Kunnen_we_datnietaan_vrijwilligers_overlaten-1410250243

More documents

Recommendations

Info

Inleiding Vrijwilligers gezocht! Nieuwe verhoudingen tussen vrijwilligers en professionals in zorg en welzijn Evelien Tonkens, Marianne van Bochove en Loes Verplanke Vrijwilligerswerk staat prominent op de agenda van politiek en beleid. Vooral in het gemeentelijk zorgen welzijnsbeleid zijn de verwachtingen van de inzet van vrijwilligers hooggespannen. De hoop is dat vrijwilligers veel taken en verantwoordelijkheden op zich nemen die nu nog bij betaalde krachten liggen, en deze taken liefst ook helemaal overnemen. Vrijwilligers zouden dan bijvoorbeeld buurthuizen, speeltuinen, zwembaden en bibliotheken gaan beheren of demente bejaarden gaan ondersteunen. Deze zelfstandig werkende vrijwilligers zouden dan begeleiding krijgen van professionals, die alleen nog op afstand opereren. In hoeverre en onder welke voorwaarden dit ideaalplaatje ook daadwerkelijk mogelijk en wenselijk is, is nauwelijks bekend. Onder druk van bezuinigingen probeert de zorgen welzijnssector steeds vaker vrijwilligers in te schakelen en tracht men van de opgedane ervaringen in de praktijk te leren. Met dit boek willen we op basis van empirisch onderzoek naar deze verandering de praktijk (professionals en organisaties in zorg en welzijn) en het beleid (beleidsmakers bij het Rijk en gemeenten) een spiegel voorhouden. Tegelijkertijd willen we bouwstenen aandragen voor een bredere reflectie op de veranderende verzorgingsstaat. 5 In veel Europese verzorgingsstaten zijn de laatste jaren drastische veranderingen gaande, waarbij meestal veel verwacht wordt van de inzet van burgers als oplossing voor maatschappelijke problemen (Hardill en Baines 2011, Muehlebach 2012). Zo doet de zorg een toenemend beroep op mantelzorgers en vrijwilligers. Buurtbewoners worden aangespoord om samen initiatieven te Kunnen we dat (niet) aan vrijwilligers overlaten?
nemen. Bijstandsgerechtigden moeten (vrijwilligers)werk gaan doen als tegenprestatie voor hun uitkering. Kwetsbare groepen worden ertoe aangezet om met hulp van het eigen netwerk hun problemen op te lossen. Dit alles niet alleen vanwege bezuinigingen, maar ook omdat professionals in zorg en welzijn blootstaan aan kritiek (Tonkens 2008). De opkomst in de afgelopen decennia van New Public Management – met zijn prestatiemeting, registratie-eisen en bureaucratische verantwoording – zou de kwaliteit van de dienstverlening onder druk hebben gezet. Burgers zouden beter dan professionals in staat zijn om hun woonomgeving, hun eigen leven en dat van anderen op orde te brengen en te houden. Onder noemers als ‘eigen kracht’, ‘burgerkracht’ en ‘welzijn nieuwe stijl’ doen instellingen en overheid een beroep op “de eigen verantwoordelijkheid van burgers voor hun eigen leven en leefomgeving”, zoals het in de laatste integratienota staat (Ministerie van SZW 2011: 2). Een inspiratiebron hierbij is de in Groot- Brittannië populaire gedachte van een Big Society: het initiatief en de zeggenschap terug naar burgers en hun organisaties. 6 De beoogde verschuiving van professionele naar vrijwillige inzet past precies in dit plaatje. De Troonrede van 2013 spreekt over een verschuiving van de ‘klassieke’ verzorgingsstaat naar de ‘participatiesamenleving’. Het kabinet verwacht van ‘iedereen die dat kan’ dat ze voor zichzelf en voor anderen zullen zorgen. Voor degenen die dat niet kunnen, blijft er een vangnet bestaan, zo belooft het kabinet. Het gaat dus niet om de afschaffing van de verzorgingsstaat, maar om een “andere verdeling van collectieve en individuele verantwoordelijkheden” (Putters 2014: 8). Of deze veranderingen inderdaad tot meer participatie leiden – en van wie dan, op welke wijze en onder welke voorwaarden – valt nog te bezien en dus te onderzoeken. In dit boek doen wij verslag van een kwalitatief sociologisch onderzoek naar de verschuiving van professionele naar vrijwillige inzet. We hebben de voorwaarden en de voor- en nadelen van deze verschuiving onderzocht in de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Zaanstad, in verpleeghuizen, instellingen voor dagbesteding, bij het beheer van buurthuizen, buurtkamers en speeltuinen, en bij een organisatie voor burenhulp. We richten ons met name op de gevolgen van deze verschuiving voor de motivatie van vrijwilligers, de werkwijze van professionals, de verhouding tussen vrijwilligers en professionals en de toegankelijkheid en kwaliteit van de dienstverlening. Zorg voor kwetsbaren en beheer van publieke ruimten We hebben onderzoek gedaan op twee terreinen waar de verschuiving van professionals naar vrijwilligers zich pregnant voordoet. Ten eerste in de zorg voor kwetsbare ouderen en mensen met een verstandelijke beperking, en Kunnen we dat (niet) aan vrijwilligers overlaten?
