Gebruiksdescriptorsysteem (ECHA) - Bureau KLB

Richtsnoer voor informatie-eisen en
chemische veiligheidsbeoordeling
Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Versie 2
Maart 2010

JURIDISCHE MEDEDELING
Dit document bevat een toelichting op de verplichtingen onder REACH en legt uit hoe deze verplichtingen
moeten worden nagekomen. De gebruiker dient zich echter wel rekenschap te geven van het feit dat de
tekst van de REACH-bepalingen het enige authentieke wettelijke referentiemateriaal vormt en dat de
informatie in dit document niet bedoeld is als juridisch advies. Het Europees Agentschap voor chemische
stoffen aanvaardt geen aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud van dit document.
VERKLARING VAN AFWIJZING VAN AANSPRAKELIJKHEID
Dit is een werkvertaling van een document dat oorspronkelijk in het Engels werd gepubliceerd en dat op de
ECHA-website beschikbaar is.
Richtsnoer voor informatie-eisen en chemische veiligheidsbeoordeling
Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Referentie: ECHA-2010-G-05-NL
Publicatiedatum: 22/03/2010
Taal:
NL
© Europees Agentschap voor chemische stoffen, 2010.
Omslag © Europees Agentschap voor chemische stoffen
Overname is toegestaan op voorwaarde dat de bron volledig wordt vermeld in de vorm "Bron:
Europees Agentschap voor chemische stoffen, http://echa.europa.eu/”, en op voorwaarde dat
hiervan schriftelijk melding wordt gedaan bij de eenheid Communicatie van ECHA
(publications@echa.europa.eu).
Dit document zal in de volgende 22 talen beschikbaar zijn:
Bulgaars, Deens, Duits, Engels, Ests, Fins, Frans, Grieks, Hongaars, Italiaans, Lets, Litouws,
Maltees, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens, Sloveens, Slowaaks, Spaans, Tsjechisch en
Zweeds
Als u vragen of opmerkingen met betrekking tot dit document heeft, kunt u deze (onder vermelding
van de referentie en de publicatiedatum) toesturen aan de hand van het
informatieaanvraagformulier dat te vinden is op de contactpagina van ECHA:
http://echa.europa.eu/about/contact_nl.asp
Europees Agentschap voor chemische stoffen
Postadres: Postbus 400, FI-00121 Helsinki, Finland
Bezoekadres: Annankatu 18, Helsinki, Finland

VOORWOORD
In dit document worden de REACH-informatievereisten beschreven die betrekking hebben op de
eigenschappen van stoffen, de blootstelling, het gebruik en de risicobeheersmaatregelen alsook op
de chemische veiligheidsbeoordeling. Het maakt deel uit van een reeks begeleidingsdocumenten
die bedoeld zijn om alle belanghebbenden te helpen met de voorbereiding om hun verplichtingen
op grond van de REACH-verordening na te komen. Deze documenten bevatten gedetailleerde
richtsnoeren voor een aantal belangrijke REACH-procedures en voor een aantal specifieke
wetenschappelijke en/of technische methoden waar het bedrijfsleven of de overheid gebruik van
moet maken in het kader van REACH.
De begeleidingsdocumenten zijn opgesteld en besproken in het kader van de REACHuitvoeringsprojecten,
verricht onder leiding van diensten van de Europese Commissie, waarbij
belanghebbenden uit de lidstaten, het bedrijfsleven en non-gouvernementele organisaties
betrokken waren. Na acceptatie door de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, zijn de
begeleidingsdocumenten aan ECHA overgedragen voor publicatie en verder onderhoud.
Bijwerkingen van het richtsnoer worden opgesteld door ECHA en worden vervolgens onderworpen
aan een adviesprocedure, waarbij belanghebbenden van de lidstaten, het bedrijfsleven en nongouvernementele
organisaties betrokken zijn. Meer informatie over de adviesprocedure kunt u
vinden op:
http://echa.europa.eu/doc/FINAL_MB_30_2007_Consultation_procedure_on_guidance.pdf
De begeleidingsdocumenten zijn verkrijgbaar via de website van het Europees Agentschap voor
chemische stoffen
http://echa.europa.eu/reach_nl.asp
Andere begeleidingsdocumenten zullen op deze website worden gepubliceerd zodra de
uiteindelijke of bijgewerkte versie beschikbaar is.
Dit document is gerelateerd aan de REACH-verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees
Parlement en de Raad van 18 december 2006 1
1 Rectificatie van Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006
inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH),
tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en
houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de
Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en
2000/21/EG van de Commissie (PB L 396 van 30.12.2006); gewijzigd door Verordening (EG) nr. 1354/2007 van de Raad
van 15 november 2007 tot aanpassing van Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad
inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH)
in verband met de toetreding van Bulgarije en Roemenië (PB L 304 van 22.11.2007, blz. 1).

Documentgeschiedenis
Versie Toelichting Datum
Versie 1 Eerste editie Mei 2008
Versie 1.1
Versie 1.2
Versie 2
De procescategorieën (PROC) die voor de bewerking van
metalen en andere mineralen gelden, zijn opgenomen in het
PROC-nummeringsysteem.
De omschrijving van gebruikssector 10 is licht gewijzigd.
“Productcategorie 39, persoonlijke verzorgingsproducten” is
toegevoegd.
In gebruikssector 6 is pulp toegevoegd en er is een
onderverdeling gemaakt voor “overige” productie of diensten (0-1
voor “overige economische bedrijvigheid, gerelateerd aan
chemische stoffen” en 0-2 voor “overige economische
bedrijvigheid, niet gerelateerd aan chemische stoffen”).
Het nummeringsysteem van de voorwerpcategorieën is
gestroomlijnd op basis van technische criteria.
Alles wat onder “overig” valt, is van het einde naar het begin van
de keuzelijst verplaatst.
Correctie van de nummering vanaf PROC 22 in bijlage R.12-3.
De in bijlage R.12-4 op de verkeerde plaats gezette ‘camera’s en
videocamera’s’ zijn verplaatst van AC 9 naar AC 3-4.
Aanpassing van het nummeringsysteem in bijlage R.12-4 aan de
structuur van de categorieën.
De duidelijkheid en consistentie van de inleiding met betrekking
tot het doel van het gebruiksdescriptorsysteem zijn verbeterd.
In paragraaf R.12.1 wordt explicieter verwezen naar artikel 37
(Downstreamgebruiker maakt gebruik bekend aan leverancier)
en paragraaf 3.5 van IUCLID.
Er zijn verduidelijkingen en definities opgenomen in R.12.2.
o De terminologie met betrekking tot “chemische
producten” (= verbindingen als zodanig en in
mengsels) en voorwerpen zijn gestroomlijnd.
o Opgedroogde/uitgeharde mengsels worden gedekt
door Voorwerpcategorieën omdat ze een
gedefinieerde vorm en oppervlak hebben.
Er zijn bijgewerkte voorbeelden opgenomen over het werken met
het descriptorsysteem: Zie de paragrafen R.12.4 en R.12.5.
Er is een nieuwe tabel R.12.1 toegevoegd om de relatie tussen
de gebruiksomschrijving en Tier 1-blootstellingsschattingen beter
uit te leggen.
Er is een korte alinea toegevoegd in paragraaf 12.2.1 over de
verschillende actoren in de levenscyclus van een stof.
De structuur van de paragrafen 12.3.1 tot en met 12.3.5 is
geharmoniseerd. Er zijn drie subparagrafen opgenomen: definitie
en reikwijdte van de descriptor; richtsnoer voor het toekennen
van een geschikte categorie; koppeling met de Tier 1-
beoordeling.
De descriptorlijst voor Gebruikssectoren is gesplitst in twee
Juli 2008
Oktober
2008
Maart 2010

Versie Toelichting Datum
soorten informatie: Hoofdgebruikersgroepen in de levenscyclus
van een stof als belangrijkste descriptor (SU 3, 21, 22) en
Eindgebruikssector (alle items) als aanvullende descriptor, zie
bijlage R.12-1.
Er wordt in paragraaf R.12.3.2 duidelijker onderscheid gemaakt
tussen de twee functies van de Chemische Productcategorie
(PC): (i) het beschrijven van de sectoren die mengsels
formuleren per soort mengsel en (ii) soorten
consumentenproducten die kunnen worden beoordeeld met de
ECETOC Gerichte Risicobeoordeling voor consumenten (zie
bijlage R.12-2.2).
Er wordt in paragraaf 12.3.5 duidelijker onderscheid gemaakt
tussen de twee functies van de Voorwerpcategorie (AC): (i)
Soort voorwerp in relatie tot het gebruiksleven en de
daaropvolgende fase als afval van de stof (het verwerken van
het voorwerp door medewerkers en/of consumenten) en (ii)
soorten consumentenvoorwerpen die kunnen worden
beoordeeld met de TRA. Zie de bijlagen R.12-5.1 en R.12-5.3.
Er is een lijst met productsubcategorieën opgenomen die worden
behandeld in de ECETOC Gerichte Risicobeoordeling (TRA)
voor Consumenten, zie de bijlagen R.12-2.2 en R.12-5.3, waarin
het verband wordt uitgelegd tussen de gebruiksomschrijving en
Tier 1-blootstellingsschattingen in de paragrafen R.12.3.2 en
R.12.3.5.
De verwijzing naar industriële of professionele omgevingen is uit
de meeste procescategorieën verwijderd. De keuze kan worden
gemaakt in de blootstellingsschatting zelf. Op het niveau van
gebruiksomschrijving geven SU 3 of SU 22 aan of verwacht
wordt dat gebruik plaatsvindt in een industriële of een nietindustriële
omgeving.
Er zijn in paragraaf R.12.3.5 voorbeelden opgenomen die
betrekking hebben op de verwerking van voorwerpen door
medewerkers. De lijst met voorwerpcategorieën is opnieuw
gestructureerd om consistente koppelingen met het TARICsysteem
mogelijk te maken. De definitieve subcategorieën in de
lijst met voorwerpcategorieën zijn verwijderd om het aan de
registrant en downstreamgebruikers over te laten om de mate
van detail te bepalen waarmee de fase van het gebruiksleven
van de stof moet worden beschreven. De eerdere
subcategorieën zijn omgezet in voorbeelden waarin wordt
toegelicht welke soort voorwerpen door de algemene
categorieën kunnen worden gedekt.
De Milieu-emissiecategorie (ERC) is ingevoerd als extra
descriptor (zie paragraaf R.12.3.4). De rol van SPERC’s in deze
context wordt uitgelegd.
Er is een nieuwe categorie ERC 12 ingevoerd die de verwerking
van voorwerpen met schurende technieken door medewerkers in
een industriële omgeving behandelt. ERC 10b en 11b zijn
uitgebreid zodat deze ook de verwijdering van stoffen van
oppervlakken van voorwerpen omvatten.
Er is een lijst van functiecategorieën van stoffen opgenomen
(voor paragraaf 1.2 van de eSDS en rapportage in IUCLID) in

Versie Toelichting Datum
bijlage R.12-6. Het doel van deze lijst wordt uitgelegd in een
korte alinea in paragraaf R.12.3.6.
Er is een nieuwe paragraaf R.12.5 ingevoerd met uitleg over hoe
het descriptorsysteem i) het in kaart brengen van vormen van
gebruik als uitgangspunt voor de CSA, ii) het opstellen van titels
voor blootstellingsscenario's en iii) het rapporteren over de
geïdentificeerde vormen van gebruik in paragraaf 3.5 van
IUCLID kan ondersteunen.
Er zijn verfijningen aangebracht in de keuzelijsten.
o Het opnemen van i) wetenschappelijk onderzoek en ii)
elektriciteit, stoom, gas, watervoorziening en
afvalwaterzuivering in de lijst met gebruikssectoren.
o Vulmiddelen en kitten zijn afgesplitst van PC 9 naar PC
9b.
o Vingerverf is afgesplitst van PC 9 naar PC 9c.
o Er wordt duidelijker gemaakt dat PC14 verwijst naar
stoffen die reageren met het metaaloppervlak.
o Verzorgingsproducten voor auto’s (PC6),
kunstenaarsmaterialen (PC5), gazon- en tuinproducten
(PC22) zijn verwijderd aangezien ze grotendeels een
duplicaat zijn van andere categorieën.
o PC10 is verwijderd omdat deze al wordt gedekt door
“overige”.
o Er wordt duidelijker gemaakt dat PC20 verwijst naar
verwerkingshulpmiddelen die in de chemische industrie
worden gebruikt.
o Bleekmiddelen en andere verwerkingshulpmiddelen zijn
opgenomen in PC 26 en PC 34.
o Metalen en andere mineralen zijn opgenomen in PROC
21 tot en met 25 en de beschrijving is aangepast.
o PROC 8 is gesplitst in PROC 8a en 8b.
o PROC 26 en 27a en 27b zijn ingevoerd. Deze verwijzen
naar processen die in het bijzonder relevant zijn voor de
metaalindustrie.
o AC12 is uit de lijst voorwerpcategorieën verwijderd
aangezien deze tot grote inconsistentie leidt met het
categoriseren op basis van materiaal en problemen
geeft bij de compatibiliteit met het TARIC-systeem.
Redactionele aanpassing van de tekst naar aanleiding van
bovengenoemde wijzigingen.
RICHTLIJN VOOR HET UITVOEREN VAN DE BIJWERKINGEN
De meeste bijwerkingen in dit richtsnoer zijn van verklarende aard. Er is ook een aantal wijzigingen
doorgevoerd in de keuzelijsten die de diverse descriptoronderdelen bevatten.
Bijlage R.12.7 bevat een korte leidraad voor bedrijven die gegevens over vormen van gebruik
hebben verzameld op basis van de gebruiksdescriptorkeuzelijsten in eerdere versies van dit

ichtsnoer. Voor elk van de keuzelijsten wordt uitgelegd hoe reeds verzamelde gegevens kunnen
worden omgezet in een vorm die overeenkomt met i) de keuzelijsten van de nieuwe versie 2 van
het richtsnoer (stabiel sinds 9.11.2009) en ii) de vermeldingen van de bijbehorende TRAblootstellingsschattingen
voor consumenten. De nieuwe lijst met descriptoren voor het milieu
(Milieu-emissiecategorieën) bestond niet in versie 1 van dit richtsnoer en deze gegevens dienen
zodoende te worden toegevoegd aan elke gebruiksomschrijving die vóór de zomer van 2009 is
uitgevoerd.
Conventie voor het citeren van REACH-verordeningen
Op plaatsen waar de REACH-verordeningen letterlijk worden geciteerd, wordt dit aangegeven door
schuingedrukte tekst tussen aanhalingstekens.
Tabel met termen en afkortingen
Zie hoofdstuk R.20.
Wegwijzer
In de onderstaande figuur wordt de plaats van hoofdstuk R.12 binnen het begeleidingsdocument
aangegeven.
R12
Informatie: beschikbaar – verplicht/nodig
Gevarenbeoordeling
Blootstellingsbeoordeling
Stop
n
Gevaarlijk
of PBT?
j
Risicokarakterisering
Document in
CSR
j
Risico
beheerst?
n
Herhaling
ES doorgeven
via eSDS

INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD ....................................................................................................................1
R.12. GEBRUIKSDESCRIPTORSYSTEEM ........................................................................1
R.12.1. Doel van deze module ..........................................................................................................................................1
R.12.2. Het gebruiksdescriptorsysteem...........................................................................................................................2
R.12.2.1. Beschrijving van het systeem.........................................................................................................................2
R.12.2.2. Koppeling met hulpmiddelen voor blootstellingsschatting ............................................................................3
R.12.3. Definitie van de vijf descriptorlijsten.................................................................................................................4
R.12.3.1 Gebruikssector [SU]........................................................................................................................................4
R.12.3.2. Chemische productcategorie [PC]..................................................................................................................5
R.12.3.3. Procescategorie [PROC].................................................................................................................................6
R.12.3.4. Milieu-emissiecategorie (ERC)......................................................................................................................7
R.12.3.5. Voorwerpcategorieën [AC] ............................................................................................................................9
R.12.3.6. Het specificeren van de technische functie van een stof voor het veiligheidsgegevensblad ........................10
R.12.4. Voorbeelden........................................................................................................................................................10
R.12.4.1. Voorbeelden van het toekennen van vormen van gebruik aan een categorie van het descriptorsysteem.....10
R.12.4.1.2 Voorbeeld van het systematisch beschrijven van de vormen van gebruik van een stof .............................12
R.12.5. Beschrijven van geïdentificeerde vormen van gebruik en het opstellen van titels voor
blootstellingsscenario’s...................................................................................................................................................13
R.12.5.1. In kaart brengen van vormen van gebruik op basis van de structuur van de levenscyclus...........................13
R.12.5.2. Het opstellen van titels voor blootstellingsscenario’s ..................................................................................15
R.12.5.3. Beschrijving van de geïdentificeerde vormen van gebruik in IUCLID........................................................16
Tabellen
Tabel R.12-1: Gebruiksbeschrijving en Tier 1-blootstellingsschattingen.................................................................3
Tabel R.12-2: Voorbeelden van het toekennen van categorieën aan vormen van gebruik door medewerkers
binnenshuis.........................................................................................................................................11
Tabel R.12-3: Voorbeeld voor het in het kort beschrijven van enkele vormen van gebruik van een pigment.12
Tabel R.12-4: Titelgedeelte van een blootstellingsscenario waarbij de activiteiten van medewerkers worden
behandeld ...........................................................................................................................................16
Tabel R.12-5: Tabel voor het rapporteren van geïdentificeerde vormen van gebruik met betrekking tot
industriële medewerkers in IUCLID ................................................................................................18
Figuren
Figuur R.12-1: Standaardstructuur van de boomweergave van de geïdentificeerde vormen van gebruik ......14
Figuur R.12-2: Toelichting van de omschrijving van het gebruik in een boomstructuur van de levenscyclus.15
Bijlagen
Bijlage R.12-1: Descriptorlijst voor gebruikssectoren (SU)......................................................................................19
Bijlage R.12-2.1: Descriptorlijst voor de chemische productcategorie (PC) .........................................................21
Bijlage R.12-3: Descriptorlijst voor procescategorieën (PROC) .............................................................................25
Bijlage R.12-4.1: Beschrijving voor milieu-emissiecategorieën (ERC) ..................................................................29
Bijlage R.12-5.1: Descriptorlijst voor stoffen in voorwerpen (AC)...........................................................................35
Bijlage R.12-6: Lijst van functionele categorieën (optioneel, indien nodig)...........................................................38

