Klik hier om de brochure Werk in Uitvoering te downloaden.

Stadshavens Rotterdam
Werk in
uitvoering

INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD 3
Over Stadshavens 4
OVER Clean Tech Delta 5
Merwehaven en Vierhavens 6
1 Hakagebouw 8
2 Herinrichting Vierhavensstraat en realisatie Dakpark Rotterdam 9
3 Marconi Freezone 10
Rijnhaven en Maashaven 12
4 Katendrecht 14
5 Rondje Rijnhaven 15
Waalhaven en Eemhaven 16
6 Sluisjesdijk 17
7 Waalhavenboulevard 18
8 Distripark Waalhaven Zuid 19
9 Shortsea Hub Eemhaven 20
10 Rotterdam Cool Port 21
werk in
uitvoering
RDM-terrein en Heijplaat 22
11 RDM Campus 23
12 Heijplaat woningbouw en voorzieningencluster 24
13 Maritieme maakindustrie en herstructurering RDM-terrein 25
Gebiedsoverstijgende projecten 26
14 Openbaar vervoer over water 27
15 Drijvend bouwen 28
Voorinvesteren is winst 30
Samenwerken aan een gemeenschappelijk doel 31
Creating on the edge 32

Jeannette Baljeu
Hans Smits
2

VOORWOORD
Wonen, werken en recreëren in Stadshavens Rotterdam.
Stadshavens Rotterdam is een programma van de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf
Rotterdam N.V. Zij hebben zich tot doel gesteld om de komende decennia bijzondere woonen
werklocaties in het stadshavensgebied te realiseren.
De afgelopen drie jaren is veel geïnvesteerd in samenwerking, planvorming en commitment.
Steeds meer marktpartijen en kennisinstellingen zien de potentie en zijn bereid om als
partners daadwerkelijk in het gebied te investeren.
Publieke partijen faciliteren de ontwikkeling. Niet alleen de gemeente Rotterdam, maar
bijvoorbeeld ook het Rijk heeft Stadshavens in het kader van Randstad Urgent bestempeld als
een programma van nationaal belang. De geprioriteerde status is ook voor de komende jaren
bevestigd. Een voorbeeld daarvan is de opname van Stadshavens in de Crisis & Herstelwet.
Zo maken de partners gezamenlijk de herontwikkeling van Stadshavens mogelijk.
Rotterdams, dus up tempo, innovatief en vooral toekomstbestendig.
Er ontstaat een nieuw eigentijds gebied, een stoere omgeving, waar stad en haven elkaar in
nieuwe vormen versterken.
We zijn begonnen!
Met trots presenteren wij deze brochure waarin de eerste uitgevoerde projecten zichtbaar
worden. Volg de ontwikkeling van Stadshavens op de site www.stadshavensrotterdam.nl.
Beter nog: maak er deel van uit!
Jeannette Baljeu
Wethouder Haven, Verkeer en Regionale Economie
Hans Smits
President-directeur Havenbedrijf Rotterdam N.V.
3

Over Stadshavens
Centraal in Rotterdam voltrekt zich een bijzondere en grootschalige metamorfose. De stadshavens,
van oudsher het economisch hart van de stad, zijn onderwerp van een inno vatieve,
duurzame herontwikkeling. Een deel van de havenactiviteiten verhuist naar de Tweede Maasvlakte.
Dat schept ruimte voor een nieuwe perspectief.
In Stadshavens ontwikkelt Rotterdam een hoogwaardig vestigingsklimaat voor maritieme
dienstverleners, voor innovatieve maakbedrijven en voor kennisinstituten. Rotterdam
profileert zich hier bovendien als koploper op het gebied van duurzame energievoorziening
en klimaatadaptatie. Daarmee trekt de stad hoogopgeleide kenniswerkers aan, veelal pioniers
die nieuwe trends uitproberen. Zij vinden in de stadshavens voorzieningen voor ondernemerschap,
bijzondere woonmilieus, culturele voorzieningen en goede opleidingsmogelijkheden.
Stadshavens bestaat uit vier deelgebieden: Merwe-Vierhavens, Rijn-Maashaven, Waal-
Eemhaven en het RDM-terrein met Heijplaat. In alle havens vindt duurzame gebiedsontwikkeling
plaats van internationale allure. Ieder gebied heeft daarbij een eigen
identiteit. Daarnaast zijn er gebiedsoverstijgende projecten, zoals Openbaar Vervoer over
water.
De metamorfose van de Stadshavens voltrekt zich in fasen. Op korte termijn, in de periode
tot 2015, start de ontwikkeling met enkele tientallen projecten op het gebied van duurzaam
wonen, werken en recreëren.
‘Stadshavens is kwalitatief en kwantitatief
een topprioriteit voor binnenstedelijk bouwen
en vernieuwen.’
4

