'Alleen de zon schijnt voor niets', klinkt het spreekwoord ... - Aquarama

”
Veel bedrijven twijfelen of de
kwaliteit van het hemelwater wel
constant hoog genoeg kan worden
gehouden. Dat is voor een belangrijk
deel een kwestie van perceptie.
Tom Feyaerts, Directeur
Projecten bij Hydroscan
‘Alleen de zon schijnt voor niets’, klinkt het
spreekwoord. Mis: ook regenwater is gratis. En
toch gebruiken veel bedrijven nog altijd enkel
leidingwater, terwijl het anders kan - beter voor
het milieu, en goedkoper. Bovendien zal leidingwater
alsmaar duurder worden, en grondwater
zeldzamer. We spraken over de mogelijkheden
voor ondernemingen met Tom Feyaerts, Directeur
Projecten bij Hydroscan.
36 I aquarama #60
Tom Feyaerts, Directeur Projecten bij Hydroscan,
legt uit dat ‘hemelwater’ staat voor regen,
sneeuw en hagel. De voordelen om het te gaan
gebruiken zijn legio. Om te beginnen is die waterbron
gratis. Ook worden zo heffingen vermeden
op het winnen van grondwater of de captatie van
oppervlaktewater. Voorts laat het in sommige gevallen
de lozingskosten van bedrijven dalen, klinkt het.
Gebruik van hemelwater afkomstig van bijvoorbeeld
het dak impliceert namelijk dat minder leidingwater
nodig is, dus dat de totale hoeveelheid geloosd
water daalt. Bovendien is hemelwater veel zachter
dan leidingwater of het meeste grondwater, wat
ertoe leidt dat verwarmingselementen, leidingen
en kranen minder te kampen hebben met kalkaanslag.
Ook is voor hemelwater geen ontharding of
ontijzering noodzakelijk, wat bij het gebruik van
grondwater dikwijls wel het geval is.
Klaar als pompwater?
Een misverstand zou zijn te geloven dat hemelwater
buitengewoon zuiver is. Het kan namelijk op
diverse manieren zijn verontreinigd: bijvoorbeeld
door verbrandingsgassen (zwaveldioxide en stikstofoxiden)
en ammoniak (na oxidatie tot salpeterzuur),
wat aanleiding geeft tot zuur hemelwater
– “Indien het water te zuur is, kan een betonnen
buffertank soelaas bieden: die maakt het water minder
zuur. Zo’n tank is wel duurder dan één uit kunststof”,
legt Feyaerts uit.
Andere substanties die belangrijke vervuilingsbronnen
van hemelwater kunnen vormen, zijn
sedimenten, ziektekiemen (bacteriën, virussen,...),
organisch materiaal (bladeren, twijgjes,
uitwerpselen,...),... Luchtvervuiling, zoals fijn
stof, kan zich in droge perioden op daken afzetten
en op die manier bijdragen tot de latere vervuiling
van het van het dak afstromend hemelwater.
Dit is wel alleen een mogelijke verontreinigingsbron
in de onmiddellijke omgeving van de uitstoot.
Daarnaast is er kans op vervuiling met bitumen
van dakbedekkingen, zware metalen (zoals
zink en koper),...

gebru
DOSSIER _______
gebruik van
regenwater
DO ___
Hemelwater... gratis water?
Door Koen Vandepopuliere
regenw
Daken versus parkings
Tal van verontreinigingen kunnen dus de gebruiksmogelijkheden
van het wate beperken. Tom Feyaerts
geeft het voorbeeld van het dak van de overkapping
van het Centraal Station in Antwerpen: afstromend
regenwater kon uiteindelijk niet worden gebruikt
door de nabijgelegen Antwerpse Zoo, wegens het
risico op vervuiling van het water door zink. Desondanks:
“Voor daken zullen bedrijven vaak voldoende
hebben aan eenvoudige bladfilter,” klinkt het.
Anders is het met druk bereden delen van de site:
parkeerplaatsen, laad- en loszones,... “Wie hemelwater
afkomstig daarvan wil gebruiken, zal best
een olieafscheider installeren.” Soms is ook, of in
de plaats ervan, een aktief koolfilter in te zetten.