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
R.12. GEBRUIKSDESCRIPTORSYSTEEM
R.12.1. Doel van deze module
Elke fabrikant en importeur van stoffen waarvoor een blootstellingsbeoordeling nodig is, zal in het
kader van REACH blootstellingsscenario’s moeten ontwikkelen, beoordelen en communiceren die
de volledige levenscyclus van de stof beslaan. Voor deze doeleinden moet hij elk gebruik van zijn
stof in kaart brengen. Een dergelijk in kaart brengen van vormen van gebruik binnen een
marktsector kan vaak voor een serie stoffen worden hergebruikt, of kan zelfs gezamenlijk worden
uitgevoerd door meerdere fabrikanten/importeurs. Het is daarom van belang om het in kaart
brengen van het gebruik te standaardiseren en om koppeling met blootstellingsscenario’s mogelijk
te maken.
Blootstellingsscenario’s zullen door de hele toevoerketen heen worden gecommuniceerd, samen
met het uitgebreide veiligheidsgegevensblad. Voor downstreamgebruikers is het van belang dat ze
gestandaardiseerde korte titels voor blootstellingsscenario’s ontvangen (bedoeld om de reikwijdte
en de toepasselijkheid van een blootstellingsscenario aan te geven) voor de relevante vormen van
gebruik van de stoffen in de sector waarin zij actief zijn, in plaats van een reeks uiteenlopende
scenario's van verschillende leveranciers.
Dit richtsnoer biedt daarom een systeem van gebruiksdescriptors om de gebruiksomschrijving van
de stoffen te standaardiseren. Dit zal het volgende vergemakkelijken:
het identificeren van de vormen van gebruik die in de registratiedossiers moeten worden
vermeld;
het opstellen van een blootstellingsscenario door leveranciers, op basis van communicatie
in beide richtingen van de toevoerketen;
het opstellen van korte titels voor blootstellingsscenario’s.
De gebruiksdescriptors helpen leveranciers en gebruikers bij het structureren van de onderlinge
communicatie. Op basis van de korte titels zou een downstreamgebruiker snel moeten kunnen
vaststellen of een ontvangen blootstellingsscenario zijn vormen van gebruik dekt. En andersom
zouden de gebruiksdescriptors hem ook kunnen helpen bij het op een gestructureerde manier
beschrijven van het gebruik dat hij aan de leverancier wil doorgeven (zie artikel 37, lid 2).
Opmerking: Om geschikte blootstellingsscenario’s op te stellen zal de registrant in veel gevallen
meer informatie nodig hebben over de gebruiksomstandigheden dan alleen maar een lijst met
gebruiksdescriptors.
Elke registrant is ook verplicht om een korte algemene beschrijving van alle geïdentificeerde
vormen van gebruik op te nemen in zijn technische dossier (zie hoofdstuk 3.5 van IUCLID) 2 en in
paragraaf 2 van het CSR. Het verdient aanbeveling om de korte algemene beschrijving van het
gebruik te baseren op het descriptorsysteem in dit richtsnoer, en (indien relevant) te verwijzen naar
hoofdstuk 3.5 van IUCLID naar de blootstellingsscenario's in het CSR). Dit is om te garanderen dat
de omschrijving van geïdentificeerde vormen van gebruik en de titel en inhoud van de
blootstellingsscenario's consistent zijn met elkaar. Opmerking: Deze consistentie tussen de korte
algemene beschrijving van de geïdentificeerde vormen van gebruik en de korte titels van het
blootstellingsscenario in het CSR is een wettelijke vereiste die is vastgelegd in paragraaf 5.1.1 van
bijlage I van REACH.
2 Zie artikel 10, onder a) iii), van REACH in combinatie met paragraaf 3.5 van bijlage VI.
1

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Sommige gebruiksdescriptoren weerspiegelen aan blootstelling gerelateerde gebruikskenmerken.
Ze kunnen daarom worden gebruikt als invoerparameters voor een aantal van de bestaande
hulpmiddelen voor het schatten van de blootstelling.
Het doel van dit hoofdstuk is om de achtergrond en de toepassing van het descriptorsysteem meer
in detail uit te leggen. De keuzelijsten met de categorieën voor het kort beschrijven van het gebruik
staan in bijlage R.12-1 tot R.12-6.
R.12.2. Het gebruiksdescriptorsysteem
R.12.2.1. Beschrijving van het systeem
Er zijn zeven hoofdgroepen van actoren die een rol spelen tijdens de levenscyclus van de stof:
Fabrikanten en importeurs van chemische stoffen (met inbegrip van metalen en mineralen),
bedrijven die chemicaliën mengen (formuleerders) voor de productie van mengsels, distributeurs 3 ,
industriële eindgebruikers, professionele eindgebruikers en consumenten. Het importeren en
distribueren worden in dit richtsnoer verder niet besproken.
Het gebruiksdescriptorsysteem is gebaseerd op vijf afzonderlijke descriptorlijsten die in
combinatie met elkaar een korte omschrijving vormen van het gebruik of een titel voor een
blootstellingsscenario:
De gebruikssectorcategorie (SU) beschrijft in welke economische sector de stof wordt
gebruikt. Hiertoe behoort ook het mengen of ompakken van stoffen op het niveau van de
formuleerder, evenals industrieel, professioneel en consumenteneindgebruik 4 .
De chemische productcategorie (PC) beschrijft in welke soorten chemische producten (=
stoffen als zodanig of in mengsels) 5 de stof uiteindelijk is opgenomen wanneer deze voor het
uiteindelijke gebruik wordt aangewend (door industriële of professionele gebruikers of
consumenten).
De procescategorie (PROC) beschrijft de toepassingstechnieken of procestypen gedefinieerd
vanuit beroepsmatig oogpunt
De milieu-emissiecategorie (ERC) beschrijft in brede zin de gebruiksomstandigheden vanuit
milieukundig oogpunt.
De voorwerpcategorie (AC) beschrijft het soort voorwerp waarin de stof uiteindelijk is verwerkt.
Hiertoe behoren ook mengsels in opgedroogde of uitgeharde vorm (bijv. droge drukinkt in
kranten; gedroogde coatings op diverse oppervlakken).
Let ook op het volgende: Om harmonisatie tussen de diverse markten te verkrijgen, dient het
aantal categorieën in de vijf descriptorlijsten beperkt te worden gehouden. Organisaties uit een
sector of afzonderlijke registranten wordt aangeraden om alleen extra categorieën te definiëren als
de bestaande categorieën echt niet passen bij een bepaald soort proces, product of sector en
3 Distributie als zodanig is geen gebruik volgens REACH. Als distributie echter de overdracht van stoffen omvat (bijv.
bijvullen) is het echter wel een gebruik.
4 Het eindgebruik van een stof als zodanig of in een preparaat is het laatste gebruik voordat de stof onderdeel wordt van
een voorwerpmatrix, reageert bij gebruik (en zodoende verdwijnt) en/of in afval, afvalwater of luchtemissie terechtkomt.
Gebruiken die er uitsluitend op zijn gericht om de stof tot onderdeel te maken van een preparaat [mengsel] zijn geen
eindgebruiken. Dit onderscheid wordt gemaakt om te voorkomen dat elke fase van mengen in een langere keten van
preparaatbereiders afzonderlijk wordt beschreven.
5 De term chemisch product beslaat stoffen als zodanig of in een preparaat [mengsel]. De bedoeling hiervan is dat zowel
de beschrijving mogelijk is van geleverde producten die uitsluitend de stof als zodanig bevatten als van producten die
preparaten zijn. In de context van dit richtsnoer dekt de term ook metalen (inclusief legeringen) in hun primaire vorm
(bijv. ingots, poeder).
2

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
deze kort te omschrijven. Als andere relevante details van een activiteit moeten worden
beschreven, kunnen ze ook binnen het blootstellingsscenario zelf worden behandeld.
R.12.2.2. Koppeling met hulpmiddelen voor blootstellingsschatting
Naast hun beschrijvende functie ondersteunen sommige descriptorlijsten het vinden van de
geschikte vermelding van de blootstellingsschatting in een van de beschikbare Tier 1-
hulpmiddelen voor blootstellingsschatting (zie paragraaf D.5 in hoofdstuk D van het richtsnoer) 6 .
Tabel R.12.1 geeft een overzicht van de verschillende onderdelen van het
gebruiksdescriptorsysteem en de relatie met vermeldingen voor Tier 1-blootstellingsschattingen.
Tabel R.12-1: Gebruiksbeschrijving en Tier 1-blootstellingsschattingen
SU
PC
Naam van
descriptorlijst
Gebruikssectorcateg
orie
Chemische
productcategorie 7
PROC Procescategorie
ERC
Milieuemissiecategorie
Aspect beschreven gebruik
Drie hoofdgebruikersgroepen (eerste rijen
in bijlage R.12-1), relevant voor alle
vormen van gebruik van de stof.
Gebruikssectoren industrie en
dienstverlening
Chemisch producttype waarin de stof
uiteindelijk wordt gebruikt. Deze
categorieën kunnen ook gebruikt worden
om de marktsectoren
(formuleringssectoren) te beschrijven
waaraan de fabrikant mogelijk zijn stof
levert.
Consumentenproductcategorieën,
waarvoor een Tier 1-
blootstellingsschatting kan worden
gemaakt.
Toepassingstechnieken of procestypen
gedefinieerd vanuit beroepsmatig oogpunt
Algemene gebruiksomstandigheden
gedefinieerd vanuit milieuoogpunt,
relevant voor alle vormen van gebruik van
de stof en het daaropvolgende
gebruiksleven in voorwerpen
AC Voorwerpcategorie Voorwerptypen tijdens het
daaropvolgende gebruiksleven en de
afvalfase, mogelijk relevant voor
Categorieën die overeenkomen
met vermeldingen in een van de
beschikbare Tier 1-hulpmiddelen
voor blootstellingsschatting
Gerichte Risicobeoordeling voor
blootstelling van medewerkers (TRA)
TRA voor consumentenblootstelling
voor geselecteerde producttypen
TRA voor blootstelling van
medewerkers
Milieu-emissiecategorieën (ERC)
6 Tier 1 blootstellingsschatting wil zeggen een gemodelleerde, behoudende voorspelling van de blootstelling, gebaseerd
op eigenschappen van de stof en een aantal gemakkelijk toegankelijke en eenvoudig te interpreteren invoerparameters.
Er zijn diverse hulpmiddelen beschikbaar voor het uitvoeren van dergelijke schattingen. Een voorbeeld daarvan is het
hulpmiddel voor Gerichte Risicobeoordeling voor beroepsmatige blootstelling en consumentenblootstelling ontwikkeld
door ECETOC (update gepubliceerd in juli 2009, http://www.ECETOC.org ). Voor het milieu kunnen de milieuemissiecategorieën
(ERC’s) worden gebruikt om een Tier 1 emissieschatting te bepalen. Deze emissieschattingen
maken blootstellingsschattingen gebaseerd op EUSES mogelijk. De module voor het berekenen van de emissie die
hiervoor nodig is zal worden beschreven in het bijgewerkte hoofdstuk R.16 van het Richtsnoer over schatting van de
milieublootstelling.
7 Dezelfde productcategorie kan aan beide functies van de PC die hier worden beschreven voldoen (zie R.12.3.2 voor
meer informatie).
3

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Naam van Aspect beschreven gebruik Categorieën die overeenkomen
descriptorlijst
met vermeldingen in een van de
beschikbare Tier 1-hulpmiddelen
voor blootstellingsschatting
consumenten, medewerkers en
blootstelling aan het milieu.
Consumentenproductcategorieën,
waarvoor Tier 1-blootstellingsschattingen
kunnen worden gemaakt.
TRA voor consumentenblootstelling
voor geselecteerde voorwerptypen
Let op: Als een bepaalde gebruiksomschrijvingscategorie dienst doet als ingang voor een
hulpmiddel voor Tier 1-blootstellingsschatting (bijv. PROC’s voor het schatten van beroepsmatige
blootstelling), is de schatting van de blootstelling ook van andere parameters afhankelijk die niet
worden weerspiegeld in de omschrijving van de categorie zelf (bijv. beschikbaarheid van
plaatselijke afzuiging, de concentratie van de stof, de duur van het gebruik, de toepassing van
persoonlijke beschermingsmiddelen). Een PROC kan dus betrekking hebben op meerdere
blootstellingsscenario’s en de bijbehorende blootstellingsschattingen. Hetzelfde is van toepassing
op consumentenmengsel/voorwerpcategorieën en de milieu-emissiecategorieën.
R.12.3. Definitie van de vijf descriptorlijsten
R.12.3.1 Gebruikssector [SU]
Definitie en reikwijdte
Bijlage R.12-1 geeft een lijst met Gebruikssectoren. De drie hoofdgebruikersgroepen staan als
belangrijkste descriptors bovenaan de tabel vermeld. Ze vertegenwoordigen de minimale
hoeveelheid details die een registrant wordt geacht te verschaffen bij het omschrijven van de
gebruikssector, en ze zijn belangrijk voor de beoordelaar aangezien ze helpen bij het sturen van
de blootstellingsbeoordeling (bijv. het kiezen van de juiste hulpmiddelen). De rapportages over
vormen van gebruik in IUCLID en in het CSR zijn gestructureerd op basis van deze hoofdgroepen.
Bijlage R.12-1 bevat ook een selectie van internationaal geharmoniseerde NACE-categorieën
(Nomenclature générale des Activités économiques dans les Communautés Européennes) voor
het classificeren van activiteiten in de industrie en dienstverlening. Deze categorieën zijn bedoeld
om een fabrikant/importeur (F/I) te helpen bij het in kaart brengen van zijn markt buiten zijn directe
klanten in de formuleringssectoren 8 . Een dergelijke “kaart” kan helpen bij het ontwikkelen van
passende blootstellingsscenario’s die alle eindvormen van gebruik van de stof als zodanig of in
mengsels omvatten, evenals de daaropvolgende fases van de levenscyclus daarvan. Zo kan het
van belang zijn om de bedrijfssectoren aan te duiden waarop een blootstellingsscenario van
toepassing is, bijvoorbeeld “gesloten verwerking van gassen in de halfgeleiderindustrie” of
“immersie [onderdompeling] in de textielafwerking”. Het koppelen van een bepaald
toepassingsproces (PROC) of bepaalde milieu-emissiecategorie (ERC) aan een bepaalde sector
(SU) kan vooral goed van pas komen in de volgende situaties: Wanneer een
blootstellingsbeoordeling uit een hogere Tier nodig is om risicobeheersing aan te tonen, en de
gebruiksomstandigheden in het blootstellingsscenario specifiek betrekking hebben op een proces
binnen een bepaalde bedrijfstak. De gebruikssector kan daarnaast een referentie zijn om bepaalde
toepassingen af te raden.
8 De sectoren die preparaten [= mengsels = chemische producten] produceren (= formuleren = mengen) kunnen beter
worden omschreven aan de hand van het type chemisch product dan aan de hand van de NACE-code, aangezien het
NACE-systeem niet voldoende differentiatie toestaat.
4

