Opleiding in rouwtherapie - Zorg-Saam

Module 5. De cognitieve gedragstherapie en
gecompliceerde rouw
Woensdag 16 december 2009
Recent is een cognitief-gedragstherapeutisch model ontwikkeld
van Gecompliceerde rouw. In dit model wordt ervan uitgegaan dat
deze stoornis ontstaat en aanblijft onder invloed van (a) bepaalde
geheugenprocessen, (b) negatieve denkpatronen, en (c) verschillende
soorten vermijdingsgedrag. Het model biedt aanknopingspunten
voor de cognitief-gedragstherapeutische behandeling van
Gecompli ceerde Rouw. Tijdens deze trainingsdag wordt deze theoretische
benadering toegelicht. Voorts wordt ingegaan op de diagnostiek
en behandeling van Gecompliceerde Rouw vanuit een
cognitief-gedragstherapeutische invalshoek. Diverse interventies
zullen worden geoefend.
Begeleiding: Paul Boelen, dr in de Klinische Psychologie aan de
Universiteit Utrecht, gespecialiseerd in de cognitief-gedragstherapeutische
behandeling van gecompliceerde rouw; auteur van diverse
artikels en bijdragen over dit onderwerp.
Module 6. Traumatische rouw
Woensdag 20 januari 2010
De essentie van traumatische rouw is dat de symptomen van het
trauma interfereren met het rouwproces. Het kan het natuurlijke
rouwproces in de weg staan.
Er moet een duidelijker onderscheid met Post Traumatische Stress
worden gemaakt. De term ‘gecompliceerde rouw’ is geworteld in
hechtingsthema’s terwijl Post Traumatische Stress Stoornis verwijst
naar de reacties op levensbedreigende gebeurtenissen. In de praktijk
is het geen sinecure om dit onderscheid steeds te maken. We
verkennen samen de mogelijkheden en beperkingen om hiermee te
werken en wat je als therapeut kan betekenen bij mensen die traumatische
verlieservaringen meemaken.
Begeleiding: An Devoogdt, Klinisch psycholoog, Praktijk assistent
vakgroep experimentele, klinische en gezondheidspsychologie
Universiteit Gent; bestuurslid postacademische vorming psychooncologie.
Privépraktijk sinds 1999; EMDR-therapeut en Mindful -
ness trainer; gedragstherapeut in opleiding. Klinische ervaring in
slachtofferhulp, oncologie en algemeen ziekenhuis.
Module 7. Een creatieve benadering van gecompliceerde rouw
Woensdag 3 februari 2010
In een rouwproces komen mensen in aanraking met vaak ongekende
gevoelens en emoties.
Deze onder woorden brengen is een moeilijke opgave waarbij
woorden dikwijls beperkend werken. In de therapeutische praktijk
kunnen we dan beroep doen op creatieve uitingsvormen zoals schilderen,
tekenen, kleien…
Tijdens deze opleidingsdag gaan de dieper in op het creatief proces
en gaan we aan de slag met diverse creatieve werkmethoden toepasbaar
in de context van rouw
Begeleiding: Marc Michiels, psychotherapeut in de Inter actionele
Vormgeving, rouwtherapeut, shiatsutherapeut, vormingswerker.
Module 8. Integratiedag met oefeningen en casuïstiek
Woensdag 10 maart 2010
Begeleiding: Johan Maes
Elke dag vangt aan om 9u30 en eindigt om 17u.
Coördinator opleiding
Johan Maes, psychotherapeut, Pessotherapeut en rouwtherapeut,
werkzaam als educatief medewerker Zorg-Saam, trainer rouwcounseling,
projectcoördinator ROER, freelance medewerker KERN
o.m. in de therapeutische groeigroep en de opleiding Lichaams -
gerichte Experiëntiële Psychotherapie.
Redacteur en auteur van het boek ‘Leven met gemis: handboek
over rouw, rouwbegeleiding en rouwtherapie’ (uitgegeven bij Zorg-
Saam, 2007)
Plaats: PRH, Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen
Deelnemersprijs
De deelnemersprijs bedraagt met vroegboekkorting 1.100 EUR (u
kan betalen met opleidingscheques: info: www.vdab.be).
