GolfLife - Infinite Variety Golf Design

Golfinterview
Golfbanen volgens Pont
Oneindige variatie
Iedere hole van een golfbaan moet anders zijn van karakter. De
soort slagen die nodig zijn om de verschillende holes te spelen,
moeten eindeloos afwisselend zijn. Spannend zowel met houten
als met ijzers en uitdagend met pitch- en chipschoten. Dat maakt
een golfbaan interessant en uitdagend. Zo’n baan willen golfers
keer op keer spelen. Het is één van de tien uitgangspunten van
de ontwerpfilosofie van baanarchitect Frank Pont.
Tekst: Ben van der Sommen / Foto's: Bas Quaedvlieg
Moet een baanarchitect ervaring hebben als topgolfer?
Zijn de Nicklausbanen of die van Ballesteros
beter dan die van anderen zonder topgolf
ervaring? Frank Pont vindt van niet. “Het is veel
belangrijker om scherp te zien wat tourspelers
kunnen of waar ze bang voor zijn, dan dat je
daar zelf ook toe in staat bent. Hij zelf is het beste
bewijs van die stelling. Frank speelt een redelijke
handicap 8 en is pas sinds 2003 actief als baanarchitect.
Na zijn opleiding tot civiel ingenieur,
werkte hij bij Shell, studeerde bedrijfskunde en
eindigde als directeur bij Deutsche Bank in London.
Vervolgens maakte hij een drastische switch
en volgde een academische opleiding Golf Architectuur
aan de Herriot Watt University in Edinburgh.
Hij werkt in de traditie van Harry Colt, Tom
Simpson en Alister MacKenzie, beroemde baanarchitecten
die natuurlijk en strategisch design bij
hun ontwerpen centraal stelden. Frank Pont werkt
momenteel aan de restauratie van zestien van die
banen in Europa waaronder De Haagsche, Kennemer
en De Eindhovensche en heeft inmiddels
drie nieuwe banen op zijn conto staan. Het Land
van Thorn is er daar een van. Bij zijn ontwerpen
hanteert hij tien verschillende uitgangspunten.
GolfLife neemt ze samen met hem stuk voor stuk
door.
Een baan moet mooi en natuurlijk zijn
“Het mooiste zou zijn om het landschap te nemen
zoals het er ligt en daarin een baan situeren”,
vertelt Frank. “Veel delen van Nederland zijn
echter door de eeuwen door de landbouw volkomen
vlak gemaakt. Dus moet je dus proberen
een oorspronkelijk landschap terug te creëren. Je
maakt lichte glooiingen afgewisseld met zo nu en
dan een abrupte helling er tussenin. Wat je het
liefste wilt zijn echte linksgronden, maar die vind
je alleen op De Kennemer en achter de duinen op
Ameland. Stuifzanden zoals de Drunese Duinen
zijn eveneens ideaal. Kijk bijvoorbeeld naar De
Pan en Toxandria. Word je geconfronteerd met
een plat akkerlandschap, dan is mijn doel er weer
een natuurlijk landschap maken. Meestal kijk ik
eerst wat er vroeger was, voordat het land werd
platgewalst. Oude stafkaarten helpen daarbij. Bij
Princepeel in de buurt van Mill ben ik zo te werk
gegaan. Je probeert het oude landschap weer terug
te laten komen. Het is fijn wanneer er al een
soort van decor of omlijsting is, zoals bestaande
bossen, die je dan kunt uitbouwen. Bij mijn keuze
van de opdrachten die ik aanneem, selecteer ik
bij voorkeur op grond van die uitgangspunten.
Ik zoek naar variatie. Dat is het kenmerk van een
Pontbaan. Ze zijn allemaal verschillend. Thorn
is een typische Engelse baan met links karakter.
Emmen is een Amerikaans aandoende baan met
veel hoogteverschillen, wat water en een aantal
holes in een bestaand bos. De Lage Mors
in Delden is een combinatie van een Twents
32 33

Golfinterview
full colour
with love
coulissenlandschap met interessante ondulaties en
veel water. Belangrijk vind ik ook dat de holes
sterk verschillen, visueel en speltechnisch. Zo prikkel
je spelers. Dan onthouden ze die beter. Een
goede baan is net als een rockconcert. Als de
band alleen maar aan het rammen is, word je helemaal
gek. Daarom wisselen ze af met ballads.
