Stembureau - Koninklijke Nederlandse Dambond

Toelichting bij het Ontwerp Kiesreglement voor de Bondsraad
6 april 2006
P.G. van de Veen
I. Inleiding:
Op de laatste bondsraadvergadering d.d. 11-03-2006 is het concept Kiesreglement besproken.
De verschillende opmerkingen, o.a. per email, samenvattend:
- Er is waardering voor dit concept want er is zeker behoefte/vraag naar minstens enige uniformiteit.
- Anderzijds wordt dit concept ervaren als wel wat zwaar aangezet. Het moet wel goed geregeld maar liefst
wel eenvoudiger want dit is voor de praktijk te ingewikkeld en onuitvoerbaar.
- De vraag is gesteld of er geen scheve verhoudingen ontstaan omdat sommige provincies één Bondsraadlid
‘automatisch’ kiezen en of hieraan aandacht dient te worden besteed in het Kiesreglement.
- Ook is opgemerkt dat dit concept Kiesreglement impliciet standpunten inneemt in de lopende discussie
over ‘landelijke bevoegdheden’ versus ‘provinciale bevoegdheden’.
- Er is op gewezen dat er wezenlijke verschillen bestaan tussen stemmen op kieslijsten of op individuen en
dat de Bondsraadverkiezing het meeste weg heeft van OR verkiezingen.
- Er is op gewezen dat de bepalingen over een leeftijdsgrens en de bepalingen over stemmen per volmacht of
door vertegenwoordiging strijdig zijn met de KNDB statuten en/of het Burgerlijk Wetboek.
- Er is opgemerkt dat de discussie over de meest geschikte omvang van de Bondsraad nog niet gevoerd is,
dat ook de evaluatie van de Bondsraad nog niet heeft plaatsgevonden en dat beiden van invloed kunnen zijn
op de bepalingen van een Kiesreglement.

II. Beschouwingen over doel en functie van het Kiesreglement:
- Een kiesreglement is geen doel op zich, zelfs verkiezingen zijn geen doel, beiden zijn slechts een middel.
De bestuurlijke structuur van de KNDB is die van een Bondsbestuur dat bestuurt in samenspraak en
overleg met een Bondsraad. De bondsraadleden zijn in dit overleg vertegenwoordiging van de Nederlandse
damwereld. Deze vertegenwoordiging wordt geprobeerd te realiseren door middel van verkiezingen.
Het doel van de bondsraadverkiezingen is dat de Nederlandse damwereld haar vertegenwoordigers kiest.
Het doel van het verkiezingsreglement is dan om deze verkiezingen zodanig te laten verlopen dat de
gekozen Bondsraadleden voor de Nederlandse damwereld legitieme vertegenwoordigers zijn.
Het doel van het verkiezingsreglement is dus het verschaffen van legitimiteit.
- De wijze waarop het verkiezingsreglement legitimiteit verschaft is door een set van ondubbelzinnige regels
en bepalingen. Maar even belangrijk is dat de legitimiteit van Bondsraadleden voor iedereen zichtbaar is.
De verkiezingen moeten dus gestructureerd verlopen, ze dienen controleerbaar volgens regels te verlopen,
de regels zelf dienen ‘helder en eenduidig’ te zijn, kortom, wat vereist wordt is transparantie.
- Verschillende malen is ‘uniformiteit’ genoemd als iets dat door het kiesreglement zou moeten worden
gerealiseerd. De aanname daarbij is dat voor alle geledingen uniforme verkiezingsregels moeten gelden.
Maar het is vooralsnog de vraag of er wel voor alle geledingen uniforme verkiezingsregels kúnnen gelden.
Het is op voorhand niet ondenkbaar dat tussen de verkiezing van een bondsraadlid vanuit topsporters en de
verkiezing van een bondsraadlid vanuit provincies allerlei essentiele verschillen bestaan. Uniformiteit op
zich zelf is niet direct een bruikbaar trefwoord.
- Wat mogen we beslist níet verwachten van het Kiesreglement?
Het Kiesreglement kan geen middel zijn om de Bondsraad te evalueren.
Het is ook niet het geschikte instrument om discussies te voeren over de meest geschikte omvang van de
Bondsraad of over de scheidslijnen tussen landelijke danwel provinciale bevoegdheden.
- Wat mogen we wel verwachten? Om legitimiteit te verschaffen aan de verkiezingen moet het kiesreglement
volledig in overeenstemming zijn met de huidige statuten, met het huidige Huishoudelijk Reglement en
uiteraard met het Burgerlijk Wetboek.
- Wat als het HR onwerkbare bepalingen blijkt te bevatten?
Het is op voorhand niet ondenkbaar dat bij het opstellen van een kiesreglement pas blijkt dat het huidige
Huishoudelijk Reglement m.b.t. de Bondsraadverkiezing bepalingen bevat die onjuist zijn, onwerkbaar zijn
of onvolledig zijn. Dan is aanpassing van het HR onvermijdelijk. Dit is op zich zelf geen zware ingreep; de
Bondsraad kan daartoe besluiten volgens art. 15. van het HR.
Een mogelijk voorbeeld is de status van het Kiesreglement gezien vanuit statuten en HR.
Volgens art. 16-3 van de statuten ”worden in het huishoudelijk reglement gesteld worden voor de
aanwijzing van bondsraadsleden”.
Nu is inderdaad in het HR wel geregeld wíe er bondsraadleden ‘aanwijzen’, maar niet hóe.
Nergens is bepaald dat dat aan de hand van één en hetzelfde kiesreglement dient te gebeuren.
Het HR vertoont hierin een hiaat. Elke provinciale bond of andere geleding kan het Kiesreglement terzijde
schuiven en naar eigen inzicht verkiezingen organiseren. Dat ontneemt in feite alle waarde aan het opstellen
van een kiesreglement! Moet op dit punt het HR aangepast?
Misschien niet. In HR art. 8-11 is bepaald dat “het bondsbestuur regels stelt ten aanzien van de inhoud van
en de controle op de geloofsbrieven van de kandidaat-leden”. (Geloofsbrieven zijn per definitie
documenten waaruit blijkt dat men voldoet aan de voorwaarden om te kunnen worden benoemd.)
Deze regels zijn op dit moment nog niet gesteld. Dus heeft het bondsbestuur de volledige vrijheid –zonder
inmenging van de Bondsraad- om besluiten dat deze documenten aan moet sluiten bij de protocollen en
bepalingen van het Kiesreglement. Een provinciale bond die een eigen kiesreglement wenst hanteren loopt
dan het risico dat het gekozen kandidaat_bondsraadlid niet door de controle op geloofsbrieven komt.

