vijftig ,jaren beoefening van de geschiedenis der ... - Gewina

De historia medicinae buiten de universiteiten
Het is immers namelijk zo, dat de universiteiten nog steeds zeer
weinig of geen onderwijs in de geschiedenis der geneeskunde bieden.
De geschiedenis der geneeskunde als wetenschap is die van een
stiefkind der medische faculteiten.
De negentiende eeuw heeft in ons land één hoogleraar gekend, die
grondleggend werk voor de medische historie heeft verricht, en wel
van philologische aard: F. Z. Ermerins (1808 - 1871), maar in
wiens onderwijsopdracht zijn lievelingsvak niet was begrepen. Zijn
critische uitgaven o.a. van Aretaeus en van geschriften van Hippocrates
zijn in deskundige kringen nog niet vergeten.
Daarnaast is er in de vorige eeuw, en ook in de huidige, één (buitengewoon(
hoogleraar geweest, met als uitsluitende opdracht: de
geschiedenis der geneeskunde; dit was A. H. Israëls (1822 - 1883),
die vanaf 1867 aan het Athenaeum Illustre te Amsterdam als lector
onderwijs gaf in de hygiëne, encyclopaedie, hodegetiek en geschiedenis
der geneeskunde, en bij de verheffing van de genoemde onderwijsinrichting
rot universiteit van Amsterdam in 1877 als buirengewoon
hoogleraar belast werd met het onderwijs in de geschiedenis
der geneeskunde - een taale, die hij slechts zes jaar heeft vervuld.
Na zijn dood werd te Amsterdam geen nieuwe opdracht verleend
in dit vale, gedurende 70 jaar.
Hier mag niet onvermeld blijven, dat het niet aan universitaire in·
vloeden te danken is, dat Nederland il) 1913, toen de "Vereeniging.
voor Geschiedenis der Genees-, Natuur. en Wisk\lflde" werd opgericht
(waaruit ons Genootschap is ontstaan), een hoogleraar kende,
die ook officieel onderwijs in de geschiedenis der geneeskunde gaf.
Het voornemen van Minister Abraham Kuyper, die dit vale gedo.
ceèrd wenste te zien, om Peypers (1855 _ 1904) te benoemen als
hoogleraar in de geschiedenis der geneeskunde, werd door diens
overlijden in jaimari 1904 weliswaar verijdeld, maar het was op zijn
persoonlijke instigatie; dat E. C. van Leersum, die in 1904 te Lei·
den als hoogleraar in de pharmacologie optrad, ook het onderwijs
in de historia medicinae voor zijn rekening nam. Het schijnt echter,
dat Van Leersum, die in 1920 Leiden verliet, bij zijn leerlingen toch
weinig geestdrift heeft kminen wekken voor de wetenschap, waaraan
hij zelf zo belangrijke bijdragen heeft geleverd.
11