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Hulp bij het toekennen van de relevante categorie
Het aantal categorieën is beperkt tot algemene sectoren waarvan bekend is dat ze de grootste
gebruikers van chemicaliën vertegenwoordigen. Als een fabrikant of importeur het nodig vindt om
het gebruik meer in detail te beschrijven of vormen van gebruik te beschrijven in een sector die
niet wordt vermeld, zou hij de NACE-codes moeten toepassen (en de overeenkomstige
bewoordingen), toegankelijk via de internetlink op het eind van bijlage R.12-1. Het gebruiken van
de NACE-codes en -terminologie heeft als voordeel dat het geharmoniseerd is en welbekend is bij
bedrijven in heel Europa. Als een fabrikant of importeur van mening is dat het industriële gebruik
niet zo specifiek hoeft te worden aangeduid, kan hij volstaan met het toekennen van alleen de
hoofdgebruikersgroep, bijv. industrieel gebruik, waarmee hij aangeeft dat de stof bestemd is voor
een breed industrieel gebruik onder de in het blootstellingsscenario genoemde omstandigheden.
Als de gebruiker besluit om het gebruik meer in detail te beschrijven door een eindgebruikssector
toe te kennen, dient hij een categorie te kiezen uit bijlage R12-1, in aanvulling op een categorie die
de hoofdgebruikersgroep omschrijft.
Let op: Het vervaardigen van stoffen (bijv. SU8, SU9, SU14) of het formuleren van mengsels
(SU10) is bedoeld om de eindvormen van gebruik van een stof (bijv. een tussenproduct of een
verwerkingshulpmiddel) te beschrijven. Voor het beschrijven van de vervaardiging of formulering
tot een mengsel als zodanig is het niet nodig om een eindgebruikssector toe te kennen.
Koppeling met Tier 1-blootstellingsschatting
De hoofdgebruikersgroepen “industrieel gebruik" (SU 3) en “professioneel gebruik” (SU 22) kunnen
worden gebruikt als invoerparameter voor de Tier 1-blootstellingsschatting in de TRA voor
medewerkers. De overige categorieën hebben geen rechtstreekse koppeling met beschikbare
hulpmiddelen voor het schatten van de blootstelling. Voor veel industriële sectoren zijn echter
OECD Emissiescenariodocumenten beschikbaar, waarin de gebruiksomstandigheden van
bepaalde soorten chemicaliën (en de bijbehorende emissiefactoren) worden beschreven vanuit
milieuoogpunt.
R.12.3.2. Chemische productcategorie [PC]
Definitie en reikwijdte
Een fabrikant of importeur kan de belangrijkste vormen van gebruik van een stof bepalen aan de
hand van zijn klantenbestand of de marktsectoren die hij bedient. In veel gevallen zullen zijn
directe klanten formuleerders en/of ompakkers 9 zijn, of distributeurs die diverse
downstreamgebruikers bedienen. Het kan echter ook voorkomen dat de fabrikant van de stof zelf
mengsels produceert en/of zijn stof als zodanig of in een mengsel rechtstreeks aan grotere
eindgebruikers levert.
De chemische productcategorie beschrijft het gebruik van een stof aan de hand van het soort
eindproduct (bijv. smeermiddel, reinigingsmiddel, kleefmiddel) waarvan bekend is dat de stof
daarin wordt gebruikt. Deze categorie is niet bedoeld om de specifieke technische functie van de
stof als zodanig te beschrijven (bijv. uv-stabilisator, corrosieremmer, pigment, brandvertrager). De
reden hiervoor is dat de productcategorie meer informatie bevat over mogelijke blootstelling dan
over de functie van de stof als zodanig. Er wordt bijvoorbeeld met betrekking tot de blootstelling
onderscheid gemaakt tussen of een stof (bijv. een oplosmiddel) in luchtverfrissers (PC3) of in
reinigingsproducten (PC35) wordt gebruikt. De productcategorieën zijn nuttig bij het in kaart
brengen van toevoerketens. Hiertoe behoort bijvoorbeeld het volgen van de massastroom van een
stof door de markt met als doel het beoordelen van het effect op het milieu.
9 Ompakkers zijn bedrijven die stoffen als zodanig of in preparaten overbrengen van grote containers naar kleinere
containers voor eindgebruik. Deze activiteit wordt in het kader van REACH als “gebruik” beschouwd.
5

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-2.1 geeft een lijst met productcategorieën 10 . De vermelde categorieën zijn bedoeld
om de markt van een stof in te delen op grond van de productsoorten.
Hulp bij het toekennen van de relevante categorie
Op grond van de intern beschikbare kennis en eventueel van klanten verkregen aanvullende
gegevens, kent de fabrikant/importeur een of meer productcategorieën toe die het type
eindgebruikmengsels weergeven waarvan bekend is dat de stof daarin wordt gebruikt. Vormen van
gebruik waarvan de fabrikant zich niet bewust is, bijvoorbeeld gebruik dat via distributeurs of via
een langere keten van formuleerders plaatsvindt, kunnen van onderaf aan hem worden
doorgegeven tijdens het uitvoeren van de REACH-verordening. Diverse verenigingen van
downstreamgebruikers hebben de hoofdgebruiksgebieden in kaart gebracht en de tabellen met
vormen van gebruik op hun websites gepubliceerd (bijv. CEPE, A.I.S.E., COLIPA, FEICA). Dit is
ook bruikbaar referentiemateriaal voor de fabrikant of importeur.
Als de fabrikant of importeur of de downstreamgebruiker niet in staat is om de juiste
productcategorie te vinden in bijlage 12-2.1, kan het gebruik worden omschreven als “overige”.
Indien mogelijk moet om een dergelijk gebruik te beschrijven een code (met de bijbehorende
bewoordingen) worden gekozen uit het UCN-systeem (zie de internetlink op het eind van bijlage
R.12-2).
Het is ook mogelijk dat een van de product- of voorwerpsubcategorieën die worden gebruikt als
ingang voor de TRA geschikter is, en deze wordt daarom beschreven onder “overige”.
Koppeling met Tier 1-blootstellingsschatting
Voor een aantal gekozen productcategorieën geeft het ECETOC TRA-hulpmiddel Tier 1-
blootstellingsschattingen voor consumenten.
Bijlage R.12-2.2 geeft een overzicht van deze productcategorieën en productsubcategorieën.
Naast de product(sub)categorie zelf kunnen andere invoerparameters nodig zijn, bijvoorbeeld de
concentratie van de stof in het product of de hoeveelheid product die per keer wordt gebruikt.
Er dient te worden opgemerkt dat er ook andere hulpmiddelen zijn om blootstellingsschattingen
voor consumenten te verkrijgen (zie hoofdstuk R.15 van het richtsnoer).
R.12.3.3. Procescategorie [PROC]
Definitie en reikwijdte
Toepassingstechnieken of procestypen hebben een rechtstreekse invloed op de te verwachten
blootstelling en dus op de benodigde risicobeheersmaatregelen. Bijlage R.12-3 geeft een lijst met
procescategorieën die de kans op algemene beroepsmatige blootstelling weergeven van de
technieken en processen die deze beslaan. Deze indeling is gebaseerd op i) de hoeveelheid
energie die tijdens een proces wordt toegepast en de vorm daarvan (bijv. warmte, mechanische
energie, straling) ii) het voor blootstelling beschikbare oppervlak van de stof (stofvorming van het
materiaal of dikte van de materiaallagen) en iii) het niveau van insluiting en technische regulering
dat kan worden verwacht.
Hulp bij het toekennen van de relevante categorie
Als de registrant en/of de downstreamgebruikers de vormen van gebruik en
gebruiksomstandigheden van een stof eenmaal in kaart hebben gebracht, kunnen de juiste
productcategorieën aan de geïdentificeerde processen en toepassingstechnieken worden
10 De lijst is afgeleid van het bestaande UC55-systeem, het Scandinavische UCN-systeem, en de productcategorieën
die in zowel TRA als ConsExpo worden gebruikt. In feite zijn de meest frequent gebruikte categorieën die gebaseerd zijn
op gegevens uit Scandinavische Productregisters gebruikt.
6

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
toegekend. Let wel dat voldoende ervaring op het gebied van beroepsmatige hygiëne nodig is om
de best passende PROC te bepalen voor een bepaald proces of bepaalde toepassingstechniek.
Het verdient aanbeveling om voordat een categorie wordt toegekend, de geïdentificeerde
processen en technieken in het kort te beschrijven in voor de sector specifieke terminologie, om de
keuze van de categorieën inzichtelijk te houden.
Als geen van de activiteiten/procescategorieën van toepassing lijkt, kan de fabrikant, importeur of
downstreamgebruiker de aard van het toepassingsproces in zijn eigen woorden beschrijven in
plaats van een van de gedefinieerde categorieën toe te kennen. Het kan echter nuttig zijn om een
korte toelichting op te nemen in het CSR over welke bestaande categorieën in bijlage R.12-3 zijn
overwogen en de reden dat deze dit specifieke geval niet dekken. Met een dergelijke toelichting
wordt het mogelijk om bestaande categorieën te wijzigen of aanvullende categorieën te definiëren
in de volgende versie van het richtsnoer.
Koppeling met Tier 1-blootstellingsschatting
Op slechts twee uitzonderingen na, kunnen alle procescategorieën die in bijlage R.12-3 zijn
vermeld worden gebruikt als invoerparameter voor het ECETOC TRA-hulpmiddel 11 om een Tier 1-
blootstellingsschatting voor medewerkers af te leiden. Naast de procescategorie zelf kunnen
andere invoerparameters nodig zijn, zoals: de concentratie van de stof in de producten die door
medewerkers worden gebruikt, of het gebruik plaatsvindt onder industriële omstandigheden, de
duur van de blootstelling of de aan- of afwezigheid van plaatselijke afzuiging.
R.12.3.4. Milieu-emissiecategorie (ERC)
Definitie en reikwijdte
Milieu-emissiecategorieën [ERC] duiden de kenmerken van een gebruik aan op basis van zes
aspecten die relevant zijn vanuit milieuoogpunt, met inbegrip van de kenmerken die een
massastroomanalyse voor de hele levenscyclus van een stof mogelijk maken:
a) Het beoogde technische lot (doel) van de stof tijdens het gebruik bepaalt in welke mate een
stof tijdens het gebruik wordt verbruikt, wordt verwacht vrij te komen door lozingen, emissies
naar de lucht of afval, of wordt verwacht over te gaan naar de volgende fase van de
levenscyclus. In het algemeen zijn er drie mogelijkheden:
De stof is bedoeld om onderdeel te worden van een voorwerp (met inbegrip van
opgedroogde/uitgeharde mengsels), ofwel omdat het een functie vervult in het voorwerp of
omdat het zonder functie (uit een eerdere fase van de levenscyclus) in het voorwerp
achterblijft.
Het is de bedoeling dat de stof bij gebruik reageert, en deze is zodoende niet meer
beschikbaar voor verdere stappen in de levenscyclus of emissie naar het milieu.
Het is de bedoeling dat de stof dienst doet als hulpmiddel bij de verwerking, en deze komt
als zodanig vrij bij een industrieel proces (bijv. oppervlakteactief middel bij de afwerking
van textiel, oplosmiddel bij verfspuiten) of een niet-industriële toepassing (bijv.
oplosmiddelen of oppervlakteactieve middelen uit schoonmaakmiddelen) in afvalwater,
luchtemissie en/of afval.
b) De fase in de levenscyclus gedurende welke een gebruik plaatsvindt (vervaardiging,
formulering of eindgebruik) is bepalend voor de mate waarin het tot een minimum beperken
van verliezen kan worden verwacht (gestuurd door het economische belang voor de actor om
geen product te verliezen dat hij kan verkopen, en het gebruik van gespecialiseerde apparatuur
om chemicaliën te verwerken).
11 Gerichte Risicobeoordeling door ECETOC, gereviseerde versie gepubliceerd in juli 2009 (www.ecetoc.org/tra)
7

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
c) De mate van verspreid gebruik (gebruik op industriële locaties [puntbronnen] en/of wijdverbreid
gebruik bij professionele en consumententoepassingen) bepaalt de verdeling van de emissies
in tijd en ruimte.
d) Besloten toepassingssystemen tijdens het eindgebruik (bijv. hydraulische systemen met daarin
besloten functionele vloeistoffen, gesloten systemen voor het reinigen van textiel of metalen
onderdelen) beperken de mogelijke afgifte aan lucht en water.
e) Of een stof binnen of buiten wordt gebruikt bepaalt in welke mate emissies in lucht en water
mogelijk kunnen worden opgevangen voor behandeling, en in welke mate
slijtageomstandigheden het vrijkomen van de stoffen uit de voorwerpen vergroten.
f) Voor voorwerpen die onder omstandigheden worden gebruikt die emissies bevorderen (zoals
slijtage van banden of remblokjes) kan worden verwacht dat de fractie die aan het milieu wordt
afgegeven relatief hoog is. Dit is ook van toepassing op voorwerpen waarbij de afgifte van
stoffen zelfs de bedoeling is (bijv. geurproducten). Ook de verwerking van voorwerpen met
schurende technieken (bijv. schuren of het onder hoge druk verwijderen van coatings) valt
onder dit criterium.
De genoemde kenmerken geven een eerste indicatie van de kans dat de stof kan vrijkomen in het
milieu. Bijlage 12-4.2 geeft een overzicht van welke van de verschillende combinaties van de zes
aspecten overeenkomen met elke milieu-emissiecategorie (ERC). Bijlage R.12-4.1 geeft een lijst
van 23 milieu-emissiecategorieën met de overeenkomstige beschrijvende definities. Deze
categorieën beslaan de vervaardiging, formulering en het gebruik van de stof op industriële
locaties (ERC 1 tot en met 7), wijdverbreid gebruik binnen of buiten (ERC 8 en ERC 9) en het
gebruiksleven (ERC 10 tot en met ERC 12). De categorieën met betrekking tot het gebruiksleven
omvatten ook activiteiten door medewerkers die leiden tot emissies door het verwerken van
voorwerpen (ERC 10b, 11b en 12a/b).
Hulp bij het toekennen van de relevante categorie
Als de registrant eenmaal de vormen van gebruik en gebruiksomstandigheden van een stof in
kaart heeft gebracht (met inbegrip van het daaropvolgende gebruiksleven in voorwerpen), kunnen
de overeenkomstige milieu-emissiecategorieën worden toegekend aan de vormen van gebruik die
relevant zijn voor de diverse fases van de levenscyclus en de hoofdgebruikersgroepen. De milieuemissiecategorieën
kunnen samen met de productcategorieën de registrant helpen bij het in
voldoende detail uitsplitsen van de markt in gebruiksgroepen.
Als geen van de activiteiten/procescategorieën van toepassing lijkt, kan de fabrikant, importeur of
downstreamgebruiker de aard van de milieukenmerken in zijn eigen woorden beschrijven in plaats
van een van de gedefinieerde categorieën toe te kennen. Het kan echter nuttig zijn om een korte
toelichting op te nemen in het CSR over welke bestaande categorieën in bijlage R.12-4 zijn
overwogen en de reden dat deze dit specifieke geval niet dekken. Met een dergelijke toelichting
wordt het mogelijk om bestaande categorieën te wijzigen of aanvullende categorieën te definiëren
in de volgende versie van het richtsnoer.
Koppeling met Tier 1-emissieschatting
Voor alle milieu-emissiecategorieën is het mogelijk om een Tier 1-standaardschatting (ergste
geval) van de emissie (naar lucht, water, bodem) af te leiden op basis van de
emissieberekeningsmodule en de standaardemissiefactoren die worden gedefinieerd in tabel
R.16-22 van hoofdstuk R.16 van het richtsnoer, bijlage 1. De berekende emissie kan worden
omgezet in een schatting van de blootstelling op lokaal en regionaal niveau (zie Richtsnoer
R.16.3).
Verwacht wordt dat de diverse industriële sectoren specifiekere beschrijvingen zullen ontwikkelen
van de gebruiksomstandigheden die betrekking hebben op het milieu (Specifieke milieuemissiecategorieën
[SPERC’s]), wat leidt tot verfijnde emissiefactoren. Als de SPERC’s eenmaal
beschikbaar zijn, kunnen ze worden gebruikt om emissieschattingen af te leiden die specifiek zijn
voor de sector of het product. Bijlage R.12.4-3 geeft een overzicht van beschikbare SPERC’s (die
moeten worden opgenomen wanneer de industrie de eerste reeks SPERC’s heeft voltooid).
8

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
R.12.3.5. Voorwerpcategorieën [AC]
Definitie en reikwijdte
Een chemische veiligheidsbeoordeling moet niet alleen de vormen van gebruik van een stof
beslaan, maar ook de daaropvolgende fases van de levenscyclus van stoffen die in of op de matrix
van een voorwerp zijn opgenomen. Voor gevaarlijke stoffen die in voorwerpen zijn verwerkt kan de
fabrikant of importeur van de stof het zodoende nodig achten om aan te duiden welke soorten
voorwerpen worden gedekt in de chemische veiligheidsbeoordeling en de
blootstellingsschattingen. De relevantie van de fase van het gebruiksleven wordt aan de hand van
twee voorbeelden toegelicht: i) Voor blootstelling van consumenten of het milieu maakt het uit of
de stof wordt gebruikt bij de textielafwerking van kleding (contact met de huid, veelvuldig wassen)
of als onderdeel van isolatiemateriaal in de bouw. ii) Voor blootstelling van medewerkers en het
milieu maakt het uit of een stof deel uit gaat maken van het gecoate oppervlak van een schip of
staalconstructies in de buitenlucht (stofvorming tijdens het verwijderen van verf door schurende
technieken als regelmatige onderhoudsactiviteit), of dat het deel uit gaat maken van het gecoate
oppervlak van huishoudelijke apparaten (verwijdering van de verf aan het eind van de levensduur
vindt plaats tijdens een industrieel afvalverwerkingsproces).
Bijlage R.12-5.1 geeft een lijst met algemene voorwerpsoorten zonder beoogde emissie, inclusief
voorbeelden van welke voorwerpen onder deze algemene categorie kunnen vallen. De nadruk ligt
op een indeling op basis van het materiaal. Om ook de beschrijving van het gebruiksleven mogelijk
te maken voor complexe voorwerpen die uit meerdere materialen bestaan, zijn ook categorieën
voor voertuigen en apparatuur opgenomen in de lijst. De voorwerpcategorieën corresponderen
met specifieke categorieën van het TARIC 12 -systeem, en dus kan een verdere specificatie worden
gemaakt binnen de CSA op basis van de TARIC-catalogus, als de registrant of
downstreamgebruiker dit nodig acht. Ook kan een aantal van de voorwerpsoorten die als
voorbeeld worden vermeld helpen bij het beschrijven van voorwerpen die voor een specifieke
blootstelling van medewerkers kunnen zorgen, bijv. het dragen van leren en rubberen
handschoenen, voorwerpen voor schurende polijstwerkzaamheden, het verwijderen van coatings
van grote voertuigen, het dragen van geïmpregneerde beschermende kleding.
Bijlage R.12-5.2 geeft een lijst van voorbeelden van voorwerpen met beoogde emissie. Stoffen die
bedoeld zijn vrij te komen moeten in het kader van REACH worden geregistreerd en hebben
zodoende een specifieke status in de gebruiksdescriptorsystemen. Gedurende het
invoeringsproces van REACH kan deze lijst worden aangevuld, maar aangenomen wordt dat het
beperkt blijft tot een aantal afzonderlijke gevallen.
Hulp bij het toekennen van de relevante categorie
Op basis van de intern beschikbare kennis en eventueel van klanten verkregen aanvullende
gegevens, kent de fabrikant/importeur een of meer voorwerpcategorieën toe die het type
voorwerpen weergeven waarvan bekend is dat de stof daarin wordt gebruikt (door de laatste
downstreamgebruiker in de keten of door consumenten). Als van een stof niet wordt verwacht dat
deze tijdens het gebruik in voorwerpen wordt opgenomen (bijv. oplosmiddelen, reinigingsmiddelen,
wasmiddelen) hoeft geen voorwerpcategorie te worden toegekend.
Het is niet mogelijk of nodig om alle voorwerpsoorten waarin de stof terecht kan komen in detail te
beschrijven. De registrant moet echter in zijn chemische veiligheidsbeoordeling wel de mogelijke
risico’s van de stof tijdens het gebruiksleven van het voorwerp (en de daaropvolgende fases als
afval) beoordelen en het kan nodig zijn dat hij aan de toevoerketen maatregelen doorgeeft om
emissies uit/blootstelling door voorwerpen te beperken, bijv. emissies van kleur- en
afwerkingschemicaliën uit textiel. De registrant moet dus gegevens voor blootstellingsscenario’s
opstellen voor representatieve voorwerpsoorten die voor zijn stof relevant zijn.
12 Categorieën/codes voor groepen goederen in het kader van de geïntegreerde gegevensbank met douanetarieven
van de Europese Gemeenschap (Taric); http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_en.htm
9