Over Clean Tech Delta
Clean Tech is de populaire afkorting van Clean Technologies. Dit zijn technologieën die
het gebruik van natuurlijke hulpbronnen optimaliseren en negatieve milieueffecten minimaliseren.
In Stads havens komt de Clean Tech Delta tot stand via een zogenoemde new
green deal: een samenwerkingsverband van bedrijven, kennisinstellingen en overheden in
de regio Rotterdam-Delft dat innovatieve en schone technologie stimuleert en daad werkelijk
in de praktijk brengt. Het innovatieve vermogen in de regio Delft wordt gekoppeld aan
de economische potentie van het Rotterdamse. Stadshavens levert door zijn transitie de
draaischijf waar initiatieven een plek kunnen krijgen. Zo krijgen duurzame oplossingen op
het gebied van stedelijk watermanagement en deltatechnologie vorm. De oplossingen zijn
regionaal, nationaal en internationaal inzetbaar. Zo wordt de Clean Tech Delta een inspirerend
voorbeeld voor andere deltasteden in de wereld. De ontwikkellocaties zijn TU Delft
(de campus), Science Port Holland (Technopolis), de RDM Campus en innovatieve bedrijven
in Merwehaven en Vierhavens.
5

Werk in uitvoering
Merwehaven en Vierhavens
‘Rotterdam is bezig uit te
groeien tot hét knooppunt
van duurzame inno vaties.
Met Merwehaven- vierhavens
als perfecte internationale
proeftuin voor vernieuwende
op lossingen op het gebied
van watermanagement
en hernieuwbare energiebronnen.
Da’s pure winst
voor milieu en economie.’
Drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus
Minister van Infrastructuur en Milieu (IenM)
6

Drs. M.J.M. Verhagen
Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)
‘Dit gebied ondergaat een prachtige
metamorfose. Bedrijven, kennis instellingen
en overheden werken met onze steun samen
om het economisch op de kaart te zetten.’
Kijk voor meer impressies van de Merwehaven en Vierhavens op
www.stadshavensrotterdam.nl/virtuele-tour
7

1
1
HAKaGEBOUW
Activiteit
• Opknappen gevels.
• Opknappen binnenzijde
casco.
• Aanleg breedband.
• Acquisitie vestigers.
Het pand is een representant van het Nieuwe Bouwen en is in 1932 gerealiseerd
als hoofdkantoor voor de Coöperatieve Groothandelsvereniging de Handelskamer.
Het biedt goede mogelijkheden voor een combinatie van kantoor,
bedrijfs activiteiten, conferentie- en tentoonstellingsruimte en gezamenlijke
horeca en IT voor de Clean Tech Delta partijen. Ook het Nationaal Watercentrum
zal hier gevestigd worden.
Planning
Heden–2012.
Resultaat
• Meet&Greet bedrijfsontmoetingscentrum
en catering
van 400 m 2 gerealiseerd.
• Vergaderruimtes, ontvangstbalie
en helpdeskfunctie
gerealiseerd.
• Expositieruimten van 500 m 2
gereed.
• Netwerk, serverruimte en
reproruimte ingericht.
• In 2015 tussen de 30 en
40 bedrijven gevestigd in het
Hakagebouw.
• Vestiging van het Nationaal
Watercentrum.
In 2010 is een start gemaakt met de verbouwing van het Hakagebouw. Dit
gebouw dient als Living Lab voor Clean Tech activiteiten. Het heeft, met de
ligging aan de Vierhavensstraat en het toekomstige dakpark, de uitstraling van
een icoon voor duurzame bedrijvigheid. Zo is het 4D-daktransitie project een
feit; op het dak van het Hakagebouw staat een onderzoekcontainer. Een nieuw
ontwikkeld systeem doet de oppervlakte van gevels en daken actief reageren
op veranderende weersomstandigheden. Het 4D-systeem, ‘Kameleon’, van
ontwikkelaar Sublean moet gevels en daken een tweede schil geven die 24 uur
per dag waarde toevoegt. In 2014 moeten minimaal 50 bedrijven, goed voor
1.500 FTE, zich in de Clean Tech Delta regio gevestigd hebben.
8

