Evaluatierapport Zorgboerderij Jodi-Sintepier 12 & 13 ... - Perspectief
Evaluatierapport Zorgboerderij Jodi-Sintepier 12 & 13 ... - Perspectief
Evaluatierapport Zorgboerderij Jodi-Sintepier 12 & 13 ... - Perspectief
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E v a l u a t i e r a p p o r t<br />
Z o r g b o e r d e r i j<br />
J o d i - S i n t e p i e r<br />
1 2 & 1 3 f e b r u a r i 2 0 0 9<br />
© Stichting <strong>Perspectief</strong>, maart 2009
A l g e m e n e g e g e v e n s<br />
Datum evaluatie : <strong>12</strong> en <strong>13</strong> februari 2009<br />
Leden evaluatieteam 1 : Sander Hermes (G)<br />
Jan Verhoeven (PP)<br />
Diny Wolterink (F, PP, TL)<br />
Naam van de dienstverlening : <strong>Zorgboerderij</strong> <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong><br />
Soort dienstverlening : <strong>Zorgboerderij</strong><br />
Postadres : Mosseldijk 15, 4514 SH Nieuwvliet<br />
Telefoonnummer : 0117 371730<br />
E-mail adres : jodistpier@zeelandnet.nl<br />
Naam zorgboeren : Joop en Diane le Grand<br />
Adres : Mosseldijk 15<br />
Postcode + woonplaats : 4514 SH Nieuwvliet<br />
GSM nummer : 06 180 21 100 (Diane)<br />
06 442 75 068 (Joop)<br />
E-mail adres : jodistpier@zeelandnet.nl<br />
Personeelsstructuur : 3 mensen fulltime (de zorgboeren + 1 medewerker)<br />
1 vrijwilliger, 3 dagen per week<br />
1 stagiaire, 2 dagen per week<br />
Aantal mensen dat gebruikmaakt van<br />
de dienstverlening<br />
: 22 kinderen namelijk<br />
17 jongens<br />
5 meisjes<br />
leeftijden variërend van 4 tot 22 jaar<br />
1 Verklaring van de afkortingen: (TL) teamleider, (PP) personeel <strong>Perspectief</strong>, (F) familie, (G) gebruiker van dienstverlening (N) netwerk<br />
2
I n l e i d i n g<br />
Dit rapport is het resultaat van de evaluatie door Stichting <strong>Perspectief</strong> van <strong>Zorgboerderij</strong> <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong> in Nieuwvliet. Deze evaluatie vond plaats op <strong>12</strong> en <strong>13</strong> februari 2009.<br />
In de evaluaties gaat <strong>Perspectief</strong> na in hoeverre de ondersteuning aansluit op de behoeftes en<br />
wensen van mensen met een beperking en hoe dienstverlenende organisaties hier inhoud aan<br />
geven. Basis van de evaluaties zijn vier standaarden, beschreven vanuit kwaliteit van leven.<br />
De standaarden zijn: zeggenschap, inclusie, respect & veiligheid en persoonlijke<br />
ondersteuning. De standaarden komen overeen met de uitgangspunten die ook terug te vinden<br />
zijn in de visie en het beleid van <strong>Zorgboerderij</strong> <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong>. In de bijlage staat een korte<br />
omschrijving van de uitgangspunten van <strong>Perspectief</strong>. Op Internet staat meer informatie:<br />
www.perspectief.org.<br />
Een deel van het evaluatieteam heeft op 7 februari 2009 een bezoek gebracht aan de<br />
zorgboerderij. Na een eerste kennismaking met de zorgboeren volgde er een rondleiding over<br />
het terrein en een ontmoeting met verschillende deelnemers. Daarna heeft het evaluatieteam<br />
informatie gegeven over de uitgangspunten van <strong>Perspectief</strong> en de manier waarop de<br />
evaluatieteams evalueren. Voorafgaand aan deze ontmoeting is aan alle betrokkenen<br />
informatie toegestuurd.<br />
Deze dag waren een aantal mensen die werken op de zorgboerderij, een ouder, een<br />
medewerker en de zorgboeren aanwezig. Aan de aanwezigen is gevraagd of er onderwerpen<br />
zijn waaraan het evaluatieteam specifieke aandacht moet geven. Naar voren kwam dat men<br />
erg benieuwd is om te horen hoe het toegaat op de boerderij en of er ‘blinde vlekken’ zijn. Dit<br />
wil men graag horen omdat de kwaliteit van de dienstverlening op de boerderij hoog in het<br />
vaandel staat.<br />
Op <strong>12</strong> en <strong>13</strong> februari 2009 heeft het evaluatieteam contact gehad en gesproken met vier<br />
mensen die werken op de boerderij, tien familieleden, een stagebegeleider, iemand van een<br />
adviesbureau, een fysiotherapeut en tevens bestuurslid van de stichting vrienden van <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong>, de boekhouder die ook lid van de stichting is, een vrijwilliger, een stagiaire, een<br />
medewerker en het echtpaar zorgboeren. Het rapport 2 begint met een omschrijving van de<br />
dienstverlening, de doelstelling van de zorgboerderij en een algemeen beeld. Daarna geven<br />
wij per standaard onze bevindingen weer met daarbij kansen voor ontwikkeling. Het geheel is<br />
