I$” 7 x - Historici.nl

I I a c f 1 lí IJ a r f i 2 F
V c id I e ge r
q ‘ I$” 7
. . i ,titi. 1936
IrLy -
-
9’- !
I
X
x
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
X
x
X
X
X
x x x
-
J A A R G A N
LINKSCHE
c.a
A R B E I D E R S - O R G A N I S A T ~ E S
x x x x
GEHEIM
X X X X X X X X X X X X X X X X X T X X A
x
X
x
X
X
x
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
x
x
x
x
X
X
X
X
X
X
X
X
x
n
ic
a
x
x
x

Hoofd stuk
I, a.
b.
C.
d.
e.
1.
2..
3.
11. a.
b.
C.
do
1x1 .a .
b.
C.
d.
e.
f.
Q.
h.
.
i.
IV
V,
vr, a.
b.
C.
Inleiding,
I N H O U D.
- Bladz..
Overzicht van de Links-beweging in Nederland.... 1,
Sociaal Democratische Arbeiders Partij (S.D.A.P.) 1,
Moderne Vakbeweging. ............................. 5.
Samenwerking S.D.A.P. - N.V.V. ..*.............. 6,
Verdere organisaties op Coc.Dem,grondslag. . . . . . . 7.
Afweer organisaties.......,~..e,.........~...... 9.
Centrale- en Plaat.seli3ke Plan-Commissies. ... e . 9. '
11.
11,
Ordewacht ........y....~~.O......................
Kerngroepen . . . . . . . . . . . . . ~ . ~ o ~ . ~ ~ ~ ~ . ~ ~ ~ ~ D ~ ~ o ~ ~ e ~ ~
Bond van Revolutionnair Socialisten (B.R.S.) . .. . 13..
Revo lut ionnair So cia 1 is t i sch Jeugd Verbond
( R S J V e ) 0 e o o o .o w 14,
Vereeniging voor Soc.Ontwikkeling (V.V.S.O.) . .* . 14.
Ernst Eckstein Comité. 15.
Revo1,Soc .Arbeiders Partij (R.S.A.P. ) . . . . . . . . . 16 .
Nationaal Arbeids Secretariaat (N.A.S.)..... .... 20.
Leninistische Jeugd Garde (L.J.G.) . . . ,. . . . . . . 21.
N.A.S.-Vrouwenbond.. , ., .~.~. 22.
Vereeniging voor Volks Ontwikkeling (V,V.V.O.) , . 22,
Proletarisch Steun Fonds (P.S.F.)~....... ....... 23.
Roode Makkers,...... 23.
Comité van Verweer tegen reactie, fascisme en
dreigend oorlogsgevaar (C.V.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . .
Onafhankelijk Anti-Fascistisch Comité (O.A.F.C.) 22*
Internationale Soc,Anti-Oorlogs Liga (f.S.A.O,L.)S~.
Communistische Oppositie.... ..................... 29.
Communistische Partij in Nederland (C.P.N.)
,. jl.
Communistische Pers. . . .... ..... ... ....... .. 36.
........... 39m
Communistische Jeugd Bond (C.J.B.)...
1, Vereeniging voor Cultuur, ontwikkeling en Ont-
spanning (V.CVO.O.) .~ .,. 40..
2. Nederlandsche Recruten Bond ...... . ....... . 41,
3. Proletarisch Kinderkamp Fonds (Pro-Ki-Fo.) ...... 42.
do Revolutionnair Soc.--rouwen Bond (R.S.V.B.) ...... 42.
e. Mantelorganisaties van de C.P.N. .... ...... .... 43.
1. Vereeniging Vrienden van de Sovjet Unie (V.V.S.UJ 43.
a.Internationale Film Onderneming (I.F.0,) ........ 48.
b .Boekengemeenschap der Sovjet Vrienden.
. .. 49.
. . *. .. 49.
d.Soa.Arbeiders Radio Organisatie (S.A.R.O.) ...... 49,
e . Zangver e en igi ng "De Nieuwe Stem "-Mando linege ze1 -
schap Wolgaklankenlt. .. . . 49.
Nederland - U.d,S.S.R, .*. ..................... 50.
c.Jonge Sovjet Vriend ( J.S,V.) ...+
. Internationale Roode Hulp IfHollandtt (I.R.H.) . . 51,
2.