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Als de fabrikant of importeur of de downstreamgebruiker niet in staat is om de juiste
voorwerpcategorie te vinden in bijlage 12-5.1 of specifieker wil zijn, dan kan het gebruik worden
omschreven onder “overige”. Indien mogelijk moet een code (met de bijbehorende bewoordingen)
worden gekozen uit het TARIC-systeem (zie de internetlink op het eind van bijlage R.12-5.1.)
Koppeling met Tier 1-emissieschatting
Voor een aantal voorwerpcategorieën is het mogelijk om een Tier 1-blootstellingsschatting voor
consumenten te geven gebaseerd op het ECETOC TRA-hulpmiddel voor het schatten van
blootstelling voor consumenten. Bijlage R.12-5.3 vermeldt in het bijzonder de voorwerpcategorieën
die kunnen worden beoordeeld met het ECETOC TRA-hulpmiddel.
R.12.3.6. Het specificeren van de technische functie van een stof voor het
veiligheidsgegevensblad
Het specificeren van de technische functie van de stof als zodanig (wat deze daadwerkelijk doet) is
nodig voor paragraaf 1.2 van het veiligheidsgegevensblad voor stoffen die voldoen aan de criteria
om als gevaarlijk te worden aangemerkt. Hiervoor kan de registrant gebruikmaken van de soorten
stoffen die worden vermeld in bijlage R.12-6. Een dergelijke specificatie kan ook bruikbaar zijn om
aan te duiden dat een blootstellingsscenario (of een reeks blootstellingsscenario's) is uitgewerkt
voor een bepaald type stof (bijv. oplosmiddel, pigment).
Volgens bijlage II van REACH moet het gebruik ook voor mengsels worden aangeduid. Er dient te
worden opgemerkt dat het niet nodig is om de technische functie van elke afzonderlijke stof in een
mengsel aan te duiden. Op een veiligheidsgegevensblad voor een mengsel moet alleen het
gebruik van het mengsel als geheel worden beschreven.
R.12.4. Voorbeelden
R.12.4.1. Voorbeelden van het toekennen van vormen van gebruik aan een categorie
van het descriptorsysteem
10

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Tabel R.12-2 licht voor een aantal processen/activiteiten toe welke categorie moet worden
toegekend en welke algemene kenmerken van de gebruiksomstandigheden de categorie omvat.
Het voorbeeld heeft betrekking op vormen van gebruik door medewerkers binnenshuis (industrieel
of professioneel) en beslaat stoffen i) die zijn opgenomen in voorwerpen of ii) die niet zijn
opgenomen in voorwerpen. De voorbeelden laten zien dat meerdere soorten activiteiten kunnen
worden uitgedrukt door een categorie voor de blootstelling van de medewerkers en een categorie
voor de blootstelling van het milieu.
Tabel R.12-2: Voorbeelden van het toekennen van categorieën aan vormen van gebruik door medewerkers
binnenshuis
Voorbeelden voor
proces/activiteit
Het spuiten van verf,
reinigingsmiddelen,
smeermiddelen,
kleefmiddelen
Kleuren en afwerken
van textiel, leer of papier
Coating van vloeren,
schilderen van muren
met kwast of roller,
reinigen/polijsten van
oppervlakken door
wrijven
Mechanisch snijden,
slijpen, boren of polijsten
van voorwerpen
Het mengen van vaste
stoffen en vloeistoffen bij
de batchformulering van
coatings,
reinigingsmiddelen,
kunststofverbindingen,
textielkleurstoffen
Procescategorie uit bijlage R.12-3
en milieu-emissiecategorie uit
bijlage R.12-4
Luchtverstuivingstechnieken, zoals
spuiten (PROC 7 of PROC 11)
Industrieel gebruik of wijdverbreid
professioneel gebruik van een stof
die bedoeld is deel te worden van
een voorwerp (ERC 5/ ERC 8c) of
niet (ERC 4/ERC 8a)
Immersiebewerkingen zoals
onderdompelen en overgieten
(PROC 13)
Industrieel gebruik van stoffen die al
dan niet bedoeld zijn om onderdeel
te worden van een voorwerp (ERC 4
of 5)
Laagenergetische verspreiding, zoals
met een roller, kwast (PROC 10)
Wijdverbreid professioneel gebruik
(ERC 8a of 8c)
Hoogenergetische (mechanische)
veredeling van massieve metalen, en
in materialen of voorwerpen
gebonden stoffen (PROC 24).
Industriële of verspreide verwerking
van voorwerpen door medewerkers
onder omstandigheden die het
vrijkomen bevorderen (ERC 11b of
12)
Gebruik in een gesloten batchproces
(PROC 3) of het mengen in een
batchproces (multistage en/of
aanzienlijk contact) (PROC 5);
bijbehorende overdracht van stoffen
(PROC 8a, 8b en 9)
Formulering van/tot mengsels (ERC
2 of ERC 3)
11
Blootstellingspatroon “gecodeerd”
door de procescategorie en de milieuemissiecategorie.
Stoffen kunnen worden ingeademd als
damp en aerosolen. De energie van de
aerosoldeeltjes kan vragen om specifieke
vormen van blootstellingsbeheersing; bij
coatings kan door overspuiten afvalwater
en afvaloplosmiddel in de lucht
terechtkomen.
De stof wordt op een oppervlak
aangebracht door het voorwerp in een bad
onder te dompelen en het is de bedoeling
dat deze onderdeel wordt van het
voorwerp. De doorgaans geringe vorming
van stof en aerosolen kan gemakkelijk
worden beheerst. Lozing of afvoer van
afvalwater en/of verbruikte baden kan
relevant zijn.
Blootstelling tijdens het uitspreiden van de
stof wordt voornamelijk bepaald door de
eigenschappen ervan (bijv. de dampdruk)
of direct contact met de huid. Vorming van
stof en aerosolen niet waarschijnlijk;
reinigen van apparatuur en machines kan
afvalwater en/of afval opleveren.
Oplosmiddelen kunnen in de lucht
terechtkomen.
Er wordt een aanzienlijke hoeveelheid
thermische of kinetische energie op de stof
toegepast door het slijpen, mechanisch
snijden, boren of schuren. Te verwachten
valt dat er vaste stoffen (poeder) of
dampen vrijkomen. Neerslag moet als
afval worden afgevoerd.
Voornamelijk verwerking in een gesloten
proces (bijv. via afgesloten overdracht)
maar met enige kans op contact (bijv.
tijdens monstername)
Vaste of vloeibare materialen kunnen
vrijkomen in de vorm van damp of stof,
aanzienlijk contact is mogelijk.

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Voorbeelden voor Procescategorie uit bijlage R.12-3 Blootstellingspatroon “gecodeerd”
proces/activiteit en milieu-emissiecategorie uit door de procescategorie en de milieubijlage
R.12-4
emissiecategorie.
Afval of afvalwater afkomstig van het
reinigen van apparatuur is te verwachten.
R.12.4.1.2 Voorbeeld van het systematisch beschrijven van de vormen van gebruik
van een stof
Tabel R.12-3 licht het descriptorsysteem toe vanuit het oogpunt van de levenscyclus. In het
voorbeeld is de stof een pigment dat wordt gebruikt in verven voor houten voorwerpen (voor
gebruik binnen en buiten). De verf (met inbegrip van het pigment) wordt in een multistage
batchproces geproduceerd. Hij wordt door medewerkers aangebracht door middel van spuiten en
kwasten. Consumenten gebruiken de verven die het pigment bevatten ook. Het eventueel
verwijderen van de verf bij renovatie wordt ook door dit voorbeeld gedekt. Tabel R.12-3 geeft een
reeks vragen die een registrant wellicht moet beantwoorden bij het in kaart brengen van de
vormen van gebruik van zijn stof.
Tabel R.12-3: Voorbeeld voor het in het kort beschrijven van enkele vormen van gebruik van een pigment
Vragen voor het in het kort beschrijven van
een gebruik in algemene termen
Welke sectoren van de formuleringsindustrie
kopen de stof? In welke categorieën chemische
producten wordt het gebruikt?
Welke processen worden toegepast tijdens het
mengen/formuleren van de stof?
Wordt de stof als zodanig of in mengsels gebruikt
door industriële medewerkers, professionals of
consumenten?
In welke soort processen wordt de stof als
eindgebruik toegepast (vanuit het oogpunt van de
medewerker)?
PC 9a
Categorie
PROC 3, 8b, 9
ERC 2
SU 3, 21, 22
PROC 7, 10, 11,
13
Toelichting voor een pigment
Verven en coatings
Mengen van het vloeibare mengsel in
een gesloten batchproces, met
inbegrip van overdracht van de stof
Industriële medewerkers,
professionals buiten industriële
locaties en consumenten
Spuiten, borstelen, onderdompelen
Wat zijn de algemene milieukenmerken van deze
vormen van gebruik: gebruik binnen/buiten;
gebruik op een industriële locatie of wijdverbreid
gebruik; stof bedoeld onderdeel te worden van de
matrix van een voorwerp of bedoeld om dienst te
doen als een verwerkingshulpmiddel of bedoeld
te reageren bij gebruik?
In welke consumentenproducten wordt de stof
gebruikt? Wat zijn de algemene milieukenmerken
van deze vormen van gebruik?
Als de stof onderdeel wordt van een voorwerp: In
welke voorwerpen wordt het opgenomen tijdens
het gebruiksleven (en vervolgens als
afvalproduct)?
Als de stof onderdeel wordt van een voorwerp:
Wat zijn de algemene milieukenmerken van de
stof tijdens zijn gebruiksleven: gebruik
binnen/buiten van het voorwerp, lage of hoge
afgifte van de stof uit het voorwerp?
ERC 5
ERC 8c/f
PC 9a
ERC 8c/f
AC 11
ERC 10a/11a
Industriële locaties en wijdverbreid
gebruik, gebruik binnen en buiten.
Stof wordt onderdeel van
voorwerpen.
Verven en coatings voor
consumentengebruik
Houten voorwerpen
Gebruik binnen en buiten, lage afgifte
van de stof uit het voorwerp
Als de stof onderdeel wordt van een voorwerp: ERC 10b/11b Gebruik binnen en buiten, hoge
12

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Vragen voor het in het kort beschrijven van Categorie Toelichting voor een pigment
een gebruik in algemene termen
Zijn er voorspelbare activiteiten met het
voorwerp die leiden tot verwijdering van stoffen
van het oppervlak bij het verwerken of
onderhoud met schurende technieken (bijv.
verfstrippen)
afgifte van de stof uit het voorwerp
R.12.5. Beschrijven van geïdentificeerde vormen van gebruik en het
opstellen van titels voor blootstellingsscenario’s
Het gebruiksdescriptorsysteem kan helpen bij de omschrijving van de geïdentificeerde vormen van
gebruik in paragraaf 3.5 van IUCLID (als onderdeel van het registratiedossier), de bijbehorende
omschrijving van vormen van gebruik in paragraaf 2 van het CSR en het opnemen van
geharmoniseerde, gestructureerde informatie in de korte titels van blootstellingsscenario’s.
Chesar 13 , het CSA-hulpmiddel van ECHA, omvat een gebruiksomschrijvingmodule, die een
standaardboomstructuur geeft van de levenscyclus om de vormen van gebruik van een stof in
kaart te brengen (zie figuur R.12-1)
R.12.5.1. In kaart brengen van vormen van gebruik op basis van de structuur van de
levenscyclus
Het documenteren van de activiteiten tijdens de vervaardiging en het gebruik van een stof in een
hiërarchische “boom”-structuur van de levenscyclus vergemakkelijkt het rapporteren en
communiceren met het oog op de toevoerketen, en het maakt de koppeling van vormen van
gebruik aan massastromen van de stof mogelijk, wat nodig is voor de milieubeoordeling. De
“boom” heeft zijn wortels in het vervaardigen van de stof en de takken worden gevormd door het
formuleren van diverse chemische producten. De vormen van gebruik binnen een categorie
chemische producten vertakken op hun beurt in diverse industriële en professionele vormen van
gebruik en vormen van gebruik door consumenten, die mogelijk worden gevolgd door een
gebruiksleven in voorwerpen.
Het gebruiksdescriptorsysteem ondersteunt het documenteren in een hiërarchische structuur
zodanig dat het in feite acht combinaties vertegenwoordigt van fases van de levenscyclus
(vervaardiging, formulering, eindgebruik of gebruiksleven) en de hoofdgebruikersgroepen
(industriële medewerkers, professionals of consumenten) 14 .
Daarnaast kunnen de formulerende sectoren waaraan de fabrikant of importeur een bepaalde stof
levert worden gespecificeerd als marktsectoren (zoals smeermiddelen, reinigingsmiddelen,
kleefmiddelen, coatings, kunststofverbindingen).
Op het niveau van de fase kan de juiste milieu-emissiecategorie worden toegekend, die
vervolgens op alle vormen van gebruik door medewerkers of consumenten van toepassing is die
onder die fase worden vermeld. Onder een fase kunnen alle relevante activiteiten (vormen van
gebruik) met de stof door medewerkers en consumenten worden vermeld en beschreven door er
13 ECHA ontwikkelt momenteel een hulpmiddel, Chesar genaamd (Chemical Safety Assessment and Reporting tool) om
registranten te helpen bij de voorbereiding van hun CSA en CSR. ECHA probeert begin 2010 een eerste versie van dat
hulpmiddel uit te geven.
14 “Gebruiken” worden gedefinieerd door de activiteiten van medewerkers of consumenten met een stof (inclusief
processen tijdens de vervaardiging van een stof en het verwerken van voorwerpen die een stof bevatten). “Fases”
omvatten één of meer gebruiken in een bepaalde fase van de levenscyclus die worden gekenmerkt door vergelijkbare
gebruiksomstandigheden met i) betrekking tot het milieu en ii) de hoofdgebruikersgroep. Er zijn drie
hoofdgebruikersgroepen en vier fasen. Voor de fasen “vervaardiging” en “formulering” wordt aangenomen dat ze altijd
onder industriële omstandigheden worden uitgevoerd.
13

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
een PROC (activiteiten van werknemers) of PC (consumentenproducten) aan toe te kennen. Let
op: De keuzelijst voor productcategorieën (PC) bevat ook producten die niet relevant zijn voor
gebruik door consumenten.
Vervaardiging/Import
o Vervaardigingsfase [per ERC] [1]
• Processen tijdens de vervaardiging [per PROC]
Marktsector [per PC]
o Formuleringsfase [per ERC] [2]
• Vormen van gebruik voor formulering [per PROC]
o Industrieel‐eindgebruikfase [per ERC en SU] [3]
• Industriële vormen van gebruik [per PROC]
o Professioneel‐eindgebruikfase [per ERC en SU] [4]
• Professionele vormen van gebruik [per PROC]
o Eindgebruikfase consument [per ERC] [5]
• Consumentengebruik [per PC]
o Fase gebruiksleven (consument) [per ERC en AC] [6]
• “Vormen van gebruik” in voorwerpen (door consumenten) [per AC]
o Fase gebruiksleven (industriële werknemers) [per ERC, AC, SU] [7]
• “Vormen van gebruik" in voorwerpen (door industriële
medewerkers)[per AC en PROC]
o Fase gebruiksleven (professionele medewerkers) [per ERC, AC, SU] [8]
• “Vormen van gebruik” in voorwerpen (door professionele
medewerkers) [per AC en PROC]
Figuur R.12-1: Standaardstructuur van de boomweergave van de geïdentificeerde vormen van gebruik
Een registrant kan zijn markt structureren op basis van zijn klanten in de verschillende
formuleringssectoren (per soort product dat door deze sectoren wordt geproduceerd) of
eindgebruiksectoren (per economische sector die uiteindelijk de stof als zodanig of in een mengsel
gebruikt) 15 . Hij kan daarbij gebruikmaken van de PC- en SU-keuzelijsten. Als hij de stof
rechtstreeks aan eindgebruikers verkoopt, kunnen de marktsector en de formuleringsfase
achterwege worden gelaten. Het verdient aanbeveling om te beginnen met een beschrijving van
marktsectoren (per PC) waarvoor de vormen van gebruik in het daaropvolgende proces moeten
worden beschreven.
Voor het beschrijven van de vervaardiging of formulering tot een mengsel als zodanig is het niet
nodig om een eindgebruiksector toe te kennen.
Als blijkt dat de milieuomstandigheden van het gebruik tussen de sectoren onderling sterk
verschillen binnen een fase van de levenscyclus, kan de beoordelaar dezelfde fase van de
levenscyclus opnieuw creëren voor een andere sector van de industrie. Het combineren van ERC
en SU bij de eindgebruikfase kan dus helpen bij het identificeren en beschrijven van
gebruiksomstandigheden die betrekking hebben op het milieukenmerk voor bepaalde sectoren van
de industrie.
Als blijkt dat de beroepsmatige omstandigheden die betrekking hebben op het gebruik door
medewerkers tussen de sectoren onderling sterk verschillen binnen een fase van de levenscyclus,
kan de beoordelaar dezelfde fase van de levenscyclus opnieuw creëren voor een andere sector
van de industrie.
15 De sectoren die preparaten [= mengsels = chemische producten] produceren (= formuleren = mengen) kunnen beter
worden omschreven aan de hand van het type chemisch product dan aan de hand van de NACE-code, aangezien het
NACE-systeem niet voldoende differentiatie toestaat.
14