III. Bepalingen in de huidige statuten en HR:
A. Wie mogen er stemmen?
Volgens art. 16-3 van de statuten worden in het Huishoudelijk Reglement regels worden gesteld voor de
‘aanwijzing’ van bondsraadleden. Zo staat er in het art. 8.1 van het HR:
De provinciale bonden wijzen een aantal bondsraadsleden aan zoals bepaald volgens artikel 16, lid 2a van de
statuten. Dit zegt niets over wie er mogen stemmen want in artikel 16-2a zijn alleen de aantallen bepaald.
Ook is in art. 8.1 van het HR bepaald:
Zij (de provinciale bonden) organiseren daarvoor verkiezingen zodanig dat ieder lid van de betreffende
provinciale bond in de gelegenheid is gesteld om direct of middellijk zijn stem uit te brengen.
Vergelijkbaar is in art. 8.6 van het HR bepaald dat
“voor de verkiezing van een bondsraadlid uit en door de bijzondere bonden ieder lid mag stemmen.”
Vergelijkbaar is in art. 8-10 van het HR is bepaald dat
“voor de verkiezing van een bondsraadlid uit en door de topspelers iedere topspeler mag stemmen.”
In geen enkel artikel wordt expliciet bepaald wie er niet mogen stemmen. De conclusie moet dus zijn dat alle
leden van de provinciale bonden, alle leden van de bijzondere bonden en de 1 e 100 topspelers volgens de
huidige statuten en het huidige Huishoudelijk Reglement stemrecht hebben. Overigens werd door H. Stoop al
opgemerkt dat de bepaling in het concept kiesreglement dat alleen leden van 18 jaar en ouder mogen stemmen
strijdig zou zijn met artikel 38 en 39 van het Burgerlijk Wetboek Boek 2.
Om nog nauwkeuriger te zijn: Het Burgerlijk Wetboek laat in feite het al of niet stellen van een leeftijdsgrens
voor stemrecht in een vereniging vrij. In verschillende statuten van verenigingen wordt een leeftijdgrens
bepaald. Maar waar géén leeftijdgrens is bepaald zoals in de KNDB statuten hebben álle leden, dus ook
jeugdleden, stemrecht.
Conclusie: Ook jeugdleden mogen stemmen!
Voor wie met deze conclusie moeite heeft volgt een ingekort citaat uit een artikel van mr. F.C. Kollen over
jeugdleden en verenigingsrecht:
Het verenigingsrecht gaat uit van het gelijkheidsbeginsel. Alle leden zijn gelijk aan elkaar en dus heeft ieder lid ongeacht
zijn leeftijd dezelfde rechten en verplichtingen. Daarmee heeft de wetgever het democratisch gehalte van een vereniging
willen waarborgen. Zo heeft ieder lid het recht om algemene vergadering bij te wonen, bestuursleden te kiezen en zelf als
bestuurslid te worden gekozen en om tezamen met andere leden van het bestuur rekening en verantwoording te vragen
teneinde te beoordelen of er op een verantwoorde manier met de gelden van de leden is omgegaan. Dat leidt tot
eigenaardige situaties. Zo moet een lid een zekere ervaring hebben om een balans en een staat van baten en lasten te
kunnen beoordelen. Het zal duidelijk zijn dat een 10-jarige daartoe niet in staat is. Toch heeft dit jeugdlid daardoor niet
minder bevoegdheden om de rekening en verantwoording te beoordelen dan welk ander lid. Anders gezegd: de wetgever
vraagt zich niet af of een lid wel in staat is te begrijpen wat hij doet. De vraag dringt zich dan ook op waarom de wetgever
dan toch niet in de wet enig onderscheid heeft gemaakt naar de leeftijd van leden. Het antwoord is tweeledig. Enerzijds
heeft de wetgever voor alle soorten van verenigingen met één wet willen volstaan. Anderzijds heeft de wetgever het aan de
verenigingen zelf overgelaten zonodig tussen hun leden een onderscheid naar rechten en verplichtingen aan te brengen,
rekening houdend met de specifieke omstandigheden van die vereniging en haar leden. Anders gezegd: de wetgever biedt
de mogelijkheid om via bepalingen in de statuten tot maatwerk te komen. De vereniging kan dus in de statuten een
onderscheid maken naar soorten leden of naar leden met verschillende leeftijden.
B. Wie kunnen zich verkiesbaar stellen?
Volgens artikel 5.2 van het HR kunnen alle leden, voor zover natuurlijke personen, gekozen worden in alle
functies van de bond.
Volgens artikel 2.3 van het HR van de statuten zijn jeugdleden natuurlijke personen in de leeftijd tot 20 jaar.
Geen enkel artikel bepaalt expliciet wie zich niet verkiesbaar kan stellen voor de Bondsraad. De conclusie is
dus dat volgens de huidige statuten en het huidige Huishoudelijk Reglement ook jeugdleden zich verkiesbaar
kunnen stellen. Zie ook weer het artikel van mr. F.C. Kollen.
Conclusie: Jeugdleden kunnen zich verkiesbaar stellen.

C. Wie moeten er gekozen worden: Bondsraadleden én Reserve Bondsraadleden:
In de Statuten en Huishoudelijk Reglement zijn een aantal bepalingen opgenomen m.b.t. reserve
bondsraadleden.
Statuten:
16.7 Indien het lidmaatschap van een bondsraadslid tussentijds eindigt, wordt zijn plaats ingenomen door het
reservelid: degene die bij het begin van de zittingstermijn als eerste in zijn plaats gekozen of aangewezen
zou zijn.
Huishoudelijk Reglement
8.2. Behalve de leden van de bondsraad worden ook een of meer reserveleden gekozen. Wanneer het
bondsraadslidmaatschap van een van de vertegenwoordigers eindigt, wordt een reservelid in zijn plaats
benoemd.
8.3. Tenminste een van de door een provinciale bond aan te wijzen bondsraadsleden dient een bestuurslid
van die bond te zijn. Het staat de provinciale bonden vrij om aan deze eis te voldoen door hetzij een van
de gekozen bondsraadsleden in het bestuur op te nemen, hetzij een afzonderlijke kandidatenlijst met
alleen bestuursleden te hanteren voor de betreffende zetel.
8.4. Van de in lid 3 gestelde eis mag worden afgeweken in geval van tussentijdse opvolging van een
bondsraadslid door een reservelid.
De gedachte hierachter is voor de hand liggend. Door tussentijds aftreden door omstandigheden dreigt leegloop
of terugloop van de Bondsraadbezetting gedurende de resterende tijd tot de volgende verkiezingen. In theorie
kan zelfs het noodzakelijke en vereiste minimum aantal Bondsraadleden in gevaar komen.
De vraag is nu of in het Kiesreglement aparte bepalingen mbt reserveleden nodig zijn.
Worden zij gekozen of is een reservelid eenvoudig ‘de eerstvolgende in de verkiezingsuitslag’?
Noch de Statuten, noch het Huishoudelijk Reglement spreken zich hierover uit.
Maar de interpretatie dat een reserve lid ‘de eerstvolgende in de verkiezingsuitslag is’ leidt tot ongerijmdheden.
- Het betekent dat iemand die uiteindelijk niet gekozen is gedurende maximaal 3 jaar na dato plotseling
opgeroepen kan worden om alsnog plaatsvervangend een Bondsraadzetel te vervullen.
- Het betekent ook dat een kandidaat die slechts enkele stemmen heeft gekregen tegen honderden op een of
meerdere andere kandidaten tóch in de Bondsraad kan komen door een tussentijds aftreden.
- Het opent mogelijkheden voor manipulatie door bewust tussentijds af te treden.
- Weer een ander probleem is het tussentijds aftreden van een Bondsraadslid tevens provinciaal bestuurder.
Art. 8.4 is merkwaardig: de bedoeling was toch om een duidelijke koppeling en communicatie tussen
Bondsraad en Provinciaal bestuur te waarborgen.
Het begrip Reserve Bondsraadlid móet dus wel geinterpreteerd worden als een hoedanigheid waartoe men door
stemming wordt aangewezen. Ergo, het Kiesreglement dient te regelen hoe reserve leden worden gekozen.
Een volgende vraag is hoevéél reserveleden gekozen moeten worden. Ook dit aspect is niet volledig helder in
Statuten of Huishoudelijk Reglement. De meest voor de hand liggende interpretatie is echter dat voor elk van
de beschikbare bondsraadzetels een reservelid wordt aangewezen.
Conclusies:
• Voor de Kieslijst betekent dat er verschillende categorieen op de Kieslijst staan:
1. Kandidaat Bondsraadleden, verkiesbaar als Bondsraadlid én verkiesbaar als ReserveBondsraadlid
2. Kandidaat Bondsraadleden, uitsluitend verkiesbaar als Bondsraadlid
3. Kandidaat Bondsraadleden, uitsluitend verkiesbaar verkiesbaar als ReserveBondsraadlid
• Voor het Stembiljet betekent het dat men stemmen moet kunnen uitbrengen voor reguliere zetels én voor
kandidaten ReserveBondsraadlid.
• Via een geschikte vormgeving van Kieslijst en van Stembiljet kan verkiezing van reserve bondsraadleden
‘meegenomen’ worden in de verkiezingen.