gericht op veranderingen die kunnen bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van leven van<br />
de mensen die van de dienstverlening gebruikmaken.<br />
2 Om het rapport leesbaar te houden is er voor gekozen om de mannelijke verwijzingsvorm, bijvoorbeeld medewerker, te gebruiken. Hiermee worden zowel<br />
mannen als vrouwen bedoeld.<br />
3
Wij willen alle mensen die wij hebben gesproken heel hartelijk danken voor hun<br />
medewerking en openheid tijdens de gesprekken en de gastvrijheid waarmee wij werden<br />
ontvangen.<br />
O m s c h r i j v i n g v a n d e d i e n s t v e r l e n i n g<br />
<strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> is een zorgboerderij in Nieuwvliet, Zeeuws-Vlaanderen. De zorgboerderij is<br />
ongeveer negen jaar geleden gestart. Niet vanuit een agrarische achtergrond, maar gebaseerd<br />
op een brede pedagogische ervaring van de ondernemers. Het doel is verantwoorde zorg en<br />
ondersteuning te bieden aan kinderen en jongeren. Doordeweeks zijn per dagdeel gemiddeld<br />
drie tot vier kinderen aanwezig, op de zaterdagen vijf tot zeven.<br />
Op de boerderij zijn zowel grote als kleine dieren. Ook is er de mogelijkheid om kennis te<br />
maken met planten, bloemen, groente en fruit. Er is een werkplaats, een creatieve ruimte en<br />
een computerlokaal. Dit betekent dat de kinderen en jongeren die komen op de zorgboerderij<br />
op heel veel verschillende terreinen ervaring kunnen opdoen, vaardigheden kunnen leren, een<br />
hobby kunnen ontwikkelen. Uitgangspunt is dat wat iemand kan en zijn (ontwikkelings)vraag.<br />
D o e l s t e l l i n g v a n d e z o r g b o e r d e r i j<br />
De basishouding van de mensen van <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> is: ieder kind, iedere jongere heeft<br />
potentie, mogelijkheden. Dit komt tot uitdrukking in de manier van werken en omgaan met<br />
elkaar. De beginperiode is altijd een periode van kennismaken, elkaar over en weer leren<br />
kennen. Daarna wordt gekeken, samen met het kind en zijn ouders, wat zijn de wensen en wat<br />
zijn op dit moment vaardigheden die van belang zijn om te leren.<br />
Er zijn drie hoofdlijnen:<br />
Mogelijkheid van dagopvang in diverse vormen.<br />
Traject van leren, ontwikkelen van vaardigheden op verschillende terreinen.<br />
Stageplek, met wellicht doorgroeien naar de (aangepaste) arbeidsmarkt.<br />
Bij dit alles staat ontmoeting en omgang met elkaar en het verder ontwikkelen van sociale<br />
vaardigheden centraal.<br />
A l g e m e e n b e e l d<br />
Na twee dagen gesprekken voeren, rondkijken, mee-eten en sfeer proeven kunnen we zeggen<br />
dat <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> een plek is waar mensen graag komen. Een plek waar je als kind je veilig<br />
voelt, waar je als ouder je kind met een gerust hart aan toevertrouwt. Een plek ook waar je als<br />
jongere graag komt omdat je er gewoon mag zijn wie je bent, waar je tegelijk nieuwe dingen<br />
leert en waar je andere jongeren ontmoet met wie je op een fijne manier kunt samenwerken.<br />
4
Waar je ook vriendschappen kan ontwikkelen, samen plezier kunt maken en plannen maakt<br />
om samen uit te gaan. <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> is ook een plek waar je als stagiaire graag stage loopt of<br />
als medewerker een goede werkplek vindt. Kortom een plek waar je al snel ‘thuis’ bent.<br />
Uit de contacten met de kinderen en jongeren kwam naar voren dat de zorgboerderij <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong> voor hen voelt als een veilige, warme en vertrouwde plek. Kinderen genieten onder<br />
andere van (het verzorgen van) de lammetjes en het eten geven van de konijnen en de kippen<br />
samen met Ilona. Of mooie dingen knutselen, uitjes maken of zingen en dansen met Diane.<br />
Voor de jongeren geldt dat er buiten veel te doen is. Snoeien, hout klieven, dieren verzorgen,<br />
maaien, voer op voorraad houden, en klussen in de schuur en dergelijke. Zij vertelden ons:<br />
“wij kunnen hier gewoon onszelf zijn, dat is goed. En als je graag iets wilt leren kijkt Joop<br />
mee om samen een plan te maken hoe we dat gaan aanpakken”. Voor ieder persoonlijk wordt<br />
er zoveel mogelijk gezocht naar een aansluiting op zijn (leer)vraag.<br />
Uit de gesprekken met ouders kwam naar voren dat men erg blij is met de zorgboerderij. Dat<br />
was zichtbaar in het enthousiasme waarmee de verhalen verteld werden. En was te horen in de<br />
woorden die gebruikt werden. Bijvoorbeeld:<br />
Het is een veilige plek voor ons kind<br />
Joop en Diane werken vanuit hun hart, met passie<br />
