втор циклус за периодот од 2009 до 2011 - Институт за ...

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ 

ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ 

ИНСТИТУТ ЗА ЕТНОЛОГИЈА И АНТРОПОЛОГИЈА 

СТУДИСКА ПРОГРАМА 

ПО ЕТНОЛОГИЈА И АНТРОПОЛОГИЈА 

ВТОР СТЕПЕН 

ПОСТДИПЛОМСКИ АКАДЕМСКИ СТУДИИ 


СКОПЈЕ, 2009

СТУДИСКА ПРОГРАМА 

ЗА СТУДИИ ОД ВТОР СТЕПЕН 

ПОСТДИПЛОМСКИ АКАДЕМСКИ СТУДИИ 


Носител на студиската програма: Институт за етнологија и антропологија, ПМФ, 

УКИМ 

Наслов и вид на студиска програма: Втор степен, последипломски академски студии 

по етнологија и антропологија 

Стручен академски назив: магистeр по етнологија и антропологија 

Насоки: 

1. Етнологија и антропологија на Македонците и другите етнички 

заедници во Македонија 

2. Етнологија и антропологија на Балкан 

3. Етнологија и антропологија на заедниците и културите во светот 

Модули: 

Заради стручно и научно профилирање на студентите во одредени специјалности или 

потесни научноистражувачки полиња, предвидени се повеќе модули на студирање кои 

се тематски и проблемски определени. Модулите се еднакви за сите насоки на 

студирање. 

Институтот за етнологија и антропологија има право и обврска да извршува 

обновување на модулите и содржините во обем не поголем од една третина од 

вкупниот број модули со цел да се одржува курентноста на содржините. 

Тутор/ментор 

На почетокот на студиите за секој студент се определува наставник во улога на 

тутор/ментор, чијашто обврска е да го води стручното и научно профилирање на 

студентот. Со писмена согласност на туторот/менторот студентот ги избира изборните 

предмети во текот на студирањето. 

Модул 

Модул 1 








Назив 

Етнологија и антропологија на митот и религијата 

Политичка и економска антропологија 

Етнологија и антропологија на материјалната култура 

Етнологија и антропологија на пол/род, семејство и сродство 

Етнологија и антропологија на идентитет, етничност и етнички 

процеси 

Применета антропологија и антропологија на туризмот 

Антропологија на културното наследство 

Антропологија на фолклорот 

Времетраење на студиите: 1 година (два семестри) 

Вкупен број кредити: 60 

2

Раководител на постдипломските студии: д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 

Вработени на Институт за етнологија и антропологија 

1. д-р Анета Светиева, ред. проф. 

3. д-р Крсте Богоески, ред. проф. 

4. д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 

5. д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф., Раководител на Институтот 

6. д-р Љупчо Неделков, доцент 

7. д-р Илина Јакимовска, доцент 

8. м-р Даворин Трпески, асистент 

9. м-р Ана Ашталковска, асистент 

10. Елизабета Павковиќ, помл. асистент 

Главна цел на студиите 

Главната цел на постдипломските студии по етнологија и антропологија е да им понуди 

продлабочени знаења на студентите, кои според меѓународните стандарди припаѓаат 

во темелните знаења од областа на етнологијата и антропологијата. 

Постдипломските студии по етнологија и антропологија им овозможуваат на 

студентите да се стекнат со продлабочени, академски знаења од областа на 

етнологијата и антропологијата, и да ги профилираат своите знаења во специјалистички 

насоки зависно од нивните лични желби и општествени потреби. 

Куса историја на постдипломските студии 

Постдипломски студии од областа на етнологијата на некогашниот Заводот за 

етнологија на Институтот за географија на Природно-математичкиот факултет на 

Универзитетот "Св. Кирил и Методиј во Скопје се отворени во учебната 1998-99 г. 

година под раководство на проф. д-р Анета Светиева. 

Реализација на студиската програма: 

Програмата се реализира низ предавања, семинари и теренска настава. 

Услови за запишување на постдипломските студии по етнологија и антропологија 

Завршени четиригодишни студии по етнологија и антропологија и други студии од 

областа на општествените и хуманистичките науки и стекнат степен VII/1. 

Завршени академски студии од прв степен и освоени 240 кредита од областа на 

етнологијата и антропологијата, како и други четиригодишни академски студии од 

областа на општествените и хуманистичките науки со освоени, исто така, 240 кредита. 

Кандидатите за постдипломски студии треба да имаат среден успех на студиите од 

првиот степен не помал од 7.50. 

Начин на избор на изборни предмети од други студиски програми во рамките на 

истите или сродни области на студии: 

Студентот врши избор на изборните предмети со писмена согласност на 

туторот/меноторот кој се определува уште на почетокот на студиите. 

3

Полиња на стручно-научно дејствување 

Студентото кој се стекнал со диплома за втор степен на академски студии по 

етнологија и антропологија е стручно лице подготвено за работа во научноистражувачка 

и применета дејност, поврзана со општите интереси на човекот, 

опшштеството и културата. Поради тоа, магистрите по етнологија и антропологија 

може да се вработуваат во сите институции, владини и невладини, чиешто поле на 

дејствување е поврзано општествени и културни проблеми од доменот на 

традиционалниот и соремениот живот, институции кои се занимаваат со 

научноистражувачка работа, со евидентирање, чување, презентирање и управување со 

културното наследство. Како познавачи на специфичностите на човечкото дејствување, 

етничките, културните и другите карактеристики на заедниците, може успешно да 

работат во доменот на проучувањето на јазикот, полот и родовите студии, човековите 

права, здравствената култура, религијата, животот во руралните и урбаните средини, 

популарната култура, водењето и управувањето со културата во владините и 

невладините институции. 

Како познавачи на карактеристиките на специфичностите на културните вредности на 

различни етнички и религиски заедници може успешно да работат во институциите на 

државната управа, во стопански организации, медиуми, трговски и други 

информативни дејности. 

Лицето кое се стекнало со втор степен на академските постдипломски студии по 

етнологија и антропологија може успешно да работи во образование, во Заводите за 

заштита на културното богатство, во музеите, во сите сегменти на туристичкото 

работење, во новинарство, во општественото планирање, урбанизмот, уредувањето на 

предели и региони, во подрачјето на домашното и уметничкото производство, 

соработка со македонската дијаспора, во протоколарните служби, амбасади и културни 

програми на амбасадите на Р. Македонија, во медиумски пропаганди и промоции, во 

сферата на визуелната комуникација. Лицето кое се стекнало со втор степен на 

академски постдипломски студии по етнологија и антропологија успешно може да 

разрешува проблеми поврзани со културата и начинот на живеење, како и во 

делокругот на соодветно поврзување и искористување на природните ресурси согласно 

традиционалните вредности. 

4

ПОСЛЕДИПЛОМСКИ СТУДИИ ПО ЕТНОЛОГИЈА И АНТРОПОЛОГИЈА * 

Модул 1 Етнологија и антропологија на митот и религијата 

Семестар I 

Код Столб на 

модулот 

Предмет Реализатор Број 

часови 

Креди 

ти 

Задолжител Етнологија на Македонија 

А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 

модулен 

предмет 

Етнологија и антропологија на митот и 

религијата 

А.С. 30 6 

Помошен 



Изборен 

предмет 1 



Методологија на етнолошки и антрополошки 

истражувања 

Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 1 Етнологија и антропологија на митот и религијата 

Семестар II 

Код Магистерска работа 150 30 

ВКУПНО: 300 60 

* Реализаторот на студиската програма, Институтот за етнологија и антропологија го задржува правото и обврска да може да изврши промени во програмата и 

предметните содржини не повеќе од една третина. 

5

Модул 2 Политичка и економска антропологија 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Политичка и економска антропологија 

Љ.Р.; Љ.Н.; М.М.; 

И.Ј. 

30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 2 Политичка и економска антропологија 


Код Магистерска работа 30 

ВКУПНО: 60 

6

Модул 3 Етнологија и антропологија на материјалната култура 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Етнологија и антропологија на материјалната 

култура 

М.М. 30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 3 Етнологија и антропологија на материјалната култура 




7

Модул 4 Етнологија и антропологија на пол/род, семејство и 

сродство 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Етнологија и антропологија на пол/род, семејство 

и сродство 

И.Ј. 30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 4 Етнологија и антропологија на пол/род, семејство и сродство 




8

Модул 5 Етнологија и антропологија на идентитет, етничност и 

етнички процеси 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Етнологија и антропологија на идентитет, 

етничност и етнички процеси 

М.М. 30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 5 Етнологија и антропологија на идентитет, етничност и етнички процеси 




9

Модул 6 Применета антропологија и антропологија на туризмот 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Применета антропологија и антропологија на 

туризмот 

Љ.Н. 30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 6 Применета антропологија и антропологија на туризмот 




10

Модул 7 Етнологија и антропологија на културното наследство 





часови 

Креди 

ти 


А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен 



Етнологија и антропологија на културното 

наследство 

К.Б.; M.M. 30 6 










Љ.Р. 30 6 

30 6 

30 6 

150 30 

Модул 7 Етнологија и антропологија на културното наследство 




11

Модул 8 Антропологија на фолклорот 





часови 

Креди 

ти 

Задолжител Етнологија на Македонците 

А.С.;Љ.Р.; М.М.; 

6 

ен 

Љ.Н.; И.Ј.; 30 

Главен Антропологија на фолклор И.Ј. 30 6 



Помошен Методологија на етнолошки и антрополошки Љ.Р. 30 6 





30 6 



30 6 


150 30 

Модул 8 Антропологија на фолклорот 




Напомена: 

1. Првиот изборен предмет студентот го бира од листата извборни предмети на ИЕА со писмена согласност на туторот/менторот 

2. Вториот изборен предмет студентот го бира од листата на изборни предмети на ИЕА како и на други сродни студиски програми на УКИМ или на други 

Универзитети со писмена согласност на туторот/менторот. 

12

ЛИСТА ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ 

Код Изборен предмет Реализатор Кредити 

ЕА II 011 Митологија и религија на Д-р Анета Светиева, ред. проф. 6 

старите Словени 

ЕА II 012 Старобалкански митологии, Д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 6 

религии и култови 

Д-р Соња Зоговиќ, научен советник 

ЕА II 013 Политичка антропологија на Д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 6 

социјализмот и 

постсоцијализмот 

ЕА II 014 Економска антропологија на Д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 6 

социјализам и 

постсоцијализам 

ЕА II 015 Етнологија и антропологија Д-р Мирјана П.Мирчевска,вон.проф. 6 

на материјалната култура во 

балкански контекст 

Д-р Анета Светиева, ред. проф. 

ЕА II 016 Етнологија и антропологија 

на облека 

Д-р Мирјана П.Мирчевска,вон.проф. 


6 

ЕА II 017 

Семејни заедници и 

сроднички односи во 

Македонија и на Балканот 


Д-р Илина Јакимовска, доцент 

ЕА II 018 Антропологија на 

Д-р Илина Јакимовска, доцент 6 

сексуалностa 

ЕА II 019 Етнички идентитет/и во Д-р Анета Светиева, ред. проф. 

6 

балкански контекст 


ЕА II 020 Теории на идентитет Д-р Мирјана П.Мирчевска,вон.проф. 6 

ЕА II 021 Антропологија на 

Д-р Љупчо Неделков, доцент 6 

алтернативен туризам 

ЕА II 022 Антропологија на граѓански Д-р Љупчо Неделков, доцент 6 

културен активизам 

ЕА II 025 Современ фолклор Д-р Илина Јакимовска, доцент 6 

ЕА II 026 Фолклор на групи и етнички Д-р Илина Јакимовска, доцент 6 

заедници 

ЕА II 027 Управување со идентитетот 

на културното наследство 

Д-р Крсте Богоески, ред. проф. 


6 

6 

EA II 028 

Маркетинг на културното 

наследство 

Д-р Крсте Богоески, ред. проф. 6 

ЕА II 029 

Етнички и религиски 

заедници во Македонија 



6 

13

ПРЕДМЕТНИ СОДРЖИНИ 

1. Назив на единица/предмет ЕТНОЛОГИЈА НА МАКЕДОНИЈА 

2. Шифра на единица ЕА II 001 3. Број на ЕКТС 6 

4. Студиска насока За сите насоки 

5. Модул За сите модули 

6. Наставни часови Вкупно 

60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 

7. Степен постдипломски 8. Година 2008/09 9. Семестар зимски 

10. Студиска програма Етнологија и антропологија 

11. Столб на програмата Обврзен предмет 12. Јазик Македонски 

13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања, теоретски и практични 

вежби и изработка на есеи, семинарски работи. 