D. Beschouwing over BondsraadSamenstelling en kandidatenlijsten:
- Geledingen:
Volgens artikel 16-1 van de statuten wordt de bondsraad uit en door 3 geledingen samengesteld, n.l.
1. de provinciale bonden
2. de bijzondere bonden die bij de bond zijn aangesloten
3. de topspelers
In artikel 16_2a, b en c van de statuten zijn de respectievelijke zetelaantallen geregeld.
- Bijzondere bepalingen m.b.t. provinciale bonden:
In artikel 16-4 van de statuten is bepaald dat tenminste één van de bondsraadsleden uit een bepaalde
provinciale bond tevens bestuurslid is van die provinciale bond.
De provinciale bonden wordt daarbij de vrijheid gelaten een afzonderlijke kandidatenlijst met alleen
bestuursleden te hanteren voor de betreffende zetel of om één van de gekozen bondsraadsleden in het
bestuur op te nemen. Uit deze bepaling volgen direct diverse mogelijkheden voor de kandidatenlijst:
Geval I:
Eén provinciale bondsraadzetel:
I.A. Een afzonderlijke Bestuurs Kandidatenlijst met alleen bestuursleden
Een variant is de afzonderlijke kandidatenlijst met slechts één naam.
Andere bestuursleden stellen zich per afspraak niet beschikbaar.
Dit reduceert ‘verkiezing’ tot ‘voordracht’.
I.B. Een Open kandidatenlijst
Na verkiezing wordt het gekozen bondsraadslid in het bestuur opgenomen.
Geval II:
Meerdere provinciale bondsraadzetels:
II.A. Een afzonderlijke kandidatenlijst met alleen bestuursleden + een open kandidatenlijst.
Een variant is de afzonderlijke kandidatenlijst met één kandidaat + een open
kandidatenlijst.
II.B. Een open kandidatenlijst.
Na verkiezing wordt één van de gekozen bondsraadsleden in het bestuur opgenomen.
Opmerking:
Een opvatting is dat bondsraadleden ‘vrij’ gekozen zouden moeten kunnen worden over de provinciale grenzen
heen. Dit idee wordt nergens tegengesproken in de huidige statuten en HR.
Artikel 16. 1a bepaald dat de bondsraad bestaat uit leden gekozen door en uit de provinciale bonden.
Maar er is niet uitdrukkelijk bepaald dat ‘door’ en ‘uit’ betrekking hebben op dezelfde provinciale bond.
(Waarschijnlijk is dat wel zo bedoeld geweest maar het staat er niet. )
Iemand uit Gelderland zou zich in principe verkiesbaar kunnen stellen in Overijssel.
Dit alles betekent:
• Voor de verkiezing bondsraadszetel tevens provinciaal bestuurslid:
‘Over’ de provinciegrens heen is alleen mogelijk indien men in een andere provincie een provinciale
bestuurszetel vervult of gaat vervullen. Zeer onwaarschijnlijk maar niet helemaal onmogelijk.
• Voor de eventuele overige bondsraadzetels:
Er is geen enkele bepaling die kandidaatstelling ‘over de provinciale grenzen heen’ verbiedt.

Aan al deze statutair toegestane variaties kan recht worden gedaan door voor de verkiezing van bondsraadleden
uit en door provinciale bonden te werken met een kandidatenlijst die uit twee gedeelten bestaat:
A. Bestuurskandidatenlijst (nooit ‘over provinciegrenzen heen’)
Hierop kan naar wens van het provinciaal bestuur danwel van de bestuursleden:
• Geen kandidaat staan
Men neemt later één van de gekozen bondsraadsleden uit de Open Kandidatenlijst op in het
bestuur.
• Eén kandidaat staan die al bestuurslid is
• Meerdere kandidaten staan, allen al bestuurslid.
B. Open Kandidatenlijst (mogelijk ‘over provinciegrenzen heen’)
Op deze kandidatenlijst kan/kunnen:
• Geen kandidaat staan
• Precies voldoende kandidaten staan voor nog resterende zetels
• Meer kandidaten dan nog resterende zetels
Een interessante situatie doet zich voor als de bestuurkandidatenlijst meerdere namen bevat, de betreffende
provincie meerdere bondsraadleden moet kiezen en ook de open kandidatenlijst namen bevat waarbij men geen
gebruik wenst te maken van de mogelijkheid om een gekozen bondsraadlid achteraf op te nemen in het bestuur.
De vraag is dan wie van de bestuurskandidatenlijst automatisch gekozen is als het
bondsraadlid_tevens_bestuurder en op welke wijze de overige bondsraadzetels dan verdeeld moeten worden.
Een automatisme om alle provinciale bestuurskandidaten automatisch te benoemen voor zover er zetels zijn
leidt wel tot een heel sterke bestuursvertegenwoordiging. Het lijkt mij enerzijds beter passend bij de geest van
het Bondsraadmodel, en anderzijds nergens tegengesproken door statuten of HR om dan te bepalen:
- Diegene van de bestuurskandidatenlijst met het hoogste aantal stemmen is automatisch gekozen als het
bondsraadlid tevens bestuurder.
- De overige kandidaten op de bestuurskandidatenlijst worden gelijkelijk behandeld als de kandidaten op
de Open kandidatenlijst.

Uit oogpunt van de gewenste helderheid en transparantie zal het de kiezer duidelijk moeten zijn welk model
men in een provincie volgt.
Schematisch zou men e.e.a. als volgt kunnen weergeven:
Bestuurs Kandidaten Lijst
A. Geen namen
B. Eén naam
(Kandidaat is
automatisch gekozen)
C. Meerdere namen
1. Geen namen
Dan geen verkiezingen
Bondsraadzetel(s)
blijven vacant
Geen verkiezingen
Resterende zetels blijven
vacant
Geen verkiezingen
indien evenveel
kandidaten als
beschikbare zetels
Wel verkiezingen
indien meer kandidaten
dan zetels
Open
Kandidaten
Lijst
2. Evenveel
namen als
onvervulde
zetels
Dan geen verkiezingen:
Alle kandidaten zijn
gekozen.
Eén van hen móet toe
treden tot het bestuur
Geen verkiezingen
Alle kandidaten zijn
gekozen.
Geen verkiezingen
Alle kandidaten zijn
gekozen.
3. Meer namen
dan onvervulde
zetels
Verkiezingen uit Open
Lijst voor alle
beschikbare zetels.
Eén van de gekozen
kandidaten móet toe
treden tot het bestuur
Verkiezingen van
kandidaten uit Open
Lijst voor resterende
zetels.
Verkiezingen van
kandidaten voor
beschikbare zetels.
1 Bondsraadlid wordt uit
Bestuurskandidaten
gekozen.
Afweging:
- Dat een bestuur kiest voor geval A is onwaarschijnlijk. Het betekent dat het bestuur er zomaar zonder
noodzaak of afweging een nieuw bestuurslid bij zou kunnen krijgen. Die mogelijkheid zal een normaal
functionerend bestuur afwijzen.
- Dat een bestuur kiest voor geval C doordat meerdere bestuursleden zich kandidaat stellen is vrij
onwaarschijnlijk. (En overigens ook om meerdere redenen onwenselijk. B.v. onderling concurrentie of te
sterke vertegenwoordiging provinciaal bestuur in Bondsraad)
- Voor de hand ligt dat een bestuur kiest voor geval B.
- De keuze voor A, B of C volgt eenduidig uit het aantal namen op de Bestuurskandidatenlijst tesamen met
het aantal beschikbare Bondsraadzetels.
- Behalve de ‘reguliere’ Bondsraadzetels moeten ook reserve Bondsraadleden worden gekozen.
Nu is over de ReserveBondsraadleden niet vastgelegd dat één van hen bestuurslid moet zijn.
Er is dus geen reden voor het kandideren als ReserveBondsraadsleden_tevens_bestuurder.
Mocht een bestuurslid bereid zijn als reserve te fungeren van het Bondsraadslid_tevens_bestuurder, dan
kan hij/zij zich daarvoor ook op de Open KandidatenLijst als reserve kandideren.

