Jaarverslag 2006 - Department of Respiratory Medicine of the ...
Jaarverslag 2006 - Department of Respiratory Medicine of the ...
Jaarverslag 2006 - Department of Respiratory Medicine of the ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2006</strong><br />
longziekten
Inhoud<br />
1. Inleiding 2<br />
2. Personeel en organisatie 3<br />
2.1 Personeelsbestand 3<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur 6<br />
3. Gezondheidszorg 7<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg 7<br />
3.2 Poliklinische gezondheidszorg 9<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium 9<br />
3.4 Behandelkamer 9<br />
3.5 Besprekingen 10<br />
4. Onderwijs, opleiding en nascholing 11<br />
4.1 Algemeen 11<br />
4.2 Rollen en functies 11<br />
4.3 Keuzeonderwijs en wetenschapsstage 13<br />
4.4 Opleidingen 13<br />
4.4.1 Opleidingen voor het specialisme longziekten en tuberculose 13<br />
4.4.2 Overige opleidingen 14<br />
4.5 Refereeravonden 14<br />
5. Onderzoek 16<br />
6. Publicaties 20<br />
6.1 Dissertaties 20<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties 20<br />
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift, vermeld in science citation index 22<br />
6.4 Wi-2 internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index 25<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal 26<br />
6.6 Abstracts/annotaties 26<br />
6.7 Boekbijdrage 28<br />
6.8 Reviewer 29<br />
6.9 Samenvatting 30<br />
7. Voordrachten 31<br />
8. Bijgewoonde symposia en congressen 39<br />
9. Deelname commissies en lidmaatschappen 46<br />
1
1 Inleiding<br />
Voorwoord<br />
Het jaarverslag <strong>2006</strong> geeft een gedetailleerd overzicht van het palet aan activiteiten welke door de leden van<br />
de afdeling Longziekten/ capaciteitsgroep Pulmonologie zijn ontplooid in dit verslagjaar m.b.t. gezondheidszorg,<br />
wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Het jaarverslag geeft aan dat ook <strong>2006</strong> een intensief werkjaar was<br />
voor de afdeling Longziekten!<br />
De overgang in het azM van de BZE naar de RVE structuur heeft ook voor de afdeling Longziekten belangrijke<br />
gevolgen: na een jarenlange samenwerking met de afdelingen Cardiologie en Cardiothoracale Heelkunde in de<br />
BZE Thorax zal de uitbouw van de samenwerking met de afdeling Interne Geneeskunde in de RVE<br />
Beschouwend-Centrum Chronische Ziekten ongetwijfeld de nodige inzet vereisen. De samenwerking biedt<br />
ongetwijfeld ook nieuwe mogelijkheden voor de toekomst van het vakgebied Longziekten. Belangrijke<br />
ontwikkelingen m.b.t. gezondheidszorg zijn ongetwijfeld ook de uitbouw van het Centrum Thuisbeademing, de<br />
groeiende referentiefunctie van het azM m.b.t. de pulmonale oncologie in samenwerking met m.n. de<br />
afdelingen Cardiothorcale Heelkunde en Radio<strong>the</strong>rapie, de toekenning van een zorgvernieuwingsproject voor<br />
inrichting van een centrum t.b.v. zorg voor sarcoïdose en interstitiële longziekten en zeker ook de intensieve<br />
samenwerking met CIRO Hornerheide t.a.v. klinische en niet-klinische revalidatie.<br />
Met de nodige trots kijkt de afdeling ook terug op 12 mei <strong>2006</strong>. Deze feestelijke dag aanvaardde Marjolein<br />
Drent haar leerstoel op het gebied van interstitiele longaandoeningen en sarcoidose: een internationaal<br />
symposium gaf verder uitstraling aan deze unieke gebeurtenis.<br />
M.b.t. het wetenschappelijk onderzoek zijn de promoties van Erica Rutten en Niki Reynaert zeker<br />
hoogtepunten in het werkjaar.<br />
De benoeming van Annemie Schols tot wetenschappelijk directeur Nutrim bekroont een jarenlange inzet van<br />
Annemie en de vakgroep binnen het onderzoeksinstituut.<br />
De afdeling Longziekten/ capaciteitsgroep Pulmonologie houdt echter ook nu haar blik vooruit gericht:<br />
de afdeling wenst ook in de toekomst een verdere bijdrage te leveren aan de realisatie van de azM<br />
doelstellingen en aan de invulling van onderwijs en onderzoek in onze nieuwe facultaire structuur.<br />
E.F.M. Wouters, afdelingsho<strong>of</strong>d<br />
2
2 Personeel en organisatie<br />
2.1 Personeelsbestand<br />
Wetenschappelijke staf<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. E.F.M. Wouters<br />
Drs. A.F. van Belle<br />
Dr. K.A.T. Boomars<br />
Dr. N.A.M. Cobben<br />
Dr. A.M.C. Dingemans<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. M. Drent<br />
Dr. M.M.H. Hochstenbag<br />
Dr G.M. Moller<br />
Drs. A. Otte<br />
Dr. G.P.M. ten Velde<br />
Dr. G.J. Wesseling<br />
Dr. ir. C.P.M. van der Grinten<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. ir. A.M.W.J. Schols<br />
Dr Y. Janssen (samenw. Burlington)<br />
Assistent-geneeskundigen in opleiding (AIOS)<br />
Drs V. vd. Boogaart<br />
Drs F. Franssen (per 01.02.06)<br />
Drs K. Groenewegen-Sipkema<br />
Drs R. Kok<br />
Drs A. Mansour<br />
Drs R. Segers (tot 01.03.06)<br />
Drs M. de Vries<br />
Assistent-geneeskundigen niet in opleiding (AGNIO’s)<br />
Drs J. de Kort (tot 01.12.06)<br />
Drs W. Sikma (01.03.06 tot 01.01.06)<br />
Drs J. Jungschleger (01.10.06 tot 01.11.06), AIOS CTC<br />
Drs F. van Thiel (per 01.10.06), AIOS Atrium<br />
Stage Longziekten AIOS Interne Geneeskunde<br />
Drs H. Willems (tot 01.02.06)<br />
Drs J. van Berlo (01.02.06 tot 01.06.06)<br />
Drs G. Janssen (01.06.06 tot 01.10.06)<br />
Drs T. Joosten (per 01.10.06)<br />
Wetenschappelijk medewerkers<br />
Dr. M.A. Dentener, postdoc<br />
Drs N. Drummen, analist (per 15.08.06)<br />
Dr. H.R. Gosker, postdoc<br />
Drs. A. Haegens, aio<br />
Drs J. Jorgensen, analist (per 15.09.06)<br />
Drs. M. Kelders, analist<br />
Dr. R.C.J. Langen, postdoc<br />
Drs. E. Mercken, aio<br />
Drs. A. Remels, aio<br />
Dr. N. Reynaert, postdoc<br />
Drs. J. van der Velden, aio<br />
Drs. J.H.J. Vernooy, postdoc<br />
Drs. J. Willems, analist<br />
Dr D. Yanbaeva, postdoc<br />
3
Niet wetenschappelijk personeel (OBP)<br />
E. ten Hoor<br />
G. van Kan<br />
Office manager<br />
M.F.J. Hagelstein-Deckers<br />
Secretariaat<br />
G. Braun<br />
F. Defauwes<br />
W. Heijnens<br />
M. Pesik-Hijnens<br />
C. Sinnaeve<br />
N. Smeets-Genders<br />
M. van Tol<br />
Overigen<br />
M. Jilderda-Janssen (per 22.08.06), research verpleegk.<br />
M. Lambrichs (per 20.04.06), projectmedew. sarcoidose<br />
Polikliniekmedewerkers<br />
Leidinggevende<br />
H. Hameleers<br />
Medewerkers<br />
M. Borrego<br />
W. Rompen<br />
M. Speth<br />
A. Volkers<br />
S. Wijnands<br />
CTbM-medewerkers<br />
Leidinggevende<br />
H. Hameleers<br />
Medewerkers<br />
Dr N.A.M. Cobben, longarts-intensivist<br />
Drs A. Otte, longarts<br />
Dr R. Timmer, anes<strong>the</strong>sioloog-intensivist<br />
N. Derks, thuisbeademingsverpleegkundige<br />
R. v.d. Eijnden, thuisbeademingsverpleegkundige<br />
R. Hendrikx, thuisbeademingsverpleegkundige<br />
L. Wijnands, thuisbeademingsverpleegkundige<br />
R. Stevens (tot 01.08.06), thuisbeademingsverpleegkundige<br />
J. Broers (per 01.12.06), thuisbeademingsverpleegkundige<br />
E. Derhaag, instrumentatie technicus<br />
J. Schulpen, instrumentatie technicus<br />
J. Pechholt-Savelsberg, secretaresse<br />
M. Poolen, secretaresse<br />
Medewerkers behandelkamer en longfunctielaboratorium<br />
Leidinggevende<br />
P. Bongaerts<br />
Eerste laboranten<br />
S. Hermans e/v Jaspers<br />
P. Diederen<br />
S. Veugen (tot 01.02.06)<br />
4
Laboranten<br />
M. Aussems<br />
J. Baars<br />
M. Broekhuizen-Godding<br />
B. Ubachs-Palmans<br />
H. Westerink (tot 01.09.06)<br />
S. Cornel- Blootho<strong>of</strong>d (per 01.07.06)<br />
Leerling-laboranten<br />
Mikel Becks (per 15.10.06)<br />
Wim Put<br />
Veronique Felix<br />
Martine Schattevoet (tot 01.06.06)<br />
Administratie<br />
Monique Ramaekers<br />
Es<strong>the</strong>r Reintjens e/v Warnier<br />
Medewerkers verpleegafdeling<br />
Leidinggevenden A3<br />
C. Keeken, ho<strong>of</strong>d<br />
L. Iglesias, unitleider<br />
Verpleegkundigen A3<br />
H. i.d.Braekt<br />
C. Colaris<br />
E. Derks<br />
T. Dreesen<br />
D. Garnaat.<br />
B. Geenen<br />
G. Geerkens<br />
L. Geurts<br />
O. Gramantik<br />
I. Harbieh<br />
D. Hardeveld<br />
M. Hochstenbach<br />
G. Jansen<br />
A. Lemmens<br />
J. v. Rijt<br />
C. Scheres<br />
A. Shiran<br />
Leidinggevenden MC<br />
C. Keeken, ho<strong>of</strong>d<br />
C. Kooyman. unitleider<br />
Verpleegkundigen MC<br />
G. Boonen<br />
N. Bours<br />
H. Derwort<br />
F. Dirix<br />
R. v.d. Eijnden<br />
E. Haremaker<br />
R. Hendrikx<br />
P. Herfurth<br />
A. Heyn<br />
K. Jansen<br />
M. v.d. Krogt<br />
P. Leclaire<br />
N. v.d. Leeuw<br />
C. Loop<br />
5
S. Seegers.<br />
S. Smits<br />
R. Stevens<br />
J. Theunissen<br />
F. Vaessen<br />
A. Vandebeek<br />
C. Vanwersch<br />
J. Vincent<br />
L. Wijnands<br />
E. Wilmes<br />
Helpende<br />
I. Simons<br />
Administratie<br />
J. Bemer<br />
M. Curfs<br />
Afdelingsassistenten<br />
M. Hollewijn<br />
M. Muytjens<br />
P. Matzeu<br />
Leerlingen<br />
K. Beckers<br />
I. Claessen<br />
P. Baggen<br />
M. Keulen<br />
K. Verstraete<br />
K. Preijde<br />
J. Pronk<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur<br />
Afdelingvergadering (1x per maand)<br />
Capaciteitsgroepvergadering (4x per jaar)<br />
Opleidingsvergadering (4x per jaar)<br />
Arts-assistentenoverleg (wekelijks)<br />
6
3 Gezondheidszorg<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg<br />
De afdeling Longziekten beschikt over 38 bedden op niveau 3 (A3) waarvan 30 reguliere bedden, 6 Medium<br />
Care bedden en 2 bedden voor het verrichten van slaaponderzoek. Per unit vindt begeleiding van patiënten<br />
plaats door 1 zaalarts onder supervisie van een staflid-longarts.<br />
Een globaal overzicht van de klinische activiteiten is weergegeven in de navolgende tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Opnames 1.251 1.516 1.958<br />
Overnames 80 84 94<br />
Verpleegdagen 12.071 13.372 13.869<br />
Opnames buiten regio:<br />
• Absoluut 261 462 719<br />
• Percentage 20.8 35.5 40.1<br />
Gemiddelde verpleegduur 9,07 8,36 6,80<br />
Dagbehandeling 106 159 233<br />
Overleden patiënten 94 84 96<br />
Obducties 12 17 7<br />
De belangrijkste ziektebeelden bij klinisch opgenomen patiënten zijn weergegeven in volgend schema:<br />
Diagnose 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
COPD 321 331 295<br />
Astma 59 58 15<br />
Neoplasmata 193 107 108<br />
Interstitiële longziekten/sarcoidose 28 41 8<br />
Infectieuze longziekten 185 219 192<br />
Longembolie 42 34 42<br />
Pneumothorax 39 44 52<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
7<br />
2004<br />
2005<br />
<strong>2006</strong>
Consulten en medebehandelingen 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Consulten 578 557 591<br />
Aanvragen per BZE<br />
BZE I 17 13 23<br />
BZE II 52 44 21<br />
BZE III 170 154 151<br />
BZE IV 161 171 147<br />
BZE V 177 171 237<br />
BZE VI 1 4 2<br />
Een overzicht van de thoracochirugische ingrepen is weergegeven in onderstaande tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Longresectie 43 47 49<br />
Empyeem 27 27 17<br />
Mediastinoscopie 8 26 28<br />
Pneumothorax 12 30 7<br />
Wigexcisie 10 23 19<br />
Biopt 11 7 10<br />
Long Volume Reductie 1 1 2<br />
Overige 14 10 5<br />
EHBO Bezoek 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Patiënten verwezen naar EHBO 1.176 1.311 1299<br />
Opnames via EHBO 738 770 759<br />
Totaal aantal opnames 1.252 1.516 1958<br />
Percentages opnames via EHBO 59% 51% 39%<br />
2000<br />
1800<br />
1600<br />
1400<br />
1200<br />
1000<br />
800<br />
600<br />
400<br />
200<br />
0<br />
2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Opnames<br />
Opnames via<br />
EHBO<br />
In het kader van de uitbouw van de referentiefunctie verricht de afdeling pulmonologie polysomnografisch<br />
onderzoek. Het volgende aantal verrichtingen werd uitgevoerd:<br />
Vergelijkend overzicht polysomnografisch onderzoek 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Aantal polysomnografieën azM 255 349 383<br />
Aantal polysomnografieën Hornerheide 0 100 363<br />
8
3.2 Poliklinische gezondheidszorg<br />
Naast algemene pulmonologie is de polikliniek ingericht op ambulante diagnostiek en behandeling van<br />
specifieke patiëntengroepen. Speciële spreekuren zijn ingericht voor patiënten met oncologische problematiek,<br />
patiënten met cystic fibrosis en interstitiële longaandoeningen, kinderen met astma, patiënten met pulmonale<br />
vasculaire aandoeningen, patienten met slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen en patienten in behandeling<br />
bij het CTbM.<br />
Vergelijkend overzicht polikliniek 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Nieuwe patiënten 1.821 2.073 2.160<br />
Controle patiënten 7.190 8.016 8.885<br />
Totaal 9.011 10.089 11.045<br />
Overzicht herkomst poliklinische 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Regio 1.330(73%) 1.390(67%) 1.462(68%)<br />
Rest Limburg 382(21%) 500(24%) 508(23%)<br />
Rest Nederland 73(4%) 147(7%) 145(7%)<br />
Buitenland 36(2%) 36(2%) 41(2%)<br />
Totaal 1.821 2.073 2.156<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium<br />
Een overzicht van de productiecijfers is hieronder weergegeven.<br />
Vergelijkend overzicht 2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Orienterend onderzoek 10.048 11.779 13.090<br />
Allergologisch 933 1.062 1.082<br />
Bloedgassen 872 1.395 1.306<br />
Therapeutisch longfunctie 483 599 734<br />
3.4 Behandelkamer<br />
2004 2005 <strong>2006</strong><br />
Behandelkamer diagnostisch 1.519 1.593 1.772<br />
Behandelkamer <strong>the</strong>rapeutisch 276 307 342<br />
9
3.5 Besprekingen<br />
Een overzicht van de diverse besprekingen van de afdeling Longziekten en capaciteitsgroep pulmonologie is in<br />
onderstaand schema weergegeven. Naast besprekingen in het kader van de patiëntenzorg en besprekingen<br />
samenhangend met de opleiding van art-assistenten longziekten en tuberculose, vindt wekelijks een<br />
geïntegreerde wetenschappelijke vergadering plaats waaraan assistenten in onderzoek, arts-assistenten in<br />
opleiding, stafleden en overig wetenschappelijke medewerkers participeren.<br />
Maandag 08.30 uur Weekendoverdracht<br />
16.00 uur PA-bespreking o.l.v. een patholoog<br />
16.30 uur Longstation: multidisciplinair overleg met longartsen, cardiopulmonaal<br />
chirurgen, radio<strong>the</strong>rapeuten en medisch oncoloog<br />
Dinsdag 08.30 uur Rontgenbespreking: gezamenlijke bespreking i.a.v. specialisten, arts-assistenten en<br />
röntgenoloog<br />
09.00 uur Patiëntenbespreking onder voorzitterschap van het afdelingsho<strong>of</strong>d en in<br />
aanwezigheid van stafleden, arts-assistenten, co-assistenten en unitho<strong>of</strong>den<br />
10.30 uur Probleemgestuurde onderwijsbespreking arts-assistenten onder leiding van staflid<br />
11.30 uur Capaciteitsgroepvergadering 4x per jaar<br />
11.30 uur Afdelingsvergadering 1x per maand<br />
20.00 uur Refereeravond Longziekten Zuid-Limburg 1 e dinsdag van de maand<br />
20.00 uur Gezamenlijke refereeravond Zuid-Oost Nederland 3x per jaar<br />
Woensdag 08.30 uur Overdracht<br />
09.00 uur Researchbespreking<br />
12.00 uur Referaat: door stafleden en arts-assistenten/researchbespreking<br />
12.30 uur Arts-assistentenoverleg: organisatorische bespreking van de arts-assistenten en de<br />
stafleden<br />
Donderdag 08.30 uur Journal club<br />
08.50 uur Overdracht<br />
12.30 uur Cursorisch onderwijs Longfunctie/Allergologie<br />
Vrijdag 08.30 uur Overdracht<br />
13.30 uur Weekendoverdracht<br />
10
4 Onderwijs, opleiding en nascholing<br />
4.1 Algemeen<br />
Door stafleden van de afdeling longziekten/capaciteitsgroep pulmonologie wordt in belangrijke mate<br />
geparticipeerd aan het onderwijs van de faculteit der geneeskunde, blijkens het hieronder vermeld schema.<br />
Een samenvatting van de verschillende rollen en functies (academiejaar 2005-<strong>2006</strong>) is weergegeven in<br />
onderstaand schema.<br />
Functies<br />
Tutorschappen<br />
Kerngroepleden, Circulatie en Longen<br />
Clustercoach, Circulatie en Longen<br />
Praktijkbegeleiders/onderwijspoli<br />
Observatorschappen<br />
Voorweek Interne Geneesk., jaar 5<br />
Colleges/lezingen/workshops<br />
Maken van stations<br />
Practica<br />
Planningsgroepleden<br />
Keuzeonderwijs Pulmonologie<br />
Co-schap Pulmonologie<br />
1 e begeleiders Wetenschapsstages FdG en FdGW<br />
Totaal van de capaciteitsgroep Pulmonologie 2316 uren<br />
4.2 Rollen en functies<br />
A. van Belle<br />
Clustercoach Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Voorweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
Ontwikkelingsteam cluster Circulatie en Longen Jaar 3<br />
K. Boomars<br />
Planningsgroeplid blok 1.3<br />
Tutor blok 1.3<br />
Maken stationtoets blok 1.3<br />
Clustercoach Circulatie en longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Onderwijs MediumCare-verpleegkundigen betreffende PAH<br />
N. Cobben<br />
Onderwijs/college KNO co-assistenten 3 maandelijks over thuisbeademing<br />
Onderwijs arts-assistenten en co-assistenten mbt Non-invasieve beademing en OSAS<br />
Onderwijs Mediumcare opleiding verpleegkundigen<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
11
A. Dingemans<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Planningsgroeplid jaar 6<br />
Voorweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
M. Drent<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoets<br />
Voorweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
C. van der Grinten<br />
Tutor Blok 1.1<br />
Tutor Blok 1.3<br />
Practicum en colleges BMT 3 e jaar.<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Longziekten m.b.t. longfunctie<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Anes<strong>the</strong>siologie m.b.t. longfunctie<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Maastro Kliniek m.b.t. longfunctie<br />
Colleges tUL blok 1.5 “homeostase”<br />
College tUL blok 2.2<br />
College blok 1.3<br />
Workshop COPD/vlekken Circulatie en Longen jaar 3<br />
M. Hochstenbag<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, jaar 3<br />
Kerngroeplid Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Voorweek interne geneeskunde jaar 5<br />
College longcarcinoom, 3 jaars<br />
G. Moller<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, jaar 3<br />
A. Otte<br />
Observatorschap vaardigheidstoetsen<br />
Naweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
A. Schols<br />
Planningsgroeplid Honoursprk. Keuzeonderwijs<br />
Honours lezing jaar 2<br />
Practicum MLW TUL<br />
College MLW TUL jaar 2<br />
Voorzitter Planningsgroeplid TUL<br />
Begeleider wetenschapsstage FdG en FdGW<br />
G. ten Velde<br />
Coördinator onderwijs vakgroep Pulmonologie<br />
Contactpersoon vakgroep O & O<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Begeleiding Keuzeonderwijs, algemeen<br />
Begeleiding Keuzeonderwijs buitenlandse studenten<br />
Workshop COPD/Vlekken Circulatie en Longen jaar 3<br />
Tutor blok 1.1<br />
12
Onderwijs BMT<br />
Maken toetsvragen<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Voorweek interne geneeskunde jaar 5<br />
Waarnemend opleider<br />
G. Wesseling<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
College Etiologie Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Voorweek interne geneeskunde jaar 5<br />
Toetsing jaar 6<br />
Facultair begeleider wetenschapsstages FdG en FdGW<br />
Docent differentiatie sportgeneeskunde HAIO opleiding<br />
4.3 Keuzeonderwijs en wetenschapsstage<br />
Binnen de capaciteitsgroep fungeert een werkgroep voor begeleiding van keuzeonderwijs. Verder coördineert<br />
een werkgroep onder voorzitterschap van P<strong>of</strong>.dr A.M.W.J. Schols de wetenschapstages ten behoeve van de<br />
faculteit der geneeskunde en der gezondheidswetenschappen.<br />
4.4 Opleidingen<br />
4.4.1 Opleidingen voor het specialisme longziekten en tuberculose<br />
De opleiding voor het specialisme longziekten en tuberculose wordt gecoördineerd door de<br />
opleidingscommissie, onder voorzitterschap van de opleider (pr<strong>of</strong>. dr. E.F.M. Wouters).<br />
Naast de voorzitter maken de volgende leden deel uit van de opleidingscommissie: dr. Ten Velde,<br />
plaatsvervangend opleider, mw F. Deckers en een <strong>of</strong> meerdere vertegenwoordigers van de AIOS.<br />
De opleidingscommissie heeft als taak het opleidingsprogramma te bewaken conform de eisen voorgeschreven<br />
in de opleidingscriteria van het specialisme Longziekten en Tuberculose.<br />
Door arts-assistenten in opleiding wordt verplicht geanticipeerd aan het cursorisch onderwijs georganiseerd<br />
door de NVALT.<br />
In het kader van hun opleiding hebben de AIOS in <strong>2006</strong> de volgende cursussen gevolgd:<br />
Oncologie dag I, II en III<br />
• V. van den Boogaart<br />
• K. Groenewegen-Sipkema<br />
• R. Kok<br />
Longfunctie dag I, II en III<br />
• V. van den Boogaart<br />
• F. Franssen<br />
• R. Kok<br />
Infectieziekten dag I en II<br />
• R. Kok<br />
Beeldvormende technieken dag I en II<br />
• V. van den Boogaart<br />
• K. Groenewegen-Sipkema<br />
• R. Kok<br />
Allergie dag I en II<br />
• V. van den Boogaart<br />
13
TBC dag I en II<br />
• V. van den Boogaart<br />
• F. Franssen<br />
• R. Kok<br />
TBC dag III en IV<br />
• K. Groenewegen-Sipkema<br />
• G. de Vries<br />
4.4.2 Overige opleidingen<br />
In het kader van de opleiding van het specialisme Interne Geneeskunde vervulden de volgende arts-assistenten<br />
een stage longziekten:<br />
Drs H. Willems (tot 01.02.06)<br />
Drs J. van Berlo (01.02.06 tot 01.06.06)<br />
Drs G. Janssen (01.06.06 tot 01.10.06)<br />
Drs T. Joosten (per 01.10.06)<br />
De staf van de afdeling longziekten participeert tevens in diverse opleidingen voor verpleegkundigen,<br />
ondermeer ICU-cursus en bijscholing ten behoeve van Dagcentrum. Ten behoeve van verpleegkundigen<br />
werkzaam op de afdeling longziekten (verpleegafdeling A3) wordt een intensief opleidingsprogramma verzorgd.<br />
In het kader van het AIO-opleidingsprogramma worden regelmatig researchbesprekingen georganiseerd.<br />
De overige leden van de wetenschappelijke staf alsmede de arts-assistenten participeren aan deze<br />
besprekingen.<br />
4.5 Refereeravonden<br />
De afdeling Longziekten geeft samen met de Maatschap Longziekten van het Atrium Medisch Centrum<br />
Heerlen invulling aan een regionaal refereerprogramma Zuid Limburg. Deze refereerbijeenkomsten worden<br />
alternerend georganiseerd door het Academisch Ziekenhuis Maastricht en het Atrium Medisch Centrum<br />
Heerlen. In <strong>2006</strong> werden de volgende refereeravonden georganiseerd door het Academisch Ziekenhuis<br />
Maastricht.<br />
7 maart <strong>2006</strong><br />
Drs G.M. de Vries : BOOP up to date<br />
Drs F. Franssen : De waarde van galactomannan in de BAL<br />
Drs K. Mansour : Bronchoalveolaire lavage in stabiele longtransplantatie patienten<br />
6 juni <strong>2006</strong><br />
Drs R. Segers : Chylothorax: an overview<br />
Drs R. Kok : Avian influenza<br />
Drs K. Groenewegen : Ventilator associated pneumonia<br />
12 december <strong>2006</strong><br />
Drs F. Franssen : Pro-BNP voor de longarts<br />
Drs R. Kok : Cor pulmonale<br />
Drs K. Mansour : to biopsy or not to biopsy (role <strong>of</strong> surgical lungbiopsy in diagnosis <strong>of</strong> interstitial lung<br />
disease)<br />
14
Onder auspiciën van de opleidingsklinieken Longziekten van het Academisch Ziekenhuis Maastricht, Catharina<br />
Ziekenhuis Eindhoven en het Atrium Ziekenhuis Heerlen is in 1999 een start gemaakt met het organiseren<br />
van een gezamenlijke refereeravond longziekten Zuid-Oost Nederland. In <strong>2006</strong> werden volgende<br />
bijeenkomsten georganiseerd:<br />
10 januari <strong>2006</strong><br />
Dr. G. Moller : Locle inflammatie in COPD<br />
Pr<strong>of</strong>. Dr. G. Brusselle : Aangeboren versus verworven immuniteit in de pathogenese van COPD<br />
Dr. G.J. Wesseling : COPD als systeemziekte<br />
18 april <strong>2006</strong><br />
F. Jansen : Echografie van de thorax<br />
Dr R. van Balkom : Diagnostiek bij pleurale effusie<br />
Dr. J. Smit : De spontane pneumothorax<br />
3 oktober <strong>2006</strong><br />
Drs J. Siebenga : Ontwikkelingen in de longchirurgie<br />
Dr W. de Lange : Plaats voor interferongamma testen bij de diagnostiek voor tbc<br />
Dr. E. van Haren : Afwijkingen van de humorale immuniteit in relatie tot recidiverende<br />
luchtweginfecties<br />
15
5 Onderzoek<br />
Het onderzoeksprogramma van de capaciteitsgroep Pulmonologie is grotendeels onderdeel van het<br />
onderzoeksinstituut Nutrim. Daarnaast wordt geparticipeerd in de onderzoeksinstituten Extra en GROW.<br />
A. Onderzoeksinstituut Nutrim<br />
1. Biomarkers for detection <strong>of</strong> endo<strong>the</strong>lial dysfunction and cardiovascular events in COPD<br />
Onderzoeker : M. Celis<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters<br />
2. Verminderde spierfunctie bij patiënten met COPD: differentiatie tussen onderste en bovenste extremiteit<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters, A Schols<br />
3. Substrate metabolism on whole body level in patients with chronic obstructive pulmonary disease at rest and <strong>the</strong><br />
acute metabolic effects <strong>of</strong> exercise<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters, A. Schols<br />
4. Regulation <strong>of</strong> muscle oxidative phenotype by hypoxia in COPD<br />
NAF 05.038<br />
Onderzoeker : H. Gosker<br />
Projectleider : A. Schols<br />
5. Modulatie Substraatst<strong>of</strong>wisseling<br />
Onderzoeker : A. Remels<br />
Projectleider : H. Gosker<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols<br />
6. Onderzoek naar de rol van neutr<strong>of</strong>ielen en luchtwegepi<strong>the</strong>el in de pathologische veranderingen en chroniciteit van<br />
ontsteking in de long bij COPD<br />
Onderzoeker : A. Haegens<br />
Projectleider : J. Vernooy<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters<br />
7. The role <strong>of</strong> nuclear factor kappa B in inflammation-associated muscle atrophy: regulation <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />
ubiquitin-proteasome pathway<br />
Zon/MW - NWO Veni<br />
Onderzoeker : R. Langen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
8. The role <strong>of</strong> glycogen synthase kinase 3_ in myogenic differentiation and insulin-like growth factor-I induced muscle<br />
hypertrophy<br />
NAF 02.63<br />
Onderzoeker : J. van der Velden<br />
Projectleider : R. Langen<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols<br />
16
9. Poly (ADP-ribose) polymerase (PARP) activation during exercise included oxidative stress in patients with chronic<br />
obstructive pulmonary disease: its effects on NAD-status, cellular metabolism and skeletal muscle weakness<br />
Onderzoeker : E. Mercken<br />
Projectleider : G. Hageman en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters en A. Schols<br />
10. Nutritional modulation in COPD<br />
NUMICO research<br />
Onderzoeker : E. Mercken, A.Remels<br />
Projectleider : A. Schols<br />
11. COPD research<br />
GSK Centre <strong>of</strong> Excellence<br />
Onderzoeker : N. Reynaert, M. Dentener<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
12. Beoordeling van N en O2 gerelateerde inflammatoir respons bij COPD<br />
Onderzoeker : N. Reynaert<br />
Projectleider : Y. Janssen en E.F.M. Wouters<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters<br />
13. Gerandomiseerde prospectieve studie naar de kosten en effectiviteit van een multidisciplinaire en transmurale<br />
behandeling van patienten met COPD t.o.v. de reguliere behandeling<br />
NAF 01.63<br />
Onderzoeker : M. Rutten-van Molken (Erasmus MC)<br />
Projectleider : A. Schols<br />
14. Chroniciteit van inflammatie bij respiratoire aandoeningen<br />
Astra Zeneca<br />
Onderzoeker : J. Vernooy<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
15. Onderzoek naar de rol van hyaluronzuur fragmenten in het voortduren van chronisch ontstekingsproces bij COPD<br />
Onderzoeker : M. Dentener<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
16. Leptine, een centrale regulator van aangeboren afweer in de long?<br />
NAF 05.046<br />
Onderzoeker : J. Vernooy<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
17. Onderzoek naar genetische loci geassocieerd met systemische inflammatie in chronisch obstructieve longziekten<br />
Stichting Proteion<br />
Onderzoeker : D. Yanbaeva<br />
Projectleider : M. Dentener en E.F.M. Wouters<br />
18. Antioxidant en inflammatoire status in interstitiële longziekten<br />
Onderzoeker : A.W. Boots<br />
Begeleiders : A. Bast. G.R.M.M. Haenen en M. Drent<br />
19. Het effect van quercetine op de antioxidant en inflammatoire status in sarcoïdose<br />
Onderzoeker : A.W. Boots<br />
Begeleiders : A. Bast, G.R.M.M. Haenen en M. Drent<br />
17
20. De rol van oxidatieve stress in sarcoïdose: wat is het effect van prednison?<br />
Onderzoeker : A.W. Boots<br />
Begeleiders : A. Bast, G.R.M.M. Haenen en M. Drent<br />
21. Gezondheidsbevorderende effecten van lange termijn quercetine suppletie in sarcoïdose<br />
Onderzoeker : A.W. Boots<br />
Begeleiders : A. Bast, G.R.M.M. Haenen en M. Drent<br />
B. Onderzoeksinstituut CAPHRI<br />
1. Informatie en communicatie technologie ondersteund zelfmanagement bij Asthma bronchiale<br />
Onderzoeker : D. Willems<br />
Begeleidingscie en promotor : E.F.M. Wouters<br />
2. Asthma reduction with inhaled corticosteroids in children with a high risk for <strong>the</strong> development <strong>of</strong> asthma (At RISK)<br />
Onderzoeker : A. Nijholt<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
3. Omgevingsfactoren en genetische predispositie bij astma (OMEGA)<br />
Onderzoeker : T. Maas<br />
Begeleidingscie en promotor : G.J. Wesseling<br />
4. Cosmo confronting smokers<br />
Onderzoeker : D. Kotz<br />
Projectleider : G.J. Wesseling<br />
5. Dyspnoe in de eerste lijn<br />
Onderzoeker : B. Huynen<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
6. COPD in de geestelijke gezondheidszorg<br />
Onderzoeker : J.W. Weijermans<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
C. Onderzoeksinstituut GROW<br />
1. Angiogenic gene expression pr<strong>of</strong>iling in Non-Small Cell Lung Cancer: correlation with prognosis and respons to<br />
anti-angiogenic <strong>the</strong>rapy<br />
KWF UM<strong>2006</strong>-3709<br />
Onderzoeker : V. vd Boogaart<br />
Projectleider : A. Dingemans<br />
Promotor : E.F.M. Wouters<br />
18
D. Overig<br />
1. Diagnostic value <strong>of</strong> brochoalveolar lavage in infectious disorders<br />
Onderzoeker : C.F. Linssen<br />
Begeleiders : C.A. Bruggeman, M. Drent en J.A. Jacobs<br />
2. Dunne vezelneuropathie bij sarcoïdose. Diagnose, pathogenese en implicaties voor behandeling<br />
Onderzoeker : M. Bakkers<br />
Begeleiders : C.G. Faber en I.S.J. Merkies<br />
Projectteam : C.G. Faber, I.S.J. Merkies, M. Drent, J. de Vries, M. Prins en G. Lauria<br />
3. Principal investigator: Early study. Endo<strong>the</strong>lin antagonist trial in mild symptomatic PAH patients<br />
Onderzoeker : K. Boomars<br />
4. Principal investigator: pulmonale hypertensie opsporing, een multidisciplinaire aanpak bij sclerodermie<br />
Onderzoeker : K. Boomars<br />
5. Vroegdiagnostiek bij PAH<br />
Onderzoeker : B. Broers<br />
Begeleider : K. Boomars<br />
19
6 Publicaties<br />
6.1 Dissertaties<br />
1. Reynaert N.<br />
Redox regulation <strong>of</strong> Inhibitory Kappa B Kinase. Oxidants in <strong>the</strong> pathogenesis <strong>of</strong> inflammatory lung disease.<br />
Universiteit Maastricht, 12 oktober <strong>2006</strong><br />
Promotor: Wouters EFM<br />
Co-promotor: Janssen-Heininger YMW.<br />
2. Rutten E.<br />
Glutamate metabolism and supplementation in COPD<br />
Universiteit Maastricht, 15 september <strong>2006</strong><br />
Promotors: Wouters EFM, Schols AMWJ.<br />
3. Van den Ham E.<br />
Body composition and exercise intolerance in renal transplant patients: <strong>the</strong> response to exercise training<br />
Universiteit Maastricht, 26 oktober <strong>2006</strong><br />
Promotor: Schols AMWJ<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties<br />
1. De vries M.<br />
Astma control in general practice. The effect <strong>of</strong> self-management and allergen avoidance<br />
Universiteit Maastricht, 17 februari 2005<br />
Promotor: Van Schayck C.P.<br />
Lid corona: Drent M.<br />
2. Janssen R.<br />
Pneumoproteins in interstitial lung diseases<br />
Universiteit van Utrecht, 13 september <strong>2006</strong><br />
Promotors: Bosch van den, Lammers J.W.<br />
Lid beoordelingscie: M. Drent<br />
3. Kruit A.<br />
Gene polymorphisms in fibrotic sarcoidosis<br />
Universiteit Utrecht, 27 september <strong>2006</strong><br />
Promotor: pr<strong>of</strong>.dr. J.M.M. van den Bosch.<br />
Lid beoordelingscie: M. Drent<br />
4. Boots A.<br />
Health effects <strong>of</strong> quercetin: from mechanism to nutraceutitcal<br />
Universiteit Maastricht, 21 december <strong>2006</strong><br />
Promotor: Bast A.<br />
Lid beoordelingscie: M. Drent<br />