14. Цели / Компетенции 

Наставната единица придонесува пред сè кон развојот на следните општи и специфични 

компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 

- Способност за комуникација: устна и писмена форма (освен на мајчин и најмалку на еден 

светски странски јазик), соработка; 

- Флексибилна употреба на знаењето во пракса; 

- Самостојност, (само)критичност, (само)проценка, (само)евалуација и залагање за квалитет; 

- Познавање и разбирање на прашања поврзани со социокултурната антропологија. 

- Познавање, разбирање, насочување кон активна, недискриминирачка работа. 

- Оформување на целокупната процена на потребите на поединците, односно групите, нивните 

јаки и слаби страни, почитувајќи ги факторите на опкружувањето (физички, општествени, 

културни), со соодветни постапки. 

15. Опис на содржината 

Преглед на современите етнолошки и антрополошки истражувања за Македонија дома и во 

странство. Териско-методолошки карактеристики на истражувањата за Македонија. 

Македонската етнологија и антропологија во контекст на балканските истражувања и пошироко. 

Регионална етнографија. Продлабочен увид во етничките процеси, идентитет на етничките 

заедници во Македонија, минато и современост. Материјалната култура на Македонија: 

традиција и современост, локално и глобално. Избрани поглавја. Социјална култура: традиција и 

современост, локално и глобално. Избрани поглавја. Духовна култура: традиција и современост, 

локлано и глобално. Македонскиот социјализам во контекст на југословенскиот. Македонија во 

период на транзиција и постконфликт. Европски и НАТО интеграции. 

16. Основна литература 

1. Brown Keith, The Past in Question : Modern Macedonia and the Uncertainties of Nation, Princeton 

University Press, 2003. 

2. Barker Elizabeth, Macedonia: Its Place in Balkan Power Politics. Verso, London 1950. 

3. Bokovoy Melissa, Peasants and Communists : Politics and Ideology in the Yugoslav Countryside, 

1941-1953. University of Pittsburg Press, Pittsburg 1998. 

4. Cowan Jane K. Ed., Macedonia : The Politics of Identity and Difference, Pluto, London 2000. 

5. Денфорт Лоринг М., Македонскиот конфликт : Етничкиот национализам во 

транснационалниот свет, Македонска книга, Скопје 1996. 

6. Македонското прашање : Култура, историографија, политика, Уредил Виктор Рудометоф, Евро 

Балкан Пресс, Скопје 2003 

7. Мисирков Крсте П., За македонцките работи, Фототипно издание по повод 100 

годишнината од излегувањето на книгата, МАНУ, Скопје 2003. 

8. Friedman Victor, "Observing and Observers: Language, Ethnicity, and Power in the 1994 

Macedonian Census and Beyond", in. Toward Comprehensive Peace in Southeast Europe: Conflict 

Prevention in the South Balkans. Ed. By Barnett R. Rubin, Twentieth Century Fund Press, New 

York 1994. 

9. Анастасија Каракасиду, Полиња жито, ридишта крв: Патиштата кон националноста во 

грчка Македонија, 1870-1900, Магор, Скопје 2002. 

14

17. Предвидени студиски достигнувања: знаење и разбирање, употреба, повратен ефект, 

преносливи вештини - не се поврзани само со еден предмет. 

- Знае тимски да планира, тимски да настапува пред група и да се вклучи во тимска работа; 

- Знае самостојно да реализира истражувачки циклус од почеток до крај и да го применува 

знаењето во пракса; 

- Критички размислува за одредени проблеми во општеството; 

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимите култура и општество. 

- Може да прави оформување и проценка на потребите на поединците, односно групите и може да 

ги распознава нивните јаки и слаби страни, а притоа да ги почитува факторите на опкружувањето 

(физички, општествени, културни) и да користи соодветни постапки. 

18. Методи на предавање и учење 

Предавања, читање литература, изработка есеи, семинарски работи. 

19. Услови за вклучување во работа, односно за извршување на студиските обврски 

Завршени и позитивно оценети есеи како и направени вежби (со додатни извештаи), се услов 

за положување на испитот. 

20. Методи на оценување и скала за оценување 

За секој да биде успешен по предметот Етнологија на Македонија, во текот на семестарот, 

оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на поставените цели и задачи. 

Оценките ќе се темелат на неколку видови работа: 

Скала на оценки: 

10=94-100 

Придонес на часовите (пред. и вежби) - 15% од оценката 

9=86-93 

Изработка на есеи, семин. работа - 15% од оценката 

8=76-85 

Презентации и демонстрации - 10% од оценката 

7=68-75 

Колоквиум I (тест) 

- 30% од оценката 

6=61-67 

Колоквиум II (тест) 


5=0-60 

Придонес на часот (15%) 

Споделување идеи и соработување се другите во групата. Придонесот за секоја активност се 

оценува врз основа и на индивидуалното однесување, кое ќе биде перманентно следено на 

часовите (предавањата и вежбите). Имено, покрај присуството на часот ќе биде следена 

активноста на часот, исполнителноста, колегијалноста и односот кон останатите студенти, 

асистенти и професори. 

Изработка на есеи, истражувачки проект, семинарска работа (15%) 

Вештините за добро пишување може да ви помогнат во текот на целиот живот. За секој есеј ќе се 

даваат две оценки: една за содржината и една за вештината за пишување. Очекувањата во поглед 

на содржината ќе бидат различни за секој есеј. Правилата за давање оценка за вештините за 

пишување ќе се базираат врз следниве критериуми: 

- логична/последователна организација на есејот; 

- ефективна примена на јазикот, структурите на речениците и изборот на зборовите; 

- ефективна примена на граматиката и на другите јазични конвенции; 

- владеење на темата. 

Пред да ги предадете за крајна оценка, сите ваши есеи ќе ги доработите врз основа на повратните 

информации што ќе ги добиете од вашиот професор и асистент. 

Презентации и демонстрации (10%) 

Јасната вербална комуникација е суштински дел од ефективната работа на речиси секое поле. 

Може да се прават презентации во групи или индивидуални презентации, но сепак оценувањето 

на вештините за презентирање ќе се базира врз индивидуалните резултати. Очекувањата се: 

Критериуми за содржината: 

- зазема јасен став во однос на секое прашање; 

- својот став го поддржува со докази и примери; 

- идеите ги поврзува со литература и/или со истражувања; 

- користи визуелна или друга поддршка за да ги потенцира презентираните идеи. 

Критериуми за презентацијата: 

- кога презентира и се обраќа на публиката и гледа во неа; 

- зборува јасно и со разумно темпо; 

15

- висината на тонот е соодветна за публиката и за контекстот; 

- користи организациска стратегија. 

Колоквиум I (тест 1) (30%) 

Колоквиумот претставува усно или писмено излагање на темите кои веќе се поминати на 

предавањата кај професорот во првата половина од семестарот за време на првата колоквиумска 

седмица. При излагањето на студентот предвид се земаат следниве критериуми: 

- јасниот став во однос на секое прашање и владеењето на темата; 


- идеите ги поврзува со литература; 



Колоквиум II (тест 2) (30%) 


предавањата кај професорот во втората половина од семестарот за време на втората 

колоквиумска седмица. При излагањето на студентот предвид се земаат следниве критериуми: 






Доцнење во работата и отсуства 

- изработките на есите може да се достават со еден ден задоцнување, без да се добијат 

казнени поени; 

- доколку со работата доцните повеќе од еден ден, ќе биде дефиниран распоред за 

завршување на работата; 

- за изработките што се доставени со доцнење поголемо од еден ден се добива оценка што 

е за 10% пониска од заслужената. 

Целата работа мора да се заврши најдоцна до крајот на семестарот за да може да се земе предвид 

во формирањето на оценката. 

Збирна оценка 

Откако ќе се оценат сите поставени задачи ќе биде утврдена збирна оценка за секој вид работа. 

Следнава табела дава пример за резиме на една оценка. 

Вид на работа Збирна оценка Предвидени % Освоени % 

Придонес на час ,90 15 ,90х15/100=13,50% 

Изработени есеи ,95 15 ,95х15/100=14,25% 

Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 

21. Методи на оценување на квалитетот 

Придружно оценување на студентите и самооценување. 

22. Наставниот план го изготви: 

д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. Д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф. 

16

1. Назив на единица/предмет МЕТОДОЛОГИЈА НА ЕТНОЛОШКИ И 

АНТРОПОЛОШКИ ИСТРАЖУВАЊА 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата Помошен модулен предмет 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Истражувачки план во антропологијата. Преглед на литература и етички прашања. Изготвување 

студија за квантитативно и квалитативно истражување. Квантитативни и квалитативни 

истражувања. Примерок. Прибирање податоци и анализа во квантитативно истражување. 

Собирање податоци и анализа во квалитативно истражување. Теренска работа. Теренски 

техники. Исторско-компаративна истражување. Анализа на податоци. Пишување истражувачки 

извештај и политики на истражување во општествените науки. 


1. Bernard Russell H., Research Methods in Anthropology, Sec. ed., Altamira Press, 1995. 

2. Barret Stanley R. Anthropology : A Student's Guide to Theory and Method, University of 

Toronto Press, Toronto - London, 1997. 

3. Neuman W. Lawrence, Social Research Methods : Qualitative and Quantitative Approaches, 5 th 

Ed., Boston-Sydney, 2003. 

4. Grills Scott, Doinig Ethnographic Research: Fieldwork Settings, SAGE Publications, London 

1998. 

5. Alan Bryman, Social Research Methods, Sec. ed., Oxford University Press, 2004. 













17





За секој да биде успешен по предметот Методологија на етнолошки и антрополошки 

истражувања, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 

поставените цели и задачи. 



10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 









































18

























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 

19

1. Назив на единица/предмет ЕТНОЛОГИЈА И АНТРОПОЛОГИЈА НА 

МИТОТ И РЕЛИГИЈАТА 



5. Модул За сите модули, обврзен за Модул 1 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата Главен модулен предмет 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Етнолошко и антрополошко проучување на митот и религијата. Мит, религија, симболи како 

експресивна култура. Митови. Ритуали/Обреди. Јазик, верувања и верувања. Шамани и други 

специјалисти на религијата. Магија и магепсништво. Религијата и општествениот ред: економија, 

политика и род. Разбирање на фундаментализмот. Религијата и глобалната култура. 


1. Religion and Culture : An Anthropological Focus,Sac. Ed. Raymond Scupin Ed., 2008. 

2. Lehmann, Arthur, James Myers, Pamela Moro, eds. 2005. Magic, Witchcraft, and Religion: An 

Anthropological Study of the Supernatural. 6 th edition. Mountainview, CA: Mayfield Publishing. 

3. Antoun, Richard. 2001. Understanding Fundamentalism: Christian, Islamic and Jewish 

Movements. Walnut Creek, CA: Altamira Press. 

4. Елијаде Мирча, Историја на верувањата и на религиските идеи, I-III, Табернакул, Скопје 

2005. 

5. Леви-Строс Клод, Митологики I-IV, Табернакул, Скопје 2005. 

6. Warms Richard, Garber James, McGee Jon, Sacred Realms: Essays in Religion, Belief and Society, 

Oxford University Press, 2004. 














20




За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на митот и религијата, во 

текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на поставените цели и 

задачи. 



10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 










































21
























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Анета Светиева, ред. проф; д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 

22

1. Назив на единица/предмет ПОЛИТИЧКА И ЕКОНОМСКА 

АНТРОПОЛОГИЈА 

2. Шифра на единица EA II 004 3. Број на ЕКТС 6 




60 

П 

30 

В 

0 




13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања и изработка на семинарски. 

14 Цели / Компетенции 


компетенции: 

- Способност за комуникација, соработка / тимска работа; 


- Познавање и разбирање на политичките и економските прилики во социјализмот и 

постсоцијализмот; 

- Познавање и разбирање на развојните законитости, разлики и потреби на поединецот. 