Page 1 and 2: Kunnen we dat (niet) aan vrijwillig
Page 3 and 4: Inhoudsopgave P.5 Inleiding Vrijwil
Page 8 and 9: ten tweede in het beheer van (semi-
Page 10 and 11: personen die we hebben gesproken, z
Page 12 and 13: Vanuit dit emotie-sociologische per
Page 14 and 15: Leeswijzer Dit boek bestaat uit vij
Page 16 and 17: Literatuur Actiz (2012) Vrijwillige
Page 18 and 19: 1. Extra, evenknie of eigenaar Same
Page 20 and 21: Hoewel we het patroon van professio
Page 22 and 23: Vrijwilligers in een verpleeghuis.
Page 24 and 25: ‘wij willen yoga’, en dan zegge
Page 26 and 27: “Als ik naar mezelf kijk: ik wil
Page 28 and 29: de bewoners tijdens speciale avonde
Page 30 and 31: Dit dilemma doet zich vooral voor b
Page 32 and 33: Zowel bij professionele als gedeeld
Page 34 and 35: Door cursussen aan te bieden prober
Page 36 and 37: Dilemma 3: Wel of geen vergoeding?
Page 38 and 39: en het organiseren van kinderfeestj
Page 40 and 41: Literatuur Bochove, M. van, J.W. Du
Page 42 and 43: soldaat. De dienstweigeraars kwamen
Page 44 and 45: 43 Bufdi’s in een buurthuis in Be
Page 46 and 47: aan de behoefte tot re-integratie t
Page 48 and 49: 2. Gratis maar niet voor niets Moti
Page 50 and 51: Omdat ik door mijn werk wel wat van
Page 52 and 53: ze zien hoe blij een ander is met h
Page 54 and 55: Studenten van het VoorUit project d
Page 56 and 57:
“Zij werken eigenlijk voor ons, d
Page 58 and 59:
zullen zij het zelf moeten organise
Page 60 and 61:
zaamheden prettig vinden. Veel zorg
Page 62 and 63:
Kunnen we dat (niet) aan vrijwillig
Page 64 and 65:
We zien deze groep vrijwilligers in
Page 66 and 67:
Intermezzo ‘Het is belangrijk dat
Page 68 and 69:
“Ik vind dat wel belangrijk hoor,
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
1. Probeer het potentieel van hulpa
Page 74 and 75:
3 ‘Waarom ben ik niet gevraagd vo
Page 76 and 77:
dementerenden, en bij de dagbestedi
Page 78 and 79:
Ook gedeelde humor op de werkvloer
Page 80 and 81:
Angst voor het verlies van hun baan
Page 82 and 83:
ze de vrijwilligers soms vergeten.
Page 84 and 85:
83 Foto Eric Borst Kunnen we dat (n
Page 86 and 87:
in de instelling, dat is van crucia
Page 88 and 89:
4. Ieder zijn eilandje Bonding en b
Page 90 and 91:
tuinen hebben enkele kippen, cavia
Page 92 and 93:
concentratie van hoogopgeleiden. Ge
Page 94 and 95:
“Mensen hoeven zich helemaal niet
Page 96 and 97:
Bezoekers en vrijwilligers van een
Page 98 and 99:
De dagelijkse praktijk van (doorges
Page 100 and 101:
“Het is toch vaak wel een ander s
Page 102 and 103:
Een professional die bij dit buurth
Page 104 and 105:
De bonding binnen groepen is vaak e
Page 106 and 107:
Voorbeelden van Big Society-project
Page 108 and 109:
leden onder isolement en verwaarloz
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
de uiteenlopende problemen van gezi
Page 114 and 115:
Zo’n model erkent de toegevoegde
Page 116 and 117:
5. ‘Jij werkt hier niet eens!’
Page 118 and 119:
Met de verschuiving van taken van p
Page 120 and 121:
te veel ruimte gaan krijgen. (…)
Page 122 and 123:
“Ja, wij hebben de verantwoordeli
Page 124 and 125:
gezegd dat hij er maar één mocht
Page 126 and 127:
straks zet je het op hun kop.” En
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
tijdens de bijeenkomst voor vrijwil
Page 132 and 133:
liever op mijn manier. Gewoon drie
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Conclusies en aanbevelingen Wanneer
Page 138 and 139:
Wie vanuit gedeelde of professionel
Page 140 and 141:
waar je bij hoorde, dat voorschreef
Page 142 and 143:
Toch is het instellen van een regel
Page 144 and 145:
uiterlijke verschijning van vrijwil
Page 146 and 147:
Bij vrijwilligerswerk in de zorg kr
Page 148 and 149:
de toenemende inzet van vrijwillige
Page 150 and 151:
De Burenhulpcentrale koppelt via ee
Page 152 and 153:
Literatuur Abbott, P. en L. Meerabe
Page 154 and 155:
Centrum in Berlijn. Leonie van den
Page 156:
Colofon Een samenwerking van Platfo
show all

Kunnen_we_dat__niet__aan_vrijwilligers_overlaten-1410250243

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Kunnen_we_datnietaan_vrijwilligers_overlaten-1410250243