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
De fase van het gebruiksleven kan worden gekarakteriseerd met milieu-emissiecategorieën (ERC)
en de relevante voorwerpcategorieën (AC).
Onder de fases van het gebruiksleven kunnen activiteiten van medewerkers en consumenten met
bepaalde voorwerpen worden beschreven. Deze activiteiten zijn geen “vormen van gebruik” in de
betekenis van REACH (en zodoende zijn hieraan geen verplichtingen van eindgebruikers
gekoppeld). De registrant is echter wel verplicht om de omstandigheden tijdens het gebruiksleven
in zijn CSR te beschrijven. Het “consumentengebruik” van voorwerpen kan worden omschreven
met een AC, terwijl de activiteiten van medewerkers met voorwerpen kunnen worden beschreven
als een combinatie van een procescategorie (PROC) en de relevante voorwerpcategorieën (AC)
Als blijkt dat de milieuomstandigheden tijdens het gebruiksleven tussen verschillende soorten
voorwerpen sterk verschillen, kan de beoordelaar dezelfde fase van de levenscyclus opnieuw
creëren voor een ander voorwerp (of groep voorwerpen). Het combineren van ERC en AC bij de
fase van de levenscyclus kan dus helpen bij het identificeren en beschrijven van omstandigheden
die betrekking hebben op milieukenmerken voor bepaalde (groepen) voorwerpen.
Let op: De ervaring leert dat de beschrijving van vormen van gebruik uitsluitend op basis van het
gebruiksdescriptorsysteem doorgaans onvoldoende is voor het opzetten en communiceren van
blootstellingsscenario’s. Daarom is als aanvulling doorgaans nadere toelichting nodig bij de
omschrijving van vormen van gebruik.
Figuur R.12-2 laat de vormen van gebruik van een stof zien beschreven in een boomstructuur van
de levenscyclus.
Figuur R.12-2: Toelichting van de omschrijving van het gebruik in een boomstructuur van de levenscyclus
Wordt in een latere fase opgenomen
R.12.5.2. Het opstellen van titels voor blootstellingsscenario’s
De registrant geeft elk blootstellingsscenario in het CSR dat gekoppeld is aan het uitgebreide
veiligheidsgegevensblad een korte titel, waarin wordt aangegeven welke vormen van gebruik door
het blootstellingsscenario worden gedekt. Aangezien blootstellingsscenario’s algemeen (meerdere
vormen van gebruik beslaand) of specifiek (slechts één of enkele vormen van gebruik worden
gedekt) kunnen zijn, kan de titel van de blootstellingsscenario’s dienovereenkomstig variëren:
Een gebruik (zoals gedefinieerd door de registrant) kan onder verschillende omstandigheden
plaatsvinden in verschillende marktsectoren, waardoor verschillende blootstellingsscenario's
nodig kunnen zijn. In dergelijke gevallen kunnen verschillende blootstellingsscenario’s dezelfde
PROC en dezelfde ERC in de titel hebben, elk in combinatie met een andere gebruikssector
(SU). Voor dezelfde categorie consumentenproducten (PC) kunnen verschillende
blootstellingsscenario’s nodig zijn, als de blootstellingsbeoordeling bijvoorbeeld aangeeft dat
de concentratie van de stof in bepaalde consumentenproducten binnen dezelfde categorie 16
beperkt moet worden tot een lagere concentratie.
Verschillende vormen van gebruik (zoals gedefinieerd door de registrant) kunnen mogelijk in
hetzelfde blootstellingsscenario worden behandeld, als voor al deze vormen van gebruik
dezelfde bedrijfsomstandigheden en risicobeheersmaatregelen gelden. In een dergelijk geval
zou de titel van het blootstellingsscenario de diverse procescategorieën, productcategorieën,
voorwerpcategorieën en of milieu-emissiecategorieën vermelden.
16 Zie productsubcategorieën die kunnen worden beoordeeld met de ECETOC TRA voor consumenten.
15

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Voor communicatiedoeleinden kan de registrant ervoor kiezen om alle activiteiten met een stof
die relevant zijn in een bepaalde toevoerketen in slechts één blootstellingsscenario te
vermelden. Zodoende kan het blootstellingsscenario verschillende reeksen
bedrijfsomstandigheden en risicobeheersmaatregelen bevatten die betrekking hebben op
verschillende activiteiten. Er dient echter voor te worden gezorgd dat een dergelijk document
nog steeds begrijpelijk is en relevant voor elke downstreamgebruiker.
Tabel R.12-4: Titelgedeelte van een blootstellingsscenario waarbij de activiteiten van medewerkers worden
behandeld 17
Blootstellingsscenarioformaat (1) voor vormen van gebruik door medewerkers
1. Titel
Vrije korte titel
Systematische titel gebaseerd op
gebruiksdescriptor
Gedekte processen, taken,
activiteiten
R.12.5.3. Beschrijving van de geïdentificeerde vormen van gebruik in IUCLID
Elke registrant is ook verplicht om een korte algemene beschrijving van alle geïdentificeerde
vormen van gebruik op te nemen in zijn technische dossier (zie hoofdstuk 3.5 van IUCLID) 18 en in
paragraaf 2 van het CSR. Het verdient aanbeveling om de korte algemene beschrijving van het
gebruik te baseren op het descriptorsysteem in dit richtsnoer, en (indien relevant) te verwijzen naar
paragraaf 3.5 van IUCLID naar de blootstellingsscenario's in het CSR. Dit is om te garanderen dat
de beschrijving van geïdentificeerde vormen van gebruik en de titel en inhoud van de
blootstellingsscenario's consistent zijn met elkaar. Opmerking: Deze consistentie is een wettelijke
vereiste die is vastgelegd in paragraaf 5.1.1 van bijlage I van REACH.
Het CSA-hulpmiddel Chesar zal een functionaliteit bevatten om geïdentificeerde vormen van
gebruik en de bijbehorende blootstellingsscenario's te rapporteren nadat de beoordelingen zijn
afgerond en de blootstellingsscenario's zijn opgesteld. Een dergelijk rapportageoverzicht van de
vormen van gebruik kan worden opgenomen in paragraaf 2 van het CSR en in paragraaf 3.5 van
IUCLID. De informatie die in paragraaf 3.5 van IUCLID wordt gerapporteerd zal in één aspect
verschillen ten opzichte van wat wordt opgenomen in het CSR: De beschrijving van
daaropvolgende fases van de levenscyclus (gebruiksleven en afval) zal geen onderdeel zijn van
IUCLID 3.5. De reden is dat bijlage VI van REACH wel naar de geïdentificeerde vormen van
gebruik verwijst maar niet naar het daaropvolgende gebruiksleven.
De informatie die in IUCLID 3.5 moet worden gerapporteerd is een korte algemene beschrijving
van de geïdentificeerde vormen van gebruik en een indicatie van of het daaropvolgende
gebruiksleven in voorwerpen plaatsvindt.
Het rapporteren van geïdentificeerde vormen van gebruik in de IUCLID-structuur zal gebaseerd
zijn op de volgende principes:
Het rapport over geïdentificeerde vormen van gebruik is verdeeld in drie blokken, in
overeenstemming met de hoofdgebruikersgroepen: medewerkers in een industriële omgeving
17 Zie voorlopige versie van de bijgewerkte paragraaf D.2.2 (Blootstellingsscenarioformaat) in Deel D van het Richtsnoer
voor informatie-eisen en chemische veiligheidsbeoordeling.
18 Zie artikel 10, onder a) iii), van REACH in combinatie met paragraaf 3.5 van bijlage VI.
16

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
(industrieel gebruik); medewerkers in niet-industriële omgevingen (professioneel gebruik),
consumenten (consumentengebruik).
Per regel moet een unieke naam/titel van het geïdentificeerde gebruik 19 worden vermeld. Elk
geïdentificeerde gebruik wordt gekenmerkt door een aantal gebruiksdescriptors.
o
Voor elk geïdentificeerde gebruik moet een procescategorie (PROC) voor medewerkers
of een productcategorie (PC) voor consumenten worden vermeld. Het is mogelijk om
meerdere procescategorieën (PROC) of productcategorieën (PC) per regel te
vermelden. Dit kan bijvoorbeeld aanvaardbaar zijn als een reeks processen wordt
gedekt door één blootstellingsscenario en één geschatte blootstelling (gebaseerd op
een reeks meetgegevens) die overeenkomt met een dergelijke reeks processen.
Desalniettemin verdient het aanbeveling om in de meeste gevallen maar één categorie
per regel te vermelden om de consistentie met de blootstellingsschatting en het
beschrijven van de risico's in de chemische veiligheidsbeoordeling te garanderen.
o Voor elk geïdentificeerde gebruik moet één of meer milieu-emissiecategorie (ERC)
worden vermeld. Als bijvoorbeeld geen relevante verschillen zijn geïdentificeerd tussen
gebruik binnen en buiten, mogen beide ERC’s door één soort gebruik worden gedekt.
Desalniettemin verdient het aanbeveling om in de meeste gevallen maar één categorie
per regel te vermelden om de consistentie met de blootstellingsschatting en het
beschrijven van de risico's in de chemische veiligheidsbeoordeling te garanderen.
o
Als de marktsector(en) een onderdeel vormt (vormen) van de titel van het
blootstellingsscenario, moet ook deze descriptor worden vermeld (één of meer per
regel). Daarnaast kan elk geïdentificeerde gebruik indien nodig worden beschreven
door één of meer "gebruikssectoren" (SU). Als gevolg hiervan zijn meerdere
vermeldingen per marktsector (beschreven per soort chemisch product, [PC] en
gebruikssector (SU) toegestaan.
Als een geïdentificeerd gebruik leidt tot het opnemen van een stof in een voorwerp (en/of het
achterblijven van een stof in een opgedroogd mengsel), dan wordt dit aangeduid, aangezien dit
leidt tot de noodzaak om het gebruiksleven van de relevante voorwerpen (of opgedroogde of
uitgeharde mengsels) te beoordelen. De verwachte voorwerpcategorieën (AC) voor het
daaropvolgende gebruiksleven kunnen worden gemeld. Een verdere beschrijving van de
omstandigheden van het gebruiksleven is in het rapport over geïdentificeerde vormen van
gebruik 20 niet nodig.
Voor elk geïdentificeerde gebruik is het mogelijk om te verwijzen naar het nummer of de vrije
korte titel (één of meer blootstellingsscenario’s) van het blootstellingsscenario dat relevant is
voor dat gebruik. Deze koppeling garandeert dat alle geïdentificeerde vormen van gebruik,
wanneer relevant, door ten minste één blootstellingsscenario worden gedekt.
Tabel R.12-5 toont de kolommen die beschikbaar zijn in paragraaf 3.5 van IUCLID om de
geïdentificeerde vormen van gebruik van een stof te beschrijven met betrekking tot de activiteiten
van industriële medewerkers. Er zijn twee vergelijkbare tabellen beschikbaar voor medewerkers in
niet-industriële omgevingen (professioneel gebruik) en consumenten.
19 “Vrije tekst” naam van het gebruik
20 Opmerking: De fase van het gebruiksleven van een stof in voorwerpen en de fase als afvalproduct zijn geen
“gebruiken” in het kader van REACH.
17

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Tabel R.12-5: Tabel voor het rapporteren van geïdentificeerde vormen van gebruik met betrekking tot
industriële medewerkers in IUCLID
IU
nr
Naam
geïdenti
ficeerd
gebruik
Procesc
ategorie
(PROC)
Milieuemissiec
ategorie
(ERC)
Stof voor
dat
gebruik
toegepast
in de vorm
van…
stof
mengsel
Marktsector
per soort
chemisch
product
(PC)
Gebruik
ssector
(SU)
Daaropvol
gend
gebruiksle
ven
relevant
voor dat
gebruik?
ja/nee
Voorwerp
categorie
(AC) met
betrekking
tot
daaropvol
gend
gebruiksle
ven
Verwijzin
g
blootstell
ingsscen
ario in
het CSR
18

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-1: Descriptorlijst voor gebruikssectoren (SU)
SU 3
SU 21
SU 22
Belangrijkste descriptor: Hoofdgebruikersgroepen
Industrieel gebruik: Gebruik van stoffen als zodanig of in preparaten* in een industriële omgeving
Consumentengebruik: Particuliere huishoudens (= algemeen publiek = consumenten)
Professioneel gebruik: Publiek domein (administratie, onderwijs, amusement, dienstverlening,
ambachtslieden)
Aanvullende descriptor Eindgebruiksectoren
SU1 Landbouw, bosbouw en visserij A
SU2a Winning van delfstoffen (geen offshore) B
SU2b Offshore-industrie B 6
SU4 Vervaardiging van voedingsmiddelen C 10,11
SU5 Vervaardiging van textiel, leer en bont C 13-15
SU6a Vervaardiging van hout en houtproducten C 16
SU6b Vervaardiging van pulp, papier en papierwaren C 17
SU7 Drukken en reproduceren van opgenomen media C 18
SU8
Vervaardiging van chemische stoffen op grote schaal (waaronder geraffineerde
aardolieproducten)
NACE 21
codes
C 19.2+20.1
SU9 Vervaardiging van fijnere chemische stoffen C 20.2-20.6
SU 10 Formuleren [mengen] van preparaten en/of ompakken (geen legeringen) C 20.3-20.5
SU11 Vervaardiging van producten van rubber C 22.1
SU12
SU13
Vervaardiging van producten van kunststof, ondermeer door samenstelling of
omvorming
Vervaardiging van andere niet-metaalhoudende minerale producten, waaronder
gips en cement
SU14 Vervaardiging van metalen in primaire vorm, inclusief legeringen C 24
SU15 Vervaardiging van producten van metaal, exclusief machines en apparaten C 25
SU16
Vervaardiging van computers, elektronische en optische producten, elektrische
apparatuur
SU17 Vervaardiging van machines, apparaten, voertuigen en andere
transportmiddelen voor algemeen gebruik
SU18 Vervaardiging van meubelen C 31
SU19 Bouwnijverheid F
SU20 Gezondheidszorg Q 86
C 22.2
C 23
C 26-27
C 28-30,33
SU23 Elektriciteit, stoom, gas- en watervoorziening en afvalwaterzuivering C 35-37
SU24 Wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling C72
SU0
Overige
http://ec.europa.eu/comm/competition/mergers/cases/index/nace_all.html
21 Europese Commissie, Concurrentie: Lijst van NACE-codes (19.11.2007);
http://ec.europa.eu/comm/competition/mergers/cases/index/nace_all.html
19

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
20

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-2.1: Descriptorlijst voor de chemische productcategorie (PC)
PC1
PC2
PC3
PC4
PC7
PC8
PC9a
PC9b
PC9c
PC11
PC12
PC13
PC14
PC15
PC16
PC17
PC18
PC19
PC20
PC21
PC23
PC24
PC25
PC26
PC27
PC28
PC29
PC30
PC31
Chemische productcategorie (PC)
Categorie voor het omschrijven van
marktsectoren (op toevoerniveau) met
betrekking tot alle vormen van gebruik
(medewerkers en consumenten)
Kleefmiddelen, afdichtingsmiddelen
Adsorptiemiddelen
Luchtverfrissers
Antivries- en ontdooimiddelen
Basismetalen en legeringen
Biociden (bijv. desinfecteermiddelen,
bestrijdingsmiddelen)
Coatings en verven, verdunners,
verfafbijtmiddelen
Vulmiddelen, kit, gips, modelleerklei
Vingerverf
Explosieven
Meststoffen
Brandstoffen
Producten voor het behandelen van metalen
oppervlakken, waaronder producten voor het
galvaniseren
Producten voor het behandelen van niet-metalen
oppervlakken
Warmtetransportvloeistoffen
Hydraulische vloeistoffen
Inkt en toners
Tussenproducten
Producten zoals pH-regelaars, uitvlokkings-,
neerslag- en neutraliseermiddelen
Laboratoriumchemicaliën
Producten voor het looien, verven, afwerken,
impregneren en verzorgen van leer
Smeermiddelen, vetten, lossingsmiddelen
Metaalbewerkingsvloeistoffen
Producten voor het kleuren, afwerken en
impregneren van papier en karton: inclusief
bleekmiddelen en andere
verwerkingshulpmiddelen
Gewasbeschermingsmiddelen
Parfums, geurmiddelen
Farmaceutische producten
Fotochemische producten
Glansmiddelen en wasmengsels
21
Voorbeelden en toelichtingen
PC 35 moet worden toegekend aan
desinfecteermiddelen die worden gebruikt in
reinigingsproducten
Hieronder vallen stoffen die permanent met het
metalen oppervlak binden
Bijvoorbeeld voor de behandeling van muren
voor het schilderen.
Deze categorie beslaat
verwerkingshulpmiddelen die in de chemische
industrie worden gebruikt