Eindconclusies:
• Het kiesreglement moet voor verschillende geledingen de verkiezingen regelen.
Voor de verkiezing van Bondsraadleden uit en door de topspelers kan het Kiesreglement eenvoudig
zijn. Er worden maximaal 100 stemmen uitgebracht voor 2 zetels.
Ook voor de verkiezing van Bondsraadleden uit en door de aangesloten bijzondere bonden kan het
Kiesreglement eenvoudig zijn. Door relatief kleine bonden wordt per bond slechts één zetel gekozen.
Gecompliceerder wordt alles bij de verkiezing van bondsraadleden uit en door de provinciale bonden.
Hier zijn binnen de huidige statuten en HR allerlei varianten mogelijk.
In veel gevallen is verkiezing eenvoudig en soms zelfs gelijk aan een voordracht. Maar het kúnnen ook
volledig open verkiezingen zijn.
Om tot een helder kiesreglement te komen lijkt het verstandig voor deze 3 zo verschillende
verkiezingen een trapsgewijs kiesreglement te hanteren. Voor de geledingen waar alles eenvoudig is
volstaat dan een eenvoudig deel van het kiesreglement.
• Het opstellen van de artikelen van het Kiesregelement is de formele uitwerking. Ook belangrijk is het
opstellen van gestandaardiseerde documenten.

IV.
Algemene bepalingen Kiesreglement voor de verkiezing van Bondsraadleden
en Reserve Bondsraadleden.
Art. 1. Stembureau
a. Er is een centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van de Bondsraad. Het centraal stembureau
bestaat uit een voorzitter en secretaris. De voorzitter van het Bondbestuur is tevens voorzitter van het
centraal stembureau. De secretaris van het Bondsbestuur is tevens secretaris van het centraal stembureau. 1
Art. 9. Vaststelling uitslag
a. Het centrale stembureau houdt binnen een week na binnenkomst van het Verkiezingsverslag een openbare
zitting waar ieder kiesgerechtigd lid van de KNDB toegang heeft.
b. Het centrale stembureau maakt in deze zitting een lijst op van de kandidaten in de volgorde van aflopend
aantal op de kandidaat uitgebrachte geldige stemmen. Indien kandidaten eenzelfde aantal stemmen hebben
gekregen binnen een geleding wordt de volgorde bepaald door het lot.
c. Het centrale stembureau stelt in overeenstemming met art. 16 lid 2 van de statuten vast welke kandidaten
gekozen zijn. Het hanteert hierbij de volgorde zoals vastgesteld in art. 9.b van dit Kiesreglement.
Art. 10. Berichtgeving
a. Het centrale stembureau stuurt de gekozen kandidaten schriftelijk bericht van hun verkiezing. Dit bericht is
tevens de geloofsbrief voor de gekozene.
b. Indien een kandidaat voor meer dan een geleding gekozen is, verzoekt het centrale stembureau tevens de
kandidaat om binnen een termijn van twee weken te laten weten voor welke geleding hij zitting wil nemen
in de Bondsraad. Indien de benoemde kandidaat niet binnen twee weken zijn keuze kenbaar maakt aan het
centrale stembureau bepaalt het centrale stembureau door het lot voor welke geleding hij verkozen is en
bericht de uitkomst aan het gekozen lid. De vacature die in een dergelijke situatie ontstaat wordt opgevuld
volgens de bepalingen van art. 11.
c. Het centrale stembureau bericht aan de Bondsraad de namen van de gekozenen en welke geleding zij zullen
vertegenwoordigen.
d. De Bondsraad benoemt in de eerstvolgende vergadering de nieuwe Bondsraadsleden na kennisname van de
mededeling van het centrale stembureau en controle van de geloofsbrieven.
Art. 11. Vervanging
a. Wanneer een vacature ontstaat in de Bondsraad eindigt wijst het centrale stembureau in zijn plaats de
hoogste vermelde aan van de lijst volgens art. 9.b. voor de geleding waarvoor de vacature is ontstaan, die
niet al lid is van de Bondsraad en niet kenbaar heeft gemaakt geen lid te willen worden.
b. Indien er geen aanwijzing kan plaats vinden doordat het einde van de lijst is bereikt, doet het centrale
stembureau daarvan mededeling aan de Bondsraad en blijft de betreffende zetel vacant.
Art. 12. Slotbepalingen
a. Indien het centrale stembureau onregelmatigheden constateert maakt het daarvan melding in het
Verkiezingsverslag. Voorts kan ieder lid van de KNDB bij het centrale stembureau melding doen van
vermeende onregelmatigheden.
b. Het centrale stembureau bepaalt of er sprake is van een onregelmatigheid en beslist hoe gehandeld moet
worden om de gevolgen van de onregelmatigheden zo goed mogelijk teniet te doen.
Het centrale stembureau kan desgewenst de enveloppen met stembiljetten die berusten bij de stembureaus
opvragen en inzien.
1 De samenstelling kan uiteraard ‘zwaarder’ worden gemaakt, eventueel door 2 Bondsraadleden er in op te nemen,
misschien minstens de Bondsraadvoorzitter.