- Подготовка за истражување во областа на политиката и економијата; 





15 Опис на содржината 

Основите на политичката антропологија и на човечката политичка организација; Видови 

прединдустриски политички системи и развој на државите; Општествена стратификација, 

сродство, род и политика; Религија, религиски симболизам и ритуал во политиката; Промена на 

политичката власт; Политиката во индустриските општества; Современата политика под лупата 

на антропологијата; Влади, системи, режими и политички идеологии; Политички култури, 

политички традиции и борба за културите; Современи политички митови; Етичките дилеми во 

политичката антропологија; Завршен час и студентска евалуација на наставниот процес. 

Што е економија и економска антропологија; Економска организација и размена на добра; 

Економија во прединдустриските заедници и трансформација; Капитализмот и влијанието врз 

економијата; Економска структура и појава на класи; Почетоци на глобализацијата; Транзиција; 

Пазари и вредности; Производство, дистрибуција, консумирање; Побарувачка/потрошувачка; 

Економија, сродство и род; Ритуал и економија; Современи економии и култури; Завршен час и 

евалуација. 

16 Основна литература 

- Abeles, Mark, Antropologija države, XX vek, Beograd, 2001. 

- American Anthropological Association Code of Ethics” веб-страница: www. aaanet.org 

- Balandije, Žorž, Politička antropologija, XX vek, Beograd, 1997. 

- Habermas, Jirgen, Postnacionalna konstelacija, Beograd 2002. 

- Hejvud, Endru, Politika, Clio, Beograd, 2004. 

- Hejvud, Endru, Političke ideologije, Beograd 2005. 

- Luelen, Ted, Uvod u političku antropologiju, Gradac, Čačak - Beograd, 2001. 

- Olmond, Gabriel, Političko istraživanje kulture – osvrt i prikaz, Treći program, Leto-jesen, 1990,63-75. 

- Rohe, K., Politička kultura i kulturni aspekt političke stvarnosti, Treći program, Leto-jesen,1990,76-85. 

- Čupić, Čedomir, Politička antropologija, hrestomatija, Beograd, 2002. 

- Шкариќ, Светомир, Македонија на сите континети, Скопје, 2000. 

- Plattner, S., Economic Anthropology, 1989. 

- Prattis, J. I., Synthesis, or a New Problematic in Economic Anthropology, Theory and Society 11, 

1982, pp.205–228 

- Polanyi, K., The Economy as Instituted Process., in Economic Anthropology E LeClair, H Schneider 

(eds) New York: Holt, Rinehart and Winston, 1968 

С 

30 

23

- Engels, The Origin of the Family, Private Property, and the State. International Publishers, 1990. 

- Марсел Мос, Дарот,форма и основание за обема в архаичните опщества, серия Етоси, София, 

2001. 

- Alexander Jennifer& Alexander Paul, What`s fair price? Price-setting and trading partnerships in 

Javanese Markets, Man 26, 1991, 493-512 

- Hann C.M., From production to property: Decollectivization and the family –land relationship in 

contemporary Hungary, Man 28, No.2, 1993, 299-320. 

- Ann Marie Leshkowich&Chris Hann, A short history of economic anthropology,2007. 

- Hann C.M., Social anthropology, Teach Yourself Social anthropology, London, Hodder and Stoughton, 

2000. 

- Manning Nash, Economic Anthropology, Biennal Review of Anthropology, Vol.4, 1965, pp.121-138. 

- Appadurai, A. (ed.), Introduction: commodities and the politics of value, The Social Life of Things: 

commodities in cultural perspective, Cambridge: Cambridge University Press, 1986, 3-63 

- Kopytoff Igor, The cultural biography of things: commoditization as process, The Social Life of 

Things: commodities in cultural perspective, Cambridge: Cambridge University Press, 1986, 64-91. 

17 Предвидени студиски достигнувања: знаење и разбирање, употреба, повратен ефект, 

преносливи вештини. 


- Знае да го применува знаењето во пракса; 

- Критички размислува за одредени проблеми од општествено уредување; 

- Ги знае и ги разбира политичките системи; 

- Знае да истражува во областа на политиката; 

- Ги познава теретските основи на разничните политички системи и има недискриминирачки 

однос кон поединците и групите; 




18 Методи на предавање и учење 

Предавања, изработка на семинарски работи. 

19 Услови за вклучување во работа, односно за извршување на студиските обврски 

Запишани последипломски студии (втор степен), позитивно оценет завршен испит (остварен 

преку колоквиуми), завршени и позитивно оценети семинарски работи, се услов за положување на 

испитот. 

20.Mетоди на оценување и скала за оценување 

За секој да биде успешен по предметот Политичка и економска антропологија, во текот на 

семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на поставените цели и задачи. 



Придонес на часот 


10=94-100 

9=86-93 

Изработка на семинарски работи - 15% од оценката 8=76-85 

Презентации и демонстрации - 10% од оценката 7=68-75 

Колоквиум I 

- 30% од оценката 6=61-67 

Колоквиум II 





часовите. Имено, покрај присуството на часот ќе биде следена активноста на часот, 

исполнителноста, колегијалноста и односот кон останатите студенти, асистенти и професори. 

Изработка на семинарски работи (15%) 



на содржината ќе бидат различни за секоја изработена семинарска работај. Правилата за давање 

оценка за вештините за пишување ќе се базираат врз следниве критериуми: 



24



Пред да ги предадете за крајна оценка, сите ваши семинарски работи ќе ги доработите врз основа 

на повратните информации што ќе ги добиете од вашиот професор. 















Колоквиум I (30%) 

Колоквиумот претставува усно излагање на темите кои веќе се поминати на предавањата кај 

професорот во првата половина од семестарот за време на првата колоквиумска седмица. При 

излагањето на студентот предвид се земаат следниве критериуми: 






Колоквиум II (30%) 


професорот во втората половина од семестарот за време на втората колоквиумска седмица. При 








- изработките на семинарските работи може да се достават со еден ден задоцнување, без 

да се добијат казнени поени; 












Изработени сем. ,95 15 ,95х15/100=14,25% 

Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

25

ВКУПНО 100 90,75%=9 

21. Методи на евалуација на квалитетот 

Придружна евалуација на студентите и самоевалуација. 


Д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф.; Асс. м-р Даворин Трпески; м-р Инес Црвенковска Ристеска, 

демонстратор 

26


МАТЕРИЈАЛНАТА КУЛТУРА 



5. Модул За сите модули,обврзен за Модул 3 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 

7. Степен постдипломски 8. Година 9. Семестар зимски 


11. Столб на програмата 12. Јазик Македонски 


активности и изработка на семинарски работи, есеи. 



компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со етнологија и антропологија на материјална 

култура. 






Човекот и културата. Развој на цивилизациите. Развојни достигнувања во поодделни области од 

материјалната култура. Влијанието на конфесионалната припадност/религијата на 

поединецот/групата врз материјалната култура.Народно стопанство во XIX-XX век. 

Архитектура: народна архитектура, рурална и урбана архитектура. Култура на живеење. 

Споменици: индивидуални, колективни, спомен-обележја, надгробни споменици. 

Антропологија на облекувањето. Традиционална и современа облека. Текстил. Орнаментика. 

Култура на исхрана. Меѓусебни влијанија на религијата и храната. 

16. Основна и помошна литература: 

1. Lič Edmund, Kultura i komunikacija, XX vek, Beograd, 1983. 

2. Vajs Albert, Razvoj civilizacije, Beograd, 1965. 

3. Smith Phillip, Cultural Theory, An Introduction, Blackwell Publishing, 2001. 

4. Buchli Viktor/ed./,The material Culture, Berg Books, Ohford, 2002. 

5. Levinston, D., Ember M. /ed/., Encyclopedia of Cultural Anthropology, Vol.1, Hennry Holt and 

Company, New York, 1996. (odbrani poglavija) 

6. Lysaght Patricia, ed., Food and celebration from fasting to feasting, Založba ZRC/ZRD SAZU in 

association with The Department of Irish Folklore, University College Dublin, Ljubljana, 2002. 

7. Светиева Анета, Резбарени тавани, долапи и врати во Македонија, ИФ, Скопје, 1992. 

8. Сепаратни трудови на поодделни автори 






- Критички размислува за одредени проблеми од материјалната култура; 

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимот антропологија на материјална култура. 



27



Предавања, читање литература, изработка семинарски работи, есеи. 


Завршени и позитивно оценети есеи како и реализирање на другите задачи се услов за 

положување на испитот. 


За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на материјална култура, во 





Придонес на часовите 


10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 




часовите. Ќе биде следена активноста на часот, исполнителноста, колегијалноста и односот 

кон останатите студенти и професори. 

Изработка на семинарска работа, есеи, истражувачки проект, (15%) 










информации што ќе ги добиете од вашиот професор. 






















28



























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф. 

29


ПОЛ/РОД, СЕМЕЈСТВО И СРОДСТВО 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 




13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања, вежби, изработка на есеи, 

презентации и и мини-истражувања. 




- Стекнување теориски знаења од областа на родовите прашања, семејството и сродството 

- Подготвеност за тимска работа, односно самостојно истражување во оваа област 

- Подигнување на свесноста за важноста на родовоста и семејно-сродничките односи во 

контекст на етнолошките и антрополошки истражувања 

- Развивање сензитивност кон наведените прашања 

- Поттикнување авторефлексивност во однос на влијанието на сопствената родова 

припадност врз толкувањето на родовите прашања 


На студентите им се овозможува стекнување теориски знаења од областа на родовите 

прашања, семејството и сродството. Истовремено тие се подготвуваат за истражувачка и 

апликативна работа во оваа област. 

Надградувајќи ја дискусијата за природата односно културата како определувачки фактори 

на конструкцијата на родовиот идентитет, студентите особено се фокусираат на 

антропологијата на машкото/женското тело и сексуалност. Половоста/родовоста е предмет 

на рефлексија, а не само инструмент за исполнување на одредена биолошка, телесна 

функција. Дистинкцијата помеѓу мажите и жените има јасна општествена смисла - таа служи 

за креирање на социјалниот идентитет на поединецот, односно за дефинирање на неговиот 

општествен статус, кој во голема мерка е детерминиран од неговата/нејзината полова 

припадност, односно од неговата/нејзината телесност. Во таа смисла овој предмет ќе се 

допре и до прашањето на хетеронормативноста и другите антрополошки аспекти на 

човековата сексуалност. Истовремено, во историско-антрополошка смисла ќе се следи 

развојот на семејството и сродничките односи, особено на територијата на Македонија, но и 

во поширокиот регион на Балканот, согледувајќи ги современите импликации на тој развој. 


Bordo, Susan: "Bringing Body Into Theory", in: Body and Flesh: A Philosophical Reader (Ed. 

Donn Welton), Blackwell Publishers, 2004. 

Morgan, Kathryn Pauly: "Women and the Knife", in: Body and Flesh: A Philosophical Reader (ed. 

Donn Welton), Blackwell Publishers, 2004, pp. 325-347. 

"Cultural Bodies: Ethography and Theory" (Ed. Helen Thomas and Jamilah Ahmed), Blackwell 

publishing, 2004. 

Fausto - Sterling Anne, Sexing tne Body, Gender politics and the construction of sexuality, Basic 

Books, 2000. 

Flandrin, Jean-Louis: "Kinship, Household and Sexuality", Cambridge University Press, 1979. 

Parker Holt N., The myth of the heterosexual: Anthropology and sexuality for classicists, Project 

MUSE, Arethusa 34, The Johns Hopkins University Press, 2001, pp. 313-362. 

Todorova Marija, Balkan family structure and the European pattern. Demographic Developments 

in Ottoman Bulgaria. The American University Press, Washington 1993. 

30

Cvetanovska, Jelena: "Motivot na incest i endogamija vo prikaznite od ìvotot", 

Zbornik od nau~niot sobir vo ~est na prof.Tome Sazdov, odràn na Filolo{kiot 

fakultet "Blaè Koneski" na 4 i 5 noemvri 2004 god. 

