Volledige inhoud (pdf) - Pythagoras

"Esthetica en mathematica
In het denken van de mens over zijn kunstproducten wordt de wiskunde
nogal eens betrokken. Heel sterk vinden we dit in de klassieke
Griekse muziekleer en de eerste Romeinse verhandelingen over
architectuur.
Ook later duiken telkens weer verhandelingen op die het schone willen
begrijpen en vangen in mathematische wetten. In de vorige eeuw, in het
tijdperk van de romantiek, moest men plots daarvan niets meer
hebben: elke kunstuiting was autonoom, in hoge mate persoonlijk en
op geen enkele wijze vatbaar voor wiskundige analyse.
In de laatste jaren zien we echter een hernieuwde belangstelling voor
het thema: esthetica en mathematica. Nu komt deze van de kant van
de wiskundigen en de belangstelling is ook anders gericht.
Een kunstwerk beoogt altijd op de een of andere manier overdracht
van informatie: de kunstenaar produceert niet alleen zijn kunstwerk,
maar brengt daarin ook iets van zichzelf, van zijn eigen bewustzijn of
onderbewustzijn over en hij gebruikt daarvoor een bepaalde code.
De beschouwer van het kunstwerk moet het product kunnen decoderen
om door te kunnen dringen in de „boodschap" van de kunstenaar.
Als hem dat lukt zal in zijn bewustzijn iets opleven van wat eerst in het
bewustzijn van de kunstenaar aanwezig was. Dit is in figuur 16 sche-
consumptie
fig. 16
matisch voorgesteld. Nu is informatie-overdracht iets dat volop in de
belangstelling staat en het is dan ook niet verwonderlijk dat men (met
min of meer succes) moderne begrippen uit de communicatietheorie
op de esthetica gaat toepassen.
Het volgende eenvoudige voorbeeld laat één van de manieren zien
37