4. Van der Vaart H.<br />
COPD: from <strong>the</strong> first cigarette to <strong>the</strong>rapy.<br />
Rijksuniversiteit Groningen, 8 februari <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
20
5. Bolton C.<br />
Metabolic and pulmonary factors underlying altered body composition in patients with<br />
Chronic Obstructive Airways Disease<br />
Cardiff University, 7 maart <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
6. Sadowska-Klecha A.<br />
Inflammation and oxidative stress in chronic and acute lung disorders<br />
Universiteit Antwerpen, 5 mei <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie.: E.F.M. Wouters<br />
7. Minnaard R.<br />
Muscle wasting; <strong>the</strong> role <strong>of</strong> <strong>the</strong> ubiquitin-proteasome pathway in atrophy and remodeling<br />
Universiteit Maastricht, 21 september <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
8. Kaper J.<br />
Smoking cessation treatment and its reimbursement: <strong>the</strong> costs and effects<br />
Universiteit Maastricht, 6 oktober <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
9. Van den Ham E.<br />
Body composition and exercise intolerance in renal transplant patients: <strong>the</strong> response to exercise training<br />
Universiteit Maastricht, 26 oktober <strong>2006</strong><br />
Voorzitter beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
10. Van Leeuwen D.<br />
Applicability <strong>of</strong> toxicogenomics in molecular epidemiology: gene expression pr<strong>of</strong>iling as a new biomarker<br />
Universiteit Maastricht, 7 december <strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie. en promotiecie.: E.F.M. Wouters<br />
11. E. Naumann<br />
Functional food components and cardiovascular risk markers: effects <strong>of</strong> plant stanols, b-glucab and<br />
conjugated linoleic acid<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M.W.J. Schols<br />
12. Koopman R.<br />
Nutritional interventions to promote post-exercise muscle protein Syn<strong>the</strong>sis<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M.W.J. Schols<br />
13. Pilot P.<br />
Short and longterm recovery after total hip replacement. Phsyiological outcomes and clinical implications<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M.W.J. Schols<br />
14. Goossens D.<br />
The effect <strong>of</strong> <strong>the</strong> probiotic L. Plantarium 299v on <strong>the</strong> intestinal flora. Methodological studies in health and<br />
disease<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M.W.J. Schols<br />
21
15. Schrauwen V.<br />
Skeletal muscle lipid metabolism: a magnetic resonance spectroscopy study<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M. W.J. Schols<br />
16. Kruizenga HM.<br />
Screening and treatment <strong>of</strong> malnourished hospital patients<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M.W.J. Schols<br />
17. Jansen PJ.<br />
Cholesterol metabolism in <strong>the</strong> brain; a role in Alzheimer’s disease<br />
<strong>2006</strong><br />
Lid beoordelingscie: A.M. W.J. Schols<br />
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift vermeld in science citation index<br />
1. Anker SD, John M, Pedersen PU, Raguso C, Cicoira M, Dardai E, Laviano A, Ponikowski P, Schols AM;<br />
DGEM: H.F. Becker, M. Bohm, F.M. Brunkhorst, C. Vogelmeier. ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition:<br />
Cardiology and Pulmonology. Clin Nutr <strong>2006</strong>;25:311–318.<br />
2. Baughman RP, Drent M, Kavuru M, Judson MA, Costabel U, du Bois R, Albera C, Brutsche M, Davis G,<br />
Donohue JF, Muller-Quernheim J, Schlenker-Herceg R, Flavin S, Lo KH, Oemar B, Barnathan ES. Infliximab<br />
Therapy in Patients with Chronic Sarcoidosis and Pulmonary Involvement. Am J Respir Crit Care Med<br />
<strong>2006</strong>;174:795–802.<br />
3. Broekhuizen R, Wouters EF, Creutzberg EC, Schols AM. Elevated CRP levels mark metabolic and<br />
functional impairment in advanced COPD. Thorax <strong>2006</strong>;61:17-22<br />
4. Dentener MA, Louis R, Cloots RH, Henket M, Wouters EF. Differences in local versus systemic TNFalpha<br />
production in COPD: inhibitory effect <strong>of</strong> hyaluronan on LPS induced blood cell TNFalpha release. Thorax<br />
<strong>2006</strong>;61:478-84.<br />
5. Geraets L, Moonen HJ, Wouters EF, Bast A, Hageman GJ. Caffeine metabolites are inhibitors <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />
nuclear enzyme poly(ADP-ribose)polymerase-1 at physiological concentrations. Biochem Pharmacol<br />
<strong>2006</strong>;72:902-910.<br />
6. Gosker HR, Schrauwen P, Broekhuizen R, Hesselink MK, Moonen-Kornips E, Ward KA, Franssen FF,<br />
Wouters EF, Schols AM. Exercise training restores uncoupling protein-3 content in limb muscles <strong>of</strong><br />
patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Physiol - Endocrinol Metab <strong>2006</strong>;290:E976-<br />
E981.<br />
7. Hogervorst JG, de Kok TM, Briede JJ, Wesseling G, Kleinjans JC, van Schayck CP. Relationship between<br />
Radical Generation by Urban Ambient Particulate Matter and Pulmonary Function <strong>of</strong> School Children. J<br />
Toxicol Environ Health A. <strong>2006</strong>;69:245-62.<br />
8. Hogervorst JG, de Kok TM, Briede JJ, Wesseling G, Kleinjans JC, van Schayck CP. Particulate matter and<br />
reduced long function in children. J Tox and environmental health <strong>2006</strong>;68:2007-2010.<br />
9. Hoeks J, Hesselink MKC, Sluiters W, Schaart G, Willems J, Morrisson A, Clapham JC, Saris WHM,<br />
Schrauwen PAJ.The effect <strong>of</strong> high-fact feeding on intramuscular lipid and lipid peroxidation levels in<br />
UCP3-ablated mice. FEBS letters <strong>2006</strong>;580:1371-1375.<br />
22
10. Hoitsma E, Faber CG, van Santen-Hoeufft M, De Vries J, Reulen JP, Drent M. Improvement <strong>of</strong> small fiber<br />
neuropathy in a sarcoidosis patient after treatment with infliximab. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis<br />
<strong>2006</strong>;23:73-7.<br />
11. Huijnen B, van der Horst F, van Amelsvoort L, Wesseling G, Lansbergen M, Aarts P, Nicolson N,<br />
Knottnerus A. Dyspnea in elderly family practice patients. Occurrence, severity, quality <strong>of</strong> life and<br />
mortality over an 8-year period. Fam Pract <strong>2006</strong>;23:34–39<br />
12. Kuiper S, Muris JW, Dompeling E, van Schayck CP, Schonberger HJ, Wesseling G, Knottnerus JA.<br />
Association between first-degree familial predisposition <strong>of</strong> asthma and atopy (total IgE) in newborns.<br />
Clin Exp Allergy <strong>2006</strong>;36:594-601.<br />
13. Langen RCJ, Schols AMWJ, Kelders MCJM, van der Velden JLJ, Wouters EFM, Janssen-Heininger YMW.<br />
Muscle Wasting and Impaired Muscle Regeneration in a Murine Model <strong>of</strong> Chronic Pulmonary<br />
Inflammation. Am J Respir Cell Mol Biol <strong>2006</strong>;35:689–696.<br />
14. Linssen CF, Jacobs JA, Beckers P, Templeton KE, Bakkers J, Kuijper EJ, Melchers WJ, Drent M, Vink C.<br />
Inter-laboratory comparison <strong>of</strong> three different real-time PCR assays for <strong>the</strong> detection <strong>of</strong> Pneumocystis<br />
jiroveci in bronchoalveolar lavage fluid samples. J Med Microbiol <strong>2006</strong>; 55:1229-35.<br />
15. Michielsen HJ, Drent M, Peros-Golubicic T,De Vries J. Fatigue Is Associated With Quality <strong>of</strong> Life in<br />
Sarcoidosis Patients. Chest <strong>2006</strong>;130:989–994.<br />
16. Michielsen HJ, Peros-Golubicic T, Drent M, De Vries J. Relationship between Symptoms and Quality <strong>of</strong><br />
Life in a Sarcoidosis Population. . Respiration <strong>2006</strong>; 548:1-5.<br />
17. Pantano C, Reynaert NL, Vliet AV, Janssen-Heininger YM. Redox-Sensitive Kinases <strong>of</strong> <strong>the</strong> Nuclear<br />
Factor-kappaB Signaling Pathway. Antioxid Redox Signal <strong>2006</strong>;8:1791-806.<br />
18. Reynaert NL, Ckless K, Guala AS, Wouters EFM, van der Vliet A, Janssen-Heininger YMW. In situ<br />
detection <strong>of</strong> S-glutathionylated proteins following glutaredoxin-1 catalyzed cysteine derivatization. Biochim<br />
Biophys Acta (BBA) <strong>2006</strong>; 1760:380-387.<br />
19. Reynaert NL, van der Vliet A, Guala AS, McGovern T, Hristova M, Pantano C, Heintz NH, Heim J, Ho YS,<br />
Mat<strong>the</strong>ws DE, Wouters EF, Janssen-Heininger YM. Dynamic redox control <strong>of</strong> NF-{kappa}B through<br />
glutaredoxin-regulated S-glutathionylation <strong>of</strong> inhibitory {kappa}B kinase {beta}. Proc Natl Acad Sci USA<br />
<strong>2006</strong>;103:13086-13091.<br />
20. Rosias PP, Robroeks CM, Niemarkt HJ, Kester AD, Vernooy JH, Suykerbuyk J, Teunissen J, Heynens J,<br />
Hendriks HJ, Jobsis Q, Dompeling E. Breath condensate coatings affect measurement <strong>of</strong> biomarkers in<br />
exhaled breath condensate. Eur Respir J <strong>2006</strong>;28:1036-41.<br />
21. Rutten EP, Engelen MP, Wouters EF, Deutz NE, Schols AM. Effect <strong>of</strong> glutamate ingestion on whole-body<br />
glutamate turnover in healthy elderly and patients with chronic obstructive pulmonary disease. Nutrition<br />
<strong>2006</strong>.<br />
22. Rutten EP, Engelen MP, Wouters EF, Schols AM, Deutz NE. Metabolic effects <strong>of</strong> glutamine and glutamate<br />
ingestion in healthy subjects and in persons with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Clin Nutr<br />
<strong>2006</strong>;83:115-23.<br />
23. Rutten EP, Franssen FM, Engelen MP, Wouters EF, Deutz NE, Schols AM. Greater whole-body<br />
my<strong>of</strong>ibrillarprotein breakdown in cachectic patients with chronic obstructive pulmonary disease.<br />
Am J Clin Nutr <strong>2006</strong>;83:829-34.<br />
23
24. Ruysscher D De, Bremer RH, Koppe F, Wanders S, van Haren E, Hochstenbag M, Geeraedts W, Pitz C,<br />
Simons J, Ten Velde G, Dohmen J, Snoep G, Boersma L, Verschueren T, van Baardwijk A, Dehing C, Pijls<br />
M, Minken A, Lambin P. Omission <strong>of</strong> elective node irradiation on basis <strong>of</strong> CT-scans in patients with limited<br />
disease small cell lung cancer: A phase II trial. Radio<strong>the</strong>r Oncol <strong>2006</strong>;80:307-12.<br />
25. Ruysscher D De, Pijls-Johannesma M, Bentzen SM, Minken A, Wanders R, Lutgens L, Hochstenbag M,<br />
Boersma L, Wouters B, Lammering G, Vansteenkiste J, Lambin P. Time between <strong>the</strong> first day <strong>of</strong><br />
chemo<strong>the</strong>rapy and <strong>the</strong> last day <strong>of</strong> chest radiation is <strong>the</strong> most important predictor <strong>of</strong> survival in<br />
limited-disease small-cell lung cancer. J Clin Oncol <strong>2006</strong>;24:1057-63.<br />
26. Satapathy AK, Sartono E, Sahoo PK, Dentener MA, Michael E, Yazdanbakhsh M, Ravindran B. Human<br />
bancr<strong>of</strong>tian filariasis: immunological markers <strong>of</strong> morbidity and infection. Microbes Infect <strong>2006</strong>;8:2414-2423.<br />
27. Schilstra A, Rottoli P, Jacobs JA, van Suylen RJ, Galluzzi P, Drent M. Case studies to explore <strong>the</strong> pitfalls in<br />
<strong>the</strong> diagnosis <strong>of</strong> sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diff Lung Dis <strong>2006</strong>;23:135-140.<br />
28. Seute T, Leffers P, Wilmink JT, ten Velde GP, Twijnstra A. Response <strong>of</strong> asymptomatic brain metastases<br />
from small-cell lung cancer to systemic first-line chemo<strong>the</strong>rapy. J Clin Oncol <strong>2006</strong>;24:2079-83.<br />
29. Spruit MA, Janssen PP, Willemsen SC, Hochstenbag MM, Wouters EF. Exercise capacity before and after<br />
an 8-week multidisciplinary inpatient rehabilitation program in lung cancer patients: A pilot study. Lung<br />
Cancer <strong>2006</strong>;52:257-260.<br />
30. Steuten L, Vrijhoef B, Van Merode F, Wesseling GJ, Spreeuwenberg C. Evaluation <strong>of</strong> a regional disease<br />
management programme for patients with asthma or chronic obstructive pulmonary disease. Int J Qual<br />
Health Care <strong>2006</strong>;18:429-436.<br />
31. Uden CJ van , Ament AJ, Voss GB, Wesseling G, Winkens RA, van Schayck OC, Crebolder HF.<br />
Out-<strong>of</strong>-hours primary care. Implications <strong>of</strong> organisation on costs. BMC Fam Pract <strong>2006</strong>;7:29.<br />
32. Uszko-Lencer NH, Bothmer F, van Pol PE, Schols AM. Measuring body composition in chronic heart<br />
failure: A comparison <strong>of</strong> methods. Eur J Heart Fail <strong>2006</strong>; 8: 208-214.<br />
33. Velden JL van der, Langen RC, Kelders MC, Wouters EF, Janssen-Heininger YM, Schols AM. Inhibition <strong>of</strong><br />
Glycogen Synthase Kinase 3ß activity is sufficient to stimulate myogenic differentiation. Am J Physiol Cell<br />
Physiol <strong>2006</strong>;290:C453 - C462.<br />
34. Vermeeren MA, Creutzberg EC, Schols AM, Postma DS, Pieters WR, Roldaan AC, Wouters EF; on behalf<br />
<strong>of</strong> <strong>the</strong> COSMIC Study Group. Prevalence <strong>of</strong> nutritional depletion in a large out-patient population <strong>of</strong><br />
patients with COPD. Respir Med <strong>2006</strong>; 100:1349-1355.<br />
35. Vries J de, Drent M. Quality <strong>of</strong> life and health status in interstitial lung diseases. Curr Opin Pulm Med<br />
<strong>2006</strong>; 12:354-358.<br />
36. Willems DC, Joore MA, Hendriks JJ, Wouters EF, Severens JL. Cost-effectiveness <strong>of</strong> self-management in<br />
asthma: A systematic review <strong>of</strong> peak flow monitoring interventions. Int J Technol Assess Health Care<br />
<strong>2006</strong>;22:436-42.<br />
37. Wouters EF. Muscle wasting in chronic obstructive pulmonary disease: to bo<strong>the</strong>r and to measure! Am J<br />
Respir Crit Care Med <strong>2006</strong>;173:4-5.<br />
38. Wouters EF. The systemic face <strong>of</strong> airway diseases: <strong>the</strong> role <strong>of</strong> C-reactive protein. Eur Respir J<br />
<strong>2006</strong>;27:877-9.<br />
24
39. Anker SD, John M, Pedersen PU, Raguso C, Cicoira M, Dardai E, Laviano A, Ponikowski P, Schols AMWJ,<br />
et al. ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition: Cardiology and Pulmonology. Clin Nutr <strong>2006</strong>;25:311–318.<br />
40. Nici L, Donner C, Wouters E, Zuwallack R, Ambrosino N, Bourbeau J, Carone M, Celli B, Engelen M,<br />
Fahy B, Garvey C, Goldstein R, Gosselink R, Lareau S, Macintyre N, Maltais F, Morgan M, O'donnell D,<br />
Prefault C, Reardon J, Rochester C, Schols A, Singh S, Troosters T. ATS/ERS statement on pulmonary<br />
rehabilitation. Am J Respir Crit Care Med. <strong>2006</strong>;173:1390-413.<br />
41. Writing Group for <strong>the</strong> Christopher Study Investigators, Including Belle, A van. Effectiveness <strong>of</strong> Managing<br />
Suspected Pulmonary Embolism Using an Algorithm Combining Clinical Probability, D-Dimer Testing, and<br />
Computed Tomography. JAMA <strong>2006</strong>;295:172-179.<br />
Totaalscore volgens impact-factor: 198,97<br />
6.4 Wi-2 Internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index<br />
1. Bons JAP, Wodzig WKWH, de Boer D, Drent M, van Dieijen-Visser MP. Application <strong>of</strong> seldi-t<strong>of</strong>-ms in<br />
protein pr<strong>of</strong>iling: promises and pitfalls. Jugoslov Med Biohem <strong>2006</strong>; 25: 201–210.<br />
2. Chavannes NH, Vernooy JHJ, Schermer TRJ, Jacobs JA, Dentener MA, van Weel C, van Schayck OCP,<br />
Wouters EF. Patterns <strong>of</strong> inflammation and <strong>the</strong> use <strong>of</strong> reversibility testing in smokers with airway<br />
complaints. BMC Pulmonary <strong>Medicine</strong> <strong>2006</strong>, 6:11.<br />
3. Dekhuijzen PN, van Schayck CP, Wesseling G, Aalbers R, van Aalderen WM, Zaagsma J, van der Molen T.<br />
[The treatment <strong>of</strong> asthma: indications for a change in approach] Ned Tijdschr Geneeskd <strong>2006</strong>;150:237-41.<br />
4. Dentener MA, Wouters EFM. Letter to <strong>the</strong> Editor: Comment on "Tumor Necrosis Factor Inhibitors for<br />
Rheumatoid Arthritis". N Engl J Med <strong>2006</strong>; 355: 2047-2048.<br />
5. Schayck CP van, Hogervorst JG, de Kok TM, Briede JJ, Wesseling G, Kleinjans JC. [Relationship between<br />
<strong>the</strong> composition <strong>of</strong> fine dust particles in <strong>the</strong> air and lung function in school children]. Ned Tijdschr<br />
Geneeskd <strong>2006</strong>;150:735-40.<br />
6. Steuten LM, Creutzberg EC, Vrijhoef HJ, Wouters EF. COPD as a multicomponent disease: inventory <strong>of</strong><br />
dyspnoea, underweight, obesity and fat free mass depletion in primary care. Prim Care Respir J<br />
<strong>2006</strong>;15:84-91.<br />
7. Yanbaeva DG, Dentener MA, Creutzberg EC, Wouters EF. Systemic Inflammation in COPD: Is Genetic<br />
Susceptibility a Key Factor? COPD: J Chronic Obstruct Pulmon Dis <strong>2006</strong>;3:51-61.<br />
8. Vernooy JHJ, Cloots RHE, Dentener MA, Wouters EFM. Suppressed pulmonary expression <strong>of</strong> leptin in<br />
lipopolysaccharide-induced acute and chronic lung inflammation. Eur Respir Rev <strong>2006</strong>;15:207-208.<br />
9. Wesseling GJ, van Schayck CP. Why act early in COPD? Monaldi Arch Chest Dis <strong>2006</strong>;65:152-9.<br />
10. Wouters EF. Cachexia and chronic respiratory failure: lessons from ventilatory support. Respir Care<br />
<strong>2006</strong>;51:121-2.<br />
11. Wouters EF. Approaches to Improving Health Status in Chronic Obstructive Pulmonary Disease: One or<br />
Several? Proc Am Thorac Soc <strong>2006</strong>;3:262-269.<br />
12. Wouters EFM, Pollefliet C, Testelmans D, Van der Grinten C. Pulmonary manifestations <strong>of</strong> endocrine and<br />
metabolic disorders. Eur Respir Mon <strong>2006</strong>;34:234–252.<br />
13. Including <strong>the</strong> Ifigenia study group including M. Drent. Acetylcysteine in Pulmonary Fibrosis [letter].<br />
N Engl J Med <strong>2006</strong>;354:1089-1090.<br />
25
14. Wouters EFM. Preventing chronic diseases: a vital investment. Int J Respir Care <strong>2006</strong>; winter <strong>2006</strong>:41.<br />
15. Wouters EFM. Sleep apnoea and driving. Int J Respir Care <strong>2006</strong>; summer <strong>2006</strong>:41-42.<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal<br />
1. Drent M, van Suylen RJ. Geneest histiocytosis X (Langerhanscel histiocytosis) volledig na het stoppen van<br />
roken? Deel I. Longartsen Vademecum; <strong>2006</strong> 9 (6):1-5.<br />
2. Drent M, van Suylen RJ. Geneest histiocytosis X (Langerhanscel histiocytosis) volledig na het stoppen van<br />
roken? Deel II. Longartsen Vademecum; <strong>2006</strong> 9 (7):1-3.<br />
3. Drent M. Adembenemende contacten… Sarcoïdose nieuws <strong>2006</strong>; 25(3):5-8.<br />
4. Drent M. Adembenemende contacten… Sarcoïdose nieuws <strong>2006</strong>; 25(3):5-8.<br />
5. Schols AMWJ. Pr<strong>of</strong>essionalisering voedingsbeleid nodig bij ondervoeding. Voeding en visie<br />
<strong>2006</strong>;19(20):50-51.<br />
6.6 Abstracts/annotaties<br />
1. Aussems MHA, Grinten van der C. How to select appropriate reference values for spirometry? Eur<br />
Respir J <strong>2006</strong>; 28 (suppl 50).<br />
2. Baughman RP, Judson MA, Drent M, Costabel U, Du Bois RM, Kavuru M, Lo KH, Barnathan E. Impact <strong>of</strong><br />
withdrawal <strong>of</strong> infliximab after 6 months treatment. Am J Respir Crit Care Med <strong>2006</strong>; 173: A240.<br />
3. Boots AW, Drent M, Bast A, Haenen GRMM. Reduced antioxidant status in interstitial lung diseases (ILD):<br />
<strong>the</strong> relation with enhanced inflammatory status? Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23:141.<br />
4. Boots AW, Drent M, Bast A, Haenen GRMM. The antioxidant quercetin reduces oxidative stress and<br />
inflammation in sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23: 150.<br />
5. Bons JA, Drent M, Bouwman FG, Mariman EC, van Dieijen-Visser MP, Wodzig WK. Detection <strong>of</strong> potential<br />
protein biomarkers with surface-enhanced laser desorption/lonization time-<strong>of</strong>-flight mass spectrometry<br />
useful in <strong>the</strong> diagnosis and follow-up <strong>of</strong> sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23:142.<br />
6. Costabel U, Drent M, Shipley, Desai, Judson MA, du Bois RM, Hung Lo K, Baughman RP. Reproducibility<br />
<strong>of</strong> chest X-Ray staging in chronic pulmonary sarcoidosis patients. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>;<br />
23:152.<br />
7. Creutzberg EC, Pennings HJ, Groenen MTJ, Wouters EFM. Effects <strong>of</strong> infliximab on systemic features in<br />
patients with COPD suffering from cachexia. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 105S.<br />
8. Dentener MA, Creutzberg EC, Mercken EM, Rijkers GT, Wouters EFM. Better characterization <strong>of</strong> local<br />
inflammation in COPD: detection <strong>of</strong> new biomarkers in exhaled breath condensate. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50:<br />
747S.<br />
9. Gosker HR, Polkey MI, Wouters EFM, Schols AMWJ. Abnormal quadriceps twitch in response to<br />
magnetic stimulation in COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 621S.<br />
10. Gosker HR, Hesselink MKC, Duimel H, Ward KA, Wouters EFM, Schols AMWJ. Reduced mitochondrial<br />
density in <strong>the</strong> quadriceps muscle op patients with COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 621S.<br />
26
11. Haegens A, Vernooy JHJ, Wouters EFM. Contribution <strong>of</strong> myeloperoxidase to inflammatory processes in<br />
lung epi<strong>the</strong>lial cells. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 853S.<br />
12. Haegens A, Vernooy JHJ, Mossman BT, Wouters EFM. Myeloperoxidase -/- mice show decreased lung<br />
neutrophilia and increased epi<strong>the</strong>lial cell proliferation after lipopolysaccharide or asbestos exposure. ERJ<br />
<strong>2006</strong>;28 suppl.50: 398S.<br />
13. Heijckmann AC, Huijberts MSP, de Vries J, Wolffenbuttel BHR, Geusens P. Drent M. Fractures, bone<br />
mineral density and bone turnover in a dutch sarcoidosis population. Osteoporosis int <strong>2006</strong>; 17 (suppl 2):<br />
S182/P618 MO.<br />
14. Heijckmann AC, Huijberts MSP, de Vries J, Wolffenbuttel BHR, Geusens P. Drent M. Fractures, bone<br />
mineral density and bone turnover in a dutch sarcoidosis population. Osteoporosis Int <strong>2006</strong>; 17 (Suppl 1);<br />
S40/P174.<br />
15. Jonker G, Michielsen HJ, King TE, de Vries J, Drent M. Fatigue in sarcoidosis: American versus Dutch<br />
sarcoidosis patients. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23:154.<br />
16. Jonker G, van Kroonenburgh M, Smulders N, Halders S, de Vries J, Drent M. I-MIBG kinetics in <strong>the</strong> lung in<br />
sarcoidosis. Indicator <strong>of</strong> autonomic nerve dysfunction? Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23:155.<br />
17. Judson MA, Baughman RP, Kavuru M, Costabel U, Drent M, Du Bois RM. Improvement in 6 minute walk<br />
distance in a double-blind randomized placebo-controlled trial <strong>of</strong> infliximab for chronic pulmonary<br />
sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med <strong>2006</strong>; 173: A722.<br />
18. Langen RCJ, Haegens A, Kelders MCJM, Vernooy JHJ, Wouters EFM, Schols. Atrophy and increased<br />
expression <strong>of</strong> MuRF1 and atrogin in skeletal muscle following acute pulmonary inflammation. ERJ <strong>2006</strong>;28<br />
suppl.50: 622S.<br />
19. Mercken EM, Hageman GJ, Houben JMJ, Moonen HJ, Broekhuizen R, Bast A, Wouters EFM, Schols AMWJ.<br />
Pulmonary cachexia and <strong>the</strong> oxidant/antioxidant balance. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 653S.<br />
20. Moller TM, Spruit MA, Does JD, Pennings HJ, Janssen PP, Wouters EFM. Baseline self-reported<br />
comorbidity in COPD patients referred for pulmonary rehabilitation. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 532S.<br />
21. Moller TM, Spruit MA, Pennings HJ, Does JD, Janssen PP, Wouters EFM. Self-reported comorbidity and Creactive<br />
protein in patients with COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 116S.<br />
22. Pillai SG, Lake S Lomas D, Rennard S, Pare P, Claverley P, Vestbo J, Wouters E, Agusti A, Donner C,<br />
Make B, Warren L, Anderson W, Silverman E. Linkage analysis <strong>of</strong> quantitative spirometric measurements<br />
in COPD families. AJRCCM <strong>2006</strong>; A216.<br />
23. Silver EK, Lake SL, Lomas DA, Rennard SI, Pare PD, Claverley PM, Vestbo J, Wouters EF, Agusti AG,<br />
Donner CF, Make BJ, Anderson WH, Pillai SG, Coxson HO, Bosten MA. Phenotypes in chronic<br />
obstructive pulmonary disease. AJRCCM <strong>2006</strong>; A620.<br />
24. Spuit MA, Janssen PP, Schols AMWJ, Wouters EFM. Changes in bone mineral density and fat-free mass<br />
following pulmonary rehabilitation in patients with COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 607S.<br />
25. Spruit MA, Janssen PP, Fransen LGM, Janssen JJW, Akkermans MA, Wouters EFM. Disabilities experienced<br />
in normal dialy activities by patients with COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 629S.<br />
26. Spruit MA, Janssen PP, Willemsen SCP, Hochstenbag MMH, Wouters EFM. Pulmonary function and<br />
exercise capacity before and after an8-week multidisciplinary inpatient rehabilitation program in COPD<br />
patients. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 331S.<br />
27
27. Spruit MA, Janssen PP, Fransen LGM, Wouters EFM. What can physio<strong>the</strong>rapists expect from physical<br />
examination <strong>of</strong> patients with moderate to severe COPD? ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 728S.<br />
28. Spruit MA, Schols AMWJ, Does J, Lunde R, Pennings HJ, Janssen PP, Wouters EFM. Undertreatment <strong>of</strong><br />
loss <strong>of</strong> bone mineral density in patients with COPD who were referred for pulmonary rehabilitation. ERJ<br />
<strong>2006</strong>;28 suppl.50: 715S.<br />
29. Spruit MA, Schols AMWJ, Weling CAPM, van Melick P, Janssen PP, Wouters EFM. Nutritional<br />
undertreatment <strong>of</strong> cachexia in COPD patients who were referred for pulmonary rehabilitation. ERJ<br />
<strong>2006</strong>;28 suppl.50: 71S.<br />
30. Spruit MA, Pennings HJ, Does JD, Moller TM, Janssen PP, Wouters EFM. Increased serum lactate<br />
dehydrogenase, a reduced functional exercise capacity and increased MRC dyspnea grade in COPD. ERJ<br />
<strong>2006</strong>;28 suppl.50: 174S.<br />
31. Ten Hoor E, van Kan GJH, de Vries J, Jonker G, Drent M. Infliximab reduces fatigue in chronic sarcoidosis<br />
patients. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis <strong>2006</strong>; 23:156.<br />
32. Van der Velden JLJ, Langen RCJ, Kelders MCJM, Wouters EFM, Schols AMWJ. Glycogen synthase kinase<br />
3-beta negatively regulates myogenic differentiation. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 620S.<br />
33. Vernooy J, Cloots RHE, Dentener MA, Wouters EFM. Suppressed pulmonary expression <strong>of</strong> leptin in lipo<br />
polysaccharide-induced acute and chronic lung inflammation. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 568S.<br />
34. Vernooy JhJ, Haegens A, Van Opbergen D, Cloots RHE, Wouters EFM. Leptin activates <strong>the</strong> JAK/STAT<br />
signaling pathway in bronchial and alveolar epi<strong>the</strong>lial cells. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 338S.<br />
35. Walraven K, Broers N, Wouters EFM, Wesseling GJ. Use <strong>of</strong> lung function laboratory by general<br />
practitioners. ERJ <strong>2006</strong>;28 suppl.50: 742S.<br />
36. Wesseling GJ, Walraven K, Bleijlevens B, Wouters EFM. Hyperinflation in GOLD 2 COPD. ERJ <strong>2006</strong>;28<br />
suppl.50: 806S.<br />
37. Willems DCM, Joore MA, Hendriks JJE, van Duurling RAH, Wesseling GJ, Severens JL, Wouters EFM.<br />
The cost-effectiveness <strong>of</strong> an information communication technology supporting self-management program<br />
in asthmatics. AJRCCM <strong>2006</strong>; A587.<br />
38. Willems DCM, Joore MA, Niemans FHM, Hendriks JJE, Severens JL, Wouters EFM. The effects <strong>of</strong> an<br />
information communication technology supporting self-management intervention on quality <strong>of</strong> life,<br />
symptoms and medical consumption <strong>of</strong> asthmatics. AJRCCM <strong>2006</strong>; A90.<br />
6.7 Boekbijdrage<br />
1. Wouters E. Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) and treatment <strong>of</strong> COPD-related cachexia.<br />
In: Mantovani G, Anker S, Inui A, et al., eds. Cachexia and Wasting. Milan: Springer-Verlag <strong>2006</strong>; 339-348.<br />
2. Wouters E, Baarends E. Energy metabolism. In: Laurent G, Shapiro S, eds. Encyclopedia <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong><br />
<strong>Medicine</strong>. Oxford: Elsevier Ltd. <strong>2006</strong>; 86-90.<br />
3. Wouters E, Schols A, Celli B. Systemic effects <strong>of</strong> chronic obstructive pulmonary disease. In: Siafakas N, ed.<br />
European <strong>Respiratory</strong> Monograph - Management <strong>of</strong> Chronic Obstructive Pulmonary Disaese. Sheffield:<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society Journals Ltd <strong>2006</strong>; 224-241.<br />
4. Wouters E. Body weight and systemic effects. In: Stockley R, Rennard S, Rabe K, et al., eds. Chronic<br />
Obstructive Pulmonary Disease. Malden: Blackwell Publishing <strong>2006</strong>; 460-466.<br />
28
5. De Vries J, Drent M. Quality <strong>of</strong> life and health status in sarcoidosis. In: Baughman RP, editor. Sarcoidosis.<br />
London: Taylor & Francis; <strong>2006</strong>:463-475.<br />
6. Drent M, Jacobs JA. Bronchoalveolar lavage. In: Ge<strong>of</strong>frey J. Laurent GJ, Shapiro SD, eds. Encyclopedia <strong>of</strong><br />
<strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong>. Oxford, UK: Academic Press/Elsevier; <strong>2006</strong>:275-284.<br />
7. Troosters T, Donner CF, Schols AMWJ, Decramer M. Rehabilitation in chronic obstructive pulmonary<br />
disease. In: Siafakas N, ed. European <strong>Respiratory</strong> Monograph - Management <strong>of</strong> Chronic Obstructive<br />
Pulmonary Disaese; <strong>2006</strong>.<br />
8. Schols AMWJ. Het beste van twee werelden. Dokters, doctoren en docenten. Faculteit der Geneeskunde<br />
Universiteit Maastricht 1974-<strong>2006</strong>; <strong>2006</strong>.<br />
9. Schols AMWJ. Chronic obstructive pulmonary disease. Pharmaco<strong>the</strong>rapy <strong>of</strong> cachexia. Edited by H<strong>of</strong>bauer<br />
KG, Anker SD, Ioni A, Nicholson JR; <strong>2006</strong>:233-249.<br />
6.8 Reviewer<br />
E. Wouters<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Thorax<br />
Respiration<br />
The Lancet<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Journal <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
Chest<br />
Ne<strong>the</strong>rlands Journal <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Primary Care <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
<strong>Respiratory</strong> Research<br />
American Journal <strong>of</strong> Clininal Nutrition<br />
Lung Cancer<br />
M. Drent<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Chest<br />
Clinical Pharmacology and Therapeutics<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
European Journal Internal <strong>Medicine</strong><br />
Respiration<br />
<strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
<strong>Respiratory</strong> Research<br />
Sarcoidosis Vasculitis and Diffuse Lung Diseases<br />
Thorax<br />
G. Wesseling<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Journal <strong>of</strong> Cystic Fibrosis<br />
Ne<strong>the</strong>rlands Journal <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
European Journal <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
Primary Care <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
29
6.9 Samenvatting<br />
Dissertatie Wi-1 Wi-2 Vakpublicatie Abstract Boekbijdrage<br />
1997 2 38 4 4 36 2<br />
1998 2 42 5 0 19 6<br />
1999 4 28 7 16 40 17<br />
2000 3 33 7 19 31 11<br />
2001 - 22 2 11 32 5<br />
2002 2 29 9 21 29 17<br />
2003 3 31 9 11 29 4<br />
2004 2 30 3 20 26 11<br />
2005 3 40 12 14 16 9<br />
<strong>2006</strong> 3 41 15 5 38 10<br />
30
7 Voordrachten<br />
E. Wouters<br />
Internationaal<br />
COPD as a systemic disease<br />
COPD Meeting<br />
Reykjavik, 3 februari <strong>2006</strong><br />
COPD <strong>the</strong> role <strong>of</strong> nutrition and exercise<br />
COPD Meeting<br />
Reykjavik, 3 februari <strong>2006</strong><br />
Systemic and cardiovascular aspects in COPD<br />
5th International Conference on Management and Rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure (from ICU to<br />
home)<br />
Stresa, 23-25 maart <strong>2006</strong><br />
Biological pathways and muscle wasting in COPD<br />
