Brief minister voorbereiding lokale verkiezingen ... - Vlaanderen Kiest
Brief minister voorbereiding lokale verkiezingen ... - Vlaanderen Kiest
Brief minister voorbereiding lokale verkiezingen ... - Vlaanderen Kiest
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB)<br />
Boudewijnlaan 30 bus 70<br />
1000 Brussel<br />
Tel. 02 553 59 75 ‐ Fax 02 553 43 01<br />
binnenland@vlaanderen.be<br />
binnenland‐<strong>verkiezingen</strong>@vlaanderen.be<br />
Aan de provinciegouverneurs<br />
Aan de voorzitters van de rechtbanken van eerste<br />
aanleg<br />
Aan de vrederechters van het kanton<br />
Aan de colleges van burgemeester en schepenen<br />
Aan de deputaties van de provincieraden<br />
Aan de stadsdistrictscolleges<br />
uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen<br />
ABB‐Verkiezingen 2012 4<br />
vragen naar / e‐mail telefoonnummer datum<br />
secretariaat <strong>verkiezingen</strong> 9 februari 2012<br />
binnenland‐<strong>verkiezingen</strong>@vlaanderen.be<br />
Betreft: Verkiezingen van 14 oktober 2012 – stand van zaken bij de <strong>voorbereiding</strong><br />
van de <strong>verkiezingen</strong><br />
Geachte gouverneur,<br />
Geachte voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg,<br />
Geachte vrederechter,<br />
Geacht college,<br />
Geachte deputatie,<br />
Op 14 oktober 2012 hebben de <strong>verkiezingen</strong> plaats voor de vernieuwing van de gemeenteraden<br />
en de provincieraden. In de zes Vlaamse randgemeenten en de gemeente Voeren<br />
hebben daarnaast <strong>verkiezingen</strong> plaats voor de raden voor maatschappelijk welzijn. In<br />
Antwerpen worden ook de stadsdistrictsraden opnieuw samengesteld. Krachtens de bijzondere<br />
wet tot hervorming der instellingen (BWHI) van 8 augustus 1980 zijn de gewesten<br />
bevoegd voor de organisatie van deze <strong>verkiezingen</strong>.<br />
Intussen is voor deze <strong>verkiezingen</strong> al heel wat voorbereidend werk geleverd en kan de<br />
implementatiefase starten. Met deze brief wil ik de stand van zaken schetsen en u uitnodigen<br />
om actief mee te werken aan de verdere <strong>voorbereiding</strong> van de organisatie van de<br />
<strong>verkiezingen</strong> zodat die vlot kunnen verlopen. Daartoe kan u nu al een aantal belangrijke<br />
stappen zetten.<br />
www.vlaanderenkiest.be
2<br />
Inhoud van deze brief<br />
1. Informatieverstrekking<br />
2. De wijze van stemmen: op papier of digitaal<br />
3. De kieswetgeving<br />
3.1 Algemene principes<br />
3.1.1 Chronologische opbouw<br />
3.1.2 Consequent en eigentijds taalgebruik<br />
3.1.3 Vereenvoudiging door afstemming<br />
3.2 Belangrijkste inhoudelijke wijzigingen<br />
3.2.1 Aantal te verkiezen raadsleden<br />
3.2.2 Kiesvoorwaarden, kiezerslijst en indeling in stemafdelingen<br />
3.2.3 Indienen kandidatenlijsten<br />
3.2.4 Samenstelling en taken hoofdbureaus<br />
3.2.4.1 Gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong> en districtsraads<strong>verkiezingen</strong><br />
3.2.4.2 Provincieraads<strong>verkiezingen</strong><br />
3.2.5 Samenstelling stembureaus en telbureaus<br />
3.2.6 Verkiezingsbetwistingen<br />
3.2.7 Kosten van de <strong>verkiezingen</strong><br />
4. Uitvoeringsbesluiten en onderrichtingen<br />
5. Verkiezingsformulieren en modellen<br />
6. Gebruik van de informaticatechnologie<br />
6.1 Decreet digitaal stemmen<br />
6.2 Apparatuur digitaal stemmen<br />
6.2.1 Oude stemapparatuur<br />
6.2.2 Nieuwe stemapparatuur<br />
6.2.3 Stemhokjes<br />
6.3 Opslagruimte nieuwe digitale stemapparatuur<br />
6.4 Indeling in stemafdelingen<br />
6.4.1 Voor de gemeenten die reeds digitaal stemden<br />
6.4.2 Voor de gemeenten die voor het eerst digitaal stemmen<br />
6.5 Computerapparatuur voor de hoofdbureaus<br />
6.5.1 Pc’s<br />
6.5.2 Printervereisten<br />
6.5.3 Netwerkvereisten<br />
6.5.4 Contactpersoon<br />
6.6 Het stemmen met de computer: schermopbouw<br />
7. Vervroegde aanwijzing van de voorzitters van de hoofdbureaus<br />
8. Portvrije briefwisseling<br />
9. Contactadres verkiezingssecretariaat<br />
www.vlaanderenkiest.be
1. Informatieverstrekking<br />
3<br />
Om de vele actoren die direct en indirect bij de verkiezingsorganisatie betrokken zijn te<br />
informeren, wordt in hoofdzaak gebruik gemaakt van twee kanalen.<br />
In de eerste plaats kan iedereen die bij de verkiezingsorganisatie betrokken is of er meer<br />
informatie over wil verkrijgen de ontwikkelingen volgen op de specifiek daartoe bestemde<br />
verkiezingswebsite van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB):<br />
www.vlaanderenkiest.be<br />
Ik verzoek u om de website zeer regelmatig te consulteren en ook bekend te maken aan<br />
iedereen die betrokken is bij de <strong>verkiezingen</strong>. De informatie wordt permanent bijgehouden<br />
en geactualiseerd. Op die manier zal u automatisch op de hoogte zijn van alle nieuwigheden.<br />
Daarnaast is er de elektronische verkiezingsnieuwsbrief van het Agentschap voor Binnenlands<br />
Bestuur, die u onmiddellijk op de hoogte brengt van nieuwe informatie in verband<br />
met de verkiezingsorganisatie:<br />
Binnenl@nd Verkiezingen<br />
U kan zich op de nieuwsbrief abonneren op:<br />
‐ de verkiezingswebsite: www.vlaanderenkiest.be<br />
‐ de website van ABB: www.binnenland.vlaanderen.be<br />
Ik verzoek u iedereen die betrokken is bij de <strong>verkiezingen</strong> of er belangstelling voor heeft,<br />
te informeren over deze mogelijkheden om accuraat op de hoogte te blijven.<br />
2. De wijze van stemmen: op papier of digitaal<br />
Zoals u weet wordt bij de verschillende <strong>verkiezingen</strong> momenteel gedeeltelijk op papier en<br />
gedeeltelijk met een stemcomputer gestemd. De tot nu toe gebruikte stemapparatuur,<br />
geleverd in 1993 en 1998, is evenwel volledig afgeschreven.<br />
Daarom hebben de federale en de Vlaamse overheid samen een opdracht uitgeschreven<br />
met het oog op de vernieuwing van de stemsystemen. Ook het Brussels Hoofdstedelijk<br />
Gewest heeft zich daarbij aangesloten. De digitale stemsystemen worden gebruikt voor<br />
de verschillende <strong>verkiezingen</strong> in dit land, zodat een samenwerking en kostendeling tussen<br />
de overheden aangewezen is.<br />
Op 20 januari jongstleden heeft de Vlaamse Regering beslist welke gemeenten op 14 oktober<br />
digitaal kunnen stemmen. Dat gebeurde na afweging van de budgettaire mogelijkheden<br />
en rekening houdend met de beslissing van de federale regering om haar bijdrage<br />
van 20% in de kosten van de aankoop van de nieuwe stemsystemen te beperken tot de<br />
