dit antwoordenboek behoort bij het studieboek BKC - Basiskennis calculatie, ISBN 978-90-415-0953-6. 

Lay-out en opmaak 

NTI DTP Studio, Leiden 

2e druk, september 2012 

ISBN 978-90-415-0959-8 

© 2008, Educatief bv, Leiden 

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een 

geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, 

mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier dan ook, zonder voorafgaande 

toestemming van de uitgever.

Inhoud 

1 Elementaire berekeningen ............................................................................................................................................................................................................................................1 

2 Vreemde valuta .........................................................................................................................................................................................................................................................................................5 

3 Goederenhandel ....................................................................................................................................................................................................................................................................................7 

4 Verzekeringen ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................11 

5 Kostensoorten .........................................................................................................................................................................................................................................................................................15 

6 Enkelvoudige en samengestelde interest .............................................................................................................................................................................17 

7 Variabele en constante kosten en de break-even omzet ..................................................................................................................21 

8 De opslagmethode .......................................................................................................................................................................................................................................................................25 

9 De delingscalculatie-methode .........................................................................................................................................................................................................................33 

10 Fabricage- en commerciële kostprijs & bedrijfsresultaat ................................................................................................................39 

11 Statistiek ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................45 

12 Enkelvoudige indexcijfers ...........................................................................................................................................................................................................................................53 

Cases ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................61 


III

IV BKC - Basiskennis calculatie

1 Elementaire berekeningen 

1-1 De opmerking moet zijn: ‘De nettowinst is gelijk aan de brutowinst min de overige kosten’. De 

overige kosten zijn gelijk aan de bedrijfskosten exclusief de inkoopprijs van de omzet. 

1-2 De verkoopprijs inclusief de btw (de prijs die de consument moet betalen). 

1-3 Afschrijvingen en desinvesteringen. 

1-4 afzet = omzet 

verkoopprijs per product 

1-5 Het eerste deel van de zin is onjuist; de btw wordt berekend over de toegevoegde waarde. Het 

btw-systeem is in de plaats gekomen van het systeem waarbij de belasting werd berekend over de 

omzet. 

1-6 a. 1.380 

b. 369,44 

c. 418 

d. 255,2 

1-7 a. € 280.000 - € 216.000 = € 64.000 

b. € 64.000 × 100% = 29,6% van de inkoopprijs 

€ 216.000 

€ 64.000 × 100% = 22,9% van de verkoopprijs 

€ 280.000 

c. € 64.000 - € 42.000 = € 22.000 

d. € 22.000 × 100% = 10,2% van de inkoopprijs 

€ 216.000 

€ 22.000 × 100% = 7,9% van de verkoopprijs 

€ 280.000 


1

1-8 a. 120 × € 340 = € 408 

100 

b. De brutowinst bedraagt € 408 - € 340 = € 68. In procenten van de verkoopprijs is dat: 

€ 68 

× 100 = 16⅔% 

€ 408 

c. 20 × 100% = 16⅔% 

120 

1-9 a. € 130.000 × 100% = 20% 

€ 650.000 

b. € 130.000 × 100% = 25% 

€ 650.000 - € 130.000 

c. 20 = 20 = 20% onder het honderd 

80 100 - 20 

d. € 680.000 - € 650.000 × 100% = 4,6% 

€ 650.000 

e. € 140.000 - € 130.000 × 100% = 7,7% 

€ 130.000 

1-10 a. verkoopprijs exclusief omzetbelasting: 100% 

omzetbelasting: 19% + 

verkoopprijs inclusief omzetbelasting: 119% = € 761,60 

verkoopprijs exclusief omzetbelasting: 100 × € 761,60 = € 640 

119 

b. De brutowinst is € 640 = € 400 = € 240. 

Dit is € 240 × 100% = 60% van de inkoopprijs 

€ 400 

c. De consumentenprijs is gelijk aan de verkoopprijs inclusief omzetbelasting = € 761,60 

2 BKC - Basiskennis calculatie

1-11 a. brutowinst = omzet (exclusief omzetbelasting) - inkoopwaarde omzet 

omzet exclusief omzetbelasting = 100 × € 416.500 = € 350.000 

119 

brutowinst = € 350.000 - € 250.000 = € 100.000 

b. € 100.000 × 100% = 40% 

€ 250.000 

c. ontvangen omzetbelasting: 19% × € 350.000 = 

of: € 416.500 - € 350.000 = € 66.500 

€ 66.500 

betaalde omzetbelasting : 19% × € 260.000 = € 49.400 

af te dragen omzetbelasting: € 17.100 

1-12 € 24 × 1,04 4 = € 24 × 1.16985856 = € 28,08 

1-13 a. € 5.000 × 1,03 = € 5.150 

b. € 5.150 × 1,03 = € 5.304,50 

of 

€ 5.000 × 1,032 = € 5.000 × 1,0609 = € 5.304,50 

c. € 5.000 × 1,039 = € 5.000 × 1,304773184 = € 6.523,87 

1-14 a. beginvoorraad: 12.500 stuks 

productie: ..... 

..... 

+ 

afzet: 100.000 stuks 

eindvoorraad: 4.000 stuks - 

productie in januari 2013: 4.000 + 100.000 - 12.500 = 91.500 stuks 

b. beginvoorraad: 11.500 kg 

inkoop: ..... 

..... 

+ 

verbruik: 91.500 × 5 kg = 457.500 kg - 

eindvoorraad: 14.000 kg 

inkoop: 14.000 + 457.500 - 11.500 = 460.000 kg 


3

1-15 balans per 1 januari 2012: € 2.500.000 

investeringen in 2012: € ..... + 

4 BKC - Basiskennis calculatie 

€ ..... 

afschrijvingen: € 450.000 - 

€ ..... 

desinvesteringen: € 100.000 - 

balans per 31 december 2012: € 2.550.000 

investeringen in 2012: € 2.550.000 + € 100.000 + € 450.000 - € 2.500.000 = € 600.000 

1-16 a. januari februari 

beginvoorraad: 15.000 stuks 19.000 stuks 

productie: ..... + ..... + 

..... ..... 

afzet: 

gewenste 

eindvoorraad: 

30.000 stuks - 38.000 stuks - 

50% × 38.000 = 19.000 stuks 50% × 44.000 = 22.000 stuks 

productie in januari: 

productie in februari: 

19.000 + 30.000 - 

22.000 + 38.000 - 19.000 = 41.000 stuks 

15.000 = 34.000 stuks 

b. beginvoorraad: 40% × 34.000 × 2 = 27.200 liter 

in te kopen: ..... + 

..... 

nodig voor de productie in januari: 34.000 × 2 = 68.000 liter - 

gewenste eindvoorraad: 40% × 41.000 × 2 = 32.800 liter 

in te kopen: 32.800 + 68.000 - 27.200 = 73.600 liter

2 Vreemde valuta 

2-1 17 

2-2 Rekeneenheid; ruilmiddel en spaarmiddel 

2-3 Een groter risico dat de valuta in waarde zal gaan dalen. 

2-4 € 200 × 1,21 = $ 242 

2-5 $ 123 = € 86,01 

1,43 

2-6 a. $ 2.356,60 = € 1.947,60 

1,21 

b. £ 1.651,20 = € 2.144,42 

0,77 

c. Zw.fr. 870,50 = € 770,36 

1,13 

d. D.Kr. 1.225,30 = € 187,35 

6,54 

e. Z.Kr. 1.680,10 = € 215,12 

7,81 

f. N.Kr. 922 = € 138,86 

6,64 

2-7 a. USD 3.750,60 = € 2.622,80 

1,43 


5

. GBP 1.250,50 = € 1.389,44 

0,90 

c. CHF 220,80 = € 169,85 

1,30 

d. DKK 1.646,30 = € 203 

8,11 

e. SEK 1.112,75 = € 114,83 

9,69 

f. NOK 25,50 = € 3,09 

8,24 

2-8 a. € 3.650 × USD 1,21 = USD 4.416,50 

b. € 3.650 × GBP 0,77 = GBP 2.810,50 

c. € 3.650 × CHF 1,13 = CHF 4.124,50 

d. € 3.650 × DKK 6,54 = DKK 2.387,10 

e. € 3.650 × SEK 7,81 = SEK 28.506,50 

f. € 3.650 × NOK 6,64 = NOK 24.236 

2-9 GBP 400 = 

0,77 

NOK 16.200 = 

6,64 

€ 519,48 


€ 2.439,80 + 

€ 2.959,28 

2-10 € 1500 × CHF 1,13 = CHF 1.695

3 Goederenhandel 

3-1 De verpakking (emballage) 

3-2 Dit is het gewicht van de normale verpakking. 

3-3 Een korting op het gewicht voor, tijdens het vervoer opgelopen, lichte beschadigingen aan de 

goederen. 

3-4 Een korting die wordt toegepast, wanneer er een grote hoeveelheid tegelijk wordt aangekocht. 