Het beste wordt hier in ons kind naar boven gehaald<br />
We zijn hier altijd welkom<br />
Een belangrijk punt om je veilig te weten is dat je gekend bent, gekend wordt. Dat is ook wat<br />
we terug hoorden in de gesprekken. Ouders vertelden dat aan het begin van de periode <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong> eerst ruim tijd is genomen om elkaar te leren kennen. Kinderen komen op de<br />
zorgboerderij, hoeven nog niets, alleen maar te zijn. Er is zo ruimte over en weer voor de<br />
kinderen en de mensen van de zorgboerderij om elkaar te leren kennen en de ‘juiste taal’ te<br />
leren om met elkaar aan de slag te kunnen. Contacten met ouders zijn hierbij ook belangrijk.<br />
De dagelijkse ontmoetingen met Joop als hij de kinderen thuis ophaalt of weer terugbrengt<br />
worden dan ook als erg waardevol benoemd.<br />
Voor de medewerkers geldt ook dat zij erg genieten van hun werk. Of men nu vrijwilliger,<br />
stagiaire of ondersteuner is, ieder heeft zijn eigen plek en rol in het geheel. Er kwam hier dan<br />
ook naar voren dat het een vanzelfsprekende “we doen het met elkaar” omgeving is.<br />
Voor de zorgboeren geldt dat het leven op de boerderij veelmeer een manier van leven is dan<br />
een baan. Het is een verwezenlijking van een lang gekoesterde wens.<br />
Gedurende de evaluatie kwamen een paar aandachtspunten naar voren. Zo werd door een<br />
aantal ouders de behoefte uitgesproken aan wat meer verslaglegging. Dit om regelmatig eens<br />
terug te kunnen kijken: hoe was het ook weer en wat is er allemaal wel niet gebeurd in de<br />
achterliggende periode. En ook om iets concreets in handen te hebben richting scholen of<br />
eventuele werkplekken.<br />
5
Een ander aandachtspunt is het belang van met elkaar alert blijven op de veiligheid. Ook hier<br />
geldt: je hoeft niet uitgebreid tijd te investeren in protocollen en dergelijke. Het is echter wel<br />
van belang om elkaar continu aan te spreken op de veiligheid en te herinneren aan gemaakte<br />
afspraken. Als voorbeeld de motorzaag: even een takje wegzagen, dat kan toch wel even<br />
zonder je oorbeschermers? Nee dat kan dus niet, want de afspraken zijn… Niemand wil<br />
immers dat er iets gebeurt. Veiligheid is toch één van de (belangrijke) kenmerken van <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong>? Ook het bewust zijn: je bent op een (boeren)bedrijf, er lopen dieren, er staan<br />
machines. In en rond het huis zijn allerlei risico’s. In gesprek blijven met elkaar wat de beste<br />
manier is om veiligheid zoveel mogelijk te waarborgen, nu en in de toekomst is dan ook van<br />
belang.<br />
Ook de waarborgen voor continuering van het bedrijf was een punt van gesprek. Iedereen<br />
weet dat ook op <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> de kwetsbaarheid van het leven een dagelijks terugkerend<br />
onderwerp is. Of het nu gaat om de waarborgen voor veiligheid of de waarborgen voor: wat<br />
gebeurt er als iemand ziek wordt. Zoals uit het voorgaande wel gebleken is, vindt iedereen de<br />
zorgboerderij <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> erg waardevol. Men moet er niet aan denken wat er gebeurt als<br />
dat niet meer is, komt weg te vallen. Iedereen spreekt de hoop uit dat het doorgaat en tegelijk<br />
wil iedereen het liefst de realiteit van de kwetsbaarheid wegstoppen. Veel mensen gaven aan:<br />
de zorgboerderij staat of valt met de mensen die het op dit moment doen, de zorgboeren. Ook<br />
kwam in bijna elk gesprek aan de orde dat ziek zijn zomaar een ‘spelbreker’ kan zijn. Het is<br />
van belang om ook daarover het gesprek met elkaar open een eerlijk aan te gaan. We<br />
realiseren ons dat dit niet eenvoudig is. Het kan dan immers in het bijzonder gaan over de<br />
kwetsbaarheid van iemands leven speciaal. Toch is dit ook een verantwoordelijkheid van<br />
iedereen. Eén van de deelnemers verwoordde het heel treffend: “als iemand ziek is gaat dat<br />
ons allemaal aan, de zorgboerderij gaat ons toch ook allemaal aan!”<br />
Om met elkaar deze droom van een zorgboerderij werkelijkheid te laten blijven vraagt om<br />
met elkaar op zoek te gaan naar: wat hebben we nodig, zowel wat betreft organisatie als<br />
inhoudelijk, zodat <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> kan blijven voortbestaan.<br />
Op de volgende pagina’s zullen we onder de vier standaarden Zeggenschap, Inclusie, Respect<br />
& Veiligheid en Persoonlijke Ondersteuning een en ander nog wat verder uitwerken.<br />
6
Z e g g e n s c h a p<br />