De eerste schijf bedraagt 700 EUR indien u betaalt vóór
31/08/2009 en 770 EUR indien u betaalt vanaf 31/08/2009.
De tweede schijf bedraagt 400 EUR indien u betaalt vóór
5/01/2010 en 450 EUR indien u betaalt vanaf 5/01/2010.
Hoe inschrijven?
Gelieve in te schrijven via inschrijfformulier voor 31 augustus 2009.
Stuur het ingevulde inschrijfformulier terug naar Zorg-Saam vzw,
t.a.v. Johan Maes, Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal of stuur al de gegevens
per mail naar Johan Maes (zorgsaam@zorgsaam.be).
De deelname is definitief na betaling van de eerste schijf van 700
EUR (of 770 EUR ) op rekeningnummer 730-0041025-87 van Zorg-
Saam vzw, met vermelding van de cursuscode ORT 2009.
Remylaan 4b - 3018 Wijgmaal
tel 016/24 39 75 - fax 016/24 39 71
Opleiding
in
rouwtherapie
vorming - opleiding - ondersteuning

De werkgroep ROER van de vzw Zorg-Saam organiseert een opleiding
in de rouwtherapie. Deze opleiding is bedoeld voor professionele
hulpverleners met een therapeutische vooropleiding.
In de rouwzorg onderscheiden we drie dimensies:
1. de ondersteuning: (preventie) focus op de gewone rouw; de informele
en formele ondersteuning van het sociale netwerk en
eerste lijnshulpverlening (de huisarts, thuiszorg, leerkracht..): de
rouw(zorg)-cultuur
2. de begeleiding: (detectie) de gestructureerde opvang en ondersteuning,
individueel (bv de CLB-begeleider, de rouwcounseler)
of in groep (de rouwgroep) waarbij het gewone rouwproces
wordt ondersteund, de risicofactoren op complicaties worden gedetecteerd
en de nabestaande leert adequate coping- en aanpassingsstrategieën
te hanteren
3. de therapie : (behandeling) een specifieke rouwtherapie kan worden
opgestart bij gecompliceerde rouw die vastzit qua intensiteit,
duur, betekenis, expressievorm met disfunctioneren in het dagelijks
leven tot gevolg, waarbij de rouwende zichzelf of zijn/haar
omgeving schade berokkent.
Deze nieuwe opleiding situeert zich op het derde niveau, is bedoeld
voor professionele hulpverleners die in hun therapeutische context
met rouwenden werken.
Krachtlijnen van de rouwtherapie
Het is van belang dat rouw als centraal ervaringsgegeven in het leven
van elke mens voldoende aandacht krijgt in elke therapie. Dat
wil niet zeggen dat rouw moet getherapeutiseerd worden, integendeel.
Rouwtherapie is slechts aangewezen bij een minderheid van rouwenden
(ongeveer 10 tot 15%) die gecompliceerde rouw ontwikkelen,
niet voor de meerderheid die op hun tempo en wijze hun
rouwtraject doorlopen.
Het is van belang dat die minderheid een adequate therapeutische
aanpak krijgt omdat de impact van gecompliceerde rouwprocessen
op de lichamelijke en geestelijke gezondheid nefast is en destructief.
Dit is geen opleiding tot therapeut. De kandidaat deelnemer heeft
reeds een therapeutische vooropleiding achter de rug (of is er mee
bezig). Deze opleiding is bedoeld als een specialisatie.
Krachtlijnen
1. Rouwtherapie vertrekt vanuit het unieke rouwtraject van iedere
cliënt en niet vanuit vooropgestelde rouwkaders. De ervaringsgerichte
benadering staat centraal waarbij het persoonlijk beleven
en ervaren van de cliënt steeds het uitgangspunt is.