17. Предвидени студиски достигнувања: 

- Познавање и разбирање на основните елементи на содржината на предметот 

- Способност е за користење домашна и странска литература и други извори, за, собирање, 

коректно цитирање и интерпретирање на податоците, како и за пребарување преку Интернет 

- Демонстрација на критички однос кон посочената литература, аргументираност и 

самокритичност 

- Препознавање на релевантноста на родовите прашања, прашањата на семејството и 

сродството, во контекст на етнологијата и антропологијата 

- Развиена сензитивност и авторефлексивност по однос на туѓата и сопствената родова 

припадност 

- Способност за интегрирање на родовите и семејно-сродничките прашања во самостојната 

истражувачка работа како етнолог/антрополог 


Предавања, изработка на есеи, презентации и мини-истражувања. 


Запишан семестар, завршени и позитивно оценети есеи/презентации или мини-истражувања, 

како и направени вежби, се услов за положување на испитот. 


Прв колоквиум 30% од конечната оценка 

Втор колоквиум (можат да дојдат само оние кои положиле прв) 30% 

Есеј/презентација/мини-истражување 30%; 

- есеј од минимум 4 а максимум 5 куцани страници со големина на фонт 12 и проред 1,5 (или 

вкупно 7,200-9,000 знаци) на тема поврзана со наставната програма по избор на студентот 

- усмено претставување на дело на автор(ка) значаен/значајна за родовите студии, 

проучувањето на семејството и сродството по избор на студентот, во консултација со 

професорот не подолго од 30 минути 

- мини-истражување од областа на родовоста, семејството и/или сродството, на тема по 

избор на студентот, со претходно наведување на планираната цел, методологија и користени 

извори 

Присуство и придонес на часот 10% 

Придонесот за секоја активност се оценува врз основа и на индивидуалното однесување, кое 

ќе биде постојано следено на часовите. Имено, покрај присуството на часот ќе биде следена 



Вид на работа 

Прв колоквиум 

Втор колоквиум 

Есеј/презентација/мини-истражување 

Присуство и придонес на часот 

Процент на учество во крајна оценка 

30% 

30% 

30% 

10% 

За преодна конечна оценка потребно е да се постигнат преодни оценки 6 во следниве 

категории: прв и втор колоквиум и изработка на есеј/презентација или мини-истражување. 

Во конечната оценка улога игра и активното присуство на предавања и вежби. При 

оценувањето на есеите/презентациите или мини-истражувањата ќе бидат земени предвид 

следниве елементи: способност за писмено изразување, познавање на граматиката на 

македонскиот јазик, убедливост и стил; способност за јасно и разговетно усно 

претставување на одредена тема и/или идеја, способност за задржување на вниманието и 

анимирање на публиката, разбирање на она што се зборува; поставување на проблем и 

примена на соодветна методологија, иницијативност, аналитичко мислење и тимска работа 

31

(онаму каде што е применлива). 

Есеи/презентации или мини-истражувања кои ги покриваат, делумно компетентно, 

основните елементи, без големи пропусти, се сметаат за “задоволителни“ (оценка 6-7). 

Есеи/презентации или мини- истражувања кои имаат мал број пропусти и покажуваат 

напредно разбирање на материјалот, способност за аналитичко мислење и писмено 

изразување се сметаат за “многу добри“ (оценка 8-9). Есеи/презентации или миниистражувања 

во чија изработка студентот покажал особена иницијативност, софистицирано 

познавање и способност, се сметаат за “одлични“ (10). 

Секој обид за директно препишување од литература, Интернет или од есеи на други колеги 

ќе се смета за плагијаторство и таквиот труд нема да биде земен предвид. 

Испит 

Оние студенти кои положиле прв колоквиум на испитот одговараат само по материјали од 

втор колоквиум. Оценката од изработка на есеј/презентација или мини-истражување и 

активното присуство на час се зема предвид при формирањето на конечната оценка. 




Доц. д-р Илина Јакимовска; м-р Инес Црвенковска-Ристеска, демонстратор 

32


ИДЕНТИТЕТ, ЕТНИЧНОСТ И ЕТНИЧКИ 

ПРОЦЕСИ 



5. Модул За сите модули, обврзен за модул 5 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со идентитет, етничност и етнички процеси. 






Основни дефиниции на етничкиот идентитет. Етничкиот идентитет во контекст на етничките 

заедници сфатени во генерална смисла (регионални етнички заедници, етнички малцинства, 

народи, нации итн.). Динамика на значењето на етничноста / етничкиот идентитет низ 

историјата. Влијанието на јазичните и културните сличности и разлики помеѓу етничките 

заедници. Взаемното дејство помеѓу мултиетничкиот идентитет и поединечниот национален 

идентитет. Етничко будење во современиот свет. Ситуационо преговарање за идентитетот кај 

некои европски етнички заедници. Доминантни ставови за етничките малцинства во минатото и 

денеска. Мултиетнички / повеќеетнички европски општества наспроти идеите за етничка 

хомогеност. Мултикултурализам/мултиетничност. Етнички конфликт. Корени на етничкиот 

конфликт: предрасуди/стереотипи. Глобализација. Стереотипни престави и политички митови во 

постсоцијализмот. Национален идентитет и национализам. Поставување проблеми / теми за 

истражување и дискутирање на етичките прашања и правила при истражувањето на теми 

поврзани со етничноста и националниот идентитет на сопствената и „спротивната“ етничка 

заедница. 


9. Bandić Dušan, Etnos, Carstvo zemaljsko i carstvo nebesko, XX vek, Beograd, 1997. 

10. Широкогоров М. Сергеј, Етнос, Истраживање основних принципа промјена етничких 

и етнографских појава, ЦИД, Подгорица, 1998. 

11. Bilefeld Ulrih, Stranci: prijatelji ili neprijatelji, Biblioteka XX vek, Beograd 1998 

12. Tadić Božidar, Etničke zajednice i međuetnički sukobi, Podgorica 1999 

13. Putinja Filip,Stef-Fenar Zoslin, Teorije o etnicitetu, Biblioteka XX vek, Beograd, 1997. 

14. Група автори, Мултикултурализам, огледи за политиката на признавањето, Евро- 

Балкан Пресс, 2004 

15. Asurmendi Mikel/ur/, Identitet i nasilje, XX vek, Beograd, 2002. 

16. Мирчевска Мирјана, Етнички идентитети: некои погледи кон прашањето на 

двојниот идентитет на примерот на Горнореканците, Македонски фолклор, 63, 

Скопје, 2006. 

33






- Критички размислува за одредени проблеми од идентитетот и етничките прашања; 

- Ја знае и разбира динамиката на поимот етничност / етнички идентитет. 










За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на идентитет, етничност 

и етнички процеси, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 





























34




































Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 





35

1. Назив на единица/предмет ПРИМЕНЕТА АНТРОПОЛОГИЈА И 

АНТРОПОЛОГИЈА НА ТУРИЗМОТ 



5. Модул За сите модули, обврзен за модул 6 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Вовед во применета антропологија. Преглед на можностите и условите за примена на 

антропологијата во практични, неакадемски цели. Придонес на антропологијата во економскиот 

развој на локалните заедници и општеството. Основи на туризмот. Проценка на потребите и 

можностите за туристички развој на локално и национално ниво. Традицијата и туризмот. 

Современата култура и младинските супкултури во функција на туристички развој. 


1. John Van Willigen, Applied Anthropology: An Introduction, Greenwood Publishing Group, 2002. 

2. Alexander M. Ervin, Applied Anthropology: Tools and Perspectives for Contemporary Practice, 

Pearson/Allyn and Bacon, 2004. 

3. Milena Dragičević-Šešić, Branimir Stojković, Kultura -Menadžment, animacija, marketing. Beograd: 

Clio, 2003. 

4. Marc Vanlangendonck and Johan Leman, Tourism and Cultural Change: an Empathic Understanding 

Approach: An Introduction to Tourism, Anthropology and Ethnicity, Omertaa, journal for Applied 

Anthropology, 2007 

(http://omertaa.org/index.php?option=com_content&task=view&id=43&Itemid=58). 

5. Richard and Julia Sharpley, “Rural Tourisam - an Introduction”, International Thomson Business 

Press, London 1997. 












36






За секој да биде успешен по предметот Применета антропологија и антропологија на 

туризмот, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 




10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































37


























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Љупчо Неделков, доцент; Вања Димитриевски, демонстратор 

38

1. Назив на единица/предмет АНТРОПОЛОГИЈА НА КУЛТУРНОТО 

НАСЛЕДСТВО 



5. Модул За сите модули, обврзан за модул 7 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологијата на заштитата на културното 

наследство. 






Карактеристики на културното наследство на тлото на Македонија, имајќи го предвид 

етнолошкото културно наследство.Управување со културното наследство. Односи на 

општеството кон културното наследство. Видови заштита на културното наследство in situ и ex 

situ. Стручна заштита на културното наследство: проучување и создавање документација, 

инвентари и стандарди на документирање, чување на документацијата. Правна заштита на 

културното наследство: македонско законодавство, меѓународни конвенции за заштита на 

материјалното и нематеријалното културно наследство. Ефективна заштита на културното 

наследство: превентивна заштита, конзервација, реставрација, микроклиматски услови за 

чување и заштита на културното наследство во разни средини и за разни видови материјали, 

познавање на материјалите, грижа и ракување, вонредни состојби и менаџирање со ризици, 

кодексот на стручната етика и заштитата на културното наследство. Туризмот и културното 

наследство - односи и заштита. 


- Knell, S. (Edit.) Care of Collections, London, 1994. 

- Thompson, J.M.A. (Edit.) Manual of Curatorship, London, 1984. 

- ICOM-CC Newsletter: http://www.icom-cc.org/ 

- Online Conservation/Preservation Serials: 

http://palimsest.stanford.edu/byform/ 

- Osnove zaš tite i izlaganja muzejskih zbirki, Zagreb, 1993. 

-Кодекс на стручна етика, МНК ICOM, Скопје, 2003. 

- ICCROM: http://www.iccrom.org 

- COM-CC: http://icom-cc.icom.museum/ 






- Критички размислува за одредени проблеми од заштитата на културното наследство; 

39

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимите етнолошко културно наследство и заштита. 










За секој да биде успешен по предметот Антропологија на културното наследство, во текот на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 




































40





























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Крсте Богоески, ред. проф.; д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф. 

41

1. Назив на единица/предмет АНТРОПОЛОГИЈА НА ФОЛКЛОР 


4. Студиска насока Сите насоки 

5. Модул Модул 8: Антропологија на фолклор 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата Главен модулен предмет 12. Јазик македонски 




- Способност за комуникација: усна и писмена форма (освен на мајчин и најмалку на еден 




- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологијата на фолклорот. 



Предметот ќе го разгледува фолклорот како аспект на културата, и оттаму ќе ја анализира 

неговата врска со антропологијата. Притоа предвид ќе се земат: односот помеѓу фолклорот и 

другите културни феномени, фолклорот во контекст на националните култури и во контекст 

на субкултурите. Истовремено компаративно ќе се анализираат слични или исти фолклорни 

елементи во различни културни, географски и историски оддалечени или блиски контексти, 

особено фокусирајќи се на влијанието на глобализацијата врз ширењето на елементи од 

современиот фолклор. 


Georges&Owen Jones, Folkloristics: An Introduction. Indiana University Press, 1995. (стр. 159- 

230) 

International Folkloristics: Classic Contributions by the Founders of Folklore (Dundes, Ed.). 

Rowman and Littlefield Publishers, 1999. 

Cindarella: A Casebook (Dundes, Ed.), Wildman Press, New York, 1993. 

Bettelheim, Bruno: The Uses of Е nchantment. Vintage Books, 1976. 

McDonald, Nancy: The Graffiti Subculture: Youth, Masculinity and Identity in London and New 

York. Palgrave, 2001. 


- Познавање и разбирање на елементите на содржината на предметот 

- Способност за користење домашна и особено странска литература и други извори за 

собирање, коректно цитирање и интерпретирање на податоците, како и за пребарување 

преку Интернет 



- Препознавање на релевантноста на фолклорот во контекст на етнологијата и 

антропологијата и негово интегрирање со самостојни етнолошки/антрополошки 


- Способност за интегрирање на примарните фолклорни материјали во самостојната 



Предавања, читање и користење литература, изработка есеи, семинарски работи. 


