Download pdf - Bedaux de Brouwer Architecten

1
P R O J E C T
Zwarte bolster in
Brabants land
Woonhuis in Steensel door Bedaux de Brouwer
Architecten
Met woonhuis Van den Boogaard, diep in het bosrijke Brabantse land, houdt
architect Jacq. de Brouwer een overtuigend pleidooi voor de terugkeer naar
een zorgvuldige, terughoudende architectuur. Het huis richt zich op het
omliggende landschap, zonder echter aan karakter in te boeten. Het zwarte
metselwerk geeft de woning volume en omhult een verrassend licht interieur.
Corien Ligtenberg Foto’s Kim Zwarts
62 de Architect, december 2006
Toen de familie Van den Boogaard de kavel aan de rand van
het dorpje Steensel kocht om er een eigentijds huis te laten
bouwen, omvatte het slechts een klein, vervallen woonhuis.
De rest van het perceel bestond uit verwilderde bosgrond.
Aan de voorzijde van de kavel strekte zich het Brabantse land
uit, aan de achterzijde grensde ze aan ruige bossen.
Vanwege de ligging in het buitengebied was slechts een
relatief klein bouwvolume toegestaan met een beperkte
opbouw. Om die reden koos architect Jacq. de Brouwer van
Bedaux de Brouwer Architecten uit Goirle ervoor een bunga-
low te ontwerpen, met twee gastenvertrekken en een dubbe-
le garage ondergronds en slechts één slaapkamer als
opbouw.
De Brouwer heeft het huis van 29 meter breed en krap
7 meter diep als een strekdam dwars op de kavel gelegd.
Die keuze lijkt brutaal, maar de opzet van het huis leert dat
De Brouwer de potentie van de locatie ten volle heeft erkend.
De vertrekken zijn als schakels van een armband aan elkaar
geregen. Deze opzet is vanzelfsprekend: elk vertrek kan
de volle diepte van het pand benutten. Hierdoor kunnen de
ruimtes zich, afhankelijk van de functie en de gewenste
privacy, aan beide zijden volledig openen naar het omliggen-
de landschap, voor De Brouwer de werkelijke waarde van het
ontwerp.
Om het huis volume te geven, zijn de zwartstenen gevels
rondom over twee verdiepingen doorgetrokken. Het strenge,
in strakke zwarte steen gemetselde lichaam van het huis
doorsnijdt de kavel en lijkt aan de straatzijde als een wachter
over de bewoners te waken. In de vlakke voorgevel is op de
begane grond een brede, verdiepingshoge glazen strook uit-
gesneden, waarachter hal, entree en eethoek liggen. Een
sebranohouten wandpaneel verzacht de strengheid van de
gevel. Aan de achterzijde opent het huis zich naar de fraaie,
monumentale tuin; op de begane grond bestaat de gevel vrij-
wel geheel uit glas.
Het sobere, bijna ongenaakbare voorkomen van het woon-
huis blijkt een bolster; het interieur, met zijn wit gestuukte
wanden en plafonds en donkerhouten vloeren, is verrassend
intiem en lichtovergoten. Door glazen (schuif)puien, daklich-
ten en vides stroomt daglicht binnen. De oost-westoriëntatie

garandeert een optimale, steeds veranderende lichtinval.
De op een assenkruis geënte plattegrond van het huis is hel-
der; de lengte van de woning wordt doorsneden door de
lichte, dubbelhoge hal. Doordat deuren tussen de vertrekken
ontbreken of geheel zijn weg te schuiven, ontstaan langs
voor- en achtergevel lange zichtlijnen, bedoeld om het ont-
werp grandeur te geven. De verschillende ruimtes -achter-
eenvolgens de woonkamer, eethoek, keuken, slaapkamer,
garderobe en badkamer- lopen in elkaar over maar maken
desondanks door hun vorm en schaal een intieme, besloten
indruk.
De knusse, bijna vierkante woonkamer heeft een inpandig
terras, een overgangszone tussen huis en tuin. Eethoek en
hal openen zich naar het landschap en de tuin en bieden
panoramisch zicht op de omgeving. De slaapkamer, met gla-
zen pui van vloer tot plafond, grenst aan een rechthoekige
karpervijver met daarachter een zwembad; de zon op het
water zet de kamer in fonkelend licht. Sparingen in de gevel
geven de slaapkamer en het ommuurde terras op de verdie-
ping licht en lucht.
De Brouwers kleinood is niet onopgemerkt gebleven. Het
huis is uitgeroepen tot BNA gebouw van het jaar 2006 regio
zuid, vanwege “de subtiele en verrassende wijze waarop het
aanhaakt op de traditie van modernistische villa’s”. Het
juryrapport noemt het een “statement van heldere en nuchte-
re architectuur”. En het gaat verder: woonhuis Van den
Boogaard is genomineerd voor de prestigieuze European
Union Prize for Contemporary Architecture Mies van der
Rohe Award 2007, en heeft inmiddels een aantal selectieron-
den doorstaan. Winnaars van de tweejaarlijkse prijs waren
onder meer OMA (2005), Zaha Hadid (2003) en Rafael
Moneo (2001). Geen slecht gezelschap.
2
1 Aan de achterkant biedt het
vele glas uitzicht over de tuin
en het Brabantse platteland.
2 Aan de voorzijde tekent het
woonhuis zich af als een don-
kere monoliet. De trap leidt
naar de kelderverdieping met
dubbele garage.
63

1
1 ontvangsthal
2 woonkamer
3 schaduwterras
4 sauna
5 vide
6 schrijfblad aan vide
7 balkon
8 dubbele garage
9 slaapkamer
10 logeervertrekken
11 waskamer
12 technische ruimte
13 karpervijver
14 zwembad
64 de Architect, december 2006
8
12
12
11
10
10
2
4
Woonhuis Van den Boogaard, Steensel
Opdrachtgever de heer J.J.M. van den Boogaard
Ontwerp Bedaux de Brouwer Architecten, Goirle
Projectarchitect Jacq. de Brouwer
Medewerkers Ingeborg Dankers, Kees Paulussen,
Rien Lagerwerf
Adviseur constructies Goudstikker-de Vries, ’s-Hertogenbosch
Aannemer Gebr. van Gisbergen, Hooge Mierde
Bruto vloeroppervlak 380 m 2
Bruto inhoud 1300 m 3
Datum voorlopig ontwerp januari 2004
Datum definitief ontwerp februari 2004
Aanvang bouw september 2004
Oplevering juli 2005
14
13
Kelder Begane grond
1
3
2

5
9
6
7
1 In de dubbelhoge woonka-
mer overheerst de kleur wit.
Tussen interieur en exterieur is
een groot contrast aange-
bracht.
2 Het huis is met het land-
schap verbonden door een
zorgvuldige overgang van bin-
nen naar buiten.
3 Bij het terras komen ver-
schillende richtingen samen.
Hier ontstaat een spel van
vlakken en materialen.
Eerste verdieping Doorsnede
3
P R O J E C T Woonhuis in Steensel 65