Als we zeggen Zeggenschap dan gaat het om dat ieder zich kan ontwikkelen in een richting<br />
die hij wil en dat hij door middel van keuzes, voorkeuren en leefstijl uitdrukking kan geven<br />
aan zijn eigen identiteit.<br />
Tijdens de gesprekken kwam naar voren dat, wanneer kinderen of jongeren binnenkomen, er<br />
eerst een periode is van elkaar leren kennen. Zij kunnen eerst eens rondkijken, kennismaken<br />
met de anderen die er zijn en kennismaken met de ondersteuners. Voor de ondersteuners<br />
betekent dit dat zij eerst kunnen kijken en observeren wie is dit kind, deze jongen, dit meisje<br />
en hoe kunnen wij het best met elkaar aan de slag. Ook het contact met ouders speelt hierbij<br />
een rol. Kennismakingsgesprek, maar ook wat verwachten we over en weer van elkaar, wat<br />
heeft uw kind nodig, wat wil deze jongere graag leren. Allemaal zaken die in die eerste<br />
periode aan de orde komen. Tijdens de evaluatie hoorden we dat de contacten tussen<br />
kinderen, ouders en de mensen van de zorgboerderij goed verlopen. Alles is bespreekbaar,<br />
men weet elkaar goed te vinden.<br />
Nadat men elkaar zo wat heeft leren kennen wordt er begonnen met het (verder) ontwikkelen<br />
van sociale vaardigheden en het omgaan met elkaar. Immers, het ontwikkelen van sociale<br />
vaardigheden maakt kinderen sterker. Vanuit die basis kan er een veilig leerklimaat ontstaan.<br />
Het blijkt dan ook dat kinderen graag komen, zich op hun gemak voelen en van daaruit<br />
aanreiken wat ze graag willen (leren). Ouders verwoorden dat met de woorden: het beste in<br />
mijn kind wordt hier naar boven gehaald.<br />
Uit gesprekken met de ‘werkers’ van de boerderij blijkt dan ook dat elk kind in het bijzonder<br />
uitgangspunt van handelen is. Natuurlijk is er op een boerderij een aantal vaste taken dat<br />
gewoon gedaan moet worden. Maar tegelijk kan ieder kind, iedere jongere zijn eigen<br />
(leer)route volgen. Voor de een betekent dat lekker een middagje spelen op de boerderij, voor<br />
de ander is dat helpen met het verzorgen van de dieren of misschien wel leren heftruck rijden.<br />
Uit de gesprekken met ouders kwam naar voren dat er soms behoefte is aan meer rapportage<br />
en evaluatiemomenten. Vanuit de ervaring dat hun kind op <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> meekrijgt ‘jij bent<br />
waardevol’ en de zichtbare groei en ontwikkeling die dat met zich meebrengt, ontstaat de<br />
behoefte om dat vast te leggen. Om zo ook naar eventuele scholen of andere<br />
stage/werkplekken iets in handen te hebben dat laat zien: dit ben ik en dit heb ik te bieden.<br />
Daarnaast is er de behoefte vanuit ouders om te evalueren: waar staan we op dit moment, wat<br />
heeft mijn kind de achterliggende periode geleerd en wat is de volgende stap. Het is van<br />
belang om met elkaar te zoeken naar manieren om dit (nog meer) vorm te geven.<br />
7
I n c l u s i e<br />
Onder Inclusie verstaan we: Mensen zijn gewaardeerde burgers. Zij zijn verbonden met<br />
anderen, zoals familie, vrienden, kennissen, collega’s. Zij maken deel uit van en dragen op<br />
unieke wijze bij aan de samenleving.<br />
Uit de ontmoetingen kwam naar voren dat de kinderen en jongeren die komen op <strong>Jodi</strong>-<br />
<strong>Sintepier</strong>, gewaardeerd worden om wie ze zijn en om datgene wat zij bijdragen aan de<br />
zorgboerderij. Voor de jonge kinderen betekent dit dat door zowel ouders als ondersteuners<br />
genoten wordt van de (soms kleine) stapjes in ontwikkeling die zij doormaken. Zo hoorden<br />
we enthousiaste verhalen als bijvoorbeeld: toen hij binnenkwam bij ons was hij te bang om te<br />
spreken met wie dan ook, nu kletst hij de oren van je hoofd. Of: het eerste doel was de angst<br />
voor dieren weg te nemen en moet je nu zien! Hij gaat zelfs mee in het hok om de lammetjes<br />
drinken te geven.<br />
Voor de jongeren betekent het dat zij daadwerkelijk zaken toevoegen aan de boerderij. We<br />
zagen dat terug in bijvoorbeeld het gezamenlijk klieven van het hout waarbij collegialiteit en<br />
op elkaar ingespeeld zijn, belangrijke vaardigheden zijn. Of het helpen in de keuken zodat er<br />
een heerlijke lunch klaarstaat na al het harde werken. Het verzorgen van de dieren en het<br />
schoonhouden van de hokken. Daarbij hoort natuurlijk ook samen ervoor zorgen dat er<br />
voldoende hooi en stro is. Of het doen van klusjes zoals het repareren van een hek en<br />
dergelijke. Goede collega voor elkaar zijn, het mogen leren van nieuwe vaardigheden en het<br />
zien dat datgene wat je doet ook daadwerkelijk er toe doet, maakt dat men zich gewaardeerd<br />