. Algemeen Comité der Internationale Arbeiders
Vereeniging van Arbeiders Fotografen (Arfot s) . . 48.
Hulp (1.A.H.) ......... ...........-........ .. ... 53.
5. Contact Commissie van Strijdwillende kden in de
moderne vakbonden (voorheen: Revolutionnaire
Vakvcrconigings Oppositie (R.V.O.)). . . . . . . . . . . 54

VI1
6. Landelijk Werkloozen Strijd Comité (L.W.S.C.) . . . . , 58.
7. (Stri
jdbond tegen Oorlog en Fascisme (S.T,F.) .,... 60.
(Wereld Strijd Comite tegen Oorlog en Fascisme. . 60 .
ionnair Arbeider 8 Fanfarocorps "De Roode
Stri jdcrsl' (Avanti)... o . U. ... .. ...... ... . . . 64
a ,#Revolut
b.1. Roodo Sport denheid (R.S.~.).r. 3Lo . 64.
Arbeiders Hulp bij Ong01ukkcn...........,,,,,,, 65.
2, Arbeiders Voetbal Bond Holland (A.V.B.H.) . . . . . 65.
3. Arbeiders Schaak Bond Holland (A.S.B.H.) . . . . . . 65.
8. Arbeidcrs Film- en Theater Bond (A.F.T.B,) .. ... O
66 .
8,Arbeidzrs Film Collectief ............. ...,... 67.
b .Mannen Zangvereoniging "DO Nieuwe Zangerstf .. ... 67.
. heid . 8 . . .. a
9. Liga togen Imperialisme en voor Nat.Onafhanke1ijk-
. .. e . e . ... ..... . . . .
10, Marxistisoho Arbeidors School (M.A.S.) ............
. . 0
69.
67 .
11. Nederlandsch Comité van Kunstenaars en Intollcotueelen
ter bestrijding van do terreur in Duitschìand 70.
a.protest-Comité van Kunstenaars en Hoofdarbeiders.. 70.
b.Anti-Fascistisch Comité tot dirocten steun aan de
slachtoffers der Duitscho terreur ( "Afstecodtb) of:
Hulp Cornit6 voor do slachtoffers van de vervolgingen
in DuitschlB.ndo.O.......~......~~..~~...~...~. 71.
c .Nedorlandsch Comitó van Kunstenaars en Intolloctueelen
tcr bestrijding van de torrecrin Duitschland 71.
lS.l.0ssietzky COmit~..~.*~....~...*o*o**o*~*=****.***~ 71.
2,Comitb ter bescherming van do Olympischo gedachte. 72.
1, I;:
15.
16 o
3-7
18 .
1,
VI11 . 1.
2.
3.
IX,
'
1,
2.
z
tpZevcn Provinciön" Amnestie Comit6 (Amco]. .. ... 72.
Bond van Kunstenaars ter verdediging der. Cultureele
rechten (B.K.VIK.) ................................ 7t
Synthetische Orde (S.O.) . . y
Abossynië-Cornit&; Bond van Surinamers in Nederland 7 .
Wuppcrthalproccs-Comite...........................
'74.
Nederlandsch Booren Comité...................,.,,. 75.
. . . . . . . . . . . . . . 76.
Links-georiënt ecrde Roligieuse- en ant i-religieuse
Organisaties ...............~.......~....e...~..... 78.
Federatie van Religieus Soc.Gcmeenschappen (R.S.G.) 7'8.
Vri jdenkcrsvcroeniging "De Dageraad". ... 79 .
Vrije Jeugd Organisatie (V,J.O.) .................. 80,
Bond van Proletarische ürijdenkers (B.P.V.) 80.
Onafhankelijke Religieuso Gemeenschap (O.R.G.) .. . 82.
Links-gcoriënk, Espcrant isten Veroenigingen. .. . 83 .
. . . . . . . . . 83,
Foderatio van Arbeiders EspQrantiStQn.
Sociaal Demokrata Esperantista Ligo (S.E.L.N.) Nedorlanda Unuiga Komitato (N,U.K.) ........ . ..... . 8 sf*
(Nederlandsch Ecnheids Comité) .
An€WCh* Bewe8ing .O.O....,...~~...~.O..~........ 83.
Groepen rond "De Vrije Socialist". . .... . ... ,. 85.