2. De basis van elke rouwtherapie is een persoonsgerichte benade-
ring met aandacht voor de cliënt in zijn totaliteit en met respect
voor het multidimensionele karakter van elk rouwproces: lichamelijk,
emotioneel, cognitief, gedragsmatig, relationeel, existentieel
of spiritueel.
3. De focus ligt niet alleen op de pijnpunten maar ook op de innerlijke
veer- en groeikracht die kan worden aangesproken, bevestigd
en versterkt, zodat een groeiproces mogelijk wordt.
4. De aandacht voor de verschillende dimensies vraagt om een integrale
benadering van de therapeut, dwz dat de therapeut zelf
essentiële inzichten en instrumenten vanuit verschillende therapeutische
scholen kan hanteren of zonodig kan doorverwijzen of
samenwerken met therapeuten die specifiek geschoold zijn.
5. De therapeutische visie en aanpak baseert zich op de nieuwe
theorie-ontwikkelingen op het vlak van rouw en rouwzorg. De
rouwtherapeut engageert zich om van deze ontwikkelingen op
de hoogte te blijven.
Zo wordt de focus gericht op een goed evenwicht tussen de verliesgerichte
en de herstelgerichte processen en dimensies (cf het
duale procesmodel). De therapeut kan identificeren waar de rouwende
vastzit en hem of haar helpen om in beweging te komen
door niet aangepaste (o.m. de angstig- en depressief-vermijdende)
strategieën te vervangen door meer adequate strategieën die
het rouwproces ondersteunen.
6. Het doel van rouwtherapie is de rouwende helpen om een antwoord
te formuleren op het verlies van een betekenisvolle relatie,
waardoor de verlieservaring kan worden geïntegreerd in het
eigen levensverhaal.
7. Basis van elke rouwtherapie is de therapeutische relatie of de ontmoeting
waarbij een voor de rouwende helende ervaring wordt
gecreëerd van veiligheid en vertrouwen.
8. Rouwen doe je nooit alleen, dwz dat in de rouwtherapie het individu
steeds betekenis krijgt in de relatie met zijn/haar familiale,
gezins-, maatschappelijke en culturele context.
Toelatingsvoorwaarden:
master of bachelor in de menswetenschappen
therapeutische vooropleiding
werken in de (geestelijke) gezondheidszorg
Programma
Module 1. Introductie in rouwtherapie
Woensdag 7 oktober 2009
Wat is gewone en wat gecompliceerde rouw, chronische, traumatische
rouw? Mythes in de rouwverwerking. Impact van rouw op gezondheid?
Rouwmodellen met bijzondere aandacht voor het Duale
Procesmodel. Risicofactoren en protectieve factoren. Diagnostiek.
Differentiële diagnostiek. Meetinstru men ten ? Research in het
rouwdomein. Implicaties voor de rouwzorg en rouwtherapie.
Begeleiding: Johan Maes
Module 2. Rouwtherapie: tussen presentie en interventie
Woensdag 21 oktober 2009
Vanuit een persoonsgerichte en lichaamsgerichte benadering gaat
de rouwtherapeut een relatie aan met de rouwende waardoor ruim-
te ontstaat voor het verliesverhaal in al zijn dimensies en lagen. De
therapeut beweegt zich in de dynamiek van verliesgerichte en herstelgerichte
processen, in het verdragen van ondraaglijke pijn maar
tevens in het aanbieden van technieken en methodes om blokkades,
vermijdingsstrategieën, disfunctionele coping, remmende cognities,
storende symptomen te behandelen.
Begeleiding: Johan Maes
Module 3. Rouw en hechting
Donderdag 12 november 2009
Aan de hand van een aantal hoofdstukken verplichte literatuur uit
het boek “Hechtingsproblemen in gezinnen“, worden twee stellingen
theoretisch uitgewerkt en aan de hand van casusmateriaal toegelicht
op deze dag:
1. Vroegkinderlijk verlies en overlijden kan de veilige hechting van
een kind onderuithalen.
2. Onveilige gezinshechting kan het verwerken van verlies en overlijden
doen stagneren.
Aan de hand van ervaringsgerichte opdrachten worden de verschillende
hechtingsstijlen van kinderen en volwassenen verduidelijkt.