5th International Conference on Management and Rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure (from ICU to<br />
home)<br />
Stresa, 23-25 maart <strong>2006</strong><br />
Anti-inflammatory agents<br />
5th International Conference on Management and Rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure (from ICU to<br />
home)<br />
Stresa, 23-25 maart <strong>2006</strong><br />
Local and systemic biomarkers<br />
American Thoracic Society (ATS)<br />
San Diego, 20-24 mei <strong>2006</strong><br />
COPD inflammation and inhaled corticoids<br />
Annual Congress Portugese Society <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
Oporto, 25-26 mei <strong>2006</strong><br />
COPD a systemic disease<br />
46th JRS (Japanese <strong>Respiratory</strong> Society) annual meeting<br />
Tokyo, 31 mei-3 juni <strong>2006</strong><br />
Strategies to improve exercise tolerance in COPD<br />
46th JRS (Japanese <strong>Respiratory</strong> Society) annual meeting<br />
Tokyo, 31 mei-3 juni <strong>2006</strong><br />
Systemic manifestations <strong>of</strong> COPD<br />
46th JRS (Japanese <strong>Respiratory</strong> Society) annual meeting<br />
Tokyo, 31 mei-3 juni <strong>2006</strong><br />
Systemic inflammation: thinking outside <strong>the</strong> box<br />
COPD: <strong>the</strong> important questions V. Translational research in COPD<br />
Vilnius, 8-10 juni <strong>2006</strong><br />
COPD and muscle wastage<br />
COPD5 International meeting<br />
Birmingham, 28-30 juni <strong>2006</strong><br />
31
Outcomes <strong>of</strong> pulmonary rehabilitation<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society congres<br />
München, 2-6 september <strong>2006</strong><br />
Systemic effects <strong>of</strong> COPD<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society congres<br />
München, 2-6 september <strong>2006</strong><br />
Impact <strong>of</strong> exercise training on quality <strong>of</strong> life in patients with end-stage emphysema<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society congres<br />
München, 2-6 september <strong>2006</strong><br />
COPD inflammation and steroid treatment<br />
Meeting Swedish Lung Physicians Association<br />
München, 5 september <strong>2006</strong><br />
COPD a systemic disease - role <strong>of</strong> rehabilitation<br />
EACD symposium<br />
Davos, 7 september <strong>2006</strong><br />
Nationaal<br />
Plaatsbepaling van het ziektebeeld<br />
MINT cursus “De niet-medicamenteuze behandeling van chronische longziekten”<br />
Vaals, 30 januari <strong>2006</strong><br />
Systemische inflammatie en de modulatie ervan bij COPD<br />
Invited lecture voor onderzoeksschool GRIAC<br />
Groningen, 8 februari <strong>2006</strong><br />
Toekomstvisie inhoudelijk perspectief<br />
Expert meeting Stichting Revalidatiecentrum Trappenberg<br />
Hilversum, 9 maart <strong>2006</strong><br />
UMC+ en ZKO’s, de betekenis voor Caphri<br />
Onderzoeksinstituutsdag Caphri<br />
Maastricht, 30 maart <strong>2006</strong><br />
Integrale zorg voor mensen met een chronische aandoening vanuit het perspectief van de universitair medisch<br />
centra<br />
Afscheidssymposium Jos Zoun, directeur Nederlands Astmafonds<br />
Zeist, 17 juni <strong>2006</strong><br />
COPD and systemic inflammation<br />
Bezoek AltanaPharma Duitsland<br />
Konstanz, 14 juli <strong>2006</strong><br />
Disease management en COPD<br />
Nationale denktank Nederlands Astmafonds<br />
Driebergen, 23 augustus <strong>2006</strong><br />
COPD European Centre <strong>of</strong> Excellence Meeting<br />
1st annual meeting CoE for COPD<br />
Palma de Mallorca, 28-29 september <strong>2006</strong><br />
32
New developments in innate immunity <strong>of</strong> <strong>the</strong> respiratory system<br />
4 ERNE meeting<br />
Brussel, 8-9 oktober <strong>2006</strong><br />
Chronische ziekten: de zorguitdaging voor de 21e eeuw<br />
Congres CIRO “Bouwstenen tot actie!”<br />
Roermond, 1 november <strong>2006</strong><br />
A. van Belle<br />
Nationaal<br />
Voordracht intern onderwijs<br />
Cardiologie<br />
Maastricht<br />
Pneumectomie CTC (T-score)<br />
Maastircht<br />
N. Cobben<br />
Nationaal<br />
Slaapgebonden ademhalingsstoornis, diagnostiek en behandeling,<br />
Regionale refereeravond KNO<br />
Maastricht, 19 januari <strong>2006</strong><br />
Workshop “Non-invasieve beademing”<br />
Longartsendagen<br />
3 en 4 april <strong>2006</strong><br />
Pulmonale Insufficientie<br />
Voordracht voor arts-assistenten io tot patholoog<br />
Maastricht 2 juni <strong>2006</strong><br />
Airstacken<br />
Workshop voor revalidatieartsen<br />
Tilburg, 1 september <strong>2006</strong><br />
Thuisbeademing<br />
IKC<br />
Maastricht, 5 oktober <strong>2006</strong><br />
A. Dingemans<br />
Nationaal<br />
Pulmonale problemen in de palliatieve fase<br />
Nascholing huisartsen: summercourse palliatieve zorg<br />
Roermond, 19 juni<br />
Targeted <strong>the</strong>rapy<br />
Presentatie CCO cursus oncology<br />
Utrecht,16 juni <strong>2006</strong><br />
33
Dyspnoe<br />
Cursus oncologische pijn en palliatieve zorg voor arts-assistenten<br />
Blankenberg, 14 november <strong>2006</strong><br />
Dyspnoe<br />
Network palliatieve zorg “dyspnoe”<br />
Maastricht, 23 oktober <strong>2006</strong><br />
Targeted <strong>the</strong>rapy: doelgericht?<br />
Thema avond IKZ<br />
Eindhoven, 7 december <strong>2006</strong><br />
Adjuvant <strong>the</strong>rapy: selection by PET criteria?<br />
Symposium Longchirurgie: trends in treatment<br />
Amsterdam, 15 december <strong>2006</strong><br />
M. Drent<br />
Internationaal<br />
What do you do when <strong>the</strong>re’s a discrepancy between PFT results and <strong>the</strong> clinical presentation in a patient<br />
with pulmonary sarcoidosis? PRO argument for clinical presentation. Clinical Symposium entitled: Difficult<br />
Management Issues in Sarcoidosis, Including panel discussion afterwards<br />
ATS congres<br />
San Diego California.,19-24 mei <strong>2006</strong><br />
Use <strong>of</strong> anti-TNF <strong>the</strong>rapy in ILD: clinical studies<br />
10th International Conference on Bronchoalveolar lavage<br />
Coimbra Portugal, 17-19 juni <strong>2006</strong><br />
Common and uncommon clinical presentations <strong>of</strong> sarcoidosis<br />
3rd International WASOG Conference on Diffuse Lung Diseases<br />
Catania Italie, 22-24 juni<br />
Sarcoidosis: a diagnostic and <strong>the</strong>rapeutic challenge<br />
16th ERS Annual Congress<br />
Munchen Duitsland, 2-6 september <strong>2006</strong><br />
Nationaal<br />
BAL bij secundaire fibrose<br />
Symposium Longfibrose<br />
Utrecht, 26 januari <strong>2006</strong><br />
Extrapulmonale sarcoïdose<br />
Cursus Immunopathologie<br />
Davos Zwitserland, 13-16 februari <strong>2006</strong>. 16-02-<strong>2006</strong><br />
Small fiber neuropathy and autonomic dysfunction: possible explanation fatigue in patients treated with<br />
chemo<strong>the</strong>rapy<br />
Maastricht, 24 april <strong>2006</strong><br />
34
Adembenemende contacten…<br />
Inaugurale rede<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
Kwaliteit van leven onderzoek: het belang van multidisciplinaire samenwerking. Kwaliteit van leven in de<br />
medische setting<br />
Symposium ter gelegenheid inaugurale rede Pr<strong>of</strong>.dr. J. de Vries<br />
Tilburg, 8 september <strong>2006</strong><br />
Reflux: is <strong>the</strong>re a relation with pulmonary fibrosis?<br />
Regionale nascholingsbijeenkomst longartsen<br />
Weert, 30 september <strong>2006</strong><br />
C. van der Grinten<br />
Nationaal<br />
Longfunctie bij COPD<br />
Hogeschool Zuyd<br />
Heerlen, 20 april <strong>2006</strong><br />
M. Hochstenbag<br />
Nationaal<br />
Cursus Stoppen met Roken<br />
Groene Kruis Service<br />
Maastricht, 28 september <strong>2006</strong><br />
Cursus Stoppen met Roken<br />
Groene Kruis Service<br />
Maastricht, 26 oktober <strong>2006</strong><br />
Stadiering Longkanker<br />
NVALT cursus voor AIOS<br />
Leusden, 7 april <strong>2006</strong><br />
2de lijns chemo<strong>the</strong>rapie SCLC<br />
Longartsenweek Oncologie <strong>2006</strong><br />
Arnhem , 3-4 april <strong>2006</strong><br />
Chemo<strong>the</strong>rapy for lung malignancies : state <strong>of</strong> art<br />
1ste Dutch interventional oncology congress :<br />
Vught, 14 december <strong>2006</strong><br />
A. Otte<br />
Internationaal<br />
Gastcollege Clinical aspects <strong>of</strong> tuberculosis<br />
European Health Studies<br />
Maastricht, 21 september <strong>2006</strong><br />
35
Nationaal<br />
Multidisciplinaire benadering bij ALS<br />
IKC<br />
Utrecht, 5 oktober <strong>2006</strong><br />
Schols<br />
Internationaal<br />
Nutritional <strong>the</strong>rapies in COPD<br />
Clinical Consensus on COPD<br />
Londen, 2-3 maart <strong>2006</strong><br />
Systemic inflammation.<br />
5th international conference on management and rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure<br />
Stresa Italy, 23 maart <strong>2006</strong><br />
Therapeutic approaches to COPD wasting syndrome. Nutritional approaches<br />
5th international conference on management and rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure Stresa Italy,<br />
25 maart <strong>2006</strong><br />
The effect <strong>of</strong> nutritional and pharmacological modulation <strong>of</strong> systemic effects <strong>of</strong> COPD<br />
10th State <strong>of</strong> <strong>the</strong> Art Interdisciplinary Review Course on Pulmonary diseases, critical care, emergency medicine<br />
and nursing care<br />
A<strong>the</strong>ne, 9 april <strong>2006</strong><br />
Cachexia in COPD<br />
5th international expert panel <strong>of</strong> geriatric medicine<br />
Biedenkopf and der lahn, 8 april <strong>2006</strong><br />
The importance <strong>of</strong> nutritional support in COPD.<br />
SWESPEN<br />
Stockholm, 10 mei <strong>2006</strong><br />
2 COPD courses, Santiago and Conception Chili. 4 lectures: Rehabilitation <strong>of</strong> COPD, COPD as systemic<br />
disease, The role <strong>of</strong> nutrition in COPD, Managament <strong>of</strong> severe COPD<br />
25-26 augustus <strong>2006</strong><br />
The effect <strong>of</strong> COPD on body composition<br />
16th ERS Congress: Symposium: COPD a systemic disease afecting <strong>the</strong> muscles<br />
Munchen, 5 september <strong>2006</strong><br />
What's coming in respiratory Physiology? – Assessing <strong>the</strong> outcome <strong>of</strong> rehabilitation<br />
1st BTS applied physiology short course<br />
Londen, 14 september <strong>2006</strong><br />
Effect <strong>of</strong> malnutrition on respiratory and skeletal muscle function.<br />
ESPEN conference<br />
Istanbul. 19-22 oktober <strong>2006</strong><br />
Etat nutritionnel et BPCO<br />
6emes Journees Francophones de Nutrition<br />
Nice, 1 december <strong>2006</strong><br />
36
COPD Cachexia: similarities & differences to o<strong>the</strong>r cachexias<br />
Cachexia Consensus Conference<br />
Washington, 13 december <strong>2006</strong><br />
Nationaal<br />
Oorzaken en gevolgen van ondervoeding bij risicogroepen.<br />
Cursus ondervoeding & optimaal voeden<br />
Utrecht, 18 januari <strong>2006</strong><br />
Lezing tijdens afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>.dr. W. van Staveren<br />
Wageningen, 15 mei <strong>2006</strong><br />
Oorzaken en gevolgen van ondervoeding bij risicogroepen<br />
Cursus ondervoeding & optimaal voeden<br />
Utrecht, 9 oktober <strong>2006</strong><br />
G. ten Velde<br />
Nationaal<br />
Swieringa Cursus oncologie voor de longarts<br />
Terschelling, 13-16 maart <strong>2006</strong><br />
De wrange smaak van een zoete dood “Sterven op de afdeling”<br />
Symposium Driebergen<br />
Terschelling, 6 april <strong>2006</strong><br />
Pro-Con discussiebijeenkomst Astra Zeneca : opening en inleiding<br />
Valkenburg, 8 juni <strong>2006</strong><br />
G. Wesseling<br />
Internationaal<br />
Self management in COPD<br />
Birmingham UK, 30 juni <strong>2006</strong><br />
Nationaal<br />
COPD als systeemziekte<br />
Refereeravond<br />
Born, 10 januari <strong>2006</strong><br />
Klinische aspecten van COPD<br />
Congres voor praktijkondersteuners<br />
Amersfoort, 2 febuari <strong>2006</strong><br />
Gastspreker cursus Stoppen met Roken<br />
Groene Kruis<br />
Maastricht, 9 maart <strong>2006</strong><br />
FTO COPD<br />
Eijsden, 12 april <strong>2006</strong><br />
37
Klinische aspecten van COPD<br />
Huis ter Duin, 8 september <strong>2006</strong><br />
Astma anno <strong>2006</strong><br />
Maastricht, 5 oktober <strong>2006</strong><br />
Disease management voor COPD<br />
Den Haag, 3 november <strong>2006</strong><br />
38
8 Bijgewoonde symposia en congressen<br />
E. Wouters<br />
3rd European <strong>Respiratory</strong> Network <strong>of</strong> Excellence Meeting<br />
München, 12-13 maart <strong>2006</strong><br />
COPD expert Panel meeting<br />
Palma de Mallorca, 17-19 maart <strong>2006</strong><br />
5th International Conference on Management and Rehabilitation <strong>of</strong> chronic respiratory failure (from ICU to<br />
home)<br />
Stresa, 23-25 maart <strong>2006</strong><br />
Joint COPD Expert Panel & PCRWG meeting<br />
Philadelphia, 22-23 juli <strong>2006</strong><br />
COPD genetics investigators meeting<br />
Berkshire, 5 oktober <strong>2006</strong><br />
4 ERNE meeting<br />
Brussel, 8-9 oktober <strong>2006</strong><br />
Congres CIRO “Bouwstenen tot actie!”<br />
Roermond, 1 november <strong>2006</strong><br />
DISCOVER meeting AltanaPharma<br />
Rome, 15-16 november <strong>2006</strong><br />
Astma Fonds Jaarsymposium <strong>2006</strong> – dagvoorzitter<br />
Amersfoort, 30 november <strong>2006</strong><br />
COPD advisory board – GSK<br />
Parijs, 14 december <strong>2006</strong><br />
A. van Belle<br />
Pro-con meeting Astra Zeneca<br />
Valkenburg, 8 juni <strong>2006</strong><br />
CBO Thrombo-embolie<br />
Utrecht, 14 september <strong>2006</strong><br />
Ontbijtmeeting met Nicholas Thatcher “Continuum <strong>of</strong> NSCLC treatment”<br />
Valkenburg, 10 oktober <strong>2006</strong><br />
ACCP congres<br />
Salt Lake City, 20-27 oktober <strong>2006</strong><br />
39
K. Boomars<br />
Symposium Immunologie<br />
Amsterdam, 6 april <strong>2006</strong><br />
Fietsergometrie<br />
Amsterdam, 4-5 mei <strong>2006</strong><br />
Symposium Interstitiele Longziekten<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
WASOG Conference on Diffuse Lung Diseases<br />
Sicilie, 21-24 uni <strong>2006</strong><br />
European Workshop on Immune-mediated inflammatory diseases<br />
Amsterdam, 27029 september <strong>2006</strong><br />
N. Cobben<br />
Refereeravond Longziekten<br />
Born, 10 januari <strong>2006</strong><br />
Regionale refereeravond KNO<br />
Maastricht, 19 januari <strong>2006</strong><br />
Gezamelijke refereeravond Longziekten<br />
Heerlen, 7 februari <strong>2006</strong><br />
Gezamelijke refereeravond Longziekten<br />
Maastricht, 7 maart <strong>2006</strong><br />
<strong>Respiratory</strong> Somnology, a clinical update<br />
Leuven, 18 maart <strong>2006</strong><br />
Wetenschappelijke vergadering WAS-NVALT<br />
Utrecht, 24 maart <strong>2006</strong><br />
Longartsen dagen: Acute longgeneeskunde en beademing<br />
Ede, 3-4 april <strong>2006</strong><br />
Symposium ter gelegenheid van de Inaugurale rede Pr<strong>of</strong>. Dr. Drent<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
Refereeravond Longziekten<br />
Maastricht, 6 juni <strong>2006</strong><br />
Afscheidssymposium A. Meinersz, thuisbeademing<br />
Groningen, 9 juni <strong>2006</strong><br />
Refereeravond Longziekten<br />
Weert, 3 oktober <strong>2006</strong><br />
Landelijke wetenschappelijke thuisbeademingsdag<br />
Utrecht, 13 oktober <strong>2006</strong><br />
40
ACCP congres<br />
Salt Lake City, 21-26 Oktober <strong>2006</strong><br />
Bronckhorst Colloquium: Longaandoeningen door beroep, hobby en omgeving.<br />
Veldhoven, 23-25 november <strong>2006</strong><br />
Bijeenkomst Landelijke commissie Indicatiestelling Thuisbeademing bij Kinderen<br />
Rotterdam, 6 december <strong>2006</strong><br />
A. Dingemans<br />
Bijeenkomst NVALT 8-studie<br />
Maastricht, 20 januari <strong>2006</strong><br />
AACR congres<br />
Washington, 1-5 april <strong>2006</strong><br />
ASCO congres<br />
Atlanta, 1-6 juni <strong>2006</strong><br />
EORTC meeting<br />
Manchester, 15-16sept <strong>2006</strong><br />
Wetenschapsdag GROW<br />
Maastriht, 8 december <strong>2006</strong><br />
Symposium Longchirurgie<br />
Amsterdam, 15 december <strong>2006</strong><br />
M. Drent<br />
Symposium Longfibrose Symposium II<br />
Utrecht, 25 januari <strong>2006</strong><br />
Cursus Immunopathologie<br />
Davos Zwitserland 13-16 februari <strong>2006</strong><br />
Ronde-tafelconferentie over Weesgeneesmiddelen (NFU; vertegenwoordigers UMC’s en van de stuurgroep<br />
Weesgeneesmiddelen)<br />
Utrecht, 23 februari <strong>2006</strong><br />
Symposium Past, present, future <strong>of</strong> ild<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
ATS<br />
SanDiego Los Angeles, 19-24 mei <strong>2006</strong><br />
Business meeting<br />
Task force on guidelines for <strong>the</strong> clinical use <strong>of</strong> bronchoalveolar lavage to evaluate interstitial lung disease<br />
SanDiego Los Angeles, 23 mei <strong>2006</strong><br />
10th International Conference on Bronchoalveolar Lavage<br />
Coimbra Portugal, 17-19 juni <strong>2006</strong><br />
41
3rd International WASOG Conference on Diffuse Lung Diseases<br />
Catania Italie 22-24 juni <strong>2006</strong>. June 22–24th <strong>2006</strong><br />
16th ERS Annual congress 2005<br />
Munchen Duitsland, 2-6 september <strong>2006</strong><br />
Symposium ter ere van de inaugurale rede van Pr<strong>of</strong>.dr. J. de Vries<br />
Tilburg, 8 september <strong>2006</strong><br />
Regionale nascholingsbijeenkomst longartsen<br />
Weert, 30 september <strong>2006</strong><br />
C. van der Grinten<br />
<strong>Respiratory</strong> somnology: clinical update<br />
Leuven België, 18 maart <strong>2006</strong><br />
Vergadering werkgroep ademhalingsstoornissen tijdens de slaap NVALT<br />
Utrecht, 24 maart <strong>2006</strong><br />
Sleep Update Kempenhaeghe<br />
Heeze, 31 maart <strong>2006</strong><br />
Sarcoïdose Symposium<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
ERS<br />
München Duitsland, 2-5 september <strong>2006</strong><br />
Vergadering commissie longfunctie NVALT<br />
Utrecht, 4 oktober <strong>2006</strong><br />
Vergadering werkgroep ademhalingsstoornissen tijdens de slaap NVALT<br />
Utrecht, 3 november <strong>2006</strong><br />
M. Hochstenbag<br />
Congres palliatieve zorg<br />
Liverpool, 10-13 januari <strong>2006</strong><br />
Congres 8e Nationale Longkanker Symposium<br />
Amsterdam, 20 januari <strong>2006</strong><br />
Werkconferentie visitatie<br />
Sittard, 10 mei <strong>2006</strong><br />
Past, present and future <strong>of</strong> interstitial lung diseases.<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
Symposium asbest en longziekten<br />
Amsterdam, 19 mei <strong>2006</strong><br />
42
ASCO Annual Meeting<br />
Atlanta, 2-6 juni <strong>2006</strong><br />
ERS<br />
München, 1-6 september <strong>2006</strong><br />
IKL Lustrum Symposium<br />
Maastricht, 5 oktober <strong>2006</strong><br />
Symposium Longchirurgie “Trends in Treatment”<br />
Amsterdam, 15 december <strong>2006</strong><br />
A. Otte<br />
Refereeravond<br />
Born, 10 januari <strong>2006</strong><br />
Refereeravond KNO<br />
Maastricht, 19 januari <strong>2006</strong><br />
Gezamelijke refereeravond Longziekten<br />
Heerlen, 7 februari <strong>2006</strong><br />
Gezamelijke refereeravond Longziekten<br />
Maastricht, 7 maart <strong>2006</strong><br />
Pulmonary Advances<br />
Stresa (Italie), 22–25 maart <strong>2006</strong><br />
Longartsenworkshop: Cardiovasculaire pathologie bij COPD,<br />
Roosteren, 29 maart <strong>2006</strong><br />
Longartsenweek Papendal<br />
Arnhem, 5–6 april <strong>2006</strong><br />
8e Bloedgas symposium - back to <strong>the</strong> acid base<br />
Utrecht, 25 april <strong>2006</strong><br />
Past, present and future <strong>of</strong> interstitial lung diseases<br />
Symposium en inauguratie M. Drent<br />
Maastricht, 12 mei <strong>2006</strong><br />
Refereeravond Longziekten<br />
Maastricht, 6 juni <strong>2006</strong><br />
Pro-con discussie<br />
Valkenburg, 8 juni <strong>2006</strong><br />
ERS congres<br />
Munchen, 2–6 september <strong>2006</strong><br />
Refereeravond Longziekten<br />
Weert, 3 oktober <strong>2006</strong><br />
43
Landelijke CTB dag<br />
Utrecht, 13 oktober <strong>2006</strong><br />
G. ten Velde<br />
Sprekersbijeenkomst Swieringa cursus<br />
Utrecht, 10 januari <strong>2006</strong><br />
Werkconferentie beleidsplan IKL<br />
Maastricht, 16 februari <strong>2006</strong><br />
Longartsen workshop werkgroep (Astra Zeneca)<br />
Roosteren, 29 maart <strong>2006</strong><br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>. P. Soeters<br />
Maastricht, 31 maart <strong>2006</strong><br />
IKL werkgroep Conferentie over visitaties<br />
Sittard, 11 mei <strong>2006</strong><br />
Inauguratie Pr<strong>of</strong>. F. Smit<br />
Amsterdam, 24 mei <strong>2006</strong><br />
Pro-Con discussiebijeenkomst Astra Zeneca<br />
Valkenburg, 8 juni <strong>2006</strong><br />
ACCP congres<br />
Salt Lake City, 20-26 oktober <strong>2006</strong><br />
Opleidersvergadering NVALT<br />
Amersfoort, 9 november <strong>2006</strong><br />
Bronkhorst Colloquium “Longaandoeningen door beroep, hobby en omgeving”<br />
Veldhoven, 23-25 november <strong>2006</strong><br />
Astmafonds Symposium<br />
Amersfoort, 30 november <strong>2006</strong><br />
G. Wesseling<br />
Visiting Pr<strong>of</strong>essor Klinisch Onderwijs<br />
Yemen, Al Mukallah 13-17 februari <strong>2006</strong><br />
Pr<strong>of</strong>. Dr. H.J. Sluiter Studieconferentie. COPD en astma voor huisartsen i.o.<br />
Lunteren, 16 maart <strong>2006</strong><br />
ATS<br />
SanDiego Los Angeles, 19-24 mei <strong>2006</strong><br />
COPD V<br />
Birmingham England, 28-30 juni <strong>2006</strong><br />
Werkgroep Outcome Parameters COPD<br />
Eindhoven, 11 juli <strong>2006</strong><br />
44
ERS<br />
München Duitsland, 4-6 september <strong>2006</strong><br />
COPD Ketenzorg Conferentie<br />
Leusden, 7 september <strong>2006</strong><br />
Middagsymposium Boehringer “COPD hoezo onbehandelbaar”?<br />
Zwolle, 31 oktober <strong>2006</strong><br />
COPD Debat<br />
Den Haag, 13 november <strong>2006</strong><br />
Spirit: mogelijkheden voor mensen met COPD in de Haagse regio.<br />
Leyenburg, 15 november <strong>2006</strong><br />
Jaarlijks wetenschappelijk symposium Astmafonds<br />
Amersfoort, 30 november <strong>2006</strong><br />
45
9 Deelname commissies en lidmaatschappen<br />
E. Wouters<br />
Intern:<br />
UM<br />
Lid College van Toezicht bijzondere leerstoel Nutrition and metabolism in chronic diseases (2001-<strong>2006</strong>)<br />
Lid College van Toezicht bijzondere leerstoel Longziekten, i.h.b. Interstitiële longaandoeningen (2005-2010)<br />
Lid College van Toezicht leerstoel Moleculaire Radio<strong>the</strong>rapie (2005-2010)<br />
Lid Structuurcommissie van het structuurrapport maag-darm-leverziekten (MDL)<br />
Lid Structuurcommissie Wetenschappelijk Directeur NUTRIM<br />
Lid stuurgroep Academisering Werkplaats GGD (<strong>2006</strong>-…)<br />
azM<br />
Directeur bestuurder RVE Beschouwend - Centrum Chronische Ziekten<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Nederlands Astmafonds (AF)<br />
• Voorzitter Adviesraad (2000-…)<br />
• Lid stuurgroep Strategische Heroriëntatie.<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
• Raad voor Wetenschapsbeleid (NVALT-RvW) (1999-…)<br />
Bijdrage totstandkoming rapport KNAW “Multifactoriële aandoeningen in het genomics<br />
tijdperk”.<br />
Internationaal<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
• Member ATS/ERS Task Force Outcomes for COPD pharmacologicals trials<br />
• Member ATS/ERS Statement on Pulmonary Rehabilitation<br />
• Editor in chief European <strong>Respiratory</strong> Monograph (ERM) (2002-<strong>2006</strong>)<br />
• Member Editorial Board Educational Journal Brea<strong>the</strong> (ERS)<br />
American Thoracic Society (ATS)<br />
Fellow <strong>of</strong> <strong>the</strong> American College <strong>of</strong> Chest Physicians (FCCP)<br />
European Society Parenteral and Enteral Nutrition (ESPEN)<br />
World Association <strong>of</strong> sarcoidosis and o<strong>the</strong>r granulomatous disorders (WASOG)<br />
Member Editorial Board American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Member Editorial Board CHEST<br />
Editorial Board Current Medical Literature <strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Editor International Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> Care<br />
Member Editorial Board Respiration<br />
Member Editorial Board Chronic <strong>Respiratory</strong> Disease<br />
Lid Wetenschappelijke Adviesraad Europees Centrum voor Allergie en Astma in Davos (EACD).<br />
Reviewer Spanish Ministry <strong>of</strong> Health.<br />
A. van Belle<br />
Intern<br />
Examencommissie FdG<br />
Stageplanningsgroep Interne Geneeskunde<br />
Wetenschappelijke laserwerkgroep<br />
Stafraad Diagnostisch Centrum (AORTHA)<br />
Werkgroep werkafspraken AORTHA<br />
Onderdeelcommissie (OC) RVE Chronische Ziekten<br />
Gebruikersgroep Simulatie centrum azM.<br />
46
Extern<br />
Nationaal<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunde (KNMG)<br />
Werkgroep Endoscopie (NVALT)<br />
Werkgroep Oncologie (NVALT)<br />
Werkgroep Bronchuscarcinoom (IKL)<br />
Limburgse Longartsen Vereniging (LLV)<br />
Academisch Specialisten Vereniging (ASV)<br />
Orde van Medisch Specialisten<br />
K. Boomars<br />
Intern:<br />
Lid Multidisciplinaire werkgroep Pulmonale Hypertensie azM<br />
Lid Stafconvent<br />
Lid azM stuurgroep Time to change<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Landelijke multidisciplinaire werkgroep Pulmonale Hypertensie<br />
N. Cobben<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Lid Nederlandse Vereniging voor Intensieve Care<br />
Lid Werkgroep Intensieve Care NVALT<br />
Lid Werkgroep WAS (slaapgebonden ademhalingsstoornissen) NVALT<br />
Bestuurslid/secretaris Vereniging samenwerkingsverband chronische ademhalingsondersteuning VSCA<br />
Voorzitter Werkgroep “Kinderen” van de centra voor thuisbeademing NL<br />
Lid Werkgroep “Scholing en onderwijs” van de centra van thuisbeademing NL<br />
Lid Apneuvereniging<br />
Internationaal<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
A. Dingemans<br />
Intern:<br />
Wetenschappelijk Advies Raad Maastricht<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Medical Student Research Conference<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Werkgroep oncologie NVALT<br />
Longtumor werkgroep IKL<br />
Internationaal<br />
IASLC<br />
ASCO<br />
AACR<br />
EORTC lung cancer group<br />
DLCRG<br />
47
M. Drent<br />
Intern:<br />
Lid CYP werkgroep: ‘Pharmacogenetics’ azM, Maastricht<br />
Lid werkgroep metabole botaandoeningen azM<br />
Voorzitter Sarcoïdose Management Team, azM.<br />
Voorzitter Panel diffuse interstitiële longaandoeningen, azM. Maastricht<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Limburgse longartsenvereniging<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde (KNMG)<br />
Landelijke vereniging van artsen in dienstverband (LAD)<br />
Orde Medisch Specialisten<br />
Consulent interstitiële longaandoeningen<br />
Adviseur Stichting Duurzame A12<br />
Lid adviesraad longfibrose patiënten vereniging Nederland<br />
Lid medische adviesraad (MAR) sarcoïdosepatiënten belangenvereniging Nederland (SBN)<br />
Internationaal<br />
American Thoracic Society (ATS):<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS):<br />
Lid World Association <strong>of</strong> Sarcoidosis and O<strong>the</strong>r Granulomatous disorders (WASOG):<br />
Lid European Collaboration on <strong>the</strong> Genetic Predisposition to Sarcoidosis (Eursarco; contactpersoon namens<br />
de SBN)<br />
Adjunct senior scientist <strong>of</strong> <strong>the</strong> Lovelace <strong>Respiratory</strong> Research Institute (LRRI)<br />
Lid scientific organization committee <strong>of</strong> 10th International Conference <strong>of</strong> BAL<br />
C. van der Grinten<br />
Intern:<br />
Nederlandse vereniging van longfunctie assistenten<br />
Nederlandse vereniging voor slaap-waak onderzoek<br />
NVALT<br />
Extern:<br />
Internationaal<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
M. Hochstenbag<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Coördinator NVALT4 studie<br />
Voorzitter Werkgroep bronchuscarcinomen van het IKL<br />
NVALT oncologie werkgroep<br />
Lid visitatiecommissie NVALT<br />
Internationaal<br />
International association for <strong>the</strong> study <strong>of</strong> lung cancer - IASCL<br />
Lid van de EORTC<br />
48
A. Otte<br />
Intern:<br />
Arbo management<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Lid ALS team<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Nederlandse Vereniging voor Longfunctie-assistenten (NVLA)<br />
Internationaal<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
A. Schols<br />
Extern:<br />
Lid Programmacommissie Experimenteel en Beschrijvend onderzoek van het Astmafonds.<br />
Bestuurslid van de Nederlandse ESPEN (NESPEN)<br />
Bestuurslid van de Nederlandse academie van voedingswetenschappen (NAV)<br />
Bestuurslid van de onderzoeksschool VLAG<br />
Lid European Society <strong>of</strong> Parenteral and Enteral Nutrition<br />
Lid European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
Lid American Thoracic Society<br />
Lid working group Nutrition and Metabolism <strong>of</strong> European Society <strong>of</strong> Intensive Care <strong>Medicine</strong><br />
Werkgroepleider Deelwerkgemeenschap Voeding van NWO<br />
Lid Programmaraad Wageningen Centre <strong>of</strong> Food Sciences<br />
Associate editor <strong>of</strong> <strong>the</strong> European <strong>Respiratory</strong> Jounal<br />
Bestuurslid University Foundation Limburg (SWOL)<br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> steering committee ‘Wie beter eet wordt sneller beter<br />
Consultant <strong>of</strong> <strong>the</strong> Global initiative <strong>of</strong> chronic obstructive lung disease (GOLD) Science committee<br />
Secretary <strong>of</strong> Lung and respiratory muscle, structure and function group <strong>of</strong> <strong>the</strong> European respiratory Society<br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> Research Route at <strong>the</strong> Faculty <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong> (OTG)<br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> Honours program for medical students at <strong>the</strong> Faculty <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> planning group ‘science participation’ at <strong>the</strong> Faculty <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Board member <strong>of</strong> <strong>the</strong> Dutch Health Council (Gezondheidsraad; beraadgroep voeding)<br />
Board member <strong>of</strong> ‘Innovation Centre Healthy Nutrition’<br />
G. ten Velde<br />
Intern:<br />
Kerngroep<br />
Commissie Antimicrobiële Middelen<br />
Carrousel huisartsen<br />
DBC-contactpersoon<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
NVALT + ERS<br />
NVALT oncologie werkgroep<br />
NVALT meso<strong>the</strong>lioom werkgroep<br />
IKL werkgroep bronchuscarcinomen<br />
Bestuurslid Astmafonds afdeling Maastricht Heuvelland<br />
Specieel consulent longcarcinoom IKL<br />
Consulent oncologiebespreking Roermond<br />
Lid Astmafonds<br />
Internationaal<br />
International Association for <strong>the</strong> Study <strong>of</strong> Lung Cancer (IASLC)<br />
49
G. Wesseling<br />
Intern:<br />
Voorzitter Bestuur stichting SCIR<br />
Penningmeester Pélerin Stichting<br />
Lid Informatie management team<br />
Wergroep farmaco<strong>the</strong>rapeutisch transmuraal overleg<br />
Medisch coördinator regionaal disease management model astma/COPD<br />
lid klankbordgroep masteropleiding advanced nurse practitioner<br />
lid partnerraad BZE VII<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Penningmeester Limburgse Longartsen Vereniging<br />
Secretaris Concilium Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose<br />
Reviewer subsidieaanvragen en voortgangsrapportages projecten Astma Fonds<br />
Reviewer subsidieaanvragen ZON MW<br />
Secretaris Concilium NVALT<br />
Lid Commissie anti-rook beleid NVALT<br />
Internationaal<br />
American Thoracic Society<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
European cystic fibrosis society<br />
Honorary member GPIAG<br />
Productie en vormgeving: Facilitair Bedrijf; grafische dienstverlening.<br />
50
<strong>Jaarverslag</strong> 2005<br />
longziekten
Inhoud<br />
1. Inleiding 2<br />