V. Kiesreglement voor de verkiezing van Bondsraadleden uit en door de
Provinciale Bonden
Art. 1. Stembureau
d. Iedere Provinciale Bond die op grond van art 16-2a van de statuten afgevaardigden mag aanwijzen voor de
Bondsraad heeft een stembureau, dat bestaat uit de voorzitter en de secretaris van de betreffende
Provinciale Bond.
e. Elke bij een Provinciale Bond aangesloten vereniging heeft een stemcommissie bestaande uit twee
bestuursleden.
Art.2. Het kiesrecht
a. Kiesgerechtigd zijn alle leden van de betreffende Provinciale Bond.
b. Kiesgerechtigd zijn de persoonlijke leden van de KNDB die ingedeeld zijn bij de betreffende Provinciale
Bond.
c. Het centrale stembureau deelt de persoonlijke leden in bij een provinciale dambond op grond van hun
woonplaats. 2
d. De betreffende Provinciale Bond ontvangt voor 1 september van het Centrale Stembureau een lijst van de
persoonlijke leden met hun adres.
Art. 3. Kandidaatstelling
a. Verkiesbaar zijn alle leden van een Provinciale Bond. 3
b. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan één of meerdere kandidaten voordragen. Een voordracht dient
vergezeld te gaan van een schriftelijke akkoordverklaring van de voorgedragen kandidaat.
c. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan zichzelf kandidaat stellen. 4
d. Iedere kiesgerechtige geeft bij de voordracht/kandidaatstelling aan of het een voordracht/kandidaatstelling
betreft voor een Bondsraadzetel en/of voor een reserve Bondsraadzetel.
e. De schriftelijke voordracht/kandidaatstelling dient uiterlijk op 1 september binnen te zijn bij de secretaris
van het stembureau.
f. Het stembureau beslist vóór 15 september op grond van art. 3.a, 3.b. en 3.c. over de toelating van de
voorgedragen kandidaten.
g. Indien kandidaten worden afgewezen ontvangen zij en indien van toepassing het lid dat de voordracht heeft
ingediend van het stembureau een gemotiveerde afwijzing. Deze afwijzing wordt zo spoedig mogelijk na
15 september bekend gemaakt. Tegen afwijzing staat beroep open bij het Centrale Stembureau. De
beroepstermijn is een week na bekendmaking van de afwijzing. Het centrale stembureau beslist voor 15
oktober.
h. Het Centraal Stembureau informeert vóór 1 september het stembureau van de betreffende Provinciale Bond
over het aantal Bondsraadzetels en het aantal reservezetels dat de betreffende Provinciale Bond mag
aanwijzen volgens art. 16 2a van de statuten.
Art. 4. Kieslijsten
a. Het stembureau stelt een kieslijst op van toegelaten kandidaten. De kandidaten worden hierop geplaatst in
alfabetische volgorde.
b. Indien het aantal kandidaten op de kieslijst gelijk of lager is dan 1 vinden geen verkiezingen plaats. Het
stembureau stuurt daarvan bericht aan het centrale stembureau, aan alle stemcommissies en aan de
persoonlijke leden volgens art. 2.
c. Het stembureau zorgt dat alle stemgerechtigden volgens art. 2 kennis kunnen nemen van de kieslijst.
d. Het stembureau zorgt dat alle stemgerechtigden volgens art. 2 duidelijk is welke variant men in de
betreffende provincie hanteert m.b.t. de bepaling in het KNDB Huishoudelijk reglement dat één
Bondsraadlid tevens lid moet zijn van het bestuur van de betreffende Provinciale Bond.
2 Bepalingen over het ingedeeld worden als persoonlijk lid bij een andere Bond zijn nodeloos complicerend.
3 Hóeft geen lid te zijn van betreffende Bond!
4 Geschrapt is dat een kandidatuur ondersteund moet worden door hetzij het bestuur van de desbetreffende geleding of
door tenminste vijf kiesgerechtigde leden die tot die geleding behoren. Het eerste is vreemd want het bestuur is
Stembureau. Het tweede is veel te zwaar.

Art. 5. Stemformulieren
a. Het stembureau vervaardigt het stembiljet. Zie bijgaand modellen. Dit stembiljet is voorzien van:
• De tekst “Stembiljet voor de verkiezing van het Bondsraadslid uit en door de Provinciale Bond ..........”
• De naam of aanduiding voor deze Provinciale Bond
• De datum van vaststelling van de kieslijst
• De lijst met kandidaten met voor de naam van iedere kandidaat een rond vakje
• Het aantal Bondsraadszetels dat de betreffende Provinciale Bond mag kiezen.
• Informatie over de variant die men in de betreffende provincie hanteert m.b.t. de bepaling in het KNDB
Huishoudelijk reglement dat één Bondsraadlid tevens lid moet zijn van het bestuur van de betreffende
Provinciale Bond.
• De naam en de handtekening van de secretaris van het stembureau
b. Voor elke stemgerechtigde volgens art. 2 wordt door het stembureau een kopie van het stembiljet gemaakt.
c. Het stembureau verzendt uiterlijk 15 oktober aan de stemcommissies een envelop met de stembiljetten voor
de betreffende vereniging en een retourenvelop die is geadresseerd aan het stembureau. Op de
retourenvelop wordt de naam van de betreffende vereniging vermeldt.
d. Het stembureau verzendt uiterlijk 15 oktober aan de persoonlijke leden de stembiljetten voorzien van een
retourenvelop die is geadresseerd aan het stembureau. Op de retourenvelop wordt de naam van het
persoonlijke lid vermeldt.
Art. 6. Stemming
a. De stemcommissies zorgen ervoor dat alle stemgerechtigde leden een stembiljet ontvangen.
b. De stembiljetten dienen persoonlijk door de leden ingevuld te worden door het witte vakje voor de naam
van een kandidaat zwart, rood of blauw te maken. Na invulling dient het stembiljet dichtgevouwen
ingeleverd te worden bij de stemcommissie. De biljetten dienen ongeopend in de retourenvelop gedaan te
worden. De retourenvelop wordt hierna gesloten en over de sluiting voorzien van de paraaf van een van de
leden van de stemcommissie. De secretaris van de stemcommissie draagt er zorg voor dat vóór 1 december
de retourenvelop met de stembiljetten gezonden wordt aan het stembureau van de betreffende Provinciale
bond.
c. De persoonlijke leden zorgen zelf voor terugzending vóór 1 december aan het stembureau.
Art. 7. Opnemen van de stemmen
a. De secretaris van het stembureau bewaart de enveloppen met teruggezonden stembiljetten in ongeopende
staat tot de in art. 7.b bedoelde vergadering.
b. In de tweede week na sluiting van de verkiezingen komt het stembureau bijeen in een voor kiezers
toegankelijke vergadering.
c. De secretaris van het stembureau telt de enveloppen en tekent aan van welke vereniging danwel van welk
persoonlijk lid de envelop afkomstig is.
d. Daarna worden de enveloppen geopend en de stembiljetten verzameld. De enveloppen worden direct
terzijde gelegd. Nadat alle enveloppen geleegd zijn worden de stembiljetten door elkaar geschud.
e. Daarna stelt het stembureau vast:
• Het aantal stemmen dat is uitgebracht
• Het aantal stemgerechtigde kiezers
• Het aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze aantallen worden door de secretaris bekendgemaakt aan de aanwezige kiezers en genoteerd in het
Verkiezingsverslag.

Art. 8. Het vaststellen van de uitslag van de stemming
a. Het stembureau stelt voor elk van de kandidaten het aantal op hem uitgebrachte stemmen en het aantal
ongeldige of blanco stemmen vast. Deze aantallen worden in het Verkiezingsverslag vastgelegd.
b. Ongeldig zijn de stembiljetten die niet een kopie zijn van het in art. 5 beschreven originele stembiljet.
c. Ongeldig zijn de stembiljetten waarop de kiezer niet, door het geheel of gedeeltelijk rood zwart of blauw
maken van het ronde stemvakje, op ondubbelzinnige wijze heeft kenbaar gemaakt op welke kandidaten
hij/zij zijn/haar stem uitbrengt of waarop bijvoegingen zijn geplaatst waardoor de kiezer kan worden
geïdentificeerd.
d. Terstond nadat de stemmen zijn opgenomen maakt de secretaris bekend hoeveel stemmen er op iedere
kandidaat zijn uitgebracht en hoeveel geldige stemmen er zijn uitgebracht.
e. De ongeldige stembiljetten worden in een envelop gedaan, de geldige stemmen worden in een tweede
envelop gedaan.
f. Beide enveloppen worden gesloten en verzegeld dmv handtekening over de sluiting.
g. Deze enveloppen berusten bij de secretaris van het stembureau en dienen bewaard te blijven, totdat het
centrale stembureau de uitslag van de verkiezing onherroepelijk heeft vastgesteld.
h. Het Verkiezingsverslag wordt door de secretaris van het stembureau ondertekend en vervolgens tesamen
met de Kieslijst opgestuurd naar het centrale stembureau.

