MAP Zuivelindustrie COBERCO - Zuivelhistorie Nederland

Op het FNZ-concilie zijn vorige week voor de zuivelcoöperatie de huidige omwikkelingen doorgetrokken
naar de toekomst, waarbij men maar gemakshalve gerekend heeft dat alles wat groot is
nog groter zal worden, maar waarbij men toch wat om de hete brij is heen gelopen.
Het belangenconflict Frico-CCF herhaalt zich immers in de verhouding NCZ.-Domo en NCZ.-
Coberco. Er is in Nederland nog maar een geheel geïntegreerde zuivelcoöperatie en dat is de
CMC in de randstad. Het concilie was zo vriendelijk om aan te nemen, dat er ook nog losse coöperaties
zouden blijven bestaan, zodat er in de toekomst ook nog plaats is voor Oldeboorn, Oudwoude
en Rinsumagees. Misschien ook wel voor Assen en Marum, maar na hetgeen Wiebe de
Jong van Marum op de onlangs gehouden kaasconferentie heeft gezegd, twijfelen we aan Marum.
Die zuivelindustrie zal in de komende jaren steeds belangrijker worden voor de veehouder, want
de boer gaat barre jaren tegemoet. We kunnen wel vaststellen, dat de Friese boeren in de goede
jaren hebben nagelaten hun industrie zo te organiseren, dat ze in de komende jaren sterk staan.
Een hele reeks fabrieken zijn afgeschreven en worden zonder reservering voor de toekomst aan
de boeren uitbetaald. De slag zal hier en daar hard aankomen nu de EEG-ministers met soevereine
minachting voor de naderende zuivelchaos de bestaande regelingen voor de
EEG-zuivel hebben gecontinueerd, dus met dezelfde melkprijs. De heer J. Boerstra van het rijklandbouwconsulentschap
in Sneek is een hele middag aan het rekenen geweest over de gevolgen
van de, beslissingen van de afgelopen week.
Als je met Boerstra uitgaat van het gemiddelde LEI-bedrijf in de Friese Zuidwesthoek, klei,
pachtbedrijf, dan kom je voor het jaar 1967-68 op 2900 gulden kosten per hectare en per jaar.
Als we aannemen, dat er op dat bedrijf niets veranderd is, dan zullen de kosten voor het komende
jaar 1969-70 op basis van de nu bekende prijsstijgingen oplopen tot 3250 á 3300 gulden, een
kostenstijging van ruwweg 300 tot 400 gulden per hectare
Aan te nemen valt verder, maar dat is bijzonder optimistisch, dat de melkprijs dezelfde zal zijn
als twee jaar geleden, dit wil zeggen 39,3 cent per kg melk met 4.09 procent vet. 2.32 procent eiwit
met 35 weken eerste klas melk. Door de betere veeprijzen zal er per hectare een hogere opbrengst
zijn van zo’n 60 gulden, hetgeen dus een gedeeltelijke compensatie is voor de gestegen
kosten. Het gemiddelde netto-overschot bedroeg in 1967-68 ƒ 210, voor het komende jaar valt te
rekenen op een gemiddeld verlies van f 100.
Het gemiddelde Friese greidbedrijf zit op zo’n 25 ha. De boer op dat gemiddelde bedrijf ziet zijn
inkomsten met gemiddeld ƒ 50 per week teruglopen vergeleken met twee jaar geledenn tot een
arbeidsinkomen van f 18.500 per jaar. Het netto-overschot neemt af met het kleiner worden van
de bedrijven en op de veengronden ligt het weer lager dan op de klei. Op de veenbedrijven, die
kleiner zijn dan 15 ha en waar in 1967-68 per hectare reeds verlies werd geleden, wordt het verlies
nog groter. Het zal niemand moeten verwonderen, wanneer er in de loop van dit jaar grote
onrust in de melkveehouderij zal ontslaan, heeft de lezer van de landbouwbladen daar op het
ogenblik nog geen vermoeden van.
▲ heruitgave zuivelhistorienederland.nl 22
versie 2013-04-27