Завршени и позитивно оценети предвидени активности (со додатни извештаи), се услов за 

42








- усмено претставување на дело на автор(ка) значаен/значајна за антропологијата на 

фолклорот, по избор на студентот, во консултација со професорот, не подолго од 30 минути 

- мини-истражување од областа на антропологијата на фолклорот, на тема по избор на 

студентот, со претходно наведување на планираната цел, методологија и користени извори 












30% 

30% 

30% 

10% 



Во конечната оценка улога игра и активното присуство на предавања. При оценувањето на 

есеите/презентациите или мини-истражувањата ќе бидат земени предвид следниве елементи: 

способност за писмено изразување, познавање на граматиката на македонскиот јазик, 

убедливост и стил; способност за јасно и разговетно усно претставување на одредена тема 

и/или идеја, способност за задржување на вниманието и анимирање на публиката, разбирање 

на она што се зборува; поставување на проблем и примена на соодветна методологија, 

иницијативност, аналитичко мислење и тимска работа (онаму каде што е применлива). 










Испит 







доц. д-р Илина Јакимовска 

43

ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ 

1. Назив на единица/предмет МИТОЛОГИЈА И РЕЛИГИЈА НА СТАРИТЕ 

СЛОВЕНИ 



5. Модул За сите модули, приоритет Модул 1 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата Изборен предмет 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Етнолошко и антрополошко проучување на митовите и религијата на старите Словени. Мит, 

религија, симболи како експресивна култура. Митови. Ритуали/Обреди. Словенски пантеон. 

Јазик, верувања и верувања. Остатоци на старата словенска религија во фолклорот, обредноста и 

религиските системи во традициите на словенските заедници. 


1. В.В. Иванов, В.Н. Топоров, Исследования в области славянскых древностей, Москва 1974. 

2. Katičić R. Hoditi roditi – Tragom tekstova jednoga praslavenskog obreda plodnosti, Studia 

etnologica, Vol. 1, Zagreb 1989, 45'63. 

3. Б.А.Рыбаков, Язычество древних Славян, Москва 1981. 

4. Н.Н. Велецкаја, Многобожачка симболика словенских архајских ритуала, (превод од руски), 

Ниш 1996. 

5. Словенска митологија. Енциклопедијски речник. Ред. С.М. Толстој, Љ.Раденковић, Београд 

2001. 

6. Славянские древности, Этнолонгвистическский словарь, Москва, Том. 1-3. 

7. Lovmnjanski H., Religija Slovena, Beograd 1996. 

8. Чаусидис Никос, Митските слики на Јужните Словени, Мисла, Скопје 1994. 












44






За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на митот и религијата, во 





Придонес на часовите (пред.) - 15% од оценката 

10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































45

























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 





46

1. Назив на единица/предмет СТАРОБАЛКАНСКИ МИТОЛОГИИ, 

РЕЛИГИИ И КУЛТОВИ 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 




13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања, консултации, изработка на 

есеи, семинарски работи. 



компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Етнолошко и антрополошко проучување на митовите, религијата и култовите на 

старобалканските етнички заедници како еден важен сегмент во подоцнежните и современите 

религиски форми на балканските заедници. Карактеристики на старобалканските култови. 

Палеобалканските култови кон Дионис. Орфеј во древната митологија на Балканот. Митолошки 

и религиски врски меѓу Истокот и Западот. Балканот како простор на испреплетување на 

различни источни и западни религиски и култни традиции. Елементи на палеобалканските 

култови, религии, обредност во подоцнежните балкански и современи религиски форми. 


1. Елијаде Мирча, Историја на верувањата и на религиските идеи, Кн. 1, Табернакул, Скопје 

2005, стр. 159-311. Кн. 2, стр. 117-176. 

2. Kemp Pejšns, Balkanski kultovi, Beograd 2000. 

3. Будимир М., Са балканских источника, СКЗ, Београд 1969. 

4. Топоров В.Н., К обьяснению некоторых славянских слов мифологического характера в свяѕи с 

возможными древними ближневосточными параллелями, во. Славянское и балканское 

языкознание. Вып. 1, Проблеми интерференции и языковых контактов, Москва 1975. 

5. Дьяконов И.М., Архаические мифы Востока и Запада, Москва 1990. 

6. Топоров В.Н. К истории Дионисийского комплекса, во. Античная балканистика. Карпатобалканский 

регион в диахронии. Предварительные материалы к Международномз Симпозиуму, 

Москва 1984. 

7. Фол Александьр, Тракиският Дионис, Кн. 1, София 1994; Кн. 2 София 1994. 

8. Нейкова. Имало ли е шамани на Балканите? София, Академично издателство "Марин 

Дринов", 2006 

9. Богданов Богдан, Орфей в древната митология на Балканите, София 1991. 

10. Зоговиќ Соња, Култот на Magna Mater на балканските простори, Етнолог 4-5, Скопје 1994, 

стр. 259-267. 



47















За секој да биде успешен по предметот Старобалкански религиии, митологии и култови, , во 





Придонес на часовите (пред.) - 15% од оценката 

10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 































48



































Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Анета Светиева, ред. проф.; д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. 

49

1. Назив на единица/предмет ПОЛИТИЧКА АНТРОПОЛОГИЈА НА 

СОЦИЈАЛИЗМОТ И 

ПОСТСОЦИЈАЛИЗМОТ 




6. Наставни часови Вкупно П В 

С 

60 30 0 

30 




13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања и изработка на семинарски. 




- Способност за комуникација, соработка / тимска работа; 


- Познавање и разбирање на политичките и економските прилики во социјализмот и 

постсоцијализмот; 

- Познавање и разбирање на развојните законитости, разлики и потреби на поединецот. 

- Подготовка за истражување во областа на политиката и економијата; 






Вовед: Источна Европа низ историска перспектива; Социјализмот: политичката идеологија; Што 

беше социјализмот и зошто падна?; Економската и политичката трансформација на 

социјалистичките општества; Постсоцијализмот како простор за антрополошки истражувања; 

Нови содржини и нови идентитети на капитализмот; Производство и приход: 

постсоцијалистички капиталисти; Пари, насилство, секс и криминал; Национализмот во Источна 

Европа; Источна Европа како економска, општествена и политичка лабораторија; Терминот 

„постсоцијализам“: одредница или стигматизација на земјите од Источна Европа?; Југославија и 

постјугословенските држави; Проблемите на демократската транзиција по примерот на 

Македонија; Што после транзицијата? Завршен час и студентска евалуација на наставниот 

процес. 


- Biro, Mikloš, Homo postcommunisticus, Biblioteka XX vek, Beograd, 2006. 

- Criss Hann (ed), Postsocialism, ideals, ideologies and practices in Euroasia, Routledge, London and 

New York, 2002. 

- Hejvud, Endru, Politika, Clio, Beograd, 2004. 

- Hejvud, Endru, Političke ideologije, Beograd 2005. 

- Ketrin Verderi, Šta je bio socijalizam i šta dolazi posle njega, Fabrika knjiga, Beograd, 2005. 

- Ковачевић, Иван, Антропологија транзиције, Етнолошка библиотека, књ. 28, Београд, 2007. 

- Luelen, Ted, Uvod u političku antropologiju, Gradac, Čačak - Beograd, 2001. 

- Soto, Hermine (ed) and Dudwick, Nora (ed), Fieldwork dilemmas: Anthropologists in post socialist 

states, Wisconsin: The University of Wisconsin Press. 

- Richard Crampton, Eastern Europe in the Twentieth Century and After, Routledge, 1997 (179-367). 

- Ribić, Vladimir (ur), Antropologija postsocijalizma, Etnološka biblioteka, knj. 34, Beograd, 2007. 

- Трпески, Даворин, Спомениците од постсоцијалистичкиот период: по примерите на градот - 

херој на Македонија, ЕтноАнтропоЗум, бр. 6, Скопје, 2006. 

- Шкариќ, Светомир, Македонија на сите континети, Скопје, 2000. 


преносливи вештини. 

50


- Знае да го применува знаењето во пракса; 

- Критички размислува за одредени проблеми од општествено уредување; 

- Ги знае и ги разбира политичките системи; 

- Знае да истражува во областа на политиката; 

- Ги познава теретските основи на разничните политички системи и има недискриминирачки 

однос кон поединците и групите; 





Предавања, изработка на семинарски работи. 


Запишани последипломски студии (втор степен), позитивно оценет завршен испит (остварен 

преку колоквиуми), завршени и позитивно оценети семинарски работи, се услов за положување на 



За секој да биде успешен по предметот Политичка антропологија на социјализмот и 

постсоцијализмот, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 




Придонес на часот 


10=94-100 

9=86-93 

Изработка на семинарски работи - 15% од оценката 8=76-85 

Презентации и демонстрации - 10% од оценката 7=68-75 

Колоквиум I 


Колоквиум II 







Изработка на семинарски работи (15%) 



на содржината ќе бидат различни за секоја изработена семинарска работај. Правилата за давање 

оценка за вештините за пишување ќе се базираат врз следниве критериуми: 





Пред да ги предадете за крајна оценка, сите ваши семинарски работи ќе ги доработите врз основа 

на повратните информации што ќе ги добиете од вашиот професор. 













51



Колоквиум I (30%) 


професорот во првата половина од семестарот за време на првата колоквиумска седмица. При 







Колоквиум II (30%) 


професорот во втората половина од семестарот за време на втората колоквиумска седмица. При 








- изработките на семинарските работи може да се достават со еден ден задоцнување, без 

да се добијат казнени поени; 













Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф.; Асс. м-р Даворин Трпески 

52

1. Назив на единица/предмет ЕКОНОМСКА АНТРОПОЛОГИЈА НА 

СОЦИЈАЛИЗАМ И ПОСТСОЦИЈАЛИЗАМ 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 

7. Степен постдипломски 8. Година 2009/10 9. Семестар I 







компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Основи на предметот Економска антропологија на социјализам и постсоцијализам; Социјализам 

и општества во Источна и Југоисточна Европа; Економија во социјалистичките прединдустриски 

заедници и трансформација; Капитализмот и влијанието врз економијата на социјалистичките 

општества; Транзиција; Економска структура и појава на класно раслојување; Пазари, вредности; 

Производство, дистрибуција, консумирање; Трансформација на домаќинства, сродство и род; 

Нови економии и култури - постсоцијалистички конструкти?; Секојдневен живот и секојдневни 

искуства во светло на економските и општествените активности; Завршен час и евалуација. 


1. Plattner, S., Economic Anthropology, 1989. 

2. Prattis, J. I., Synthesis, or a New Problematic in Economic Anthropology, Theory and Society 

11, 1982, pp.205–228 

3. Polanyi, K., The Economy as Instituted Process., in Economic Anthropology E LeClair, H 

Schneider (eds) New York: Holt, Rinehart and Winston, 1968 

4. Engels, The Origin of the Family, Private Property, and the State. International Publishers, 

1990. 

5. Fitzpatrick Sheila, Stalin and the making of a New Elite, The Cultural Front, Power and Culture 

in Revolutionary Russia, Cornel University Press, Ithaca and London, 1992. 

6. Smollett Eleanor Wenkart, An Economy of Jars, Kindred Relationships in Bulgaria – An 

Exploration, Ethnologia Europea, XIX, 2, 1989, pp.125-140 

7. Hann C.M., From production to property: Decollectivization and the family –land relationship 

in contemporary Hungary, Man 28, No.2, 1993, pp.299-320. 

8. Chevalier Sophie, Spheres of exchange in the Bulgarian transition, Max Planck Institute for 

Social Anthropology, Working papers, Max –Planck – Gesellshaft, Halle, 2001. 

9. Joel Martin Halpern and David A. Kideckel, Anthropology of Eastern Europe, Annual Review 

of Anthropology, Vol.12, 1983, pp.377-402. 

10. Smith Adrian, Culture/Economy and Spaces of Economic Practice: Positioning Housholds in 

Post Communism, Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol.27, 

No.2, 2002, pp.232-250 

11. Hammel E.A., Economic Change, Social Mobility, and Kinship in Serbia, Southwestern Journal 

53

of Anthropology, Vol.25, No.2, 1969, pp.188-197. 