gemeenten die voorheen reeds digitaal stemden.<br />
www.vlaanderenkiest.be
4<br />
De Vlaamse Regering besliste tot de aankoop van nieuwe digitale stemsystemen en om<br />
deze vervolgens in bruikleen aan te bieden aan:<br />
‐ de 143 gemeenten die in 2006 de oude stemapparatuur gebruikten;<br />
‐ de steden Gent, Brugge, Aalst, Kortrijk, Oostende en Roeselare.<br />
De gemeenten die de nieuwe stemsystemen willen gebruiken bij de <strong>verkiezingen</strong> van 14<br />
oktober 2012 moeten daartoe een gemeenteraadsbeslissing nemen waarin zij deze bruikleen<br />
aanvaarden onder de voorwaarden dat zij:<br />
‐ instaan voor de opslag van de stemapparatuur;<br />
‐ een onderhoudscontract afsluiten en alle onderhoudskosten en herstellingskosten<br />
ten laste nemen met uitzondering van die op de dag van de <strong>verkiezingen</strong>;<br />
‐ de apparatuur beheren als een goede huisvader.<br />
Die voorwaarden waren ook al van toepassing bij het vroegere digitale stemsysteem dat<br />
nu wordt vervangen. De nieuwe apparatuur moet immers 15 jaar in gebruik kunnen blijven<br />
voor alle <strong>verkiezingen</strong> die in deze periode plaats zullen hebben.<br />
De kosten voor de aankoop van de stemsystemen zelf vallen integraal ten laste van de<br />
Vlaamse overheid, met uitzondering van het aandeel van 20% van de kosten die de federale<br />
overheid ten laste neemt ter financiering van de stemsystemen in de gemeenten die<br />
vroeger reeds digitaal stemden.<br />
De 149 gemeenten waaraan de Vlaamse Regering de stemsystemen in bruikleen aanbiedt,<br />
moeten deze bruikleen dan ook aanvaarden door middel van een gemeenteraadsbeslissing.<br />
Rubriek 6 van dit schrijven bevat ter zake verdere informatie.<br />
Ingeval sommige van de 149 gemeenten, aan wie de Vlaamse overheid de stemsystemen<br />
aanbiedt, geen gebruik wensen te maken van de nieuwe digitale stemapparatuur, zal de<br />
Vlaamse Regering de aldus vrijgekomen stemsystemen aanbieden aan de andere gemeenten,<br />
in volgorde van afnemend inwoneraantal.<br />
3. De kieswetgeving<br />
Het Vlaams Parlement keurde op 8 juli 2011 het decreet goed met betrekking tot de organisatie<br />
van de <strong>lokale</strong> en de provinciale <strong>verkiezingen</strong>. Dit Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet<br />
(LPKD) vervangt grotendeels de Gemeentekieswet en de wet tot regeling van de<br />
provincieraads<strong>verkiezingen</strong>, vanzelfsprekend met uitzondering van de bepalingen waarvoor<br />
de federale overheid bevoegd is gebleven.<br />
Ik vestig er de aandacht op dat het decreet van 8 juli 2011 de organisatie van de <strong>lokale</strong> en<br />
de provinciale <strong>verkiezingen</strong> regelt, maar daarbij nog geen rekening houdt met de bijzondere<br />
regelingen die van toepassing zullen zijn in de gemeenten waar de stemming zal gebeuren<br />
door middel van de stemcomputer.<br />
www.vlaanderenkiest.be
5<br />
Daartoe bereidt de Vlaamse Regering, aanvullend op het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet<br />
van 8 juli 2011 (LPKD) nog een ontwerp van decreet voor tot regeling en organisatie<br />
van de <strong>lokale</strong> en de provinciale <strong>verkiezingen</strong> in de gemeenten en de stadsdistricten waar<br />
men gebruik zal maken van het nieuwe digitaal stemsysteem. Ik leg dit ontwerp van decreet<br />
eerstdaags voor aan de Vlaamse Regering zodat het na afhandeling van de procedure<br />
ten spoedigste bij het Vlaamse Parlement kan worden ingediend. U zal daarover later<br />
aanvullende informatie ontvangen.<br />
Met deze brief informeer ik u over de belangrijkste wijzigingen die het Lokaal en Provinciaal<br />
Kiesdecreet van 8 juli 2011 (LPKD) heeft ingevoerd ten opzichte van de vroegere regelgeving<br />
die bij de gemeenteraads‐ en provincieraads<strong>verkiezingen</strong> van 8 oktober 2006<br />
van toepassing was. Zoals reeds aangegeven zullen er voor de gemeenten waar digitaal<br />
wordt gestemd op een aantal punten afwijkingen gelden (zie ook rubriek 6 van deze<br />
brief).<br />
Wat de materiële organisatie van de <strong>verkiezingen</strong> betreft, vestig ik uw aandacht op:<br />
‐ de wijziging in de procedures met betrekking tot de telverrichtingen;<br />
‐ de wijziging in de samenstelling van de hoofdbureaus;<br />
‐ de indeling van de stemafdelingen.<br />
Deze wijzigingen hebben immers een belangrijke weerslag op de <strong>voorbereiding</strong> van de<br />
verkiezingsdag.<br />
Op het vlak van de politieke organisatie wijs ik in het bijzonder op de wijziging in de pariteitsregels<br />
inzake de aanwezigheid van de beide geslachten op de kandidatenlijsten.<br />
Wat specifiek de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> betreft, vestig ik uw aandacht op volgende<br />
wijzigingen:<br />
‐ de vermindering van het aantal te verkiezen provincieraadsleden;<br />
‐ de herindeling van de provinciedistricten;<br />
‐ de invoering van een kiesdrempel op het niveau van de provinciedistricten.<br />
3.1 Algemene principes<br />
3.1.1 Chronologische opbouw<br />
De decreetgever heeft geopteerd voor een chronologische opbouw van de nieuwe kieswetgeving.<br />
Dit resulteert in drie grote blokken: de bepalingen die betrekking hebben op<br />
de periode vóór de verkiezingsdag (artikelen 6 t.e.m. 125 LPKD), de bepalingen die betrekking<br />
hebben op de periode tijdens de verkiezingsdag (artikelen 126 t.e.m. 189 LPKD)<br />
en tenslotte de bepalingen die betrekking hebben op de periode na de verkiezingsdag<br />
(artikelen 190 t.e.m. 220 LPKD).<br />
De drie grote blokken worden voorafgegaan door enkele inleidende bepalingen (artikelen<br />
1 t.e.m. 5 LPKD). Na de drie grote blokken volgen de algemene bepalingen (o.a. de strafbepalingen<br />
en de bepalingen m.b.t. het taalgebruik ‐ artikelen 221 t.e.m. 262 LPKD), gevolgd<br />
door de slotbepalingen (artikelen 263 t.e.m. 285 LPKD).<br />
www.vlaanderenkiest.be
6<br />
De chronologische ordening wordt in de mate van het mogelijke ook binnen iedere titel<br />
volgehouden. Dat lukt echter niet altijd omdat er bepaalde handelingen in het verkiezingsproces<br />
tegelijk moeten worden gesteld door een of meerdere actoren.<br />
3.1.2 Consequent en eigentijds taalgebruik<br />
Bij de redactie van het kiesdecreet werd getracht om consequent dezelfde terminologie<br />
aan te houden zodat er daarover geen nodeloze verwarring ontstaat. Voorheen gaf de<br />
regelgeving bijvoorbeeld een dubbele betekenis aan de term “district”. Die kon zowel<br />
verwijzen naar de kieskring voor de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> als naar de binnengemeentelijke<br />