Groepen rond het vrij soo.woekblad "De krbeid@rl1, 87.
a.Verooniging voor Soc;Anarchistische Actie (S.A.A.) 90.
b.Unio van Arbeiders Raden (U.V.A.R.) .,... ...... . 91.
c,Vereeniging Anarchistische Uitgeverij (V.A.Ue)...* 91.
d,Comité tegen MllitairiStisChQ Werving, . ..... 92,
eeStrijd-Comit6 tegen olkcn Oorlog.. .............,,,
Anarchistische Jeu~dbeweging,,,... ................ 9
. . Bond van harcho-Socialisten (B,ii.S.) . 92:
95.
a,Onafhankcli jk Religieuso Gemeenschap (O.R,G.) . . . . 97.

5 . Internationaal Anti-Militairist isch Bureau
6 .
7 .
8 .
9 10 11 12 .
13 .
X.
A .
€3' b .
C d e f Q .
i .
j*
B .
8 .
(I.A.M.B.) ...................................... 97
a . Internationale Anti-Mi1.Kommissie (1,k.K.) ...... 97 b.Schermerhorn-De Ligt Stichting .................. 97 Internationaal Anti-Mil.Vereeniging (I.A.M.V.) . 97 a.Comit6 van Provinciale Samenwerking op knti.Mil .
. gebied in Noord.Ho1land .......................... 97 b.(Friosch) Revolutionnair Bnti-Mil.ComitB 98 Comit 6 van Act ie Dien st we i gcr . i ng . smani f e st "Mob i .
lisecren'In ...................................... 98 Steunfonds voor slachtoffers van principieel en
daadwcrkitlijk anti.militairismc ................. 98 Cantincfonds voor Dienstweigeraars .............. 98 Nodcrlandsch Syndicalistisch Vakverbond (N.S.V.) 98 .
Syndicnl5stische Arbeidcrs Jeugd Organisat ie
(S.X.J.0.) ..................................... 100 Syndicalistische Vrouwenbeweging (S.V.B.) ...... 101 Fonds voor Internationale Solidariteit (Nederland)
(F.I~S.)................................. 101
.
Anti-ivïil.cn radicaal pacifistische organisaties lo3 .
Op anarchistischen grondslago ................... .. lo3
Internationaal Anti-Mi1.Burcau (1.X.M.B.) ...... lo3
Internationale Anti-Mi1.Kommissie (1.A.K.)
Schemerhorn-De Ligt Stichting. ................ 10 Internationaal Anti-Mil.Vcrccniging (I.A.M.V.) i04
1°2
. .
Comité van Provinciale Samenwerking op 1Jiti-Mil
gebied in Noord-Eolland ........................ 105
(Friasch) Rcvol.ltnti.Mil . Comite ............... i06 Comité van Act ie Dienstweigeringsmanif est Wobiliseeren"
.................................... 106 .
Landelijk Comité van Actie van Dienstweigeraars
in Nederland ................................... 107.
Steunfonds voor Slachtoffers van Principieel en
Daadwerkelijk knti.Militairisme. ............... 108 Cantinefonds voor Dienstweigeraars ............. lo8 Links-Revolutionnair Politieke Vereonigingen . 108 .
Internnt5onaal Socialistische Anti -0orlogs Liga
(I.S.R80.LO)
b . Stri jdbond tegen Oorlog en Fascisme ............ 108.
. C
a . Niet kwkclijke:
1 . Jongeren Vredes Actie (JOV.ko)
i:
5:
6 .
7 .
80
. b
.
a
1
Ke rkeli 1 ke :
2 .
3 .
4 .
................................... 108 .
Radicaal-pacifistische organisaties ............ 108
................. 109 Studenten Vredes Lctie ( SeVeA.) ................ 111 Xlaemsene Nodevredes Lctie (A.N.V.A.) .......... 112 Mobilisatie voor den Vrode . i ....... .......... li3 .
Internatlonale Vrouwen Bond voor Vrede en Vrijheid
........................................... ll3 klgomcon Nederlandsche Vrouwen Vrede Bond 115 ..
Anti-Oorlogsgroep van Vorplogenden (A.O.V.) .... . 115
Vrede door Opvoeding ........................... 119 .
Kerk en Vrede .................................. i16 .
