Arbeidsomstandigheden in de bouw - Inspectie SZW

Oorzaken
De brancheorganisaties geven drie redenen aan als
oorzaak: (1) complexere problematiek dan elders, (2)
beperkte mogelijkheden in binnensteden en (3)
bewuste keuze voor onveiligheid.
1. De bedrijfstak bouw vindt de veiligheid en
gezondheid een complexere problematiek dan die
in andere bedrijfstakken zoals de industrie. Het
werken in de bouwnijverheid vindt plaats op steeds
verschillende plaatsen en onder wisselende
omstandigheden. Het werk wordt uitgevoerd door
hoofdaannemers en gespecialiseerde aannemers in
steeds andere combinaties. Veiligheid en
gezondheid heeft te maken met planning,
afstemming en communicatie, dat moet volgens de
bedrijfstak bij elke bouwlocatie en in elke fase van
het bouwproces aandacht krijgen.
2. De veiligheid van bouwlocaties in binnensteden
heeft te maken met enkele bijzondere
omstandigheden. Het gaat vaak om onderhouds- en
renovatiewerken aan gebouwen die dateren uit de
periode dat bereikbaarheid voor onderhoud geen
aandachtspunt was bij het ontwerp. De dichte
bebouwing en de verkeerssituatie in binnensteden
maken het moeilijk om kranen en hulpmiddelen
voor verticaal en horizontaal transport in te zetten.
De brancheorganisaties stellen dat de bijzondere
omstandigheden geen excuus zijn voor onveilige
arbeidssituaties. In bijna alle gevallen is het
mogelijk om veiligheids- en gezondheidsrisico’s tot
een minimum te reduceren.
3. De brancheorganisaties stellen vast dat er helaas
nog veel zaken te verbeteren zijn bij de uitvoering
van zowel nieuwbouw als onderhoudswerk. Hoewel
ze zien dat een toenemend aantal bedrijven werkt
aan het structureel verbeteren van het
arbeidsomstandighedenbeleid, zien ze dat in de
praktijk nog veel bedrijven in de fout gaan. De
oorzaak kan volgens de branches niet echt meer
liggen in de onbekendheid met de regelgeving en
toe te passen maatregelen en oplossingen. Hieraan
is namelijk met de inzet van de arboconvenanten
en arbocatalogi vanuit de branches de nodige
aandacht besteed. De oorzaak valt volgens hen
vooral te zoeken in het bewust kiezen voor
onveiligheid door goedkopere korte termijn
oplossingen, hetgeen ze overigens betreuren en
ook gaarne vanwege de oneerlijke concurrentie
willen bestrijden.
Activiteiten brancheorganisaties
De brancheorganisaties spreken uit dat het hun
ambitie is om werknemers optimale
arbeidsomstandigheden aan te bieden. Daarom
maken de sociale partners A-bladen waarin de stand
der techniek voor verschillende werkzaamheden op
schrift wordt gesteld. De A-bladen maken onderdeel
uit van de arbocatalogi die voor de verschillende
sectoren en branches zijn opgesteld. Naast specifieke
afspraken over de stand der techniek besteedt de
bedrijfstak ook aandacht aan instrumentarium voor
ondernemingen om te komen tot een beter
veiligheidsbewustzijn. Het gaat om het volgende:
1. Door Arbouw is de veiligheidsindex ontwikkeld. Dit
instrument kan beschouwd worden als een
instrument om het bewustzijn en de discussie over
veiligheid in het bedrijf te bevorderen. De
veiligheidsindex is één van de onderwerpen die
onderdeel uitmaken van het actieplan
arbeidsveiligheid dat in samenwerking met het
Ministerie van SZW voor de bedrijfstak wordt
uitgevoerd.
2. Bouwend Nederland heeft in 2011 veelal kleine
ondernemingen ondersteund bij het opstellen van
de RI&E.
3. Daarnaast is een communicatietraject uitgevoerd,
de zogenaamde ‘Sjaak Campagne’. Deze campagne
richt zich op het vergroten van de bewustwording
bij werknemers.
4. Grotere bouwondernemingen maken gebruik van
de private adviseurs, zoals de veiligheidsadviseurs
van Aboma. Behalve dat de veiligheidskundigen van
Aboma jaarlijks circa drieduizend adviesbezoeken
brengen aan bouwplaatsen, heeft dit bedrijf ook de
Abomafoon ontwikkeld, een vraagbaak met
specifieke informatie op het gebied van veiligheid
voor ondernemingen.
Met actieve medewerking van het Ministerie van SZW
is door een platform van branches, in 2011 een groot
evenement ‘Veilig op de hoogte 2011’ georganiseerd.
Tijdens het evenement zijn de volgende activiteiten
door het platform aangekondigd:
1. Voorlichting aan en bijscholingsprogramma’s voor
alle partijen, gekoppeld aan de invoering van
wetgeving met betrekking tot veilig onderhoud aan
gebouwen.
2. Een roadshow specifiek gericht op kleine bedrijven
en kwetsbare groepen.
3. Verdere ondersteuning aan bedrijven bij toepassing
van oplossingen uit de Arbocatalogi.
4. Ondersteuning bij de opstelling van de RI&E bij
gebruik van de branche-RI&E.
5. Volop mogelijkheden voor het volgen van gerichte
arbo-opleidingen.
6. Activiteiten gericht op verbetering van de
samenwerking tussen alle partijen, betrokken bij
de bouw.
14 |