indeling van de stad Antwerpen. Om die reden wordt in het kiesdecreet in de<br />
eerste betekenis de term “provinciedistrict” gebruikt en in de tweede betekenis de term<br />
“stadsdistrict”. Een ander voorbeeld is de term “stembureau” dat zowel kon verwijzen<br />
naar de plaats waar men moet gaan stemmen als naar het orgaan waarin personen werden<br />
aangewezen om te zetelen. In het kiesdecreet verwijst de term “stembureau” daarom<br />
enkel nog naar het orgaan. De term “stemlokaal” verwijst naar de plaats waar de<br />
stemming verloopt.<br />
Voorts werd getracht om het taalgebruik te moderniseren en waar mogelijk aan te passen<br />
aan de terminologie die gebruikelijk is in de volksmond. Zo werd de term “stemopnemingsbureau”<br />
vervangen door het alom gebruikte woord “telbureau”. Om diezelfde reden<br />
werd bijvoorbeeld ook de term “letterwoord” vervangen door de juistere term “lijstnaam”.<br />
3.1.3 Vereenvoudiging door afstemming<br />
Een belangrijke doelstelling bij de totstandkoming van het kiesdecreet was om de regels<br />
voor de verschillende <strong>verkiezingen</strong> zo goed mogelijk samen te laten lopen. In het kiesdecreet<br />
gelden de regels voor de gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong> steeds als basis. De regels<br />
voor de provincieraads‐ en stadsdistrictsraads<strong>verkiezingen</strong> werden hierop geënt.<br />
Dezelfde leidraad gold in de mate van het mogelijke ook voor de regels voor de rechtstreekse<br />
OCMW‐raads<strong>verkiezingen</strong> in de randgemeenten en Voeren. De rechtstreekse<br />
<strong>verkiezingen</strong> in de zes Vlaamse randgemeenten en Voeren worden echter in grote mate<br />
georganiseerd volgens federale regels die de gewesten niet kunnen wijzigen. Daardoor<br />
bleven er helaas een aantal technische anomalieën bestaan die een eenvormige verkiezingsorganisatie<br />
bemoeilijken.<br />
3.2 Belangrijkste inhoudelijke wijzigingen<br />
Het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet ordent niet alleen de bestaande kieswetgeving,<br />
maar wijzigt ze ook ten opzichte van de regeling die van toepassing was bij de vorige <strong>verkiezingen</strong><br />
van 8 oktober 2006.<br />
www.vlaanderenkiest.be
7<br />
3.2.1 Aantal te verkiezen raadsleden<br />
Uiterlijk op 1 juni 2012 zal de Vlaamse Regering de lijst vaststellen van het aantal raadsleden<br />
dat bij de <strong>verkiezingen</strong> van 14 oktober 2012 te verkiezen is. Het inwoneraantal dat<br />
daarbij in aanmerking wordt genomen is het aantal personen dat ingeschreven is in het<br />
rijksregister van de natuurlijke personen die op 1 januari 2012 hun hoofdverblijfplaats in<br />
de gemeente hadden. De Vlaamse Regering zal deze lijst zo spoedig mogelijk vaststellen.<br />
Wat de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> betreft heeft de decreetgever het aantal te verkiezen<br />
provincieraadsleden verminderd tot 63 in de provincie Limburg, die minder dan één miljoen<br />
inwoners telt, en tot 72 in de overige provincies, die meer dan één miljoen inwoners<br />
tellen.<br />
Nog met betrekking tot de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> wijs ik er in het bijzonder op dat de<br />
grenzen van de provinciedistricten werden hertekend zodat er voortaan per kieskring<br />
minstens zes provincieraadsleden worden verkozen. Als bijlage bij deze brief vindt u de<br />
nieuwe indeling met vermelding van de arrondissementen, de kantons en de gemeenten.<br />
De kantons zijn niet gewijzigd. Ik vestig er eveneens uw aandacht op dat de gerechtelijke<br />
indeling in veel gevallen niet samenvalt met de kiesindeling.<br />
3.2.2 Kiesvoorwaarden, kiezerslijst en indeling in stemafdelingen<br />
a) Kiesvoorwaarden<br />
De kiesvoorwaarden blijven ongewijzigd:<br />
‐ Belgen hebben stemrecht voor de gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong>, in voorkomend<br />
geval ook voor de stadsdistrictsraad te Antwerpen, en de provincieraads<strong>verkiezingen</strong><br />
voor zover zij:<br />
o op 14 oktober 2012 minstens 18 jaar oud zijn;<br />
o op 1 augustus 2012 in de bevolkingsregisters van de gemeente ingeschreven<br />
zijn; en<br />
o niet van het kiesrecht uitgesloten of geschorst zijn.<br />
In de zes randgemeenten en de gemeente Voeren zijn zij ook kiezer voor de rechtstreekse<br />
verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn.<br />
‐ niet‐Belgen moeten om te kunnen deelnemen aan de <strong>verkiezingen</strong> een schriftelijke<br />
aanvraag indienen om zich in te schrijven op de kiezerslijst. De federale overheid,<br />
die ter zake bevoegd is, heeft de modelformulieren vastgesteld die niet‐<br />
Belgische burgers kunnen gebruiken om zich in de gemeente van hun hoofdverblijfplaats<br />
in te schrijven op de kiezerslijst voor de gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong>.<br />
Deze modellen worden ook ter beschikking gesteld op de verkiezingswebsite<br />
www.vlaanderenkiest.be.<br />
www.vlaanderenkiest.be
8<br />
Niet‐Belgen kunnen niet stemmen voor de provincieraad en evenmin voor de raad<br />
voor maatschappelijk welzijn in de randgemeenten en Voeren.<br />
Voor de gemeenteraad en desgevallend de stadsdistrictraad te Antwerpen is er<br />
een onderscheid naargelang men als niet‐Belg EU‐onderdaan is of niet:<br />
o Niet‐Belgen met de nationaliteit van een lidstaat van de Europese Unie<br />
kunnen stemmen als zij:<br />
• op 14 oktober 2012 minstens 18 jaar oud zijn;<br />
• op 1 augustus 2012 in de bevolkingsregisters van de gemeente ingeschreven<br />
zijn; en<br />
• niet van het kiesrecht uitgesloten of geschorst zijn.<br />
o Niet‐Belgen met een nationaliteit van een land buiten de Europese Unie<br />
kunnen stemmen als zij:<br />
• op 14 oktober 2012 minstens 18 jaar oud zijn;<br />
• op 1 augustus 2012 in de bevolkingsregisters van de gemeente ingeschreven<br />
zijn;<br />
• niet van het kiesrecht uitgesloten of geschorst zijn;<br />
• aantonen dat ze vijf jaar ononderbroken hun hoofdverblijfplaats in<br />
België hebben, gedekt door een wettig verblijf.<br />
Ik verzoek de gemeentebesturen om, rekening houdend met de <strong>lokale</strong> bevolkingssamenstelling<br />
en met de plaatselijke situatie en omstandigheden, alle gewenste<br />
initiatieven te nemen om de niet‐Belgische burgers te informeren over de mogelijkheden<br />
waarover zij beschikken om deel te nemen aan de <strong>verkiezingen</strong>. Het is<br />
daarbij van bijzonder belang dat de besturen hen erover informeren dat zij zich<br />