3-5 Franco huis en free on board (FOB) 

3-6 a. brutogewicht: 7.610 kg 

extratarra 2%: 152 kg - 

7.458 kg 

tarra 3%: 224 kg - 

7.234 kg 

rafactie 1%: 72 kg - 

nettogewicht: 7.162 kg 

b. brutogewicht: 7.610 kg 

extratarra 2%: 152 kg - 

7.458 kg 

tarra 3%: 223,5 kg - 

7.234,5 kg 

rafactie 1%: 72,5 kg - 

nettogewicht: 7.162 kg 

3-7 1.405 kg à € 2,82 = € 3.962,10 

rabat 1⅛%: € 44,57 - 

€ 3.917,53 

contant ¾%: € 29,38 - 

€ 3.888,15 

btw 19%: € 738,75 + 

€ 4.626,90 


7

3-8 bruto: 5.132 kg 

tarra 3%: 154 kg 

netto: 4.975 kg à € 184 per 50 kg = € 18.319,04 


af: rabat 1% = € 183,19 

€ 18.135,85 

af: 1% contant = € 181,36 

€ 17.954,49 

bij: btw 19% = € 3.411,35 

inkoopbedrag: € 21.365,84 

3-9 te betalen btw: 19% × € 656.016 = € 124.643,04 

te vorderen btw: 

19 

× € 349.562,50 = 

119 

€ 55.812,50 

6 

× € 105.000 

106 

= € 5.943,40 

19 

× € 1.747,81 

119 

= € 279,06 

€ 62.034,96 

af te dragen: € 124.643,04 - € 62.034,96 = € 62.608,08 

3-10 a. exclusief btw 122 × € 26,50 = € 32,33 

100 

inclusief btw 1,19 × € 32,33 = € 38,47 

b. De brutowinst bedraagt € 32,33 - € 26,50 = € 5,83 

In procenten van de verkoopprijs 5,83 × 100% = 18,0% 

32,33 

c. De verkoopprijs exclusief btw 100 × € 41,65 = € 35 

119 

De winst wordt € 35 - € 26,50 = € 8,50 

percentage 8,50 × 100% = 32,1% 

26,50

d. percentage 8,50 × 100% = 24,3% 

35 

3-11 30 kratten bruto: 16.300 kg 

tarra 30 × 19 kg: 570 kg 

netto: 15.730 kg à NOK 3.050/100 kg = NOK 479.765 

korting ¾ %: NOK 3.598,24 - 

NOK 476.166,76 

vracht: NOK 2.730 - 

de koper betaalt de verkoper: NOK 473.436,76 

en aan vrachtkosten: NOK 2.730 + 

totaal: NOK 476.166,76 

3-12 a. 150 stuks Excellent à € 50 per stuk: € 7.500 

150 stuks Elegant à € 40 per stuk: € 6.000 

200 stuks Perfect à € 25 per stuk: € 5.000 

€ 18.500 

contant 1½%: € 277,50 - 

€ 18.222,50 

omzetbelasting 19%: € 3.462,28 + 

€ 21.684,78 

NOK 473.436,76 

b. vracht Groningen - Den Haag 2 × 241 km = 482 km à € 2: € 964 

omzetbelasting 19%: € 183,16 + 

+ 

€ 1.147,16 


9


4 Verzekeringen 

4-1 Tussen de verzekeringsmaatschappij (assuradeur of verzekeraar) en de verzekerde (verzekeringsnemer 

of premiebetaler). 

4-2 Schadeverzekeringen en sommenverzekeringen. 

4-3 Agenten en makelaars. 

4-4 De waarde van de verzekerde goederen vlak voordat er schade optreedt. 

4-5 Onderverzekeringsbreuk = verzekerde waarde/gezonde waarde 

4-6 a. premie 1½‰ over € 350.000: € 525 

poliskosten: € 75 + 

€ 600 

assurantiebelasting 9,7%: € 58,20 + 

te betalen door verzekerde: € 658,20 

b. premie: € 525 

provisie 20% × € 525: € 105 - 

af te dragen aan de assuradeur: € 420 

4-7 a. premie 3‰ van € 350.000: € 1.050 

poliskosten: € 35 + 

€ 1.085 


te betalen eerste jaar: € 1.190,25 

b. premie: € 1.050 


te betalen volgende jaren: € 1.151,85 

c. premie: € 1.190,25 

provisie 1‰ van € 350.000: € 350 - 

door agent af te dragen eerste jaar: € 840,25 


11

d. premie: € 1.151,85 

incassopremie 12½%: € 131,25 - 

door agent af te dragen volgende jaren: € 1.020,60 

4-8 a. onderverzekeringbreuk: 600.000 = 2 

900.000 3 

b. uitkering 2/3 van € 340.000 = € 226.666,67 

4-9 voorraad op 23-01: 160.000 kg 

inkoop van 23-01 tot 28-01: 40.000 kg - 2.500 kg = 37.500 kg + 

197.500 kg 

verkoop van 23-01 tot 28-01: 60.000 kg - 5.000 kg = 55.000 kg - 

op 29-01 moet aanwezig zijn: 142.500 kg 

er is aanwezig: 80.000 kg - 

schade: 62.500 kg 

62.500 kg à € 6,75 per × ½ kg = € 843.750 

4-10 a. voorraad 1 januari 2011: € 480.947,83 

mutaties van 1 januari t/m 14 februari 2011: 

inkopen: € 389.475,90 

inkoopretouren: € 8.954,70 - 

€ 380.521,20 + 

€ 861.469,03 

verkopen op rekening 100 × € 39.789,50 = 

135 


€ 29.473,70 

contante verkopen 100 × 100 × € 513.841,06 = 

119 135 

€ 319.851,27 + 

gezonde waarde: 

€ 349.324,97 - 

€ 512.144,06

. gezonde waarde: 

inkoopwaarde van de onbeschadigde goederen: 

€ 512.114,06 

100 100 

× × € 89.472,69 = 

119 135 

opbrengst beschadigde goederen: 

€ 55.694,17 

100 

× € 21.954,82 = 

119 

€ 18.449,43 

voorraad beschadigde goederen: € 4.976 + 

€ 79.119,60 - 

schade op de goederenvoorraad: € 433.024,46 

4-11 a. voorraad op 1 januari 2011: 

mutaties van 1 januari t/m 3 februari 2011: 

€ 557.650 

bij: inkopen: € 427.654,50 

retourgezonden: € 6.225 - 

€ 421.429,50 + 

€ 979.079,50 

af: verkopen op rekening 100 × € 51.676,50 = 

150 

contante verkopen 100 × 100 × € 577.020,95 = 

119 150 

retourgenomen 100 × 100 × € 799,90 = 

119 150 

€ 34.451 

€ 323.261,04 + 

€ 357.712,04 

€ 448,12 - 

€ 357.263,92 - 

gezonde waarde: € 621.815,58 

b. gezonde waarde: € 621.815,58 

af: inkoopwaarde onbeschadigde goederen: 

100 100 

× × € 97.410,55 = 

119 150 

€ 54.571,74 

opbrengst beschadigde goederen: 100 × € 16.341,15 = € 

119 

13.732,06 

overgebleven beschadigde goederen: € 2.159 + 

€ 70.462,80 - 

schade aan de goederenvoorraad: € 551.352,78 


13


5 Kostensoorten 

5-1 a. De kostprijs is de som van de toegestane (of standaard) kosten, meestal berekend per een- 

heidproduct. 

b. Kosten vormen de geldswaarde van de opgeofferde productiemiddelen. 

5-2 • Grond- en hulpstoffen 

• Arbeid 

• Duurzame productiemiddelen 

• Diensten van derden 

• Grond 

• Belastingen 

• Interestkosten 

5-3 a. Interest is geen afzonderlijke kostensoort. Interest is onverbrekelijk verbonden met de andere 

kostensoorten. 

b. Ja, ook nu is het een vergoeding voor het ter beschikking stellen van vermogen. 

5-4 • Bij de grond als vestigingsplaats: interest + belasting. 

• Bij extractieve processen: interest + belastingen + afschrijving. 

5-5 Banken, verzekeringen, KPN, elektriciteit, gas, vemen enzovoort. 

5-6 De kostprijsverhogende belastingen, zoals invoerrechten, accijnzen en dergelijke. 

5-7 • Vennootschapsbelasting die geheven wordt over de winst van een nv en dergelijke. 

• Inkomstenbelasting, die geheven wordt van het inkomen van eigenaars uit eenmanszaken, 

vof enzovoort. 

5-8 De btw behoort niet tot de kostprijs, omdat deze belasting volledig door de consument moet 

worden betaald en dus niet tot de kosten voor de onderneming wordt gerekend. 

5-9 a. Omdat de btw door de consument wordt gedragen, ondervindt de ondernemer noch voodeel, 

noch nadeel van een verhoging van het percentage. 

b. De prijs die de consument moet betalen wordt hoger. De koopkracht van de consument 

neemt af, waardoor de consument minder artikelen kan kopen. 


15

5-10 De belasting op gouden en zilveren sieraden is accijns. 

5-11 De werknemer te beschermen tegen de geldelijke gevolgen van ziekte of ongeval. 

5-12 De zorgverzekeringswet betaalt bij ziekte van de werknemer/niet-werknemer of zijn gezinsleden 

de kosten van de arts, ziekenhuis enzovoort. 

5-13 Met de wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). De WIA is de opvolger van de wet 

op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). 

5-14 Het nettoloon wordt hoger, waardoor de koopkracht van de werknemers toeneemt, terwijl dit 

niet tot hogere loonkosten voor de werkgevers leidt. De vakbonden zullen om deze reden wellicht 

minder aandringen op loonsverhoging. 


6 Enkelvoudige en 

samengestelde interest 

6-1 Bij enkelvoudige interest wordt steeds interest berekend over het beginbedrag (het oorspronkelijke 

bedrag). Bij samengestelde interest berekent men interest over het beginbedrag + over de 

inmiddels bijgeschreven interest. 