2. Personeel en organisatie 3<br />
2.1 Personeelsbestand 3<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur 6<br />
3. Gezondheidszorg 7<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg 7<br />
3.2 Poliklinische gezondheidszorg 9<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium 9<br />
3.4 Behandelkamer 9<br />
3.5 Besprekingen 10<br />
4. Onderwijs, opleiding en nascholing 11<br />
4.1 Algemeen 11<br />
4.2 Rollen en functies 11<br />
4.3 Keuzeonderwijs en wetenschapsstage 13<br />
4.4 Opleidingen 13<br />
4.4.1 Opleidingen voor het specialisme longziekten en tuberculose 13<br />
4.4.2 Overige opleidingen 14<br />
4.5 Refereeravonden 14<br />
5. Onderzoek 16<br />
5.1 Nutrim 16<br />
5.2 CAPHRI 18<br />
5.3 GROW 19<br />
6. Publicaties 20<br />
6.1 Dissertaties 20<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties 20<br />
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift, vermeld in science citation index 21<br />
6.4 Wi-2 internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index 23<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal 24<br />
6.6 Abstracts/annotaties 25<br />
6.7 Boekbijdrage 26<br />
6.8 Reviewer 26<br />
6.9 Samenvatting 27<br />
7. Voordrachten 28<br />
8. Bijgewoonde symposia en congressen 35<br />
9. Deelname commissies en lidmaatschappen 42<br />
1
1. Inleiding<br />
Voorwoord<br />
Voor U ligt het jaarverslag 2005 van de afdeling longziekten/ capaciteitsgroep Pulmonologie. Het jaarverslag<br />
biedt een overzicht van de vele activiteiten van de afdeling en capaciteitsgroep op het vlak van<br />
gezondheidszorg, onderwijs en onderzoek in het voorbije werkjaar. Het jaarverslag maakt duidelijk dat de<br />
afdeling longziekten haar rol in de academische zorgverlening verder bestendigt en uitbouwt en dat hetzelfde<br />
kan worden gezegd t.a.v. de invulling van de rollen en functies m.b.t. onderwijs en de uitbouw van het<br />
wetenschappelijk onderzoek door de capaciteitsgroepsleden. Het voorliggend jaarresultaat is daarom de<br />
resultante van de inspanningen en inzet van alle medewerkers betrokken bij afdeling en capaciteitsgroep.<br />
Een aantal speciale feiten m.b.t. de zorg kunnen worden aangestipt. Zo was de afdeling longziekten intensief<br />
betrokken bij de ziekenhuisbrede ontwikkelingen van AzMove en werd de overgang van BZE naar RVE<br />
intensief voorbereid! Als onderdeel van een globale zorgherschikking vond in mei 2005 de overdracht plaats<br />
van het Centrum voor Thuisbeademing van de afdeling Anaes<strong>the</strong>siologie naar de afdeling longziekten en werd<br />
betreffend centrum geïntegreerd in het Centrum voor Ademhalingsondersteuning, waar naast de functie van<br />
thuisbeademing de zorg op de respicare en de diagnostiek en behandeling van slaapgerelateerde<br />
ademhalingsstoornissen wordt gecoördineerd. De raad van Bestuur verleende verder haar goedkeuring tot<br />
inrichting van een multidisciplinair centrum ten behoeve van sarcoïdose en interstitiele longaandoeningen.<br />
Deze en andere zorgontwikkelingen vormen de basis voor de verdere positionering van de afdeling<br />
longziekten als last resort en academisch centrum voor een breed spectrum van complexe longaandoeningen.<br />
Ook m.b.t. het onderzoek kon de capaciteitsgroep zich verheugen in een aantal belangrijke gebeurtenissen:<br />
op de eerste plaats uiteraard de benoeming van Dr. A. Schols tot hoogleraar op het gebied van Voeding en<br />
Metabolisme bij Chronische Ziekten, maar ook de toekenning van een VENI-NWO subsidie aan Dr. Ramon<br />
Langen en de toekenning van een extra`subsidie voor talentvolle jonge onderzoekers aan Dr. H. Gosker en<br />
Dr. J. Vernooy waren belangrijke gebeurtenissen voor onze capaciteitsgroep. Uiteraard is de opsomming<br />
onvolledig en verwijs ik de lezer graag naar de meer gedetailleerde vermelding in het jaarverslag.<br />
De afdeling longziekten en capaciteitsgroepPulmonologie zien hoopvol de nabije toekomst tegemoet !<br />
Pr<strong>of</strong>. Dr. E.F.M. Wouters, afdelingsho<strong>of</strong>d<br />
2
2. Personeel en organisatie<br />
2.1 Personeelsbestand<br />
Wetenschappelijke staf<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. E.F.M. Wouters<br />
Drs. A.F. van Belle<br />
Dr. K.A.T. Boomars<br />
Dr. N.A.M. Cobben<br />
Dr. A.M.C. Dingemans<br />
Dr. M. Drent<br />
Drs. M.M.H. Hochstenbag<br />
Dr G.M. Moller<br />
Dr. G.P.M. ten Velde<br />
Dr. G.J. Wesseling<br />
Dr. ir. C.P.M. van der Grinten<br />
Dr. ir. A.M.W.J. Schols<br />
Dr Y. Janssen (samenw. Burlington)<br />
Assistent-geneeskundigen in opleiding (agio's)<br />
Drs V. vd. Boogaart (per 01.04.05)<br />
Drs. M. Brozici (tot 01.07.05)<br />
Drs. F.A.N. Cox<br />
Drs M. Jans (01.06.05 tot 01.10.05)<br />
Drs R. Kok<br />
Drs A. Mansour (per 01.12.05)<br />
Drs H. Peek (tot 01.03.05)<br />
Drs K. Groenewegen-Sipkema<br />
Drs M. de Vries<br />
Assistent-geneeskundigen niet in opleiding (agnio's)<br />
Drs A. Al Sality (01.04.05 tot 01.07.05)<br />
Drs S. Kock (tot 01.05.05)<br />
Drs D. Kortenoeven (01.02.05 tot 01.08.05 agiostagiaire)<br />
Drs M. Palmen (05-07-05 tot 05-08-08 agiostagiaire)<br />
Drs C. Pollefliet (tot 01.10.05 agiostagiaire)<br />
Drs R. Segers (per 01.12.05)<br />
Stage Longziekten arts-assistenten Interne Geneeskunde<br />
Drs F. Stifft (tot 01.02.05)<br />
Drs R. ter Bekke (01.02.05 tot 01.06.05)<br />
Drs F. van Weelden (01.06.05 tot 01.10.05)<br />
Drs H. Willems (per 01.10.05)<br />
3
Wetenschappelijk medewerkers<br />
Drs. R. Cloots, analist (tot 01.12.05)<br />
Dr. M.A. Dentener, postdoc<br />
Dr. H.R. Gosker, postdoc<br />
Drs. A. Haegens, aio<br />
Drs. M. Kelders, analist<br />
Dr. R.C.J. Langen, postdoc<br />
Drs. E. Mercken, ondezoeksassistent (per 01.06.03)<br />
Drs. A. Remels, aio (per 01.10.04)<br />
Drs. N. Reynaert, aio<br />
Drs. E. Rutten, aio (tot 01.12.05)<br />
Drs. J. van der Velden, aio<br />
Drs. J.H.J. Vernooy, postdoc<br />
Drs. J. Willems, analist<br />
Drs. S. Yzermans (tot 01.06.05)<br />
Niet wetenschappelijk personeel (OBP)<br />
E. ten Hoor<br />
G. van Kan<br />
Office manager<br />
M.F.J. Hagelstein-Deckers<br />
Secretariaat<br />
G. Braun<br />
F. Defauwes<br />
M. Habets (per 15.11.05)<br />
W. Heijnens<br />
M. Pesik-Hijnens<br />
C. Sinnaeve<br />
N. Smeets-Genders<br />
M. van Tol<br />
Polikliniekmedewerkers<br />
M. Borrego<br />
W. Rompen<br />
M. Speth<br />
A. Volkers<br />
S. Wijnands<br />
Medewerkers behandelkamer en longfunctielaboratorium<br />
Leidinggevenden<br />
I. Augustin-Vanderhoven (tot 01-09-2005)<br />
P. Bongaerts (vanaf 01-12-2005)<br />
Laboranten<br />
J. Baars<br />
P. Diederen<br />
M. Godding<br />
M-J. Hermans<br />
B. Palmans<br />
4
S. Veugen<br />
H. Westerink<br />
Leerling<br />
M. Aussems<br />
S. Blootho<strong>of</strong>d<br />
V. Felix<br />
W. Put<br />
M. Schattevoet (gedetacheerd CIRO)<br />
Administratie<br />
M. Raemakers<br />
E. Reintjens<br />
Medewerkers verpleegafdeling A3<br />
Leidinggevenden<br />
H. Hameleers<br />
L. Iglesias<br />
C. v. Keeken<br />
Verpleegkundigen<br />
G. Boonen<br />
N. Bours<br />
H. id Braekt<br />
C. Colaris<br />
E. Derks<br />
H. Derwort<br />
F. Dirix<br />
T. Dreesen<br />
E. Duyckers<br />
R. van den Eijnden<br />
D. Garnaat<br />
B. Geenen<br />
G. Geerkens<br />
L. Geurts<br />
O. Gramantik<br />
I. Harbieh<br />
D. Hardeveld<br />
E. Haremaker<br />
R. Hendrikx<br />
P. Herfurth<br />
A. Heyn<br />
M. Hochstenbach<br />
G. Jansen<br />
K. Jansen<br />
C. Kooyman<br />
M. vd Krogt<br />
P. Leclaire<br />
N. vd Leeuw<br />
A. Lemmens<br />
G. vd Linden<br />
C. Loop<br />
J. v Rijt<br />
C. Scheres<br />
S. Seegers<br />
A. Shiran<br />
S. Smits<br />
R. Stevens<br />
5
J. Theunissen<br />
F. Vaessen<br />
A. Vandebeek<br />
C. Vanwersch<br />
J. Vincent<br />
L. Wijnands<br />
E. Wilmes<br />
J. Jongen<br />
Helpende<br />
I. Simons<br />
Administratie<br />
J. Bemer<br />
M. Curfs<br />
Leerlingen<br />
P. Baggen<br />
N. Bakalyns’ka<br />
K. Beckers<br />
M. Broekhuizen<br />
I. Claessen<br />
I. Cörvers<br />
G. Geerkens<br />
P. Heijnen<br />
A. Hover<br />
C. Jochems<br />
M. Keulen<br />
E. Minghetti<br />
J. Pronk<br />
I. Schuimer<br />
B. Shoukri<br />
S. Sipers<br />
M. Spouwen<br />
K. Vanluyten<br />
K. Verstraete<br />
A. Vluggen<br />
Afdelingsassistenten<br />
L. Beckers<br />
M. Hollewijn<br />
P. Matzeu<br />
M. Muytjens<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur<br />
Afdelingvergadering (1x per maand)<br />
Capaciteitsgroepvergadering (4x per jaar)<br />
Opleidingsvergadering (2x per jaar)<br />
Arts-assistentenoverleg (wekelijks)<br />
6
3. Gezondheidszorg<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg<br />
De afdeling Longziekten beschikt over 36 bedden op niveau 3 (A3) en over 1 bed op de short-stay afdeling<br />
(A2). Per unit (18 bedden) vindt begeleiding van patiënten plaats door 2 zaalartsen onder supervisie van een<br />
staflid-longarts<br />
Een globaal overzicht van de klinische activiteiten is weergegeven in de navolgende tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2003 2004 2005<br />
Opnames 1.247 1.251 1.516<br />
Overnames 93 80 84<br />
Verpleegdagen 12.230 12.071 13.372<br />
Opnames buiten regio:<br />
• Absoluut 260 261 462<br />
• Percentage 20.8 20.8 35.5<br />
Gemiddelde verpleegduur 9.13 9.07 8.36<br />
Dagbehandeling 64 106 159<br />
Overleden patiënten 103 94 84<br />
Obducties 14 12 17<br />
De belangrijkste ziektebeelden bij klinisch opgenomen patiënten zijn weergegeven in volgend schema:<br />
Diagnose 2003 2004 2005<br />
COPD 283 321 331<br />
Astma 37 59 58<br />
Neoplasmata 149 193 107<br />
Interstitiële longziekten/sarcoidose 11 28 41<br />
Infectieuze longziekten 135 185 219<br />
Longembolie 38 42 34<br />
Pneumothorax 24 39 44<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
COPD<br />
Astma<br />
Neoplasmata<br />
Instet. Longz.<br />
Infect. Longz.<br />
Longembolie<br />
Pneumothorax<br />
7<br />
2003<br />
2004<br />
2005
Consulten en medebehandelingen 2004 2005<br />
Consulten 578 557<br />
Aanvragen per BZE<br />
BZE I 17 13<br />
BZE II 52 44<br />
BZE III 170 154<br />
BZE IV 161 171<br />
BZE V 177 171<br />
BZE VI 1 4<br />
Een overzicht van de thoracochirugische ingrepen is weergegeven in onderstaande tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2004 2005<br />
Longresectie 43 47<br />
Empyeem 27 27<br />
Mediastinoscopie 8 26<br />
Pneumothorax 12 30<br />
Wigexcisie 10 23<br />
Biopt 11 7<br />
Long Volume Reductie 1 1<br />
Overige 14 10<br />
EHBO Bezoek 2003 2004 2005<br />
Patiënten verwezen naar EHBO 1.220 1.176 1.311<br />
Opnames via EHBO 810 738 770<br />
Totaal aantal opnames 1.247 1.252 1.516<br />
Percentages opnames via EHBO 65% 59% 51%<br />
1600<br />
1400<br />
1200<br />
1000<br />
800<br />
600<br />
400<br />
200<br />
0<br />
2003 2004 2005<br />
In het kader van de uitbouw van de referentiefunctie verricht de afdeling pulmonologie polysomnografisch<br />
onderzoek. Het volgende aantal verrichtingen werd uitgevoerd:<br />
Vergelijkend overzicht<br />
polysomnografisch onderzoek 2003 2004 2005<br />
Aantal polysomnografieën azM 166 255 349<br />
Aantal polysomnografieën Hornerheide 0 0 100<br />
8<br />
Opnames<br />
Opnames via<br />
EHBO
3.2 Poliklinische gezondheidszorg<br />
Naast algemene pulmonologie is de polikliniek ingericht op ambulante diagnostiek en behandeling van<br />
specifieke patiëntengroepen. Speciële spreekuren zijn ingericht voor patiënten met oncologische problematiek,<br />
patiënten met cystic fibrosis en interstitiële longaandoeningen, kinderen met astma en patiënten met<br />
pulmonale vasculaire aandoeningen.<br />
Vergelijkend overzicht polikliniek 2003 2004 2005<br />
Nieuwe patiënten 1.730 1.821 2.073<br />
Controle patiënten 7.129 7.190 8.016<br />
Totaal 8.859 9.011 10.089<br />
Overzicht herkomst poliklinische 2003 2004 2005<br />
Regio 1.263 (73%) 1330(73%) 1.390(67%)<br />
Rest Limburg 346(20%) 382(21%) 500(24%)<br />
Rest Nederland 87 (5%) 73(4%) 147(7%)<br />
Buitenland 34 (2%) 36(2%) 36(2%)<br />
Totaal 1.730 1.821 2.073<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium<br />
Een overzicht van de productiecijfers is hieronder weergegeven.<br />
Vergelijkend overzicht 2003 2004 2005<br />
Orienterend onderzoek 10.497 10.048 11.779<br />
Allergologisch 641 933 1.062<br />
Bloedgassen 926 872 1.395<br />
Therapeutisch longfunctie 388 483 599<br />
3.4 Behandelkamer<br />
2003 2004 2005<br />
Behandelkamer diagnostisch 1.417 1.519 1.593<br />
Behandelkamer <strong>the</strong>rapeutisch 184 276 307<br />
9
3.5 Besprekingen<br />
Een overzicht van de diverse besprekingen van de afdeling Longziekten en capaciteitsgroep pulmonologie is in<br />
onderstaand schema weergegeven. Naast besprekingen in het kader van de patiëntenzorg en besprekingen<br />
samenhangend met de opleiding van art-assistenten longziekten en tuberculose, vindt wekelijks een geïntegreerde<br />
wetenschappelijke vergadering plaats waaraan assistenten in onderzoek, arts-assistenten in opleiding,<br />
stafleden en overig wetenschappelijke medewerkers participeren.<br />
Maandag 08.30 uur Weekendoverdracht<br />
16.15 uur PA-bespreking o.l.v. een patholoog<br />
16.45 uur Longstation: multidisciplinair overleg met longartsen,cardio-pulmonaal<br />
chirurgen, radio<strong>the</strong>rapeuten en medisch oncoloog<br />
Dinsdag 09.30 uur Patiëntenbespreking onder voorzitterschap van het afdelingsho<strong>of</strong>d<br />
en in aanwezigheid van stafleden, arts-assistenten, co-assistenten en<br />
unitho<strong>of</strong>den<br />
10.30 uur Probleemgestuurde onderwijsbespreking arts-assisten onder leiding van<br />
staflid<br />
11.30 uur Capaciteitsgroepvergadering 4x per jaar<br />
11.30 uur Afdelingsvergadering 1x per maand<br />
16.15 uur Röntgenbespreking: gezamenlijke bespreking van röntgenopname i.a.v.<br />
longartsen, arts-assistenten en röntgenoloog<br />
20.00 uur Refereeravond Longziekten Zuid-Limburg 1 e dinsdag van de maand<br />
20.00 uur Gezamenlijke refereeravond Zuid-Oost Nederland 3x per jaar<br />
Woensdag 08.30 uur Overdracht<br />
12.00 uur Referaat: door stafleden en arts-assistenten<br />
12.30 uur Arts-assistentenoverleg: organisatorische bespreking van de arts-assistenten<br />
en de stafleden<br />
12.30 uur Researchbespreking<br />
16.30 uur Necrologiebespreking, 3e woensdag van de maand<br />
Donderdag 08.30 uur Overdracht<br />
16.30 uur Longfunctie- en cursorisch onderwijs t.b.v. arts-assistenten door<br />
stafmedewerkers afdeling Longziekten<br />
Vrijdag 08.30 uur Overdracht<br />
13.00 uur Röntgenbespreking: gezamenlijke bespreking i.a.v. specialisten,<br />
arts-assistenten en röntgenoloog<br />
13.30 uur Weekendoverdracht<br />
10
4. Onderwijs, opleiding en nascholing<br />
4.1 Algemeen<br />
Door stafleden van de afdeling longziekten/capaciteitsgroep pulmonologie wordt in belangrijke mate<br />
geparticipeerd aan het onderwijs van de faculteit der geneeskunde, blijkens het hieronder vermeld schema.<br />
Een samenvatting van de verschillende rollen en functies (2004-2005) is weergegeven in onderstaand schema.<br />
Functies<br />
Tutorschappen<br />
Kerngroepleden, Circulatie en Longen<br />
Clustercoach, Circulatie en Longen<br />
Praktijkbegeleiders/onderwijspoli<br />
Observatorschappen<br />
Voorweek Interne Geneesk., jaar 5<br />
Colleges/lezingen<br />
Maken van stations<br />
Practica<br />
Mentorschappen<br />
Coördinator PMO 5-6<br />
Planningsgroepleden<br />
KOW Pulmonologie<br />
Co-schap Pulmonologie<br />
Totaal van de capaciteitsgroep Pulmonologie 2720 uren<br />
4.2 Rollen en functies<br />
A. van Belle<br />
Kerngroeplid Circulatie en Longen jaar 3<br />
Clustercoach Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator 6e jaar Interne Geneeskunde<br />
Coördinator PMOK Interne Geneeskunde<br />
Voorweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
Ontwikkelingsteam cluster Circulatie en Longen Jaar 3<br />
K. Boomars<br />
Planningsgroeplid blok 1.3<br />
Tutor blok 1.3<br />
Coach cluster circulatie en longen jaar 3<br />
Onderwijs mediumcare verpleegkundigen betreffende PAH<br />
Huisartsen Carrousel<br />
N. Cobben<br />
Longarts-intensivist<br />
Thuisbeademingsarts<br />
Medisch co-ordinator Medium Care A3<br />
Polikliniek chronische ademhalingsondersteuning/Osas<br />
Polikliniek thuisbeademing AZM en extern in Maandelijkse gemeenschappelijke poli met KNO arts<br />
11
Onderwijs/college KNO co-assistenten 3 maandelijks over thuisbeademing<br />
Onderwijs arts-assistenten en co-assistenten mbt Non-invasieve beademing en OSAS<br />
Onderwijs Mediumcare opleiding verpleegkundigen<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, jaar 3<br />
Observator vaardigheidstoets<br />
A. Dingemans<br />
Mentor jaar 3<br />
Cursus thoraxfoto’s voor arts-assistenten Interne Geneeskunde<br />
M. Drent<br />
Deelname aan Cursorisch onderwijs arts assistenten Longziekten<br />
Observator vaardigheidstoetsen: interne geneeskunde, thorax, abdomen/comm.vaten: studenten geneeskunde.<br />
Begeleiding studenten blok 2.4 keuzestage Longziekten<br />
Coach 3e jaarsstudenten geneeskunde<br />
Begeleiding keuzestage Dany Gilbert, Tel Aviv, Israël. Mei 2005.<br />
C. van der Grinten<br />
Tutor Blok 1.1<br />
Tutor Blok 1.3<br />
College Blok 1.3: De bronchiale gladde spiercel: gefrustreerd <strong>of</strong> juist niet?<br />
Colleges derde jaar geneeskunde: gasuitwisseling<br />
Practicum en colleges BMT 3e jaar.<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Longziekten m.b.t. longfunctie<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Anes<strong>the</strong>siologie m.b.t. longfunctie<br />
Onderwijs aan arts-assistenten Maastro Kliniek m.b.t. longfunctie<br />
2 Colleges tUL blok 1.5 “homeostase”<br />
M. Hochstenbag<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Huisartsen carrousel<br />
Supervisor Afdeling A3<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, vierde run, jaar 3<br />
Coördinator NVALT4 studie<br />
Kerngroeplid circulatie + longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli circulatie + longen jaar 3<br />
Voorweek interne geneeskunde jaar 5<br />
College longkanker voor derdejaars studenten<br />
G. ten Velde<br />
Coördinator onderwijs vakgroep Pulmonologie<br />
Coördinator keuzeonderwijs<br />
Contactpersoon vakgroep O&O<br />
Observator vaardigheidstoetsen Thorax<br />
Begeleider buitenlandse studenten<br />
PMO-K<br />
Begeleider studenten 3.1, tijdens stage kliniek<br />
Workshop Vlekken<br />
Tutor blok 1.1<br />
Mentor jaar 1 en 2<br />
Begeleider MBT-studenten<br />
Waarnemend opleider<br />
Waarnemend afdelingsho<strong>of</strong>d<br />
12
G. Wesseling<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Facultair begeleider wetenschapsstages FdG en FdGW<br />
College COPD cluster jaar 3<br />
Docent differentiatie sportgeneeskunde HAIO opleiding<br />
Voorzitter planningsgroep jaar 6<br />
4.3 Keuzeonderwijs en wetenschapsstage<br />
Binnen de capaciteitsgroep fungeert een werkgroep voor begeleiding van keuzeonderwijs. Verder coördineert<br />
een werkgroep onder voorzitterschap van Dr A.M.W.J. Schols de wetenschapstages ten behoeve van de<br />
faculteit geneeskunde en gezondheidswetenschappen.<br />
4.4 Opleidingen<br />
4.4.1 Opleidingen voor het specialisme longziekten en tuberculose<br />
De opleiding voor het specialisme longziekten en tuberculose wordt gecoördineerd door de<br />
opleidingscommissie, onder voorzitterschap van de opleider (pr<strong>of</strong>. Dr. E.F.M. Wouters).<br />
Naast de voorzitter maken de volgende stafleden deel uit van de opleidingscommissie: Dr. Ten Velde,<br />
plaatsvervangend opleider, Dr. Wesseling en Drs. Van Belle en een vertegenwoordiger van de arts-assistenten.<br />
De opleidingscommissie heeft als taak het opleidingsprogramma te bewaken conform de eisen voorgeschreven<br />
in de opleidingscriteria van het specialisme Longziekten en Tuberculose.<br />
Door arts-assistenten in opleiding wordt verplicht geanticipeerd aan het cursorisch onderwijs georganiseerd<br />
door de NVALT.<br />
In het kader van hun opleiding hebben de agio’s in 2005 de volgende cursussen gevolgd:<br />
K. Groenewegen<br />
• TBC dag I<br />
• TIBC dag II<br />
• TBC dag III<br />
• TBC dag IV<br />
• Infectieziekten dag I<br />
• Indectieziekten dag II<br />
• Allergie dag I<br />
• Allergie dag II<br />
• Oncologie<br />
• Longfunctie dag I<br />
• Longfunctie dag II<br />
• Longfunctie dag III<br />
• Beeldvormende technieken dag I<br />
• Beeldvormende technieken dag II<br />
M. de Vries<br />
• TBC dag III<br />
• TBC dag IV<br />
• Allergie dag I<br />
• Allergie dag II<br />
13
4.4.2 Overige opleidingen<br />
In het kader van de opleiding van het specialisme Interne Geneeskunde vervulden de volgende arts-assistenten<br />
een stage longziekten:<br />
F. Stifft (tot 01.02.05)<br />
R. ter Bekke (van 01.02.05 tot 01.06.05)<br />
F. van Weelderen (van 01.06.05 tot 01.10.05)<br />
H. Willems (vanaf 01.10.05)<br />
De staf van de afdeling longziekten participeert tevens in diverse opleidingen voor verpleegkundigen onder<br />
meer ICU-cursus en bijscholing ten behoeve van Dagcentrum. Ten behoeve van verpleegkundigen werkzaam<br />
op de afdeling longziekten (verpleegafdeling A3) wordt een intensief opleidingsprogramma verzorgd.<br />
In het kader van het AIO-opleidingsprogramma worden wekelijks researchbesprekingen georganiseerd.<br />
De overige leden van de wetenschappelijke staf alsmede de arts-assistenten participeren aan deze<br />
besprekingen. Het AIO-opleidingsprogramma van de capaciteitsgroep pulmonologie wordt gecoördineerd<br />
door dr. ir. A.M.W.J. Schols.<br />
4.5 Refereeravonden<br />
De afdeling Longziekten geeft samen met de Maatschap Longziekten van het Atrium Medisch Centrum<br />
Heerlen invulling aan een regionaal refereerprogramma Zuid Limburg. Deze refereerbijeenkomsten worden<br />
alternerend georganiseerd in het Academisch Ziekenhuis Maastricht het Atrium Medisch Centrum Heerlen.<br />
In 2005 werden de volgende refereeravonden georganiseerd in het Academisch Ziekenhuis Maastricht.<br />
1 maart 2005<br />
Drs. F. Cox : Algemene anaes<strong>the</strong>sia + OSAS<br />
Drs. G.J. de Vries : OSAS + vasculaire complicaties<br />
Drs. K. Groenewegen : Non-invasieve beademing voor acute exacerbaties van COPD; voor welke<br />
patiënten?<br />
7 juni 2005<br />
Drs. V. v.d. Bogaart : Op vakantie naar de Azteken<br />
Drs. R.J.M. Kok : Bronchiëctasieën<br />
Drs. D. Kortenoeven : Te land, ter zee en in de lucht<br />
12 april 2005<br />
S. Smulders : Mediastinale stadiëring in de praktijk<br />
Dr. J. Annema : De plaats en waarde van endo-echografie bij stadiëring van NSCLC<br />
Dr. J. Janssen : De plaats en waarde van bronchoscopie bij stadiëring van NSCLC<br />
Onder auspiciën van de opleidingsklinieken Longziekten van het Academisch Ziekenhuis Maastricht, Catharina<br />
Ziekenhuis Eindhoven en het Atrium Ziekenhuis Heerlen is in 1999 een start gemaakt met het organiseren<br />
van een gezamenlijke refereeravond longziekten Zuid-Oost Nederland. In 2005 werden volgende<br />
bijeenkomsten georganiseerd:<br />
14
4 januari 2005<br />
Dr. M. Dirx : Trends in longkanker in de IKL regio<br />
Dr. A. Griffioen : Angiogenese als target voor tumor <strong>the</strong>rapie<br />
Dr. D. Deruysscher : Combinatie thoracale bestraling en medicatie<br />
Dr. A. Dingemans : Nieuwe behandelingsstrategieën voor NSCLC<br />
4 oktober 2005<br />
M. van Vliet : Spierfunctie bij COPD: Testosteron <strong>of</strong> toch spinazie<br />
Drs. J. Siebenga : Longchirurgie in het Atrium Medisch Centrum<br />
Dr. D. van Kessel : Immunologische diagnostiek bij chronische longinfecties<br />
15
5. Onderzoek<br />
Het onderzoeksprogramma van de capaciteitsgroep Pulmonologie is grotendeels onderdeel van het<br />
onderzoeksinstituut Nutrim. Daarnaast wordt geparticipeerd in de onderzoeksinstituten Extra en GROW.<br />
5.1 Onderzoeksinstituut Nutrim<br />
1. Identificatie van nieuwe inflammatoire markers en de validering hiervan in het inflammatoir proces bij<br />
COPD, meer specifiek de rol van leptine in dit inflammatoir proces.<br />
Onderzoeker : J. Vernooy<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
2. Onderzoek naar de rol van matrix metalloproteinases (MMP’s) in de pathogenese van Chronic<br />
Obstructive Pulmonary Disease (COPD).<br />
Onderzoeker : J. Vernooy<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
3. Onderzoek naar de rol van hyaluronzuurfragementen in het voortduren van het chronisch<br />
ontstekingsproces in patiënten met COPD.<br />
Onderzoeker : M. Dentener<br />
Projectleider : E.F.M. Wouters<br />
4. The role <strong>of</strong> glycogen synthase kinase 3_ in myogenic differentiation and insulin-like growth factor-I<br />
induced muscle hypertrophy<br />
Onderzoeker : J. van der Velden<br />
Projectleider : R. Langen<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
5. Verminderde spierfunctie bij patiënten met COPD: differentiatie tussen onderste en bovenste extremiteit<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
6. Substrate metabolism on whole body level in patients with chronic obstructive pulmonary disease at rest<br />
and <strong>the</strong> acute metabolic effects <strong>of</strong> exercise<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
7. Effecten van een meervoudig onverzadigde vetzuurmodule op de systemische inflammatoire status en het<br />
exacerbatiepr<strong>of</strong>iel en secundair op de uitkomst van longrevalidatie bij patiënten met COPD.<br />
Onderzoeker : R. Broekhuizen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie : E. Creutzberg<br />
Promotor : E. Wouters<br />
16
8. A multi-centre, double-blind, parallel group study <strong>of</strong> <strong>the</strong> efficacy <strong>of</strong> <strong>the</strong> salmeterol/fluticasone combination,<br />
product (Seretide) in comparison with salmeterol alone in patients with Chronic Obstructive Pulmonary<br />
Disease (COSMIC-study).<br />
Onderzoeker : E. Creutzberg<br />
Projectleider : E. Wouters<br />
9. De rol van het aminozuur glutamaat in het verstoorde (skeletspier) metabolisme en functionele capaciteit<br />
in COPD patiënten met emfyseem.<br />
Onderzoeker : E. Rutten<br />
Projectleider : M. Engelen en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
10. Poly (ADP-ribose) polymerase (PARP) activation during exercise included oxidative stress in patients with<br />
chronic obstructive pulmonary disease: its effects on NAD-status, cellular metabolism and skeletal muscle<br />
weakness.<br />
Onderzoeker : E. Mercken<br />
Projectleider : G. Hageman en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters en A. Schols<br />
11. Beoordeling van N en O2 gerelateerde inflammatoir respons bij COPD.<br />
Onderzoeker : N. Reynaert<br />
Projectleider : Y. Janssen<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
12. Onderzoek naar de rol van neutr<strong>of</strong>ielen en luchtwegepi<strong>the</strong>el in de pathologische veranderingen en<br />
crhoniciteit van ontsteking in de long bij COPD<br />
Onderzoeker : A. Haegens<br />
Projectleider : J. Vernooy<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
13. European network for investigating <strong>the</strong> global mechanism <strong>of</strong> muscle abnormalities in patients with COPD<br />
Onderzoeker : H. Gosker<br />
Projectleider : H. Gosker en A.Schols<br />
14. Modulatie Substraatst<strong>of</strong>wisseling.<br />
Onderzoeker : A. Remels<br />
Projectleider : H. Gosker<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
15. Onderzoek naar genetische loci geassocieerd met de systemische inflammatie in chronische obstructieve<br />
longziekten<br />
Onderzoeker : D. Yanbaeva<br />
Projectleider : M. Dentener en E. Wouters<br />
17
5.2 Onderzoeksinstituut CAPHRI<br />
1. Trial assessing <strong>the</strong> efficacy and cost-effectiveness <strong>of</strong> inhaled fluticason versus oral N-acetylcysteine in <strong>the</strong><br />
treatment <strong>of</strong> patients with COPD in general practice.<br />
Onderzoeker : N. Chavannes<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters en O. van Schayck<br />
2. A primary care based smoking cessation intervention in COPD patients.<br />
Onderzoeker : E. Wagena<br />
Projectleider en promotor : E. Wouters en O. van Schayck<br />
3. Informatie en communicatie technologie ondersteund zelfmanagement bij Asthma bronchiale<br />
Onderzoeker : D. Willems<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
4. Asthma reduction with inhaled corticosteroids in children with a high risk for <strong>the</strong> development <strong>of</strong> asthma<br />
(At RISK)<br />
Onderzoeker : A. Nijholt<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
5. Omgevingsfactoren en genetische predispositie bij astma (OMEGA)<br />
Onderzoeker : T. Maas<br />
Begeleidingscie en promotor : G.J. Wesseling<br />
6. Regionaal disease management model voor astma en COPD.<br />
Onderzoeker : L. van Son<br />
Begeleidingscie : J. Muris, E. Wouters, O. van Schayck, C. Spreeuwenberg, GJ. Wesseling<br />
7. Ontwikkeling en evaluatie van een voorlichtingsinterventie gericht op optimalisatie van het opvolgen van<br />
adviezen ter preventie van astma in kinderen met allergische familiaire belasting (FOCUS).<br />
Onderzoeker : A. Manders<br />
Projectgoeplid : E. Wouters<br />
8. Terugbrengen van de dosis inhalatie corticosteroïden bij allergische astmapatiënten na reductie van<br />
allergenen<br />
Onderzoeker : M. de Vries,<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
9. Cosmo confronting smokers<br />
Onderzoeker : D. Kotz<br />
Projectleider : G.J. Wesseling<br />
10. Dyspnoe in de eerste lijn<br />
Onderzoeker : B. Huynen<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
18
5.3 Onderzoeksinstituut GROW<br />
1. Zuurst<strong>of</strong>isotoopverhoudingen en de zuurst<strong>of</strong>voorziening van actief weefsel tijdens lichamelijke inspanning<br />
bij patiënten met chronisch obstructief longlijden<br />
Onderzoeker : S. Marbus<br />
Projectleider : C. van der Grinten en S. Luijendijk<br />
19
6. Publicaties<br />
6.1 Dissertaties<br />
1. Wagena E.<br />
Cigarette smoking, COPD and psychological problems<br />
Universiteit Maastricht, 13 mei 2005<br />
Promoters: Wouters EFM, Van Schayck CP.<br />
2. Broekhuizen R.<br />
Nutrional inflammatory modulation <strong>of</strong> pulmonary cachexia<br />
Universiteit Maastricht, 23 september 2005<br />
Promoters: Wouters EFM, Schols AMWJ.<br />
3. Chavannes N.<br />
Tracking and treating COPD in primary care: an integrated approach to diagnosis and <strong>the</strong>rapy.<br />
Promoters: Wouters EFM, Van Schayck CP.<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties<br />
1. Hoitsma E.<br />
Small fiber neuropathy: a novel finding in sarcoidosis<br />
Universiteit Maastricht, 25 februari 2005<br />
Promotors: Troost J, Spaans F<br />
Co-promotor: Wouters EFM, Drent M.<br />
2. Hopstaken R.<br />
Lower respiratory tract infections in general practice. Aetiology, diagnosis, management and prognosis<br />
Universiteit Maastricht, 9 september 2005<br />
Promotor: Dinant G.J.<br />
Beoordelingscommissie: Drent M<br />
3. Coort S.<br />
Regulation <strong>of</strong> FAT/CD36 mediated long chain fatty acid uptake; implications for diabetes and its treatment<br />
Universiteit Maastricht, 30 juni 2005<br />
Beoordelingscommissie: Schols A.<br />
4. Zhai R.<br />
Genotypic and phenotypic factors contributing to <strong>the</strong> development and progression <strong>of</strong> pneumoconiosis<br />
Universiteit Maastricht, 23 juni 2005<br />
Beoordelingscommissie: Schols A.<br />
5. Rabinovich R.<br />
COPD and muscle redox status<br />
Barcelona, 28 september 2005<br />
Beoordelingscommissie: Schols A.<br />
6. Joosen A.<br />
Energy metabolism, fat mass regulation and predisposition to obesity<br />
Universiteit Maastricht, 14 december 2005<br />
Beoordelingscommissie: Schols A.<br />
20
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift vermeld in science citation index<br />
1. Broekhuizen R, Creutzberg EC, Weling-Scheepers CA, Wouters EF, Schols AM. Optimizing oral<br />
nutritional drink supplementation in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Br J Nutr<br />
2005;93:965-71.<br />
2. Broekhuizen R, Grimble RF, Howell WM, Shale DJ, Creutzberg EC, Wouters EF, Schols AM. Pulmonary<br />
cachexia, systemic inflammatory pr<strong>of</strong>ile, and <strong>the</strong> interleukin 1_-511 single nucleotide polymorphism. Am J<br />
Clin Nutr 2005;82:1059–64.<br />
3. Broekhuizen R, Vernooy JHJ, Schols AMWJ, Dentener MA, Wouters EFM. Leptin as local inflammatory<br />
marker in COPD. Respir Med 2005; 99:70-74<br />
4. Broekhuizen R, Wouters EFM, Creutzberg EC, Weling-Scheepers CAPM, Schols AMWJ. Polyunsaturated<br />
fatty acids improve exercise capacity in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 2005;60:376–382.<br />
5. Celli BR, Calverley PM, Rennard SI, Wouters EF, Agusti A, Anthonisen N, Macnee W, Jones P, Pride N,<br />
Rodriguez-Roisin R, Rossi A, Wanner A. Proposal for a multidimensional staging system for chronic<br />
obstructive pulmonary disease. Respir Med 2005;99:1546-1554.<br />