weet. Kort gezegd: het draagt bij aan een goed leven.<br />
Ook het bijdragen aan de samenleving buiten de zorgboerderij speelt een belangrijke rol. Zo<br />
hoorden we van de verkoop van zelfgemaakte jam en van groentes uit de tuin. Van een klus<br />
aannemen bij iemand uit het dorp, bijvoorbeeld het snoeien van een aantal bomen. Het helpen<br />
bij de appelpluk. Het maaien van het gras op de naastgelegen camping. Het samen met de<br />
aannemer verbouwen van de schuur zodat een eigen kantine ontstaat.<br />
Een vraag die naar voren kwam tijdens deze evaluatie was: hoe kunnen we contacten met<br />
scholen op een goede manier onderhouden en hoe kunnen we bij eventuele ‘nieuwe’ scholen<br />
laten zien dat we meer zijn dan een doorsnee dagbestedingplek? Ook hier willen we, evenals<br />
bij Zeggenschap, aangeven dat het ‘iets in handen hebben’ als bijvoorbeeld een<br />
evaluatierapportage hierbij wellicht een hulpmiddel kan zijn. De nadruk zal dan in deze<br />
rapportage ook vooral dienen te liggen bij de waarde, de potentie en het leervermogen van elk<br />
kind, jongere of volwassene. Omdat dit op <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> een zodanig vanzelfsprekende<br />
basishouding is en men zich hierin onderscheidt van veel andere dagbestedingplekken, kan dit<br />
wellicht bijdragen aan het openen van nieuwe wegen richting de samenleving.<br />
8
R e s p e c t e n V e i l i g h e i d<br />
Dit wil zeggen: Mensen hebben over en weer respect voor elkaar. Mensen leven en werken in<br />
een veilige, gezonde, vertrouwde omgeving.<br />
Zoals we hoorden tijdens de gesprekken wordt <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> als een veilige plek ervaren.<br />
Zowel door de kinderen en jongeren zelf als door hun ouders en (school)begeleiders. Dit komt<br />
tot uitdrukking in het feit dat kinderen, soms boven verwachting, allerlei zaken leren. Vanuit<br />
de veiligheid ontstaat er blijkbaar een klimaat waar ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling.<br />
Een belangrijk aspect van veilig-weten is ook dat de kinderen opgehaald en weer<br />
thuisgebracht worden door Joop. Door het wederzijdse respect en de waardering over en weer<br />
geeft dat een groot vertrouwen. Ook de communicatielijnen blijven daardoor erg kort. Mocht<br />
er iets zijn wat van belang is te delen, dan kan dat gelijk bij thuiskomen.<br />
Ook door de jongeren wordt de zorgboerderij als erg vertrouwd ervaren. Een van de jongens<br />
zelf wist dit ook treffend te verwoorden: “je mag hier fouten maken, daar leer je gewoon weer<br />
van.”<br />
Van belang hierbij is om blijvend met elkaar in gesprek te gaan ook over de fysieke<br />
veiligheid. Wat zijn de risico’s van het (boeren)bedrijf. In hoeverre zijn de risico’s<br />
aanvaardbaar en waarover moeten we (opnieuw) met elkaar afspraken maken.<br />
Als we het hebben over respect kunnen we niet anders dan ook iets schrijven over het respect<br />
dat alle deelnemers en hun verwanten en (school)begeleiders uitgesproken hebben met<br />
betrekking tot Joop en Diane.<br />
Waar staan Joop en Diane voor volgens de mensen die we gesproken hebben:<br />
Het zijn mensen met passie<br />
Mensen die creatief zijn en gestructureerd kunnen werken<br />
Mensen die planmatig denken zodat de activiteiten tot het gewenste individuele doel<br />
leiden<br />
Mensen die een droom hebben en die graag werkelijkheid willen zien<br />
Doorbijters<br />
Ze gaan door tot ze erbij neervallen<br />
Ze gaan helemaal voor de kinderen<br />
Ze hebben respect voor de eigenheid van onze kinderen<br />
Het voelt alsof we familie zijn, geborgenheid<br />
Ze zijn betrokken op ‘de jongens’<br />
Dit is maar een deel van wat we hoorden. Iedereen spreekt vol bewondering over Joop en<br />
Diane en hun werk op de zorgboerderij. Je zou kunnen zeggen dat de naam <strong>Jodi</strong> goed gekozen<br />
is. Immers de zorgboerderij staat voor mensen gelijk aan Joop en Diane.<br />
9
Tegelijk sprak men uit dat de rol van de andere medewerkers ook niet weg te denken is. Of je<br />
nu medewerker bent, stagiaire of vrijwilliger, je bent onderdeel van <strong>Jodi</strong>. En bij <strong>Jodi</strong> horen<br />
betekent met veel plezier en vol overgave je werk doen. Zelfs voor meer dan honderd procent.<br />
Omdat het zo’n prettige werkplek is, omdat je ziet dat iedereen ervan geniet. En omdat je er<br />
zelf ook weer zoveel aan beleeft.<br />
Tegelijk kan dit ook een valkuil zijn. Je kunt zo helemaal opgaan in het werken met de<br />