6-2 Bij samengestelde interest wordt de rente in de 2e periode berekend over het beginbedrag + de 

rente over de 1e periode. In de 3e periode berekent men rente over het beginbedrag + de rente 

over de 1e periode + de rente over de 2e periode enzovoort. Kortom er wordt niet alleen rente 

berekend over het beginbedrag maar ook over de rente van de voorgaande perioden: dus rente 

over rente. 

6-3 a. 1,75 × € 50 = € 87,50 

b. 1,75% × € 5.087,50 = 1,75 × € 50,875 = € 89,03 

c. Eind 2013 staat op de spaarrekening: € 5.087,50 + € 89,03 = € 5.176,53 

Eind 2015 staat op zijn spaarrekening: € 5.176,53 × 1,0175 × 1,0175 = € 5.359,29 

6-4 a. 6 × € 165 = € 990 

b. 4,75 × € 245 = € 1.163,75 

c. € 22.500 × 5,5 × 8 = € 825 

1.200 

d. € 15.000 × 5 × 225 = € 462,33 

36.500 

e. € 1.800 × 8 × 30 = € 83,08 

5.200 

f. € 15.000 × 6,5 × 6 = 

1.200 

€ 487,50 

aflossing: € 15.000 - 

€ 15.487,50 


17

6-5 I = € 2.500 × 4,5 × 10 = € 281,25 

400 

6-6 3,5% per halfjaar = 7% per jaar en in 36 maanden is het percentage: 36 × 7 = 21% 

12 

121% = € 24.200 

Het beginbedrag = 100% = 100 × € 24.200 = € 20.000 

121 

of 

K + K × 7 × 3 = 24.200 

100 

of 

K + K × 3,5 × 6 = 24.200 

100 

K + 0,21K = 24.200 

1,21K = 24.200 

K = € 20.000 

6-7 8.000 × 2 × T = 2.160, dus 16.000T = 216.000 en T = 13,5 jaar 

100 

of 

interest per jaar = 2% × € 8.000 = € 160 

€ 2.160 = € 2.160 = 13,5 jaar 

€ 160 

6-8 X 

X × 2 × 40 

X + = 

1.200 

19.200 

X + 0,066666X = 19.200 

1,066666X = 19.200 

X = € 18.000 


of 

2% per jaar is 40 × 2 = 62/3% in 40 maanden 

12 

19.200 = 100% + 62/3% = 1062/3% 

100% = 100% × 19.200 = € 18.000 

1062/3% 

Y 

Y × 6 × 3⅓ 

Y + = 

100 

39.000 

Y + 0,2Y = 39.000 

1,2Y = 39.000 

Y = € 32.500 

of 

6% per jaar is in 3⅓jaar: 3⅓ × 6 = 20% 

39.000 = 100% + 20% 

100% = 100 × 39.000 = € 32.500 

120 

Z 

interest per jaar: € 24.500 = € 2.450 dus 7% = € 2.450 

10 

beginbedrag = 100 × 2.450 = € 35.000 

7 

of 

7% per jaar = 70% in 10 jaar; 70% = 24.500 

beginbedrag = 100% = 100 × 24.500 = € 35.000 

70 

6-9 a. E = € 10.000 × 1,06 20 20 = € 32.071,35 

b. E = € 10.000 × 1,03 40 40 = € 32.620,38 


19

6-10 14 jaar = 168 maanden 

E = € 80.000 × 1,002 168 168 = € 111.909,56 

6-11 a. E = € 20.000 × 1,005 19 19 = € 21.987,97 

b. € 21.987,97 - € 20.000 = € 1.987,97 

c. eindwaarde 31 december 2016: € 21.987,97 

eindwaarde 31 december 2015: € 20.000 × 1,00515 = € 21.553,65 

gekweekte interest in 2016: € 434,32 

6-12 € 12.000 × 1,035 4 × 1,0225 7 = € 16.091,10 

6-13 C 10 = € 8.500 × 1,02 -10 = € 6.972,96 

6-14 € 25.000 × 1,025 -8 × 1,0075 -16 = € 18.206,57 


7 Variabele en constante 

kosten en de break-even 

omzet 

7-1 Grondstofkosten, loonkosten van het productiepersoneel, energiekosten, transportkosten, inkoopwaarde 

van de omzet. 

7-2 Wanneer de variabele kosten rechtevenredig veranderen met de productie/afzet. 

7-3 Ze veranderen door wijziging van de capaciteit en prijsveranderingen. 

7-4 Vaste kosten, capaciteitskosten en periodekosten. 

7-5 a. € 400.000 (als de productie/afzet = 0 zijn de totale kosten € 400.000; dit zijn de constante 

kosten). 

b. bij 10.000 stuks zijn de totale kosten: € 600.000 

bij 0 stuks zijn de totale kosten: € 400.000 

10.000 stuks € 200.000 

Als de productie/afzet stijgt met 10.000 stuks, nemen de totale kosten toe met € 200.000; 

dit wordt uitsluitend door de variabele kosten veroorzaakt. 

Variabele kosten per stuk: € 200.000 = € 20 

10.000 

c. constante kosten: € 400.000 

variabele kosten: 8.000 × € 20 = € 160.000 

totale kosten bij 8.000 stuks: € 560.000 

7-6 constante kosten: € 450.000 × 1,02 = € 459.000 

variabele kosten: 190.000 × € 270.000 × 1,02 = 

180.000 

7-7 a. € 720.000 = € 8 

90.000 

€ 290.700 

€ 749.700 


21

. constante kosten: € 180.000 


€ 820.000 

c. constante kosten: € 180.000 


€ 1.060.000 

7-8 a. bij 20.000 producten zijn de totale kosten € 600.000 

bij 18.000 producten zijn de totale kosten € 560.000 

2.000 producten € 40.000 

Door toename van de productie/afzet met 2.000 stuks, stijgen de kosten met € 40.000. Dit 

wordt uitsluitend veroorzaakt door variabele kosten. 

Variabele kosten per stuk: € 40.000 = € 20 

2.000 

b. bij 20.000 stuks zijn de totale kosten: € 600.000 

de variabele kosten zijn dan: 20.000 × € 20 = € 400.000 

constante kosten: € 200.000 

7-9 a. dekkingsbijdrage: (25% - 7%) × € 5.000.000 = € 900.000 


nettowinst: € 180.000 

b. 18% = € 720.000 dus BEO = 100% × € 720.000 = € 4.000.000 

18% 

c. € 4.000.000 = 25.000 artikelen 

€ 16 

d. 18% = € 720.000 + € 270.000 = € 990.000 

omzet = 100% × € 990.000 = € 5.500.000 

18% 

7-10 a. € 12 × 100% = 40% 

€ 30 


. brutowinst: 40% × € 3.000.000 = € 1.200.000 

overige variabele kosten: 20% × € 3.000.000 = € 600.000 

dekkingsbijdrage: 20% × € 3.000.000 = € 600.000 


verwachte nettowinst: € 120.000 

c. 20% van BEO = € 480.000 

BEO = 100% × € 480.000 = € 2.400.000 

20% 

d. € 2.400.000 = 80.000 stuks 

€ 30 

e. 20% = € 480.000 + € 200.000 = € 680.000 

omzet = 5 × € 680.000 = € 3.400.000 

7-11 a. verkoopprijs exclusief btw: € 53,55 = 

1,19 

€ 45 

inkoopprijs: € 13,50 

brutowinst: € 31,50 

overige variabele kosten: € 36.000 = 

15.000 

€ 2 ,40 

dekkingsbijdrage per eenheid product: € 29,10 

b. totale dekkingsbijdrage: 15.000 × € 29,10 = € 436.500 


verwachte nettowinst: € 186.500 

c. omzet - alle kosten = € 291.500 (stel de te berekenen prijs op X) 

15.000X - 15.000 × € 13,50 - € 36.000 - € 250.000 = € 291.500 

15.000X - € 202.500 - € 36.000 - € 250.000 = € 291.500 

15.000X = € 202.500 + € 36.000 + € 250.000 + € 291.500 

15.000X = € 780.000 

X = € 52 

7-12 a. Omdat de brutowinst 33⅓% van de inkoopwaarde is, stellen we de inkoopwaarde gelijk 

aan 100%. 

inkoopwaarde: 100% = € 1.200.000 

brutowinst: 33⅓% 

omzet: 133⅓% 


23

omzet = 133⅓% × € 1.200.000 = 

100% 


€ 1.600.000 

inkoopwaarde van de omzet: € 1.200.000 

brutowinst: € 400.000 

overige variabele kosten: 10% × € 1.600.000 = € 160.000 

dekkingsbijdrage: € 240.000 



b. De inkoopwaarde is € 1.200.000 × 100% = 75% van de omzet. 

€ 1.600.000 

De brutowinst is 25% van de omzet. 

Het schema ziet er als volgt uit: 

omzet: 100% 

inkoopwaarde van de omzet: 75% 

brutowinst: 25% 

overige variabele kosten: 10% 

dekkingsbijdrage: 15% 


nettowinst: € 0 

De break-evenomzet = 100 × € 150.000 = € 1.000.000 

15

8 De opslagmethode 

8-1 Bij directe kosten is er een rechtstreeks verband tussen de kosten en het product/de order; je 

kunt precies aangeven/berekenen voor welk product/order de directe kosten gemaakt worden. 

Bij indirecte kosten is dit niet het geval. 

8-2 Overheadkosten. 