12. Erlich St.Vera, Jugoslovenska porodica u transformaciji: Studija u tri stotine sela, Institut za 

znanost o knjizěvnosti, Zagreb, 1971. 












Предавања, читање литература, изработка на семинарски работи. 





За секој да биде успешен по предметот Економска антропологија на социјализам и 

постсоцијализам, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 




10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 


























54








































Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Љупчо С. Ристески, вонр. проф. Инес Црвенковска-Ристески, демонстратор 

55


МАТЕРИЈАЛНАТА КУЛТУРА ВО 

БАЛКАНСКИ КОНТЕКСТ 



5. Модул За сите модули, прироритет модул 3 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 




13. Карактеристики Наставата се реализира преку предавања, теориски и практични 

активности и изработка на семинарски работи, есеи и проектни 




компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологија на материјална култура во 

балкански рамки. 






Етнолошки и антрополошки аспект на материјалната култура на балканските простори. 

Балкански културен идентитет. Сличности и разлики во материјалната култура во поодделни 

балкански средини. Културни појаси на Балканот. Карактеристики на културните појаси. 

Современи состојби. Меѓусебни влијанија. Народно стопанство. Народна архитектура: 

живеалишта, стопански објекти. Покуќнина. Исхрана. Народна носија и украсување. 


1. Книги и сепаратни изданија од областа на етнологијата и антропологија на материјалната 

култура на Балканските народи и етнички заедници публикувани во зборници, научни 

списанија и часописи издадени во периодот 1925-2007г. 






- Критички размислува за одредени проблеми од материјалната култура на Балканот; 

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимот балкански културен идентитет. 





Предавања, читање литература, изработка на семинарски работи, есеи, проектни задачи. 


Завршени и позитивно оценети семинарски работи и есеи, како и реализирање на другите 

задачи се услов за положување на испитот. 

56


За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на материјална култура во 

балкански контекст, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето 

на поставените цели и задачи. 





10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 






Изработка на семинарска работа, есеи, истражувачки проект (15%) 





- логична/последователна организација на есејот, . . . ; 

































57





















Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф.; Асс. Елизабета Павковиќ 

58


ОБЛЕКА 



5. Модул За сите модули, прироритет за модул 3 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 

7. Степен постдипломски 8. Година 9. Семестар Зимски 







компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологијата на облеката. 






Статусот на облеката и облекувањето во светски рамки. Облеката како знаковен елемент. 

Типологија на облековните елементи. Речник на облекувањето. Функционалност. Невербални 

пораки на облеката Индивидуален и колективен белег. Пол. Статус. Социјалниот статус и 

облеката. Облека за посебни прилики: свадбена, професионална, траурна, обредна. Естетски 

кодови. Семиологија на облеката и визуелна претстава. Материјали и текстил. Орнаментика. 

Мода. Тренд. Брендови. Урбана облека. Етно-елементи во модните стилови. Украсување. Накит. 

Македонски народни носии – традиција и современост. 


1. Polhemus Ted, Procter Lynn, Fashion and anti-fashion: An anthropology of clothing and 

adornment, Thames and Hudson, London, 1978. 

2. Lurie Alison, The language of clothes, Bloomsbury Publishing, London, 1992. 

3. Barthes Roland, The fashion system, Johnatan Cape, New Jork, 1985. 

4. Horvat-Pintarić Vera, Od kiča do vječnosti, Zagreb, 1979. 

5. Здравев Ѓорѓи, Македонски народни носии, I, ММ, Скопје, 1996. 

6. Петрушева Аница, Некои балкански предсловенски и старословенски елементи во 

народните носии во Македонија, ЕП, бр.15, Београд,1978. 

7. Сепаратни изданија од областа на етнологија и антропологија на облеката 






- Критички размислува за одредени прашања и проблеми од антропологијата на облекувањето; 

- Ја знае и разбира динамиката на поимот антропологија на облека. 





59

Предавања, читање литература, изработка на семинарски работи, есеи. 





За секој да биде успешен по предметот Етнологија и антропологија на облеката, во текот на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 









































60























Изработени есеи, .... ,95 15 ,95х15/100=14,25% 

Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 





61

1. Назив на единица/предмет СЕМЕЈНИ ЗАЕДНИЦИ И СРОДНИЧКИ 

ОДНОСИ ВО МАКЕДОНИЈА И НА 

БАЛКАНОТ 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 





активности и изработка на есеи, семинарски работи. 



компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 







- Оформување на целокупната процена на потребите на поединците, односно групите, 

нивните јаки и слаби страни, почитувајќи ги факторите на опкружувањето (физички, 

општествени, културни), со соодветни постапки. 


Структура на македонското и на балканското (традициско и современо) домаќинство и 

семејство. Проширено / повеќегенерациско семејство и нуклеарно / инокосно семејство. 

Колективна и приватна / индивидуална семејна сопственост. Располагање со семејниот 

имот. Управување и авторитет во семејството. Семејни односи. Семејни статуси врз основа 

на пол, возраст и брачна состојба. Сродство, сродничка мрежа и терминологија на сродство. 

Крвно, некрвно и сватовско сродство. 


1. Kaser Karl, Household and Family Contexts in the Balkans, in: The History of the Family, Vol. 

I, 1996, JAI Press, Inc., p. 375 - 386. 

2. Kaser Karl, Porodica i srodstvo na Balkanu: Analiza jedne kulture koja nestaje, UDI, Beograd 

2002 

3. Mitterauer Michаel, Family contexts: The Balkans in European Comparison, in: The history of 

the family. An International Quarterly, Vol. I, Number 4, p. 387 - 406, Copiright 1996 JAI 

Press Inc. 

4. Митерауер Михаел, Кад је Адам копао а Ева прела: Историјско – антрополошки огледи 

из прошлости европске породице, Београд 2001 

5. Митерауер Михаел, Европското семејство, историско – антрополошки огледи, Слово, 

Скопје 2005. 

6. Обрембски Ј., Фолклорни и етнографски материјали од Порече, Скопје 2001 

7. Обрембски Ј., Македонски етносоциолошки студии, Скопје 2001 

8. Обрембски Ј., Македонски етносоциолошки студии, Скопје - Прилеп 2002 

9. Rihtman - Auguštin Dunja, Struktura tradicijskog mišljenja, Zagreb 1984. 

10. Todorova Marija, Balkan family structure and the European pattern. Demographic 

Developments in Ottoman Bulgaria. The American University Press, Washington 1993. 

11. Филиповиħ Миленко, Човек међу људима, Српска книжевна задруга, Београд 1991 

62








- Може да прави оформување и проценка на потребите на поединците, односно групите и 

може да ги распознава нивните јаки и слаби страни, а притоа да ги почитува факторите на 

опкружувањето (физички, општествени, културни) и да користи соодветни постапки. 







За секој да биде успешен по предметот Семејни заедници и сроднички односи во Македонија 

и на Балканот, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 












10=94-100 

9=86-93 

8=76-85 

7=68-75 

6=61-67 




часовите. Ќе биде следена активноста на часот, исполнителноста, колегијалноста и 

односот кон останатите студенти и професори. 


Вештините за добро пишување може да ви помогнат во текот на целиот живот. За секој есеј 

ќе се даваат две оценки: една за содржината и една за вештината за пишување. Очекувањата 

во поглед на содржината ќе бидат различни за секој есеј. Правилата за давање оценка за 

вештините за пишување ќе се базираат врз следниве критериуми: 





Пред да ги предадете за крајна оценка, сите ваши есеи ќе ги доработите врз основа на 

повратните информации што ќе ги добиете од вашиот професор. 


Јасната вербална комуникација е суштински дел од ефективната работа на речиси секое 

поле. Може да се прават презентации во групи или индивидуални презентации, но сепак 

оценувањето на вештините за презентирање ќе се базира врз индивидуалните резултати. 

Очекувањата се: 





- користи визуелна или друга поддршка за да ги потенцира презентираните 

63

идеи. 








предавањата кај професорот во првата половина од семестарот за време на првата 

колоквиумска седмица. При излагањето на студентот предвид се земаат следниве 

критериуми: 





















- за изработките што се доставени со доцнење поголемо од еден ден се добива оценка 

што е за 10% пониска од заслужената. 

Целата работа мора да се заврши најдоцна до крајот на семестарот за да може да се земе 

предвид во формирањето на оценката. 


Откако ќе се оценат сите поставени задачи ќе биде утврдена збирна оценка за секој вид 

работа. Следнава табела дава пример за резиме на една оценка. 




Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Илина Јакимовска, доцент; Асс. м-р Ана Ашталковска 

64

1. Назив на единица/предмет АНТРОПОЛОГИЈА НА СЕКСУАЛНОСТA 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 

7. Степен постдипломски 8. Година 2008/09 9. Семестар Летен 







компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 







- Оформување на целокупната процена на потребите на поединците, односно групите, 

нивните јаки и слаби страни, почитувајќи ги факторите на опкружувањето (физички, 

општествени, културни), со соодветни постапки. 


Сексуалноста во етнологијата и антропологијата. Запознавање со програмата на предметот – 

пол/родов систем. Преглед на литературата. 

Историја на сексуалноста 

(дискусија) 

I Концепти и теми. 

Природа : Култура = Пол : Род 

Конструирање на сексуалноста 

Родот како научено однесување 


Мапирање на сексуалноста во просторот 


II Полот/родот и сексуалноста како идентитет 

Конструирање на идентитети врз основа на сексуалното однесување 

`Други` сексуалности/родови: бисексуални, трансексуални, интерсексуални 

Сексизам, расизам и насилство 


III Полот/родот и сексуалноста во расказноста: перформативност и политика на родот 


IV Економија и сексуалност 

Сексуални услуги за надомест 



1. Thiessen Ilka, Waithing for Macedonia. Identity in a Chaging World, Broadveaw press, 2007. 

Devis D.L.; Whitten R.G., The Cross-Cultural Study of Human Sexuality, Annual Review of 

Anthropology, Vol.16., 1987, pp.69-98. 

2. Ed. Cornwall Andrea, Lindisfarne Nancy Dislocating masculinity, Comparative ethnographies, 

London and New York Routledge, 1994. 

3. Фуко Мишел, Историја на сексуалноста 2, Употреба на задоволства, Издавачки центар 

ТРИ, Скопје, 2003. 

65

4. Фуко Мишел, Историја на сексуалноста, Волја за знаење, Издавачки центар ТРИ, Скопје, 

2003. 

5. Довер Џејмс, Грчката хомосексуалност, Едиција Дионис, Евро-балкан Пресс, 2005 

6. Fausto - Sterling Anne, Sexing tne Body, Gender politics and the construction of sexuality, Basic 

Books, 2000. 

7. Fausto - Sterling Anne, Myths of gender, Biological theories about woman and men, 2 nd ed., 

1944. 

8. Goffman Erving, Behavior in Public Places, New York: The Free Press of Glencoe, 1963 

9. Goffman Erving, Presentation of the self in everyday life, DOUBLEDAY ANCHOR BOOKS, 

DOUBLEDAY & COMPANY, INC., CARDEN CITY, NEW YORK, 1959. 

10. Goffman Erving, The Arrangement between the Sexes, Theory and Society, Vol. 4, No. 3, 

Autumn, 1977, pp. 301-331 

10. Certeau, Michel de, The practice of everyday life, University of California Press, 1984. 

11. Sherry B. Ortner & Harriet Whitehead, Sexual meanings, the cultural construction of gender 

and sexuality, Cambridge University Press, 1981. 

12. Candance West, Zimmerman Don H., Doing gender, Gender and Society, Vol.1, No.2.(Jun., 

1987), pp. 125-151 

13. Котевска Јасна, Санитарна енигма, Библиотека 20 век, Темплум, Скопје, 2006. 

14. Bereket Tarik, Adam Barry D., The Emergence og Gay Identities in Contemporary Turkey, 

SAGE Publications (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi), Sexualities, Vol.9(2), 2006., 

pp.131 – 151. 

15. Daglas Meri, Čisto i opasno, Analiza pojmova prljavštine i tabua, Biblioteka XX vek, 77, 

PLATO, 1993. 