kinderen en jongeren en de zorg voor de dieren, dat je vergeet te zorgen voor jezelf. Dat je<br />
vergeet (of jezelf de tijd niet gunt) om af en toe pas op de plaats te maken. Even tot rust te<br />
komen en bijtanken om van daaruit weer aan de slag te gaan. Het is van belang om met elkaar<br />
hier aandacht voor te hebben. Bijvoorbeeld door regelmatig momenten te plannen waarin je<br />
samen de tijd neemt om te reflecteren. Vragen te stellen als: doen we nog datgene wat we<br />
willen doen, hebben we voldoende tijd en ruimte voor dit alles, hoe staat het met de<br />
netwerken, hoe staat het met de eigen energie? Kortom zorgen voor jezelf, voor elkaar en op<br />
die manier voor <strong>Jodi</strong> en de kinderen en jongeren waar het uiteindelijk om gaat.<br />
We ontkomen er in dit verband dan ook niet aan om te spreken over ziek zijn en het gevecht<br />
om weer te genezen. Tijdens de evaluatie is dit ook regelmatig aan de orde geweest. Mensen<br />
spreken vol bewondering over de manier waarop Joop dit gevecht (samen met Diane) aangaat.<br />
Ook wij als evaluatieteam willen hiervoor ons respect uitspreken. Joop en Diane laten zich<br />
niet uit het lood slaan. Integendeel, zij vechten nog harder om hun droom te kunnen laten<br />
voortleven. Je zou kunnen zeggen: iemand die zijn eigen kwetsbaarheid ervaart zal nog meer<br />
zijn innerlijke drijfveren weerspiegelen.<br />
Dit roept tegelijk de vraag naar boven: hoe kun je waarborgen vinden om deze droom<br />
werkelijkheid te laten blijven? Immers, alles wat benoemd en ervaren wordt als zo bijzonder<br />
aan de zorgboerderij, hangt samen met de personen die de zorgboerderij maken tot wat ze is.<br />
Het is daarom van belang om met elkaar te zoeken naar: wat maakt Joop en Diane voor ons zo<br />
bijzonder? En wat is er nodig om dit ook in de toekomst te laten voortbestaan, ook als iemand<br />
om wat voor reden dan ook uitvalt? Onderdeel van de werkelijkheid van het leven is dat er<br />
geen “kopieën” van mensen bestaan, gelukkig maar. Daarom is het goed om met elkaar te<br />
benoemen: welke eigenschappen en waarden vinden we met elkaar van belang en wie kan<br />
welk stukje mee helpen dragen, vasthouden.<br />
Immers respect hebben voor elkaar betekent ook dat je met elkaar de realiteit met elkaar onder<br />
ogen durft te zien. Niet wegstoppen maar met elkaar uitspreken wat het waardevolle van de<br />
onderneming en zijn ondernemers is. En daarmee en daardoor waarborgen vinden voor<br />
continuering van <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong>.<br />
Wij als evaluatieteam hebben er alle vertrouwen in dat dit gaat lukken. Mensen die zo op<br />
elkaar betrokken zijn, zo met elkaar willen staan voor een goed leven voor kwetsbare mensen<br />
in de samenleving, hebben zeker ook het vermogen om zich met elkaar sterk te maken, de<br />
krachten te bundelen. Ook als de kwetsbaarheid in jezelf zichtbaar wordt. Eén van de<br />
deelnemers van de zorgboerderij zei het zoals we al eerder schreven erg mooi: “als iemand<br />
ziek is gaat ons dat allemaal aan. De zorgboerderij is immers van ons allemaal”!<br />
10
P e r s o o n l i j k e O n d e r s t e u n i n g<br />
Onder Persoonlijke Ondersteuning verstaan we: mensen geven hun leven zelf vorm en inhoud<br />
en krijgen daarbij passende en geschikte ondersteuning in aansluiting op hun<br />
ondersteuningsbehoefte<br />
Zoals we uit de verschillende ontmoetingen konden opmaken wordt er voor ieder kind en<br />
iedere jongere die op de zorgboerderij komt een passend programma gemaakt. Dit gebeurt<br />
zoveel mogelijk in overleg met het kind zelf en zijn ouders (en ondersteuners en<br />
stagebegeleiders van school).<br />
Concreet houdt dit in dat er naar aanleiding van de eerste kennismakingsperiode en de<br />
gesprekken met ouders een persoonlijk plan gemaakt wordt. Voor ieder is dit plan anders.<br />
Immers als vierjarige die in eerste instantie bang is voor dieren is iets heel anders nodig dan<br />
een achttienjarige die dolgraag wil leren rijden op de heftruck. Alles wat daar tusseninzit is<br />
mogelijk. Van papier-maché tot aan het bouwen van een kantine. Van konijntjes voeren tot<br />
het kopen en op peil houden van de voorraad voer. Van treintje spelen met de stoelen uit de<br />
keuken (omdat de dag ervoor een uitstapje met openbaar vervoer geweest is), tot stap voor<br />
stap leren door uitleg, bewustwording van gevaar en gewoon oefenen hoe een motorzaag<br />
werkt. Uitgangspunt bij alles is: het kind en zijn (ondersteunings)vraag.<br />
Mede door het ervaren van geborgenheid is er dan ook zichtbaar groei en ontwikkeling bij de<br />