8-3 Bij de verfijnde opslagmethode worden de indirecte kosten in de kostprijs opgenomen door 

middel van meerdere opslagen. Het risico dat de dekking van de indirecte kosten te hoog of te 

laag is, is daardoor kleiner dan bij de primitieve methode. 

8-4 Bij een opslagpercentage neemt de opslag in dezelfde mate toe als de loonkosten toenemen, 

terwijl de indirecte kosten niet of met een ander percentage kunnen stijgen. 

8-5 Nee, bij stukproductie wordt met de individuele wensen van de opdrachtgever/afnemer rekening 

gehouden waardoor niet op voorraad kan worden geproduceerd. 

8-6 a. – 120.000 × 100% = 80% 

150.000 

– 120.000 × 100% = 48% 

250.000 

– 120.000 × 100% = 30% 

400.000 

b. a b c 

grondstof: € 300 € 300 € 300 

directe lonen: € 500 € 500 € 500 

totale directe kosten: € 800 € 800 € 800 

opslag grondstof (80%): € 240 

opslag lonen (48%): € 240 

opslag totaal (30%): € 240 

€ 1.040 € 1.040 € 1.040 


25

8-7 

c. a b c 

grondstof: € 400 € 400 € 400 

lonen: € 1.400 € 1.400 € 1.400 

totale directe kosten: € 1.800 € 1.800 € 1.800 

opslag grondstof: € 320 

opslag loon: € 672 

opslag totaal: € 540 

kostprijs: € 2.120 € 2.472 € 2.340 

d. De verhouding grondstoffen: directe lonen is in 2012, € 150.000 : € 250.000 = 3:5. 

Bij b. geldt dezelfde verhouding: € 300 : € 500 = 3:5. 

Bij c. geldt een andere verhouding: € 400 : € 1.400 = 2:7. 

a. grondstof 300.000 × 100% = 30% 

1.000.000 

lonen 220.000 × 100% = 55% 

400.000 

totale kosten 280.000 × 100% = 20% 

1.400.000 

b. directe lonen: € 600 

grondstof: € 1.100 


€ 1.700 

opslag grondstof: € 330 

opslag lonen: € 330 

opslag totaal: € 340 

kostprijs: € 2.700 

8-8 a. Indirecte kosten zijn al die kosten die niet rechtstreeks aan een bepaald product of aan een 

serie van producten kunnen worden toegerekend. Ze worden voor het productieproces in 

zijn totaliteit gemaakt. 

b. Opslagpercentage voor de grondstoffen: 40% × € 1.200.000 × 100% = 100% 

480.000 

Opslagpercentage voor de loonkosten: 60% × € 1.200.000 × 100% = 120% 

600.000

c. grondstoffen: 2 kg à € 4,20 per kg: = € 8,40 

directe loonkosten: 1/2 uur à € 14 per uur: 

indirecte productiekosten: 

= € 7,00 

100% van € 8,40: = € 8,40 

120% van € 7: = € 8,40 

kostprijs per eenheid product: 

€ 16,80 

€ 32,20 

d. Verkoopprijs exclusief o.b.: 100 × € 32,20 = € 46 

70 

1.000 producten à € 46: € 46.000 

omzetbelasting 19%: € 8.740 

offertebedrag: € 54.740 

8-9 a. De indirecte kosten worden verdeeld in de verhouding 2:2:1. Hiertoe de verhoudingsgetallen 

optellen (= 5): 

• 25 × € 200.000 = € 80.000 

• 15 × € 200.000 = € 40.000 

€ 80.000 × 100% = 25% 

€ 320.000 

€ 80.000 × 100% = 16,7% 

€ 480.000 

€ 40.000 × 100% = 5% 

€ 800.000 

b. totale directe kosten: € 120 

opslag 25%: € 30 

directe loonkosten: € 160 

opslag 16,7%: € 26,72 

totale directe kosten: € 280 

opslag 5%: € 14 

totale opslag: € 70,72 

totale directe kosten: € 280 

kostprijs: € 350,72 


27

c. € 599 = 119% 

verkoopprijs exclusief btw = 599 = 

1,19 


€ 503,36 

kostprijs: € 350,72 - 

winstopslag: € 152,64 

€ 152,64 × 100% = 43,5% 

€ 350,72 

8-10 a. grondstof: 50 × 1% = 20% 

2,5 

lonen: 120 × 1% = 30% 

4 

totaal: 32,50 × 1% = 5% 

6,50 

b. Grondstof: de grondstofkosten worden: € 250 + 10% = € 275. 

De indirecte kosten samenhangend met het grondstofverbruik worden € 50 + 20% = € 60. 

opslagpercentage: 60 × 100% = 21,82% 

275 

Op dezelfde wijze vinden we voor lonen: 144 × 100% = 34,29% 

420 

Voor de totale directe kosten vinden we: 39 × 100% = 5,61% 

695 

c. De kostprijs wordt: 

grondstof: € 275 

lonen: € 420 

opslag grondstof: € 60,01 

opslag lonen: € 144,02 

opslag totaal: € 38,99 

€ 938,02

8-11 a. € 660.000 × 100% = 157% 

€ 420.000 

b. grondstofkosten: € 3.000 

directe loonkosten: € 3.500 

totale directe kosten: € 6.500 

opslag: 157% van € 3.000: € 4.710 

c. € 210.000 × 100% = 50% 

€ 420.000 

€ 315.000 × 100% = 60% 

€ 525.000 

€ 135.000 × 100% = 14,29% 

€ 945.000 

€ 11.210 

d. grondstofkosten: € 3.000 

directe loonkosten: € 3.500 


opslagen: 

50% van € 3.000: € 1.500 

60% van € 3.500: € 2.100 

14,29% van € 6.500: € 928,85 

€ 11.028,85 

8-12 a. € 200.000 × 100% = 80% 

€ 250.000 

€ 200.000 × 100% = 50% 

€ 400.000 

€ 200.000 × 100% = 30,769% 

€ 650.000 

€ 200.000 = € 8 

25.000 


29

€ 200.000 = € 20 

10.000 

b. _ De opslag bestaat telkens uit één percentage of uit één bedrag. 

– Bij de berekening van de opslag staan bij a. de volledige indirecte kosten in de teller. 

c. 1. grondstoffen: € 500 



opslag 80% van € 500: € 400 

€ 1.700 

3. directe kosten: € 1.300 

opslag 30,769% van € 1.300: € 400 

€ 1.700 

5. directe kosten: € 1.300 

opslag 20 uur à € 20: € 400 

€ 1.700 

d. De verhouding grondstofkosten : directe loonkosten van de order is dezelfde als bij de basisgegevens 

(betreffende het vorige jaar), namelijk: € 500 : € 800 = € 250.000 : € 400.000. 

e. 2. grondstofkosten: € 400 



opslag 50% van € 600: € 300 

€ 1.300 

4. totale directe kosten: € 1.000 

opslag 40 kg à € 8: € 320 

€ 1.320 

f. De verhouding grondstoffen : directe loonkosten van deze order is anders dan die van de 

basisgegevens. 

Namelijk: 4:6 tegenover 5:8. 


g. € 215.000 × 100% = 78,2% 

€ 275.000 

€ 215.000 × 100% = 51,2% 

€ 420.000 

€ 215.000 × 100% = 30,9% 

€ 695.000 

€ 215.000 = € 8,60 

25.000 

€ 215.000 = € 21,50 

10.000 

h. Bij de mogelijkheden 4 en 5 is de opslag onafhankelijk van de prijsveranderingen van grondstoffen 

en lonen. 


31


9 De delingscalculatiemethode 

9-1 Bij heterogene productie wordt rekening gehouden met de individuele wensen van de klant/ 

opdrachtgever; bij homogene productie niet. 

9-2 Complementaire kosten zijn alle kosten die samenhangen met de duurzame productiemiddelen 

op de afschrijvings- en interestkosten na. Voorbeelden: onderhoudskosten, reparatiekosten, 

energiekosten. 

9-3 Ja, de interestkosten die samenhangen met het geïnvesteerde eigen vermogen betreffen de gederfde 

interest (de interest die de onderneming misloopt). 

9-4 Om de economie te stimuleren. Door versneld af te schrijven neemt de winst af en daarmee de 

te betalen belasting. Hierdoor blijft er meer geld beschikbaar om te investeren. 

9-5 Afleveringskosten en overdrachtskosten behoren evenals de installatiekosten tot de aanschafprijs 

waarop vervolgens wordt afgeschreven. 

9-6 a. € 30.000 + € 27.000 = € 6 + € 6,75 = € 12,75 

5.000 4.000 

b. De variabele kosten zullen stijgen. 

c. Nu zullen zowel de variabele kosten als de constante kosten stijgen. 

9-7 kostprijs = € 900.000 + € 600.000 = € 60 + € 40 = € 100 

15.000 15.000 

totale constante kosten: € 900.000 

totale variabele kosten: 14.000 × € 40 = € 560.000 

€ 1.460.000 

9-8 a. De constante kosten per artikel zijn 70% van € 65 = € 45,50. 

C € 637.000 

= = € 45,50; dus N = 14.000 artikelen. 

N N 


33

. 12.000 × € 19,50 = € 234.000 

c. 14.000 × € 45,50 = € 637.000. De constante kosten zijn altijd gekoppeld aan N. 

9-9 a. constante kosten zijn kosten, die binnen zeker grenzen, onafhankelijk zijn van de productie- 

en de verkoopomvang. 

b. afschrijvingskosten, interestkosten, loonkosten van het vaste personeel en huur. 

c. C = € 2.100.000 = € 30; dus N = 70.000 eenheden product. 