vóór 1 augustus 2012 bij de gemeente moeten laten registreren om hun kiesrecht<br />
te kunnen uitoefenen. Ik bereid momenteel een laagdrempelige informatiefolder<br />
voor om de gemeenten te ondersteunen bij het informeren van niet‐Belgen over<br />
hun stemrecht.<br />
b) Bekendmaking van de kiezerslijsten<br />
Met het kiesdecreet werd een aanpassing doorgevoerd inzake de wijze waarop de kiezerslijst<br />
wordt bekendgemaakt en wie er een afschrift van kan ontvangen.<br />
De regel is dat de kiezerslijst voortaan in digitale vorm ter beschikking wordt gesteld aan<br />
de indieners van de kandidatenlijsten en aan de kandidaten, indien zij hierom verzoeken.<br />
Op uitdrukkelijk verzoek kan nog een papieren versie worden afgeleverd.<br />
c) Indeling in stemafdelingen: bevoegdheid van het college van burgemeester en<br />
schepenen<br />
De kiezerslijst werd vroeger bezorgd aan de provinciegouverneur om de lijst te verdelen<br />
in stemafdelingen. Deze regel is gewijzigd: bij de <strong>verkiezingen</strong> van 14 oktober 2012 zal het<br />
college van burgemeester en schepenen de indeling in stemafdelingen maken en het<br />
resultaat ervan bezorgen aan de provinciegouverneur.<br />
www.vlaanderenkiest.be
9<br />
De grootte van de stemafdelingen blijft ongewijzigd. Voor de stembureaus waar gestemd<br />
wordt op papier zijn er minstens 150 en maximum 800 kiezers per stemafdeling. Het college<br />
wijst voor elke stemafdeling het stemlokaal aan waar de kiezers hun stem moeten<br />
uitbrengen.<br />
Omdat niet langer de provinciegouverneur, maar het college de stemafdelingen indeelt, is<br />
er geen doorlopende nummering meer van de stemafdelingen per kanton. Elke gemeente<br />
kent elke stemafdeling een naam toe, die bestaat uit de naam van de gemeente en een<br />
volgnummer.<br />
3.2.3 Indienen kandidatenlijsten<br />
De pariteitsregel inzake de aanwezigheid van de beide geslachten op de kandidatenlijsten<br />
wijzigt:<br />
‐ de eerste twee kandidaten op de lijsten mogen niet van hetzelfde geslacht zijn;<br />
‐ de pariteit inzake het aantal mannen en vrouwen op eenzelfde lijst, blijft behouden.<br />
Dat betekent dat het verschil tussen het aantal kandidaten van elk geslacht<br />
niet groter dan één mag zijn.<br />
De regelgeving die voorheen van toepassing was bepaalde dat de vrouwelijke kandidaat<br />
die gehuwd of weduwe is haar naam mocht laten voorafgaan door de naam van haar<br />
echtgenoot of overleden echtgenoot. Om discriminatie op te heffen, mogen bij de <strong>verkiezingen</strong><br />
van 14 oktober 2012 ook mannelijke kandidaten die dit wensen, hun naam laten<br />
volgen door die van hun echtgenote of hun overleden echtgenote. De personen die een<br />
wettelijk samenlevingscontract hebben gesloten worden gelijk gesteld met echtgenoten.<br />
Ik wijs erop dat deze regeling geldt als een overgangsregeling. Vanaf 1 januari 2018 zullen<br />
de kandidaten enkel nog hun eigen naam mogen gebruiken.<br />
3.2.4 Samenstelling en taken hoofdbureaus<br />
Op het vlak van de samenstelling van de hoofdbureaus bevat het decreet een aantal belangrijke<br />
vernieuwingen.<br />
Bij de organisatie van de <strong>verkiezingen</strong> van 14 oktober 2012 wordt gewerkt met volgende<br />
hoofdbureaus:<br />
‐ het gemeentelijk hoofdbureau;<br />
‐ het stadsdistrictshoofdbureau;<br />
‐ het kantonhoofdbureau;<br />
‐ het provinciedistrictshoofdbureau; en<br />
‐ het provinciaal hoofdbureau.<br />
Al deze hoofdbureaus hebben eenzelfde samenstelling: een voorzitter, eventueel een<br />
plaatsvervangend voorzitter, vier bijzitters, vier plaatsvervangende bijzitters en een secretaris.<br />
www.vlaanderenkiest.be
10<br />
Merk op dat er op de dag van de <strong>verkiezingen</strong> zelf voor iedere verkiezing slechts één<br />
hoofdbureau actief is: het gemeentelijk hoofdbureau, het stadsdistrictshoofdbureau (in<br />
Antwerpen) en het provinciaal hoofdbureau.<br />
In de volgende paragrafen komen de taken van de verschillende hoofdbureaus aan bod.<br />
3.2.4.1 Gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong> en stadsdistrictsraads<strong>verkiezingen</strong> (Antwerpen)<br />
a) Taken van het gemeentelijk hoofdbureau (uitgezonderd Antwerpen)<br />
Het gemeentelijk hoofdbureau staat in voor het kandidatenbeheer van de gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong><br />
in zijn gemeente. Het kijkt toe op de werkzaamheden van de stem‐ en<br />
telbureaus. Op de dag van de <strong>verkiezingen</strong> staat het in voor het resultatenbeheer. De<br />
voorzitters van de gemeentelijke hoofdbureaus sturen de verkiezingsresultaten die zij<br />
opnemen, digitaal door naar de Vlaamse Regering.<br />
b) Taken van het gemeentelijk hoofdbureau (Antwerpen)<br />
Het gemeentelijk hoofdbureau van Antwerpen staat in voor het kandidatenbeheer van de<br />
gemeenteraads<strong>verkiezingen</strong> in zijn gemeente. Op de dag van de <strong>verkiezingen</strong> staat het in<br />
voor het resultatenbeheer.<br />
c) Taken van het stadsdistrictshoofdbureau (Antwerpen)<br />
In de stad Antwerpen wordt niet alleen een nieuwe gemeenteraad verkozen, maar zijn er<br />
eveneens <strong>verkiezingen</strong> voor de vernieuwing van de stadsdistrictsraden. Zodoende wordt<br />
in elk stadsdistrict een stadsdistrictshoofdbureau ingericht, dat instaat voor het kandidatenbeheer<br />
in zijn stadsdistrict. Het ziet toe op de werkzaamheden van de stem‐ en telbureaus.<br />
Op de dag van de <strong>verkiezingen</strong> staat het in voor het resultatenbeheer.<br />
De voorzitters van de stadsdistrictshoofdbureaus sturen de verkiezingsresultaten die zij<br />
opnemen, digitaal door naar de Vlaamse Regering.<br />
3.2.4.2 Provincieraads<strong>verkiezingen</strong><br />
d) Taken van het kantonhoofdbureau<br />
Het kantonhoofdbureau heeft niet langer een opdracht op de dag van de <strong>verkiezingen</strong>.<br />
Zijn taak is beperkt tot de fase voorafgaand aan de verkiezingsdag. De voorzitter van het<br />
kantonhoofdbureau moet namelijk enkel nog de voorzitters, de bijzitters en de plaatsvervangende<br />
bijzitters van de stem‐ en telbureaus aanwijzen op basis van de lijsten die het<br />
college van burgemeester en schepenen bezorgt.<br />
Vermits de werkzaamheden van het kantonhoofdbureau in de tijd niet samenvallen met<br />
die van andere hoofdbureaus, kan de voorzitter van het kantonhoofdbureau eveneens de<br />
voorzitter zijn van een ander hoofdbureau.<br />
www.vlaanderenkiest.be
11<br />
e) Taken van het provinciedistrictshoofdbureau<br />