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Kieslijst Model A
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor ______Bondsraadzetels
Opmerking: Eén van de gekozen Bondsraadsleden zal toetreden tot het bestuur.
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Deze kieslijst is vastgesteld op ____________ door de secretaris van het stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Stembiljet Model A
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
O
O
O
O
O
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels
Opmerking: Eén van de gekozen Bondsraadsleden zal toetreden tot het bestuur.
O
O
O
O
O
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aanwijzing:
- Stemmen vindt plaats door het rondje vóór de naam van een kandidaat zwart, rood
of blauw te maken.
- U mag maximaal ___stem(men) uitbrengen op kandidaten voor een Bondsraadzetel.
- U mag maximaal 1 stem uitbrengen op kandidaten voor een ReserveBondsraadzetel.
- Uiterlijk ____________ dient u het Stembiljet dmv de retourenvelop teruggezonden
te hebben aan het Stembureau.
Datum afgifte: ____________________

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Verkiezingsuitslag
Model A
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor ______Bondsraadzetels
Aantal stemmen
Opmerking: Eén van de gekozen Bondsraadsleden zal toetreden tot het bestuur.
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aantal stemmen
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Aantal stemgerechtigde kiezers
Aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze Verkiezingsuitslag is vastgesteld op ______________ door de secretaris van het
stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Kieslijst Model B
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels
1.
2.
3.
4.
5.
Opmerking: Als Bondsraadlid tevens bestuurder heeft zich als enige kandidaat gesteld en
is daarom automatisch gekozen _________________________________________
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Deze kieslijst is vastgesteld op ____________ door de secretaris van het stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Stembiljet Model B
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
Open Kandidaten Lijst voor _______ Bondsraadzetels
O
O
O
O
O
Opmerking: Als Bondsraadlid tevens bestuurder heeft zich als enige kandidaat gesteld en
is daarom automatisch gekozen _________________________________________
O
O
O
O
O
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aanwijzing:
- Stemmen vindt plaats door het rondje vóór de naam van een kandidaat zwart, rood
of blauw te maken.
- U mag maximaal ___stem(men) uitbrengen op een kandidaat/op verschillende
kandidaten voor een Bondsraadzetel.
- U mag maximaal 1 stem uitbrengen op een kandidaat voor een Reserve
Bondsraadzetel.
- Uiterlijk ____________ dient u het Stembiljet dmv de retourenvelop teruggezonden
te hebben aan het Stembureau.
Datum afgifte: ____________________

- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Verkiezingsuitslag
Model B
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels Aantal stemmen
1.
2.
3.
4.
5.
Opmerking: Als Bondsraadlid tevens bestuurder heeft zich als enige kandidaat gesteld en
is daarom automatisch gekozen _________________________________________
1.
2.
3.
4.
5.
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aantal stemmen
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Aantal stemgerechtigde kiezers
Aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze Verkiezingsuitslag is vastgesteld op ______________ door de secretaris van het
stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
_____________
_____________
_____________
Kieslijst Model C
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
1.
2.
3.
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Bestuurs Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Opmerking: Meerdere bestuursleden hebben zich beschikbaar gesteld als kandidaat
Bondsraadlid_tevens_bestuurder. Eén van hen wordt in die positie gekozen.
Deze kieslijst is vastgesteld op ____________ door de secretaris van het stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
_____________
_____________
_____________
Stembiljet Model C
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Bestuurs Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aanwijzing:
- Stemmen vindt plaats door het rondje vóór de naam van een kandidaat zwart, rood
of blauw te maken.
- U mag maximaal ___stem(men) uitbrengen op een kandidaat/op verschillende
kandidaten voor een Bondsraadzetel.
- U mag maximaal 1 stem uitbrengen op een kandidaat voor een Reserve
Bondsraadzetel.
- Uiterlijk ____________ dient u het Stembiljet dmv de retourenvelop teruggezonden
te hebben aan het Stembureau.
Datum afgifte: ____________________

Stembureau:
__________________
__________________
__________________
Verkiezingsuitslag
Model C
- voor de verkiezing van ___ Bondsraadslid/leden
- voor de periode ________________
- uit en door de Provinciale ________________ DamBond
1.
2.
3.
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Bestuurs Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Open Kandidaten Lijst voor _____ Bondsraadzetels
Open Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aantal stemmen
Aantal stemmen
Aantal stemmen
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Aantal stemgerechtigde kiezers
Aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze Verkiezingsuitslag is vastgesteld op ______________ door de secretaris van het
stembureau,
Naam
Handtekening

Toelichting: (Bijsluiter.....)
A. Geen namen
Bestuurs Kandidaten Lijst
B. Eén naam
(Kandidaat is
automatisch gekozen)
C. Meerdere namen
1. Geen namen
Dan geen verkiezingen
Bondsraadzetel(s)
blijven vacant
Geen verkiezingen
Resterende zetels blijven
vacant
Geen verkiezingen
indien evenveel
kandidaten als
beschikbare zetels
Wel verkiezingen
indien meer kandidaten
dan zetels
Open
Kandidaten
Lijst
2. Evenveel
namen als
onvervulde
zetels
Dan geen verkiezingen:
Alle kandidaten zijn
gekozen.
Eén van hen móet toe
treden tot het bestuur
Geen verkiezingen
Alle kandidaten zijn
gekozen.
Geen verkiezingen
Alle kandidaten zijn
gekozen.
3. Meer namen
dan onvervulde
zetels
Verkiezingen uit Open
Lijst voor alle
beschikbare zetels.
Eén van de gekozen
kandidaten móet toe
treden tot het bestuur
Verkiezingen van
kandidaten uit Open
Lijst voor resterende
zetels.
Verkiezingen van
kandidaten voor
beschikbare zetels.
1 Bondsraadlid wordt uit
Bestuurskandidaten
gekozen.

VI.
Kiesreglement voor de verkiezing van Bondsraadleden uit en door de
Bijzondere Bonden.
Bijlagen: Model Kieslijst, Model Stemformulier, Model Verkiezingsverslag
Art. 1. Stembureau
c. Iedere Bijzondere Bond die op grond van art 16 lid 1b van de statuten afgevaardigden mag aanwijzen voor
de Bondsraad heeft een stembureau, dat bestaat uit de voorzitter en de secretaris van de betreffende
Bijzondere Bond. 5
Art. 2. Het kiesrecht
Kiesgerechtigd zijn alle leden van de betreffende Bijzondere Bond.
Art. 3. Kandidaatstelling
a. Verkiesbaar zijn alle leden van de betreffende Bijzondere Bond.
b. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan één of meerdere kandidaten voordragen. Een voordracht dient
vergezeld te gaan van een schriftelijke akkoordverklaring van de voorgedragen kandidaat.
c. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan zichzelf kandidaat stellen.
d. Iedere kiesgerechtige geeft bij de voordracht/kandidaatstelling aan of het een voordracht/kandidaatstelling
betreft voor een Bondsraadzetel en/of voor een reserve Bondsraadzetel.
e. De schriftelijke voordracht/kandidaatstelling dient uiterlijk op 1 september binnen te zijn bij de secretaris
van het stembureau.
f. Het stembureau beslist vóór 15 september op grond van art. 3.a, 3.b. en 3.c. over de toelating van de
voorgedragen kandidaten.
g. Indien kandidaten worden afgewezen ontvangen zij en indien van toepassing het lid dat de voordracht heeft
ingediend van het stembureau een gemotiveerde afwijzing. Deze afwijzing wordt zo spoedig mogelijk na
15 september bekend gemaakt. Tegen afwijzing staat beroep open bij het centrale stembureau. De
beroepstermijn is een week na bekendmaking van de afwijzing. Het centrale stembureau beslist voor 15
oktober.
Art. 4. Kieslijsten
a. Het stembureau stelt een kieslijst op van toegelaten kandidaten. De kandidaten worden hierop geplaatst in
alfabetische volgorde.
b. Indien het aantal kandidaten op de kieslijst gelijk of lager is dan 1 vinden geen verkiezingen plaats. Het
stembureau stuurt daarvan bericht aan het centrale stembureau en aan alle stemgerechtigden volgens art. 2.
c. Het stembureau zorgt dat alle stemgerechtigden volgens art. 2 kennis kunnen nemen van de kieslijst.
Art. 5. Stemformulieren
a. De stembureaus vervaardigen het stembiljet. Zie bijgaand model. Dit stembiljet is voorzien van:
• De tekst “Stembiljet voor de verkiezing van het Bondsraadslid uit en door de Bijzondere Bond ..........”
• De naam of aanduiding voor deze Bijzondere Bond
• De datum van vaststelling van de kieslijst
• De lijst met kandidaten met voor de naam van iedere kandidaat een rond vakje
• De naam en de handtekening van de secretaris van het stembureau
b. Voor elke stemgerechtigde volgens art. 2 wordt door het stembureau een kopie van het stembiljet gemaakt.
c. Het stembureau verzendt uiterlijk 15 oktober alle stembiljetten voorzien van een retourenvelop die is
geadresseerd aan het stembureau. Op de retourenvelop wordt de naam van de kiesgerechtigde vermeldt.
5 Samenstelling heel licht gehouden gezien geringe omvang van deze organisaties.