16. Daglas Meri, Prirodni simboli, Istraživanje u kosmologiji, Svetovi/Novi Sad, 

Oktoih/Podgorica, 1994. 

17. Roland Bart, Richard Howard, A lover`s discourse: Fragments, 22 printing, 2001. 

18. Murray Stephen O., Homosexualities, The University of Chicago Press, Chicago and London, 

2000. 

19. Papić Žarana, Polnost I kiltura, Telo i znanje u socijalnoj antropologiji, Biblioteka XX vek, 92, 

Beograd, 1997. 

20. Lambevski A. Sasho, Suck My Nation – Masculinity, Ethnicity and the Politics of (Homo)sex, 

SAGE Publications (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi), Sexualities, Vol.2(4), 1999, pp. 

397-419. 

21. Parker Holt N., The myth of the heterosexual: Anthropology and sexuality for classicists, 

Project MUSE, Arethusa 34, The Johns Hopkins University Press, 2001, pp. 313-362. 

22. Fausto-Sterling, A., The Five Sexes: Why Male and Female Are Not Enough, in The Sciences, 

Volume 33, No. 2, 1993, pp. 20-24. 

23. Ochs Elenor and Capps Lisa, Narrating the self, Annual Review of Anthropology 25, 1996, 

pp.19-43. 

(наставниците на предметот го задржуваат правото да го изменуваат или дополнуваат 

списокот со библиографски референци, со обврска да ги известуваат студентите 

навремено за тоа) 








- Може да прави оформување и проценка на потребите на поединците, односно групите и 

може да ги распознава нивните јаки и слаби страни, а притоа да ги почитува факторите на 

опкружувањето (физички, општествени, културни) и да користи соодветни постапки. 



66


Завршени и позитивно оценети есеи и/или семинарски работи, се услов за положување на 



За секој да биде успешен по предметот Антропологија на сексуалноста, во текот на 




Придонес на часовите (предaвања) - 15% од оценката 

10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 




часовите (предавањата). Имено, покрај присуството на часот ќе биде следена активноста 

на часот, исполнителноста, колегијалноста и односот кон останатите студенти, асистенти 

и професори. 


Вештините за добро пишување може да ви помогнат во текот на целиот живот. За секој есеј 

ќе се даваат две оценки: една за содржината и една за вештината за пишување. Очекувањата 

во поглед на содржината ќе бидат различни за секој есеј. Правилата за давање оценка за 

вештините за пишување ќе се базираат врз следниве критериуми: 





Пред да ги предадете за крајна оценка, сите ваши есеи ќе ги доработите врз основа на 

повратните информации што ќе ги добиете од вашиот професор и асистент. 


Јасната вербална комуникација е суштински дел од ефективната работа на речиси секое 

поле. Може да се прават презентации во групи или индивидуални презентации, но сепак 

оценувањето на вештините за презентирање ќе се базира врз индивидуалните резултати. 

Очекувањата се: 





- користи визуелна или друга поддршка за да ги потенцира презентираните 

идеи. 








предавањата кај професорот во првата половина од семестарот за време на првата 




67
















- изработките на семинарските работи може да се достават со еден ден задоцнување, 

без да се добијат казнени поени; 



- за изработките што се доставени со доцнење поголемо од еден ден се добива оценка 

што е за 10% пониска од заслужената. 

Целата работа мора да се заврши најдоцна до крајот на семестарот за да може да се земе 

предвид во формирањето на оценката. 


Откако ќе се оценат сите поставени задачи ќе биде утврдена збирна оценка за секој вид 

работа. Следнава табела дава пример за резиме на една оценка. 




Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Илина Јакимовска, доцент; м-р Инес Црвенковска – Ристеска, демонстратор 

68

1. Назив на единица/предмет ЕТНИЧКИ ИДЕНТИТЕТ/И ВО 

БАЛКАНСКИ КОНТЕКСТ 



5. Модул За сите модули, приоритет модул 5 


60 

П 

30 

В 

0 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологија на идентитет, етничност и 

етнички процеси во балкански контекст. 






Етничкиот идентитет во контекст на балканските етнички заедници сфатени во најгенерална 

смисла (регионални етнички заедници, етнички малцинства, народи, нации итн.). Динамика на 

значењето на етничноста / етничкиот идентитет низ историјата на Балканот според примери на 

различни балкански етнички заедници. Влијанието на јазичните и културните сличности и 

разлики помеѓу балканските етнички заедници врз поттикнувањето на етничка хармонија или 

етнички конфликт. Етничко будење во современиот балкански свет. Ситуационо преговарање за 

идентитетот кај некои балкански етнички заедници. Доминантни ставови за етничките 

малцинства во минатото и денеска. Мултиетнички / повеќеетнички балкански општества 

наспроти идеите за етничка хомогеност. Стереотипни престави и политички митови на Балканот 

во постсоцијализмот. Националниот идентитет и национализмот на Балканот. Значењето на 

етикетата „балканизација“. 


1. Ivanova Radost, Zbogom dinosauri, dobrodošli krokodili, XX vek, Beograd, 2000. 

2. Мазовер Марк, Балканот, кратка историја, Евро-Балкан Пресс, 2003. 

3. Rihtman - Auguštin Dunja, Ulice moga grada, Antropologija domaćeg terena, XX vek, 

Beograd, 2000. 

4. Тодорова Марија, Замислувајќи го Балканот, Скопје, 2003 

5. Čolović Ivan, Bordel ratnika, XX vek, Beograd, 2007. 

6. Čolović Ivan, Politika simbola, Ogledi o političkoj antropologiji, XX vek, Beograd, 2000. 

7. Зборник на трудови: Балканите като метафора, между глобализаци®та и 

фрагментаци®та, Труд, 2004. (одбрани поглавија) 






- Критички размислува за одредени проблеми од балканскиот идентитет(и); 

С 

30 

69

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимите идентитет и општество на Балканот. 

- Ја знае и разбира динамиката на поимот етничност / етнички идентитет на Балканот. 










За секој да биде успешен по предметот Етничкиот идентитет во балкански контекст, во 







10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 











- логична/последователна организација на есејот, . . . ; 





















70

































Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр.проф.; м-р Ана Ашталковска, асистент 

71

1. Назив на единица/предмет ТЕОРИИ НА ИДЕНТИТЕТ 





60 

П 

30 

В 

0 

7. Степен постдипломски 8. Година 9. Семестар Зимски 







компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со теориите на идентитет. 






Светски автори за теориите на идентитетот. Европски теории на идентитет. Идентитети и 

статуси. Поврзаноста на ,,субјектот,, со ,,идентитетот,,. Идентификација. Видови идентитети. 

Етнички идентитети. Национални идентитети. Повеќеслојни идентитети. Јазични идентитети. 

Религиозни идентитети. Идентитетот и општеството. Брубејкеров начин на расчленување на 

нациите. Куперов идентитет. Есенцијалистички концепт. Конструктивистички концепт. 

Примордијалистичка школа. Држави. Државјанство. 


8. Smit Antoni D., Nacionalni identitet, XX vek, Beograd, 1998. 

9. Anderson Benedict, Nacija: zamišljena zajednica, Beograd, 1998. 

10. Katunarić Vjeran, Sporna zajednica. Novije teorije o naciji i nacionalizmu, Jesenski i Turk, 

Zagreb, 2003. 

11. Erikson Erik, Identitet i zivotni ciklus, Zavod za udzbenike, Beograd, 2008. 

12. Miskovic Maya, The Construction of Etnic Identity of Balkan Muslim Imigrants: A 

Narattivization of Personal Experiences, National-Louis Univesity, Lisle, Ilinois,2007. 

13. Лиманоски Нијази, Исламизацијата и етничките промени во Македонија, Скопје, 1993. 

14. Лукић-Крстановић Мирослава, Новија проучавања етничког идентитета-Америчке и 

канадске теоријске оријентације, ГЕИ САНУ, XXXV, Београд.1986. 

15. Мирчевска Мирјана, Сумарен осврт на етничкиот идентитет врз основа на неколку 

теории, Зборник Етнологија, 3, Скопје, 2005. 






- Критички размислува за одредени теоретски прашања и проблеми на идентитет; 

- Ја знае и разбира динамиката на поимот теории на идентитет. 




С 

30 

72







За секој да биде успешен по предметот Теории на идентитет, во текот на семестарот, 

оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на поставените цели и задачи. 





10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































73
























Изработени есеи, .... ,95 15 ,95х15/100=14,25% 

Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр.проф. 

74

1. Назив на единица/предмет АНТРОПОЛОГИЈА НА АЛТЕРНАТИВЕН 

ТУРИЗАМ 



5. Модул За сите модули, приоритет за модул 6 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Дефинирање на поимот алтернативен туризам. Дефинирање на категориите кои се во составот на 

поимот алтернативен туризам. Придонес на антропологијата кон развојот на алтернативни 

видови туризам. Проценка на потребите и можностите за туристички развој на локално и 

национално ниво. Традицијата и туризмот. Современата култура и младинските супкултури во 

функција на туристички развој. Анализа на меѓународните документи и законските и 

подзаконските акти на Република Македонија во контекст на подобро разбирање на условите за 

развој на алтернативни видови туризам. Искуства во развојот на алтернативни видови туризам од 

други земји. Анализа на успешни и неуспешни примери за развој на алтернативни видови 

туризам. 


1. European Commision, Towards quality rural tourism - Integrated Quality Management of rural 

tourist destinations, Brussels: Enterprise Directorate - General Tourism Unit, 1999. 

2. Richard and Julia Sharpley, Rural Tourism - an Introduction, International Thomson London: 

Business Press, 1997. 

3. UNESCO, Culture and Development, UNESCO, 2007. 

4. Меѓународни документи и важечки и минати законски и подзаконси акти за развој на 

туризмот и специфичните видови туризам. 

5. Македонско еколошко друштво - Скопје, Здружение „Преспа“, Ресен, Меѓународен 

симпозиум „Одржлив развој на преспанскиот регион“, Зборник трудови, Македонско еколошко 

друштво - Скопје, Здружение „Преспа“, Ресен: Отешево, 2000. 









75









За секој да биде успешен по предметот Антропологија на алтернативен туризам, во текот на 




10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 






































76




























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 





77

1. Назив на единица/предмет АНТРОПОЛОГИЈА НА ГРАЃАНСКИ 

КУЛТУРЕН АКТИВИЗАМ 



5. Модул За сите модули, прироритет за модул 6 


60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 








компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Принципи на граѓанското општество. Појава и развој на идејата за граѓанското општество во 

светот и во Македонија. Придонес на антропологијата кон проучувањето на граѓанското 

општество. Придонес на антропологијата кон развој на граѓанското општество. Дефинирање на 

поимот активизам. Појава и развој на активизмот. Историски преглед на активизмот во 

Македонија. Улогата на активизмот во развојот на заедниците. Улогата и значењето на 

културниот активизам во подобрување на квалитетот на живеење на поедини општествени групи 

и општеството во целина. Придонес на антропологијата кон проучувањето и развојот на 

културниот активизам. 


1. Michael Edwards, Civil society, Cambridge: Polity, 2004. 

2. Љупчо Врангеловски, Граѓанските здруженија во Македонија: Развој и улога на граѓанските 

здруженија во современото македонско општество, Скопје: Љупчо Врангеловски, 2002. 

3. Клифорд Гирц, Толкување на културите, Скопје: Магор, 2007. 

4. Henry L. Eno, Activism, Read Books, 2008. 

5. Сашо Клековски, Александар Кржаловски и Гонце Јаковлеска, Општествена одговорност на 

граѓаните. Скопје: Македонски центар за меѓународна соработка, 2007. 












78






За секој да биде успешен по предметот Антропологија на граѓански културен активизам, во 





10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































79


























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 





80

1. Назив на единица/предмет СОВРЕМЕН ФОЛКЛОР 





60 

П 

30 

В 

0 







- Способност за комуникација: усна и писмена форма (освен на мајчин и најмалку на еден 




- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологијата на фолклорот. 