Arbeidsgroep van Doopsgezinden tegen den Kri jgsdienst*..................^.....................
118.
Gereformeerde vereenigi ng voor daadwer kel i j ke
vredes-actie ................................... 118 Katholieke Jongeren Vredes Actie (K.J.V.A.) .... 118 .
.

. C Federaties en contact comissles .
1 Jongeren Vredes Federatie (J,V.F,) .............. 119
2 . Contact-commissie van Vredesvereenlglngen tegen
oorlog en oorïogstoerusting ..................... i19 .
3 . vredes raden....................................^ 120 .
d . . PropasTanda en voor1ichtine:sbureaua .
1. Nationale Vredec.Actie 120 2. Vredes Pers Bureau .............................. 120 Vredes Studie B.eau ............................ 121
f . Commissie van voorliohDing inzake de Diens%wei-
.
geringswet......... . 121
5 Vredeshuizen. ................................... 121.
*
Jewd -Geheelonthou der svereen iai men .
1. Ned.Bond van Abstinent Studeerenden (N.B.A.S.) . . 122 .
2 . Orde van Jonge Tempelieren (0.v.J.P.) ........... 122 .
........
IPSO.

INLEIDING,
Dit geschrift heeft tweeërlei doel. Het wil trachten te zijn:
le.een handleidin betreffende de bestaande, voor Inlichtingend
i e n h l a n g zi jnde, links-politieke groeperingen;
28.86311 retrosnectief over 1935.
Ad. lum.
De systematiek 'is als volgt. Aohtereenvolgens worden behandeld
(in hoofdzaak) de:
SO C IA AL -DEMO CR AT1 SCHE ARBEIDERS PARTI S (Hoofdstuk I)
BOND VAN RErVOLUTIONNAIR-SOCIALIST2N
( " 11)
REVOLUTIO~AIR-SOCIALISTISCHE ARBIEIDERS PARTIJ ( 'I 111) 0
COMMUNISTISCHE PARTIJ NEDWLAND
( " VI) .
ANARCHISTISCHE GROEPEN
'I UI) i
Daarnevens worden eenige groepen behandeld, welke niet naar
ham politieke richting, doch naar hme gc .-stellingen (welke niet
onmiddellijk politiek zijn) zijn gegroepeerd. Bijv. de:
RELIGIEUSE EN ANTI-RELIGDUSE ORGANISATIES (Hoofdstuk VII) .
ESPERANTISTEN VEREENIGINGEZV ( " VIII)
ANTI-MILITAIRISTI SCHE E2 RADICALE VREDES-
ORGANISATIES ( I'
x) *
Ad, 2um,
Een zeer algemene terugblik over het afgeloopen jaar, doet
het volgende waarnemen:
Voor wat betreft de 23,D.A.P.: het toevoegen aan de leerstellingen
van een nieuwe positieve doelstelling (het PLAN VAN DEN
ARBEID), die ideologisch voor het oogenblik in de plaats met
treden van het nog niet te Verwerkelijken socialisme, en die tevens
een geducht wapen met zijn in den strijd tegen oommunisme
en fascisme, welke strijd tot nu toe nog slechts met negatieve
middelen werd gevoerd.
Voor wat betreft de R.S.A.P.: het ontstâàn van deze partij
(aanvang 1935) door fusie van O.S.P. en R,S,P;, welke fusie eghter
praematuur bleek, en aan het einde van 1935 weer leidde tot
uittreding van een duizendtal leden, die den Bond van REVOLUTION-
NAIR-SOCIALISTEN opricht ten,
Voor wat betreft. het COMMUNISME, de officieele bekrachtiging
der eenheiàsfronttactlek op het Korstcongres 1935; zooals die
tactiek was voorgeschreven door het 78 Wereldconeres der communistische
internationale. Verwierp het communisme voorheen
- de
(
I.

J~ARI 1936.
1.a.
OVERZICHT VAN DE LINKS-BEWEGING IN NEDERWD.
De SOCIU DEMOCRATISCHE ARBEIDERS PARTIJ (S.D.B.P.)
INLEIDING.
Het einddoel van de S.D.B.P. is het brengen van het socialisme.
Hierin verschilt zij niet van de links van haar staande
partijen, De S.D.A.P. houdt echter vast aan de democratie,
terwijl het oommunisme daarvoor de "dictatuur van het proletariaat"
in de plaats stelt.