Van de deelnemers zal gevraagd worden om stil te staan bij hun eigen
actuele hechtingsstijl als partner en als psychotherapeut en bij
de hechtingsstijl van hun gezin van herkomst. Tevens zal worden
verduidelijkt op welke wijze gezinstherapeutisch kan gewerkt worden
met stagnerende rouwprocessen in onveilig gehechte gezinnen.
Begeleiding: Jean-Marie Govaerts, klinisch psycholoog, relatie- en
gezinstherapeut, staflid vzw KERN, opleider in de Systeemtherapie.
Auteur van ‘Hechtingsproblemen in gezinnen: integratie van de
hechtingstheorie in het systeemtherapeutisch model’.
Module 4. Een gezinstherapeutische kijk op rouw
Woensdag 25 november 2009
Wanneer iemand sterft in het gezin, dan treft dit alle gezinsleden.
Het verlies heeft voor ieder andere betekenissen en ieder gezinslid
zoekt naar een eigen weg om verder te kunnen. De partners en de
andere gezinsleden hebben vaak een andere weg. Soms ervaren
partners of gezinsleden de verschillende weg die ieder heeft als een
extra moeilijkheid in het rouwproces. In sommige gezinnen of koppels
wil de ene graag over het verlies spreken terwijl de andere
'door' wil gaan. Vanuit een gezinstherapeutische benadering zoeken
we naar wegen om gezinsleden te verbinden na een verlies. We
zoeken naar de mogelijkheden op tolerantie en begrip voor elkaar
om als dusdanig een steun te kunnen zijn in het rouwproces.
Begeleiding: An Hooghe, Psychologe, Relatie- en Gezins therapeute
in Context, Centrum voor Relatie-, Gezins- en Sekstherapie in het
Universitair Ziekenhuis Leuven. Zij werkt momenteel aan een doctoraatsstudie
over rouw in het gezin, onder leiding van Prof. Peter
Rober (K.U.Leuven) en Prof. Robert Neimeyer (University of
Memphis, USA).

Inschrijfformulier
Opleiding
in rouwtherapie
Naam: ....................................................................................................
Voornaam: .............................................................................................
Geboortedatum ....................................................................................
Straat: ....................................................................... Nr.: ..................
Postcode: ...............................................................................................
Gemeente: ............................................................................................
Tel. : .........................................................................................................
E-mail: ....................................................................................................
Diploma (master of bachelor in menswetenschappen)
..............................................................................................................
Werkzaam
– in organisatie (naam en adres):
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
– als zelfstandige:
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
Ervaring in de rouwzorg
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
Gevolgde therapeutische opleiding (of min. 2 jaar in opleiding)
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
Inschrijfformulier
Opleiding
in rouwtherapie
Naam: ....................................................................................................
Voornaam: .............................................................................................
Geboortedatum ....................................................................................
Straat: ....................................................................... Nr.: ..................
Postcode: ...............................................................................................
Gemeente: ............................................................................................
Tel. : .........................................................................................................
E-mail: ....................................................................................................
Diploma (master of bachelor in menswetenschappen)
..............................................................................................................
Werkzaam
– in organisatie (naam en adres):
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
– als zelfstandige:
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
Ervaring in de rouwzorg
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
Gevolgde therapeutische opleiding (of min. 2 jaar in opleiding)
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
Inschrijfformulier
Opleiding
in rouwtherapie
Naam: ....................................................................................................
Voornaam: .............................................................................................
Geboortedatum ....................................................................................
Straat: ....................................................................... Nr.: ..................
Postcode: ...............................................................................................
Gemeente: ............................................................................................
Tel. : .........................................................................................................
E-mail: ....................................................................................................
Diploma (master of bachelor in menswetenschappen)
..............................................................................................................
Werkzaam
– in organisatie (naam en adres):
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
– als zelfstandige:
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
Ervaring in de rouwzorg
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
Gevolgde therapeutische opleiding (of min. 2 jaar in opleiding)
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................