2
2
Herinrichting Vierhavensstraat
en realisatie Dakpark Rotterdam
Activiteit
• Herinrichting rijbanen.
• Bouwen van bedrijfsruimte.
• Aanleggen van groen dakpark.
Planning
Heden–2014.
Resultaat
• Betere bereikbaarheid.
• Snellere doorstroming
verkeer.
• Climate proof waterkering.
• Recreatiemogelijkheid voor
buurtbewoners.
• 1100 nieuwe banen.
• Dakpark van 8 hectare.
• Parkboulevard Bigshops
De herinrichting van de Vierhavensstraat tot Parklane is volop zichtbaar.
Doorstroming van het verkeer en verbetering van de bereikbaarheid leggen
de basis voor de ontwikkeling van het Merwe-Vierhavensgebied. Capaciteit
van de weg wordt verdubbeld en daarmee wordt een verbetering in de
ontsluiting gerealiseerd.
Op het dak van een groot complex van retail- en bedrijfsruimte ontstaat een
bijzonder park. Dit dakpark is een grootschalig voorbeeld van intensief ruimtegebruik
en dubbel grondgebruik. Dakpark Rotterdam heeft tegelijkertijd de
functie van een waterkering. Daarmee is dit project in zowel techniek als proces
innovatief. Het is een trendsetter voor een nieuwe generatie multifunctionele
waterkeringen in met name dichtstedelijke gebieden van Nederland waar ruimte
schaars is en versterking van dijken nodig is. Een echte climate proof waterkering!
De oude treinsporen, die een barrière vormden, zijn weggehaald. Het dakpark
brengt meer groen in Bospolder, waarmee een jarenlange wens van de bewoners
in vervulling gaat. Daarnaast geeft de herinrichting van het gebied een impuls
aan de werkgelegenheid. Dakpark Rotterdam verbindt op duurzame wijze de
functies wonen, winkelen en werken. Een aansprekend voorbeeld van de manier
waarop stad en haven elkaar kunnen ontmoeten!
9

3
3
Marconi Freezone
Activiteit
• Regelluw beschikbaar stellen
van plekken en gebouwen aan
tijdelijke vestigers.
• Overbrugging naar de
definitieve ontwikkeling.
Planning
Heden–2012.
Dit voormalige treinemplacement krijgt een tijdelijke bestemming als freezone.
Havenloodsen en tijdelijke architectuur bieden ruimte aan ateliers, tentoonstellingsruimte,
experimentele maakindustrie en horeca. Twee nieuwe routes
dwars op de Schiedamseweg ontsluiten deze nieuwe publieke plek. In 2010 is
het gebied al ontdaan van alle spoorrails om ruimte te maken. De zone tussen
Delfshaven en Schiedam krijgt zo een geheel eigen, tijdelijke identiteit. Vanaf
2011 zal de Marconistrip uitkomst bieden aan stadslandbouw; een testlocatie
voor nieuwe technieken in voedselvoorziening met cradle to cralde als uitgangspunt
en educatieve doeleinden.
Resultaat
• Toegangkelijk gebied
met innovatieve en
onderscheidende sfeer.
• Locatie voor creatieve
sector met ruimte voor
experimenten.
• Stadslandbouw
geïntroduceerd.
Artist impression: DSA Architects
10

‘Een gebied in ontwikkeling biedt
mogelijk heden voor pioniers.
Het beschikbaar stellen van freezones
maakt het pionieren gemakke lijker.’
11

Werk in uitvoering
Rijnhaven en Maashaven
‘Ik woon al weer een paar jaar met veel
plezier ‘op’ Katendrecht; de landtong tussen
de rijnhaven en de Maashaven. Het is er
rustig wonen met geweldige faciliteiten
zoals het Kaappark, het speeltuintje en het
walhallatheater. Je kunt er lekker eten en
dankzij de SS Rotterdam is een stroom van
nieuwsgierige bezoekers op gang gekomen.
Met de komst van de rijnhavenbrug
zit je vanaf ‘de Kaap’ straks zo in het
centrum van rotterdam!
Geloof me, als je eenmaal op de Kaap bent
geweest, wil je hier niet meer weg!’
Kijk voor meer impressies van de Rijnhaven en Maashaven op
www.stadshavensrotterdam.nl/virtuele-tour
12

Paula Colenbrander
bewoonster Katendrecht
13

4
4
Katendrecht
Activiteit
• Creëren van woonruimte.
• Stimuleren van bedrijvigheid.
• Aanbrengen recreatieve
voorzieningen.
Planning
• Doorlopend.
Het nieuwe Katendrecht biedt midden- en hogere inkomens een krachtige band
met de stad. De succesvolle herontwikkeling krijgt een vervolg met nog meer
nieuwe woningen. Op de kop van Katendrecht ligt inmiddels de SS Rotterdam,
met een congrescentrum, recreatiemogelijkheden en horeca. Het schip draagt
bij aan een sterk imago van het gebied. Ook de scholen, winkels, restaurants en
opgeknapte kades maken Katendrecht bijzonder aantrekkelijk.
Resultaat
• 1700 woningen voor
midden- en hogere inkomens.
• Buitenruimten, zoals kades
opgeknapt.
14