De belangrijkste punten, die ten aanzien van de S.D.A.P,
over 1935 dienen te worden gereleveerd, zijn:
ie: het Paaschcongres; en het congres voor Wet Plan van den
Arb e i d ;
28: het afwijzende standpunt, tegenover de voortgezette pogingen
van communistische zijde aangewend, om tot een
eenheidsfront te komen;
3e: de massale betoogingen, resp. in April en October te Amsterdam
en 's-Gravenhage gehouden, als antwoord op de tevoren
aldaar door de Nationaal-Socialistische Deweging
georganiseerde Landdagen.
Ad lum:
Het bie congres der S.D.A.P., op den len Paaschdag te Amsterdam
gehouden, bewoog zich, behalve op politiek, ook op
economisch gebied.
Politiek was belangrijk, de verklaring van Ir.Albarda, dat
de S,D,A.P. de regeeringsverantwoorde li jkheid niet schuwde.
Voorts de uitlating van Dr.Banning, dat het Paaschcongres der
S.D,A.P. in 1934, zich, naar zijne meening, geenszins zonder
meer achter de defensie had gesteld, en dat de eisch der nationale
ontwapening was gehandhaafd * (Vide ook het antwoord
van den Minister-president aan 1r.Albarda in de 28 Kamer, bij
de behande ling van het wetsvoorstel inzake het capitulantenstelsel,
in Juli 1935, waarin Z,E. betoogde, dat de door Ir.
Albarda geciteerde congresuitspraken niet zoo duidelijk waren,
als de heer Albarda voorstelde, 1r.Albarda had bij die gelegenheid
ook gezegd, dat de weerkracht van het land geen verzwakking
lijden kon).
Economisch was van belang, de door het Congres aangenomen
resolutie, inzake '!Nieuwe Organenll. In 1931 had een door de
S.D.A.P, ingestelde commissie, ter bestudeering van de vraag,
op welke wijze de artikelen 78 en 194 der Grondwet dienen te
worden uitgewerkt, reeds een rapport dienaangaande uitgebraoht.
Het congres vereenigde zich thans met de leidende gedachten
van dat rapport, In het kort komt de resolutie hierop neer,
dat, door de overbelasting van regeering en vertegenwoordigende
organen, nieuwe staatsorganen met verordenende en adviseerende
bevoegdheid zullen moeten worden Ingesteld. Tot zoover dus
niets anders, dan de Grondwetswijziging van 1922 reeds bracht.
Verder wordt echter geconstateerd, en hier komt de politiekeconomische
strekking naar voren, dat de behoefte aan nieuwe
organen nog grooter zal zijn, als overgegaan wordt tot demooratische
ordenix van het economische leven.
In aansluiting op het Paasohcongres, vond op den 2en Paasohdag
te Amsterdam een bijeenkomst plaats van S.D.A.P. en N,V.V.,
waarin

!
- 2 -
waarin de hoofdlijnen van het PLAN VAN DEN ARBEID werden
medegedeeld, n . 1 :
le: terugdringen van de crisis door werkverruiminq op groote
schaal;
20: industrialiseeiling van net land;
39: ordening in productie en distributie.
Was dus op

i
-3-
Vandaar ook het Werzoenend gebaar", "de uitgestrekte hand",
tegenover de burgerlijk democratische partijen. (Vide de rede
van Jñr.de Geer bij de Alg.Beschouwingen over de Rijksbegrootiw)
Waar het voor de verwezenlijking van het Plan in zijn geheel,
noodig is, dat een "Plan-Fü3GEERING11 verschijnt, daar zal
de 2ropaRanda voor het Plan een groote plaats innemen. Het zal
ter kennis van het Nederlandsche Volk worden gebracht door:
de PmS, RADIO, FILM, REVUE, LICHTRECLBblE, MüZIm-PWEESm,
RAAM- en MUURBIWETTEN, WIS- en STRAATCOLPORTAGE, en met behulp
van de propaganda-commissie's. (Zie verder Hoofdstuk Io.)
Ad 2um en 3um.