6. Chavannes NH, Huibers MJ, Schermer TR, Hendriks A, van Weel C, Wouters EF, van Schayck CP.<br />
Associations <strong>of</strong> depressive symptoms with gender, body mass index and dyspnea in primary care COPD<br />
patients. Fam Pract 2005; 22:604-607.<br />
7. Dentener MA, Vernooy JHJ, Hendriks S, Wouters EFM. Enhanced levels <strong>of</strong> hyaluronan in lungs <strong>of</strong> patients<br />
with COPD: relationship with lung function and local inflammation. Thorax 2005;60:114–119.<br />
8. Engelen MP, Rutten EP, De Castro CL, Wouters EF, Schols AM, Deutz NE. Altered interorgan response<br />
to feeding in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Clin Nutr 2005;82:366-72.<br />
9. Franssen FM, Broekhuizen R, Janssen PP, Wouters EF, Schols AM. Limb Muscle Dysfunction in COPD:<br />
Effects <strong>of</strong> Muscle Wasting and Exercise Training. Med Sci Sports Exerc 2005;37:2-9.<br />
10. Gosker HR, Bast A, Haenen GRMM, Fischer MAJG , van der Vusse GJ, Wouters EFM, AMWJ Schols.<br />
Altered antioxidant status in peripheral skeletal muscle <strong>of</strong> patients with COPD. Respir Med 2005;<br />
99:118-125<br />
11. Haegens A, van der Vliet A, Butnor KJ, Heintz N, Taatjes D, Hemenway D, Vacek P, Freeman BA, Hazen<br />
SL, Brennan ML, Mossman BT. Asbestos-induced lung inflammation and epi<strong>the</strong>lial cell proliferation are<br />
altered in myeloperoxidase-null mice. Cancer Res 2005;65:9670-7.<br />
12. Ham EC van den, Kooman JP, Schols AM, Nieman FH, Does JD, Franssen FM, Akkermans MA, Janssen PP,<br />
van Ho<strong>of</strong>f JP. Similarities in skeletal muscle strength and exercise capacity between renal transplant and<br />
hemodialysis patients. Am J Transplant 2005;5:1957-65.<br />
13. Hoitsma E, Faber CG, van Kroonenburgh MJPG, Gorgels APM, Halders SGEA, Heidendal GAK, Kessels<br />
AGH, Reulen JPH, Drent M. Association <strong>of</strong> small fiber neuropathy with cardiac sympa<strong>the</strong>tic dysfunction in<br />
sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2005;22:43-50<br />
14. Hoogendoorn M, Rutten-van Molken MP, Hoogenveen RT, van Genugten ML, Buist AS, Wouters EF,<br />
Feenstra TL. A dynamic population model <strong>of</strong> disease progression in COPD. Eur Respir J 2005;26:223-33.<br />
15. Jacobs JA, Stobberingh EE, Cornelissen EIM, Drent M.Detection <strong>of</strong> Streptococcus pneumoniae Antigen in<br />
Bronchoalveolar Lavage Fluid Samples by a Rapid Immunochromatographic Membrane Assay. J Clin<br />
Microbiol 2005;43:4037–4040.<br />
21
16. Janssen-Heininger Y, Ckless K, Reynaert N, van der Vliet A. SOD Inactivation in Asthma. Bad News or<br />
NO News? Am J Pathol 2005;166:649-652<br />
17. Luijendijk SCM, Zegers IHA, van der Grinten CPM. A discussion regarding <strong>the</strong> contribution <strong>of</strong><br />
intrapulmonary gas mixing to O2 isotope fractionation by respiration using experimental data for 36Ar<br />
and 40Ar. Respir Physiolo Neurobiol 2005;147:73-80<br />
18. Malm J, Nordahl EA, Bjartell A, Sorensen OE, Frohm B, Dentener MA, Egesten A. Lipopolysaccharidebinding<br />
protein is produced in <strong>the</strong> epididymis and associated with spermatozoa and prostasomes. J Reprod<br />
Immunol 2005;66:33-43.<br />
19. Meij van der JJ, Boomars KA, Bosch van den JM, Boven van WJ, Bruin de PC, Seldenrijk CA. Primary<br />
Pulmonary malignant meningioma. Ann Thorac Surg. 2005: 80; 1523-5.<br />
20. Mercken EM, Hageman GJ, Schols AM, Akkermans MA, Bast A, Wouters EF. Rehabilitation Decreases<br />
Exercise-induced Oxidative Stress in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Am J Respir Crit Care Med<br />
2005; 172:994-1001.<br />
21. Michielsen HJ, De Vries J, Drent M, Peros-Golubicic T. Psychometric qualities <strong>of</strong> <strong>the</strong> Fatigue Assessment<br />
Scale in Croatian sarcoidosis patients. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2005;22:133-8.<br />
22. Moonen HJ, Geraets L, Vaarhorst A, Bast A, Wouters EF, Hageman GJ. Theophylline prevents NAD(+)<br />
depletion via PARP-1 inhibition in human pulmonary epi<strong>the</strong>lial cells. Biochem Biophys Res Commun<br />
2005;338:1805-10.<br />
23. Reynaert NL, Ckless K, Wouters EFM, van der Vliet A, Janssen-Heininger Y. Nitric oxide and redox<br />
signaling in allergic airway inflammation, Antioxid Redox Signal 2005; 7: 129-143.<br />
24. Ruysscher D De, Wanders S, Minken A, Lumens A, Schiffelers J, Stultiens C, Halders S, Boersma L,<br />
Baardwijk A, Verschueren T, Hochstenbag M, Snoep G, Wouters B, Nijsten S, Bentzen SM, Kroonenburgh<br />
M, Ollers M, Lambin P. Effects <strong>of</strong> radio<strong>the</strong>rapy planning with a dedicated combined PET-CT-simulator <strong>of</strong><br />
patients with non-small cell lung cancer on dose limiting normal tissues and radiation dose-escalation: A<br />
planning study. Radio<strong>the</strong>r Oncol 2005;77:5-10.<br />
25. Ruysscher D De, Wanders S, van Haren E, Hochstenbag M, Geeraedts W, Utama I, Simons J, Dohmen J,<br />
Rhami A, Buell U, Thimister P, Snoep G, Boersma L, Verschueren T, van Baardwijk A, Minken A, Bentzen<br />
SM, Lambin P. Selective mediastinal node irradiation based on FDG-PET scan data in patients with nonsmall-cell<br />
lung cancer: A prospective clinical study. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:988-94.<br />
26. Rutten EP, Engelen MP, Castro CL, Wouters EF, Schols AM, Deutz NE. Decreased Whole-Body and<br />
Splanchnic Glutamate Metabolism in Healthy Elderly Men and Patients with Chronic Obstructive<br />
Pulmonary Disease in <strong>the</strong> Postabsorptive State and in Response to Feeding. J Nutr 2005;135:2166-2170.<br />
27. Rutten EP, Engelen MP, Schols AM, Deutz NE. Skeletal muscle glutamate metabolism in health and disease:<br />
state <strong>of</strong> <strong>the</strong> art. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2005;8:41-51.<br />
28. Schilstra A, van Tuijl JH, van Suylen RJ, Faber CG, ten Velde GP. Unclassified rhabdomyosarcoma in a<br />
patient with anti-Hu syndrome. Acta Clin Belg 2005;60:248-51<br />
29. Schols AM, Broekhuizen R, Weling-Scheepers CA, Wouters EF. Body composition and mortality in<br />
chronic obstructive pulmonary disease. Am J Clin Nutr 2005;82:53-9.<br />
30. Seute T, Leffers P, Ten Velde GP, Twijnstra A. Leptomeningeal metastases from small cell lung carcinoma.<br />
Cancer 2005; 104; 1700-1705.<br />
31. Uden CJ van, Nieman FH, Voss GB, Wesseling G, Winkens RA, Crebolder HF. General practitioners'<br />
satisfaction with and attitudes to out-<strong>of</strong>-hours services. BMC Health Serv Res 2005;5:27<br />
22
32. Uden CJ van, Winkens RA, Wesseling G, Fiolet HF, van Schayck OC, Crebolder HF. The Impact <strong>of</strong> a<br />
Primary Care Physician Cooperative on <strong>the</strong> Caseload <strong>of</strong> an Emergency <strong>Department</strong>: The Maastricht<br />
Integrated Out-<strong>of</strong>-Hours Service. J Gen Intern Med 2005;20:559-64.<br />
33. Vernooy JH, Reynaert N, Wolfs TG, Cloots RH, Haegens A, Vries B, Dentener MA, Buurman WA,<br />
Wouters EM. Rapid pulmonary expression <strong>of</strong> acute-phase reactants after local lipopolysaccharide<br />
exposure in mice is followed by an interleukin-6 mediated systemic acute-phase response. Exp Lung Res<br />
2005; 31:855-71.<br />
34. Voorter CEM, Drent M, van den Berg-Loonen EM. Severe pulmonary sarcoidosis is strongly associated<br />
with <strong>the</strong> haplotype HLA-DQB1*0602–DRB1*150101. Hum Immunol 2005; 66:826–835.<br />
35. Voorter CE, Drent M, Hoitsma E, Faber KG, van den Berg-Loonen EM. Association <strong>of</strong> HLA DQB1 0602<br />
in sarcoidosis patients with small fiber neuropathy. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2005;22:129-32.<br />
36. Wagena EJ, van Amelsvoort LG, Kant I, Wouters EF. Chronic bronchitis, cigarette smoking, and <strong>the</strong> sub<br />
sequent onset <strong>of</strong> depression and anxiety: results from a prospective population-based cohort study.<br />
Psychosom Med 2005;67:656-60.<br />
37. Wagena EJ, Arrindell WA, Wouters EF, van Schayck CP. Are patients with COPD psychologically<br />
distressed? Eur Respir J 2005;26:242-8.<br />
38. Wagena EJ, Knipschild PG, Huibers MJ, Wouters EF, van Schayck CP. Efficacy <strong>of</strong> bupropion and<br />
nortriptyline for smoking cessation among people at risk for or with chronic obstructive pulmonary<br />
disease. Arch Intern Med 2005;165:2286-92.<br />
39. Wel A van Der, Nijsten S, Hochstenbag M, Lamers R, Boersma L, Wanders R, Lutgens L, Zimny M,<br />
Bentzen SM, Wouters B, Lambin P, De Ruysscher D. Increased <strong>the</strong>rapeutic ratio by (18)FDG-PET CT<br />
planning in patients with clinical CT stage N2-N3M0 non-small-cell lung cancer: A modeling study. Int J<br />
Radiat Oncol Biol Phys 2005;61:649-55.<br />
40. Wouters EF, Postma DS, Fokkens B, Hop WC, Prins J, Kuipers AF, Pasma HR, Hensing CA, Creutzberg<br />
EC. Withdrawal <strong>of</strong> fluticasone propionate from combined salmeterol/fluticasone treatment in patients with<br />
COPD causes immediate and sustained disease deterioration: a randomised controlled trial. Thorax<br />
2005;60:480-7.<br />
Totaalscore volgens impact-factor: 150.42<br />
6.4 Wi-2 Internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index<br />
1. Bons JAP, Wodzig KWH, Drent M, Dieijen-Visser MP. Detection <strong>of</strong> potential protein biomarkers with<br />
Surface Enhanced Laser Desorption Ionization-Time <strong>of</strong> Flight-Mass Spectrometry useful in <strong>the</strong> diagnosis<br />
and follow-up <strong>of</strong> sarcoidosis. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2005; 30: 289-291<br />
2. Costabel U, Guzman J, Drent M. Diagnostic approach to sarcoidosis. Eur Respir Mon 2005; 32: 259-264.<br />
3. Demedts M, Behr J, Buhl R, et al.: High-dose acetylcysteine in idiopathic pulmonary fibrosis. N Engl J Med<br />
2005; 353(21): 2229-42.<br />
4. Drent M, Costabel U. Introduction. Eur Respir Mon 2005; 32: ix.<br />
5. Schulte W, Kirsten D, Drent M, Costabel U. Cardiac involvement in sarcoidosis. Eur Respir Mon 2005;<br />
32: 130-149.<br />
6. Macintyre N, Crapo RO, Viegi G, et al.: Standardisation <strong>of</strong> <strong>the</strong> single-breath determination <strong>of</strong> carbon<br />
monoxide uptake in <strong>the</strong> lung. Eur Respir J 2005; 26(4): 720-35<br />
23
7. Miller MR, Hankinson J, Brusasco V, et al.: Standardisation <strong>of</strong> spirometry. Eur Respir J 2005; 26(2): 319-38.<br />
8. Miller MR, Crapo R, Hankinson J, et al.: General considerations for lung function testing. Eur Respir J<br />
2005; 26(1): 153-61. Pellegrino R, Viegi G, Brusasco V, et al.: Interpretative strategies for lung function<br />
tests. Eur Respir J 2005; 26(5): 948-68 Wanger J, Clausen JL, Coates A, et al.: Standardisation <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />
measurement <strong>of</strong> lung volumes. Eur Respir J 2005; 26(3): 511-22.<br />
9. Wouters EFM. COPD management - a hospital physician's view. Respir Med: COPD update 2005; 1: 3-17.<br />
10. Wouters EFM. Local and Systemic Inflammation in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Proc Am<br />
Thorac Soc 2005;2:26–33.<br />
11. Wouters EFM. Minimal Clinically Important Differences in COPD: Body Mass Index and Muscle Strength.<br />
COPD: 2005; 2: 149-155<br />
12. Wouters EF. Pulmonary rehabilitation and integrated care. Chron Respir Dis 2005;2:177-9.<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal<br />
1. De Ruysscher D, Wanders R, Boersma L, et al.: Radio<strong>the</strong>rapy in <strong>the</strong> management <strong>of</strong> lung cancer.<br />
International journal <strong>of</strong> respiratory care, vol winter, 2005; 1-5.<br />
2. Drent M: Verslag sarcoidosepatienten bijeenkomst 24 februari 2005, azM, Maastricht. Pulmoscript, vol 16,<br />
2005; 46-47.<br />
3. Drent M: Verslag sarcoidosepatienten bijeenkomst 24 februari 2005, azM, Maastricht. Sarcoidose Nieuws,<br />
vol 24, 2005; 5-7.<br />
4. Drent M, Vries de J: De relatie tussen het ervaren van stress en sarcoidose in een Nederlandse studie.<br />
Sarcoidose Nieuws, vol 24, 2005; 9-12.<br />
5. Grutters J, Drent M: Wetenschappelijk verslag WASOG congres Denver. Pulmoscript, vol 16, 2005;<br />
36-37.<br />
6. Klaver MM, Drent M: Echt altijd moe .... Sarcoidose Nieuws, vol 24, 2005; 6-9.<br />
7. Schols AMWJ: Voedzame Behandelingen: Chronisch zieken moeten eten. Medisch Contact 2005; 60(23):<br />
970-971.<br />
8. Van Zandwijk N, Akkermans A, Coebergh J, et al.: Protocollen astbestziekten: longkanker. Den Haag:<br />
Gezondheidsraad, 2005; 1-76.<br />
9. Vermeeren M, Wouters E: COPD en Voeding. Richtlijn Ketenzorg COPD: Van Zuiden Communications<br />
BV, 2005; 1-32.<br />
10. Wouters E: Samenwerking azM en Astmacentrum Hornerheide: meer aandacht voor chronisch zieke<br />
patient. Dagblad de Limburger: de zorgkrant 2005.<br />
11. Wouters E: Air trapping en dynamische hyperinflatie. COPD in perspectief, vol Jaargang 5, 2005; 4-13.<br />
12. Wouters E: Hyperinflatie bij COPD: meer lucht, minder opluchting. Pulmo-Didact, vol Jaargang 8, 2005;<br />
3-8.<br />
13. Wouters E: Complexe en multifactoriële path<strong>of</strong>ysiologie van COPD: een basis voor combinatie<strong>the</strong>rapie.<br />
Modern <strong>Medicine</strong>, 2005; 420-424.<br />
14. Wouters E: Ademloos. HP de Tijd, 2005; 48-52.<br />
24
6.6 Abstracts/annotaties<br />
1. Baughman RP, Judson MA, Costabel U, Dubois RM, Drent M, Kavuru, Lo KH, Andresen C,<br />
Schlenker-Herceg R, Barnathan ES.Randomized, double-blind, placebo-controlled trial <strong>of</strong> infliximab in<br />
patients with chronic pulmonary sarcoidosis. ACCP Chest 2005.<br />
2. Baughman RP, Judson MA, Costabel U, Du Bois RM, Drent M, Kavuru M, Lo K, Andresen C, Schlenker-<br />
Herceg R, Barnathan E. A Randomized, double-blind, placebo-controlled trial <strong>of</strong> infliximab in patients with<br />
chronic pulmonary sarcoidosis. 8th WASOG Meeting. Denver, Co, USA. June 12 – 15th 2005.<br />
3. Bons JAP, Wodzig KWH, Drent M, van Dieijen-Visser MP. Detection <strong>of</strong> potential protein biomarkers with<br />
Surface Enhanced Laser Desorption Ionization Time-<strong>of</strong>-Flight Mass Spectrometry (SELDI-TOF MS) useful<br />
in <strong>the</strong> diagnosis and follow-up <strong>of</strong> sarcoidosis. (Oral presentation) Euregio Congress <strong>of</strong> Clinical Chemistry,<br />
March 2005<br />
4. Bons JAP, Wodzig KWH, Drent M, van Dieijen-Visser MP. Detection <strong>of</strong> potential protein biomarkers with<br />
Surface Enhanced Laser Desorption Ionization Time-<strong>of</strong>-Flight Mass Spectrometry useful in <strong>the</strong> diagnosis<br />
and follow-up <strong>of</strong> sarcoidosis. 58e voorjaarscongres NVKC (Nederlandse Vereniging Klinische Chemie).<br />
Lunteren. 02-04-2005. (oral presentation). Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2005;30:110<br />
5. Bons JAP, Wodzig KWH, Drent M, van Dieijen-Visser MP. Surface enhanced laser desorption ionization<br />
time-<strong>of</strong>-flight mass spectrometry: discovery <strong>of</strong> biomarkers useful in <strong>the</strong> diagnosis and follow-up <strong>of</strong><br />
sarcoidosis. 58e voorjaarscongres NVKC (Nederlandse Vereniging Klinische Chemie). Lunteren, 02-04-<br />
2005. (oral presentation). Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2005;30-94.<br />
6. De Vries J, Hoitsma E, Faber CG, Drent M. Construction and validation <strong>of</strong> <strong>the</strong> Small Fiber Neuropathy<br />
Screening List (SFNSL) in sarcoidosis. 8th WASOG Meeting. Denver, Co, USA. June 12 – 15th 2005.<br />
7. De Vries J, Jonker GJ, Hoitsma E, Faber CG, Drent M. Relationship <strong>of</strong> fatigue and small fiber neuropathy<br />
(SFN) in sarcoidosis. 8th WASOG Meeting. Denver, Co, USA. June 12 – 15th 2005.<br />
8. Drent M, Judson MA, Costabel U, Dubois RM, Kavuru M, Lo KH, Andresen C, Schlenker-Herceg R,<br />
Barnathan ES, Baughman RP. Responder analyses in patients receiving infliximab for chronic sarcoidosis<br />
with pulmonary involvement. ACCP Chest 2005;128:316S-317S.<br />
9. Heijckmann AC, Huijberts MSP, De Vries J, Wolffenbuttel BHR, Geusens P, Drent M. Bone mineral<br />
density in a Dutch sarcoidosis population. 8th WASOG Meeting. Denver, Co, USA. June 12 – 15th 2005.<br />
10. Judson MA, Costabel U, Drent M, Kavuru M, DuBois RM, Lo KH, Schlenker-Herceg R, Barnathan ES,<br />
Baughman RP. Assessment <strong>of</strong> infliximab efficacy in extrapulmonary sarcoidosis using a novel assessment<br />
tool: results from a randomised trial. ACCP Chest 2005.<br />
11. Kan van GJH, ten Hoor E, De Vries J, Drent M. The experience <strong>of</strong> sarcoidosis patients participating in <strong>the</strong><br />
Centocor Remicade study. 8th WASOG Meeting. Denver, Co, USA. June 12 –15th 2005.<br />
12. Kavuru M, Dubois RM, Costabel U, Judson MA, Drent M, Lo KH, Andresen C, Schlenker-Herceg R,<br />
Barnathan ES, Baughman RP, Shipley RT. Chest x-ray assessment using a detailed scoring method in a<br />
randomised trial <strong>of</strong> infliximab in subjects with chronic pulmonary sarcoidosis. ACCP Chest 2005.<br />
13. Linssen CFM, Jacobs JA, Beckers P, Templeton KE, Bakkers J, Kuijper EJ, Melchers WJG, Drent M, Vink C.<br />
Inter-laboratory agreement <strong>of</strong> three real-time PCR assays for <strong>the</strong> detection <strong>of</strong> Pneumocystis jiroveci in<br />
bronchoalveolar lavage fluid samples, Voorjaarsvergadering NVMM, Arnhem. 13-04-2005.<br />
(oral presentation)<br />
14. Linssen CFM, Jacobs JA, Beckers P, Templeton KE, Bakkers J, Kuijper EJ, Melchers WJG, Drent M, Vink C.<br />
Inter-laboratory agreement <strong>of</strong> three real-time PCR assays for <strong>the</strong> detection <strong>of</strong> Pneumocystis jiroveci in<br />
25
onchoalveolar lavage fluid samples. Toepassingen voor de diagnostiek. Cursus Pneumocystis voor<br />
gevorderden. Laboratorium Microbiologie Twente Achterhoek, Enschede. (oral presentation).<br />
15. Linssen CFM, Jacobs JA, Beckers P, Templeton KE, Bakkers J, Kuijper EJ, Melchers WJG, Drent M, Vink C.<br />
Inter-laboratory agreement <strong>of</strong> three real-time PCR assays for <strong>the</strong> detection <strong>of</strong> Pneumocystis jiroveci in<br />
bronchoalveolar lavage fluid samples. Fourth European meeting on Molecular Diagnostics, Scheveningen.<br />
16. Voorter CEM, Drent M, Amicosante M, van den Berg-Loonen EM. Amino acid epitopes <strong>of</strong> HLA-DPB1 and<br />
-DQB1 as susceptibility markers <strong>of</strong> sarcoidosis. 19th European Immunogenetics & Histocompatibility<br />
Conference. Istanbul. Turkije. April 23-26th 2005.<br />
6.7 Boekbijdrage<br />
1. Drent M: Benefits <strong>of</strong> a multidisciplinary approach in sarcoidosis. In: Peros-Golubicic T, ed. Sarcoidosis /<br />
Interstitial lung diseases. Zagreb: Medicinska Naklada, 2005; 210-216.<br />
2. Drent M: Diagnose longfibrose en dan ... Diagnose longfibrose en dan.... 2nd edition, 2005.<br />
3. Drent M: Grensverleggende geneeskunde voor topreferente patienten. Zeldzaam gewoon. Nieuwegein:<br />
Nederlandse Federatie van Universitair Medisch Centra (NFU), 2005; 68-73.<br />
4. Rothkrantz-Kos S, Drent M, Dieijen van-Visser MP: Molecular changes and immunology <strong>of</strong> sarcoidosis. In:<br />
Peros-Golubicic T, ed. Sarcoidosis / Interstitial lung diseases. Zagreb: Medicinska Naklada, 2005; 148-152.<br />
5. Schols A, Wouters E: Nutrition and metabolic <strong>the</strong>rapy. In: Donner C, Ambrosino N, Goldstein R, eds.<br />
Pulmonary Rehabilitation. London: Hodder Arnold, 2005; 229-235.<br />
6. Schols A, Wouters E: The Lung. In: Gibney M, Elia M, Ljungqvist O, et al., eds. Clinical Nutrition, vol<br />
Chapter 15. Oxford: Blackwell Science Ltd, 2005; 238-246.<br />
7. Wouters E, Schols A: Nutrition and cachexia. Oxford: Oxford University Press, 2005. (Ahmedzai S,<br />
Muers M, eds. Supportive care in respiratory disease).<br />
8. Wouters E, Wesseling G: COPD als een systeemziekte: aanwijzingen voor diagnostiek en behandeling.<br />
Voor Elck Wat Wils, Cuba, 2005.<br />
9. Wouters E, Wesseling G: Hyperinflatie bij COPD: meer lucht, minder opluchting. Voor Elck Wat Wils,<br />
CUBA, 2005.<br />
6.8 Reviewer<br />
E. Wouters<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Thorax<br />
Respiration<br />
American Journal <strong>of</strong> Clinical Nutrition<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Clinical Nutrition<br />
<strong>Respiratory</strong> medicine<br />
Journal <strong>of</strong> Cardiopulmonary Rehab.<br />
European Journal <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
Journal <strong>of</strong> COPD<br />
<strong>Respiratory</strong> Care<br />
26
M. Drent<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> <strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Chest<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Abstracts15th ERS Annual congress 2005. Copenhagen, Denmark. September 17-21st 2005<br />
European Journal Internal <strong>Medicine</strong><br />
Respiration<br />
<strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
<strong>Respiratory</strong> Research<br />
Sarcoidosis Vasculitis and Diffuse Lung Diseases<br />
G. van der Grinten<br />
<strong>Respiratory</strong> Physiology and Neurobiology<br />
G. ten Velde<br />
Longartsenvademecum<br />
G. Wesseling<br />
Subsidieaanvragen en voortgangsrapportages projecten Astma Fonds<br />
Subsidieaanvragen ZON MW<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Journal <strong>of</strong> Cystic Fibrosis<br />
Ne<strong>the</strong>rlands Journal <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
European Journal <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
6.9 Samenvatting<br />
Dissertatie Wi-1 Wi-2 Vakpublicatie Abstract Boekbijdragen<br />
1997 2 38 4 4 36 2<br />
1998 2 42 5 0 19 6<br />
1999 4 28 7 16 40 17<br />
2000 3 33 7 19 31 11<br />
2001 - 22 2 11 32 5<br />
2002 2 29 9 21 29 17<br />
2003 3 31 9 11 29 4<br />
2004 2 30 3 20 26 11<br />
2005 3 40 12 14 16 9<br />
27
7. Voordrachten<br />
E. Wouters<br />
Internationaal<br />
COPD: a systemic disease.<br />
Seminar COPD.<br />
Nottingham, 6 januari 2005<br />
Systmic consequences <strong>of</strong> COPD.<br />
COPD forum for specialists in Copenhagen 2005<br />
Kopenhagen, 4 maart 2005<br />
Nutricion en la insuficiencia respiratoria cronica.<br />
Curso FESNAD<br />
Madrid, 9 maart 2005<br />
Oxygen <strong>the</strong>rapy and rehabilitation.<br />
COPD expert panel meeting: pulmonary physiology – impact and modulation <strong>of</strong> dynamic hyperinflation<br />
Kildare, 11-12 maart 2005<br />
Pulmonary manifestations <strong>of</strong> endocrine and metabolic diseases.<br />
International meeting on “Pulmonary manifestations <strong>of</strong> systemic diseases: a clinical update”.<br />
Leuven, 19 maart 2005<br />
Approaches to improving health status – one or several?<br />
Linking outcome and pathobiology in COPD.<br />
Lund, 11-12 april 2005<br />
COPD as a disease <strong>of</strong> <strong>the</strong> lung, heart and skeletal muscle.<br />
Workshop on COPD as a systemic disease.<br />
Padua, 15-16 april 2005<br />
Systemic aspects <strong>of</strong> COPD worth breathing.<br />
Course “Advances in <strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong>”.<br />
Londen, 21 april 2005<br />
Nutrition.<br />
ERS School Course “Dyspnea: from physiology to treatment”<br />
Florence, 30 april 2005<br />
Hot topic: Health status in COPD: emerging questions.<br />
European <strong>Respiratory</strong> Network <strong>of</strong> Excellence Meeting.<br />
Parijs, 5-6 juni 2005<br />
Nutrition and metabolism in COPD<br />
Conference Irish Dietetic group<br />
Dublin, 23 juni 2005<br />
Interstitial lung diseases: is <strong>the</strong>re a place for a rehabilitation program?<br />
ERS congres<br />
Kopenhagen, 16-21 september 2005<br />
28
COPD: a multicomponent disease<br />
ERS congres<br />
Kopenhagen, 16-21 september 2005<br />
Blending pulmonary rehabilitation into <strong>the</strong> WHO view <strong>of</strong> integrated care<br />
ERS congres<br />
Kopenhagen, 16-21 september 2005<br />
Quelling pulmonary and systemic inflammation in COPD.<br />
ACCP congres<br />
Montreal, 31 oktober – 2 november 2005<br />
Nutritional and metabolic modulation.<br />
ACCP congres<br />
Montreal, 31 oktober – 2 november 2005<br />
Quelling pulmonary and systemic inflammation in COPD.<br />
Invited lecture Vermont Lung Center<br />
Burlington, 3 november 2005<br />
Can we diagnose severe COPD patients.<br />
Invited lecture Symposium COPD<br />
Lund, 11 november 2005<br />
Systemic effects <strong>of</strong> smoking.<br />
Invited lecture Lunteren V symposium.<br />
Groningen, 30 november – 1 december 2005<br />
Role <strong>of</strong> exacerbations in <strong>the</strong> systemic manifestations.<br />
Invited lecture COPD Exacerbations meeting British Thoracic Society.<br />
North Mymms, 9 december 2005<br />
Integrated Care Center Maastricht.<br />
Meeting Clinic Barcelona<br />
Barcelona, 16 december 2005<br />
Nationaal<br />
COPD als systeemziekte.<br />
Bronkhorst colloquium 2004-2005<br />
Blankenberge, 26 februari 2005<br />
A. van Belle<br />
Nationaal<br />
Voordracht intern onderwijs (cardiologie)<br />
Maastricht, 11 januari 2005<br />
Presentatie pneumonectomie CTC (T-score)<br />
Maastricht, 30 september 2005<br />
29
K. Boomars<br />
Nationaal<br />
Regionale refereeravond Reumatologie<br />
‘PAH; vroegdiagnostiek van PAH bij auto-immuunziekten’<br />
Maastricht , 14 maart 2005<br />
Symposium PAH en histopathologie<br />
‘Casus: M Recklinghausen en PAH’<br />
Utrecht, 13 december 2005<br />
N. Cobben<br />
Nationaal<br />
Regionale refereeravond longartsen Brabant<br />
“Indicaties en organisatie thuisbeademing in Nederland”<br />
17 februari 2005<br />
Indications and organisation <strong>of</strong> home ventilation in <strong>the</strong> Ne<strong>the</strong>rlands<br />
“Clinical meeting on integrated care te Barcelona”<br />
15 december 2005<br />
A. Dingemans<br />
Nationaal<br />
Regionale refereeravond<br />
Sittard, 4 januari 2005<br />
Summercourse palliatieve zorg (Nascholing huisartsen)<br />
“Pulmonale problemen in de palliatieve fase”<br />
Roermond, 20 juni 2005<br />
Presentatie post-barcelona meeting (post WCLC)<br />
“Targeting <strong>the</strong>rapy”<br />
Thorn, 13 september 2005<br />
M. Drent<br />
Internationaal<br />
Centocor investigators meeting<br />
“Experience <strong>of</strong> sarcoidosis patients participating in <strong>the</strong> Centocor Remicade study. An evaluation <strong>of</strong> data ga<strong>the</strong>red<br />
from <strong>the</strong> 12 included sarcoidosis patients <strong>of</strong> <strong>the</strong> outpatient clinic <strong>of</strong> <strong>the</strong> management center Maastricht”<br />
“What are appropriate measurements in <strong>the</strong> follow-up <strong>of</strong> sarcoidosis patients participating in <strong>the</strong> anti-TNFalpha<br />
trial?”<br />
Maastricht, 24 februari 2005<br />
Patient education conference. WASOG Meeting..<br />
“Impacts <strong>of</strong> fatigue and disability in sarcoidosis”<br />
Denver, Co, USA, 12 juni 2005<br />
30
World Association <strong>of</strong> Sarcoidosis and o<strong>the</strong>r Granulomatous Disorders 8th WASOG Meeting.<br />
“Impacts <strong>of</strong> fatigue and disability in sarcoidosis. Implications for diagnosis and management”<br />
Denver, Co, USA, 15 juni 2005<br />
15th ERS Annual congress 2005<br />
Post graduate course. ‘New and old methodologies to assess pathobiological markers in <strong>the</strong> lung and airways:<br />
from research into clinical practice<br />
“Bronchoalveolar lavage: did it fulfil its promises?”<br />
Kopenhagen, Denemarken, 17 september 2005<br />
15th ERS Annual congress 2005<br />
Session: Extrathoracic sarcoidosis<br />
“Neurosarcoidosis”<br />
Kopenhagen, Denemarken, 18 september 2005<br />
Pantoprazol Expert Meeting. Utrecht. The Ne<strong>the</strong>rlands<br />
“Reflux and interstitial lung diseases: is <strong>the</strong>re a causal relation?<br />
Utrecht, 26 oktober 2005<br />
Meeting <strong>of</strong> chest physicians <strong>of</strong> Liege Province<br />
‘’Update in Sarcoidosis”<br />
Liege, Belgium. 12 december 2005<br />
Nationaal<br />
Interdisciplinaire kliniche conferentie (IKC) “Farmacogenetica”<br />
“Genotypering in de praktijk“<br />
Maastricht, 13 januari 2005<br />
Cursorisch onderwijs interne geneeskunde (COIG)<br />
“State <strong>of</strong> <strong>the</strong> art: 'Sarcoidosis“<br />
Maastricht, 1 februari 2005<br />
Patiëntenvoorlichtingsbijeenkomst: “Meet <strong>the</strong> experts”<br />
Maastricht, 24 februari 2005<br />
Minisymposium: Sarcoidosis: a challenge II<br />
“Sarcoidosis: a multisystemic disease”<br />
Maastricht, 25 februari 2005<br />
Nascholing IPF Zambon<br />
“Treatment <strong>of</strong> IPD a challenge <strong>of</strong> <strong>the</strong> lung physician introduction”<br />
Heeze, 24 maart 2005<br />
Jaarlijkse landelijke bijeenkomst Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland (SBN)<br />
“Moeheid en sarcoïdose”<br />
Driebergen, 2 april 2005<br />
Regionale refereeravond oogartsen Limburg<br />
“Eye involvement in sarcoidosis”<br />
Beek, 13 april 2004<br />
Regionale bijeenkomst SBN<br />
“Sarcoidosis”<br />
21-04-2005.<br />
31
Regionale bijeenkomst Nederlandse longfibrosepatiëntenvereniging. Eindhoven.<br />
“Diagnose longfibrose: wat betekent dat?”<br />
Eindhoven, 18 mei 2005<br />
Nexus Inter Academic Network ERS Review 2005<br />
(15th Annual Congress <strong>of</strong> <strong>the</strong> European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS))<br />
“Review ILD”<br />
Utrecht, 29 september 2005<br />
Postgraduate course: “Management <strong>of</strong> IPF: a review”<br />
“IPF: appropriate monitoring and treatment”<br />
“Case presentation”<br />
Zenderen, 20 oktober 2005<br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>. Dr. Jan Jacobs, microbioloog<br />
“BAL masqué: de verborgen geheimen van de BAL<br />
Maastricht, 14 december 2005<br />
C. van der Grinten<br />
Nationaal<br />
Hogeschool Zuyd<br />
“Longfunctie bij COPD”<br />
Heerlen, 25 mei 2005<br />
15e Kadertraining NVLA: het slaaplab<br />
“De techniek / bekabeling”<br />
Kerkrade, 29 september 2005<br />
M. Hochstenbag<br />
Nationaal<br />
Longartsenweek Oncologie 2005<br />
“Kleincellig longcarcinoom, wat doen we?”<br />
Arnhem, 4-5 april 2005<br />
NVALT 4<br />
“Stadiëring – beeldvorming”<br />
Utrecht, 24 juni 2005<br />
Post-Barcelona Meeting<br />
“Chemo<strong>the</strong>rapy in early stage NSCLC”<br />
Thorn, 13 september 2005<br />
Symposium : “Longkanker bij de oudere mens”<br />
Born, 13 december 2005<br />
Groene Kruis cursus “Stoppen met roken”<br />
Maastricht<br />
32
G. Möller<br />
Nationaal<br />
Huisartsennascholing<br />
“Astma”<br />
Maastricht, 22 september 2005<br />
A. Schols<br />
Internationaal<br />
Nutritional problems in COPD: interference <strong>of</strong> hypoxia with <strong>the</strong> energetic metabolism<br />
ERS Research Seminar “Adaptation to Hypoxia<br />
Palermo, 4-5 maart 2005<br />
ENIGMA-Meeting<br />
Warschau, 13-15 maart 2005<br />
Nutritional and metabolic factors (including anaemia)<br />
International Consensus Conference: Weaning from Mechanical Ventilation<br />
Budapest, 28-29 april 2005<br />
Nutrition to enhance <strong>the</strong> efficacy <strong>of</strong> rehabilitation in COPD<br />
4th Quebec International Symposium on Cardiopulmonary Prevention/Rehabilitation<br />
Quebec, 8-10 mei 2005<br />
Committee Meeting: JOINT ATS/ERS Statement on Pulmonary Rehabilitation<br />
San Diego, 23 mei 2005<br />
Nutrition and COPD<br />
European Federation <strong>of</strong> Allergy and Airways Diseases Patients’ Associations Conference<br />
Utrecht, 4 juni 2005<br />
ESPEN Congress<br />
Brussel, 27-30 augustus 2005<br />
Moderator van de ronde tafelbijeenkomst: Review Cochrane Collaboration: ‘Dietary advice for illness-related<br />
malnutrition in adults.<br />
Utrecht, 13 september 2005<br />
The role <strong>of</strong> nutritional supplementation<br />
ERS Congress; Postgraduate course: new strategies in pulmonary rehabilitation<br />
Kopenhagen, 17 september 2005<br />
Improving quadriceps function; pulmonary rehabilitation & electrical stimulation<br />
ERS Congress; ERS symposium: Contemporary physiological approaches te reverse <strong>the</strong> disease spiral in COPD<br />
Kopenhagen, 19 september 2005<br />
ENIGMA-Meeting<br />
Barcelona, 26-27 september 2005<br />
3 th Cachexia Conference<br />
Pulmonary cachexia in COPD<br />
Rome, 8-10 december 2005<br />
33
Nationaal<br />
Chronische longziekten als spieraandoening.<br />
Dies Natalis UM<br />
Maastricht, 14 januari 2005<br />
Organisatie Voedingsforum: Voeding en politiek. Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen<br />
Den Haag, 7 april 2005<br />