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Chemische productcategorie (PC)
Categorie voor het omschrijven van
marktsectoren (op toevoerniveau) met
betrekking tot alle vormen van gebruik
Voorbeelden en toelichtingen
(medewerkers en consumenten)
PC32 Polymeerpreparaten en polymeerverbindingen
PC33 Halfgeleiders
Producten voor het kleuren, afwerken en
impregneren van textiel, inclusief bleekmiddelen
PC34 en andere verwerkingshulpmiddelen
Was- en reinigingsmiddelen (inclusief op
PC35 oplosmiddelbasis)
PC36 Wateronthardingsmiddelen
PC37 Chemische stoffen voor de waterzuivering
Las- en soldeermiddelen (met vloeicoatings of
PC38 vloeikernen), vloeimiddelen
PC39 Cosmetica, persoonlijke verzorgingsproducten
PC40 Extractiemiddelen
PC0 Overige (gebruik UCN-codes: zie laatste rij)
http://www.rivm.nl/en/healthanddisease/productsafety/ConsExpo.jsp
http://195.215.251.229/fmi/xsl/spin/SPIN/guide/menuguide.xsl?-db=spinguide&-lay=overview&-view#
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
22

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-2.2: Consumentenproducten die worden behandeld in de ECETOC gerichte risicobeoordeling
Product/Preparaatcategorie
PC1: Kleefmiddelen, afdichtmiddelen
PC3:Luchtverfrissers
PC9a:Coatings, verven 22 , verdunners,
verfafbijtmiddelen
PC9b: Vulmiddelen, kit, gips,
modelleerklei
PC9c: Vingerverven
PC12: Meststoffen
PC13: Brandstoffen
PC24: Smeermiddelen, vetten,
lossingsmiddelen
Product/Preparaat–subcategorie
Lijmen, hobbymatig gebruik
Lijmen, doe-het-zelfgebruik (tapijtlijm, tegellijm, parketlijm)
Lijm uit een spuitbus
Afdichtmiddelen
Luchtverfrissen, directe werking (spuitbussen met
aerosolen)
Luchtverfrissen, continue werking (vast en vloeibaar)
Watergedragen latexmuurverf
Oplosmiddelrijke, watergedragen verf met een hoog vastestofgehalte
Spuitbus met aerosolen
Afbijtmiddelen (verf-, lijm-, behang-,
afdichtmiddelverwijderaars)
Vulmiddelen en kit
Gips en egaliseermiddelen voor vloeren
Modelleerklei
Vingerverven
Preparaten voor gazon en tuin
Vloeistoffen
Vloeistoffen
Pasta’s
Spuitbussen
PC31:Glansmiddelen en wasmengsels Glansmiddelen, was/crème (vloer, meubels, schoenen)
Glansmiddelen, spuitbus (meubels, schoenen)
PC35: Was- en reinigingsmiddelen
Wasmiddelen en vaatwasmiddelen
(inclusief op oplosmiddelbasis)
Reinigingsmiddelen, vloeistoffen (allesreinigers, sanitaire
producten, vloerreinigers, glasreinigers, tapijtreinigers,
metaalreinigers)
Reinigingsmiddelen, spuitflacons (allesreinigers, sanitaire
producten, glasreinigers)
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
22 Consumentenblootstelling vanuit opgedroogde/uitgeharde verf op voorwerpen is opgenomen in de TRA
blootstellingsschattingen met betrekking tot houten voorwerpen (zie Bijlage R.13-5.3). Hiertoe behoort ook een
blootstellingsschatting voor emissies uit opgedroogde muurverven.
23

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
24

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-3: Descriptorlijst voor procescategorieën (PROC)
PROC1
Procescategorieën
Gebruik in een gesloten proces,
blootstelling niet waarschijnlijk
Procescategorieën [PROC]
Voorbeelden en toelichtingen
Gebruik van stoffen in een zeer betrouwbaar, gesloten
systeem met weinig kans op blootstelling; zo worden alle
monsters genomen via gesloten lussystemen
PROC2
PROC3
PROC4
PROC5
Gebruik in een gesloten, continu proces
met incidentele, beheerste blootstelling
Gebruik in een gesloten batchproces
(synthese of formulering)
Gebruik in een batchproces of ander
proces (synthese) met kans op
blootstelling
Mengen in batchprocessen om
preparaten* en voorwerpen te
formuleren (multistage en/of aanzienlijk
contact)
Continu proces waarbij het ontwerp niet specifiek is
gericht op het minimaliseren van emissies
Het is niet een uiterst betrouwbaar systeem en
incidentele blootstelling vindt plaats, bijvoorbeeld tijdens
onderhoud, monstername en breken van uitrusting
Batchvervaardiging van een chemische stof of
formulering, waarbij de behandeling grotendeels op een
gesloten wijze plaatsvindt, bijv. door middel van gesloten
overdracht, maar waarbij er toch enige kans op contact
bestaat, bijvoorbeeld tijdens het nemen van monsters
Gebruik bij batchvervaardiging van een chemische stof
waarbij de kans op blootstelling aanzienlijk is, bijv. tijdens
het vullen, het nemen van monsters of het weg laten
lopen van het materiaal, en waarbij de aard van het
ontwerp waarschijnlijk blootstelling tot gevolg heeft
Vervaardigen of formuleren van chemische producten of
voorwerpen door gebruik te maken van technologieën
waarbij vaste of vloeibare materialen worden gemengd,
waarbij het proces in een aantal fases verloopt en
waarbij in elke fase de kans op aanzienlijk contact
aanwezig is
PROC6 Kalandeerbewerkingen Bewerking van de productmatrix. Onder hoge
temperatuur een groot, blootliggend oppervlak
kalanderen
PROC7 Spuiten in een industriële omgeving Luchtverstuivingstechnieken
PROC8a
Overbrengen van een stof of preparaat
(vullen/leeg laten lopen) van/naar
vaten/grote containers in nietgespecialiseerde
voorzieningen
Spuiten van oppervlaktecoating, kleefmiddelen, glans- en
reinigingsmiddelen, luchtverfrissers, zandstralen
Stoffen kunnen worden ingeademd als aerosolen. De
energie van de aerosoldeeltjes kan vragen om specifieke
vormen van blootstellingsbeheersing; bij coatings kan
door overspuiten afvalwater en afval ontstaan.
Monsters nemen, laden, vullen, overbrengen, dumpen,
verpakken in niet-gespecialiseerde voorzieningen.
Blootstelling te verwachten in verband met stof, damp,
aerosolen of uitvloeiing, evenals bij het reinigen van
apparatuur.
PROC8b
PROC9
Overbrengen van een stof of preparaat
(vullen/leeg laten lopen) van/naar
vaten/grote containers in
gespecialiseerde voorzieningen
Overbrengen van een stof of preparaat
naar kleine containers
(gespecialiseerde vullijn, inclusief
Monsters nemen, laden, vullen, overbrengen, dumpen,
verpakken in gespecialiseerde voorzieningen.
Blootstelling te verwachten in verband met stof, damp,
aerosolen of uitvloeiing, evenals bij het reinigen van
apparatuur.
Vullijnen die speciaal ontworpen zijn om vrijkomende
dampen en aerosolen op te vangen en om uitvloeiing zo
laag mogelijk te houden
25

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
wegen)
Procescategorieën
Procescategorieën [PROC]
Voorbeelden en toelichtingen
PROC10 Met roller of kwast aanbrengen Laagenergetische verspreiding van bijv. coatings
Inclusief het reinigen van oppervlakken. Stoffen kunnen
worden ingeademd als dampen, of kunnen met de huid
in contact komen via druppels, spatten of het werken met
doekjes en het behandelen van bewerkte oppervlakken.
PROC11 Spuiten buiten industriële omgevingen Luchtverstuivingstechnieken
Spuiten van oppervlaktecoating, kleefmiddelen, glans- en
reinigingsmiddelen, luchtverfrissers, zandstralen
Stoffen kunnen worden ingeademd als aerosolen. De
energie van de aerosoldeeltjes kan vragen om specifieke
vormen van blootstellingsbeheersing.
PROC12
Gebruik van schuimmiddelen bij de
vervaardiging van schuim
PROC13 Behandelen van voorwerpen door
onderdompelen of overgieten
PROC14
Productie van preparaten* of
voorwerpen door tabletteren,
comprimeren, extruderen en
pelletiseren
Immersiebewerkingen
Behandeling van voorwerpen door onderdompelen,
overgieten, immersie, weken, uitwassen of inwassen van
stoffen; met inbegrip van koudeformatiemallen of
harsmallen. Onder meer behandeling van bewerkte
objecten (na het verven, galvaniseren, etc.).
De stof wordt op een oppervlak aangebracht met behulp
van laagenergetische technieken, zoals het
onderdompelen van het voorwerp in een bad of het
uitstorten van een preparaat op een oppervlak.
Het verwerken van preparaten en/of stoffen (vloeibaar en
vast) tot preparaten of voorwerpen. Stoffen in de
chemische matrix kunnen bloot komen te staan aan
omstandigheden met een verhoogde mechanische en/of
thermische energie. De blootstelling hangt voornamelijk
samen met vluchtige stoffen en/of vrijkomende dampen.
Daarnaast kan stof worden gevormd.
PROC15 Gebruik als laboratoriumreagens Gebruik van stoffen in een klein laboratorium (< 1 l of 1
kg aanwezig op de werkplek). Grotere laboratoria en
O&O-installaties worden tot de industriële processen
gerekend.
PROC16
PROC17
Gebruik van materiaal als brandstof, er
is geringe blootstelling aan nietverbrande
producten te verwachten
Smeren onder hoogenergetische
omstandigheden en in een deels open
proces
Bestrijkt het gebruik van materialen als brandstof (met
inbegrip van additieven) waarbij een geringe blootstelling
aan het product in onverbrande vorm te verwachten valt.
Bestrijkt niet de blootstelling als gevolg van uitvloeiing of
verbranding.
Smeren onder hoogenergetische omstandigheden
(temperatuur, wrijving) tussen bewegende delen en de
stof; een aanzienlijk deel van het proces is toegankelijk
voor medewerkers.
De metaalbewerkingsvloeistof kan aerosolen of dampen
vormen vanwege snel bewegende metalen onderdelen.
PROC18 Invetten onder hoogenergetische Gebruik als smeermiddel als er voldoende energie of een
26

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
omstandigheden
Procescategorieën
Procescategorieën [PROC]
Voorbeelden en toelichtingen
voldoende hoge temperatuur wordt toegepast tussen de
stof en de bewegende delen
PROC19
Handmatig mengen met intiem contact
en uitsluitend persoonlijke
beschermingsmiddelen beschikbaar.
Heeft betrekking op beroepen waarbij intiem en beoogd
contact met de stoffen plaatsvindt, terwijl er geen sprake
is van specifieke beheersing van de blootstelling,
behalve persoonlijke beschermingsmiddelen.
PROC20
PROC21
PROC22
PROC23
PROC24
Warmte- en druktransportvloeistoffen in Motoroliën, remvloeistoffen
dispergerende maar gesloten systemen
Ook bij deze toepassingen kan het smeermiddel bloot
voor professioneel gebruik
komen te staan aan hoogenergetische omstandigheden
en kunnen tijdens het gebruik chemische reacties
optreden. Onbruikbare vloeistoffen dienen als afval te
worden verwijderd. Door herstel en onderhoud kunnen
de stoffen in contact komen met de huid.
Laagenergetische bewerking van in
materialen en/of voorwerpen gebonden
stoffen
Mogelijk gesloten bewerking met
mineralen/metalen bij hogere
temperaturen
Industriële omgeving
Open bewerking en overdracht met
mineralen/metalen bij hogere
temperaturen
Hoogenergetische (mechanische)
veredeling van in materialen of
voorwerpen gebonden stoffen
Handmatig snijden, koudwalsen of assembleren/uit
elkaar halen van een materiaal/voorwerp (met inbegrip
van metalen in massieve vorm), met als mogelijk gevolg
dat er vezels, metaaldampen of stof vrijkomen
Activiteiten bij smelterijen, ovens, raffinaderijen,
cokesovens.
Blootstelling aan stof en dampen is te verwachten.
Emissie uit directe koeling kan relevant zijn.
Zand- en vormgieten, tappen en gieten van gesmolten
vaste stoffen, egaliseren van gesmolten vaste stoffen,
ontslakken van gesmolten vaste stoffen, thermisch
verzinken, egaliseren van gesmolten vaste stoffen in
bestrating.
Blootstelling aan stof en dampen is te verwachten
Er wordt een aanzienlijke hoeveelheid thermische of
kinetische energie op de stof toegepast (met inbegrip
van metalen in massieve vorm) door het
warmwalsen/vormen, slijpen, mechanisch snijden, boren
of schuren. De te verwachten blootstelling is
voornamelijk in de vorm van stof. Emissie van stof of
aerosolen als gevolg van directe koeling is te
verwachten.
PROC25 Overige hittebewerking van metalen Lassen, solderen, gutsen, hardsolderen, snijbranden
PROC26
Verwerking van vaste anorganische
stoffen bij omgevingstemperatuur
PROC27a Productie van metaalpoeders
(hittebewerking)
PROC27b Productie van metaalpoeders (natte
Blootstelling wordt voornamelijk verwacht in de vorm van
dampen en gassen.
Overdracht en verwerking van erts, concentraten, ruwe
metaaloxides en schroot, verpakken, uitpakken, mengen
en afwegen van metaalpoeders of andere mineralen 23
Productie van metaalpoeders door verhitte
metallurgische processen (atomiseren, droge
dispersie) 24
Productie van metaalpoeders door middel van natte
23 geen overeenkomstig TRA-item
24 geen overeenkomstig TRA-item
27

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Procescategorieën [PROC]
Procescategorieën
Voorbeelden en toelichtingen
bewerking) metallurgische processen (elektrolyse, natte dispersie) 25
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
25 geen overeenkomstig TRA-item
28

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-4.1: Beschrijving voor milieu-emissiecategorieën (ERC)
ERC-
NUMMER
Naam
Omschrijving
ERC1 Vervaardiging van stoffen Vervaardiging van organische en anorganische stoffen in
chemische, petrochemische, primaire metaal- en mineralen
industrie, met inbegrip van tussenproducten, monomeren met
gebruik van continue processen of batchprocessen waarbij
speciale apparatuur wordt gebruikt of apparatuur die voor
meerdere doeleinden geschikt is, hetzij technisch aangestuurd,
hetzij handmatig bediend
ERC2
Formulering van
preparaten*
Mengen van stoffen tot (chemische) preparaten in alle soorten
formuleringsindustrie, zoals verf- en doe-het-zelfproducten,
pigmentpasta, brandstoffen, huishoudelijke producten
(schoonmaakproducten), smeermiddelen, etc.
ERC3 Formulering in materialen Mengen van stoffen die fysisch of chemisch worden gebonden
in of op een matrix (materiaal) zoals kunststofadditieven in
kleurconcentraten of kunststofverbindingen. Bijvoorbeeld
weekmakers of stabilisators in PVC kleurconcentraten of
producten, kristalgroeiregulatoren in fotografische films etc.
ERC4
ERC5
ERC6a
ERC6b
Industrieel gebruik van
verwerkingshulpmiddelen in
processen en producten die
geen onderdeel worden
van voorwerpen
Industrieel gebruik dat leidt
tot opname in of op een
matrix
Industrieel gebruik dat
resulteert in de
vervaardiging van een
andere stof (gebruik van
tussenproducten)
Industrieel gebruik van
reactieve
verwerkingshulpmiddelen
Industrieel gebruik van verwerkingshulpmiddelen in continue
processen of batchprocessen waarbij speciale apparatuur wordt
gebruikt of apparatuur die voor meerdere doeleinden geschikt
is, hetzij technisch aangestuurd, hetzij handmatig bediend.
Bijvoorbeeld oplosmiddelen die in chemische reacties worden
gebruikt of het ‘gebruik’ van oplosmiddelen tijdens het
opbrengen van verven, smeermiddelen in
metaalverwerkingsvloeistoffen, anti-set-offmiddelen bij het
gieten van polymeren.
Industrieel gebruik van stoffen als zodanig of in preparaten
(niet-verwerkingshulpmiddelen) die fysisch of chemisch worden
gebonden in of op een matrix (materiaal) zoals een bindmiddel
in verven en coatings of kleefmiddelen, kleurstoffen in textielen
leerproducten, metalen in coatings die worden opgebracht
door middel van galvaniseerprocessen. De categorie beslaat
stoffen in voorwerpen met een specifieke functie en ook stoffen
die in het voorwerp achterblijven nadat deze in een eerdere
fase van de levenscyclus zijn gebruikt als
verwerkingshulpmiddel (bijv. warmtestabilisatoren bij de
verwerking van kunststoffen).
Vervaardiging van tussenproducten in voornamelijk de
chemische industrie met gebruik van continue processen of
batchprocessen waarbij speciale apparatuur wordt gebruikt of
apparatuur die voor meerdere doeleinden geschikt is, hetzij
technisch aangestuurd, hetzij handmatig bediend, voor de
synthese (vervaardiging) van andere stoffen. Bijvoorbeeld het
gebruik van chemische bouwblokken (grondstoffen) bij de
synthese van landbouwchemicaliën, farmaceutische producten,
monomeren, etc.
Industrieel gebruik van reactieve verwerkingshulpmiddelen in
continue processen of batchprocessen waarbij speciale
apparatuur wordt gebruikt of apparatuur die voor meerdere
doeleinden geschikt is, hetzij technisch aangestuurd, hetzij
handmatig bediend. Bijvoorbeeld het gebruik van
bleekmiddelen in de papierindustrie.
29