kinderen. Dit leidt vervolgens weer tot het steeds meer aankunnen van<br />
verantwoordelijkheden. Ook verantwoordelijkheden ten opzichte van elkaar. Bijvoorbeeld de<br />
groten die mee op de kleintjes letten. Onder het motto: “je hoeft niet bang te zijn hoor, er<br />
gebeurt niets, kom maar bij mij’.<br />
Er wordt zichtbaar gestructureerd gewerkt. Dat blijkt uit de verhalen die we gehoord hebben.<br />
Hierin zit ook de kracht van de zorgboerderij. Tegelijk willen we hier nogmaals wijzen op het<br />
belang van rapportages (zie Zeggenschap). Niet om te verzanden in een veelheid aan papieren<br />
maar om meer en meer te benadrukken hoe waardevol de (leer)periode op de zorgboerderij is<br />
(geweest).<br />
Ook hoorden we van het uitwisselen van deskundigheid. In het dorp, bij de buurman wordt<br />
geleerd hoe je appels moet plukken. Bij de garage in het dorp leer je hoe een tractor in elkaar<br />
steekt. De fysiotherapeut komt en leert hoe je het best kunt bewegen. Niet door een<br />
theoretische cursus of door een boekje aan te bevelen, maar door een dag op de boerderij te<br />
komen en iedereen op zijn eigen stukje te leren wat van belang is. Bijvoorbeeld rechtop zitten:<br />
niet op een stoel, maar hoe zit ik goed op een tractor. Of tillen: hoe til ik een emmer die vol zit<br />
met voer voor de kippen.<br />
Uit dit alles blijkt dat wanneer je ondersteuning krijgt die is afgestemd op je persoonlijke<br />
ondersteuningsbehoefte, en wanneer je die dingen kunt doen die passen bij jouw interesse en<br />
belevingswereld er steeds weer verrassende ontwikkelingen mogelijk zijn.<br />
Tot slot<br />
11
Samenvattend kunnen wij zeggen dat we tijdens deze evaluatie mensen hebben ontmoet die<br />
met elkaar de (zorg)boerderij in stand houden, ieder op zijn eigen wijze. Kinderen en jongeren<br />
komen graag op de zorgboerderij. Ze voelen zich er veilig, het geeft hen vertrouwen om<br />
steeds opnieuw dingen te leren. Ouders hebben respect voor de manier waarop de mensen van<br />
<strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> invulling geven aan het leven op de zorgboerderij. (Stage)begeleiders spreken<br />
hun waardering uit voor de manier van ondersteunen. Medewerker, stagiaire en vrijwilliger<br />
leveren een belangrijke bijdrage aan het geheel. Voor de zorgboeren geldt dat de<br />
zorgboerderij een verwezenlijking is van een langgekoesterde wens. Het is veelmeer een<br />
manier van leven geworden dan dat het als “baan” gezien wordt.<br />
Voor iedereen geldt dat <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> als zeer waardevol ervaren wordt. Een zorgboerderij<br />
om je voor in te zetten en die het waard is om te blijven bestaan. Zoals genoemd wordt dan<br />
ook steeds de hoop uitgesproken dat <strong>Jodi</strong> zal blijven. Tegelijk ook steeds weer de<br />
onuitgesproken vraag: stel dat dit lukt? Je zou kunnen zeggen dat er sprake is bij iedereen van<br />
een heen en weer bewegen tussen hoop en vrees. Uit alles wat we tijdens deze evaluatie<br />
gehoord en gezien hebben blijkt hoe dan ook dat er een grote motivatie aanwezig is om met<br />
elkaar te gaan voor een continuering van de zorgboerderij. Het evaluatieteam ziet hierin<br />
kracht en mogelijkheden om die hoop om te zetten in daadkracht.<br />
Wij wensen allen succes en hopen dat dit rapport een bijdrage kan leveren aan voortzetting en<br />
verdere ontwikkeling van de kwaliteit van leven van de mensen die deelnemen aan en werken<br />
bij de <strong>Zorgboerderij</strong> <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong>.<br />
Diny Wolterink<br />
Teamleider<br />
Stichting <strong>Perspectief</strong><br />
<strong>12</strong>
Bijlage 1<br />
<strong>Perspectief</strong><br />
Stichting <strong>Perspectief</strong> is een organisatie die wil meewerken aan een goed bestaan voor mensen<br />
met een beperking. Dat doen we door evaluaties uit te voeren bij dienstverlenende<br />
organisaties. De evaluaties zijn gericht op kwaliteit van bestaan.<br />
<strong>Perspectief</strong> gaat ervan uit dat mensen met een beperking medeburgers zijn die dezelfde<br />
behoeften hebben als anderen en over dezelfde voorzieningen en mogelijkheden moeten<br />
kunnen beschikken. En dat de ondersteuning die zij krijgen moet aansluiten op hun<br />
persoonlijke behoefte, zodat zij hun leven als ieder ander kunnen inrichten op een manier die<br />
hen past.<br />
In de evaluaties gaat <strong>Perspectief</strong> na in hoeverre de ondersteuning aansluit op de behoeftes en<br />
wensen van mensen met een beperking en hoe dienstverlenende organisaties hier inhoud aan<br />