5
5
Rondje Rijnhaven
Activiteit
• Aanleg brug over de
Rijnhaven voor langzaam
vervoer.
• Aanpak kades.
• Stimuleren van bedrijvigheid
(bouw European China
Center).
• Exploitatie drijvend paviljoen.
• Verkenning Rijnhavenpark.
Planning
Heden – 2015.
Resultaat
• Katendrecht via Rijnhaven
brug ontsloten.
• Wandelroute gereed.
• Mogelijkheden voor evenementen
gerealiseerd.
• Totale European China Center
omvat 35.000 m 2 .
• House of Design omvat
27.000 m 2 .
Met de eerste projecten rond de Kop van Zuid heeft de transformatie van de
Rijnhaven een vliegende start gekregen. Het waterbekken zelf biedt plaats aan
fysieke activiteiten en grote Rotterdamse evenementen, bijvoorbeeld op een
drijvend podium of een drijvend park. Het drijvend paviljoen geeft hier een
eerste invulling aan. Bebouwing langs de rand van de Rijnhaven geeft onderdak
aan retail en wonen. Hier verrijst ook het European China Center, een Europese
ontmoetingsplek voor Chinese bedrijven, ondernemers en de Chinese gemeenschap.
Zo vormt Rotterdam een stevig bruggenhoofd tussen China en Europa.
Even verderop komt het House of Design, met winkels en galeries van Rotterdamse
ontwerpers, flagshipstores, tentoonstellingen en evenementen. In 2012
is het ‘Rondje Rijnhaven’ compleet met de bouw van de nieuwe Rijnhavenbrug
tussen de Wilhelminapier en Katendrecht. Met de bouw van deze brug krijgt
Katendrecht een stevige economische en sociale impuls. De al in gang gezette
ontwikkeling van Katendrecht met o.a. huizenbouw en inrichting Deliplein krijgt
hiermee een blijvende waarde. Herinrichting van de kades maakt het Rondje nog
aantrekkelijker.
Foto: ECC Rotterdam
15

Werk in uitvoering
Waalhaven en Eemhaven
‘In 2011 neemt ons bedrijf haar intrek
in Port City III; een prachtige locatie,
midden in de haven voor de vestiging van
ons rotterdamse bedrijf! Veel maritieme
dienstverleners vestigen zich hier, of
in Dockworks een eindje verder aan de
waalhaven Oostzijde. Naast volume
levert deze haven nu ook steeds
meer value.
Zodra de Tweede Maasvlakte klaar is,
zullen diepstekende containerboten
minder vaak in de waalhaven aanleggen.
Zo ontstaat in de waalhaven ruimte voor
nieuwe maritieme bedrijfs activiteiten.
Containervervoer via schepen met kleine
diepgang blijft, net als de aan vullende
diensten tijdens het logistieke proces,
zoals verpakken, ompakken, labellen,
prijzen en assembleren. Er zijn studies
gaande om het fruitcluster vanuit de
Merwehaven naar het waal-Eemhaven
gebied te verplaatsen.’
Peter Goedvolk
directeur ARGOS Oil
Kijk voor meer impressies van de Waalhaven en eemhaven op
www.stadshavensrotterdam.nl/virtuele-tour
16

6
6
Sluisjesdijk
Activiteit
• Herinrichten openbare
ruimte.
• Nieuwe uitgiftes.
• Aanpak verloederd vastgoed.
Planning
Doorlopend
Resultaat
• Openbaar vervoer verbinding
met Centrum.
• Wandelboulevard fase 1
gereed.
• Kantoor Cofely gereed 2012.
De ontwikkeling van de Sluisjesdijk is al in gang gezet. Daarmee krijgt dit gebied
een helder, commercieel profiel. In aansluiting daarop biedt de Sluisjesdijk ruimte
aan havengerelateerde zakelijke, technische dienstverlening, kleinschalige onderzoekscentra
en maakindustrie. De openbare ruimte krijgt een nieuwe inrichting,
waaronder een vrijliggend fietspad, groenclusters en een openbare wandelboulevard
aan de Nieuwe Maas. Ook wordt de historische bodemverontreiniging
aangepakt. Het kopgebouw van de RET remise krijgt een nieuwe bestemming en
daarmee een verbinding met de wijk. Eigenaren van vastgoed worden gestimuleerd
te investeren en hier en daar wordt vastgoed aangekocht om verloedering
tegen te gaan. De uitstraling van de entree van de Sluisjesdijk gaat aansluiten
op het populaire Charloise Hoofd. De waterbus gaat voorzien in een snelle
verbinding met het centrum.
‘Wandelen over
de kades van
de Rotterdamse
havens is voor mij
in elk seizoen weer
bijzonder.’
17