Het provinciedistrictshoofdbureau staat in voor het kandidatenbeheer van de provincieraads<strong>verkiezingen</strong><br />
in zijn provinciedistrict. Het bureau zetelt niet op de dag van de <strong>verkiezingen</strong>.<br />
De zetelverdeling gebeurt op het niveau van het provinciaal hoofdbureau.<br />
f) Taken van het provinciaal hoofdbureau<br />
Het provinciaal hoofdbureau is een nieuw orgaan. Het oefent de taken uit van het vroegere<br />
centraal bureau van het arrondissement en van de provinciedistricten op de dag van de<br />
<strong>verkiezingen</strong>. Het heeft als taak op de verkiezingsdag vast te stellen welke lijsten de kiesdrempel<br />
hebben behaald, de lijstenverbinding uit te voeren, de zetels voor de provincieraad<br />
te verdelen en de verkozenen en hun opvolgers aan te duiden.<br />
3.2.5 Samenstelling stembureaus en telbureaus<br />
a) Stembureaus<br />
Zoals voorheen worden de stembureaus ingericht op het gemeentelijk niveau, met uitzondering<br />
van de stad Antwerpen waar de stembureaus worden ingericht op het niveau<br />
van de stadsdistricten.<br />
De installatie van de stembureaus op de verkiezingsdag gebeurt ten laatste om 7.30 uur.<br />
De kiezers worden toegelaten vanaf 8 uur. De stemming wordt afgesloten om 13 uur. Dat<br />
is een uur vroeger dan bij de vorige <strong>lokale</strong> en provinciale <strong>verkiezingen</strong> in 2006. Natuurlijk<br />
worden de kiezers die voor 13 uur in het stemlokaal aanwezig zijn, nog tot de stemming<br />
toegelaten.<br />
Let op: deze regeling geldt voor de stemming met potlood en papier (voor digitaal stemmen<br />
zie rubriek).<br />
b) Telbureaus<br />
Organisatie<br />
Eén van de belangrijkste vernieuwingen betreft de organisatie van de telbureaus voor de<br />
provincieraads<strong>verkiezingen</strong>. In het verleden werden de stemmen voor de provincieraads<strong>verkiezingen</strong><br />
geteld op het niveau van het kanton, wat inhield dat de telbureaus voor deze<br />
<strong>verkiezingen</strong> ook op het niveau van het kanton werden ingericht.<br />
Deze regeling wordt grondig gewijzigd.<br />
Op 14 oktober 2012 gebeurt het tellen van de stemmen van alle <strong>verkiezingen</strong> op het niveau<br />
van de kleinste kieskring. Dit is op het niveau van de gemeente, behalve voor Ant‐<br />
www.vlaanderenkiest.be
12<br />
werpen waar dit gebeurt op het niveau van het stadsdistrict. In concreto betekent dit dat<br />
ook de stemmen voor de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> op het niveau van de gemeente geteld<br />
worden, behalve voor Antwerpen waar dit gebeurt op het niveau van het stadsdistrict.<br />
In elke gemeente worden de telverrichtingen toegewezen aan een of meer bureaus, namelijk<br />
de bureaus G en P. De bureaus G tellen de stembiljetten voor de verkiezing van de<br />
gemeenteraad. De bureaus P tellen de stembiljetten voor de verkiezing van de provincieraad.<br />
Dat betekent een belangrijke logistieke vereenvoudiging: de stembussen voor de<br />
provincieraads<strong>verkiezingen</strong> moeten niet meer overgebracht worden naar de kantonhoofdplaats<br />
en ook de telresultaten van de provincieraads<strong>verkiezingen</strong> worden vanuit het<br />
gemeentelijk hoofdbureau doorgestuurd naar het provinciaal hoofdbureau.<br />
Deze regeling leidt er ook toe dat, ook voor de provincieraads<strong>verkiezingen</strong>, de resultaten<br />
per gemeente (of stadsdistrict) beschikbaar zullen zijn.<br />
Doordat de stembureaus om 13 uur sluiten, kan het tellen van de stemmen ook vroeger<br />
starten dan in 2006 het geval was. Het telbureau moet daarom om 14 uur samengesteld<br />
zijn.<br />
Ik vestig er ook de aandacht op dat het voor het telbureau niet langer nodig is om met het<br />
tellen te wachten tot alle stemmen aanwezig zijn. Het decreet legt niet meer de verplichting<br />
op om de stembiljetten van de verschillende stembureaus te mengen. Van zodra het<br />
telbureau over de stembiljetten van één stembureau beschikt, mag het bijgevolg aan de<br />
telling beginnen.<br />
Na de telling bezorgt de voorzitter van het telbureau de resultaten aan het hoofdbureau<br />
dat instaat voor het resultatenbeheer van de betreffende verkiezing.<br />
Toewijzing van de zetels<br />
De belangrijkste wijziging is de invoering van een kiesdrempel bij de provincieraads<strong>verkiezingen</strong>.<br />
Die kiesdrempel geldt op het niveau van de provinciedistricten en is vastgesteld<br />
op 5% van het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen in het provinciedistrict.<br />
Het provinciaal hoofdbureau stelt vast welke lijsten de kiesdrempel in het provinciedistrict<br />
hebben behaald. Enkel deze lijsten worden toegelaten tot de rechtstreekse zetelverdeling<br />
in het provinciedistrict.<br />
Om toegelaten te worden tot de apparentering geldt de kiesdrempel niet. Het provinciaal<br />
hoofdbureau voert de aanvullende zetelverdeling uit, verdeelt de zetels en duidt de verkozenen<br />
en de opvolgers aan. Het provinciaal hoofdbureau neemt aldus de taken over die<br />
voorheen werden uitgevoerd door het provinciedistrictshoofdbureau en het centraal bureau<br />
van het arrondissement.<br />
www.vlaanderenkiest.be
13<br />
3.2.6 Verkiezingsbetwistingen<br />
Zoals voorheen is er in iedere provincie een Raad voor Verkiezingsbetwistingen die uitspraak<br />
doet over de bezwaren. De raad bestaat uit een voorzitter, twee raadsleden en<br />
drie plaatsvervangende raadsleden, die door de Vlaamse Regering worden benoemd. De<br />
zittingsperiode bedraagt zes jaar en gaat in op 1 maart van het verkiezingsjaar. Die periode<br />
is hernieuwbaar. Tot 1 maart 2012 treedt de raad op in zijn oude samenstelling.<br />
Wat de procedure voor de behandeling van de bezwaren betreft, vestig ik er de bijzondere<br />
aandacht op dat de termijn voor de indiening van de bezwaren met betrekking tot de<br />
<strong>verkiezingen</strong> ingekort werd van veertig tot dertig dagen, te rekenen vanaf de dagtekening<br />
van het proces‐verbaal van de <strong>verkiezingen</strong>. De Raad voor Verkiezingsbetwistingen doet<br />
uitspraak over de bezwaren binnen veertig dagen, te rekenen vanaf de dag waarop het<br />
bezwaarschrift bij de Raad is aangekomen. De beroepsprocedure bij de Raad voor Verkiezingsbetwistingen<br />
blijft ongewijzigd.<br />
Tegen de beslissingen van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen staat beroep open bij de<br />
Raad van State. Dat beroep moet ingesteld worden binnen acht dagen na de kennisgeving.<br />
De Raad van State behandelt de beroepen met volle rechtsmacht. Hij doet uitspraak<br />