Art. 6. Stemming
a. Voor de verkiezing van het Bondsraadsleden voor de betreffende Bijzondere Bond mag elke
stemgerechtigde volgens art. 2 maximaal 1 stem uitbrengen.
b. Voor de verkiezing van het Reserve Bondsraadslid mag elke stemgerechtigde volgens art. 2 maximaal 1
stem uitbrengen.
c. Stemming vindt plaats door het ronde vakje voor de naam van een kandidaat van zijn/haar keuze zwart,
rood of blauw te maken. Daarna dient het stembiljet dichtgevouwen in de retourenvelop gedaan te worden.
d. De retourenvelop wordt hierna gesloten en uiterlijk vóór 1 december gezonden aan het stembureau.
Art. 7. Opnemen van de stemmen
a. De secretaris van het stembureau bewaart de enveloppen met teruggezonden stembiljetten in ongeopende
staat tot de in art. 7.b bedoelde vergadering.
b. In de tweede week na sluiting van de verkiezingen komt het stembureau bijeen in een voor kiezers
toegankelijke vergadering.
c. De secretaris van het stembureau telt de enveloppen en tekent aan van welke kiesgerechtigde de envelop
afkomstig is.
d. Daarna worden de enveloppen geopend en de stembiljetten verzameld. De enveloppen worden direct
terzijde gelegd. Nadat alle enveloppen geleegd zijn worden de stembiljetten door elkaar geschud.
e. Daarna stelt het stembureau vast:
• Het aantal stemmen dat is uitgebracht
• Het aantal stemgerechtigde kiezers
• Het aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze aantallen worden door de secretaris bekendgemaakt aan de aanwezige kiezers en genoteerd in het
Verkiezingsverslag.
Art. 8. Het vaststellen van de uitslag van de stemming
a. Het stembureau stelt voor elk van de kandidaten het aantal op hem uitgebrachte stemmen en het aantal
ongeldige of blanco stemmen vast. Deze aantallen worden in het Verkiezingsverslag vastgelegd.
b. Ongeldig zijn de stembiljetten die niet een kopie zijn van het in art. 5 beschreven originele stembiljet.
c. Ongeldig zijn de stembiljetten waarop de kiezer niet, door het geheel of gedeeltelijk rood zwart of blauw
maken van het ronde stemvakje, op ondubbelzinnige wijze heeft kenbaar gemaakt op welke kandidaten
hij/zij zijn/haar stem uitbrengt of waarop bijvoegingen zijn geplaatst waardoor de kiezer kan worden
geïdentificeerd.
d. Terstond nadat de stemmen zijn opgenomen maakt de secretaris bekend hoeveel stemmen er op iedere
kandidaat zijn uitgebracht en hoeveel geldige stemmen er zijn uitgebracht.
e. De ongeldige stembiljetten worden in een envelop gedaan, de geldige stemmen worden in een tweede
envelop gedaan.
f. Beide enveloppen worden gesloten en verzegeld dmv handtekening over de sluiting.
g. Deze enveloppen berusten bij de secretaris van het stembureau en dienen bewaard te blijven, totdat het
centrale stembureau de uitslag van de verkiezing onherroepelijk heeft vastgesteld.
h. Het Verkiezingsverslag wordt door de secretaris van het stembureau ondertekend en vervolgens tesamen
met de Kieslijst opgestuurd naar het centrale stembureau.

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Kieslijst
- voor de verkiezing van 1 Bondsraadslid
- voor de periode ________________
- uit en door de Bijzondere Bond “_______________________”
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Deze kieslijst is vastgesteld op ____________ door de secretaris van het stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Stembiljet
- voor de verkiezing van 1 Bondsraadslid
- voor de periode ________________
- uit en door de Bijzondere Bond “_______________________”
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aanwijzing:
- Stemmen vindt plaats door het rondje vóór de naam van een kandidaat zwart, rood
of blauw te maken.
- U mag maximaal 1 stem uitbrengen op een kandidaat voor een Bondsraadzetel.
- U mag maximaal 1 stem uitbrengen op een kandidaat voor een Reserve
Bondsraadzetel.
- Uiterlijk ____________ dient u het Stembiljet dmv de retourenvelop teruggezonden
te hebben aan het Stembureau.
Datum afgifte: ____________________

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Verkiezingsuitslag
- voor de verkiezing van 1 Bondsraadslid
- voor de periode ________________
- uit en door de Bijzondere Bond “_______________________”
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Kandidaten Lijst voor 1 Bondsraadzetel
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aantal stemmen
Aantal stemmen
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Aantal stemgerechtigde kiezers
Aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze Verkiezingsuitslag is vastgesteld op ______________ door de secretaris van het
stembureau,
Naam
Handtekening