7
7
Waalhavenboulevard
Activiteit
• Reconstructie Waalhavenoost
tot Waalboulevard.
• Recreatieve voorzieningen
realiseren.
• Verbetering ontsluiting
kantorenlocaties voor verdere
ontwikkeling.
• Verbeteren luchtkwaliteit en
geluid achterliggende wijken.
• Verbinden van haven met
Charlois door langzaam
verkeersbrug naar pier 3.
• Verbeteren openbaar vervoer
voor werknemers (eindpunt
lijn 2).
• Verwijderen deel spoorrails.
• Pier 4 voor maritieme dienstverleners
ontwikkelen.
• Doorontwikkelen Port Valley.
Planning
Doorlopend tot 2014.
Resultaat
• Voetgangers-fietsbrug
is aangelegd.
• Wegprofiel aangepast.
• Dorpsweg ontlast.
• Port City gerealiseerd
en volledig in gebruik.
Haven en stad krijgen een nieuwe hoogwaardige entree; Waalhaven oostzijde
wordt getransformeerd tot een ‘boulevard’ met daar langs hoogwaardige
kantoren en bedrijfsruimtes voor maritieme dienstverleners. Drijvende kantoren
tussen tussen pier 3 en 4 behoren daarbij ook tot de mogelijkheden. Na Dock
Works en Port City wordt op korte termijn Pier 4 aangepakt. Hier zullen vooral
watergebonden maritieme industrie en dienstverleners een plek krijgen in een
hoogwaardig vastgoedconcept. Dit Port Valley concept is een overkoepelende
nieuwe vorm van samenwerken tussen Havenbedrijf Rotterdam N.V. en de
gemeente Rotterdam.
De infrastructuur, inclusief het groen en fietspad van de Waalhaven Zuidzijde
wordt volledig vernieuwd. De reconstructie zal in 2012 starten. Er komt een
betere aansluiting op het Groene Kruisplein bij de A15. Langzaam verkeer
steekt de Waalhavenboulevard over via een nieuwe brug tussen het Zuiderpark
en pier 3. Op termijn zullen er meer dwarsverbindingen bij kunnen komen,
als de sporen worden opgeheven. Kades en het water worden zo onderdeel van
de openbare ruimte van de stad. Bij pier 3 komen aantrekkelijke voorzieningen,
zoals horeca en een uitzichtpunt. Met havenbedrijven die nu langs de Waalhaven
Oostzijde gevestigd zijn en zullen blijven, worden afspraken gemaakt ten aanzien
van investeringen in vastgoed. Er komen meer arbeidsplaatsen in het gebied.
Dat betekent ook dat er meer voorzieningen en beter openbaar vervoer, waaronder
een tram en-/of waterbusverbinding zullen komen. Waterbus (in 2011)
en watertaxi zorgen voor snelle verbindingen met het centrum. Op termijn zal
herontwikkeling plaatsvinden van de woonwijk Wielewaal.
18

8
8
Distripark Waalhaven Zuid
Activiteit
• Planontwikkeling.
• Strategische verwerving van
grond.
• Kavelvergroting.
Planning
2010 – doorlopend
Het bedrijventerrein in Waalhaven Zuid ontwikkelt zich tot een modern
distributiepark dat de ruimte efficiënt benut. Het opkopen van kavels is al
gestart en er is met de sloop en nieuwbouw begonnen. Het doel is tot een hoger
rendement per hectare te komen. Dat kan door dubbel grondgebruik, bijvoorbeeld
door gebruik van daken en door indeling in clusters en branchering van
het gebied. De herinrichting van de Waalhaven Zuidzijde geeft een kwaliteitsverbetering
van de openbare ruimte. Betere voorzieningen dragen daaraan bij.
Eind 2010 is Rijkssubsidie voor dit project ontvangen, te weten 10,4 miljoen euro.
Resultaat
• Modern distributiepark.
• Verwachtingen
werkgelegenheid.
19

9
9
Shortsea hub Eemhaven
Activiteit
• Westelijke ontsluiting ECT
Eemhaven.
• Intensivering ruimtegebruik.
Planning
2015 en verder.
Met de ingebruikname van de Tweede Maasvlakte verandert de deepsea
containeroverslag in de Eemhaven geleidelijk in shortsea containeroverslag.
In de periode tot 2015 intensiveert het ruimtegebruik door verbetering van het
terminalconcept en inzet van alle modaliteiten (weg, water en rail). Voor een
betere afwikkeling van het verkeer wordt een tweede, westelijke ontsluiting
van de Eemhaven naar de A15 aangelegd. De intensivering in de Eemhaven past
binnen de beschikbare geluidruimte.
Resultaat
• Shortsea Hub met intensiever
ruimtegebruik die in combinatie
werkt met de Rotterdam
Cool Port.
• Betere verkeersafwikkeling
naar de A15.
• Nieuw kantoor ECT home
terminal.
20