binnen een termijn van zestig dagen.<br />
3.2.7 Kosten van de <strong>verkiezingen</strong><br />
De verdeling van de kosten voor de <strong>verkiezingen</strong> werd eveneens aangepast. Er geldt niet<br />
langer een omslagregeling van sommige kosten tussen de provincies en de gemeenten.<br />
De hiernavolgende regeling is van toepassing:<br />
‐ Kosten ten laste van de Vlaamse overheid<br />
1° de uitgaven voor het verkiezingspapier;<br />
2° de kosten voor het digitaal verwerken en het doorsturen van de uitslagen;<br />
3° de publicatie van de verkiezingsresultaten.<br />
‐ Kosten ten laste van de provincie<br />
1° het presentiegeld en de reisvergoeding waarop de leden van de kiesbureaus aanspraak<br />
kunnen maken;<br />
2° de reiskosten voorgelegd door de kiezers die op de dag van de verkiezing niet meer in<br />
de gemeente verblijven waar ze als kiezers zijn ingeschreven;<br />
3° de verzekeringspremies om de lichamelijke schade te dekken die voortvloeit uit ongevallen<br />
die de leden van de kiesbureaus zijn overkomen bij de uitoefening van hun ambt.<br />
‐ Kosten ten laste van de gemeente<br />
1° de stembussen, schotten, lessenaars, omslagen en potloden;<br />
2° alle andere verkiezingsuitgaven.<br />
www.vlaanderenkiest.be
14<br />
4. Uitvoeringsbesluiten en onderrichtingen<br />
De Vlaamse Regering is gemachtigd om een aantal zaken uit het Kiesdecreet van 8 juli<br />
2011 verder te concretiseren. De verschillende uitvoeringsbesluiten zijn momenteel in<br />
<strong>voorbereiding</strong>. Ze zullen na hun vaststelling onmiddellijk worden gepubliceerd op de verkiezingswebsite<br />
www.vlaanderenkiest.be en in het Belgisch Staatsblad. Gelet op het belang<br />
bij de <strong>voorbereiding</strong> van de <strong>verkiezingen</strong>, kan ik u reeds de hiernavolgende informatie<br />
meedelen.<br />
Lijstnamen en volgnummers<br />
Het decreet bepaalt dat elke lijstnaam ten hoogste achttien tekens bevat. De Vlaamse<br />
Regering zal de toegelaten tekens vaststellen. Een teken is niet alleen een letter, maar<br />
ook een cijfer, leesteken, woordteken of spatie.<br />
De regeling inzake het toekennen van de volgnummers blijft ongewijzigd. Politieke formaties<br />
die in het Vlaams Parlement vertegenwoordigd zijn door ten minste drie leden, kunnen<br />
een voorstel indienen tot bescherming van de lijstnaam die ze willen vermelden in de<br />
voordrachten van kandidaten en tot het verkrijgen van een gemeenschappelijk volgnummer.<br />
De Vlaamse Regering kent de gemeenschappelijke volgnummers toe. Ik vestig er de<br />
aandacht op dat kartellijsten het gemeenschappelijk volgnummer gebruiken van de partij<br />
die het eerst voorkomt in de samengestelde lijstnaam.<br />
5. Verkiezingsformulieren en modellen<br />
De formulieren en modellen die bij de <strong>verkiezingen</strong> van 14 oktober 2012 moeten worden<br />
gebruikt, zijn momenteel in <strong>voorbereiding</strong>. Enkele daarvan zal ik op zeer korte termijn<br />
vaststellen. Het gaat meer bepaald om:<br />
‐ het volmachtformulier;<br />
‐ het attest van tijdelijk verblijf in het buitenland, afgegeven door de burgemeester;<br />
‐ de verschillende modellen van voordrachtsakten;<br />
‐ de modellen van verbeteringsakten.<br />
Alle formulieren worden digitaal ter beschikking gesteld op de verkiezingswebsite<br />
www.vlaanderenkiest.be. De gemeenten en de gebruikers kunnen de formulieren vrij<br />
downloaden en afdrukken. Voor zover dat nuttig is, kunnen sommige formulieren ook<br />
elektronisch worden ingevuld.<br />
Doordat de formulieren beschikbaar zijn in een afdrukbaar formaat, kan iedereen ze gemakkelijk<br />
op het gewenste tijdstip raadplegen. ABB zal de formulieren dan ook niet op<br />
een andere wijze ter beschikking stellen, bijvoorbeeld om te laten drukken. De besturen<br />
die dat nodig achten, kunnen op eigen initiatief natuurlijk beslissen om bepaalde documenten<br />
toch te laten drukken.<br />
www.vlaanderenkiest.be
6. Gebruik van de informaticatechnologie<br />
15<br />
6.1 Decreet digitaal stemmen<br />
Het decreet over de organisatie van de digitale stemming is in <strong>voorbereiding</strong>. De verkiezingswebsite<br />
www.vlaanderenkiest.be en de elektronische verkiezingsnieuwsbrief houden<br />
u op de hoogte van de lopende procedure.<br />
6.2 Apparatuur digitaal stemmen<br />
6.2.1 Oude stemapparatuur<br />
De oude stemapparatuur van het type Jites en Digivote zal voor <strong>verkiezingen</strong> die de<br />
Vlaamse overheid organiseert, dus ook die van 14 oktober 2012, niet meer gebruikt worden.<br />
De Vlaamse overheid zal daar noch software voor maken noch technische ondersteuning<br />
voor bieden. Enkel de nieuwe digitale stemsystemen, die de Vlaamse Regering<br />
heeft vastgesteld, zullen worden ingezet en ondersteund.<br />
6.2.2 Nieuwe stemapparatuur<br />
Zoals reeds aangegeven heeft de Vlaamse Regering 149 gemeenten geselecteerd die de<br />
nieuwe stemapparatuur van de Vlaamse Regering in bruikleen kunnen aanvaarden. Het<br />
gaat om:<br />
‐ de 143 gemeenten die in 2006 de oude stemapparatuur gebruikten;<br />
‐ de steden Gent, Brugge, Aalst, Kortrijk, Oostende en Roeselare.<br />
De stemapparatuur zal ten laatste geleverd worden op 13 juli 2012. Om die reden is het<br />
van doorslaggevend belang dat de Vlaamse overheid ten spoedigste in kennis wordt gesteld<br />
van de beslissingen van de gemeenteraden met betrekking tot het al dan niet aanvaarden<br />
van de bruikleen.<br />
De 149 gemeenten, aan wie de Vlaamse Regering de nieuwe apparatuur aanbiedt, moeten<br />
elk afzonderlijk zo spoedig mogelijk, maar alleszins vóór 23 maart 2012 laten weten<br />
of ze:<br />
‐ akkoord gaan met de bruikleen en de eraan verbonden voorwaarden: in dat geval<br />
wordt in die zin een gemeenteraadsbeslissing genomen en het onderhoudscontract<br />
ondertekend;<br />
‐ verzaken aan de bruikleen en terugkeren naar (of voor de 6 centrumsteden: blijven<br />
bij) de stemming met potlood en papier.<br />
Ingeval sommige van deze gemeenten geen gebruik wensen te maken van de nieuwe digitale<br />
stemapparatuur zal de Vlaamse Regering de aldus vrijgekomen stemsystemen aanbieden<br />
aan de andere gemeenten, in volgorde van afnemend inwoneraantal.<br />
www.vlaanderenkiest.be
16<br />
De gemeenten die de nieuwe stemsystemen aangeboden krijgen en willen gebruiken bij<br />
de <strong>verkiezingen</strong> van 14 oktober 2012 moeten daartoe een gemeenteraadsbeslissing nemen<br />
waarin zij deze bruikleen aanvaarden en verklaren:<br />
1. de apparatuur te zullen stockeren, tenzij dat overgelaten wordt aan de leverancier die<br />