Stelde de S,D.A.P. in 1935 pogingen in het werk, om POSI-
Tin-constructief werk te verrichten, zij stelde zich ook
NEGATIEF te weer tegen communisme en fascisme, op de wijze,
onder 2e en 38 kortelings vermeld. (Zie ook Hoofdstuk VIa:
Tactiek C .P.Ne).
De massale betoogingen tegen het fasoisme te Amsterdam en
's-Gravenhage gehouden na de Landdagen van de N.S.B., waren
een suoces te noemen. Typeerend was weer, de blijkbare bedoeling
van de S.D.A.P.-leiding, om alle aanhangers van de democratische
gedachte te vereenigen in den strijd togen het fascisme.
VERKIEZINGEN.
De uitslag der verkiezingen in 1935 toonde aan, dat de S.De
A.P. zich tot heden heeft gehandhaafd tegenover het fascisme,
Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten verloor de S.D.
A.P. weliswaar een aantal stemmen in vergelijking met de 2e
Kamerverkiezingen in 1933, doch deze kwamen hoogstwaarschi jnlijk
ten goede aan de Christelijk Democratische Unie en Katholiek
Democratische Partij, en voor een klein deel aan de Communistische
Parti in Nederland.
De gemeonteraa d sverkiezingen brachten de S.D.A.P. zetelwinst
van niet te onderschatten beteekanis, ook in de groote steden,
behalve dan te Amsterdam, waar wol één zetel werd gewonnen,
doch het stemmentotaal met plm. 4000 terugliep, vergeloken
bij 1931. De handhaving van haar positie to Anisterdam, is voor
de S.D.A.P. momenteel dan ook een punt van de grootste aorg.
Haar groote concurrent is weliswaar niet het fascisme, maar
het communisme. De C.P.N., welke de werkloozen in grooten getale
tot zich weet te trekken, en zevon raadszetels tc Amstordam
veroverde, is aldaar een factor, waarmede de S.D.A.P. voortaan
terdege rekening moet houden. Vandaar dan ook de propaganda
met het IfRoodo Noordon*' (Zwedcn onz.) waar, volgens de S.D.
A.P., de sociaal-democratische regccring de welvaart bracht,
en welke propag-nda geen andere bcdooling hoeft, dan to trachton
dc C.P.N. met hare ideologische verheerlijking van Rusland,
de "wind uit de zeilen" te nemen.
De verkiezingen boden voor de S.D,A,P. het navolSnde beeld:
20 Kamerverkiezingen 1933; 798.669 stemmen , zi jnde 21,4$;
aantal zetels 22.
Prov.Statenverkiezinggen 1935: 782,592 stemmen, zijnde 2 ~ 9 % ;
aantal zetels 126,
Voor de Gemeenteraadsverkiezingen ( 1935) is een dergelijke
opgave niet ter zake dienende, daar de cijfers niet getotaliseerd
kunnen worden. Wel kan worden vermeld, dat de S.D.A.P.
thans

thans in 535 gemeenten is vertegenwoordigd tegenover 491 in
1931 (met resp, 1454 en i300 zetels).
ledental was als volgt:
(i April 1934: 90.734; 1 Oct,1934:85.674),
Merkwaardig vooral is het verloop in 1934 geweest.
PARTIJnSECRETARIAAT: Tesss Isohadestraat 31 te Amsterdam.
PARTIJBESTUUR :-
Dit bestaat uit i3 leden, waarvan 5 leden het dagelijksch
bestuur vormen. Em hunner is "Parti jvoorzitteril thans
K,Vorrink (geb. 7.6.1~91 te Vlaardingen) en één Secretaris-
Penningmeester Qoudenbesq (geb. 16.12, I883 te Bmsterdarn) *
PUTI JRA.0 :
De partijraad komt hoogstens cm paar malen per jaar bijeen
en wordt gevormd door de voorzitters on 6611 of twee bestuursleden
van de gewesten en de plaatselijke federaties, alsmede
door een vertegenwoordiger van de redactie der Arbeiderspora.
Waar genomde bcstuurslcden ui tsraard wisselen, is de samenstelling
van den partijraad niet constant.
De algomeene ta3k van dan partijraad is adviseerend.
Het PARTIJ-CONGRES, aïs hoogste instantie der partij, kan
echter bosluitcn, bopaalde ondorwerpsn tor afdooning in handen
to stcllcn van den partijraad. Het bosluit van den partijraad
ten opzichtc van dat onderwerp is dan boslissend, tot eon nieuw
congres plaats vindt.