10
10
ROTTERDAM Cool port
Activiteit
• Ontwikkeling knooppunt
voor logistieke uitwisseling
reefercontainers in combinatie
met koel- en vriesloodsen.
Planning
Doorlopend; horizon ligt verder
dan 2015.
Resultaat
• Logistiek knooppunt voor
reefercontainers en realisatie
verschillende koel- en
vriesloodsen.
• Fruitoverslag aan de noordoever
is beëindigd.
De laatste jaren wordt meer en meer gebruik gemaakt van zgn. reefercontainers
in plaats van de traditionele koelschepen. De reefercontainers worden gebruikt
voor het transport van alle producten die ‘geconditioneerd’ (zoals gekoeld en
bevroren) vervoerd dienen te worden. Traditioneel komt het fruit van overzeese
gebieden naar Rotterdam. In de toekomst zal ook de import vanuit Zuid Europa
via shortsea groeien. Dat zal meer en meer met reefercontainers plaatsvinden.
Om de aanvoer, op- en overslag zo efficiënt mogelijk te laten verlopen en de
keten gesloten te houden, wordt Rotterdam Cool Port ontwikkeld in de Waal-
Eemhaven op de zuidoever van de Maas. Hier worden nieuwe state of the art,
duurzame koel- en vriesloodsen gebouwd met cross dock faciliteiten. Er ontstaat
een knooppunt voor de uitwisseling tussen deepsea, shortsea, barge, spoor- en
wegvervoer. De huidige Fruitport aan de noordoever verliest op termijn zijn
functie door de verhuizing naar de zuidoever.
21

Werk in uitvoering
RDM-terrein en Heijplaat
‘Het RDM-terrein is een stoer en ruig
gebied op Heijplaat. Het ligt pal aan de
Maas, verrassend dicht bij het centrum
van rotterdam. Met de komst van de
hogeschool rotterdam en het Albeda
College is het gebied in korte tijd al
sterk veranderd. RDM staat nu voor
research Design and Manufacturing.
Sinds 2009 kunnen studenten op
RDM Campus terecht voor onderwijs,
onderzoek, leerwerk plaatsen en
werkgelegenheid. start-up bedrijven
die nieuwe producten willen ontwikkelen,
vinden in RDM innovation
Dock ruimte voor werkplaatsen.
vanuit de RDM Campus worden diverse
projecten ontwikkeld in het
kader van de Clean Tech Delta.’
Kijk voor meer impressies van het
RDM-terrein en Heijplaat op
www.stadshavensrotterdam.nl/virtuele-tour
Bert Hooijer
RDM Campus
22

11
11
RDM Campus
Activiteit
• Innovation Dock
doorontwikkelen.
• Ontwikkeling Aquadock.
• Openbaar vervoer over water
geïntensiveerd.
Planning
De herontwikkeling van het
gehele RDM-terrein zal grotendeels
in 2014 klaar zijn.
Resultaat
• Aquadock gerealiseerd.
• Buitenruimte heringericht.
• Onderwijs aan 1000 studenten;
MBO en HBO onderwijs
onder één dak gebracht.
• Bedrijfsruimte te huur voor
de creatieve en innovatieve
maakindustrie.
• Evenementenruimte te
huur voor vergaderingen,
con gressen en andere
bijeenkomsten.
RDM Campus is de nieuwe bestemming voor een historische industriële
locatie. De werf en gebouwen van de voormalige Rotterdamsche Droogdok
Maat schappij (RDM) worden nu in gebruik genomen door studenten van de
hogeschool Rotterdam en het Albeda College. MBO en HBO onderwijs komt
hier samen onder één dak, met volop ruimte voor experiment en praktijkonderzoek.
Studenten volgen er onderwijs onder het motto Research, Design &
Manufacturing. De campus is bereikbaar met een directe verbinding naar de stad
met de ‘fast ferry’ Aqualiner en de Les Express (bus). Het innovation Dock – een
monumentale industriële hal van 23.000m², het Droogdok – het oude RDMhoofdkantoor
– en de Dokhaven vormen samen een plek waar studenten en
bedrijven in een open omgeving samenwerken aan de ontwikkeling van nieuwe
economische activiteit in de markten Building, Moving & Powering: duurzame
en innovatieve oplossingen in bouw, mobiliteit en energie. De RDM Campus
brengt ontwikkeling op de rest van het RDM-terrein in een versnelling. De
herontwikkeling van het gehele RDM-terrein zal in 2014 klaar zijn.
23