N N 

9-10 N = 100 × 120.000 = 150.000 stuks 

80 

C = C = € 50; dus C = 150.000 × € 50 = € 7.500.000 

N 150.000 

9-11 a. C + V = € 3.500.000 + € 1.912.500 = € 35 + € 21,25 = € 56,25 

N W 100.000 90.000 

b. 20.000 × € 21,25 = € 425.000 

c. 25.000 × € 35 = € 875.000 

d. 100 × € 56,25 = € 75 

75 

e. € 75 × 1,19 = € 89,25 

9-12 a. constante kosten: € 10.000 + 5% = € 10.500 

variabele kosten: (€ 13.200 + 10%) × 2.400 = 

2.200 

andere berekening van de variabele kosten: 

variabele kosten per stuk waren: € 13.200 = € 6 

2.200 

Ze worden € 6 × 1,1 = € 6,60. 

Totale variabele kosten: 2.400 × € 6,60 = € 15.840. 


€ 15.840 

€ 26.340 

b. kostprijs: € 10.500 + € 15.480 = € 5,25 + € 6,60 = € 11,85 

2.000 2.400

c. De normale productie is kleiner dan de maximale capaciteit (de productiecapaciteit) omdat 

de onderneming over een reservecapaciteit wil beschikken voor bijvoorbeeld onderhoud en 

reparatie (dus stilstand) van machines. 

9-13 a. aanschafprijs: € 120.000 

afschrijving 1e jaar: 20% × €120.000 = € 24.000 

boekwaarde na 1 jaar: 0,8 × € 120.000 = € 96.000 

afschrijving 2e jaar: 20% × € 96.000 = € 19.200 


b. afschrijving 3e jaar: 20% × € 76.800 = € 15.360 


c. boekwaarde na 10 jaar: 0,8 10 × € 120.000 = € 12.884,91 

d. opbrengst bij verkoop van de machine: € 5.000 - 

resultaat bij verkoop: € 7.884,91 (nadelig) 

9-14 a. € 115.000 - € 5.000 = € 11.000 

10 

b. 8% van € 115.000 + € 5.000 = € 4.800 

2 

c. € 115.000 - 2 × € 11.000 = € 93.000 

d. Fiscale afschrijving maakt het veelal mogelijk vervroegd af te schrijven. 

e. Door de hogere afschrijvingskosten neemt de winst af waardoor minder belasting betaald 

hoeft te worden. Ondernemingen hebben dan meer geld beschikbaar om te investeren (wat 

goed is om de economie te stimuleren). 

9-15 a. aanschaf op 1 januari 2009: € 3.800.000 

afschrijving in 2009: 4%: € 152.000 

boekwaarde op 1 januari 2010: € 3.648.000 

afschrijving in 2010: 4%: € 145.920 

boekwaarde op 1 januari 2011: € 3.502.080 

afschrijving in 2011: 4%: € 140.083,20 

boekwaarde op 1 januari 2012: € 3.361.996,80 

afschrijving in 2012: 4%: € 134.479,87 

boekwaarde op 1 januari 2013: € 3.227.516,93 


35

Sneller: boekwaarde op 1 januari 2010: 0,96 (= 1 - 0,04) × € 3.800.000 = € 3.648.000. 

Boekwaarde op 1 januari 2013: 0,96 4 × 3.800.000 = € 3.227.516,93. 

Afschrijvingskosten in 2013: 4% × € 3.227.516,93 = € 16.138 (afgerond). 

8 

b. afschrijving apparatuur € 948.000 - € 95.000 = € 853.000. 

afschrijvingskosten in 2013: 5 × € 853.000 = 

19 

bedieningskosten in 2013: € 320.000 

overige indirecte kosten 12,5% van € 320.000: € 40.000 


€ 224.474 

€ 360.000 

kosten apparatuur in 2013: € 584.474 

c. Per product XYZ bedragen de grondstofkosten 100 × 2,8 × € 15,75 = € 45,23. 

97,5 

9-16 a. 9.000 stuks TK € 127.500 

7.600 stuks TK € 117.000 - 

1.400 stuks € 10.500 

Bij een toename van 1.400 stuks nemen de (variabele) kosten toe met € 10.500. 

Variabele kosten per stuk 10.500 = € 7,50. 

1.400 

b. 9.000 stuks TK: € 127.500 

variabele kosten: 9.000 × 7,50 = € 67.500 

c. C + V = 60.000 + 7,50 = € 13,50 

N W 10.000 

C = € 60.000 

9-17 a. Bijvoorbeeld: 

januari: constante kosten + 60 × variabele kosten per uur = € 1.400 

februari: constante kosten + 75 × variabele kosten per uur = € 1.550 

15 × variabele kosten per uur = € 150 

toegestane variabele kosten per uur 150 = € 10 

15

. totale toegestane kosten € 20.400. 

totale toegestane variabele kosten 1.080 × € 10 = € 10.800. 

totale toegestane constante kosten € 20.400 - € 10.800 = € 9.600. 

c. € 9.600 + € 10 = € 18 per machine-uur. 

1.200 

d. Constante kosten: onder andere afschrijvingskosten. 

Variabele kosten: onder andere energieverbruik. 

9-18 a. € 960.000 + € 700.000 = € 80 + € 70 = € 150 

12.000 10.000 

b. onderdelen: € 40 

loonkosten: € 30 

indirecte productiekosten: 0,2 machine-uur à € 150 = € 30 

fabricagekostprijs van één elektromotor: € 100 


37


10 Fabricage- en 

commerciële kostprijs & 

bedrijfsresultaat 

10-1 Ruilwinst, transactiewinst, verkoopwinst. 

10-2 Tegen de fabricagekostprijs. De delingscalculatiemethode verbijzondert namelijk zowel de variabele 

kosten als de constante kosten. Als de producten gereed komen, zijn alleen nog fabricagekosten 

gemaakt. 

10-3 Het werkelijke aantal machine-uren. 

10-4 Deze methode verbijzondert alleen de variabele kosten; de constante kosten gaan rechtstreeks 

naar de winst-en-verliesrekening. 

10-5 Omdat op korte termijn de constante kosten niet beïnvloed kunnen worden (ze liggen vast); de 

variabele kosten zijn dan beslissend. 

10-6 a. € 44.000 + € 36.000 = € 4 + € 3 = € 7 

11.000 12.000 

b. 12.000 × (€ 12 - € 7) = € 60.000 

c. (12.000 - 11.000) × € 4 = € 4.000 voordelig 

d. € 60.000 + € 4.000 = € 64.000 

e. verwachte omzet: 12.000 × € 12 = € 144.000 

verwachte variabele kosten: € 36.000 

verwachte dekkingsbijdrage: € 108.000 

verwachte constante kosten: € 44.000 

verwacht bedrijfsresultaat/periodewinst: € 64.000 

f. De direct costingmethode verbijzondert alleen de variabele kosten (alleen de variabele kosten 

worden per product berekend); de constante kosten worden niet verbijzonderd maar 

gaan rechtstreeks naar de winst-en-verliesrekening. 


39

g. In geval van beslissingen op korte termijn. Op korte termijn kunnen de constante kosten 

niet beïnvloed worden en spelen daardoor bij dergelijke beslissingen geen rol. 

10-7 a. € 24.000 + € 35.000 = € 2,50 + € 3.50 = € 6 

9.600 10.000 

b. 400 × € 2,50 = € 1.000 voordelig. 

c. ( 900 - 9.600 ) 

12 


× € 2,50 = € 250 voordelig. 

d. werkelijke kosten: € 3.240 

toegestane kosten: 900 × € 3,50 = € 3.150 

nadelig verschil: € 90 

e. Prijs- en/of efficiencyverschillen 

10-8 a. € 44.000 - € 41.600 = € 2.400 = € 1,20 

10.000 - 8.000 2.000 

b. totale kosten bij 10.000 eenheden: € 44.000 

variabele kosten 10.000 × € 1,20 = € 12.000 


c. (W - N) × C = (10.000 - 12.000) × € 32.000 = € 5.333,33 nadelig. 

N 12.000 

10-9 a. grondstofkosten 5 kg à € 4: € 20 

loon: 2 uur à € 18: € 36 

indirecte fabricagekosten: ½ uur à € 30: € 15 

fabricagekostprijs: € 71 

b. winst 20% van € 71: € 14,20 

€ 85,20 = 90% 

verkoopprijs: 100 × € 85,20 = € 94,67 

90

c. fabricagekostprijs: € 71 

verkoopkosten 10% van € 94,67: € 9,47 

commerciële kostprijs: € 80,47 

10-10 a. nadelig bezettingsresultaat = € 2.500 = 200 eenheden. 

12,50 

De normale maandproductie is dan 2.000 + 200 = 2.200. 

De normale jaarproductie is 12 × 2.200 = 26.400 eenheden. 

of 

(W - N) × C = - 2.500 

N 

(2.000 - N) × 12,50 = - 2.500 

2.000 - N = - 2.500 = - 200 

12,50 

-N = - 2.200 

N = 2.200 eenheden per maand. 

Per jaar is dat 12 × 2.200 = 26.400 eenheden. 

b. 1.600 × € 7,50 = € 12.000 

c. 2.200 × € 12.50 = € 27.500 

d. Deze blijft € 20. 

