Maandag 17 september
Maandag 17 september
Maandag 17 september
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GEO2-4204<br />
• Ecozones vervolg<br />
• Systemen<br />
Vandaag
(Peri)glaciaal<br />
Mediterraan
Subtropen zonder droge periode<br />
Subtropen zonder droge periode<br />
klimaat<br />
• Warm en vochtig<br />
• ’s zomers convectie > zware buien<br />
• orkanen
Subtropen zonder droge periode<br />
geomorfologische processen<br />
• Geen kenmerkende processen<br />
• Diepe chemische verwering<br />
• Gully vorming sterker dan in tropisch<br />
regenwoud door minder<br />
dicht/afwezigheid bos<br />
Droge tropen en subtropen
Droge tropen en subtropen<br />
klimaat<br />
• Ligging rond 30graden, dwz hogedruk en<br />
droge lucht<br />
• Jaarlijkse neerslag < 300mm<br />
• Extreme temperatuurverschillen dagnacht<br />
• Jaarlijkse neerslag sterk variabel<br />
Droge tropen en subtropen<br />
geomorfologische processen<br />
• Chemische verwering komt voor, maar<br />
fysische verwering veel sterker<br />
• Eolische processen<br />
– Deflatie<br />
– Wind abrasie<br />
– Accumulatie<br />
• Watererosie
Windtransport<br />
Windtransport
Tropen met zomerregen<br />
Tropen met zomerregen<br />
klimaat<br />
• Gelijkmatige temperaturen door het jaar<br />
• Iedere maand >18C gemiddeld<br />
• Neerslag 500-1500mm
Tropen met zomerregen<br />
geomorfologische processen<br />
• Denudatie heeft tot grote vlaktes geleid<br />
• Groot deel neerslag als overland flow<br />
naar hoofdstroom<br />
• Tafelbergen<br />
• Veel regoliet<br />
Tropen zonder droge periode
Tropen zonder droge periode<br />
klimaat<br />
• Temperatuur constant 25-27C,<br />
dagelijkse variatie 6-11C<br />
• Neerslag 2000-4000mm per jaar<br />
• Convectieregens dominant<br />
Tropen zonder droge periode<br />
geomorfologische processen<br />
• Chemische verwering dominant<br />
• Fysische verwering alleen door drukverlies<br />
• Diepe bodems en dikke regolietlagen<br />
• Dicht drainagenetwerk<br />
• Nauwelijks overland flow door<br />
vegetatiedichtheid<br />
• Relatief veel massabewegingen<br />
– Landslides, mud & earth flows belangrijkste<br />
denudatieprocessen
9 Ecozones<br />
• (Peri)glaciaal<br />
• Boreaal<br />
• Temperate Midlatitudes<br />
• Dry Midlatitudes<br />
• Mediterraan (subtropen met winterregen)<br />
• Subtropen zonder droge periode<br />
• Droge (sub)tropen<br />
• Tropen met zomerregen<br />
• Tropen zonder droge periode<br />
Systemen
Mer de Glace
Systemen<br />
• Wat is een systeem?<br />
Systemen<br />
• Wat is een systeem?<br />
– A group of interacting, interrelated, or<br />
interdependent elements forming a complex<br />
whole<br />
– A set of elements together with relations<br />
between the elements and among their<br />
states
Systeem definitie (vervolg)<br />
•A natural system is a non-random<br />
arrangement of matter-energy<br />
in a region of physical space-time,<br />
which is non-randomly organized<br />
into co-acting interrelated systems of<br />
components<br />
Systeem componenten<br />
• Elementen<br />
• Toestanden<br />
• Relaties tussen elementen of toestanden
Schematisch voorbeeld systeem<br />
T=300K<br />
GW=+3mNAP<br />
Warmte<br />
Grondwater<br />
T=290K<br />
GW=+1mNAP<br />
Element1<br />
Element2<br />
Elementen<br />
• Binnen Aardwetenschappen zijn<br />
elementen fysieke objecten<br />
– Rivier, kleideeltjes, helling, etc.<br />
– Hebben een geografische locatie
Toestanden (van elementen)<br />
• Toestanden zijn eigenschappen van een<br />
element waarmee het wordt<br />
gekarakteriseerd<br />
– Bv vochtgehalte, vegetatiebedekking,<br />
stroomsnelheid<br />
• Toestanden worden uitgedrukt in<br />
variabelen of parameters<br />
Classificatie van systemen<br />
o.a. gebaseerd op type relatie<br />
• Morfologische systemen (mate van<br />
relatie gegeven door statistische maat)
Classificatie van systemen<br />
o.a. gebaseerd op type relatie<br />
• Morfologische systemen (mate van<br />
relatie gegeven door statistische maat)<br />
• Cascade systemen (trapsgewijze<br />
opeenvolging processen)
Temperature
Classificatie van systemen<br />
o.a. gebaseerd op type relatie<br />
• Morfologische systemen (mate van<br />
relatie gegeven door statistische maat)<br />
• Cascade systemen (trapsgewijze<br />
opeenvolging processen)<br />
• Proces-respons systemen (tenminste<br />
één van de relaties tussen proces en<br />
vorm)<br />
From Erkens and<br />
Gouw, 2007
Classificatie van systemen<br />
o.a. gebaseerd op type relatie<br />
• Morfologische systemen (mate van<br />
relatie gegeven door statistische maat)<br />
• Cascade systemen (trapsgewijze<br />
opeenvolging processen)<br />
• Proces-respons systemen (tenminste<br />
één van de relaties tussen proces en<br />
vorm)<br />
• (Controle systemen (mens dominant))
Relaties<br />
• Statistisch/empirisch van aard<br />
– Diepere bodem leidt tot diepere<br />
bewortelingsdiepte<br />
• Deterministisch: processen worden<br />
wiskundig beschreven<br />
Relaties<br />
• Verplaatsing van energie of materiaal<br />
tussen elementen, waardoor toestanden<br />
veranderen
Processen<br />
• Beschreven mbv variabelen, parameters<br />
en constanten<br />
– Variabelen en parameters geven toestand<br />
elementen weer<br />
Definities<br />
• Variabele: een grootheid die in waarde<br />
kan veranderen<br />
• Parameter: Een variabele die constant<br />
wordt gehouden tijdens een experiment<br />
of berekening<br />
• Constante: grootheid die niet in waarde<br />
kan variëren
Schaalniveaus<br />
• Ieder systeem kent drie schaalniveaus:<br />
– Het niveau van het systeem zelf<br />
– Een niveau lager, de subsystemen<br />
– Een niveau hoger, het supersysteem (de<br />
omgeving)<br />
• In het algemeen<br />
– neemt de dynamiek af van sub naar super<br />
– neemt de ruimtelijke schaal toe van sub<br />
naar super<br />
Schaalniveaus (vervolg)<br />
• Er zijn relaties tussen verschillende<br />
schaalniveaus, maar ze functioneren<br />
relatief onafhankelijk
Vandaag<br />
• Ecozones<br />
• Systemen<br />
• DINSDAG of DONDERDAG practicum<br />
• Kleurpotloden mee<br />
• Bundel mee<br />
• KOM OP TIJD!!
Change language