dat tegen betaling van de stockeer‐ en transportkosten volgens de bepalingen van de<br />
raamovereenkomst en de offerte zal doen;<br />
2. het onderhoud op zich te nemen. Dat onderhoud bestaat uit een controle 3 tot 6<br />
maanden vóór de <strong>verkiezingen</strong> en een controle in de week vóór de <strong>verkiezingen</strong>. De<br />
kosten bij vervanging of defect zijn ten laste van de gemeenten, behalve op de dag<br />
van de <strong>verkiezingen</strong>. Het gemeentebestuur sluit hiervoor een onderhoudscontract af<br />
met Smartmatic. De kosten hiervoor bedragen circa 130 euro (inclusief BTW) per<br />
stembureau per verkiezingsdag;<br />
3. de apparatuur te beheren als een goede huisvader.<br />
Als bijlage bezorg ik hierbij een model van gemeenteraadsbeslissing. Een model van onderhoudscontract<br />
wordt u bezorgd tegen half februari 2012.<br />
Ik geef voor de volledigheid ook mee dat er in opleiding voor het gebruik van de stemsystemen<br />
zal worden voorzien.<br />
6.2.3 Stemhokjes<br />
De nieuwe stemcomputers hebben een ander gewicht en andere afmetingen dan de oude<br />
generatie. Het is dan ook absoluut noodzakelijk dat elke gemeente nakijkt of de huidige<br />
stemhokjes geschikt zijn voor de nieuwe stemcomputers:<br />
‐ gewicht: ongeveer 14 kg;<br />
‐ breedte: 37 cm;<br />
‐ diepte: 50,8 cm (54 cm voorzien voor kabels e.d.);<br />
‐ hoogte: ingeklapt scherm: 24,6 cm – uitgeklapt scherm: 55 cm.<br />
Ingeval van twijfel kan u contact opnemen met ABB.<br />
6.3 Opslagruimte nieuwe digitale stemapparatuur<br />
Afmetingen en het totaalvolume van een stembureau<br />
1 stembureau = 5 x A + 1 x B + 1 x C + 1 x D<br />
A. Stemcomputer geleverd in een kunststofkoffer (soort reiskoffer) die op zijn beurt<br />
in een kartonnen doos zit. Buitenafmetingen van deze koffer 52,0cm x 30,0cm x<br />
71,0cm (0,111m³). Buitenafmetingen van de kartonnen doos 81,5cm x 58,2cm x<br />
41,8cm (0,198m³).<br />
B. Voorzittersnotebook met printer geleverd in kunststofkoffer die op zijn beurt in<br />
een kartonnen doos zit. Buitenafmetingen van de kunststofkoffer 52,0cm x<br />
30,0cm x 71,0cm (0,111m³). Buitenafmetingen van de kartonnen doos 81,5cm x<br />
58,2cm x 41,8cm (0,198m³).<br />
C. Stembusdeksel met scanner geleverd in een kartonnen doos met benaderende<br />
buitenafmetingen 115cm x 60 cm x 40cm (0,276m³).<br />
www.vlaanderenkiest.be
17<br />
D. Stembus, los geleverd, buitenafmetingen 80cm x 94cm x 50cm (0,376m³).<br />
Als de kartonnen dozen van A en B worden bijgehouden en de koffers telkens weer in de<br />
kartonnen dozen worden opgeborgen, dan zal het totaalvolume per stembureau ongeveer<br />
1,47m³ bedragen (gerekend zonder de stembus D).<br />
Als de kartonnen dozen van A en B niet worden bijgehouden, dan zal het totaalvolume<br />
per stembureau ongeveer 0,94m³ bedragen (gerekend zonder de stembus D).<br />
De stembussen kunnen in elkaar worden geschoven, waardoor het basisvolume van<br />
0,376m³ met slechts ongeveer 0,024m³ toeneemt per extra stembus. 17 stembussen in<br />
elkaar geschoven, gaan daarbij ongeveer 2 keer zoveel plaats innemen als slechts 1.<br />
Voor de samenvattende tabel met betrekking tot de opslagruimte van de nieuwe stemapparatuur,<br />
zie bijlage 2.<br />
6.4 Indeling in stemafdelingen<br />
6.4.1 Voor de gemeenten die reeds digitaal stemden<br />
Ik wijs er nogmaals op dat ingevolge het nieuw kiesdecreet niet langer de provinciegouverneur,<br />
maar het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor de indeling in<br />
stemafdelingen.<br />
Wat de indeling zelf betreft is er voor de gemeenten waar reeds digitaal gestemd werd<br />
niets gewijzigd. De norm zal liggen op minimum 150 en maximum 900 kiezers per stembureau<br />
met maximum 180 kiezers per stemhokje/stemcomputer. De Vlaamse Regering<br />
zal afwijkingen kunnen toestaan.<br />
Let op: ABB beschikt namelijk over gegevens van het aantal stembureaus in 2006. Het<br />
agentschap gaat er eveneens van uit dat elk stembureau 5 stemcomputers telt. Om misverstanden<br />
en eventuele latere correcties te vermijden, verzoek ik de gemeentebesturen<br />
om ten spoedigste:<br />
‐ de gegevens over hun stemafdelingen (in het bijzonder van toepassing op de gemeenten<br />
die de indeling in stemafdelingen ten opzichte van 2006 gewijzigd hebben of willen<br />
wijzigen voor de <strong>verkiezingen</strong> van 2012, in positieve of in negatieve zin);<br />
‐ afwijkingen met betrekking tot het aantal stemcomputers per stembureau;<br />
te bezorgen aan het verkiezingssecretariaat van ABB.<br />
6.4.2 Voor de gemeenten die voor het eerst digitaal stemmen<br />
Ik herinner eraan dat ingevolge het nieuw kiesdecreet niet langer de provinciegouverneur,<br />
maar het college bevoegd is voor de indeling in stemafdelingen.<br />
De stemafdelingen in gemeenten waar met potlood en papier gestemd wordt, zijn vaak<br />
aanzienlijk kleiner dan in gemeenten waar digitaal gestemd wordt. De norm van 800 kie‐<br />
www.vlaanderenkiest.be
18<br />
zers per stembureau die gesteld wordt voor digitale <strong>verkiezingen</strong>, wordt er vaak niet gehaald.<br />
De gemeenten waar dit het geval is moeten een herindeling maken van de bestaande<br />
stemafdelingen, rekening houdend met:<br />
‐ de norm van 800 kiezers per stemafdeling;<br />
‐ een maximum van 900 kiezers per stemafdeling en 150 kiezers per stemcomputer<br />
(de Vlaamse Regering zal een afwijking kunnen toestaan);<br />
‐ de norm van 5 stemhokjes/stemcomputers per stembureau;<br />
‐ de geografische spreiding van de stemlocaties en de dichtheid van het aantal kiezers;<br />
‐ een vermindering van het aantal stemhokjes/stemcomputers als een kleine stemafdeling<br />
onvermijdelijk is. Er zijn dan minder stemhokjes/stemcomputers dan de norm van<br />
5.<br />
Gelieve deze nieuwe indeling te bezorgen aan het verkiezingssecretariaat van ABB, te<br />
weten: het aantal stembureaus in groepen van het aantal stemcomputers per stembureau<br />
(bvb. 47 stembureaus van 5 stemcomputers, 1 stembureau van 3 stemcomputers).<br />
Uren van stemmen en aantal leden stembureaus<br />
Waar digitaal gestemd wordt, zullen de stembureaus om 7 uur worden geïnstalleerd.<br />
De kiezers kunnen stemmen van 8 tot 15 uur.<br />
Het aantal leden van het stembureau bedraagt 7:<br />
‐ 1 voorzitter;<br />
‐ 1 secretaris;<br />
‐ 5 bijzitters.<br />
Spreiding van de kiezers<br />
Het is aan te bevelen op de oproepingsbrief een uur te suggereren waarop de kiezer zijn<br />
stem het best kan uitbrengen. Zo een aanbeveling kan een meer gelijkmatige opkomst<br />