10-11a. variabele fabricagekosten: € 44.000 : 11.000 = € 4 

constante fabricagekosten: € 35.000 : 10.000 = € 3,50 

€ 7,50 

b. fabricagekostprijs: € 7,50 

variabele verkoopkosten: € 12.000 : 12.000 = € 1 

constante verkoopkosten: € 15.000 : 10.000 = € 1,50 

€ 10 


41

c. Verkoopprijs exclusief btw: 100 × € 10 = € 12,50 

80 

Verkoopprijs inclusief btw: € 12,50 + 19% = € 14,88 

d. 12.000 × € 2,50 = € 30.000 

e. 1.000 × € 3,50 = € 3.500 voordelig 

f. 2.000 × € 1,50 = € 3.000 voordelig 

g. verkoopwinst: € 30.000 

voordelige bezettingsresultaten: € 6.500 

bedrijfswinst: € 36.500 

h. totale opbrengst: 12.000 × € 12,50 = 

totale kosten: 

€ 150.000 

variabele fabricagekosten: € 44.000 

variabele verkoopkosten: € 12.000 

constante fabricagekosten: € 35.000 

constante verkoopkosten: € 15.000 

kosten van de afname van de voorraad: 1.000 × € 7,50 = € 7.500 

€ 113.500 

bedrijfswinst: € 36.500 

i. omzet: 12.000 × € 12,50 = € 150.000 

variabele kosten: 12.000 × (€ 4 + € 1) = € 60.000 

dekkingsbijdrage: € 90.000 

constante kosten: € 35.000 + € 15.000 = € 50.000 

bedrijfsresultaat (periodewinst): € 40.000 

j. tegen de variabele fabricagekosten van € 4 per eenheid; de kosten van de voorraadafname 

bedragen: 1.000 × € 4 = € 4.000 

de integrale methode waardeert deze voorraadafname tegen: 1.000 × € 7,50 = € 7.500 

Het verschil is: € 3.500 

10-12 a. nadelig resultaat 3.000 : 30 = 100 eenheden. 

De normale productie en afzet is dan 1.100 + 100 = 1.200 eenheden. 

b. 100 × € 5 = € 500 nadelig. 

c. verkoopwinst = 1.100 × € 8 = € 8.800 


d. verkoopwinst: € 8.800 

nadelige bezettingsresultaten: € 3.500 

bedrijfsresultaat: € 5.300 

e. TO = 1.100 × 60 = € 66.000 

constante kosten = 1.200 × 35 = € 42.000 

variabele kosten = 1.100 × 17 = € 18.700 

€ 60.700 

€ 5.300 

10-13a. grondstoffenverbruik: 0,5 kg à € 2 = € 1 

lonen: 0,08 uur à € 17,50 = € 1,40 

€ 2,40 

variabele indirecte fabricagekosten: € 63.000 = 

210.000 

€ 0,30 

constante indirecte fabricagekosten: € 84.000 = 

200.000 

€ 0,42 

standaardkostprijs: € 3,12 

b. winstmarge: 25 × € 3,12 = 

75 

€ 1,04 

verkoopprijs exclusief omzetbelasting: € 4,16 

c. 100 artikelen A à € 4,16 = € 416 

omzetbelasting 19% = € 79,04 

€ 495,04 

d. verkoopwinst: 210.000 × € 1,04 = € 218,400 

e. winst door overbezetting: 10.000 × € 0,42 = € 4.200 

f. bedrijfswinst € 218.400 + € 4.200 = € 222.600 

10-14 a. 136.800 + 205.200 = 1,14 (constant) + 1,80 (variabel) = € 2,94 

120.000 114.000 

b. 24.000 + 36.000 = 0,20 (constant) + 0,36 (variabel) = € 0,56 

120.000 100.000 

€ 2,94 + € 0,56 = € 3,50 


43

c. voorraad 31-12-2013: (114.000 - 100.000) st. à € 2,94 = € 41.160 

d. totale opbrengst: 100.000 × € 4,17 = € 417.000 

totale fabricagekosten: € 342.000 

waarde voorraadtoename: € 41.160 - 

€ 300.840 

verkoopkosten: € 60.000 + 

€ 360.840 - 

€ 56.160 

e. verkoopresultaat: (€ 4,17 - € 3,50) × 100.000 = 

nadelig bezettingsresultaat: 

€ 67.000 

fabricage: € 1,14 × (120.000 - 114.000) = € 6.840 

verkoop: € 0,20 × (120.000 - 100.000) = € 4.000 

€ 10.840 - 



11 Statistiek 

11-1 De eerste betekenis is die van een cijfermatige opstelling; de tweede slaat op de wetenschap, die 

zich bezighoudt met het waarnemen, het registreren, het bestuderen en het analyseren van de 

massaverschijnselen. 

11-2 Het doel is het verkrijgen van meer inzicht in de massaverschijnselen. 

11-3 Met behulp van de verkregen gegevens kan men bestaande situaties wijzigen; het is bovendien 

mogelijk om argumenten aan te geven, waarom bepaalde beslissingen worden genomen. 

11-4 De volgende begrippen moeten worden genoemd: 

• opschrift 

• kop 

• voorkolom 

• regel 

• kolom 

11-5 • Er ontbreekt een opschrift. 

• De bedragen zijn te groot en daardoor praktisch onleesbaar. 

• Er ontbreekt een duidelijke kolommenindeling enzovoort. 

11-6 a. Afzet in kg van aardappelhandel G van 2009-2012 

jaartal aantal afgerond op 1.000 kg 

2009 651 

2010 812 

2011 751 

2012 634 

totaal 2.848 


45

. Afzet in kg van aardappelhandel G van 2009-2012 


2009 650.505 

2010 812.499 

2011 750.280 

2012 634.231 

totaal 2.847.515 

c. Afzet in kg van aardappelhandel G van 2009-2012 


2009 651 

2010 812 

2011 750 

2012 634 

totaal 2.847 

11-7 Omzet van Pro Loka 2009-2012 (× € 1.000) 

kwartalen 2009 2010 2011 2012 

1 320 340 350 360 

2 250 260 275 290 

3 380 400 415 420 

4 200 190 210 220 

Omzet Pro Loka 2009-2012 

omzet (× € 1.000) 

420 

380 

340 

300 

260 

220 

180 

I II III 

2009 

IV I II 

2010 

III IV I II 


III IV I II III IV 

2011 2012 

jaren

11-8 a. Tabel omtrent het aantal cursisten 2009-2012 

cursisten 

b. Verdeling van het aantal cursisten naar geslacht in procenten (2009-2012) 

jaartal vrouwen mannen totaal cursisten 

2009 40 60 100 

2010 40 60 100 

2011 37 63 100 

2012 40 60 100 

c. Aantal cursisten naar geslacht in procenten 2009-2012 

cursisten in procenten 

1.600 

1.200 

800 

400 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

2009 2010 2011 2012 

jaren 

2009 2010 2011 2012 

jaartal 

vrouwen 

mannen 


47

d. De stijging in 2010 ten opzichte van 2009 is 20%. 

De stijging in 2011 ten opzichte van 2010 is 200 × 100% = 16,67% 

1.200 

De stijging in 2012 ten opzichte van 2011 is 200 × 100% = 14,29% 

1.400 

e. Aantal cursisten naar geslacht 2009-2012 

cursisten 

1.600 

1.200 

800 

400 

f. De stijging bij de dames in 2010 ten opzichte van 2009 is 20%. 

De stijging bij de dames in 2011 ten opzichte van 2010 is 40 × 100% = 8,33%. 

480 

De stijging bij de dames in 2012 ten opzichte van 2011 is 120 × 100% = 23,08%. 

520 

g. Bij de heren vinden we achtereenvolgens 20%, 22,22% ( 160 × 100%) en 

720 

9,09% ( 80 × 100%) 

880 


0 

2009 2010 2011 2012 

jaartal 

vrouwen 

mannen

11-9 a. Door cursisten behaalde cijfers. 

cijfers frequentie 

2 2 

3 4 

4 3 

5 5 

6 3 

7 6 

8 4 

9 3 

totaal 30 

b. Door cursisten behaalde cijfers 

frequentie 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

11-10 a. Er dient te worden uitgegaan van de absolute gegevens. 

b. De te gebruiken percentages zijn: 

2009 2011 

2 3 4 5 6 7 8 9 

37,25% 40,74% 

52,94% 44,44% 

1,96% 3,7% 

7,84% 11,11% 

behaalde cijfers 


49

De volgorde bij het diagram dient steeds te zijn: 

• grasland; 

• met akkerbouwgewassen beteeld; 

• overige gronden en met groente; 

• fruit en dergelijke beteeld. 

Gecultiveerde grond 

oppervlakte (× € 1.000 ha) 

2009 2011 

Indeling gecultiveerde grond in procenten 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

2.400 

1.800 

1.200 

600 

2009 2011 


jaartal 

jaartal 

groenten, fruit, e.d. 

overige gronden 

akkerbouwgewassen 

grasland 

groenten, fruit, e.d. 

overige gronden 

akkerbouwgewassen 

grasland

11-11 a. 5 in 2011 en 5 in 2012. 

b. nationaliteit aantallen hotelgasten 

2011 2012 

Nederlanders 1.000 1.500 

Belgen 500 500 

Duitsers 1.500 1.250 

Denen 0 250 

Noren 250 0 

Zweden 750 500 + 

totaal 4.000 4.000 

c. België 

d. Nederland, Denemarken 

e. en f. 

nationaliteit percentage hotelgasten 

2011 2012 

Nederlanders 25 37,5 

Belgen 12,5 12,5 

Duitsers 37,5 31,25 

Denen 0 6,25 

Noren 6,25 0 

Zweden 18,75 12,5 + 

totaal 100 100 

g. 250 × 100% = 33,3% 

750 

h. 500 

i. 500 × 100% = 12,5% 

4.000 

j. 500 × 100% = 50% 

1.000 


51


12 Enkelvoudige indexcijfers 

12-1 Een indexcijfer is een verhoudingscijfer, dat het verband weergeeft tussen een bepaald verschijnsel 

in een verslagperiode en datzelfde verschijnsel in de basisperiode. 