Oratie: In beweging door verbinding<br />
Maastricht, 22 april 2005<br />
Lid programmacommissie van tweedaagse Post HBO cursus: COPD en voeding.<br />
Kennen en kunnen.<br />
Maastricht, 14 juni 2005 en 16 juni 2005<br />
Oorzaak en gevolg van ondervoeding bij risicogroepen.<br />
Cursus ondervoeding en optimaal voeden.<br />
Maastricht, 27 oktober 2005<br />
Clinical Nutrition : pulmonary diseases<br />
Capita Selecta E-menu<br />
Maastricht, 17 november 2005<br />
MINT-cursussen<br />
21-23 februari 2005<br />
De niet-medicamenteuze behandeling van chronische longziekten, met specifieke aandacht voor voeding en<br />
metabolisme (paramedici);<br />
Programmaleider + lezingen:<br />
- Gewichtsverlies en lichaamssamenstelling<br />
- Energiebalans (workshop)<br />
27-29 juni 2005<br />
Aandacht voor de voeding van de zieke oudere in het verpleeghuis (verpleeghuisartsen);<br />
Programmaleider + lezing:<br />
- Patiënt met hartfalen en COPD (casus)<br />
- Voeding, hartfalen en COPD<br />
- Cachexie versus ondervoeding; <strong>the</strong>rapeutisch perspectief<br />
16-17 november 2005<br />
Balanced life style basics for senior McDonald’s management<br />
Programmaleider + workshop:<br />
- Personal energy balance<br />
G. ten Velde<br />
Nationaal<br />
Longartsenworkshop: Hematologische complicaties bij chemo<strong>the</strong>rapie<br />
Arnhem, 6-7 april 2005<br />
Pro-Con discussiebijeenkomst<br />
Valkenburg aan de Geul, 22 juni 2005<br />
34
G. Wesseling<br />
Internationaal<br />
Huisartsennascholing<br />
“Diagnostiek en behandeling van COPD in de 1e lijn”<br />
Oostenrijk, 24 januari 2005<br />
Huisartsencursus<br />
“COPD: state <strong>of</strong> <strong>the</strong> art en casuistiek”<br />
Davos, 7 september t/m 9 september 2005<br />
“Klinische aspecten van COPD”<br />
Johannesburg, 20 oktober 2005<br />
Symposium “Voor elck wat wils”<br />
“Hyperinflatie bij COPD”<br />
“COPD als systeemziekte”<br />
Cuba, 8 november t/m 16 november 2005<br />
Nationaal<br />
Voordracht apo<strong>the</strong>kers<br />
“Pharmaco<strong>the</strong>rapie van astma en COPD”<br />
Born, 15 maart 2005<br />
J.H. Sluyterconferentie voor haio’s<br />
“Klinische aspecten van COPD”<br />
Lunteren, 17 maart 2005<br />
Bijeenkomst voor huisartsen<br />
“Nieuwe inzichten in de behandeling van COPD”<br />
Maastricht, 21 maart 2005<br />
Lagerhuisdebat<br />
“Voedings<strong>the</strong>rapie bij COPD”<br />
Den Haag, 27 april 2005<br />
ATS review<br />
“COPD”<br />
Utrecht, 8 juni 2005<br />
34
8. Bijgewoonde symposia en congressen<br />
E. Wouters<br />
The Sixth International Conference on Integrated Care 2005<br />
Dublin, 14-15 februari 2005<br />
Curso FESNAD<br />
Madrid, 9 maart 2005<br />
COPD expert panel meeting: pulmonary physiology – impact and modulation <strong>of</strong> dynamic hyperinflation<br />
Kildare, 11-12 maart 2005<br />
International meeting on “Pulmonary manifestations <strong>of</strong> systemic diseases: a clinical update”.<br />
Leuven, 19 maart 2005<br />
Symposium “Linking outcome and pathobiology in COPD”.<br />
Lund, 11-12 april 2005<br />
Workshop on COPD as a systemic disease.<br />
Padua, 15-16 april 2005<br />
Course “Advances in <strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong>”.<br />
Londen, 21 april 2005<br />
Longartsenworkshop “Uitkomstevaluatie bij behandeling van astma”<br />
Roosteren, 20 april 2005<br />
ERS School Course “Dyspnea: from physiology to treatment”<br />
Florence, 30 april 2005<br />
European <strong>Respiratory</strong> Network <strong>of</strong> Excellence Meeting.<br />
Parijs, 5-6 juni 2005<br />
Conference Irish Dietetic group<br />
Dublin, 23 juni 2005<br />
ERS congres<br />
Kopenhagen, 16-21 september 2005<br />
Workshop Asthma and COPD: un update (in memoriam Pr<strong>of</strong>.dr. Romain Pauwels)<br />
Wouters EFM (dagvoorzitter)<br />
Gent, 21-22 oktober 2005<br />
ACCP congres<br />
Montreal, 31 oktober – 2 november 2005<br />
Symposium COPD<br />
Lund, 11 november 2005<br />
Lunteren V symposium.<br />
Groningen, 30 november – 1 december 2005<br />
Jaarsymposium Zorg en Onderzoek 2005 NAF<br />
Wouters EFM (dagvoorzitter)<br />
35
Amersfoort, 2 december 2005<br />
COPD Exacerbations meeting British Thoracic Society.<br />
North Mymms, 9 december 2005<br />
Meeting Clinic Barcelona<br />
Barcelona, 16 december 2005<br />
A. van Belle<br />
Symposium Longfibrose, Utrecht, 20 januari 2005<br />
Bijeenkomst Aortha “Zorg in de Keten”<br />
Rijckholt, 21 april 2005<br />
ATS<br />
San Diego, 20-25 mei 2005<br />
Pro-Con meeting Astra Zeneca<br />
Valkenburg aan de Geul, 22 juni 2005<br />
IASCL, longkankercongres<br />
Barcelona, 4-6 juli 2005<br />
Post-Barcelona Meeting<br />
Amsterdam, 13 september 2005<br />
Oncologiedag Kankercentrum Maastricht<br />
Maastricht, 6 oktober 2005<br />
K. Boomars<br />
Symposium: Sarcoidose a Challange II<br />
Maastricht, 25 februari 2005<br />
Symposium on endo<strong>the</strong>lin-related diseases<br />
Sevilla, 11-13 maart 2005<br />
Symposium The science and treatment <strong>of</strong> pulmonary arterial hypertension<br />
Spanje, 14-16 april 2005<br />
ATS<br />
San Diego, 20 t/m 27 mei 2005<br />
N. Cobben<br />
Symposium LS<br />
Utrecht, 28 januari 2005<br />
10th International Conference on Home Mechanical Ventilation<br />
Lyon, 7 – 10 april 2005<br />
Masterclas “Sleep and Cpap”<br />
Parijs, 12 en 13 mei 2005<br />
36
ERS Schoolcourse “Sleep”<br />
Antwerpen, 10 t/m 12 november 2005<br />
Jaarlijkse nascholing “Bronckhorst”<br />
Veldhoven, 24-26 november 2005<br />
Clinical Meeting on integrated Care<br />
Barcelona, 15 en 16 december 2005<br />
A. Dingemans<br />
ASCO<br />
Orlando, 12 t/m 18 mei 2005<br />
WCLC<br />
Barcelona, 4 t/m 7 juli 2005<br />
Oncologiedag Kankercentrum Maastricht<br />
Maastricht, 6 oktober 2005<br />
AACR-NCI-EORTC Molecular Targets and Cancer Therapeutics Conference<br />
Philadelphia, 14 t/m 18 november 2005<br />
Perspectives in Lung Cancer<br />
Amsterdam, 9 t/m 10 december 2005<br />
IKL symposium: longkanker bij de oudere mens<br />
Born, 3 december 2005<br />
M. Drent<br />
Longfibrose<br />
Utrecht, 20 januari 2005<br />
8th WASOG Congress<br />
Denver, Co, USA, 12-15 juni 2005<br />
ERS Annual Congress 2005<br />
Copenhagen, Denmark, 17-21 september 2005<br />
C. van der Grinten<br />
Sleep Update Kempenhaeghe<br />
Heeze, 18 maart 2005<br />
Commissie longfunctie NVALT<br />
Utrecht, 6 april 2005<br />
Werkgroep ademhalingsstoornissen tijdens de slaap NVALT<br />
Utrecht, 8 april 2005<br />
15 e Kadertraining Nederlandse Vereniging Longfunctie Assistenten : het slaaplab<br />
Kerkrade, 29-30 september 2005<br />
37
Commissie longfunctie NVALT<br />
Utrecht, 5 oktober 2005<br />
1 e congress <strong>of</strong> <strong>the</strong> World Association <strong>of</strong> Sleep <strong>Medicine</strong> (WASM)<br />
Berlijn, 15-18 oktober 2005.<br />
Werkgroep ademhalingsstoornissen tijdens de slaap NVALT<br />
Utrecht, 18 november 2005<br />
M. Hochstenbag<br />
Cursus Oncologie voor Longartsen<br />
Wengen, 13-18 maart 2005<br />
Longartsenweek Oncologie 2005<br />
Arnhem, 4-5 april 2005<br />
NVALT dagen<br />
Amsterdam, 14 april 2005<br />
NVALT 4<br />
Utrecht, 24 juni 2005<br />
IASCL congres<br />
Barcelona, 4-7 juli 2005<br />
Post-Barcelona Meeting “Chemo<strong>the</strong>rapy in early stage NSCLC”<br />
Thorn, 13 september 2005<br />
NVALT 4<br />
Amsterdam, 4 oktober 2005<br />
Oncologiedag Kankercentrum Maastricht<br />
6 oktober 2005<br />
Loopbaanontwikkeling vrouwelijk medische specialisten<br />
Maastricht, 15 november 2005<br />
Symposium IKL<br />
Born, 13 december 2005<br />
G. Möller<br />
Huisartsennascholing<br />
Oostenrijk, 22 t/m 27 januari 2005<br />
Het nationale COPD Lagerhuis Debat<br />
Amsterdam, 27 april 2005<br />
ATS<br />
San Diego, 19 t/m 25 mei 2005<br />
Symposium “Voor elck wat wils”<br />
Cuba, 8 t/m 16 november 2005<br />
38
Bronkhorst Colloquium<br />
Veldhoven, 24 november 2005<br />
A. Schols<br />
Nutritional problems in COPD: interference <strong>of</strong> hypoxia with <strong>the</strong> energetic metabolism<br />
ERS Research Seminar “Adaptation to Hypoxia<br />
Palermo, 4-5 maart 2005<br />
ENIGMA-Meeting<br />
Warschau, 13-15 maart 2005<br />
Nutritional and metabolic factors (including anaemia)<br />
International Consensus Conference: Weaning from Mechanical Ventilation<br />
Budapest, 28-29 april 2005<br />
Nutrition to enhance <strong>the</strong> efficacy <strong>of</strong> rehabilitation in COPD<br />
4th Quebec International Symposium on Cardiopulmonary Prevention/Rehabilitation<br />
Quebec, 8-10 mei 2005<br />
Committee Meeting: JOINT ATS/ERS Statement on Pulmonary Rehabilitation<br />
San Diego, 23 mei 2005<br />
Nutrition and COPD<br />
European Federation <strong>of</strong> Allergy and Airways Diseases Patients’ Associations Conference<br />
Utrecht, 4 juni 2005<br />
ESPEN Congress<br />
Brussel, 27-30 augustus 2005<br />
Moderator van de ronde tafelbijeenkomst: Review Cochrane Collaboration: ‘Dietary advice for illness-related<br />
malnutrition in adults.<br />
Utrecht, 13 september 2005<br />
The role <strong>of</strong> nutritional supplementation<br />
ERS Congress; Postgraduate course: new strategies in pulmonary rehabilitation<br />
Kopenhagen, 17 september 2005<br />
Improving quadriceps function; pulmonary rehabilitation & electrical stimulation<br />
ERS Congress; ERS symposium: Contemporary physiological approaches te reverse <strong>the</strong> disease spiral in COPD<br />
Kopenhagen, 19 september 2005<br />
ENIGMA-Meeting<br />
Barcelona, 26-27 september 2005<br />
3 th Cachexia Conference<br />
Pulmonary cachexia in COPD<br />
Rome, 8-10 december 2005<br />
39
G. ten Velde<br />
IKL werkgroepvergadering<br />
Maastricht, 22 februari 2005<br />
Cursus oncologie voor de longarts<br />
Wengen, 13 t/m 19 maart 2005<br />
Nascholing IPF<br />
Heeze, 24 maart 2005<br />
Longartsenweek : Hematologische complicaties bij chemo<strong>the</strong>rapie<br />
Arnhem, 6 en 7 april 2005<br />
Werkbezoek Zuid-Afrika/Malawi/Zambia<br />
31 mei-8 juni 2005<br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong> Dr H. Jansen<br />
Laren, 9 juni 2005<br />
IKL werkgroepvergadering<br />
Maastricht, 21 juni 2005<br />
Voorzitter Pro-Con discussiebijeenkomst<br />
Valkenburg, 22 juni 2005<br />
IASCL, longkankercongres<br />
Barcelona, 4-6 juli 2005<br />
Voorzitter Post-Barcelona meeting<br />
Thorn, 13 september 2005<br />
SCEN-cursus<br />
Utrecht, 28 september 2005<br />
SCEN-cursus<br />
Utrecht, 19 oktober<br />
IKL werkgroepvergadering<br />
Maastricht, 25 oktober 2005<br />
SCEN-cursus<br />
Utrecht, 2 november 2005<br />
Loopbaanontwikkeling vrouwelijke medische specialisten<br />
Maastricht, 15 november 2005<br />
G. Wesseling<br />
Huisartsennascholing<br />
Oostenrijk, 24 t/m 27 januari 2005<br />
Klinisch onderwijs conferentie<br />
Rijckholt, 28 januari 2005<br />
40
Picasso symposium “disease management voor astma en COPD: een heel zorg minder”?<br />
Den Haag, 10 maart 2005<br />
Onderzoeksinstituutdagen Caphri<br />
Rijkholt, 24 maart 2005<br />
Ronde tafel bijeenkomst: cystic fibrosis<br />
Utrecht, 30 maart 2005<br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>. dr. P.J. Wiers<br />
Ho<strong>of</strong>ddorp, 1 april 2005<br />
Longartsenworkshop: “uitkomst evaluatie bij behandeling van astma”<br />
Roosteren, 20 april 2005<br />
ATS<br />
San Diego, 20 t/m 27 mei 2005<br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>. dr. H.M. Jansen<br />
Laren, 9 juni 2005<br />
Regiocursus COPD/spirometrie<br />
Sittard, 21 juni 2005<br />
Werkbezoek EPIC<br />
Madison, Wisconsi, 26 t/m 28 juni 2005<br />
“State <strong>of</strong> <strong>the</strong> art COPD”<br />
Huisartsencursus Davos, 7 t/m 9 september 2005<br />
Symposium “Voor elck wat wils”<br />
Cuba, 8 t/m 16 november 2005<br />
Symposium “Over tramrails en zegelringen: diagnostiek en behandeling van bronchiëctasieën”<br />
Utrecht, 7 december 2005<br />
41
9. Deelname commissies en lidmaatschappen<br />
E. Wouters<br />
Intern:<br />
UM<br />
Lid College van Toezicht bijzondere leerstoel Humane energetica (2001-<strong>2006</strong>)<br />
Lid College van Toezicht bijzondere leerstoel Nutrition and metabolism in chronic diseases (2001-<strong>2006</strong>)<br />
Lid College van Toezicht bijzondere leerstoel Longziekten, i.h.b. Interstitiële longaandoeningen (2005-2010)<br />
Lid College van Toezicht leerstoel Moleculaire Radio<strong>the</strong>rapie (2005-2010)<br />
Lid Structuurcommissie van het structuurrapport maag-darm-leverziekten (MDL)<br />
Lid Structuurcommissie Wetenschappelijk Directeur NUTRIM<br />
Lid stuurgroep Academisering Werkplaats GGD (<strong>2006</strong>-…)<br />
azM<br />
Afdelingsho<strong>of</strong>d Longziekten (1992-…)<br />
Directeur Behandel- en Zorgcentrum Chronische Inflammatoire Aandoeningen en rehabilitatie (BZC-CIA)<br />
(2002-…)<br />
Extern:<br />
Nationaal<br />
Voorzitter Adviesraad (2000-…)<br />
Lid stuurgroep Strategische Heroriëntatie.<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Raad voor Wetenschapsbeleid (NVALT-RvW) (1999-…)<br />
Internationaal<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
• Chairman ERS/ATS Task Force Pulmonary Rehabilition guidelines (2002-2005).<br />
• Member ATS/ERS Task Force Outcomes for COPD pharmacologicals trials.<br />
• Editor in chief European <strong>Respiratory</strong> Monograph (ERM) (2002-<strong>2006</strong>)<br />
• Member Editorial Board Educational Journal Brea<strong>the</strong> (ERS)<br />
American Thoracic Society (ATS)<br />
Fellow <strong>of</strong> <strong>the</strong> American College <strong>of</strong> Chest Physicians (FCCP)<br />
European Society Parenteral and Enteral Nutrition (ESPEN)<br />
World Association <strong>of</strong> sarcoidosis and o<strong>the</strong>r granulomatous disorders (WASOG)<br />
Member Editorial Board American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Member Editorial Board CHEST<br />
Editorial Board Current Medical Literature <strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
Chief Editor International Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> Care<br />
Member Editorial Board Respiration<br />
Member Editorial Board Chronic <strong>Respiratory</strong> Disease<br />
Reviewer on behalf <strong>of</strong> Programme National de Recherches en Nutrition Humaine (PRNH) (created by<br />
INSERM and INRA).<br />
Evaluation board <strong>of</strong> <strong>the</strong> <strong>Respiratory</strong> Disorders Faculty – Faculty <strong>of</strong> 1000 <strong>Medicine</strong>.<br />
Lid Wetenschappelijke Adviesraad Europees Centrum voor Allergie en Astma in Davos (EACD).<br />
A. van Belle<br />
Intern:<br />
Examencommissie FdG<br />
Stageplanningsgroep Interne Geneeskunde<br />
Wetenschappelijke laserwerkgroep<br />
Stafraad Diagnostisch Centrum (AORTHA)<br />
Werkgroep werkafspraken AORTHA<br />
Onderdeelcommissie (OC) BZe III<br />
42
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunde (KNMG)<br />
Werkgroep Endoscopie (NVALT)<br />
Werkgroep Oncologie (NVALT)<br />
Werkgroep Bronchuscarcinoom (IKL)<br />
Limburgse Longartsen Vereniging (LLV)<br />
Academisch Specialisten Vereniging (ASV)<br />
Orde van Medisch Specialisten<br />
K. Boomars<br />
Intern:<br />
Lid Multidisciplinaire Werkgroep Pulmonale Hypertensie<br />
Lid Stafconvent<br />
Extern:<br />
NVALT<br />
Landelijke werkgroep Pulmonale Hypertensie<br />
N. Cobben<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Nederlandse Vereniging voor Intensieve Care<br />
Werkgroep Intensieve Care NVALT<br />
Werkgroep WAS (slaapgebonden ademhalingsstoornissen) NVALT<br />
Lid Advies raad Vereniging samenwerkingsverband chronische ademhalingsondersteuning VSCA<br />
Voorzitter Werkgroep “Kinderen” van de centra voor thuisbeademing NL<br />
Werkgroep “Scholing en onderwijs” van de centra van thuisbeademing NL<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
Apneuverening<br />
A. Dingemans<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Werkgroep Oncologie (NVALT)<br />
International association for <strong>the</strong> study <strong>of</strong> lung cancer (IASCL)<br />
Longtumor werkgroep (IKL)<br />
M. Drent<br />
Intern:<br />
Lid en oprichter CYP werkgroep: ‘Pharmacogenetics’ azM, Maastricht<br />
Lid werkgroep metabole botaandoeningen azM<br />
Voorzitter Sarcoïdose Management Team, azM. Maastricht (coördinator)<br />
Voorzitter Panel diffuse interstitiële longaandoeningen, azM. Maastricht<br />
43
Extern:<br />
Nationaal<br />
Lid Medische Advies Raad (MAR) Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland (SBN)<br />
Lid Adviesraad Belangenvereniging Longfibrosepatiënten<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Limburgse longartsenvereniging<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde (KNMG)<br />
Landelijke vereniging van artsen in dienstverband (LAD)<br />
Orde Medisch Specialisten<br />
Consulent interstitiële longaandoeningen<br />
Internationaal<br />
Adjunct Senior Scientist <strong>of</strong> <strong>the</strong> Lovelace <strong>Respiratory</strong> Research Institute (LRRI). Albuquerque, New Mexico,<br />
USA<br />
American Thoracic Society (ATS):<br />
• ATS section on ‘Terrorism and inhalation disasters’<br />
• Lid comité en editorial board (en co-author) joint ATS/ACCP/ERS/WASOG international committee on<br />
guidelines for <strong>the</strong> clinical utility <strong>of</strong> bronchoalveolar lavage cellular analysis for <strong>the</strong> evaluation <strong>of</strong> interstitial<br />
lung diseases. International Consensus Statement.’<br />
Current Opinion in Pulmonary <strong>Medicine</strong>:<br />
• Lid Editorial board<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS):<br />
• Chair ERS clinical assembly 1.6: 'Diffuse Parenchymal Lung Diseases.'<br />
• Lid European BAL Task Force ERS<br />
• Co-editor Monograph (samen met Pr<strong>of</strong>.dr. U. Costabel). European <strong>Respiratory</strong> Monograph 2005; 32.<br />
'Sarcoidosis.'<br />
Lid World Association <strong>of</strong> Sarcoidosis and O<strong>the</strong>r Granulomatous disorders (WASOG):<br />
• Lid Editorial Board WASOG<br />
• Lid Executive Committee WASOG<br />
• Lid WASOG Task Force<br />
• M. Drent nominated to organize <strong>the</strong> 10th WASOG World Congress (2011) in <strong>the</strong> Ne<strong>the</strong>rlands<br />
(Maastricht). Nominated vice president WASOG next meeting executive committee.<br />
Lid European Collaboration on <strong>the</strong> Genetic Predisposition to Sarcoidosis (Eursarco; contactpersoon namens<br />
de SBN)<br />
Second-opinion consulent ILD: Advance Medical Barcelona Spain (http://www.advance-medical.com)<br />
Lid steering committee. A multicentre (Mondial), randomized, double-blind, placebo-controlled trial evaluating<br />
<strong>the</strong> safety and efficacy <strong>of</strong> Infliximab (Remicade) in subjects with chronic sarcoidosis with pulmonary involvement.”<br />
Protocol CO 168T48.<br />
Iniator, co-organizer and chair. Postgraduate course ERS Annual Congress 2005 Kopenhagen. Denemarken.<br />
September 17-21st 2005. ‘Therapeutic options for interstitial lung diseases in 2005.’ 17 -09-2005<br />
Initiator,.<br />
Lid scientific organization committee (en invited speaker). 10th International Conference on BAL.<br />
XXX Coimbra Pneumological Meeting. Coimbra, Portugal. June 17-19th <strong>2006</strong>.<br />
Lid scientific organization committee (en invited speaker) 3rd International WASOG Conference on Diffuse<br />
Lung Diseases. Catania, Italy. June 22 – 24th <strong>2006</strong>.<br />
C. van der Grinten<br />
Extern:<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
Nederlandse vereniging van longfunctie assistenten<br />
Nederlandse vereniging voor bi<strong>of</strong>ysica en biomedische techniek<br />
Nederlandse vereniging voor slaap-waak onderzoek<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
44
M. Hochstenbag<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
International association for <strong>the</strong> study <strong>of</strong> lung cancer - IASCL<br />
Voorzitter Werkgroep bronchuscarcinomen van het IKL<br />
NVALT oncology werkgroep<br />
Lid van de EORTC<br />
G. Möller<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Richtlijn Beroepsastma (NVALT)<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
American Thoracic Society (ATS)<br />
Clinical Assembly 5.1 Clinical immunology<br />
A. Schols<br />
Extern:<br />
Lid Programmacommissie Experimenteel en Beschrijvend onderzoek van het Astmafonds.<br />
Bestuurslid van de Nederlandse ESPEN (NESPEN)<br />
Bestuurslid van de Nederlandse academie van voedingswetenschappen (NAV)<br />
Bestuurslid van de onderzoeksschool VLAG<br />
Lid European Society <strong>of</strong> Parenteral and Enteral Nutrition<br />
Lid European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
Lid American Thoracic Society<br />
Lid working group Nutrition and Metabolism <strong>of</strong> European Society <strong>of</strong> Intensive Care <strong>Medicine</strong><br />
Werkgroepleider Deelwerkgemeenschap Voeding van NWO<br />
Lid wetenschappelijke Adviesraad MMSRC: Maastricht Medical Students Research Conference<br />
Lid Programmaraad Wageningen Centre <strong>of</strong> Food Sciences<br />
Associate editor <strong>of</strong> <strong>the</strong> European <strong>Respiratory</strong> Jounal<br />
Bestuurslid University Foundation Limburg (SWOL)<br />
Lid Stichting landelijk netwerk vrouwelijke hoogleraren<br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> steering committee ‘Wie beter eet wordt sneller beter<br />
Consultant <strong>of</strong> <strong>the</strong> Global initiative <strong>of</strong> chronic obstructive lung disease (GOLD) Science committee<br />
Member <strong>of</strong> <strong>the</strong> scientific advisory board and Jury <strong>of</strong> <strong>the</strong> Maastricht Medical Students Research Conference<br />
(MMSRC)<br />
Secretary <strong>of</strong> Lung and respiratory muscle, structure and function group <strong>of</strong> <strong>the</strong> European<br />
respiratory Society<br />
G. ten Velde<br />
Intern:<br />
Kerngroep<br />
Commissie Antimicrobiële Middelen<br />
Carrousel huisartsen<br />
Centrale opleidingscommissie<br />
Lid Commissie Ombuigingen<br />
45
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging voor Allergologie<br />
International Association for <strong>the</strong> Study <strong>of</strong> Lung Cancer (ASLC)<br />
Lungcancer Studygroup EORTC<br />
Dutch Lungcancer Studygroup<br />
NVALT oncologie werkgroep<br />
NVALT meso<strong>the</strong>lioom werkgroep<br />
IKL werkgroep bronchuscarcinomen<br />
Bestuurslid Astmafonds afdeling Maastricht Heuvelland<br />
Specieel consulent longcarcinoom IKL<br />
Lid voorbereidingsgroep consensus niet-kleincellig longcarcinoom<br />
G. Wesseling<br />
Intern:<br />
Voorzitter Bestuur stichting SCIR<br />
Penningmeester Pélerin Stichting<br />
Lid Informatie management team<br />
Werkgroep farmacomaco<strong>the</strong>rapeutisch transmuraal overleg<br />
Medisch coördinator regionaal disease management model astma/COPD<br />
Lid klankbordgroep masteropleiding advanced nurse practitioner<br />
Voorzitter stafcommissie automatisering<br />
Lid partnerraad BZE VII<br />
Extern:<br />
American Thoracic Society<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
European cystic fibrosis society<br />
Honorary member GPIAG<br />
Penningmeester Limburgse Longartsen Vereniging<br />
Secretaris Concilium Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose<br />
Productie en vormgeving: Facilitair Bedrijf; grafische dienstverlening.<br />
46
<strong>Jaarverslag</strong> 2004<br />
longziekten
Inhoud<br />
1. Inleiding 2<br />
2. Personeel en organisatie 3<br />
2.1 Personeelsbestand 3<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur 6<br />
3. Gezondheidszorg 7<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg 7<br />
3.2 Poliklinische gezondheidszorg 9<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium 9<br />
3.4 Behandelkamer 9<br />
3.5 Besprekingen 10<br />
4. Onderwijs, opleiding en nascholing 11<br />
4.1 Algemeen 11<br />
4.2 Rollen en functies 11<br />
4.3 Keuzeonderwijs en wetenschapsstage 13<br />
4.4 Opleidingen 13<br />
4.4.1 Opleidingen voor het specialisme longziekten en tuberculose 13<br />
4.4.2 Overige opleidingen 14<br />
4.5 Refereeravonden 15<br />
5. Onderzoek 16<br />
5.1 Nutrim 16<br />
5.2 CAPHRI 18<br />
5.3 GROW 19<br />
6. Publicaties 20<br />
6.1 Dissertaties 20<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties 20<br />
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift, vermeld in science citation index 21<br />
6.4 Wi-2 internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index 23<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal 23<br />
6.6 Abstracts/annotaties 24<br />
6.7 Boekbijdrage 25<br />
6.8 Reviewer 26<br />
6.9 Samenvatting 27<br />
7. Voordrachten 28<br />
8. Bijgewoonde symposia en congressen 35<br />
9. Deelname commissies en lidmaatschappen 40<br />
1
1. Inleiding<br />
Voorwoord<br />
Het voorliggend jaarverslag geeft een overzicht van de veelheid van activiteiten van de afdeling Longziekten en<br />
capaciteitsgroep Pulmonologie en het vastleggen met betrekking gezondheidszorg, onderwijs en onderzoek.<br />
De afdeling Longziekten en capaciteitsgroep Pulmonologie kunnen terugkijken op een vruchtbaar werkjaar.<br />
Veel leesplezier toegewenst!<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. E.F.M. Wouters<br />
Afdelingsho<strong>of</strong>d en capaciteitsgroepvoorzitter<br />
2
2. Personeel en organisatie<br />
2.1 Personeelsbestand<br />
Wetenschappelijke staf<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. E.F.M. Wouters<br />
Drs. A.F. van Belle<br />
Dr. K.A.T. Boomars<br />
Dr. N.A.M. Cobben<br />
Dr. A.M.C. Dingemans<br />
Dr. M. Drent<br />
Drs. M.M.H. Hochstenbag<br />
Dr. G.P.M. ten Velde<br />
Dr. G.J. Wesseling<br />
Dr. R. Louis (tot 01.05.04)<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. S.C.M. Luijendijk<br />
Dr. ir. C.P.M. van der Grinten<br />
Dr. ir. A.M.W.J. Schols<br />
Drs. P.M. Uittenbogaard<br />
Dr Y. Janssen (samenw. Burlington)<br />
Assistent-geneeskundigen in opleiding (agio's)<br />
Drs. M. Brozici (per 16.12.04)<br />
Drs. F.A.N. Cox<br />
Drs F. Franssen (tot 01.02.04)<br />
Drs. M. van Henten (tot 01.09.04)<br />
Drs. B.L.J. Kessels (tot 01.05.04)<br />
Drs R. Kok (per 01.10.04)<br />
Dr. G.M. Moller<br />
Drs H. Peek (per 01.10.04)<br />
Drs K. Groenewegen-Sipkeman (per 01.04.04)<br />
Drs M. de Vries (per 01.02.04)<br />
Drs. X. Zhang (tot 01.10.04)<br />
Assistent-geneeskundigen niet in opleiding (agnio's)<br />
Drs H. v Acker (tot 01.04.04)<br />
Drs M. Eps (van 01.10.04 tot 01.11.04)<br />
Drs H. van Looy (tot 01.05.04)<br />
Drs G. Monsieur (per 01.04.04 tot 01.11.04)<br />
Drs C. Pollefliet (per 01.10.04)<br />
Drs A. Schilstra (tot 01.10.04)<br />
Drs M. Zeegers (tot 01.02.04)<br />
Stage Longziekten arts-assistenten Interne Geneeskunde<br />
Drs G. Mostard (tot 01.02.04)<br />
Drs C. Renard (per 01.02.04 tot 01.06.04)<br />
Drs J. Huitema (per 01.06.04 tot 01.10.04)<br />
Drs F. Stifft (per 01.10.04)<br />
3
Wetenschappelijk medewerkers<br />
Drs. R. Broekhuizen, aio<br />
Drs. R. Cloots, analist<br />
Drs. K. Cosemans, analist (tot 01.11.04)<br />
Dr. M.A. Dentener, postdoc<br />
Dr. M.P.K.J. Engelen, postdoc (tot 01.10.04)<br />
Dr. H.R. Gosker, postdoc<br />
Drs. A. Haegens, aio<br />
Drs. M. Kelders, analist<br />
Dr. R.C.J. Langen, postdoc<br />
Drs. E. Mercken, ondezoeksassistent (per 01.06.03)<br />
Dhr. S.D. Marbus, onderzoeksassistent (tot 01.05.04)<br />
Drs. A. Remels, aio (per 01.10.04)<br />
Drs. N. Reynaert, aio<br />
Drs. E. Rutten, aio<br />
Drs. J. van der Velden, aio<br />
Mw. M. Vermeeren, diëtiste<br />
Drs. J.H.J. Vernooy, postdoc<br />
Drs. J. Willems, analist (per 01.08.03)<br />
Drs. S. Yzermans (per 07.10.04)<br />
Niet wetenschappelijk personeel (OBP)<br />
E. ten Hoor<br />
G. van Kan (per 01.07.04)<br />
Office manager<br />
M.F.J. Hagelstein-Deckers<br />
Secretariaat<br />
G. Braun<br />
F. Defauwes<br />
W. Heijnens<br />
M. Pesik-Hijnens<br />
C. Sinnaeve (per 01.02.04)<br />
N. Smeets-Genders<br />
M. van Tol<br />
A. Wildbergh-Claessens (tot 01.08.04)<br />
Polikliniekmedewerkers<br />
Leidinggevende<br />
I. Augustin-Vanderhoven<br />
H. Hameleers<br />
Medewerkers<br />
M. Borego<br />
S. Janssen<br />
W. Rompen<br />
A. Volkers<br />
M. Zeguers<br />
4
Medewerkers behandelkamer en longfunctielaboratorium<br />
Leidinggevenden<br />
I. Augustin-Vanderhoven<br />
P. Bongaerts<br />
MJ. Jaspers-Hermans<br />
Laboranten<br />
M. Aussems<br />
J. Baars<br />
S. Blootho<strong>of</strong>d<br />
B. Brakert (tot 01-03-2004)<br />
M. Broekhuizen-Godding<br />
P. Diederen<br />
V. Felix<br />
A. Gricar<br />
M. Ramaekers<br />
W. Put<br />
M. Schattevoet (gedetacheerd in Hornerheide)<br />
B. Ubachs-Palmans<br />
S. Veugen<br />
E. Warnier-Reintjens<br />
H. Wildeveld-Westerink<br />
Medewerkers verpleegafdeling A3<br />
Leidinggevenden<br />
I. Augustin-Vanderhoven<br />
C. Keeken v<br />
L. Iglesias<br />
Verpleegkundigen<br />
G. Boonen<br />
N. Bours<br />
H. Braekt id<br />
C. Cleuren (tot 01-03-04)<br />
C. Colaris<br />
H. Derwort<br />
T. Dreesen<br />
E. Duyckers<br />
D. Garnaat (per 01-07-04)<br />
B. Geenen<br />
L. Geurts<br />
O. Gramantik<br />
H. Hanssen (tot 01-07-04)<br />
I. Harbieh<br />
D. Hardeveld<br />
E. Haremaker<br />
R. Hendrikx<br />
P. Herfurth<br />
A. Heyn<br />
M. Hochstenbach<br />
G. Jansen<br />
K. Jansen<br />
G. Janssen<br />
M. Krogt vd<br />
P. Leclaire<br />
N. Leeuw vd<br />
5
A. Lemmens<br />
G. Linden vd<br />
C. Loop<br />
J. Rijt v<br />
C. Scheres<br />
S. Seegers<br />
A. Shiran<br />
S. Smits<br />
R. Stevens<br />
J. Theunissen<br />
F. Vaessen<br />
A. Vandebeek<br />
C. Vanwersch<br />
J. Vincent<br />
L. Wijnands<br />
E. Wilmes<br />
J. Jongen<br />
Helpende<br />
I. Simons<br />
Administratie<br />
J. Bemer<br />
M. Curfs<br />
Leerlingen<br />
I. Schuimer (per 01-10-04)<br />
T. Beckers (tot 01-07-04)<br />
G. Geerkens (tot 01-03-04)<br />
D. Garnaat (tot 01-07-04)<br />
I. Sour (tot 16-02-04)<br />
M. Frederix (tot 16-02-04)<br />
F. Bulte (tot 01-05-04)<br />
N. Soudant (tot 01-04-04)<br />
S. Extra (tot 01-09-04)<br />
M. Bosch (tot 01-11-04)<br />
Afdelingsassistenten<br />
I. Schuimer (per 01-10-04)<br />
T. Beckers (tot 01-07-04)<br />
G. Geerkens (tot 01-03-04)<br />
2.2 Interne organisatie/overlegstructuur<br />
Afdelingvergadering (1x per maand)<br />
Capaciteitsgroepvergadering (4x per jaar)<br />
Opleidingsvergadering (2x per jaar)<br />
Arts-assistentenoverleg (wekelijks)<br />
6
3. Gezondheidszorg<br />
3.1 Klinische gezondheidszorg<br />
De afdeling Longziekten beschikt over 36 bedden op niveau 3 (A3) en over 1 bed op de short-stay afdeling<br />
(A2). Per unit (18 bedden) vindt begeleiding van patiënten plaats door 2 zaalartsen onder supervisie van een<br />
staflid-longarts<br />
Een globaal overzicht van de klinische activiteiten is weergegeven in de navolgende tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2002 2003 2004<br />
Opnames 1.187 1.247 1251<br />
Overnames 73 93 80<br />
Verpleegdagen 11.760 12.230 11.753<br />
Opnames buiten regio:<br />
• Absoluut 277 260 261<br />
• Percentage 23.3 20.8 20.8<br />
Gemiddelde verpleegduur 9.33 9.13 9.07<br />
Dagbehandeling 64 106<br />
Overleden patiënten 83 103 94<br />
Obducties 10 14 12<br />
De belangrijkste ziektebeelden bij klinisch opgenomen patiënten zijn weergegeven in volgend schema:<br />
Diagnose 2002 2003 2004<br />
COPD 268 283 321<br />
Astma 86 37 59<br />
Neoplasmata 145 149 193<br />
Interstitiële longziekten/sarcoidose 34 11 28<br />
Infectieuze longziekten 114 135 185<br />
Longembolie 31 38 42<br />
Pneumothorax 25 24 39<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
COPD<br />
Astma<br />
Neoplasmata<br />
Instet. Longz.<br />
Infect. Longz.<br />
Longembolie<br />
Pneumothorax<br />
7<br />
2002<br />
2003<br />
2004
Consulten en medebehandelingen 2003 2004<br />
Consulten 585 578<br />
Aanvragen per BZE<br />
BZE I 17 17<br />
BZE II 55 52<br />
BZE III 189 170<br />
BZE IV 165 161<br />
BZE V 154 177<br />
BZE VI 5 1<br />
Een overzicht van de thoracochirugische ingrepen is weergegeven in onderstaande tabel.<br />
Vergelijkend Overzicht Kliniek 2003 2004<br />
Longresectie 49 43<br />
Empyeem 17 27<br />
Mediastinoscopie 20 8<br />
Pneumothorax 14 12<br />
Wigexcisie 12 10<br />
Biopt 10 11<br />
Long Volume Reductie 3 1<br />
Overige 18 14<br />
1400<br />
1200<br />
1000<br />
800<br />
600<br />
400<br />
200<br />
0<br />
2002 2003 2004<br />
Opnames<br />
Opnames via<br />
EHBO<br />
EHBO Bezoek 2002 2003 2004<br />
Patiënten verwezen naar EHBO 1.064 1.220 1.176<br />
Opnames via EHBO 734 810 738<br />
Totaal aantal opnames 1.187 1.247 1.252<br />
Percentages opnames via EHBO 62% 65% 59%<br />
In het kader van de uitbouw van de referentiefunctie verricht de afdeling pulmonologie polysomnografisch<br />
onderzoek. Het volgende aantal verrichtingen werd uitgevoerd:<br />