Стереотипите во врска со фолклорот се дека тој се однесува на нешто минато, архаично, 

селско и “примитивно“. Целта на овој предмет е да укаже на современите форми на 

комуницирање на знаењето во групи, на формите на современиот фолклор, кои често се 

прелеваат во популарната и/или високата култура. Притоа ќе се анализираат примери на 

создавање и пренесување фолклор преку медиумите, филмовите, музиката, Интернет 

(особено дискусионите форуми, социјалните мрежи како Фејсбук, МСН и сл.), 

таканаречените chain letters, уличните ѕидови, прераскажувањето на ’урбани легенди’, 

пренесувањето гласини, тетоважите и пирсингот, па до фолклорот на спортските навивачки 

групи и верувањата во неидентификуваните летечки објекти. Истовремено ќе се разгледува 

прашањето дали под “современ“ фолклор се подразбира исклучиво урбан фолклор. 


Linda Degh: "Legend and Belief: Dialectics of a Folklore Genre". Indiana University Press 2001. 

Daniel G. Brinton: "American Heroe Myths". Blackmask 2004. 

Gonos, G., V. Mulkern and N. Poushinsky. "Anonymous Expression: A Structural View of 

Graffiti." Journal of American Folklore 89 (1976): 40-48. 

Brunvard, Jan Harold. "The Vanishing Hitchhiker: American Urban Legends and Their Meanings". 

New York: W.W. Norton 1981. 

"Cultural Bodies: Ethnography and Theory" (Ed. Helen Thomas and Jamilah Ahmed), Blackwell 

publishing, 2004. (делот за тетовирање) 

Rojcewicz, P. M. 1991: Between One Eye Blink and the Next: Fairies, UFOs, and Problems of 

Knowledge The Good People. New Fairylore essays. New York & London. 479-514. 


- Познавање и разбирање на елементите на содржината на предметот 

- Способност за користење домашна и особено странска литература и други извори за 

собирање, коректно цитирање и интерпретирање на податоците, како и за пребарување 

преку Интернет 



- Препознавање на примери од современиот фолклор и свест за нивната релевантност во 

контекст на етнологијата и антропологијата 

- Интегрирање на знаењето за современиот фолклор во самостојни 

етнолошки/антрополошки истражувања 

С 

30 

81

- Способност за интегрирање на примарните фолклорни материјали во самостојната 



Предавања, читање и користење литература, изработка есеи, семинарски работи. 


Завршени и позитивно оценети предвидени активности, се услов за положување на 








- усмено претставување на дело на автор(ка) значаен/значајна за истражување на 

современиот фолклор, по избор на студентот, во консултација со професорот не подолго од 

30 минути 

- мини-истражување од областа на антропологијата на фолклорот, на тема по избор на 

студентот, со претходно наведување на планираната цел, методологија и користени извори 












30% 

30% 

30% 

10% 



При оценувањето на есеите/презентациите или мини-истражувањата ќе бидат земени 

предвид следниве елементи: способност за писмено изразување, познавање на граматиката 

на македонскиот јазик, убедливост и стил; способност за јасно и разговетно усно 

претставување на одредена тема и/или идеја, способност за задржување на вниманието и 

анимирање на публиката, разбирање на она што се зборува; поставување на проблем и 

примена на соодветна методологија, иницијативност, аналитичко мислење и тимска работа 

(онаму каде што е применлива). 










Испит 






82


доц. д-р Илина Јакимовска 

83

1. Назив на единица/предмет ФОЛКЛОР НА ГРУПИ И ЕТНИЧКИ 

ЗАЕДНИЦИ 





60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата Изборен 12. Јазик Македонски 


активности и изработка на есеи, семинарски работи. 



компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со антропологијата. 






Фолклорот како неформална комуникација на ниво на група во најопшта смисла на зборот. 

Преку оваа форма на комуникација се добиваат податоци за секојдневното искуство како и за 

неофицијалното знаење во рамките на групата. Се работи за механизми, процеси и начини на 

создавање, давање и додавање на значења низ процесот на неформална секојдневна 

комуникација помеѓу членовите на групата. Некои од темите кои ќе бидат покриени се: 

Фолклорот на ниво на етничка заедница сфатена во најширока смисла на зборот (на пример: 

политички фолкор, националистички фолклор, пежоративен фолкор на етничка основа, 

стереотипи, предрасуди итн); Учење или присвојување на овие форми на комуникација како и 

нивно пренесување и менување од генерација на генерација; Креативно размислување, односно 

поставување на проблеми или теми на истражување од традициската и современата како и од 

руралната и урбаната култура. 


Oring, Elliott: Folk Groups and Folk Genres: An Introduction. Utah State University Press, 1986. 

Jordan, Rosan. 1985. "Folklore and Ethnicity: Some Theoretical Considerations." Louisiana Folklife. Ed. 

Nicholas Spitzer. Baton Rouge: Louisiana Folklife. (Saltzman: 138-142) 

Krekovičová, Eva: Stereotypes and Folklore in the Language of Populist Politicians in Slovakia after 1989 

and 199.3 Slovak Foreign Policy Affairs (I/2005) 

Mieder, Wolfgang: The Politics of Proverbs: From Traditional Wisdom to Stereotypes. The University of 

Wisconsin Press, 1997. 











84




Завршени и позитивно оценети есеи како и реализирањето на другите задачи се услов за 



За секој да биде успешен по предметот Фолклор на групи и етнички заедници, во текот на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































85

























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Илина Јакимовска, доцент; м-р Ана Ашталковска, асистент 

86

1. Назив на единица/предмет УПРАВУВАЊЕ СО ИДЕНТИТЕТОТ ВО 

КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО 

2. Шифра на единица AE II 027 3. Број на ЕКТС 6 




60 

П 

30 

В 

0 

С 

30 



11. Столб на програмата изборен 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со идентитетот во културното наследство. 






Видовите на наследство (материјално, нематеријално), имајѓи ги предвид категориите време, 

простор и општествена средина; Форми на истражување, прибирање и обработка на 

информациите што ги носат предметите на наследството, заштитата и комуникацијата на истите; 

Институции кои се грижат за наследството (музеи, заводи за заштита, библиотеки, архиви, 

кинотека, институти); Влијанието на други институции во откривањето, обликувањето и 

чувањето на информациите за идентитетите; Влијанието на маркетингот, културниот туризам, 

културната индустрија во афирмацијата на идентитетот содржан во наследството; Управувањето 

со идентитетот како средство за одржлив развој, но и за афирмација во одредена средина; 

Почитување на разноликоста на идентитетите во одредени средини; Управување со идентитетот 

во услови на глобализација и во развиени кибернетски состојби. 


- Boniface, Priscilla; Fowler, Peter J.: Heritage and Tourism in the Global Village (Heritage: Care, 

Preservation, Management). London, 1993. 

- Castells, Manuel: Moć identiteta. Zagreb, 2002. 

- Segalen, Martin (urednik): Drugi i sličan – pogledi na etnologiju suvremenih društva (poglavje II – 

Identiteti i kulture). Zagreb, 2002. 






- Критички размислува за одредени проблеми од идентитетите во културното наследство; 

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимите етнолошко културно наследство и идентитети. 





87






За секој да биде успешен по предметот Управување со идентитетот во културното 

наследство, во текот на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 








































88

























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Крсте Богоески, ред. проф.; м-р Даворин Трпески, асистент 

89

1. Назив на единица/предмет МАРКЕТИНГ НА КУЛТУРНОТО 

НАСЛЕДСТВО 





60 

П 

30 

В 

0 



11. Столб на програмата изборен 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 





- Познавање и разбирање на прашања поврзани со маркетингот на културното наследство. 






Покрај воведното предавање, каде што ќе биде дадена дефиницијата на маркетингот, ќе бидат 

опфатени повеќе аспекти на современиот живот, на природата на културното наследство, 

корисниците на услугите. Посебно ќе се обрне внимание на вештината на комуникација на 

наследството имајќи ги предвид средствата, начините и партнерите во тој систем на комуникација. 

Потоа ќе бидат опфатени и производите на културното наследство, нивниот квалитет, квалитетот на 

струката во наследството, пријателите на наследството. Односите: маркетинг – институции, техники 

на маркетингот, план на маркетингот, евалуација и анализи на пазарот и корисниците, методи на 

маркетингот, стручен персонал за маркетинг. Посебни планови во кои ќе биде вклучено културното 

наследство во дестинациите преку нивното маркирање. 


- Šola, Tomislav: Marketing u muzejima, ili o vrlini i kako je obznaniti. Zagreb, 2001. 

- Runyard, Sue: The museum Marketing Handbook. London, 1994. 

- French, Ylva: The Handbook of Public Relations. Milton Keyness. The Museum Development Company, 

1991. 

- Davis, Peter: Ecomuseums – sense of place. London; New York, 1999. 

- American Association of Museums. Museums for New Century. Washington, 1984. 

С 

30 






- Критички размислува за одредени проблеми од маркетингот на културното наследство; 

- Ги знае и ја разбира динамиката на поимите етнолошко културно наследство и маркетинг. 





90






За секој да биде успешен по предметот маркетинга на културното наследство, во текот на 






10=94-100 

9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 









































91
























Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




д-р Крсте Богоески, ред. проф. 

92

1. Назив на единица/предмет ЕТНИЧКИ И РЕЛИГИСКИ ЗАЕДНИЦИ ВО 

МАКЕДОНИЈА 





60 

П 

60 

В 

0 

С 

0 



11. Столб на програмата Обврзен предмет 12. Јазик Македонски 





компетенции: 1, 3, 4, 11, 13, 16, 20, 32, 35. 











Преглед на истражувањата за етничките и религиските заедници во Македонија. Терискометодолошки 

карактеристики на истражувањата за етничките и религиските заедници во 

Македонија. Состојбата на етничките и религиските заедници во Македонија во историски и 

современ дискурс. Мултикултурализам и/или паралелни светови. Етнички заедници во 

Македонија: Албанци, Турци, Власи, Роми. Прашања поврзани со малите етнички заедници во 

Македонија. Религиски заедници: Муслимани, Бекташи и др. дервишки редови. 


1. Slavko Milosavlevski, Albanians in the Republic of Macedonia, 1945-1995: Legislative, political 

documentation. 

2. Henryk J. Sokalski, An Ounce of Prevention: Macedonia and the UN Experience in Preventive 

Diplomacy 

3. Jane C. Sugarman, Engendering Song: Singing and Subjectivity at Prespa Albanian Weddings, 

Chicago Studies in Ethnomusicology,1997. 

4. James Pettifer and Miranda Vickers, The Albanian Question: Reshaping the Balkans 2006 

5. Stephanie Schwandner-Sievers and Bernd Jurgen Fischer, Albanian Identities: Myth and History, 

2002. 

6. Burcu Akan Ellis, Shadow Genealogies: Memory and Identity Among Urban Muslims in Macedonia, 

7. Ebru Boyar, Ottomans, Turks and the Balkans: Empire Lost, Relations Altered (Library of Ottoman 

Studies). 

8. H. T. Norris, Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World, 1993 

9. Asterios I. Koukoudis, The Vlachs: Metropolis and Diaspora 

10. T. J. Winnifrith, The Vlachs: The History of a Balkan People, 1987 

11. Safet Tairov, Multiethnic Integration: The culture and tradition of Macedonian, Roma, Turkish and 

Vlach, 2008 

12. Walter O. Weyrauch, Gypsy Law: Romani Legal Traditions and Culture 

13. Diane Tong, Gypsies: An Interdisciplinary Reader (Garland Reference Library of the Humanities), 

1998; 

14. Konrad Bercovici, Story of the Gypsies, 2003. 

15. Zoltan D. Barany and Robert G. Moser, Ethnic Politics After Communism, 2005. 

94

















За секој да биде успешен по предметот Етнички и религиски заедници во Македонија, во текот 

на семестарот, оценувањето ќе биде поврзано со остварувањето на поставените цели и задачи. 



10=94-100 


9=86-93 


8=76-85 


7=68-75 



6=61-67 



5=0-60 






























95




































Презентации ,90 10 ,90х10/100=9,00% 

Колоквиум I ,95 30 ,95х30/100=28,50% 

Колоквиум II ,85 30 ,85х30/100=25,50% 

ВКУПНО 100 90,75%=9 




Д-р Анета Светиева, ред.проф; д-р Мирјана П. Мирчевска, вонр. проф. 

96

втор циклус за периодот од 2009 до 2011 - Институт за ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?