VII. Kiesreglement voor de verkiezing van Bondsraadleden uit en door de
topspelers.
Bijlagen: Model Kieslijst, Model Stemformulier, Model Verkiezingsverslag
Art. 1. Stembureau
b. Het Bondsbureau is het stembureau voor de verkiezing van de Bondsraadsleden zoals bedoeld in art. 16 lid
1c van de statuten. De Bondsdirecteur is secretaris van het stembureau. 6
Art. 2. Het kiesrecht
Kiesgerechtigd zijn alle leden, overeenkomstig het bepaalde in art. 8.7 van het Huishoudelijk Reglement.
(Hieronder wordt verstaan die leden van de bond die behoren tot de hoogste honderd spelers op de A-ratinglijst van de
KNDB, opgesteld per juli van het jaar voorafgaand aan het bondsjaar waarin de nieuwe bondsraad aantreedt. Nemen
meerdere leden de gedeelde honderdste plaats in, dan worden zij allen tot de categorie topspelers gerekend. Hiertoe
worden tevens gerekend zij die in een periode van vier jaar voorafgaand aan de verkiezing aan de finale van het
kampioenschap van Nederland algemeen of vrouwen hebben deelgenomen. )
Art. 3. Kandidaatstelling
a. Verkiesbaar zijn alle leden overeenkomstig het bepaalde in art. 8.7 van het Huishoudelijk Reglement.
b. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan één of meerdere kandidaten voordragen. Een voordracht dient
vergezeld te gaan van een schriftelijke akkoordverklaring van de voorgedragen kandidaat.
c. Iedere kiesgerechtigde volgens art. 2 kan zichzelf kandidaat stellen.
d. Iedere kiesgerechtige geeft bij de voordracht/kandidaatstelling aan of het een voordracht/kandidaatstelling
betreft voor een Bondsraadzetel en/of voor een reserve Bondsraadzetel.
e. De schriftelijke voordracht/kandidaatstelling dient uiterlijk op 1 september binnen te zijn bij de secretaris
van het stembureau.
f. Het stembureau beslist vóór 15 september op grond van art. 3.a, 3.b. en 3.c. over de toelating van de
voorgedragen kandidaten.
g. Indien kandidaten worden afgewezen ontvangen zij en indien van toepassing het lid dat de voordracht heeft
ingediend van het stembureau een gemotiveerde afwijzing. Deze afwijzing wordt zo spoedig mogelijk na
15 september bekend gemaakt. Tegen afwijzing staat beroep open bij het centrale stembureau. De
beroepstermijn is een week na bekendmaking van de afwijzing. Het centrale stembureau beslist voor 15
oktober.
Art. 4. Kieslijsten
a. Het stembureau stelt een kieslijst op van toegelaten kandidaten. De kandidaten worden hierop geplaatst in
alfabetische volgorde.
b. Indien het aantal kandidaten op de kieslijst gelijk of lager is dan 2 vinden geen verkiezingen plaats. Het
stembureau stuurt daarvan bericht aan het centrale stembureau en aan alle stemgerechtigden volgens art. 2.
c. Het stembureau zorgt dat alle stemgerechtigden volgens art. 2 kennis kunnen nemen van de kieslijst.
Art. 5. Stemformulieren
a. Het stembureau vervaardigt het stembiljet. Zie bijgaand model. Dit stembiljet is voorzien van:
• De tekst “Stembiljet voor de verkiezing van de Bondsraadsleden uit en door de topspelers”
• De datum van vaststelling van de kieslijst
• De lijst met kandidaten met voor de naam van iedere kandidaat een rond vakje
• De naam en de handtekening van de secretaris van het stembureau
b. Voor elke stemgerechtigde volgens art. 2 wordt door het stembureau een kopie van het stembiljet gemaakt.
c. Het stembureau verzendt uiterlijk 15 oktober alle stembiljetten voorzien van een retourenvelop die is
geadresseerd aan het stembureau. Op de retourenvelop wordt de naam van de kiesgerechtigde vermeldt. 7
6 Samenstelling van dit stembureau bewust heel licht gehouden. Misschien moet er nog iemand bij in.
7 Bij anoniem stemmen op afstand is stemfraude door b.v. meerdere malen te stemmen in principe mogelijk. Vastleggen
van de identiteit van de stemmer op het stembiljet. (door b.v. nummering oid) verdraagt zich slecht met privacy.
Door retourenveloppen met naamsvermelding te gebruiken is controle op dubbel stemmen mogelijk terwijl tegelijkertijd
de privacy gewaarborgd blijft.

Art. 6. Stemming
a. Voor de verkiezing van de 2 Bondsraadsleden mag elke stemgerechtigde volgens art. 2 maximaal 2
stemmen uitbrengen.
b. Voor de verkiezing van de 2 Reserve Bondsraadsleden mag elke stemgerechtigde volgens art. 2 maximaal
2 stemmen uitbrengen.
c. Men kan slechts één stem per kandidaat voor een Bondsraadzetel en slechts één stem per kandidaat voor
een ReserveBondsraadzetel uitbrengen. 8
d. Stemming vindt plaats door het ronde vakje voor de naam van een kandidaat van zijn/haar keuze zwart,
rood of blauw te maken. Daarna dient het stembiljet dichtgevouwen in de retourenvelop gedaan te worden.
e. De retourenvelop wordt hierna gesloten en uiterlijk vóór 1 december gezonden aan het stembureau.
Art. 7. Opnemen van de stemmen
a. De secretaris van het stembureau bewaart de enveloppen met teruggezonden stembiljetten in ongeopende
staat tot de in art. 7.b bedoelde vergadering.
b. In de tweede week na sluiting van de verkiezingen komt het stembureau bijeen in een voor kiezers
toegankelijke vergadering.
c. De secretaris van het stembureau telt de enveloppen en tekent aan van welke kiesgerechtigde de envelop
afkomstig is.
d. Daarna worden de enveloppen geopend en de stembiljetten verzameld. De enveloppen worden direct
terzijde gelegd. Nadat alle enveloppen geleegd zijn worden de stembiljetten door elkaar geschud.
e. Daarna stelt het stembureau vast:
• Het aantal stemmen dat is uitgebracht
• Het aantal stemgerechtigde kiezers
• Het aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze aantallen worden door de secretaris bekendgemaakt aan de aanwezige kiezers en genoteerd in het
Verkiezingsverslag.
Art. 8. Het vaststellen van de uitslag van de stemming
a. Het stembureau stelt voor elk van de kandidaten het aantal op hem uitgebrachte stemmen en het aantal
ongeldige of blanco stemmen vast. Deze aantallen worden in het Verkiezingsverslag vastgelegd.
b. Ongeldig zijn de stembiljetten die niet een kopie zijn van het in art. 5 beschreven originele stembiljet.
c. Ongeldig zijn de stembiljetten waarop de kiezer niet, door het geheel of gedeeltelijk rood zwart of blauw
maken van het ronde stemvakje, op ondubbelzinnige wijze heeft kenbaar gemaakt op welke kandidaten
hij/zij zijn/haar stem uitbrengt of waarop bijvoegingen zijn geplaatst waardoor de kiezer kan worden
geïdentificeerd.
d. Terstond nadat de stemmen zijn opgenomen maakt de secretaris bekend hoeveel stemmen er op iedere
kandidaat zijn uitgebracht en hoeveel geldige stemmen er zijn uitgebracht.
e. De ongeldige stembiljetten worden in een envelop gedaan, de geldige stemmen worden in een tweede
envelop gedaan.
f. Beide enveloppen worden gesloten en verzegeld dmv handtekening over de sluiting.
g. Deze enveloppen berusten bij de secretaris van het stembureau en dienen bewaard te blijven, totdat het
centrale stembureau de uitslag van de verkiezing onherroepelijk heeft vastgesteld.
h. Het Verkiezingsverslag wordt door de secretaris van het stembureau ondertekend en vervolgens tesamen
met de Kieslijst opgestuurd naar het centrale stembureau.
8 Men mag dus op een kandidaat stemmen voor een reguliere zetel én voor een reserve zetel.

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Kieslijst
- voor de verkiezing van 2 Bondsraadsleden
- voor de periode ________________
- uit en door topspelers
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Kandidaten Lijst voor 2 Bondsraadzetels
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Deze kieslijst is vastgesteld op ____________ door de secretaris van het stembureau,
Naam
Handtekening

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Stembiljet
- voor de verkiezing van 2 Bondsraadsleden
- voor de periode ________________
- uit en door topspelers
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Kandidaten Lijst voor 2 Bondsraadzetels
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aanwijzing:
- Stemmen vindt plaats door het rondje vóór de naam van een kandidaat zwart, rood
of blauw te maken.
- U mag maximaal 2 stemmen uitbrengen op 2 verschillende kandidaten voor een
Bondsraadzetel.
- U mag maximaal 2 stemmen uitbrengen op 2 verschillende kandidaten voor een
Reserve Bondsraadzetel.
- Uiterlijk ____________ dient u het Stembiljet dmv de retourenvelop teruggezonden
te hebben aan het Stembureau.
Datum afgifte: ____________________

Stembureau:
Bondsbureau
Postbus 100
6990 AC Rheden
Verkiezingsuitslag
- voor de verkiezing van 2 Bondsraadsleden
- voor de periode ________________
- uit en door topspelers
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Kandidaten Lijst voor 2 Bondsraadzetels
Kandidaten Lijst voor 1 Reserve Bondsraadzetel
Aantal stemmen
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Aantal stemgerechtigde kiezers
Aantal niet of onjuist uitgebrachte stemmen
Deze Verkiezingsuitslag is vastgesteld op ______________ door de secretaris van het
stembureau,
Naam
Handtekening