09.11.2014 Views

Wiskunde - Technopolis

Wiskunde - Technopolis

Wiskunde - Technopolis

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Technopolis</strong>® • TOP SECRET >1. <strong>Wiskunde</strong> >> Cryptografie<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

8<br />

Handen uit de mouwen<br />

Methode 2: het vierkant<br />

materiaal:<br />

x ruitjespapier<br />

x kleurpotloden<br />

x balpen<br />

x schaar<br />

De sleutel maken<br />

x<br />

Een andere manier om een tekst te versleutelen is<br />

de vierkantmethode.<br />

1<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

4<br />

i<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

n<br />

1<br />

4<br />

5<br />

1<br />

i<br />

3<br />

m<br />

p<br />

2<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

2<br />

1<br />

5<br />

2<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

5<br />

1<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

1<br />

4<br />

5<br />

1<br />

n<br />

2 3 4 5 d e h<br />

3 1 1 2<br />

1<br />

t 2 3 1 2 i t e i<br />

2 1 1 3 4<br />

3<br />

2 i m<br />

1 3 2 1 5<br />

s 1 e e 4 s e e e<br />

5 3 2 1<br />

i<br />

1 3 2 1 5 n b<br />

m<br />

5 g 3 2 1<br />

g o<br />

2 3 4 5<br />

p<br />

2 3 1 2<br />

n<br />

e d h d r e j d h<br />

3 1 1 2<br />

o<br />

t e i s i t e o i<br />

1 4<br />

c h a i m c h u a<br />

1 3 2 1 5<br />

s e e e p s e e e<br />

1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

3<br />

1<br />

5<br />

3<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

x Knip uit een ruitjesblad een vierkant van 6 bij 6<br />

hokjes. Kleur de buitenste rand geel, de middelste<br />

rand groen en de binnenste 2vier hokjes blauw.<br />

Zet er cijfers in zoals op het voorbeeld.<br />

4 3<br />

4 3<br />

Knip uit de gele rand van elk cijfer één hokje weg.<br />

Dus 3één hokje met een cijfer 1 erin, één met 3een 2,<br />

één met een 3, één met een 4 en één met een 5.<br />

4<br />

3<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1<br />

5<br />

1<br />

5<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

15<br />

4<br />

13<br />

2i<br />

5<br />

41<br />

3<br />

2<br />

1n<br />

3<br />

1<br />

4<br />

2<br />

3<br />

5<br />

1<br />

p<br />

2<br />

1<br />

1<br />

4<br />

2<br />

3<br />

12<br />

51<br />

3<br />

2<br />

1t<br />

35<br />

2<br />

12<br />

4<br />

5<br />

3<br />

1<br />

e d h d r e j d h<br />

1t<br />

3e<br />

2 1i<br />

5s<br />

i 1t<br />

3e<br />

2o<br />

1i<br />

5c h 3 2a<br />

1i<br />

m1<br />

5c h 3u<br />

2a<br />

2<br />

s e e e p s e e e<br />

2 3b<br />

4 5v<br />

do<br />

n he<br />

b a hv<br />

4<br />

t 2g<br />

3o<br />

1 2o<br />

oi<br />

tj<br />

eg<br />

o si<br />

5<br />

3 1 1 2 i m<br />

1<br />

s 1 e e 4 r es<br />

ej<br />

de<br />

he<br />

1 3 2 1 5 ni<br />

t be<br />

o i<br />

d<br />

5 g 3 2 1 m c hg<br />

uo<br />

a<br />

p s e e e<br />

i<br />

e d h d nr he<br />

bj<br />

da<br />

hv<br />

t e i s oi<br />

tj<br />

ge<br />

o<br />

si<br />

c h a i m c h u a<br />

o<br />

s e e e p s e e e<br />

b v o n h b a v<br />

d<br />

g o o o j g o s<br />

s<br />

i<br />

l<br />

r e j d h<br />

1<br />

2<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

i<br />

m<br />

n<br />

oi<br />

4<br />

3<br />

1<br />

5<br />

1<br />

2<br />

2<br />

4<br />

5<br />

1<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

x<br />

x<br />

2<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

2<br />

3<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

31<br />

23<br />

14<br />

1<br />

3<br />

2g<br />

1<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

24<br />

3<br />

1<br />

41<br />

32<br />

13<br />

5<br />

1<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

15<br />

21<br />

2<br />

53<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

51<br />

12<br />

3<br />

4d<br />

25<br />

1<br />

4<br />

5<br />

12<br />

i<br />

Een geheim s bericht e eopstellen<br />

x<br />

x<br />

4<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

24<br />

3<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

1<br />

3<br />

3<br />

2<br />

1<br />

15<br />

21<br />

2<br />

1<br />

5<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

3<br />

2<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

4<br />

3<br />

1<br />

i<br />

m1<br />

2<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

Doe met de groene rand net hetzelfde. Knip dus<br />

een hokje met een 1, met een 2 en met een 13 weg.<br />

Knip ten slotte één blauw hokje weg.<br />

De sleutel is nu klaar.<br />

2<br />

3<br />

12<br />

51<br />

3<br />

2<br />

e<br />

1t<br />

1<br />

5<br />

s<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

e<br />

e<br />

3b<br />

2g<br />

4<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

1<br />

24<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

3<br />

e<br />

5<br />

1<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

15<br />

21<br />

2<br />

3<br />

h<br />

1i<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

3<br />

Om met die sleutel de zin Dit is een geheime boodschap<br />

voor jou in geheimschrift om te zetten, ga je<br />

n<br />

als volgt te werk.<br />

1<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

1<br />

4<br />

3<br />

Leg de sleutel op een ander ruitjesblad. Schrijf de<br />

letters van je boodschap in de 4 lege hokjes. Schrijf<br />

altijd één letter in één hokje. Begin bij de lege hokjes<br />

in de bovenste rij en eindig bij die in de onderste.<br />

In elke rij werk je van links naar rechts.<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

3<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

1<br />

2<br />

1<br />

5<br />

2<br />

3<br />

2<br />

1<br />

5<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

1<br />

1<br />

3<br />

4<br />

3<br />

e<br />

3<br />

1<br />

4<br />

3o<br />

1<br />

1<br />

2<br />

4<br />

4<br />

3<br />

3<br />

2<br />

5<br />

1<br />

2<br />

2<br />

2<br />

1<br />

1<br />

3<br />

2<br />

3<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

1<br />

5<br />

1<br />

2<br />

4<br />

3<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

2<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

3<br />

3<br />

1<br />

1<br />

2<br />

4<br />

2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!