geven. Tijdens de evaluaties spreekt <strong>Perspectief</strong> met mensen met een beperking, hun<br />
familie/vrienden, de medewerkers/personeel en het management. Ieder wordt gevraagd om<br />
vanuit zijn eigen perspectief zijn mening te geven. Meningen, opvattingen en ervaringen<br />
vanuit de verschillende perspectieven beschouwt <strong>Perspectief</strong> als even waardevol. Alleen<br />
samen geven zij de benodigde informatie.<br />
<strong>Perspectief</strong> werkt met teams van mensen met een beperking en verwanten die niet persoonlijk<br />
bij de te evalueren dienstverlening zijn betrokken. Mensen met een beperking en hun<br />
persoonlijke netwerk (waaronder familie en vrienden) vervullen sleutelposities in alle<br />
activiteiten van <strong>Perspectief</strong>.<br />
De uitgangspunten en principes van <strong>Perspectief</strong> staan beschreven in vier standaarden:<br />
Zeggenschap: Mensen hebben zeggenschap over hun eigen leven. Ieder kan zich ontwikkelen<br />
in een richting die hij wil en door middel van zijn keuzes, voorkeuren en leefstijl uitdrukking<br />
geven aan een eigen identiteit. Zeggenschap is uitgangspunt van het beleid.<br />
Inclusie: Mensen zijn gewaardeerde burgers. Zij zijn verbonden met anderen, zoals familie,<br />
vrienden, kennissen, collega’s. Zij maken deel uit van en dragen op unieke wijze bij aan de<br />
samenleving (inclusieve samenleving).<br />
Respect en Veiligheid: Mensen hebben respect voor elkaar. Mensen leven in een veilige,<br />
gezonde, vertrouwde omgeving.<br />
Persoonlijke Ondersteuning: Mensen geven hun leven zelf vorm en inhoud en krijgen daarbij<br />
passende en geschikte ondersteuning.<br />
De standaarden zijn de basis van de evaluaties. Zij zijn gebaseerd op onderzoeken in binnenen<br />
buitenland en discussies in eigen kring met mensen met beperkingen en hun familie en<br />
vrienden. Een uitgebreide lijst met de standaarden en kwaliteitsindicatoren is beschikbaar bij<br />
<strong>Zorgboerderij</strong> <strong>Jodi</strong>-<strong>Sintepier</strong> te Nieuwvliet.<br />
Op de volgende pagina staat beschreven wat we met de evaluaties willen bereiken.<br />
<strong>13</strong>
Bijlage 2<br />
STANDAARD<br />
UITKOMST / EFFECT<br />
Zeggenschap • Mensen kunnen op alle levensterreinen bepalen hoe ze hun leven inrichten<br />
• Mensen doen een veelheid van ervaringen op en bereiken hun persoonlijke<br />
doelstellingen<br />
• Mensen wonen hoe ze willen. Ze zijn baas in eigen huis en dragen<br />
verantwoordelijkheid.<br />
• Kinderen en jongeren volgen onderwijs. Mensen hebben werkzaamheden of<br />
bezigheden die aansluiten bij hun interesses en ambities. Zij bepalen hoe ze<br />
hun vrije tijd doorbrengen. Ieder kan zich in alle levensfases naar behoefte<br />
verder scholen.<br />
• Mensen bepalen met welke organisaties zij samenwerken en van welke<br />
diensten zij gebruik maken.<br />
Inclusie • Mensen hebben waardevolle persoonlijke en sociale netwerken in de<br />
samenleving.<br />
Respect en<br />
veiligheid<br />
Persoonlijke<br />
ondersteuning<br />
• Zij maken gebruik van voorzieningen die voor iedereen bedoeld zijn.<br />
• Mensen wonen in de samenleving met mensen waarmee ze zich verbonden<br />
voelen.<br />
• Kinderen en jongeren volgen breed toegankelijk, regulier onderwijs, dat<br />
bijdraagt aan hun ontplooiing.<br />
• Ieder schoolt zich op terreinen waar zijn interesses en ambities liggen.<br />
• Mensen hebben gerespecteerde werkzaamheden of bezigheden in de<br />
samenleving en voelen zich gewaardeerde medewerkers.<br />
• Mensen nemen deel en dragen bij aan het sociale, culturele, religieuze en<br />
recreatieve leven (concerten, cafés, clubs, kerken, verenigingen,<br />
sportevenementen etc.) in de samenleving. Zij maken gebruik van welzijns- en<br />
gezondheidsvoorzieningen in de plaatselijke gemeenschap.<br />
• Mensen hebben dezelfde rechten, kansen en verantwoordelijkheden als iedere<br />
burger, ook op het gebied van trouwen, kinderen krijgen, stemmen, sterilisatie,<br />
orgaandonatie, euthanasie etc.<br />
• Mensen voelen zich gerespecteerd, hun persoonlijke integriteit is gewaarborgd.<br />
Zij leven in een veilige, gezonde en hun vertrouwde omgeving .<br />
• Mensen hebben ondersteuning (in de vorm van begeleiding, verzorging,<br />
coaching etc.) bij alle voor hen belangrijke zaken.<br />
• Zij kunnen hun leven inrichten, zoals hen past.<br />
• Mensen vinden dat zij een goed leven leiden.<br />
• Ondersteuning wordt verleend op afgesproken en gecoördineerde manier.<br />
14