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
ERC- Naam Omschrijving
NUMMER
ERC6c
ERC6d
ERC7
ERC8a
ERC8b
ERC8c
ERC8d
ERC8e
ERC8f
Industrieel gebruik van
monomeren voor de
vervaardiging van
thermoplasten
Industrieel gebruik van
procesregulatoren voor
polymerisatieprocessen bij
de productie van harsen,
rubbers, polymeren
Industrieel gebruik van
stoffen in gesloten
systemen
Wijdverbreid gebruik
(binnen) van
verwerkingshulpmiddelen in
open systemen
Wijdverbreid gebruik
(binnen) van reactieve
stoffen in open systemen
Wijdverbreid gebruik
(binnen) dat leidt tot
opname in of op een matrix
Wijdverbreid gebruik
(buiten) van
verwerkingshulpmiddelen in
open systemen
Wijdverbreid gebruik
(buiten) van reactieve
stoffen in open systemen
Wijdverbreid gebruik
(buiten) dat leidt tot
opname in of op een matrix
Industrieel gebruik van monomeren bij de productie van
polymeren, plastics (thermoplasten), polymerisatieprocessen.
Bijvoorbeeld het gebruik van vinylchloridemonomeren bij de
productie van PVC.
Industrieel gebruik van chemicaliën (crosslinkende middelen,
uithardingsmiddelen) bij de productie van thermohardende
kunststoffen en rubbers, verwerking van polymeren.
Bijvoorbeeld het gebruik van styreen bij de productie van
polyester of vulkaniserende middelen bij de productie van
rubbers.
Industrieel gebruik van stoffen in gesloten systemen. Gebruik in
gesloten apparatuur, zoals het gebruik van vloeistoffen in
hydraulische systemen, koelvloeistoffen in koelkasten en
smeermiddelen in motors en diëlektrische vloeistoffen in
elektrische transformators en olie in warmtewisselaars. Er wordt
geen bedoeld contact tussen functionele vloeistoffen en
producten voorzien en zodoende worden lage emissies via
afvalwater en afvallucht verwacht.
Gebruik binnenshuis van verwerkingshulpmiddelen op grote
schaal door het publiek of professioneel gebruik. Gebruik leidt
(doorgaans) tot directe emissie in het milieu/rioleringssysteem,
bijvoorbeeld wasmiddelen bij het wassen van textiel,
wasvloeistoffen voor wasmachines en toiletreinigers,
verzorgingsproducten voor auto’s en fietsen (glansmiddelen,
smeermiddelen, ontdooimiddelen), oplosmiddelen in verven en
kleefmiddelen of geurstoffen en aerosolverspreiders in
luchtverfrissers.
Gebruik binnenshuis van reactieve stoffen op grote schaal door
het publiek of professioneel gebruik. Gebruik leidt (doorgaans)
tot directe emissie in het milieu, bijvoorbeeld
natriumhypochloriet in toiletreinigingsmiddelen, bleekmiddelen
in wasproducten, waterstofperoxide in
gebitsverzorgingsproducten.
Gebruik van stoffen binnenshuis (geen
verwerkingshulpmiddelen) op grote schaal door het publiek of
professioneel gebruik, die fysisch of chemisch worden
gebonden in of op een matrix (materiaal) zoals bindmiddelen in
verven en coatings of kleefmiddelen, kleurstoffen voor textiel.
Gebruik buiten van verwerkingshulpmiddelen op grote schaal
door het publiek of professioneel gebruik. Gebruik leidt
(doorgaans) tot directe emissie in het milieu, bijvoorbeeld
verzorgingsproducten voor auto’s en fietsen (glansmiddelen,
smeermiddelen, ontdooimiddelen, schoonmaakmiddelen),
oplosmiddelen in verven en kleefmiddelen.
Gebruik (buiten) van reactieve stoffen op grote schaal door het
publiek of professioneel gebruik. Gebruik leidt (doorgaans) tot
directe emissie in het milieu, bijvoorbeeld, het gebruik van
natriumhypochloriet of waterstofperoxide bij het reinigen van
oppervlakken (bouwmaterialen)
Gebruik van stoffen buiten (niet-verwerkingshulpmiddelen) op
grote schaal door het publiek, of professioneel gebruik, die
fysisch of chemisch worden gebonden in of op een matrix
(materiaal) zoals bindmiddelen in verven en coatings of
kleefmiddelen.
30

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
ERC-
NUMMER
ERC9a
ERC9b
ERC10a
ERC10b
ERC11a
ERC11b
ERC12a
ERC12b
Naam
Wijdverbreid gebruik
(binnen) van stoffen in
gesloten systemen
Wijdverbreid gebruik
(buiten) van stoffen in
gesloten systemen
Wijdverbreid gebruik
(buiten) van voorwerpen
met een lange levensduur
en materialen met lage
emissie
Wijdverbreid gebruik
(buiten) van voorwerpen
met een lange levensduur
en materialen met hoge of
beoogde emissie
(waaronder schurende
verwerking)
Wijdverbreid gebruik
(binnen) van voorwerpen
met een lange levensduur
en materialen met lage
emissie
Wijdverbreid gebruik
(binnen) van voorwerpen
met een lange levensduur
en materialen met hoge of
beoogde emissie
(waaronder schurende
verwerking)
Industriële verwerking van
voorwerpen met schurende
technieken (lage emissie)
Industriële verwerking van
voorwerpen met schurende
technieken (hoge emissie)
31
Omschrijving
Gebruik binnenshuis van stoffen op grote schaal door het
publiek of professioneel gebruik (kleinschalig) in gesloten
systemen. Gebruik in gesloten apparatuur, zoals het gebruik
van koelvloeistoffen in koelkasten, of elektrische
verwarmingssystemen die olie gebruiken.
Gebruik van stoffen (buiten) op grote schaal door het publiek of
professioneel gebruik (kleinschalig) in gesloten systemen.
Gebruik in gesloten systemen, zoals het gebruik van
hydraulische vloeistoffen in ophanging van auto's,
smeermiddelen in motorolie en remvloeistoffen in remsystemen
van auto's.
Lage emissie van stoffen die tijdens hun gebruiksleven bij
gebruik buiten zijn opgenomen in of op voorwerpen en
materialen, zoals metalen, houten en kunststof bouwmaterialen
(goten, afvoeren, kozijnen, etc.)
Stoffen opgenomen in of op voorwerpen en materialen met
hoge of beoogde emissie tijdens hun gebruiksleven door
gebruik buiten. Bijvoorbeeld banden, behandelde houten
producten, behandeld textiel en stof zoals zonneschermen en
parasols en meubels, zinkanodes in de commerciële en
pleziervaart, en remblokken in vrachtwagens of auto's.
Hieronder valt ook de emissie uit de matrix van een voorwerp
als gevolg van verwerking door medewerkers. Dit zijn
processen die doorgaans verband houden met PROC 21, 24,
25, bijvoorbeeld: Schuren van gebouwen (bruggen, gevels) of
voertuigen (schepen).
Stoffen opgenomen in of op voorwerpen en materialen met lage
emissie tijdens hun gebruiksleven door gebruik binnenshuis.
Bijvoorbeeld vloeren, meubels, speelgoed, bouwmateriaal,
gordijnen, schoeisel, leerproducten, papier- en kartonproducten
(tijdschriften, boeken, kranten en inpakpapier), elektronische
apparatuur (behuizing).
Stoffen opgenomen in of op voorwerpen en materialen met
hoge of beoogde emissie tijdens hun gebruiksleven door
gebruik binnenshuis. Bijvoorbeeld: emissie uit stoffen, textiel
(kleding, tapijten) tijdens het wassen. Hieronder valt ook de
emissie uit de matrix van een voorwerp als gevolg van
verwerking door medewerkers. Dit zijn processen die
doorgaans verband houden met PROC 21, 24, 25, bijvoorbeeld
het verwijderen van verven binnenshuis.
Stoffen die zijn opgenomen in of op voorwerpen en materialen
komen (al dan niet bedoeld) vrij uit de matrix van een voorwerp
als gevolg van verwerking door medewerkers. Deze processen
houden doorgaans verband met PROC 21, 24, 25. Processen
waarbij het verwijderen van materiaal beoogd is, maar waarbij
de verwachte emissie laag blijft, zijn bijvoorbeeld: het knippen
van textiel, knippen, machinaal bewerken of slijpen van metaal
of polymeren in de technische industrie.
Stoffen die zijn opgenomen in of op voorwerpen en materialen
komen (al dan niet bedoeld) vrij uit de matrix van een voorwerp
als gevolg van verwerking door medewerkers. Deze processen
houden doorgaans verband met PROC 21, 24, 25. Processen
waarbij het verwijderen van materiaal beoogd is en grote
hoeveelheden stof kunnen worden verwacht, zijn bijvoorbeeld:

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
ERC- Naam Omschrijving
NUMMER
schuurwerkzaamheden of verfstrippen door gritstralen.
Overige milieukenmerken:
gaarne specificeren
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
32

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-4.2: Gebruikskenmerken per milieu-emissiecategorie
ERC
Fase
levenscyclus
Mate van
beslotenheid
Beoogd technisch lot
van de stof
Verspreiding van
emissiebronnen
Binnen/buiten
1 Vervaardiging Open-gesloten Industrieel Binnen n.v.t.
2 Formulering Open-gesloten Niet opgenomen in
matrix
Industrieel Binnen n.v.t.
3 Formulering Open-gesloten Opname in/op matrix Industrieel Binnen n.v.t.
4 Eindgebruik Open-gesloten Verwerkingshulpmiddel Industrieel Binnen n.v.t.
5 Eindgebruik Open-gesloten Opname in/op matrix Industrieel Binnen n.v.t.
6a Eindgebruik Open-gesloten Tussenproducten Industrieel Binnen n.v.t.
6b Eindgebruik Open-gesloten Reactief
verwerkingshulpmiddel
6c Eindgebruik Open-gesloten Monomeren voor
polymeren
6d Eindgebruik Open-gesloten Monomeren voor
rubbers of
thermohardende
kunststoffen
7 Eindgebruik Gesloten
systeem
Industrieel Binnen n.v.t.
Industrieel Binnen n.v.t.
Industrieel Binnen n.v.t.
Verwerkingshulpmiddel Industrieel Binnen n.v.t.
8a Eindgebruik Open-gesloten Verwerkingshulpmiddel Wijdverbreid Binnen n.v.t.
8b Eindgebruik Open-gesloten Reactie bij gebruik Wijdverbreid Binnen n.v.t.
8c Eindgebruik Open-gesloten Opname in/op matrix Wijdverbreid Binnen n.v.t.
8d Eindgebruik Open-gesloten Verwerkingshulpmiddel Wijdverbreid Buiten n.v.t.
8e Eindgebruik Open-gesloten Reactie bij gebruik Wijdverbreid Buiten n.v.t.
8f Eindgebruik Open-gesloten Opname in/op matrix Wijdverbreid Buiten n.v.t.
9a Eindgebruik Gesloten
systemen
9b Eindgebruik Gesloten
systemen
Verwerkingshulpmiddel Wijdverbreid Binnen n.v.t.
Verwerkingshulpmiddel Wijdverbreid Buiten n.v.t.
10a Gebruiksleven Open Opname in/op matrix Wijdverbreid Buiten Laag
10b Gebruiksleven Open Opname in/op matrix
Verwijdering uit matrix
Wijdverbreid Buiten Hoog
11a Gebruiksleven Open Opname in/op matrix Wijd verspreid Binnen Laag
11b Gebruiksleven Open Opname in/op matrix
Verwijdering uit matrix
12a Gebruiksleven Open-gesloten Verliezen uit matrix
tijdens de verwerking
van het voorwerp
12b Gebruiksleven Open-gesloten Verliezen uit matrix
tijdens de verwerking
van het voorwerp
Wijdverbreid Binnen Hoog
Industrieel Binnen Laag
Industrieel Binnen Hoog
Bevordering
van emissie
tijdens
gebruiksleven
33

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-4.3: Overzicht van de beschikbare Specifieke Milieu-emissiecategorieën (SPERC’s)
Wordt in een latere fase opgenomen
34

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-5.1: Descriptorlijst voor stoffen in voorwerpen (AC)
Voorwerpcategorieën, geen beoogde emissie (AC)
Voorwerpcategorieën (en niet-uitputtende voorbeelden) voor het beschrijven
van het soort artikel waarin de stof tijdens het gebruiksleven en als afval is
opgenomen
Categorieën van complexe voorwerpen
Bijbehorende
TARIChoofdstukken
AC1 Voertuigen 86-89
Voorbeelden: Vrachtwagens, personenwagens en motorfietsen, fietsen, driewielers
en bijbehorende transportuitrusting; overige voertuigen: Spoorvoertuigen,
luchtvaartuigen, schepen, boten
AC2 Machines, mechanische apparatuur, elektrische/elektronische voorwerpen 84/85
Voorbeelden: Machines en mechanische apparatuur; elektrische en elektronische
voorwerpen, bijv. computers, video- en geluidsopnameapparatuur,
communicatieapparatuur; lampen en verlichting; camera’s; koelkast, vaatwasser,
wasmachines
AC3 Elektrische batterijen en accu’s 8506/07
Categorieën van op materiaal gebaseerde voorwerpen
AC4 Steen, gips, cement, glazen en keramische voorwerpen 68/69/70
Voorbeelden: Glazen en keramische voorwerpen: bijv. eetgerei, drinkglazen, potten,
pannen, voedselverpakkingen, bouw- en isolatievoorwerpen; natuurlijk of kunstmatig
schuurpoeder of –korrels, op basis van textielmateriaal of papier of karton of andere
materialen
AC5 Stoffen, textiel en kleding 50-63, 94/95
, Voorbeelden: Kleding, beddengoed, matrassen, gordijnen, stoffering,
tapijt/vloerbedekking, autostoelen, speelgoed van textiel
AC6 Producten van leer 41-42, 64, 94
Voorbeelden: Handschoenen, portemonnee, portefeuille, schoeisel, meubels
AC7 Producten van metaal 71, 73-83, 95
Voorbeelden: Bestek, kookgerei, potten, pannen, sieraden, speelgoed, meubels,
bouwproducten
AC8 Producten van papier 48-49
Voorbeelden: Producten van papier: tissues, handdoeken, wegwerpserviezen,
luiers, producten voor de vrouwelijke hygiëne, incontinentieproducten voor
volwassenen, schrijfpapier, papieren kantoorbenodigdheden, gedrukte
papierproducten; bijv, kranten, boeken, tijdschriften, fotoafdrukken; behang
AC10 Producten van rubber 40, 64, 95
Voorbeelden: Banden, vloeren, handschoenen, schoeisel, speelgoed
AC11 Producten van hout 44, 94/95
Voorbeelden: Vloeren, muren, meubels, speelgoed, bouwproducten
AC13 Producten van kunststof 39, 94/95, 85/86
Voorbeelden: Kunststof eetgerei, voedselopslagproducten, voedselverpakking,
babyflesjes; vloeren, speelgoed, meubels, kleine kunststof producten voor dagelijks
gebruik, zoals ballpoints, pc, mobiele telefoon, bouwproducten
Overige (gebruik TARIC-codes: zie laatste rij)
http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_en.htm
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
35

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-5.2: Voorwerpen met beoogd vrijkomen van stoffen
Gebruiksdescriptor voor voorwerpen met beoogd vrijkomen van stoffen
Descriptor gebaseerd op een indicatieve lijst voorbeelden
AC30 Overige voorwerpen met beoogd vrijkomen van stoffen, gaarne specificeren 26
AC31 Geparfumeerde kleding
AC32 Geparfumeerde gum
AC33 Item is verwijderd na de REACH-CA-bijeenkomst in maart 2008
AC34 Geparfumeerd speelgoed
AC35 Geparfumeerde papierwaren
AC36 Geparfumeerde cd’s
AC38 Verpakkingsmateriaal voor metalen onderdelen, waaruit vet en/of roestwerende middelen vrijkomen
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
26 Zie de vorige voetnoot; bedenk dat voorwerpen ook tot blootstelling tijdens het werk kunnen leiden, vooral als het
gaat om schuurmiddelen (zie PROC 21 en 24) en handelingen waarbij warmte wordt gebruikt (PROC 25). Elektrodes
voor lassen en solderen worden als preparaat vermeld onder PC38.
36

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-5.3: Consumentenproducten die worden behandeld in de ECETOC gerichte risicobeoordeling
Voorwerpcategorie
AC5: Stoffen, textiel en kleding
AC6: Producten van leer
AC8: Producten van papier
AC10: Producten van rubber
AC11: Producten van hout
Voorwerp–subcategorie in TRA voor consumentenblootstelling
Kleding (alle soorten materialen), handdoeken
Beddengoed, matrassen
Speelgoed (knuffelbeesten)
Autostoel, stoel, vloerbedekking
Portemonnee, portefeuille, stuurbekleding (auto)
Schoeisel (schoenen, laarzen)
Meubels (bank)
Luiers
Maandverband
Tissues, papieren handdoekjes, vochtige tissues, toiletpapier
Gedrukt papier (kranten, tijdschriften, boeken)
Rubberen handvatten, banden
Vloerbedekking
Schoeisel (schoenen, laarzen)
Rubberen speelgoed
Meubels (stoel)
Muren en vloerbedekking (ook van toepassing op niet-houten
materiaal)
Klein speelgoed (auto, trein)
Speelgoed, uitrusting voor buitengebruik
Kunststof, grotere voorwerpen (kunststof stoel, PVC-vloeren,
AC13: Producten van kunststof
grasmaaier, pc)
Speelgoed (pop, auto, dieren, bijtringen)
Kunststof, kleine voorwerpen (ballpoint, mobiele telefoon)
Let op: Deze lijst is niet volledig met betrekking tot vormen van gebruik die mogelijk nog
beschreven moeten worden in het kader van REACH. Beschrijf waar nodig andere vormen van
gebruik.
37