Vergelijkend overzicht<br />
polysomnografisch onderzoek 2002 2003 2004<br />
Aantal polysomnografieën 115 166 255<br />
8
3.2 Poliklinische gezondheidszorg<br />
Naast algemene pulmonologie is de polikliniek ingericht op ambulante diagnostiek en behandeling van<br />
specifieke patiëntengroepen. Speciële spreekuren zijn ingericht voor patiënten met oncologische problematiek,<br />
patiënten met cystic fibrosis en interstitiële longaandoeningen, kinderen met astma en patiënten met<br />
pulmonale vasculaire aandoeningen.<br />
Vergelijkend overzicht polikliniek 2002 2003 2004<br />
Nieuwe patiënten 1.585 1.730 1.821<br />
Controle patiënten 7.368 7.129 7.190<br />
Totaal 8.953 8.859 9.011<br />
Overzicht herkomst poliklinische 2002 2003 2004<br />
Regio 1.173 (74%) 1.263 (73%) 1330(73%)<br />
Rest Limburg 317 (20%) 346(20%) 382(21%)<br />
Rest Nederland 63 (4%) 87 (5%) 73(4%)<br />
Buitenland 32 (2%) 34 (2%) 36(2%)<br />
Totaal 1.585 1.730 1.821<br />
3.3 Longfunctie-allergielaboratorium<br />
Een overzicht van de productiecijfers is hieronder weergegeven.<br />
Vergelijkend overzicht 2002 2003 2004<br />
Spirometrie 2.746 2.578 2.193<br />
Spirometrie + farmaca 2.126 2.510 2.288<br />
Bodyplethysmografie 1.596 1.727 1.619<br />
Diffusieonderzoek 1.582 1.731 1.952<br />
Pi/Pemax 894 718 744<br />
Immuno<strong>the</strong>rapie 289 319 351<br />
Arter. Bloedgasanalyse 715 698 714<br />
Bronchiaal histamine onderz. 404 299 301<br />
Allergologisch onderzoek 201 148 154<br />
Fietsergometrie 269 220 143<br />
Aërosolbehandeling 61 41 47<br />
Mantoux 105 153 216<br />
Hyperventilatie provocatietest 27 8 14<br />
Residu bepaling 12 10 5<br />
Exercise bronchoprovocatie 8 4 8<br />
3.4 Behandelkamer<br />
2002 2003 2004<br />
Bronchoscopie 619 629 710<br />
Pleurapunctie 188 218 263<br />
Pleuradrain thoracaal 72 48 67<br />
Zuigdrainage 68 47 66<br />
Thorascopie 4 4 4<br />
Klierpunctie 15 17 20<br />
Longpunctie 5 9 7<br />
Pneumothorax aanleggen 3 3 6<br />
Pleurabiopsie 1 1 2<br />
9
3.5 Besprekingen<br />
Een overzicht van de diverse besprekingen van de afdeling Longziekten en capaciteitsgroep pulmonologie is in<br />
onderstaand schema weergegeven. Naast besprekingen in het kader van de patiëntenzorg en besprekingen<br />
samenhangend met de opleiding van art-assistenten longziekten en tuberculose, vindt wekelijks een<br />
geïntegreerde wetenschappelijke vergadering plaats waaraan assistenten in onderzoek, arts-assistenten in<br />
opleiding, stafleden en overig wetenschappelijke medewerkers participeren.<br />
Maandag 08.30 uur Weekendoverdracht<br />
16.15 uur PA-bespreking o.l.v. een patholoog<br />
16.45 uur Longstation: multidisciplinair overleg met longartsen,<br />
cardiopulmonaal chirurgen, radio<strong>the</strong>rapeuten en medisch oncoloog<br />
Dinsdag 09.30 uur Patiëntenbespreking onder voorzitterschap van het afdelingsho<strong>of</strong>d<br />
en in aanwezigheid van stafleden, arts-assistenten, co-assistenten en unitho<strong>of</strong>den<br />
10.30 uur Probleemgestuurde onderwijsbespreking arts-assisten onder leiding van staflid<br />
11.30 uur Capaciteitsgroepvergadering 4x per jaar<br />
11.30 uur Afdelingsvergadering 1x per maand<br />
16.15 uur Röntgenbespreking: gezamenlijke bespreking van röntgenopname i.a.v. longartsen,<br />
arts-assistenten en röntgenoloog<br />
20.00 uur Refereeravond Longziekten Zuid-Limburg 1e dinsdag van de maand<br />
20.00 uur Gezamenlijke refereeravond Zuid-Oost Nederland 3x per jaar<br />
Woensdag 08.30 uur Overdracht<br />
12.00 uur Referaat: door stafleden en arts-assistenten<br />
12.30 uur Arts-assistentenoverleg: organisatorische bespreking van de arts-assistenten en de<br />
stafleden<br />
12.30 uur Researchbespreking<br />
16.30 uur Necrologiebespreking, 3e woensdag van de maand<br />
Donderdag 08.30 uur Overdracht<br />
16.30 uur Longfunctie- en cursorisch onderwijs t.b.v. arts-assistenten door stafmedewerkers<br />
afdeling Longziekten<br />
Vrijdag 08.30 uur Overdracht<br />
13.00 uur Röntgenbespreking: gezamenlijke bespreking i.a.v. specialisten, arts-assistenten en<br />
röntgenoloog<br />
13.30 uur Weekendoverdracht<br />
10
4. Onderwijs, opleiding en nascholing<br />
4.1 Algemeen<br />
Door stafleden van de afdeling longziekten/capaciteitsgroep pulmonologie wordt in belangrijke mate<br />
geparticipeerd aan het onderwijs van de faculteit der geneeskunde, blijkens het hieronder vermeld schema.<br />
Een samenvatting van de verschillende rollen en functies (2003-2004) is weergegeven in onderstaand schema.<br />
Functies<br />
Tutorschappen<br />
Kerngroepleden, Circulatie en Longen<br />
Clustercoach, Circulatie en Longen<br />
Praktijkbegeleiders/onderwijspoli<br />
Observatorschappen<br />
Voorweek Interne Geneesk., jaar 5<br />
Colleges/lezingen<br />
Maken van stations<br />
Practica<br />
Mentorschappen<br />
Coördinator PMO 5-6<br />
Planningsgroepleden<br />
KOW Pulmonologie<br />
Co-schap Pulmonologie<br />
Totaal van de capaciteitsgroep Pulmonologie 2452 uren<br />
4.2 Rollen en functies<br />
E. Wouters<br />
Lid blokplanningsgroep blik 1.3 ‘Ademnood<br />
A. van Belle<br />
Kerngroep Circulatie en Longen jaar 3<br />
Clustercoach Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider Circulatie en Longen jaar 3<br />
Praktijkbegeleider/onderwijspoli Circulatie en Longen jaar 3<br />
Observator<br />
Coördinator PMOK Interne Geneeskunde<br />
Voorweek Interne Geneeskunde jaar 5<br />
Inhoudsdeskundige blok 3.6<br />
Ontwikkelingsteam cluster Circulatie en Longen jaar 3<br />
K. Boomars<br />
Planningsgroeplid blok 1.3<br />
Tutor blok 1.3<br />
Coach cluster circulatie en longen jaar 3<br />
Begeleider onderwijspoli<br />
Supervisor afdeling A3<br />
Onderwijs mediumcare verpleegkundigen betreffende PAH<br />
Lid Multidisciplinaire Werkgroep Pulmonale Hypertensie azM<br />
Lid Landelijke Werkgroep Pulmonale Hypertensie<br />
Begeleider promotie-onderzoek B. Broers: vroegdiagnostiek bij PAH<br />
Huisartsencarrousel<br />
Lid Stafconvent<br />
11
N. Cobben<br />
Tutor Blok 4.3.<br />
Onderwijs Fello-intensivisten: respiratoire insufficiëntie<br />
Onderwijs Mediumscare opleiding verpleegkundigen<br />
Onderwijs arts-assistenten en co-assistenten mb.t. non-invasieve beademing en OSAS<br />
M. Drent<br />
Cursorisch onderwijs arts-assistenten Longziekten<br />
Observator vaardigheidstoetsen: interne geneeskunde, thorax, abdomen/comm. Vaten: studenten geneeskunde<br />
Begeleiding studenten blok 2.4 keuzestage Longziekten<br />
Coach 3e jaarsstudenten geneeskunde<br />
C. van der Grinten<br />
Tutor Blok 1.1<br />
Tutor Blok 1.3<br />
College Blok 1.3: ‘The airway smooth muscle cell: <strong>the</strong> saga <strong>of</strong> a frustrated cell’<br />
College Blok 1.3: ‘De bronchiale gladde spiercel: gefrustreerd <strong>of</strong> juist niet?’<br />
Colleges derde jaar geneeskunde: gasuitwisseling<br />
Begeleider wetenschapsstage FdG<br />
Onderwijs aan arts-assistenten m.b.t. longfunctie<br />
3 Colleges tUL blok 1.5 “homeostase”<br />
Casus tUL blok 3.2 “zieke organen”<br />
Begeleider stage opleiding Klinisch Fysicus azM<br />
M. Hochstenbag<br />
Tutor blok 4.4 ‘Fatigue and weight loss’<br />
Observator vaardigheidstoetsen<br />
Introductie eerstejaars geneeskunde studenten<br />
Huisartsencarrousel<br />
Supervisor Afdeling A3<br />
Clustercoach Cluster circulatie en longen, 4 e run, jaar 3<br />
Coördinator NVALT4-studie<br />
A. Schols<br />
AIO coordinator van het onderzoeksinstituut NUTRIM<br />
Vice-voorzitter van de interfacultaire AIO Comissie van de UM<br />
Directeur MINT Institute for Postgraduate Education in Clinical Nutrition<br />
Aandachtsgebied leider van ‘Voeding en metabolisme bij chronische aandoeningen’ binnen<br />
divisie 2: ‘Klinische aspecten van voeding’ van het onderzoeksinstituut NUTRIM<br />
G. ten Velde<br />
Coördinator onderwijs vakgroep Pulmonologie<br />
Coördinator keuzeonderwijs<br />
Contactpersoon vakgroep O&O<br />
Observator vaardigheidstoetsen Thorax<br />
Begeleider buitenlandse studenten<br />
PMO-K<br />
Begeleider studen 3.1, tijdens stage kliniek<br />
Workshop Vlekken<br />
Tutor blok 1.1<br />
Mentor jaar 1 en 2<br />
12
4.5 Refereeravonden<br />
De afdeling Longziekten geeft samen met de Maatschap Longziekten van het Atrium Medisch Centrum<br />
Heerlen invulling aan een regionaal refereerprogramma Zuid Limburg. Deze refereerbijeenkomsten worden<br />
alternerend georganiseerd in het Academisch Ziekenhuis Maastricht het Atrium Medisch Centrum Heerlen.<br />
In 2004 werden de volgende refereeravonden georganiseerd in het Academisch Ziekenhuis Maastricht<br />
2 maart 2004<br />
Drs. M. de Vries : Galactomannan, to be or not to be<br />
Drs. F. Cox : Moeten we “de bedhoezen” weer inleveren?<br />
Drs. A. Schilstra : Anti-Hu syndroom<br />
2 november 2004<br />
Drs. M. de Vries : De magie van macroliden<br />
Drs. K. Groenewegen : Zijn bacteriën de boosdoeners? De rol van bacteriële infecties bij acute<br />
exacerbaties COPD<br />
Dr. G. Möller : De evolutie van COPD<br />
7 december 2004<br />
Drs. R. Kok : Het nut van de pneumokokken sneltest<br />
Drs. H. Peek : Anti-emetische behandeling bij chemo<strong>the</strong>rapie<br />
Drs. C. Pollefliet : COPD in genetica<br />
Onder auspiciën van de opleidingsklinieken Longziekten van het Academisch Ziekenhuis Maastricht, Catharina<br />
Ziekenhuis Eindhoven en het Atrium Ziekenhuis Heerlen is in 1999 een start gemaakt met het organiseren<br />
van een gezamenlijke refereeravond longziekten Zuid-Oost Nederland. In 2004 werden volgende<br />
bijeenkomsten georganiseerd:<br />
6 januari 2004<br />
Dr. R.J. van Suylen : Structurele longvaatveranderingen bij pulmonale hypertensie: relatie structuur en<br />
functie.<br />
Dr. K.A. Boomars : Pulmonale hypertensie: pathways in relatie tot (nieuwe) medicatie<br />
Dr. P. van Paassen : Pulmonale hypertensie bij systeemziekten<br />
13 april 2004<br />
Dr. F.W.J.M. Smeenk : De zin en onzin van respiratoire stimulantia<br />
Dr. J. Verbraeken : Niet invasieve beademing bij acute exacerbaties van COPD<br />
Dr. P. Wijkstra : Niet invasieve beademing COPD –patiënten met chronische respiratoire<br />
insufficiëntie<br />
5 oktober 2004<br />
Dr. R. Goei : De plaats van de spiraal CT-angio bij longembolieën<br />
Dr. G. Jie : Stollingsstoornissen als oorzaken van longembolieën<br />
Dr. P. Bresser : Chronisch trombo-embolische pulmonale hypertensie<br />
15
5. Onderzoek<br />
Het onderzoeksprogramma van de capaciteitsgroep Pulmonologie is grotendeels onderdeel van het<br />
onderzoeksinstituut Nutrim. Daarnaast wordt geparticipeerd in de onderzoeksinstituten Extra en GROW.<br />
5.1 Onderzoeksinstituut Nutrim<br />
1. Modulation <strong>of</strong> skeletal muscle plasticity by inflammation<br />
Onderzoeker : R. Langen<br />
Projectleider : Y. Janssen-Heininger (University <strong>of</strong> Vermont) en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
2. The role <strong>of</strong> glycogen synthase kinase 3_ in myogenic differentiation and insulin-like growth factor-I<br />
induced muscle hypertrophy<br />
Onderzoeker : J. van der Velden<br />
Projectleider : R. Langen<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
3. Verminderde spierfunctie bij patiënten met COPD: differentiatie tussen onderste en bovenste extremiteit<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
4. Substrate metabolism on whole body level in patients with chronic obstructive pulmonary disease at rest<br />
and <strong>the</strong> acute metabolic effects <strong>of</strong> exercise<br />
Onderzoeker : F. Franssen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : A. Schols en E. Wouters<br />
5. Veranderingen in oxidatief spiermetabolisme bij COPD in relatie tot (intermitterende) hypoxemie en de<br />
mate van alveolair structuurverlies.<br />
Onderzoeker : H. Gosker<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters en G.J. van der Vusse<br />
6. Gerandomiseerde klinische trial naar de effecten van voedings<strong>the</strong>rapie bij COPD-patiënten opgenomen<br />
voor een acute exacerbatie a) tijdens ziekenhuisopname en b) in de herstelperiode thuis direct na<br />
opname.<br />
Onderzoeker : M. Vermeeren<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
7. Verstoorde maaglediging bij patiënten met COPD<br />
Onderzoeker : M. Vermeeren<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
16
8. Effecten van een meervoudig onverzadigde vetzuurmodule op de systemische inflammatoire status en het<br />
exacerbatiepr<strong>of</strong>iel en secundair op de uitkomst van longrevalidatie bij patiënten met COPD.<br />
Onderzoeker : R. Broekhuizen<br />
Projectleider : A. Schols<br />
Begeleidingscie : E. Creutzberg<br />
Promotor : E. Wouters<br />
9. A multi-centre, double-blind, parallel group study <strong>of</strong> <strong>the</strong> efficacy <strong>of</strong> <strong>the</strong> salmeterol/fluticasone combination,<br />
product (Seretide) in comparison with salmeterol alone in patients with Chronic Obstructive Pulmonary<br />
Disease (COSMIC-study).<br />
Onderzoeker : E. Creutzberg<br />
Projectleider : E. Wouters<br />
10. Onderzoek naar de rol van hyaluronzuurfragmenten in het voortduren van het chronisch<br />
ontstekingsproces in patiënten met COPD.<br />
Onderzoeker : M. Dentener<br />
Projectleider : E. Wouters<br />
11. De rol van het aminozuur glutamaat in het verstoorde (skeletspier) metabolisme en functionele capaciteit<br />
in COPD patiënten met emfyseem.<br />
Onderzoeker : E. Rutten<br />
Projectleider : M. Engelen en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
12. Poly (ADP-ribose) polymerase (PARP) activation during exercise included oxidative stress in patients with<br />
chronic obstructive pulmonary disease: its effects on NAD-status, cellular metabolism and skeletal muscle<br />
weakness.<br />
Onderzoeker : E. Mercken<br />
Projectleider : G. Hageman en A. Schols<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters en A. Schols<br />
13. Beoordeling van N en O2 gerelateerde inflammatoir respons bij COPD.<br />
Onderzoeker : N. Reynaert<br />
Projectleider : Y. Janssen<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
15. Onderzoek naar de rol van netur<strong>of</strong>ielen en luchtwegepi<strong>the</strong>el in de pathologische veranderingen en<br />
crhoniciteit van ontsteking in de long bij COPD<br />
Onderzoeker : A. Haegens<br />
Projectleider : J. Vernooy<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
17
5.2 Onderzoeksinstituut CAPHRI<br />
1. COPD on primary care treatment (CO-OPT) project: a double-blind, placebo controlled trial assessing<br />
<strong>the</strong> efficacy and cost-effectiveness <strong>of</strong> inhaled fluticason versus oral N-acetylcysteine in <strong>the</strong> treatment <strong>of</strong><br />
patients with COPD in general practice.<br />
Onderzoeker : N. Chavannes<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters en O. van Schayck<br />
2. A primary care based smoking cessation intervention in COPD patients.<br />
Onderzoeker : E. Wagena<br />
Projectleider en promotor : E. Wouters en O. van Schayck<br />
3. Preventie van astma bij kinderen (PREVASK).<br />
Onderzoeker : H. Schonberger<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
4. Asthma reduction with inhaled corticosteroids in children with a high risk for <strong>the</strong> development <strong>of</strong> asthma<br />
(At RISK)<br />
Onderzoeker : A. Nijholt<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling<br />
5. Omgevingsfactoren en genetische predispositie bij astma (OMEGA)<br />
Onderzoeker : T. Maas<br />
Begeleidingscie en promotor : G.J. Wesseling<br />
6. Regionaal disease management model voor astma en COPD.<br />
Onderzoeker : L. van Son<br />
Begeleidingscie : J. Muris, E. Wouters, O. van Schayck, C. Spreeuwenberg, GJ. Wesseling<br />
7. Ontwikkeling en evaluatie van een voorlichtingsinterventie gericht op optimalisatie van het opvolgen van<br />
adviezen ter preventie van astma in kinderen met allergische familiaire belasting (FOCUS).<br />
Onderzoeker : A. Manders<br />
Projectgoeplid : E. Wouters<br />
8. Terugbrengen van de dosis inhalatie corticosteroïden bij allergische astmapatiënten na reductie van<br />
allergenen<br />
Onderzoeker : M. de Vries, L. van den Bemt<br />
Begeleidingscie : G.J. Wesseling (tevens co-promotor van L. van den Bemt)<br />
9. Informatie en communicatie technologie ondersteund zelfmanagement bij Asthma bronchiale<br />
Onderzoeker : D. Willems<br />
Begeleidingscie en promotor : E. Wouters<br />
18
5.3 Onderzoeksinstituut GROW<br />
1. Ontwikkeling van een meetmethode voor longfunctie bij jonge kinderen<br />
Onderzoeker : D. Walraven<br />
Projectleider : C. van der Grinten<br />
Begeleidingscie en promotor : S. Luijendijk<br />
2. Zuurst<strong>of</strong>isotoopverhoudingen en de zuurst<strong>of</strong>voorziening van actief weefsel tijdens lichamelijke inspanning<br />
bij patiënten met chronisch obstructief longlijden<br />
Onderzoeker : S. Marbus<br />
Projectleider : C. van der Grinten en S. Luijendijk<br />
19
6. Publicaties<br />
6.1 Dissertaties<br />
1. Vermeeren M.<br />
Dietary management in COPD.<br />
Universiteit Maastricht, 11 november 2004<br />
Promotores: Wouters EFM, Schols AMWJ<br />
Lid beoordelingscommisie: Wesseling GJ<br />
2. Rothkranz-Kos S.<br />
Biochemical parameters in monitoring severity <strong>of</strong> sarcoidosis.<br />
Universiteit Maastricht, 3 maart 2004<br />
Lid beoordelingscommissie en promotiecommissie: Wouters EFM<br />
Co-promotor: Drent M<br />
6.2 Bijdrage aan dissertaties<br />
1. Koek G.<br />
Bile reflux in GERD: Pathophysiological mechanism, Clinical relevance and <strong>the</strong>rapeutic implications.<br />
Rijksuniversiteit Maastricht, 6 februari 2004<br />
Lid beoordelingscommissie: Wesseling GJ<br />
2. Van der Valk PDLPM<br />
Medical and behavioural interventions in COPD, <strong>the</strong> COPE study.<br />
Universiteit Nijmegen, 19 februari 2004<br />
Lid beoordelingscommissie en promotiecommissie: Wouters EFM<br />
3. Schönberger HJAM.<br />
Towards prevention <strong>of</strong> asthma in children: <strong>the</strong> PREVASC study.<br />
Universiteit Maastricht, 19 maart 2004<br />
Voorzitter beoordelingscommissie: Wouters EFM<br />
Lid beoordelingscommissie: Wesseling GJ<br />
4. Curfs DMJ<br />
The role <strong>of</strong> polycyclic aromatic hydrocarbons in a<strong>the</strong>rosclerosis: implications for chemical a<strong>the</strong>rogenesis.<br />
Universiteit Maastricht, 18 juni 2004<br />
Lid beoordelingscommissie en promotiecommissie: Wouters EFM<br />
5. Rutgers B<br />
Myeloperoxidase in immune mediated vascular disorders.<br />
Universiteit Maastricht, 1 oktober 2004<br />
Lid beoordelingscommissie: Wouters EFM<br />
6. Slinde F<br />
Body composition and energy expenditure in patients with chronic obstructive pulmonary disease.<br />
Go<strong>the</strong>nburg University, 1 oktober 2004<br />
Lid beoordelingscommissie: Schols AMWJ<br />
7. Gilde A<br />
Transcriptional control <strong>of</strong> cardiac fatty acid metabolism by PPARs<br />
Universiteit Maastricht, 1 oktober 2004<br />
Lid beoordelingscommissie: Schols AMWJ<br />
20
6.3 Wi-1 internationaal tijdschrift vermeld in science citation index<br />
1. Blaauw de I, Schols A, Koerts-de Lang E, Wouters E, Deutz N: De novo glutamine syn<strong>the</strong>sis induced by<br />
corticosteroids in vivo in rats is secondary to weight loss. Clin Nutr 2004; 23: 1035-1042.<br />
2. Brug J, Schols A, Mesters I: Dietary change, nutrition education and chronic obstructive pulmonary<br />
disease. Patient Educ Couns 2004; 52: 249-257.<br />
3. Celli B, MacNee W, Wouters E, et al: Standards for <strong>the</strong> diagnosis and treatment <strong>of</strong> patients with COPD:<br />
a summary <strong>of</strong> <strong>the</strong> ATS-ERS position paper. Eur Respir J 2004; 23: 932-946.<br />
4. Ckless K, Reynaert NL, Taatjes DJ, Lounsbury KM, van der Vliet A, Janssen Heininger Y: In situ detection<br />
and visualization <strong>of</strong> S-nitrosylated proteins following chemical derivatization: identification <strong>of</strong> Ran GTPase<br />
as a target for S-nitrosylation. Nitric Oxide 2004; 11(3): 216-27.<br />
5. Dam van KG, Grinten van der CP, Luijendijk SC: The influence <strong>of</strong> training on oxygen isotope fractionation<br />
in healthy subjects. Respir Physiol neurobiol 2004; 141: 73-84.<br />
6. Dompeling E, Jobsis Q, Vandevijver N, Wesseling G, Hendriks H: Chronic bronchiolitis in a 5-yr old child<br />
after exposure to sulphur mustard gas. Eur Respir J 2004; 23: 343-346.<br />
7. Engelen MPKJ, Orozco-Levi M, Deutz NEP, Barreiro E, Hernandez N, Wouters EFM, Gea J.: Glutathione<br />
and glutamate levels in <strong>the</strong> diaphragm <strong>of</strong> patients with chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J<br />
2004; 23: 545-551.<br />
8. ESPEN Working group, including Schols AM. Bioelectrical impedance analysis - part I: review <strong>of</strong> principles<br />
and methods. Clin Nutr 2004; 23: 1226-1243.<br />
9. ESPEN Working group, including Schols AM. Bioelectrical impedance analysis—part II: utilization in clinical<br />
practice. Clin Nutr 2004:23: 1430-1453.<br />
10. Franssen F, Broekhuizen R, Janssen P, Wouters E, Schols A: Effects <strong>of</strong> whole-body exercise training on<br />
body composition and functional capacity in normal-weight patients with COPD. Chest 2004;<br />
125: 2021-2028.<br />
11. Gosker HR, Pennings HJP, Schols AMWJ.: ACE Gene Polymorphism in COPD. Am J Respir Crit Care<br />
Med 2004; 170(50): 572 (letter to <strong>the</strong> editor).<br />
12. Hoitsma E, Faber C, Drent M, Sharma O: Neurosarcoidosis: a clinical dilemma. Lancet Neurol 2004;<br />
3: 397-407.<br />
13. Langen RC, Van der Velden JLJ, Schols AMWJ, Kelders MC, Wouters EFM, Janssen-Heininger YM: Tumor<br />
necrosis factor-alpha inhibits myogenic differentiation through MyoD protein destabilization. FASEB J<br />
2004; 18: 227-237.<br />
14. Linssen KC, Jacobs JA, Poletti VE, Mook van W, Cornelissen E, Drent M: Reactive type Ii pneumocytes in<br />
bronchoalveolar lavage fluid. Acta Cytol 2004; 48: 497-504.<br />
15. Poletti V, Costabel U, Casoni gk, Bigliazzie C, Drent M, Olivieri D: Rare infiltrative lung diseases: a chal<br />
lenge for clinicians. Respiration 2004; 71: 431-443.<br />
16. Reynaert NL, Ckless K, Korn SH, et al.: Nitric oxide represses inhibitory kappaB kinase through<br />
S-nitrosylation. Proc Natl Acad Sci U S A 2004; 101(24): 8945-50.<br />
17. Rijke de J, Schouten L, ten Velde G, et al.: Influence <strong>of</strong> age, comorbidity and performance status on <strong>the</strong><br />
choice <strong>of</strong> treatment for patients with non-small cell lung cancer; results <strong>of</strong> a population-based study. Lung<br />
Cancer 2004; 46: 233-245.<br />
21
18. Rosias PP, Dompeling E, Dentener MA, et al.: Childhood asthma: exhaled markers <strong>of</strong> airway inflammation,<br />
asthma controle score, and lung function tests. Pediatr Pulmonol 2004; 38: 107-114.<br />
19. Schooten van FJ, Boots AW, Knaapen A, et al.: Myeloperoxidase (MPO) -463G - a reduces MPO activity<br />
and DNA adduct levels in bronchoalveolar lavages <strong>of</strong> smokers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2004;<br />
13: 828-833.<br />
20. Seute T, P. L, Velde ten GP, Twijnstra A: Neurologic disorders in 432 consecutive patients with small cell<br />
lung carcinoma. Cancer 2004; 100: 801-6.<br />
21. Vanderveken OM, Boudewyns AN, Braem MJ, Verbraecken J.A., et al.: Pilot study <strong>of</strong> a novel mandibular<br />
advancement device for <strong>the</strong> control <strong>of</strong> snoring. Acta Otolaryngol 2004; 124: 628-633.<br />
22. Verbraecken J, Hoitsma E, Grinten van der C, Cobben N, Wouters E, Drent M: Sleep disturbances<br />
associated with periodic leg movements in chronic sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2004;<br />
21: 137-146.<br />
23. Verbraecken J, Hoitsma E, van der Grinten CP, Cobben NA, Wouters EF, Drent M: Sleep disturbances<br />
associated with periodic leg movements in chronic sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2004;<br />
21(2): 137-46.<br />
24. Vermeeren MAP, Wouters EFM, Geraerts-Keeris AJW, Schols AMWJ: Nutritional support in patients with<br />
chronic obstructive pulmonary disease during hospitalization for an acute exacerbation; a randomized<br />
controlled feasibility trial. Clin Nutr 2004; 23: 1184-1192.<br />
25. Vernooy J, Lindeman J, Jacobs J, Hanemaaijer R, Wouters E: Increased activity <strong>of</strong> matrix<br />
metalloproteinase-8 and matrix metalloproteinase-9 in induced sputum from patients with COPD. Chest<br />
2004; 126: 1802-1810.<br />
26. Vries de J, Drent M: Relationship between perceived stress and sarcoidosis in a Dutch patient population.<br />
Sarcoidosis vasculitis and diffuse lung diseases 2004; 21: 57-63.<br />
27. Vries de J, Rothkranz-Kos S, Dieijen van-Visser M, Drent M: The relationship between fatigue and clinical<br />
parameters in pulmonary sarcoidosis. Sarcoidosis vasculitis and diffuse lung diseases 2004; 21: 127-136.<br />
28. Wagena EJ, Kant I, Huibers MJH, et al.: Psychological distress and depressed mood in employees with<br />
asthma, chronic bronchitis or emphysema: a population-based observational study on prevalence and <strong>the</strong><br />
relationship with smoking cigarettes. Eur J Epidemiol 2004; 19: 147-153.<br />
29. Wagena EJ, Kant I, Amelsvoort LG, Wouters EFM, Schayck van CP, Swaen GMH: Risk <strong>of</strong> depression and<br />
anxiety in employees with chronic bronchitis: <strong>the</strong> modifying effect <strong>of</strong> cigarette smoking. Psychosom Med<br />
2004; 66: 729-734.<br />
30. Wouters EFM: Management <strong>of</strong> severe COPD. Lancet 2004; 364: 883-895.<br />
Totaalscore volgens impact-factor: 97.025<br />
22
6.4 Wi-2 Internationaal tijdschrift, niet vermeld in science citation index<br />
1. Hoitsma E, Reulen JPH, Baets de M, Drent M, Spaans F, Faber CG: Small fiber neuropathy: a common and<br />
important clinical disorder. J Neurol Sciences 2004; 227: 119-130.<br />
2. Vries de J, Michielsen H, Heck van GL, Drent M: Measuring fatigue in sarcoidosis: <strong>the</strong> Fatique Assessment<br />
Scale (FAS). Br J Health Psychol 2004; 9: 279-91.<br />
6.5 Vakpublicaties, nationaal en internationaal<br />
1. Creutzberg EC, Vanderhoven IML, Wouters EFM: Nutrition and metabolism evaluation. The buyers' guide<br />
to respiratory care products 2004., 2002; 47-52.<br />
2. Jansen TLTA, Drent M: Een rol voor biologicals? Bij sarcoidose en de ziekte van Behcet. TNF journal, vol<br />
2 e jaargang, 2004; 1-7.<br />
3. Kessels B, Wesseling GJ: Waarom wordt bij patienten met astma en COPD de voorkeur gegeven aan<br />
poederinhalatoren? Huisartsenvademecum 2004; 22(12): 2-4.<br />
4. Verbraecken J, Hoitsma E, Van der Grinten C, Cobben N, Wouters E, Drent M: Restless legs en PLMD:<br />
missing link tussen sarcoidose en vermoeidheid? Neuron, vol 9, 2004; 249-255.<br />
5. Verbraecken J, Hoitsma E, Van der Grinten C, Cobben N, Wouters E, Drent M: Sarcoidose en<br />
niet-restauratieve slaap: een onderschat probleem. Rheumato, vol 2, 2004; 139-143.<br />
6. Verbraecken J, Hoitsma E, Van der Grinten C, Cobben N, Wouters E, Drent M: Sarcoidose,<br />
vermoeidheid en verstoorde slaap: nieuwe inzichten. Bloedvaten-Hart-Longen (BHL), vol 9, 2004; 254-258.<br />
7. Vernooy J, Wouters EFM: Systemic inflammation in COPD. Available at: http://www.chestnet.org PCCU;<br />
volume 18 - Lesson 11 ed, vol 2004: ACCP, 2004.<br />
8. Wesseling GJ: Onvergetelijk. Medisch Contact 2004; 59: 1021.<br />
9. Wesseling GJ: COPD: niet alleen een irreversibele longfunctiestoornis. DIMS 2004; 44: 13-15.<br />
10. Wesseling GJ: COPD, verslag ATS. Caravisie 2004; 17: 12-13.<br />
11. Wesseling GJ: COPD en voeding. Caravisie 2004; 17: 9-10.<br />
12. Wesseling GJ: Astmacontrole: waar ligt de lat? Pulmoscript 2004; 15(4): 34-36.<br />
13. Wesseling GJ: Oprichting stichting ketenkwaliteit COPD. Pulmoscript 2004; 15(4): 40-41.<br />
14. Wesseling GJ, Roldaan AC: Astma bronchiale: belang van perifere inflammatie. Caravisie 2004; 17: 7-9.<br />
15. Wouters E: COPD: diagnostiek en behandeling (update). www.farmaco<strong>the</strong>rapie.org, vol 5:<br />
Farmaco<strong>the</strong>rapie on line, 2004; 1-17.<br />
16. Wouters E: Pulmonary Rehabilitation. Brea<strong>the</strong> (ERS), 2004; 48-56.<br />
17. Wouters E: Position paper Longrevalidatie. Vereniging Astmacentra Nederland 2004(Februari): 1-24.<br />
18. Wouters E: COPD is meer dan een aandoening aan de longen. Over COPD gesproken; deskundige visies<br />
2004(6).<br />
19. Wouters EFM: Vroegdetectie en monitoring belangrijk bij aanpak COPD. MedNet, 2004; P24.<br />
23
6.6 Abstracts/annotaties<br />
1. Broekhuizen R, Wouters EFM, Creutzberg EC, Akkermans MA, Schols A: High sensitivity CRP<br />
discriminates in COPD for altered metabolic response at rest and during exercise. Clinical Nutrition 2004;<br />
23(4): 774.<br />
2. Broekhuizen R, Grimble RF, Wouters EFM, Creutzberg EC, Schols AMWJ: Interaction between body<br />
composition, systemic inflammatory pr<strong>of</strong>ile and inflammatory gene polymorphism in COPD. Clinical<br />
Nutrition 2004; 23(4): 836.<br />
3. Broekhuizen R, Gosker HR, Franssen FME, Ward KA, Wouters EFM: The effect <strong>of</strong> pulmonary<br />
rehabilitation on peripheral muscle metabolic pr<strong>of</strong>ile and fibre atrophy. European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
2004; 24(48): 255s.<br />
4. Broekhuizen R, Wouters EFM, Creutzberg EC, Akkermans MA, Schols AMWJ: High sensitivity CRP<br />
discriminates in COPD for altered metabolic response at rest and during exercise. European <strong>Respiratory</strong><br />
Journal 2004; 24(48): 214s.<br />
5. Broekhuizen R, Creutzberg EC, Weling CAPM, Wouters EFM, Schols AMWJ: Weight and fat-free mass<br />
response <strong>of</strong> cachectic COPD patients during pulmonary rehabilitation is not enhanced by<br />
anti-inflammatory modulation. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004; 169(7): A891.<br />
6. Broekhuizen R, Wouters EFM, Weling CAPM, Akkermans MA, Creutzberg EC, Schols AMWJ:<br />
Poly-unsaturated fatty acids modulation enhances <strong>the</strong> response to pulmonary rehabilitation in patients<br />
with COPD: a randomized placebo controlled clinical trial. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004;<br />
169(7): A893.<br />
7. Diederen PPM, Brakert BAG, Grinten van der CPM: The influence <strong>of</strong> 4 types <strong>of</strong> in-line filters on<br />
pulmonary function tests. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(Suppl. 48): 183S.<br />
8. Engelen MPKJ, Rutten EPA, Castro de CLN, Wouters EFM, Deutz NEP, Schols AMWJ: Enhanced nonsplanchnic<br />
protein breakdown reduction after feeding in patients with chronic obstructive pulmonary<br />
disease (COPD). Clinical Nutrition 2004; 23(4): 816.<br />
9. Engelen MPKJ, Rutten EPA, Wouters EFM, Schols AMWJ, Deutz NEP: Effect <strong>of</strong> feeding and exercise on<br />
splanchnic extration <strong>of</strong> phenylalanine in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD).<br />
Clinical Nutrition 2004; 23(4): 816.<br />
10. Frambach K, Son van L, Steuten L, Wesseling G: Eur Respir J. 24 2004: S3193.<br />
11. Gosker HR, Broekhuizen R, Schrauwen N, et al.: Exercise training restores peripheral muscular<br />
uncoupling protein 3 levels in COPD. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004; 169(7): A901.<br />
12. Grinten van der C, Marbus SD, Luijendijk SCM: Oxygen isotope fractionation in COPD. European<br />
<strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(Suppl. 48): 328S.<br />
13. Langen RCJ, Schols AMWJ, Velden van der JL, Kelders MCJM, Wouters EFM, Janssen-Heininger YMW:<br />
Evidence <strong>of</strong> skeletal muscle atrophy in SP-C/TNF alpha Mice. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004;<br />
169(7): A244.<br />
14. Maltais F, O'Donnel DE, Schols AMWJ, et al.: Effects <strong>of</strong> TH9507, a growth hormone releasing factor<br />
(GRF) analog, on functional performance in patients with COPD. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004;<br />
24(48): 245s.<br />
15. Mercken EM, Hageman GJ, Schols AMWJ, Akkermans MA, Bast A, Wouters EFM: Exercise-induced<br />
oxidative stress in COPD before and after rehabilitation. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(48): 255s.<br />
24
16. Reynaerts NL, Ckless K, Vliet van der A, Wouters EFM: Inactivation and gluthatiolation <strong>of</strong> inhibitory kappa<br />
B kinase by H2O2. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004; 169(7): A425.<br />
17. Rutten EPA, Engelen MPKJ, Wouters EFM, Deutz NEP, Schols AMWJ: Reduced my<strong>of</strong>ibrillar protein break<br />
down in stable patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). European <strong>Respiratory</strong><br />
Journal 2004; 24(48): 459s.<br />
18. Schols AMWJ, Maltais F, O'Donnel DE, et al.: Anabolic effects and safety assessments <strong>of</strong> TH9507, a<br />