12
12
Heijplaat woningbouw en
voorzieningencluster
Activiteit
• Woningbouw, voorzieningencluster
en
verkeersvoorziening.
Planning
Gefaseerde ontwikkeling
– doorlopend.
Resultaat
• Nieuwe voorzieningen in
gebruik.
• 180 nieuwe woningen in ‘Het
Nieuwe Dorp’ opgeleverd.
• Tweede ontsluitingsweg
gereed.
• Vernieuwing
basisvoorzieningen.
Heijplaat is aangewezen als beschermd stadsgezicht. Het Quarantaine terrein
heeft, samen met enkele gebouwen, de status van rijksmonument. Het is de
ambitie dit cultuurhistorische erfgoed te behouden en de creatieve sector
te faciliteren op het Quarantaineterrein. Wonen in het dorp Heijplaat wordt
versterkt. Zo heeft het dorp een impuls gekregen met woontoren de Heijse
Blick en de bouw van de Wijde Blick. Ontwikkelingen die worden gevolgd door
de gefaseerde herontwikkeling van woningen langs de Heysekade, nieuwe
voor zieningen zoals een supermarkt, een sportzaal, kinderdagopvang, overige
zorgvoorzieningen en betere verbindingen over het water.
Foto: Erno Wientjes i.o.v. Woonbron
24

13
13
maritieme maakindustrie en
herstructurering RDM-TERREIN
Activiteit
• Kadeherstel, sanering, verbouw
en sloop van bestaand
vastgoed en bouw van nieuw
vastgoed.
• Ontwikkeling bouwcluster.
Planning
2008 – 2014.
In de periode tot 2014 komt op het RDM-terrein een van de grootste bouwclusters
van megajachten van West-Europa tot ontwikkeling. Hier worden
jachten van meer dan vijftig meter lengte gebouwd. Het cluster biedt mogelijkheden
voor stageplaatsen voor de studenten van RDM Campus. Voor de rest
van het RDM-terrein zijn plannen voor maritieme maakindustrie, stukgoed en
projectlading in ontwikkeling. De herstructurering bestaat hier onder meer uit
kadeherstel, sanering, verbouw en sloop van bestaand vastgoed en bouw van
nieuw vastgoed. De ontwikkeling en ontsluiting van RDM-West en RDM Campus
komen in samenhang tot stand.
Resultaat
• Eén van de grootste jachtbouwclusters
van West-
Europa gerealiseerd.
25

Werk in uitvoering
Gebiedsoverstijgende projecten
‘We vervoeren elke week een paar
duizend reizigers van de Noordkant
van de stad naar de Zuidkant en weer
terug; over water met onze snelle
aqualiner catamaran. Het merendeel
van de passagiers is studenten die
we naar de RDM Campus brengen.
We zien de aantallen passa giers sterk
toenemen. Aan boord hebben we
koffie, een krantje en nieuws op tv
en brengen we grote groepen in een
keer snel, veilig en comfortabel naar
de overkant.’
Marc Wink
Kapitein van de Aqualiner
26

14
14
Openbaar vervoer over water
Activiteit
• Vergroten van de mogelijkheden
voor openbaar vervoer
over water.
Planning
Doorlopend.
Resultaat
• Diverse deelgebieden binnen
stadshavens over water
ontsloten.
• Vervoer via de Aqualiner is als
eerste project gerealiseerd.
De ontwikkelingen tot 2015 spelen vrijwel allemaal op het grensvlak van land
en water. De thema’s ‘bereikbaarheid’ en ‘duurzame mobiliteit’ spelen daarbij
telkens een zeer belangrijke rol. Vooral het beter benutten van de Nieuwe Maas
voor personenvervoer over water draagt bij aan een versnelde ontwikkeling van
de verschillende keuzelocaties. Een mooi voorbeeld daarvan is de RDM Campus,
waar de Aqualiner een cruciale schakel vormt in de vervoerketen. Sinds 2008
voert Aqualiner een vaarverbinding uit tussen de Noordoever (St. Jobshaven en
Willemskade) en de Zuidoever (Heijplaat). Een slimme combinatie van een snel
vaartuig, een comfortabele op- en afstap en aansluiting op het openbaar vervoer
over land, heeft ertoe geleid dat studenten en medewerkers veel sneller op hun
onderwijs- of werkplek zijn.
Tegelijkertijd levert personenvervoer over water een bijdrage aan het
verminderen van de filedruk op het binnenstedelijke wegennet, biedt het de
sociaal-recreatieve reiziger een attractieve mogelijkheid voor een leuke wandelof
fietsroute en wordt het milieu minder belast. Specifiek betekent de verbinding
voor Heijplaat een veel betere ontsluiting voor de bewoners en daarmee een
economische stimulans voor het gebied.
Samen met Stadshavens Rotterdam, stadsregio Rotterdam, RDM Campus en
het Havenbedrijf Rotterdam N.V. onderzoeken vervoerders inmiddels nieuwe
mogelijkheden en haltes binnen het gebied en meer afvaarten binnen de huidige
verbinding door het inzetten van een tweede, kleine, ‘groene’ ferry.
27