bevorderen en lange wachtrijen vermijden. U kan best periodes voorzien van minimum<br />
één uur.<br />
6.5 Computerapparatuur voor de hoofdbureaus<br />
Op de hoofdbureaus is apparatuur nodig voor het kandidatenbeheer en/of resultatenbeheer.<br />
hoofdbureau kandidatenbeheer resultatenbeheer<br />
gemeentelijk X X<br />
stadsdistrict X X<br />
kanton<br />
provinciedistrict<br />
geen apparatuur nodig (tenzij voor andere<br />
taken dan kandidaten‐ en resultatenbeheer)<br />
zetelt niet op dag van <strong>verkiezingen</strong><br />
zetelt niet op dag<br />
X<br />
van <strong>verkiezingen</strong><br />
provinciaal X X<br />
www.vlaanderenkiest.be
19<br />
Het gemeentebestuur en het stadsdistrictsbestuur voorzien respectievelijk de gemeentelijke<br />
hoofdbureaus en de stadsdistrictshoofdbureaus van deze apparatuur.<br />
Het provinciebestuur voorziet de provinciedistrictshoofdbureaus en de provinciale<br />
hoofdbureaus van deze apparatuur.<br />
De Vlaamse Regering stelt de software hiervoor ter beschikking.<br />
6.5.1 Pc’s<br />
Per hoofdbureau moeten minstens 2 Pc’s voorzien worden. Als verschillende hoofdbureaus<br />
samen zetelen moeten er per bijkomend verkiezingstype (gemeente, provinciedistrict,<br />
stadsdistrict) 2 extra Pc’s voorzien worden.<br />
Let op: Voor hoofdbureaus waar resultaten van meer dan 40 telbureaus of 40 stembureaus<br />
verwerkt worden zullen bijkomende Pc’s nodig zijn om een efficiënte verwerking<br />
mogelijk te maken. Het aanbevolen aantal Pc’s voor deze gemeenten wordt later meegedeeld.<br />
De Pc’s moeten beschikbaar zijn vanaf 1 juli 2012 zodat de vereiste software geïnstalleerd<br />
kan worden en de connectiviteit getest kan worden. Vanaf de installatie van de software<br />
tot de verkiezingsdag mag de Pc niet gebruikt worden voor andere doeleinden, om de<br />
veiligheid niet in gedrang te brengen en om configuratieproblemen te vermijden.<br />
De Pc’s (desktop of laptop, geen notebooks!) moeten aan volgende specificaties voldoen:<br />
‐ Windows 7 Pro (32 of 64 bit);<br />
‐ Minimum 4GB geheugen;<br />
‐ Minimum 10GB vrije harde schijfruimte;<br />
‐ Schermresolutie minimum 1024x768;<br />
‐ Laser printer driver geïnstalleerd als default printer en getest;<br />
‐ Gecertifieerde e‐ID card lezer (met FedICT middleware versie 2.5.9 of hoger) geïnstalleerd<br />
en getest;<br />
‐ Fysieke Gigabit Ethernet adapter;<br />
‐ Minstens 1 ongebruikte USB poort;<br />
‐ Internet Explorer 8 of 9 ingesteld als default (of enige) browser;<br />
‐ Er mogen geen personal firewall producten geïnstalleerd zijn op deze Pc;<br />
‐ Anti‐virus software met de recentste virus definitions en security updates. Er moet op<br />
de dag van de <strong>verkiezingen</strong> iemand beschikbaar zijn die deze software kan configureren.<br />
De persoon die de verkiezingssoftware en connectiviteit zal configureren moet lid zijn van<br />
de beheerdersgroep op de <strong>lokale</strong> PC.<br />
www.vlaanderenkiest.be
20<br />
6.5.2. Printervereisten<br />
Er moet een Laser printer beschikbaar zijn.<br />
6.5.3 Netwerkvereisten<br />
Publilink‐ of internetaansluiting (nog te beslissen)<br />
De Pc mag geen gebruik maken van een draadloos netwerk of VPN verbindingen (moet<br />
uitgeschakeld zijn).<br />
6.5.4 Contactpersoon<br />
Gelieve de contactpersoon (naam, email, gsm) door te geven die zal instaan voor de softwaredistributie,<br />
installatie en connectiviteitstesten.<br />
6.6 Het stemmen met de computer: schermopbouw – presentatie van de kandidaten op<br />
de lijst<br />
Eén kolom kan maximaal uit 19 stemvakken bestaan. Als er meer kandidaten zijn dan één<br />
kolom kan bevatten, worden de kandidaten gelijkmatig verdeeld over twee of drie kolommen.<br />
Als het aantal kandidaten geen veelvoud is van het aantal kolommen, wordt er<br />
in de uiterst linkse en eventueel in de middelste kolom een kandidaat meer geplaatst.<br />
In de praktijk geldt de volgende voorstelling:<br />
1 tot 19 kandidaten: 1 kolom<br />
20 tot 38 kandidaten: 2 kolommen<br />
39 tot 55 kandidaten: 3 kolommen<br />
www.vlaanderenkiest.be
21<br />
Verdeling van de kolommen<br />
totaal<br />
aantal<br />
kandidaten<br />
aantal in<br />
kolom 1<br />
aantal in<br />
kolom 2<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15<br />
10 10 11 11 12 12 13 13 14 14<br />
aantal in<br />
kolom 3<br />
totaal<br />
aantal<br />
kandidaten<br />
aantal in<br />
kolom 1<br />
aantal in<br />
kolom 2<br />
aantal in<br />
kolom 3<br />
30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55<br />
15 16 16 17 17 18 18 19 19 13 14 14 14 15 15 15 16 16 16 17 17 17 18 18 18 19<br />
15 15 16 16 17 17 18 18 19 13 13 14 14 14 15 15 15 16 16 16 17 17 17 18 18 18<br />
13 13 13 14 14 14 15 15 15 16 16 16 17 17 17 18 18<br />
7. Vervroegde aanwijzing van de voorzitters van de hoofdbureaus<br />
Krachtens het kiesdecreet moeten de voorzitters van de gemeentelijke‐, stadsdistricts‐,<br />
provinciedistricts‐ en provinciale hoofdbureaus in de maanden augustus of september<br />
worden aangewezen.<br />
Rekening houdend met de organisatorische vernieuwingen, onder meer op het vlak van<br />
de informaticatoepassingen en de vormingsactiviteiten die de administratie hiervoor zal<br />
uitwerken, verzoek ik de voorzitters van de rechtbanken van eerste aanleg en de vrederechters<br />
om reeds vóór die uiterste termijn de voorzitters van de hoofdbureaus aan te<br />
wijzen.<br />
8. Portvrije briefwisseling<br />
Ik herinner u eraan dat alle briefwisseling die verband houdt met de organisatie van de<br />
<strong>verkiezingen</strong>, portvrij kan worden verzonden. Wie een brief verzendt met betrekking tot<br />
de <strong>verkiezingen</strong> moet op de voorzijde in duidelijke letters of met een stempel de vermelding<br />
“Kieswet ‐ Portvrijdom” aanbrengen.<br />
www.vlaanderenkiest.be
9. Contactadres verkiezingssecretariaat<br />
22<br />
Het verkiezingssecretariaat is bereikbaar op het volgende adres:<br />
Agentschap voor Binnenlands Bestuur<br />
Secretariaat Verkiezingen<br />
Boudewijnlaan 30, bus 70<br />
1000 Brussel<br />
e‐mail: binnenland‐<strong>verkiezingen</strong>@vlaanderen.be<br />
Bijlagen<br />
1. Model van gemeenteraadsbeslissing<br />
2. Samenvattende tabel opslagruimte stemapparatuur<br />
3. Checklist<br />
4. Indeling in arrondissementen en kiesdistricten<br />
Met de meeste hoogachting,<br />
Geert Bourgeois<br />
Vlaams <strong>minister</strong> van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur,<br />
Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand<br />
www.vlaanderenkiest.be