Tom Simpson legde zelfs met opzet een slechte
hole in de baan om te laten zien hoe goed de
andere holes waren. Ik doe dat nog niet, maar
misschien is het wel een goed idee.”
Werk met de natuurlijke features van
de site
“Ik zou het het mooiste vinden, wanneer mensen
honderd jaar na de aanleg van een baan vol
bewondering voor het prachtige landschap zijn.
Dan heb ik mijn werk goed gedaan, want oorspronkelijk
was het een platte akker. Ik wil dat
het er zo natuurlijk mogelijk uitziet. Investeer in
je baan, liever dan in je clubhuis. Maak bijvoorbeeld
geen ronde heuveltjes. In de natuur bestaan
die helemaal niet. Het kost extra tijd en moeite,
maar grillige landvormen zijn het handelsmerk
van een echte golfarchitect. Het vergt ook een andere
mindset van de shapers die baan bouwen.
Daarom neem ik ze altijd even mee in de omgeving
en op mooie bestaande banen en vraag ze
goed rond te kijken. Dikwijls valt het kwartje dan
al. Tenslotte is de beplanting essentieel. Kijk maar
naar de rankings van de banen in Nederland.
Daar zul je geen baan met goedkope beplanting
in de top 25 vinden. Baaneigenaren zouden die
niet als een sluitstuk van de begroting moeten beschouwen.
Ik ben zelfs bereid een stuk van mijn
eigen fee te laten vallen, wanneer ze daarin serieus
investeren. Ik doe dit werk omdat ik mooie
banen wil bouwen. Dat vind ik het belangrijkste.
Dus als de eigenaar bereid is daarin substantieel
te investeren, blijf ik niet achter.”
Land van Thorn, hole 3: braak
Land van Thorn, hole 3: in bewerking
“Ik zou het het mooiste vinden, wanneer mensen
honderd jaar na de aanleg van een baan vol
bewondering voor het prachtige landschap zijn”
De Haak 18 5555 XK Valkenswaard t| 040 207 37 77 f| 040 207 37 76 e| info@offset.nl i| www.offset.nl
Landschapsveranderingen ogen
natuurlijk
“Eigenlijk heb ik dit al bij het vorige uitgangspunt
uitvoerig uitgelegd.”
Pas links spelelementen en condities
toe
“Ik houd meer van linksgolf dan van Amerikaans
targetgolf. Het ene is niet beter dan het andere,
maar dat is gewoon een persoonlijke voorkeur.
Dus maak ik ook graag linksachtige banen. Essentiële
elementen daarbij zijn brede, open fairways,
strategisch gepositioneerde vaak diepe bunkers,
een harde zanderige grond en harde greens en
voorgreens. Dat maakt het spelletje moeilijker.
Ballen houden niet op de green. Daarom moet je
strategischer spelen en misschien je bal voor de
green laten landen in plaats van erop. Maar ook
beginnende golfers kunnen op zo’n baan goed
uit de voeten.”
Stimuleer de speler strategisch te
denken met zijn (af)slagen
“Dat doe je door bijvoorbeeld bunkers strategisch
in het ontwerp te situeren. Spelers moeten echt nadenken
over hun schot en het daarop volgende.
Je maakt het zo de niet nadenkende longhitter
moeilijk en geeft de shorthitter die er wel goed
mee bezig is, extra kansen. Zo zorg ik ervoor
dat de baan voor spelers van verschillend niveau
uitdagend en speelbaar blijft. Als je dat bereikt,
35

BETER SCOREN MET UW VAKANTIE IDEEËN!
GOLFEN IN
Golfinterview
Land van Thorn, hole 3: speelklaar
TTS_adv_2.indd 1
(Maastricht outdoor puttinggreen)
4/1/08 2:29:16 PM
verveelt een baan nooit en blijven mensen terugkomen.”
Green is zichtbaar van de tee en
landingsarea
“Bij de traditionele golfbanen is dat een vast uitgangspunt.