Hoe dan ook: dergelijke bereden oppervlakken, en
in mindere mate deze van terrassen, voetpaden,...
zijn dus zwaarder vervuild dan daken: met stofdeeltjes,
zware metalen, oliën en organische microverontreinigingen,
door slijtage van de verharding, van
banden, door verwering van carrosserie, uitlaatgassen,
verliezen van olie of brandstof,... of nog: zwerfvuil,
pesticiden,... “Druk bereden zones zijn om die
reden minder aangewezen om in te zetten voor hergebruik”,
besluit Feyaerts.
Vooroordelen
Het is net het gegeven dat hemelwater niet volkomen
zuiver is, dat ervoor zorgt dat er nog steeds
bedrijven zijn die er weigerachtig tegenover staan
hemelwater te gebruiken, zegt Feyaerts. “Ze twijfelen
of de kwaliteit ervan wel constant hoog genoeg
kan worden gehouden. Dat is wel voor een belangrijk
deel een kwestie van perceptie, want er zijn
intussen diverse technologieën om deze voor veel
toepassingen afdoende te garanderen: membraanfiltratie,
desinfectie met UV, ozon,...”
Legio toepassingen
Bedrijven moeten een groot deel van het door hen
gewonnen grond- of oppervlaktewater geschikt
maken voor ze het kunnen gebruiken, en voor
hemelwater is het dus niet anders. Maar uiteindelijk,
mits een aangepaste opbouw van hemelwaterput en
verdeelinstallatie (met een filter als minimale zuivering),
voldoet het opgevangen hemelwater voor
veel toepassingen binnen het bedrijf, vertelt Feyaerts.
Het is dan als dusdanig bruikbaar voor sanitaire
doeleinden (spoeling van toiletten), koelwater,
reinigingsprocessen van vloeren, (vracht)
wagens, machines…; vullen van bluswaterbekkens
en sprinklerinstallaties; bepaalde proces- en productie-installaties;
onderhoud tuin en wassen van
kledij. Voor het gebruik van hemelwater voor persoonlijke
hygiëne, voeding en vaatwas, echter, is
‘drinkwaterkwaliteit’ nodig. Het zal voor een bedrijf
grote inspanningen vergen te voldoen aan de wettelijke
voorschriften die daarvoor zijn voorzien. Dat
leidt tot dermate grote kosten dat het sop, doorgaans,
de kool niet waard is.
tie waar hemelwater niet wordt gebruikt. In dat
geval is het dan ook vaak heel interessant hemelwater
te gebruiken, benadrukt Feyaerts. Maar: voor
een ómschakeling van het gebruik van leiding- of
grondwater naar hemelwater zullen bijna álle te
plaatsen leidingen in rekening moeten worden
gebracht, naast de kostprijs van de hemelwaterput,
inclusief pomp, filter, onderhoud,... wat ertoe
bijdraagt dat zo’n toepassingen hoogdrempeliger
zijn. “Zorg er alleszins van meet af aan voor dat de
infrastructuur onderhoudsvriendelijk is. Zo moet ze
goed toegankelijk zijn. Verkies ook zelfreinigende
filters boven deze die manueel te reinigen zijn”,
besluit Feyaerts.
E www.hydroscan.be
DOSSIER _______
gebruik van
regenwater
Hoog- versus laagdrempelig
Dan is er nog het gegeven dat de kostprijs van
het nuttig gebruik van hemelwater in belangrijke
mate wordt bepaald door de leidingen: deze voor
opvang en afvoer naar de hemelwaterput en deze
van hemelwaterput naar het gekozen verbruikspunt
(bvb. toiletten, reinigingsplaats, koeltoren,...).
Voor nieuwbouw of grondige renovatie worden
alleen de leidingen in rekening gebracht die
bijkomend nodig zijn in vergelijking met de situau
Hemelwater is heel geschikt voor, onder meer, spoelen van toiletten. (foto Hydroscan)
aquarama #60 I 37