12-2 • mag niet te ver in het verleden liggen. 

• moet een normale periode zijn (niet extreem afwijken van het gebruikelijke). 

12-3 • prijsindexcijfers 

• hoeveelheidsindexcijfers 

• waarde-indexcijfers 

12-4 • op gehele getallen. 

• op bijvoorbeeld één decimaal nauwkeurig. 

12-5 Partiële indexcijfers 

12-6 a. EPI voor artikel A is in 2012: 7,20 × 100 = 120 

6 

EPI voor artikel B is in 2012: 0,50 × 100 = 125 

0,40 

EPI voor artikel C is in 2012: 9 × 100 = 145,2 

6,20 

b. De EHI voor artikel A is in 2012: 60 × 100 = 120 

50 

De EHI voor artikel B is in 2012: 120 × 100 = 120 

100 

De EHI voor artikel C is in 2012: 52 × 100 = 86,7 

60 


53

c. De EWI’s zijn respectievelijk 144; 150; 125,8. 

d. De EWI’s zijn nu 144; 150; 125,9. 

Nadere uitwerking: 

artikel A: Wi = 120 × 120 = 144 

100 

artikel B: Wi = 125 × 120 = 150 

100 

artikel C: Wi = 145,2 × 86,7 = 125,9 

100 

e. Het verschil ligt in de afrondingen. 

12-7 a. 2008: 4,25 × 100 = 85 

5 

2009: 4,60 × 100 = 92 

5 

2010: 100 

2011: 5,75 × 100 = 115 

5 

2012: 6,30 × 100 = 126 

5 

b. De prijs wordt in 2013: 135 × € 5 = € 6,75 

100 

Het aantal in te kopen artikelen bedraagt: 120 × 4.000 = 4.800 

100 

De waarde hiervan bedraagt: 4.800 × € 6,75 = € 32.400 

c. 2008: 100 × 85 = 100 

85 


2009: 100 × 95 = 108,2 

85 

2010: 100 × 100 = 117,6 

85 

2011: 100 × 115 = 135,3 

85 

2012: 100 × 126 = 148,2 

85 

12-8 a. 100 × € 720.000 = € 300.000 

240 

b. y × 200 = 260 

100 

y = 100 × 260 = 130 

200 

c. 200 × € 300.000 = € 600.000 = 100 

100 

€ 780.000 = € 780.000 × 100 = 130 

€ 600.000 

d. In 2012 bedraagt de omzet 260 × € 300.000 = € 780.000 

100 

In 2012 bedraagt de omzet zonder prijsstijging: 100 × € 780.000 = € 390.000 

200 

hoeveelheidsindex: 390.000 × 100 = 130 

300.000 

e. aantal in 2001: 100 × 720.000 = 300.000 

240 


55

prijs in 2012: 200 × € 1 = € 2 

100 

omzet in 2012: 260 × € 720.000 = € 780.000 

240 

aantal in 2012: € 780.000 = 390.000 

€ 2 

hoeveelheidsindexcijfer in 2005: 390.000 × 100 = 130 

300.000 

12-9 a. 2008: € 800.000 : 40 = € 20.000 

2009: € 1.058.000 : 46 = € 23.000 

2010: € 1.350.000 : 50 = € 27.000 

2011: € 1.950.000 : 65 = € 30.000 

2012: € 2.880.000 : 90 = € 32.000 

b. 2008: 40 × 100 = 

50 

80 

2009: 46 × 100 = 

50 

92 

2010: 100 

2011: 65 × 100 = 

50 

2012: 90 × 100 = 

50 

130 

180 

c. 2008: 20.000 × 100 = 

27.000 


74,1 

2009: 23.000 × 100 = 

27.000 

85,2 

2010: 100 

2011: 30.000 × 100 = 

27.000 

111,1 

2012: 32.000 × 100 = 118 ,5 

27.000

d. 240 × 50 = 120 

100 

e. jaarloon: 150 × € 27.000 = € 40.500 

100 

loonsom: 120 × € 40.500 = € 4.860.000 

of 

150 × 120 × € 1.350.000 = € 4.860.000 

100 100 

12-10 a. 2008: 100 

2009: 1.260.000 × 100 = 

1.200.000 

2010: 1.440.000 × 100 = 

1.200.000 

2011: 1.740.000 × 100 = 

1.200.000 

2012: 1.920.000 × 100 = 

1.200.000 

105 

120 

145 

160 

b. 2008: € 1.200.000 : € 12 = 100.000 

2009: 105 × 100.000 = 

100 

2010: 110 × 100.000 = 

100 

2011: 120 × 100.000 = 

100 

2012: 125 × 100.000 = 

100 

c. 2009: 1.260.000 = € 12 

105.000 

2010: 1.440.000 = € 13,09 

110.000 

105.000 

110.000 

120.000 

125.000 


57

2011: 1.740.000 = € 14,50 

120.000 

2012: 1.920.000 = € 15,36 

125.000 

d. 15,36 - 14,50 × 100% = 5,9% 

14,50 

12-11 a. jaar indexcijfer omzetten bedrijven 

2008 100 

2009 

2010 

2011 

2012 

7.379,4 × 100 = 

9.271,9 

7.425,3 × 100 = 

9.271,9 

7.983,6 × 100 = 

9.271,9 

9.173,8 × 100 = 

9.271,9 


79,6 

80,1 

86,1 

98,9 

b. jaar gemiddelde omzet in miljoenen 

euro’s 

2008 9.271,0 : 28 = 333,1 

2009 7.379,4 : 30 = 246 

2010 7.425,3: 32 = 232 

2011 7.983,6 : 31 = 257,5 

2012 9.173,8 : 29 = 316,3 

c. jaar indexcijfer gemiddelde omzet per bedrijf 

2008 100 

2009 

246 

× 100 = 

331,1 

74,3 

2010 

232 

× 100 = 

331,1 

70,1 

2011 

257,5 

× 100 = 

331,1 

77,8 

2012 

316,3 

× 100 = 

331,1 

95,5

d. jaar aantal verkochte personenauto’s 

2009 

2010 

2011 

2012 

79,6 × 568.900 = 

100,6 

80,1 × 568.900 = 

117 

86,1 × 568.900 = 

120,4 

98,9 × 568.900 = 

122,6 

450.100 

389.500 

406.800 

458.900 

e. jaar marktaandeel van nv Automobielbedrijf G. Pieters 

2008 

2009 

2010 

2011 

2012 

51.735 × 1% = 

5.689 

48.160 × 1% = 

4.501 

42.845 × 1% = 

3.895 

43.120 × 1% = 

4.068 

42.678 × 1% = 

4.589 

9,1% 

10,7% 

11,0% 

10,6% 

9,3% 

f. jaar indexcijfer omzetten nv Automobielbedrijf G. Pieters 

2008 100 

2009 

2010 

2011 

2012 

789,8 × 100 = 

843,3 

817,1 × 100 = 

843,3 

846,4 × 100 = 

843,3 

852,7 × 100 = 

843,3 

93,7 

96,9 

100,4 

101,1 


59

g. Lijndiagram van de indexcijfers van de omzet van een gemiddeld bedrijf in de automobielbranche 

en van de omzet van nv Automobielbedrijf G. Pieters. 

105 

100 

95 

90 

85 

80 

75 

70 


2008 2009 2010 2011 2012 

omzet nv Automobielbedrijf 

G. Pieters 

omzet gemiddeld bedrijf

Cases 

A. 1. € 300 × D.Kr. 6,54 = DKK 1.962 

€ 250 × N.Kr. 6,64 = NOK 1.660 

€ 250 × Z.Kr. 7,81 = SEK 1.952,50 

2. D.Kr. 1.962 - D.Kr. 1.832 = D.Kr. 130 

N.Kr. 1.660 - N.Kr. 1.525 = N.Kr. 135 

Z.Kr. 1.952,50 - Z.Kr. 1.630 = Z.Kr. 322,50 

D.Kr. 130 = 

8,16 

N.Kr. 135 = 

8,12 

Z.Kr. 322,50 = 

9,65 

€ 15,93 

€ 16,63 

€ 33,42 + 

€ 65,98 

B. 1. 250.000 penhorloges à US $ 8,16: $ 2.040.000 

100.000 herenhorloges à US $ 10,89: $ 1.089.000 

50.000 dameshorloges à US $ 13,62: $ 681.000 + 

$ 3.810.000 

Verschuldigd: 50% van $ 3.810.000 = $ 1.905.000 

2. Volume per doosje: 17 cm × 4,5 cm × 1,25 cm = 95,625 cm3 = 0,000095625 m3 . 

Totale volume, inclusief dozen en zeewaardige verpakking: 0,000095625 × 400.000 × 1,05 × 

1,0375 = 41,66859375 m3 , afgerond 42 m3 . 

