Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
Klik hier om de pdf te bekijken in een apart venster. - Pejjerlandj.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Het oorlogsverhaal van Pa<strong>te</strong>r Jan Engelen s.m.a.<br />
I. Voor-mobilisatie:<br />
Hoe was <strong>de</strong> situatie <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland <strong>in</strong> 1939? Ja wij had<strong>de</strong>n wel angst, genoeg gelezen , doch niet bij<br />
mach<strong>te</strong> <strong>om</strong> Duitsland <strong>de</strong> oorlog <strong>te</strong> verklaren. Als wij Hitler aan <strong>de</strong> radio had<strong>de</strong>n gehoord was er<br />
alle re<strong>de</strong>n <strong>om</strong> bang en pessimistisch <strong>te</strong> zijn. Ne<strong>de</strong>rland g<strong>in</strong>g over tot <strong>een</strong> “voormobilisatie”. Onze<br />
solda<strong>te</strong>n wer<strong>de</strong>n alvast opgeroepen, zwaar gepakt trokken zij naar <strong>de</strong> kazernes, moe<strong>de</strong>rs en<br />
vrouwen met angstige wenen<strong>de</strong> gezich<strong>te</strong>n. Zij dach<strong>te</strong>n aan oorlog, vech<strong>te</strong>n en dood.<br />
Zou <strong>de</strong> oorlog met Holland <strong>een</strong> werkelijkheid gaan wor<strong>de</strong>n? Zou men dan met Hitler g<strong>een</strong><br />
c<strong>om</strong>pr<strong>om</strong>is kunnen slui<strong>te</strong>n? Zou onze buurman <strong>de</strong> Pruis onze jongens dan zo maar gaan<br />
doodschie<strong>te</strong>n?<br />
Enkele dagen had men <strong>de</strong> s<strong>te</strong>m van <strong>de</strong> Füher niet meer gehoord en het werd wat rustiger en <strong>de</strong><br />
solda<strong>te</strong>n kregen zelfs onbepaald verlof.<br />
27 augustus 1939 trok <strong>de</strong> reger<strong>in</strong>g het verlof weer <strong>in</strong> alweer was <strong>de</strong> toestand kritiek, <strong>de</strong> solda<strong>te</strong>n<br />
trokken weer naar kazernes en kazemat<strong>te</strong>n.<br />
II. Algemene mobilisatie.<br />
Op 28 augustus 1939 kondig<strong>de</strong> <strong>de</strong> reger<strong>in</strong>g <strong>de</strong> Algemene Mobilisatie af, strenge voorschrif<strong>te</strong>n en<br />
paraatheid. De boeren moes<strong>te</strong>n hun paar<strong>de</strong>n en karren <strong>in</strong>leveren. Ik stond ’s morgens <strong>om</strong> 6 uur<br />
op <strong>de</strong> markt <strong>in</strong> Echt en daar wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n gekeurd en per tre<strong>in</strong> afgevoerd naar Utrecht, als<br />
gelei<strong>de</strong> g<strong>in</strong>g “<strong>de</strong> jonge Mork” uit Echt met <strong>de</strong> bees<strong>te</strong>n mee.<br />
Onze solda<strong>te</strong>n ston<strong>de</strong>n op hun pos<strong>te</strong>n op wacht, maar waren bang en zenuwachtig en zo is het<br />
ook kunnen gebeuren dat <strong>een</strong> Hollandse soldaat Dr. Meeuwissen, uit St. Odiliënberg,<br />
doodschoot <strong>om</strong>dat hij er niet aan had gedacht dat dok<strong>te</strong>rs en vroedvrouwen ontheff<strong>in</strong>g<br />
had<strong>de</strong>n.De dok<strong>te</strong>r had <strong>de</strong> verbo<strong>de</strong>n zone gepasseerd toen hij <strong>een</strong> zieke bezocht, het was 15<br />
februari 1940, en heel Odiliënberg was <strong>in</strong> diepe rouw.<br />
In oktober 1939 werd <strong>de</strong> Ech<strong>te</strong>r kermis afgelast. Op 28 november wer<strong>de</strong>n wij sem<strong>in</strong>aris<strong>te</strong>n, die<br />
vrij van dienst waren <strong>in</strong>geschreven <strong>in</strong> Hulsberg. Gen. Reyn<strong>de</strong>rs werd afgezet en vervangen door<br />
Gen W<strong>in</strong>kelmolen, want <strong>in</strong> <strong>de</strong> legerleid<strong>in</strong>g zat iets goed fout <strong>in</strong> <strong>de</strong> organisatie, waarschij<strong>nl</strong>ijk door<br />
verraad.<br />
Op 2 mei 1940 werd <strong>de</strong> staat van beleg afgekondigd en er kwamen nieuwe verbo<strong>de</strong>n maar<br />
niemand snap<strong>te</strong> er iets van.<br />
III. Inval door <strong>de</strong> Duitsers op 10 mei 1940:<br />
De Duitse <strong>in</strong>val was reeds <strong>te</strong>voren goed en doelbewust voorbereid. Dagen <strong>te</strong>voren waren reeds<br />
Duitsers bij RijksDuitsers <strong>in</strong> Maastricht en Roermond <strong>in</strong>gekwartierd, liefst <strong>in</strong> civiel. Toen dus <strong>de</strong><br />
dag van het aanvallen aanbrak waren zij er al met <strong>de</strong> hulp van <strong>de</strong> heulen<strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs en<br />
Rijksduitsers. Als <strong>een</strong> dief <strong>in</strong> <strong>de</strong> nacht overvielen zij Maastricht en Roermond, overvielen <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse solda<strong>te</strong>n en voer<strong>de</strong>n ze <strong>in</strong> lange rijen <strong>de</strong> Duitse grens over. Duitsers gedropt <strong>in</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse uniformen, <strong>in</strong> burgerkled<strong>in</strong>g: dat was <strong>de</strong> trotse Duitse a<strong>de</strong>laar.<br />
Het was 10 mei 1940, onze solda<strong>te</strong>n scho<strong>te</strong>n wat zij kon<strong>de</strong>n en ver<strong>de</strong>r moes<strong>te</strong>n zij op <strong>de</strong> vlucht<br />
naar België <strong>om</strong> samen met <strong>de</strong> Belgen weerstand <strong>te</strong> bie<strong>de</strong>n.<br />
Mijn broer Joep was ook dienstplichtig soldaat, maar toen hij m<strong>een</strong><strong>de</strong> goed bericht <strong>te</strong> ontvangen<br />
op die morgen, stond op<strong>een</strong>s <strong>een</strong> Duitse officier voor hem die riep; “Hän<strong>de</strong> hoch”, nou dat was<br />
<strong>een</strong> bewijs van <strong>een</strong> Duitse soldaat <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rlands uniform. Via Tüd<strong>de</strong>rn g<strong>in</strong>g het naar Berlijn en<br />
toen naar het krijgsgevangenkamp S<strong>te</strong>tt<strong>in</strong>.<br />
Het viel <strong>de</strong> Duitsers bit<strong>te</strong>r <strong>te</strong>gen dat <strong>de</strong> Hollan<strong>de</strong>rs zoveel en zolang <strong>te</strong>genstand bo<strong>de</strong>n en niet<br />
bang waren voor het va<strong>de</strong>rland <strong>de</strong> dood <strong>in</strong> <strong>te</strong> gaan. Men sprak van 70 vliegtuigen verlies aan<br />
6