Dat geniet ook mijn voorkeur. Zo nu
en dan een blind schot ertussen vind ik geen bezwaar,
maar meer dan vijf blinde schoten op een
baan is echt teveel van het goede. Natuurlijk is het
zo dat een hole maar een keer blind is, namelijk
de eerste keer. Daarna is het over. Alister Mac-
Kenzie schreef in 1932 dat een blinde afslag wat
hem betreft nog wel kon, maar dat blinde holes
absoluut verboden zouden moeten worden. Daar
ben ik het mee eens, al blijft een hole als de zesde
van de Pan met een blind teeschot en een blind
schot naar de green een juweeltje. Maar de uitzonderingen
bevestigen de regel.
Ontwerp moeilijk voor de goede en
vergevingsgezind voor de gemiddelde
speler
“Iedere hole zou even moeilijk moeten zijn voor ie-
Verdedig de green door zijn ligging
“Een al te geonduleerde green maakt het spelers
die alle hindernissen rondom de green hebben
weten te vermijden vaak te moeilijk. Ze willen hun
bal in twee putts in de hole kunnen deponeren.
Daarom ben ik er een voorstander van om de
problemen vooral rondom de green te creëren.
Om die te ontwijken, moet je strategisch spelen en
goed nadenken. Daarnaast geeft een vals platte
green vaak net zo veel voldoening als je je bal op
de green vlak langs de hole ziet rollen, omdat de
‘lijnen’ bijna onmogelijk te lezen zijn. MacKenzie
zei daarover dat de moeilijkste greens werden gebouwd
door de dorpsgek die een absoluut platte
green probeerde te bouwen”
De baan moet altijd goed bespeelbaar
zijn
“In Nederland is dat soms een probleem. Niet op
zandgronden overigens. Daarop lukt het meestal
wel. Bij kleigronden is dat wat lastiger en zul je
veel intensiever moeten draineren. Ik zeg wel eens
dat op klei golfen hetzelfde is al als op gravel
voetballen. Het kan maar is niet ideaal. Soms
moet je voor lief nemen dat zo’n baan niet altijd
bespeelbaar is. Mijn voorkeur gaat dan ook sterk
uit naar het werken op zandgronden”
Een baan moet altijd variatie bieden
Zo zijn we weer terug bij de tiende stelling,
die van de oneindige variatie. Al die vorige
uitgangspunten leiden tot die variatie. “Dat
blijft voor mij de ultieme uitdaging. De typische
eenheidsworst van golfbanen zoals die de afgelopen
twintig jaar in Nederland zijn gebouwd
zijn, zie ik dan ook als een gemiste kans. Ik
heb voor dit vak gekozen om mooie, natuurlijke,
spannende en vooral aparte banen te bouwen
en dat kan alleen maar als ik steeds blijf
vernieuwen. Een typische Frank Pont baan zou
dat wat mij betreft het etiket ‘eindeloze variatie’
moeten dragen.”
GOLF USA Haarlemmermeer
Cruquiusplein 4
2142 EV Cruquius
T (023) 5298758
www.golf-usa.nl
GOLF USA Arnhem
Amsterdamseweg 113
6814 GC Arnhem
T (026) 3706068
(M.u.v. Maastricht)
GOLF USA Maastricht
Brusselsestraat 148
6211 PJ Maastricht
T (043) 3261646
der type speler. De gemiddelde speler heeft bijvoorbeeld
een hekel aan bunkers. Goede spelers vinden
dat vaak een eitje, maar vinden een kortgeschoren
graskuil langs een green weer lastig. Dus ga je
variëren. Afwisselend graskuilen en zandbunkers.
Ook met de fairways kun je spelen. Ze versmallen
of verbreden en vooral ze laten onduleren, zodat je
geen rechte stance hebt om de bal naar de green te
slaan. Het gras van de rough langer laten groeien
of niet. Er zijn eindeloos veel mogelijkheden.”
“Een goede baan is net als een rockconcert. Als
de band alleen maar aan het rammen is, word je
helemaal gek. Daarom wisselen ze af met ballads”
37