• Er is méér dan zeeroverij • Antizeeroof operaties • Somalië ... - Kvmo

4
PIRATERIJ
Door: KLTZ mr N.A. Woudstra
Er is méér dan zeeroverij
Zeeroof is volop in het nieuws. Daarnaast zijn er in de afgelopen maanden diverse conferenties geweest
over dit onderwerp. Hoewel de aandacht voor zeeroof kansen biedt om de belangen van de zee voor het
voetlicht te brengen, zou bij het brede publiek een eenzijdig beeld kunnen ontstaan over maritieme
dreigingen. Het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) heeft zoveel méér uitdagingen dan de bestrijding
van zeeroof. Deze bijdrage poogt een breder maritiem-strategisch beeld te schetsen, waarin de
bestrijding van zeeroof – hoewel belangrijk – een taak is naast vele andere. Dit artikel gaat eerst in op de
plaats en betekenis van maritieme strategie, gevolgd door de positie en belangen van Nederland als
maritieme mogendheid.
Passage van een Nederlands fregat door het Suezkanaal.
Recente aandacht voor maritieme strategie
Tijdens de Koude Oorlog was het tactische niveau van
oorlogvoeren de sterke kant van de Koninklijke Marine
(KM). Op tactisch niveau speelden we mee in de eredivisie,
met onder andere de Britten en de Duitsers. Met het
Korps Mariniers en op het gebied van onderwateroorlogvoering,
luchtverdediging, oppervlakte- en elektronische
oorlogvoering zette de KM uitstekende resultaten neer.
De KM hield zich echter nauwelijks bezig met strategische
vraagstukken: de afstemming van militaire middelen
op politieke doelstellingen volgens een bepaalde course
of action, ofwel het antwoord op de vragen waartoe, hoe
en waarmee. Het bestaansrecht en de middelen van de
KM waren zó vanzelfsprekend, dat deze niet ter discussie
stonden. De NAVO leverde het strategische kader en de
nationale industrie zorgde voor een stroom van top of the
bill nieuwe schepen en onderzeeboten. Het Koninklijk
Instituut voor de Marine was vooral technisch georiënteerd
en de Hogere Krijgskundige en Algemene Vorming
richtte zich op bedrijfs- en bestuurskunde en internationale
betrekkingen. Er werd nauwelijks aandacht besteed
aan maritieme strategie en doctrinevorming hierover
vond niet plaats. Het publiceren over strategie en in het
bijzonder maritieme strategie is pas na de eeuwwisseling
op gang gekomen. Na de Nederlandse Defensie Doctrine verscheen
de Leidraad Maritiem Optreden in 2005, een goede
eerste aanzet tot een strategisch begrippenkader. Dit jaar
is de Maritieme Visie 2030 verschenen, als bijdrage aan de
interdepartementale verkenningen.
Nederland was overigens niet uniek in deze strategische
bloedarmoede, zelfs de Amerikanen kenden dit pro-