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Bijlage R.12-6: Lijst van functionele categorieën (optioneel, indien nodig) 27
Lijst met technische functies die een stof kan hebben in een chemisch product (preparaat*) of
voorwerp
Functie
Aerosolverstuivers
Middelen die gassen of
vloeistoffen adsorberen en
absorberen
Anticondensmiddelen
Antivriesmiddelen
Anti-set off- en
kleefmiddelen
Antistatische middelen
Bindmiddelen
Toelichting
Samengedrukte of vloeibaar gemaakte gassen waarin stoffen zijn
opgelost of gesuspendeerd die uit een houder worden gespoten na
ontlading van inwendige druk door uitzetting van het gas
Stoffen die worden gebruikt om gassen of vloeistoffen te absorberen of
adsorberen: filtermaterialen/media: moleculaire zeven; silicagel, etc.
Stoffen die worden gebruikt om condensvorming op oppervlakken en in
de lucht te voorkomen: anti-nevelmiddelen; condensverwijderaars
Stoffen die worden gebruikt om de vorming van ijs te voorkomen en ijs te
verwijderen: antivriesvloeistoffen; ontdooimiddelen
Stoffen die afgeven en adhesie voorkomen: spuitpoeder en anti-setoffadditieven
voor printen; oliën en wassen voor latten en bekisting;
gietpotten, etc.
Stoffen die worden gebruikt om de neiging om elektrostatische lading op
te bouwen te voorkomen of te verminderen: antistatische additieven;
stoffen voor oppervlaktebehandeling tegen statische elektriciteit
Hars- of polymeerverbindingen in coatings en kleefmiddelen
Biociden
Bleekmiddelen
Stoffen die worden gebruikt om materialen wit te maken of te ontkleuren.
Niet: cosmetica; fotografische bleekmiddelen; optische witmakers.
Kleurmiddelen, kleurstoffen
Kleurmiddelen, pigmenten
Complexvormende
middelen
Geleidende middelen
Corrosieremmers en
antikalkmiddelen
Stofbindende middelen
Stoffen die worden gebruikt om met andere stoffen (voornamelijk
metaalionen) te combineren om complexen te vormen
Stoffen die worden gebruikt om elektrische stroom te geleiden.
Subcategorieën elektrolyten; elektrodematerialen.
Stoffen die worden gebruikt om corrosie te voorkomen:
corrosieremmende additieven; roestwerende middelen
Stoffen die worden gebruikt om fijn verdeelde vaste deeltjes van
verpoederd of vermalen materiaal te beheersen om hun emissie naar de
lucht te verminderen
27 Deze lijst is afgeleid uit de combinatie van de lijst met functiecategorieën die is toegepast bij het vorige systeem
voor het melden van nieuwe stoffen aan de EU (TGD voor het opstellen van een samenvattingsformulier voor een
nieuwe chemische stof met gebruik van SNIF (Structured Notification Interchange Format), Bijlage 3;
http://ecb.jrc.ec.europa.eu/DOCUMENTS/New-Chemicals/SNIF_Guidance.pdf) en de lijst met industriële functies in
bijlage E van de Instructions for Reporting for the 2006 Partial Updating of the TSCA Chemical Inventory Database
(www.epa.gov/iur/pubs/2006_inst_tsca_cheminv.pdf). Alle items die duidelijk chemische producten (preparaten)
beschrijven zijn verwijderd.
38

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Lijst met technische functies die een stof kan hebben in een chemisch product (preparaat*) of
voorwerp
Functie
Toelichting
Explosieven
Meststoffen
Vulmiddelen
Fixeermiddelen
Brandvertragers
Flotatiemiddelen
Vloeimiddelen voor gieten
Schuimmiddelen
Relatief inerte en doorgaans niet-vezelige, fijn verdeelde stoffen die
worden toegevoegd aan elastomeren, kunststoffen, verven, keramische
stoffen etc., doorgaans om het volume te vergroten
Stoffen die worden gebruikt om een interactie aan te gaan met een
kleurstof op vezels om de kleurechtheid te verbeteren
Stoffen die zijn opgenomen in, of aangebracht op het oppervlak van
materialen om ontbranding te vertragen of voorkomen
Stoffen die worden gebruikt om mineralen uit erts te concentreren en
verkrijgen: flotatieolie, flotatieverlagende middelen
Stoffen die worden gebruikt om het fuseren van mineralen te bevorderen
of de vorming van oxiden te voorkomen
Stoffen die worden gebruikt om een schuim of cellulaire structuur te
vormen in een kunststof of rubbermateriaal: fysisch door expansie van
samengedrukte gassen of verdamping van een vloeistof, of chemisch
door ontleding waarbij een gas ontstaat
Additieven voor
voeding/voer
Brandstoffen en
brandstofadditieven
Warmteoverdrachtmiddelen
Impregneermiddelen
Stoffen die worden gebruikt om met vaste materialen te mengen en die
daarbij hun oorspronkelijke vorm behouden: impregneermiddelen voor
leer, papier, textiel en hout. Niet: brandvertragers;
conserveringsmiddelen; biociden.
Tussenproducten
Laboratoriumchemicaliën
Smeermiddelen en
additieven voor
smeermiddelen
Geurmiddelen
Oxiderende middelen
Stoffen die in laboratoria worden gebruikt voor analytische doeleinden
Stoffen die worden meegevoerd tussen twee oppervlakken waarmee ze
de wrijving verminderen: oliën; vetten; wassen; wrijvingsverminderende
additieven
Stoffen die worden gebruikt om een geur te produceren, versterken of
maskeren. Niet: additieven voor voedingsmiddelen; cosmetica.
Stoffen die gemakkelijk zuurstof afgeven, waterstof verwijderen uit andere
stoffen of elektronen aannemen in chemische reacties en voor dergelijke
doeleinden worden aangewend
Farmaceutische stof
Lichtgevoelige middelen en
andere fotochemicaliën
Stoffen die worden gebruikt om een permanent fotografisch beeld te
creëren. Subcategorieën: desensibilisators; ontwikkelaars;
fixeermiddelen; lichtgevoelige middelen; sensibilisators, anti-
39

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Lijst met technische functies die een stof kan hebben in een chemisch product (preparaat*) of
voorwerp
Functie
Toelichting
nevelmiddelen; lichtstabilisatoren; versterkers.
pH-regulerende middelen
Actieve stof
gewasbescherming
Galvaniseermiddelen en
middelen voor de
behandeling van
metaaloppervlakken
Drukoverdrachtsmiddelen
Procesregulatoren, niet
voor polymerisatie- of
vulkanisatieprocessen
Procesregulatoren, gebruikt
in vulkanisatie- of
polymerisatieprocessen
Stoffen die worden gebruikt om de snelheid van een (chemisch) proces te
regelen, bijv. versnellers; activators; katalysators; inhibitors; siccatieven;
antisiccatieven; crosslinkende middelen; initiators; foto-initiators, etc.
Stoffen die worden gebruikt om de snelheid van een (chemisch) proces te
regelen, bijv. versnellers; activators; katalysators; inhibitors; siccatieven;
antisiccatieven; crosslinkende middelen; initiators; foto-initiators, etc.
Verwerkingshulpmiddelen,
niet elders vermeld
Reducerende middelen
Reprografische middelen
(Toners)
Halfgeleiders en
fotovoltaïsche middelen
Weekmakers
Oplosmiddelen
Stabilisatoren
Oppervlakteactieve
middelen
Bruiningsmiddelen
Viscositeitsaanpassers
Stoffen die worden gebruikt om zuurstof te verwijderen, te hydrogeneren
of, in het algemeen, dienst te doen als elektronendonoren in chemische
reacties
Stoffen die worden gebruikt om een permanent beeld te creëren.
Stoffen die een soortelijke weerstand hebben die ligt tussen die van
isolatoren en metalen, en doorgaans kunnen worden veranderd door
licht, warmte of een elektrisch of magnetisch veld, of een
elektromotorische kracht kunnen genereren bij invallen van
stralingsenergie
Stoffen die worden gebruikt om materialen zachter te maken zodat ze
beter aanvoelen, om afwerkingsprocessen te vergemakkelijken of om
flexibiliteit en bewerkbaarheid te verschaffen. Subcategorieën:
coalescentiemiddelen; looistoffen (leertechnologie); devulkaniserende
middelen; zachtmakers; zwelmiddelen; waterontharders; weekmakers.
Stoffen gebruikt om op te lossen, te verdunnen en te extraheren:
extractiemiddelen; oplosmiddelen en verdunningsmiddelen voor verven,
lakken, kleefmiddelen en andere materialen
Stoffen die worden gebruikt om spontane veranderingen in en
veroudering van materialen te voorkomen of vertragen
Stoffen die worden gebruikt om de oppervlakte- en of grenslaagspanning
van vloeistoffen te verlagen en schoonmaken, bevochtigen, dispergeren,
etc. te bevorderen.
Stoffen die worden gebruikt voor het behandelen van huiden en de huid
Stoffen die worden gebruikt om de stromingskarakteristieken van andere
40

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Lijst met technische functies die een stof kan hebben in een chemisch product (preparaat*) of
voorwerp
Functie
Toelichting
stoffen of preparaten waaraan ze worden toegevoegd te wijzigen
Overige
* Let op: Ten behoeve van de consistentie met het descriptorsysteem in IUCLID 5.2, is in deze
lijsten de term "preparaat" niet vervangen door "mengsel".
41

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Appendix R.12-7: Richtsnoer voor het omzetten van omschrijvingen van vormen van gebruik op basis van
voormalige keuzelijsten voor descriptors (in V1) in informatie die compatibel is met de verfijnde keuzelijsten
voor descriptors
Inleiding
In het kader van de verdere ontwikkeling van het Richtsnoer voor informatie-eisen en chemische
veiligheidsbeoordeling, heeft ECHA een bijgewerkte versie opgesteld van hoofdstuk R.12 van het
Richtsnoer (Gebruiksdescriptorsysteem). Deze bijwerking was nodig om een descriptorelement in
te voeren dat het milieu dekt, om het gebruik van het descriptorsysteem in de praktijk beter uit te
leggen en de relatie tussen het gebruiksdescriptorsysteem en Tier 1-blootstellingsschattingen voor
medewerkers, consumenten en het milieu duidelijker te structureren.
De volgende korte leidraad is bedoeld ter ondersteuning van bedrijven die gegevensverzameling
hebben uitgevoerd over gebruik op basis van de gebruiksdescriptorkeuzelijsten in eerdere versies
van dit richtsnoer. Voor elk van de keuzelijsten wordt uitgelegd hoe reeds verzamelde gegevens
kunnen worden omgezet in een vorm die overeenkomt met i) de keuzelijsten van de voorlopige
versie V2 (9.11.09) en ii) de vermeldingen van de bijbehorende TRA blootstellingsschattingen voor
consumenten.
De nieuwe lijst met descriptoren voor het milieu (Milieu-emissiecategorieën) bestond niet in versie
1 van dit richtsnoer en deze gegevens dienen zodoende te worden toegevoegd aan elke
gebruiksomschrijving die voor de zomer van 2009 is uitgevoerd. Er wordt hiervoor verder geen
leidraad geboden in de volgende tabellen.
42

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Tabel 1: Descriptorlijst voor de gebruikssectoren
Gewijzigd
item
Wat is gewijzigd?
Mogelijke aanpassing die nodig is met
betrekking tot reeds verzamelde gegevens
over vormen van gebruik
SU20,23,24 Nieuwe items Geen aanpassing nodig
SU2 SU2 is gesplitst in 2a en 2b Geen aanpassing nodig
SU6 and 6a
SU6a is nieuw ingevoerd en SU6 is
gewijzigd in SU6b
Zet SU6 om in SU6b
Tabel 2: Descriptorlijst voor de chemische productcategorieën
Gewijzigd
item
Wat is gewijzigd?
Mogelijke aanpassing die nodig is met
betrekking tot reeds verzamelde gegevens
over vormen van gebruik
PC9 PC9 is gesplitst in 9a, 9b en 9c; Vormen van gebruik die zijn beschreven met het
vorige item PC9 moeten worden beschreven als
PC 9a, 9b en (indien relevant) 9c. Als verder geen
specifieke informatie beschikbaar is, vervang PC9
dan door de drie nieuwe categorieën.
PC4
Afbijtmiddelen zijn opgenomen in 9a
Gips en modelleerklei zijn toegevoegd
aan PC9b
Uitgeharde, opgedroogde muurverf is
verplaatst naar AC11
Item niet gewijzigd, maar de
subcategorie voor TRA
blootstellingsschattingen voor
consumenten is verwijderd
Er zijn geen wijzigingen nodig met betrekking tot
vormen van gebruik die eerder onder PC9 zijn
beschreven
Modelleerklei moet worden beschreven met PC9b
in plaats van PC5
Er zijn geen wijzigingen nodig met betrekking tot
vormen van gebruik die eerder onder PC9 zijn
beschreven
Geen TRA blootstellingsschatting voor
consumenten mogelijk voor PC4
TRA Blootstellingsschatting voor consumenten
voor afbijtmiddelen kan worden uitgevoerd via de
subcategorieën onder PC9a
PC5 PC5 verwijderd Vormen van gebruik die zijn beschreven onder dit
item moeten opnieuw worden toegekend aan PC1
(kleefmiddelen), PC9b (vulmiddelen, kit,
modelleerklei), PC9c (vingerverven)
PC6 PC6 verwijderd Vormen van gebruik die onder dit item zijn
beschreven moeten opnieuw worden toegekend
aan PC31 (glansmiddelen en wasmengsels) of
PC35 (was- en reinigingsproducten)
PC10 PC10 verwijderd Beschrijf gebruik onder “overige”, verzameling van
aanvullende gegevens kan nodig zijn. TRA
blootstellingsschatting voor afbijtmiddelen kan
worden uitgevoerd via de subcategorieën onder
PC9a
PC22 PC22 verwijderd Vormen van gebruik die onder dit item zijn
beschreven moeten opnieuw worden toegekend
aan PC12 (meststoffen)
43

Hoofdstuk R.12: Gebruiksdescriptorsysteem
Tabel 3: Descriptorlijst voor de procescategorieën
Gewijzigd
item
Wat is gewijzigd?
Mogelijke aanpassing die nodig is met
betrekking tot reeds verzamelde gegevens over
vormen van gebruik
PROC8 PROC8 is gesplitst in 8a en 8b Vormen van gebruik die zijn beschreven met het
vorige item PROC8 moeten worden beschreven als
PROC 8a of 8b. Als verder geen specifieke
informatie beschikbaar is, vervang dan PROC8
door PROC8a.
PROC22-25
Correctie van nummering ten opzichte
van Versie 1: PROC22=>23;
PROC23=>24; PROC24=>25
De inhoud van de categorieën is niet gewijzigd.
Correctie van de nummering ten opzichte van
versie 1 is nodig.
PROC26,27 PROC 26 en 27 zijn nieuw ingevoerd Geen aanpassing nodig
Alle PROC’s
Voor de meeste PROC’s is het
onderscheid tussen industriële
omgeving en niet-industriële omgeving
verwijderd. Keuze kan nu in de
schatting zelf plaatsvinden.
Geen aanpassing nodig
Tabel 4: Descriptorlijst voor de voorwerpcategorieën
Gewijzigd
item
AC2
AC3
AC4
Wat is gewijzigd?
Elektrische en elektronische producten
opgenomen
Alle voorwerpen zijn naar AC2 verplaatst,
met uitzondering van batterijen en accu’s
Voorwerpen van steen, gips en cement
opgenomen
Mogelijke aanpassing die nodig is met
betrekking tot reeds verzamelde gegevens over
vormen van gebruik
Geen aanpassing nodig
Verander de omschrijving van het gebruik in AC2, met
uitzondering van batterijen en accu’s
Geen aanpassing nodig
AC9 AC9 is verwijderd Beschrijf camera’s en videocamera’s met AC2 en
afgedrukte foto’s met AC8
AC11
De subcategorieën voor de TRA
blootstellingsschattingen voor
consumenten zijn gewijzigd in:
Meubels (stoel)
Muren en vloerbedekking (ook van
toepassing op niet-houten materiaal)
De tweede subcategorie is algemener geworden en
maakt de beoordeling mogelijk van coatings op alle
soorten grote oppervlakken binnenshuis. Voor reeds
verzamelde gegevens moet worden gecontroleerd of ze
betrekking hebben op meubels of vloeren. Als er verder
geen gedetailleerde informatie beschikbaar is, voer dan
voor beide subcategorieën blootstellingsschattingen uit.
AC12 AC12 is verwijderd Beschrijf het gebruik onder “overige” (verzameling van
aanvullende gegevens kan nodig zijn) of beschrijf het
gebruik met de op materiaal gebaseerde categorieën
AC4, AC7, AC8, AC10, AC11, AC13 (ken deze allemaal
toe als verder geen specifieke informatie beschikbaar is)
Alle AC
Genummerde subcategorieën zijn
verwijderd en omgezet in een lijst van
voorbeelden die de reikwijdte van de
voorwerpcategorie toelichten
Vormen van gebruik beschreven met een subcategorie
kunnen ook worden beschreven met de bijbehorende
AC. Indien de registrant of downstreamgebruiker de
gedetailleerdere informatie en het subcategorieniveau wil
behouden, dan is dat mogelijk.
Voor TRA blootstellingsschattingen voor consumenten
kan echter beschrijving tot op subcategorieniveau nog
steeds nodig zijn.
44