growth hormone releasing factor (GRF) analog, in patientes with COPD-associated wasting. European<br />
<strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(48): 292s.<br />
19. Schols AMWJ, Wouters EFM: Body composition and mortality in COPD. European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
2004; 24(48): 256s.<br />
20. Son van L, Sales T, Steuten L, et al.: Disease management for asthma and COPD, <strong>the</strong> respiratory nurse as<br />
<strong>the</strong> corner-stone. Eur Respir J 2004; 24: S3198.<br />
21. Steuten L, Bert L, Son van L, Wesseling G, Wouters EFM, Spreeuwenberg C: Disease management for<br />
asthma and COPD. Eur Respir J 2004; 24: S2814.<br />
22. Velden van der JL, Langen RCJ, Kelders MCJM, Janssen-Heininger YMW, Wouters EFM, Schols AMWJ:<br />
Inactivation <strong>of</strong> glycogen synthase kinase 3B stimulates myogenic differentiation similar to insulin like<br />
growth factor-I. <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong> 2004; 169(7): A244.<br />
23. Verbraecken JA, Vries de J, Cobben NAM, et al.: Obstructive sleep apnea (OSA) and periodic leg<br />
movemtns (PLM) related to fatique in sarcoidosis. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(Suppl. 48): 488S.<br />
24. Vermeeren MAP, Nieuwenhoven van MA, Brummer RJ, Menheere PP, Schols AMWJ, Wouters EFM:<br />
Gastric emptying after different solid meals in patients with COPD. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004;<br />
24(48): 292s.<br />
25. Willems DCM, Joore MA, Hendriks HJE, Duurling van RAJ, Wesseling G, Wouters EFM: The feasibility <strong>of</strong><br />
ICT supporting self management program in asthma. European <strong>Respiratory</strong> Journal 2004; 24(48): 256s.<br />
26. Wouters EFM, Postma DS, Fokkens B, Hop WCJ, Creutzberg EC: One year withdrawal <strong>of</strong> Fluticasone<br />
after three month treatment with combined Fluticasone/Salmeterol in COPD. <strong>Respiratory</strong> and Critical<br />
Care <strong>Medicine</strong> 2004; 169(7): A519.<br />
6.7 Boekbijdrage<br />
1. Broekhuizen R, Creutzberg E, Schols A: Metabolism/nutrition in acute exacerbations <strong>of</strong> COPD, Vol. 183.<br />
New York: Marcel Dekker Inc., 2004. (Siafakas N, Anthonisen N, Georgopoulos D, eds. Lung Biology in<br />
health and disease).<br />
2. Pal TM, Sorgdrager B, Wouters EFM, Gerth van Wijk RG, De Monchy JGR: Luchtweg- en<br />
longaandoeningen door het beroep. Boek Beroepsziekten in de praktijk 2004; Handboek BGZ.<br />
3. Schols A, Wouters E: Pulmonary rehabilitation. In: Hansel T, Barnes P, eds. Recent advances in <strong>the</strong> patho<br />
physiology <strong>of</strong> COPD. Basel-Boston-Berlin: Birkhauser, 2004; 167-187.<br />
4. Wesseling GJ: Extra-pulmonale pathologie. In: Dekhuijzen P, ed. COPD chronisch obstructief longlijden:<br />
Van Zuiden communications bv, 2004; 37-44.<br />
5. Wesseling GJ: Waarom is goede instructie over behandeling bij astma zo belangrijk. Astmavademecum:<br />
Bohn Stafleu van Loghum, 2004; 24-28.<br />
25
6. Wesseling GJ: Hoe doorslaggevend is ISA bij de keuze van een betablokker bij mensen met astma die toch<br />
een betablokker nodig hebben? Astmavademecum: Bohn Stafleu van Loghum, 2004; 49-54.<br />
7. Wesseling GJ, Vaessen MHJ: Het onderzoek van de thorax. Pulmonaal formularium: Bohn Stafleu van<br />
Loghum, 2004; 23-37.<br />
8. Wouters E: Voeding bij COPD. In: Dekhuijzen P, ed. COPD, vol Boek 2 - ho<strong>of</strong>dstuk 22. Alphen aan den<br />
Rijn: Van Zuiden Communications, 2004; 181-190.<br />
9. Wouters E, Dentener M, Vernooy J, Pouw E, Engelen M, Creutzberg E: Acute exacerbations <strong>of</strong> Chronic<br />
Obstructive Pulmonary Disease: a systemic disease?, Vol. 183. New York: Marcel Dekker Inc., 2004.<br />
(Siafakas N, Anthonisen N, Georgopoulos D, eds. Boek Lung Biology in health and disease:<br />
Acute exacerbations <strong>of</strong> chronic obstructive pulmonary disease.).<br />
10. Wouters E, Moller G: Pathogenese. In: Dekhuijzen P, ed. COPD, vol Boek 1 - ho<strong>of</strong>dstuk 2. Alphen aan<br />
den Rijn: Van zuiden communications, 2004; 9-13.<br />
11. Wouters E, Schols A, Vermeeren M: Dietary management in COPD. In: Garrod R, ed. Pulmonary<br />
rehabilitation: an interdisciplinary approach. London: Whurr Publishers Ltd., 2004; 154-172.<br />
6.8 Reviewer<br />
E. Wouters<br />
Thorax<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
Proceedings <strong>of</strong> <strong>the</strong> ATS<br />
Clinical Rehabilitation<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Primary Care <strong>Respiratory</strong> Journal (GPIAG)<br />
Clinical Nutrition<br />
<strong>Respiratory</strong> Research<br />
M. Drent<br />
Abstracts Sessie ‘Pathobiological and clinical investigations in interstitial lung diseases.’ ERS Glasgow, Schotland.<br />
4-8 september 2004.<br />
American Journal <strong>of</strong> <strong>Respiratory</strong> and Critical Care <strong>Medicine</strong><br />
BMC Pulmonary <strong>Medicine</strong><br />
European Journal Internal <strong>Medicine</strong><br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
Respiration<br />
<strong>Respiratory</strong> <strong>Medicine</strong><br />
<strong>Respiratory</strong> Research<br />
Sarcoidosis Vasculitis and Diffuse Lung Diseases<br />
G. van der Grinten<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
A. Schols<br />
European <strong>Respiratory</strong> Jounal (1-1-2003->) (associate editor)<br />
G. ten Velde<br />
Longartsenvademecum<br />
26
G. Wesseling<br />
European <strong>Respiratory</strong> Journal<br />
International Journal <strong>of</strong> Sports <strong>Medicine</strong><br />
Journal <strong>of</strong> Cystic Fibrosis<br />
Ne<strong>the</strong>rlands Journal <strong>of</strong> <strong>Medicine</strong><br />
European Journal <strong>of</strong> Internal <strong>Medicine</strong><br />
Subsidieaanvragen en voortgangsrapportages projecten Astma Fonds<br />
Subsidieaanvragen ZON MW<br />
6.9 Samenvatting<br />
Dissertatie Wi-1 Wi-2 Vakpublicatie Abstract Boekbijdrage<br />
1996 4 22 2 6 46 4<br />
1997 2 38 4 4 36 2<br />
1998 2 42 5 0 19 6<br />
1999 4 28 7 16 40 17<br />
2000 3 33 7 19 31 11<br />
2001 - 22 2 11 32 5<br />
2002 2 29 9 21 29 17<br />
2003 3 31 9 11 29 4<br />
2004 2 30 3 20 26 11<br />
27
7. Voordrachten<br />
E. Wouters<br />
Internationaal<br />
Workshop Minimal Clinically Important Differences.<br />
Miami, 11-13 januari 2004<br />
Nutritional and metabolic intervention in <strong>the</strong> management <strong>of</strong> AECOPD.<br />
Wouters EFM.<br />
International meeting COPD.<br />
Leuven, 11-13 maart 2004.<br />
Anti-cytokines.<br />
Wouters EFM.<br />
COPD: <strong>the</strong> important question III. Therapeutic interventions now and in <strong>the</strong> future.<br />
Marbella, 1-3 april 2004.<br />
Chronic systemic inflammation in COPD.<br />
Wouters EFM.<br />
COPD symposium.<br />
Lund, 15-16 april 2004.<br />
Anabolic agents.<br />
Wouters EFM.<br />
COPD4 (International multidisciplinary meeting on COPD).<br />
Birmingham, 9-11 juni 2004.<br />
Treatment <strong>of</strong> extrapulmonary complications.<br />
Wouters EFM.<br />
COPD4 (International multidisciplinary meeting on COPD).<br />
Birmingham, 9-11 juni 2004.<br />
Leptins.<br />
Wouters EFM.<br />
COPD4 (International multidisciplinary meeting on COPD).<br />
Birmingham, 9-11 juni 2004.<br />
Consequences <strong>of</strong> AECOPD.<br />
Wouters EFM<br />
GSK COPD Global Expert Panel Meeting<br />
Verona, 2-3 juli 2004<br />
Body mass and skeletal muscles in COPD.<br />
Wouters EFM<br />
Workshop on COPD as a systemic disease<br />
Modena, 5 juli 2004<br />
Rehabilitation and respiratory muscle dysfunction.<br />
Wouters EFM<br />
Postgraduate course “Management <strong>of</strong> end-stage patients with COPD”<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS) congres<br />
Glasgow, 4-8 september 2004<br />
28
Definition and rationale for pulmonary rehabilitation.<br />
Wouters EFM<br />
Symposium "ERS-ATS Statement on pulmonary rehabilitation” tijdens ERS congres<br />
Glasgow, 4-8 september 2004<br />
The systemic component <strong>of</strong> COPD.<br />
Wouters EFM<br />
13th Annual meeting Airway Club<br />
Sendai, 10-11 september 2004<br />
COPD as a systemic disease.<br />
Wouters EFM<br />
COPD forum for specialists in Copenhagen 2004<br />
Kopenhagen, 25 september 2004<br />
COPD: a multicomponent disease.<br />
Wouters EFM<br />
Symposium “COPD – new evidence for more life today and tomorrow”<br />
Madrid, 4 december 2004<br />
Nationaal<br />
Plaatsbepaling van het ziektebeeld.<br />
Wouters EFM<br />
MINT cursus voor paramedici.<br />
Vaals, 9 februari 2004<br />
De zin/onzin van spirometrie bij patiënten met ernstig COPD.<br />
Wouters EFM<br />
Congres azG “Luchtwegen naar de toekomst”<br />
Groningen, 18 maart 2004<br />
Path<strong>of</strong>ysiologische stoornissen bij COPD.<br />
Wouters EFM<br />
Symposium Longrevalidatie bij COPD.<br />
Maastricht, 5 juni 2004<br />
Openingswoord<br />
Wouters EFM<br />
Symposium ter ere van opening RespiCare afdeling Longziekten.<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
COPD<br />
Wouters EFM<br />
ERS Review 2004<br />
Utrecht, 15 September 2004<br />
Integrated care.<br />
Wouters EFM<br />
Symposium “Grenzen verleggen. Niet-medicamenteuze behandeling van COPD patiënten”.<br />
Breda, 5 november 2004<br />
New concepts <strong>of</strong> care for chronically ill: cooperate to cross borders.<br />
Wouters EFM<br />
Symposium “Cooperate to cross borders”<br />
Maastricht, 16 november 2004<br />
29
COPD als systeemziekte.<br />
Wouters EFM<br />
Bronkhorst Colloquium 2004-2005 “COPD”<br />
Veldhoven, 27 november 2004<br />
COPD: modus operandi van een massa-moordenaar.<br />
Wouters EFM<br />
Astma Fonds Jaarsymposium 2004. Thema: COPD: etiologie en zorg.<br />
Amersfoort, 2 december 2004<br />
K. Boomars<br />
Nationaal<br />
Regionale refereeravond longziekten<br />
PAH: Path<strong>of</strong>ysiologie Pulmonale Arteriële Hypertensie, nieuwe ‘pathways’<br />
Thorn, 7 januari 2004<br />
Pulmonale Hypertensie bij ILD<br />
Landelijke werkgroep pulmonale hypertensie<br />
Utrecht, 19 mei 2004<br />
Symposium Pulmonale Arteriële Hypertensie<br />
Workshop PAH en auto-immuunziekten<br />
Ameland, 25 juni 2004<br />
N. Cobben<br />
Nationaal<br />
Symposium AZ Groningen<br />
‘Luchtwegen naar de Toekomst: de <strong>the</strong>rapeutische (on)mogelijkheden binnen de longziekten’<br />
Workshop: ‘Non-invasieve beademing’<br />
Groningen, 18 maart 2004<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening van de Respicare te Maastricht<br />
‘Algemene principes en indicaties voor non-invasieve ademhalingsondersteuning bij acute respiratoire<br />
insufficiëntie’<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening van de Respicare te Maastricht<br />
Workshop Ínstelling van non-invasieve beademingsapparatuur’<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Regionale refereeravond arts-assistenten en Revalidatie-artsen Limburg<br />
‘Indicaties en organisatie thuisbeademing in Nederland’<br />
Maastricht, 7 oktober 2004<br />
30
M. Drent<br />
Internationaal<br />
ATS, 2004 100th International Conference Orlando Florida, USA.<br />
‘Fatigue and functional impairment in sarcoidosis.’ (invited speaker)<br />
Chairing: T.E. King, Jr. and M.M. Freemer.<br />
Orlanda, Flordia, USA 26 mei 2004<br />
Bronchoalveolar lavage (BAL) symposium: BAL in interstitial lung disease.<br />
‘BAL in granulomatous lung disease.’ (invited speaker)<br />
Barcelona, Spain, 21-06-2004<br />
Satellite symposium: Modulating <strong>the</strong> immune response in interstitial lung disease. ‘Immune response in sarcoidosis<br />
as assessed by BAL.’ (invited speaker)<br />
Barcelona, Spain, 22-06-2004<br />
‘Sarcoidosis: clinical presentation, immunological mechanisms, <strong>the</strong>rapeutic approaches and an option for r<strong>of</strong>lumilast?‘<br />
(invited speaker)<br />
Konstanz. Germany, 13-10-2004<br />
‘Clinical and laboratory parameters to categorise Sarcoidosis.‘ (invited speaker)<br />
Freiburg. Germany, 13-11-2004<br />
C. van der Grinten<br />
Nationaal<br />
Longfunctie bij COPD<br />
Heerlen, 25 mei 2004<br />
14e Kadertraining NVLA: het slaaplab<br />
‘De techniek/bekabeling’<br />
Kerkrade, 10-11 juni 2004<br />
Workshop Interpretatie Polysomnografie<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening van de respiratoire medium care afdeling Longziekten<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Vergadering commissie longfunctie NVALT<br />
‘Isotoop fractionering en zuurst<strong>of</strong>transport’<br />
Amsterdam, 6 oktober 2004<br />
M. Hochstenbag<br />
Nationaal<br />
Symposium ‘Highlights ASCO 2004’<br />
‘Nieuwe ontwikkelingen binnen de pulmonale oncologie’<br />
Elsloo, 29 juni 2004<br />
Ledenvergadering NVALT<br />
‘Chemo<strong>the</strong>rapie met angiogenese remmer (NVALT4 studie)’<br />
’s-Hertogenbosch, 15 oktober 2004<br />
31
Programma-opzet huisartsennascholing ‘Mark Two Winterforum’<br />
‘Pulmonologie in de huisartsenpraktijk’<br />
Kerkrade, 11 december 2004<br />
A. Schols<br />
Internationaal<br />
Inleider werkgroep: Bio-impedantie<br />
Bronckhorst Colloquium Klinische Fysiologie<br />
Blankeberge, 6-7 februari 2004<br />
ERS Task Force Meeting: Clinical exercise testing: evidence-based guidelines<br />
Rome, 26-29 februari 2004<br />
Inflammation and Cachexia<br />
International Meeting on COPD<br />
Leuven, 12 maart 2004<br />
Konzepte zur Ernahrung und verbesserung des St<strong>of</strong>fwechsels<br />
Symposium: Obstruktive Atemwegserkrankungen unter besonderer Berucksichtigung der COPD<br />
Hannover, 20 maart 2004<br />
Voorzitter ENIGMA Meeting<br />
Maastricht, 21-23 maart 2004<br />
Nutrition and systemic features<br />
Workshop: COPD: The important Questions III, Therapeutic interventions now and in <strong>the</strong> future<br />
Marbella, 1 april 2004<br />
COPD as a model <strong>of</strong> clinical depletion<br />
ESPEN 13th Advanced Course in Clinical Nutrition (ACCN course)<br />
Maastricht, 9-10 mei 2004<br />
Nutritional supplementation is <strong>the</strong> preferred approach for COPD wasting syndrome<br />
ATS: American Thoracic Society 100th International Conference<br />
Orlando, 25 mei 2004<br />
Diet and nutrition in COPD and <strong>the</strong> multidisciplinary team<br />
An International Multidisciplinary Meeting on Chronic Obstructive Pulmonary Disease<br />
Birmingham, 11 juni 2004<br />
Body composition and mortality in COPD<br />
ERS Glasgow, 6 september 2004<br />
Role <strong>of</strong> systemic inflammation and malnutrition in skeletal muscle dysfunction in COPD<br />
ERS Glasgow, 8 september 2004<br />
Voorzitter symposium: Skeletal muscle dysfunction in COPD<br />
ERS Glasgow, 8 september 2004<br />
Nutrition and o<strong>the</strong>r interventions<br />
COPD forum for specialists<br />
Kopenhagen, 25 september 2004<br />
32
Safety assessment and effects <strong>of</strong> TH9507, a growth hormone releasing factor, on body composition and<br />
functional performance in patients with COPD<br />
5th International Symposium on growth hormone secretagogues: Ghrelin and its analogues across <strong>the</strong> lifespan<br />
Port<strong>of</strong>ino Vetta, 28-31 oktober 2004<br />
Nationaal:<br />
Jurylid<br />
8th MMSRC: Maastricht Medical Students Research Conference<br />
Maastricht, 17 maart 2004<br />
Niet-pulmonale stoornissen bij COPD<br />
Symposium: Longrevalidatie bij COPD: een kwestie van lange adem<br />
Maastricht, 5 juni 2004<br />
Glaxo Smith Kline: pulmonaal refereeruur:<br />
COPD als systeemaandoening; nieuwe targets voor farmacologische modulatie<br />
21-10-2004<br />
MINT-cursussen<br />
09-11/02 2004<br />
De niet-medicamenteuze behandeling van chronische longziekten, met specifieke aandacht voor voeding en<br />
metabolisme (paramedici);<br />
Programmaleider + lezingen:<br />
- Determinanten van een verminderde inspanningscapaciteit<br />
- Gewichtsverlies<br />
- Nutritionele modulatie: waar staan we en wat ligt er in het vooruitzicht<br />
- Energiebalans (workshop)<br />
14-16/03 2004<br />
Metabole respons op voeding, consequenties voor <strong>the</strong>rapie (kinderartsen);<br />
Programmaleider.<br />
2-4/06 2004<br />
Aandacht voor de voeding van de zieke oudere in het verpleeghuis (verpleeghuisartsen);<br />
Programmaleider + lezing:<br />
- Effectiviteit van voeding bij ziekte<br />
13/12 2004<br />
Evidence based nutritional balance;<br />
Programmaleider + lezing:<br />
- ‘Evidence based or balanced nutrition?’<br />
33
G. ten Velde<br />
Internationaal<br />
‘Oncologie voor de longarts’<br />
Wengen, 14-20 maart 2004<br />
Nationaal<br />
Responsiecollege ‘Bronchuscarcinoom’<br />
Bijscholing astmacentrum Hornerheide<br />
Horn, 8 januari 2004<br />
‘Combinatie<strong>the</strong>rapie in de behandeling van astma bronchiale’<br />
Pro-con discussiebijeenkomst<br />
Valkenburg aan de Geul, 18 mei 2004<br />
‘Dokter in de klas’<br />
Basisschool El Wahda<br />
Heerlen, 2 juli 2004<br />
G. Wesseling<br />
Internationaal<br />
Voeding en spierfunctie bij COPD<br />
Longartsen Werkweek<br />
Tesero, Italië, 9 februari 2004<br />
Workshop voedings<strong>the</strong>rapie<br />
Longartsen Werkweek<br />
Tesero, Italië, 9 februari 2004<br />
Stoppen met roken anno 2004<br />
Longartsen Werkweek<br />
Tesero, Italië, 10 februari 2004<br />
Astma controle: totalitair <strong>of</strong> total-loss?<br />
Monaco, 9 oktober 2004<br />
Laatste inzichtingen in astmamanagement en astmacontrole<br />
Colmar, 15 oktober 2004<br />
Aspects <strong>of</strong> health care and disease management in <strong>the</strong> Maastricht area<br />
Luik, 9 november 2004<br />
Stoppen met roken en er niet (meer) mee beginnen<br />
Trends, nascholing kinderartsen<br />
Brussel, 17-18 november 2004<br />
Approach to <strong>the</strong> patient with chest pain<br />
Mukulla, Yemen, 10 december 2004<br />
34
Nationaal<br />
Astma en COPD diagnostiek door de longverpleegkundige<br />
CAHAG Congres<br />
Utrecht, 22 januari 2004<br />
COPD zorg in de regio Maastricht: hoe zijn we aan de centen gekomen?<br />
CAHAG Congres<br />
Utrecht, 22 januari 2004<br />
Bij de longarts op consult<br />
Nascholing huisartsen en praktijkondersteuners<br />
Maastricht, 1 maart 2004<br />
Het zesde jaar in het nieuwe Maastrichte curriculum<br />
Onderwijsmiddag OC<br />
Maastricht, 10 maart 2004<br />
Klinische aspecten van COPD<br />
HJ Sluiterconferentie voor HAIO’s<br />
Lunteren, 18 maart 2004<br />
Het belang van ICT voor integrale zorg<br />
Strategische conferentie: topprestaties bereik je samen (dagvoorzitte)<br />
Veldhoven, 19 maart 2004<br />
Farmaco<strong>the</strong>rapie van COPD: airshot <strong>of</strong> gemiste cut?<br />
Nascholing voor huisartsen<br />
Maastricht, 19 maart 2004<br />
Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van COPD<br />
ATS review<br />
Utrecht, 9 juni 2004<br />
Zorg voor patiënten met astma en COPD: het Maastrichtse disease management programma<br />
Utrecht, 17 juni 2004<br />
COPD (in het verpleeghuis)<br />
Nascholing voor verpleeghuisartsen<br />
Maastricht, 8 november 2004<br />
State <strong>of</strong> <strong>the</strong> art astma en COPD<br />
Nascholing apo<strong>the</strong>kers<br />
Maastricht, 15 november 2004<br />
Zorg voor astma en COPD: het Maastrichtse Quattro-model<br />
Nascholing praktijkondersteuners<br />
Ede, 16 november 2004<br />
De grens tussen medisch en verpleegkundig handelen bij COPD<br />
Ede, 15 december 2004<br />
34
8. Bijgewoonde symposia en congressen<br />
E. Wouters<br />
COPD Network GSK<br />
Parijs, 1-2 februari 2004<br />
Bijeenkomst prioritering astmafonds onderzoek.<br />
Utrecht, 4 februari 2004<br />
ERS spring meeting.<br />
Zurich, 1-2 mei 2004<br />
Beleidsdag onderzoekers afdeling Longziekten.<br />
Maastricht, 12 mei 2004<br />
Pro-con discussiebijeenkomst “Combinatie<strong>the</strong>rapie in de behandeling van astma bronchiale?”.<br />
Valkenburg, 18 mei 2004<br />
ATS congres.<br />
Orlando, 21-26 mei 2004<br />
Hoogleraren Overleg Pulmonologie (HOP)<br />
Apeldoorn, 4 juni 2004<br />
ISEIRE meeting.<br />
Milaan, 29 september 2004<br />
Ronde tafel conferentie.<br />
Breukelen, 13 oktober 2004<br />
New <strong>the</strong>rapies in asthma and allergy.<br />
Satellite symposium tijdens Joint Annual Meeting <strong>of</strong> Immunology.<br />
Maastricht, 20 oktober 2004<br />
Symposium “Grenzen verleggen. Niet-medicamenteuze behandeling van COPD patiënten”.<br />
Wouters EFM als dagvoorzitter<br />
Breda, 5 november 2004<br />
Astma Fonds Jaarsymposium 2004. Thema: COPD: etiologie en zorg.<br />
Wouters EFM als dagvoorzitter.<br />
Amersfoort, 2 december 2004<br />
COPD PI meeing<br />
Montreal, 9 december 2004<br />
COPD Expert Panel Meeting “COPD mortality”<br />
Montreal, 10-11 december 2004<br />
35
A. van Belle<br />
6 e Nationale Longkanker Symposium<br />
Amsterdam, 23 januari 2004<br />
Symposium NVALT<br />
’s-Hertogenbosch, 4 februari 2004<br />
Longartsen werkweek<br />
Tesero/Val di Fiemme, Italië, 8-12 februari 2004<br />
Pro-Con discussiebijeenkomst voor staf en assistenten Longziekten<br />
Combinatie<strong>the</strong>rapie in de behandeling van astma bronchiale<br />
Valkenburg aan de Geul, 18 mei 2004<br />
ASCO Annual Meeting<br />
New Orleans, 3-9 juni 2004<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening Respiratoire Medium Care afdeling Longziekten azM<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
ACCP Congress<br />
Seatlle, 25-28 oktober 2004<br />
Ronde Tafel Bijeenkomst (GSK)<br />
Maastricht, 3 november 2004<br />
K. Boomars<br />
Sarcoidosis: a challenge<br />
Maastricht, 3 maart 2004<br />
The ERA <strong>of</strong> improved outcomes – making a difference in PAH<br />
Moncao, 7-9 mei 2004<br />
Perspectief voor Pulmonale Hypertensie: ‘nieuwe hoop, nieuwe verplichtingen’<br />
Ameland, 24-26 juni 2004<br />
ILD symposium<br />
Drug-induced, Occupational and Enviromental related Diffuse Lung Diseases<br />
Utrecht, 30 september 2004<br />
Crusus Medische Statistiek<br />
Breukelen, 14-15 oktober 2004<br />
N. Cobben<br />
Symposium AZ Groningen<br />
‘Luchtwegen naar de Toekomst: de <strong>the</strong>rapuetische (on)mogelijkheden binnen de longziekten’<br />
Groningen, 18 maart 2004<br />
Symposium Academische Ziekenhuizen<br />
‘Outcome assessment in COPD’<br />
Roosteren, 21 april 2004<br />
36
Invitational conference<br />
‘Evaluatie van het gebruik van CPAP-apparatuur thuis’<br />
Utrecht, 29 april 2004<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening van de respiratoire medium care afdeling Longziekten<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Masterclass<br />
Tyco Healthcare<br />
Vaalsbroek, 25 juni 2004<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society Annual Congress<br />
Glasgow, 4-8 september 2004<br />
Bronckhorst Colloqium COPD<br />
Blankenberghe, 25-27 november 2004<br />
Tweedaagse introductie-opleiding klinische paden CZV-KU Leuven<br />
Leuven, 21-22 december 2004<br />
3 maandelijkse refereeravonden<br />
Longziekten azM/Catharina Ziekenhuis en Atrium Medisch Centrum<br />
M. Drent<br />
ATS, 2004 100th International Conference<br />
Orlando Florida, USA, 22-26 mei 2004<br />
13th World congress <strong>of</strong> bronchology (WBC) and IX International conference on bronchoalveolar lavage.<br />
Barcelona. Spain, 20-23 juni 2004<br />
ERS Glasgow<br />
Scotland, 4-8 september 2004<br />
ERS Research Seminar<br />
’Genotyping and Phenotyping <strong>of</strong> Diffuse Parenchymal Lung Diseases’.<br />
Freiburg, Germany. 13-14 november 2004<br />
C. van der Grinten<br />
Bijeenkomst Longfunctiekring<br />
Utrecht, 16 januari 2004<br />
Symposium NVALT<br />
‘Dyspnoe cardiaal <strong>of</strong> pulmonaal’<br />
‘s-Hertogenbosch, 12 februari 2004<br />
Vergadering commissie longfunctie NVALT<br />
Amsterdam, 25 februari 2004<br />
14e kadertraining NVLA: het slaaplab<br />
Kerkrade, 10-11 juni 2004<br />
37
Symposium ter gelegenheid van de opening van de respiratoire medium care afdeling Longziekten<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Masterclass<br />
Tyco Healthcare<br />
Vaalsbroek, 25 juni 2004<br />
ERS<br />
Glasgow, 4-8 september 2004<br />
User Meeting OSG<br />
Eindhoven, 5 november 2004<br />
Afscheidssymposium Pr<strong>of</strong>. H. Folgering<br />
’t Loo, 15 november 2004<br />
M. Hochstenbag<br />
6e Nationaal Longkanker Symposium<br />
Amsterdam, 23 januari 2004<br />
NVALT 4<br />
Amsterdam, 4 maart 2004<br />
NVALT (oncologie werkgroep)<br />
Amsterdam, 7 april 2004<br />
Cursus Davos ‘Immunopathologie en infectieziekten’<br />
Davos, 8-12 maart 2004<br />
Pro-Con discussiebijeenkomst voor staf en assistenten Longziekten<br />
Valkenburg aan de Geul, 18 mei 2004<br />
ASCO Annual Meeting<br />
New Orleans, 2-9 juni 2004<br />
Symposium ‘Highlights ASCO 2004’<br />
Elsloo, 29 juni 2004<br />
NVALT 4<br />
Amsterdam, 14 oktober 2004<br />
Ledenvergadering NVALT<br />
’s-Hertogenbosch, 15 oktober 2004<br />
Ronde Tafel Bijeenkomst (GSK)<br />
Maastricht, 3 november 2004<br />
Nascholing Suriname Respiratoir ‘Voor Elck Wat Wils’<br />
Paramaribo (Suriname), 10-17 november 2004<br />
Programma-opzet huisartsennascholing ‘Mark Two Winterforum’<br />
Kerkrade, 11 december 2004<br />
Symposium Longchirurgie<br />
17 december 2004<br />
38
G. ten Velde<br />
Expertmeeting luchtweginfecties<br />
Weert, 19 januari 2004<br />
Longartsenworkshop<br />
Roosteren, 21 april 2004<br />
Marktonderzoek bijeenkomst over astma<br />
Weert, 2 juni 2004<br />
Thoraxseminarie<br />
Leuven, 17 juni 2004<br />
Bespreking COPD<br />
Beek, 22 juni 2004<br />
Symposium ter gelegenheid van de opening Respiratoire Medium Care afdeling Longziekten azM<br />
Maastricht, 23 juni 2004<br />
Symposium ‘Innovations in Cancer’<br />
‘Advances in <strong>the</strong>rapy with Proteasome Inhibiton and Supportive Care’<br />
Valencia, 16-18 september 2004<br />
Ronde Tafel Bijeenkomst (GSK)<br />
Maastricht, 3 november 2004<br />
Nascholing Suriname Respiratoir ‘Voor Elck Wat Wils’<br />
Paramaribo (Suriname), 10-17 november 2004<br />
Bespreking COPD<br />
Beek, 30 november 2004<br />
High inhaler <strong>the</strong>rapy bij astma<br />
Maastricht, 1 december 2004<br />
Symposium ‘Klinische paden’<br />
Leuven, 20-21 december 2004<br />
39
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunde (KNMG)<br />
Werkgroep Endoscopie (NVALT)<br />
Werkgroep Oncologie (NVALT)<br />
Werkgroep Bronchuscarcinoom (NVALT)<br />
Limburgse Longartsen Vereniging (LLV)<br />
Academisch Specialisten Vereniging (ASV)<br />
Orde van Medisch Specialisten<br />
N. Cobben<br />
Intern:<br />
Centrum voor thuisbeademing Maastricht<br />
Werkgroep Respicare<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tubeculose (NVALT)<br />
Nederlandse Vereniging voor Intensieve Care<br />
Werkgroep Intensieve Care NVALT<br />
Werkgroep Interstitiële Longaandoeningen NVALT<br />
Vereniging samenwerkingsverband chronische ademhalingsondersteuning VSCA<br />
Werkgroep ‘Kinderen’ van de centra voor thuisbeademing NL<br />
Werkgroep ‘Scholing en onderwijs’van de centra van thuisbeademing NL<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
M. Drent<br />
Intern:<br />
Lid werkgroep metabole botaandoeningen azM<br />
Lid werkgroep farmacogenetica azM.<br />
Sarcoïdose Management Team, azM. Maastricht (coordinator)<br />
Management Center Inspire, azM. Maastricht (initiator en coordinator)<br />
Panel diffuse interstitiële longaandoeningen, azM. Maastricht (voorzitter)<br />
Contactpersoon VBC<br />
Extern:<br />
Lid Medische Advies Raad (MAR) Sarcoïdose Belangenvereniging Nederland (SBN)<br />
Lid Adviesraad Belangenvereniging Longfibrosepatiënten<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
• Werkgroep Interstitiële Longaandoeningen (WIL), NVALT<br />
• Richtlijnen commissie interstitiële longaandoeningen (NVALT)<br />
• Limburgse longartsen vereniging<br />
Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde (KNMG)<br />
Landelijke vereniging van artsen in dienstverband (LAD)<br />
Orde Medisch Specialisten<br />
Consulent interstitiële longaandoeningen<br />
Adjunct Senior Scientist <strong>of</strong> <strong>the</strong> Lovelace <strong>Respiratory</strong> Research Institute (LRRI). Albuquerque, New Mexico,<br />
USA.<br />
Secretary group: ‘Clinical Pathobiology.‘ European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
Lid World Association <strong>of</strong> Sarcoidosis and O<strong>the</strong>r Granulomatous disorders (WASOG)<br />
• Lid Editorial Board WASOG<br />
• Lid Executive Committee WASOG<br />
41
• Lid WASOG Task Force<br />
Lid Task force ATS/ERS on guidelines: ‘The clinical utility <strong>of</strong> bronchoalveolar lavage in interstitial lung disease.<br />
International Consensus Statement.’<br />
American Thoracic Society (ATS)<br />
• Lid ATS project committee: Task Force on guidelines for <strong>the</strong> clinical use <strong>of</strong> bronchoalveolar lavage to<br />
evaluate interstitial lung diseases.<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society (ERS)<br />
• Lid European BAL Task Force ERS<br />
• Secretary: 1.6 Diffuse parenchymal lung diseases<br />
• Co-editor Monograph ‘Sarcoidosis’<br />
Lid Editorial board Current Opinion in Pulmonary <strong>Medicine</strong><br />
The European Collaboration on <strong>the</strong> Genetic Predisposition to Sarcoidosis (Eursarco; contactpersoon namens<br />
de SBN).<br />
C. van der Grinten<br />
Extern:<br />
European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
Nederlandse vereniging van longfunctie assistenten<br />
Nederlandse vereniging voor bi<strong>of</strong>ysica en biomedische techniek<br />
Nederlandse vereniging voor slaap-waak onderzoek<br />
NVALT<br />
M. Hochstenbag<br />
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
International association for <strong>the</strong> study <strong>of</strong> lung cancer (IASCL)<br />
VG Werkgroep bronchuscarcinomen van het IKL<br />
NVALT oncology werkgroep<br />
A. Schols<br />
Extern:<br />
Lid Programmacommissie Experimenteel en Beschrijvend onderzoek van het Astmafonds.<br />
Bestuurslid van de Nederlandse ESPEN (NESPEN)<br />
Bestuurslid van de Nederlandse academie van voedingswetenschappen (NAV)<br />
Bestuurslid van de onderzoeksschool VLAG<br />
Lid European Society <strong>of</strong> Parenteral and Enteral Nutrition<br />
Lid European <strong>Respiratory</strong> Society<br />
Lid American Thoracic Society<br />
Lid working group Nutrition and Metabolism <strong>of</strong> European Society <strong>of</strong> Intensive Care <strong>Medicine</strong><br />
Werkgroepleider Deelwerkgemeenschap Voeding van NWO<br />
Lid wetenschappelijke Adviesraad MMSRC: Maastricht Medical Students Research Conference<br />
G. ten Velde<br />
Intern:<br />
Kerngroep<br />
Commissie Antimicrobiële Middelen<br />
Carrousel huisartsen<br />
42
Extern:<br />
Nederlandse Vereniging voor Allergologie<br />
Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)<br />
International Association for <strong>the</strong> Study <strong>of</strong> Lung Cancer (ASLC)<br />
Lungcancer Studygroup EORTC<br />
Dutch Lungcancer Studygroup<br />
NVALT oncologie werkgroep<br />
NVALT meso<strong>the</strong>lioom werkgroep<br />
IKL werkgroep bronchuscarcinomen<br />
Bestuuslid Astmafonds afdeling Maastricht Heuvelland<br />
Specieel consulent longcarcinoom IKL<br />
Plaatsingscommissie NVALT<br />
Lid voorbereidingsgroep concensus niet-kleincellig longcarcinoom<br />
G. Wesseling<br />
Intern:<br />
Voorzitter Bestuur Stichting SCIR<br />
Penningmeester Pélerin Stichting<br />
Lid Informatie Management Team<br />
Werkgroep academisering huisartsgeneeskunde<br />
Werkgroep farmacomaco<strong>the</strong>rapeutisch transmuraal overleg<br />
Medisch coördinator regionaal disease management model astma/COPD<br />
Lid klankbordgroep masteropleiding advanced nurse practitioner<br />
Voorzitter stafcomissie automatisering<br />
Lid <strong>the</strong>magroep financiën en capaciteit azMove<br />
Lid <strong>the</strong>magriep informatiebeleid azMove<br />
Lid werkgroep azM gaat ondernemen in de markt<br />
Lid ondersteuningsgroep azMove<br />
Lid partnerraad Bze VII<br />
Extern:<br />
American Thoracic Society<br />
European <strong>Respiratory</strong> Societu<br />
European Cystic Fibrosis Society<br />
Honorary member GPIAG<br />
Projectgroep klinisch CARA-onderzoek (Astma Fonds)<br />
Penningsmeester Limburgse Longartsen Vereniging<br />
Adviseur werkgroep AAD (Astma Fonds)<br />
Lid steering committees COOPT, PREVASK, TICARA, RAKKER (CAPHRI)<br />
Secretaris Concilium Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose<br />
Redactie Longartsen Vademecum<br />
Reviewer subsidieaanvragen en voortgangsrapportages projecten Astma Fonds<br />
Reviewer European respiratory Journal<br />
Reviewer International Journal <strong>of</strong> Sports <strong>Medicine</strong><br />
Productie en vormgeving: Facilitair Bedrijf; grafische dienstverlening.<br />
43
Change language