De zeevracht bedraagt 42 × € 225 = € 9.450. 


61

C. 1. basispremie WA-verzekering: € 961,08 

basispremie cascoverzekering: € 2.027,60 

€ 2.988,68 

trede 10, korting 60%: € 1.793,21 

€ 1.195,47 

assurantiebelasting 9,7%: € 115,96 

totaal verschuldigd bedrag: € 1.311,43 

2. WA-verzekering cascoverzekering 

2009 ( 791,30 - 1) 

738 


× 100% = 7,2% 

2010 865,80 

( - 1) × 100% = 9,4% 

791,10 

2011 961,08 

( - 1) × 100% = 11,0% 

865,80 

3. WA-verzekering 7,2 + 9,4 + 11,0 × 1% = 9,2% 

3 

cascoverzekering 6,2 + 6,1 + 9,3 × 1% = 7,2% 

3 

( 1.748,40 - 1) 

1.656,30 

× 100% = 6,2% 

( 1.855,10 -1) × 100% = 6,1% 

1.748,40 

( 2.027,60 - 1) × 100% = 9,3% 

1.855,10 

4. WA-verzekering cascoverzekering 

2012 1,08 × € 961,08 = € 1.037,97 1,06 × € 2.027,60 = € 2.149,26 

2013 1,08 × € 1.037,97 = € 1.121,01 1.06 × € 2.149,26 = € 2.278,22 

2014 1,08 × € 1.121,01 = € 1.210,69 1,06 × € 2.278,22 = € 2.414,91 

5. schade aan de auto: € 2.250 

taxateurkosten: € 250 

€ 2.500 

af: eigen risico: € 300 

ten laste van de verzekeringsmaatschappij: € 2.200 

6. Ten laste van Michael Beek komt € 300.

7. totale basispremie verlies aan 

premiekorting in % 

verlies in 

geld 

2010 € 2.720,90 15% € 408,14 

2011 € 2.988,68 10% € 298,87 

2012 € 3.187,23 5% € 159,36 

totaal verlies door hogere premies: 

assurantiebelasting 9,7%: 

D. 1. € 150.000 × 1,05-5 = € 117.528,93 

2. € 50.000 × 1,014 = € 52.030,20 

3. € 65,498,73 

€ 866,37 

€ 84,04 

€ 950,41 

4. Contributieverhoging, subsidie van de gemeente, sluiten van een lening. 

E. 1. € 100.000 × 1,03754 = € 115.865,04 

2. E = (€ 115.865,04 - € 25.000) × 1,04 12 12 = € 145.477,86 

3. Tekort is € 4.522,14. Nog te storten op 1 januari 2019: € 4522,14 × 1,04-10 = € 3.055. 

F. 1. € 60 × 1,19 = € 71,40 

2. € 90.000 = 15.000 producten 

€ 6 

3. € 4,20 × 100% = 7% 

€ 60 

4. € 20 × 100% = 331/3% 

€ 60 

5. brutowinst: 33 ⅓% van de omzet 

overige variabel kosten: 7 % 

dekkingsbijdrage: 26 ⅓% 


nettowinst: € 0 

break-evenomzet = 100% × € 90.000 = € 341.772,16 

26⅓% 


63

eak-evenafzet = € 341.772,16 = 5.696,2 = 5.697 producten 

€ 60 

6. 26⅓% = € 90.000 + € 131.200 = € 221.200 

gewenste omzet = 100% × € 221.200 = € 840.000 

26⅓% 

7. € 162.800 - € 131.200 × 100% = 24,1% 

€ 131.200 

8. 26⅓% = € 90.000 + € 162.800 = € 252.800 

behaalde omzet: 100% × € 252.800 = € 960.000 

26⅓% 

9. € 960.000 - € 840.000 × 100% = 14,3% 

€ 840.000 

G. 1. grondstofkosten: 200 × € 15 + 400 × € 10 = € 7.000 

loonkosten: 200 × € 25 + 400 × € 16 = € 11.400 

2. indirecte kosten: € 34.400 - € 18.400 = € 16.000 

3. opslag grondstof: 30% × € 16.000 × 100% = 69% 

€ 7.000 

opslag loonkosten: 70% × € 16.000 × 100% = 98% 

€ 11.400 

4. grondstofkosten: € 15 


opslag grondstof: 69% × € 15 = € 10,35 

opslag loonkosten: 98% × € 25 = € 24,50 


€ 74,85 

€ 18.400

H. 1. afschrijvingskosten: € 450.000 - € 4.000 = 

8 

I. 

interestkosten: 12% × € 450.000 + € 4.000 = 

2 

€ 55.750 

€ 27.240 

onderhoudskosten: € 17.000 

overige constante indirecte kosten: € 90.000 

€ 189.990 

2. € 189.990 + € 55 = € 95 + € 55 = € 150 

2.000 

3. grondstofkosten: € 6 


machine-uren: 6 × € 150 = 

60 

€ 15 

€ 35 

1. € 960.000 + € 700.000 = € 8 + € 7 = € 15 

120.000 100.000 

2. grondstoffen en onderdelen: € 30 

lonen: € 25 

indirecte kosten: 2 machine-uren à € 15 = € 30 

€ 85 

3. € 85 + € 840.000 + € 550.000 = € 85 + € 14 + € 11 = € 110 

60.000 50.000 

4. 50.000 × (€ 130 - € 110) = € 1.000.000 

5. (50.000 - 60.000) × (2 × € 8 + € 14) = -10.000 × € 30 = € 300.000 nadelig 

of 

bezettingsresultaat op constante 

fabricagekosten (in machine-uren): 

bezettingsresultaat op constante 

(100.000 - 120.000) × € 8 = - € 160.000 

verkoopkosten (in eenheden product): (50.000 - 60.000) × € 14 = - € 140.000 

in totaal is het nadelige bezettingsresultaat: € 300.000 


65

6. € 1.000.000 - € 300.000 = € 700.000 

7. € 30 + € 25 + 2 × € 7 + € 11 = € 80 

8. omzet: 50.000 × € 130 = € 6.500.000 

variabele kosten: 50.000 × € 80 = € 4.000.000 

dekkingsbijdrage: € 2.500.000 

constante kosten: € 960.000 + € 840.000 = € 1.800.000 

bedrijfsresultaat (periodewinst): € 700.000 

J. 1. 2011 % 

omzet 100 

brutowinst 25,1 

loonkosten 13,5 

interestkosten 0,7 

afschrijvingskosten vaste activa 0,7 

overige kosten 5,6 

winst voor aftrek 

vennootschapsbelasting 4,5 

totaal 25,0 

2. De vennootschapsbelasting bedraagt 180 × 100% = 25% van de winst voor aftrek van de 

732 

vennootschapsbelasting in het jaar 2011. 

3. 2011 % 

loonkosten: 54,0 

interestkosten: 

afschrijvingskosten vaste 

2,7 

activa: 2,9 

overige kosten: 22,3 

vennootschapsbelasting: 4,4 

nettowinst: 13,6 + 

brutowinst: 99,9 


4. Samenstelling brutowinst over de jaren 2011 en 2012 van Sellers 

procenten 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

K. 1. De FOB-waarde is gelijk aan de prijs × de hoeveelheid. We kunnen gebruikmaken van de 

formule: EPI = EWI × 100 

EHI 

2008: 114 × 100 = 120 

95 

2009: 130 × 100 = 125 

104 

2010: 121 × 100 = 110 

110 

2011: 99 × 100 = 112,5 

88 

2012: 126 × 100 = 105 

120 

2011 2012 

jaren 

prijsverandering +20% 



prijsverandering +12½% 


nettowinst 

vennootschapsbelasting 

overige kosten 

afschrijvingskosten vaste activa 

interestkosten 

loonkosten 


67

2. hoeveelheid indexcijfer 

2007: (100 : 992/3) × 100 = 101 

2008: (95 : 992/3) × 100 = 96 

2009: (104 : 992/3) × 100 = 105 

2010: (110 : 992/3) × 100 = 111 

2011: (88 : 992/3) × 100 = 89 

2012: (120 : 992/3) × 100 = 121 

3. FOB-waarde indexcijfer 

2007: (100 : 1142/3) × 100 = 88 

2008: (114 : 1142/3) × 100 = 100 

2009: (130 : 1142/3) × 100 = 114 

2010: (121 : 1142/3) × 100 = 106 

2011: (99: 1142/3) × 100 = 87 

2012: (126 : 1142/3) × 100 = 110 

4. Indexcijfers uitvoer product M in hoeveelheden en naar FOB-waarde 

indexcijfers 

130 

120 

110 

100 

90 

80 

2007 

5. hoeveelheid indexcijfer 

2010: 0,80 × 100 = 80 

2011: 0,70 × 80 = 56 

6. FOB-waarde indexcijfer 

2010: 80 × 1,10 = 88 

2011: 56 × 1,32 = 74 


2008 2009 2010 2011 2012 

hoeveelheid 

FOB-waarde

7. één exporteur: 5.000.000 kg 

andere exporteurs: 10.000.000 kg 

grootte van het contingent in 2009: 15.000.000 kg × 100 = 18.750.000 kg 

80 

8. 5.000.000 kg à € 4,06: € 20.300.000 

10.000.000 kg à € 4: € 40.000.000 

FOB-waarde van het contingent in 2009: € 60.300.000 × 100 = € 68.522.727, afgerond: € 68.523.000 

88 


69

Basiskennis calculatie - Nti

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?