15
15
15
15
Drijvend bouwen
Activiteit
• Onderzoek verrichten naar
mogelijkheden drijvende
bouwen.
• Realiseren van de eerste
experimenten.
Planning
Doorlopend, lange
planningshorizon na 2015.
Op meerdere plekken is onderzoek verricht naar mogelijkheden voor drijvend
bouwen. Het plan voor de Maashaven bestaat uit ligplaatsen voor de binnenvaart
en een innovatief, drijvend programma. Inmiddels vindt onderzoek plaats naar
de kansen van deze combinatie. Uit een verkenning zal blijken onder welke voorwaarden
dat mogelijk is. Het Merwehaven-Vierhavensgebied is gedeeltelijk bestemd
voor drijvend bouwen. Ook voor de Dockhaven zijn plannen met drijvend
bouwen ontwikkeld en er zijn plannen voor een drijvend park in de Rijnhaven.
Realisatie van onderdelen uit het drijvend programma wordt gestimuleerd, ook
als die buiten het gemarkeerde Stadshavensgebied vallen.
Resultaat
• 13.000 klimaatbestendige
woningen waarvan 1200
op het water in meerdere
deelgebieden.
artist impression: DSA architects
28

Public Domain Architects
‘Drijvend bouwen heeft de toekomst: er is meer ruimte
om te bouwen en de waterberging blijft geborgd.’
29

Voorinvesteren is winst
De herinrichting van de stadshavens vraagt een stevige voorinvestering, maar daar
staat winst tegenover.
De ontwikkeling van Stadshavens Rotterdam komt tot stand door voorinvesteringen van
zowel private als publiek partijen. In de periode tot 2015 investeren de gemeente Rotterdam
en het havenbedrijf Rotterdam N.V. gezamenlijk ruim 200 miljoen euro. Het ligt in de lijn der
verwachting dat het Rijk verder zal participeren. Zo valt de ontwikkeling van Stadshavens
onder de Crisis- en herstelwet. Deze wet voorziet in snellere procedures rond grote
bouwprojecten. De Crisis- en Herstelwet wordt in Rotterdam ingezet om de plannen voor de
stadshavens in het gewenste tempo te kunnen uitvoeren.
De opbrengsten van Stadshavens Rotterdam zullen groter zijn dan de investeringen, enerzijds
uitgedrukt in geld en anderzijds uitgedrukt in waarden als woongenot, werkgelegenheid en
recreatieve voorzieningen.
‘Stadshavens Rotterdam: sterke economie
en aantrekkelijke woonstad’
30

Samenwerken aan een
GEmeenschappelijk doel
De gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam N.V. hebben gezamenlijk het
projectbureau Stadshavens Rotterdam opgericht. De taak van het projectbureau
is: accommoderen, faciliteren, accelereren, katalyseren en interveniëren.
Kennisinstellingen en bedrijven doen mee, omdat ze geloven in het gemeenschappelijke
doel. Alle partijen zijn ervan overtuigd dat de fysieke herinrichting en de aanpak van
sociale opgaven elkaar moeten en kunnen versterken. Dat maakt de samenwerkingsrelaties
uniek. Het Rijk onderschrijft deze zienswijze, ondersteunt Stadshavens Rotterdam en volgt
de ontwikkelingen met veel belangstelling. Niet voor niets is Stadshavens Rotterdam tot
randstad Sleutelproject uitgeroepen.
Overal ondergaan waterfronten en stadshavens een metamorfose. New York herontwikkelt
de komende jaren het Brooklyn district. Londen herontwikkelt de London Thames Gateway.
En Hamburg heeft al ruime ervaring met de ontwikkeling van HafenCity (155 hectare).
New York, Londen en Hamburg weten dat een goede herstructurering sterk bijdraagt aan
de economische welvaart en ecologische duurzaamheid van de omliggende grootstedelijke
regio’s. Stadshavens Rotterdam zet zich in voor een langdurige, trans-Atlantische samenwerking
met deze steden, gericht op het succesvol herontwikkelen van havengerelateerde
gebieden. Centraal staat daarbij het uitwisselen van ervaringen.
‘Alle ogen zijn gericht op
Stadshavens Rotterdam!’
31

Creating on the edge
De stadshavens van Rotterdam veranderen in rap tempo. Dat is noodzakelijk en
onomkeerbaar. Innovatief, duurzaam en aantrekkelijk zijn de kernwoorden. De
verandering past bij het imago van Rotterdam: creating on the edge.
Kijk voor meer actuele informatie en een virtuele tour door het stadshavensgebied
op onze website: www.stadshavensrotterdam.nl
werk in
uitvoering
32