De S.D.A.P. is - evenals alle socialistische partijen van
andere landen - aangesloten bij de:
SOCIALISTISCHE ARBEIDEXI INTERNATIONALE (S.A.Ie) .
De S.A.I. is het centrale punt, van waaruit de internationale
politiek der socialistische parti jen wordt geleld.
De S,A,I. (2e internationale), heeft haar zetel te Brussel,
Laekenstraat 162. Secretaris is: Friedrich ADLER.
Orgaan: Internat ionale Information; uitgever L.Coenen, Brussel ,
Chaussee de VJaterloo 130.
ONDERVERDEELING S. D .A .P.
De kleinste eenheid is de AFDEELING, meestal samenvallende
met het grondgebied cener gemeente . Amsterdam telt echter 3.3
afdeelingen, Rotterdam 10, Den Haag 11; de geheele gemeente
vormt een FEDERATIE.
f Sept, 1935 bedroeg het aantal leden te Amsterdam: 13,461,
Tenslotte zijn ar nog de "GEUJESTELIJKE BESTITRl!%'l,
De gewesten vallen samen met het gebied der provinoio, met
uitzondering van Noord-Holland, dat in een gewest NOORD en een
gcwest ZUID is vcrdocld, To samen dus 12 gewesten.
FRACTIE S,D,A.P. TVlEEDE KAME33 22 op totaal 100 bden.
Fractieleider Ir.J.W.Albarda,
FRBCTIE S.D.A.P. ZERSTE KAMER 11 leden op totaal 50 leden,
Met de S,D.A,P, samonhangcndo organisaties:
le . BOND VAN 93 CIAM; DEMOC'RBTISCHE VR0Ui;iTXNCLUBS .
Sccrctariaat : Tossclschadostraat 31, Amsterdam.
20 . Vl3REENIGING VLN SOC .DEM. IJCDES VAN GElEECISNTERkDEN SN PROV.
STATEN .
I b.
.

i
I b MODERNE VAKBEWEGING.
Is de S,D.L,P. oen politieke partij met eon politiok dool,
zoo heoft de modorno vakbeweging tottaak ItBinnen het raam dor
kapitalistische samonleving1I economisch het lot haror ledon
te verbetcrcn.
De modorno vakboweging is bolichaamd in het:
NEDERLfSíDSCII VERBOJXD Vla VLKVER~IGINCEN (N.V.V.) .
Zetel: fastel 224.226 hst;.rdam.
Bondsbostuur: Dit bestaat uit 16 loden, waarvan:
Voo rzi t ter : E . KuDer s .
Se cr et ari s-Pcnningmoster : S. de la Bella ( geb . 28 . 10 1889
Ledental van hct N.V.V.
te Amsterdam).
on andere vakcentrales:
Sinds Maart 193-3, toen hot lc3dmtal van het N.V.V. 342,468
bedroeg, daaldc: dit tot 289.228 op 1 October 1935. In dit
laatste getal zijn do adspirant-leden inbegrepen. Ter vergelijking
met het ledental dor andere Noderlandsche Vakaentralcs,
dime het volgende staatje:
Centr . 1 Januari 1934. 1 Januari 1935.
NaVeV,
R .K, W.V .
C.N.V.
N.V.C.
N.h.S .
N.B.V.
324.852
194 155
117 193
47 . 820
19.762
2.350
Hat aantal adspirant-ledon is in do hiorvorengenomdo getallcn
inbegrepen.
De S.D.L.P. tracht haar invlood onder do werkloozen te vergrooton,
door, middels het N.V.V., over te doen gaan tot stioht
ing van MODERNE KE2KLOOZENORGA"SATIES.
Werkloozon kunnen van de vakbonden zelve geen lid worden, in
verband met de alsdan noodzakcli jka ondersteuning uit de
werklooshe idskas.
In de organisatie van het N.V.V. is een verticale en een
horizontale lijn te onderscheiden.
In de eerste plaats zijn er do VAKBONDENs1, welke landelijk
georganiseerd zijn met plaatselijke afdeelingen.
In de tweede plaats zijn er IjBESTWRDERSBONDEN1t (B.B.) e
samengesteld uit de besturen van de Blaat selijke afdeelingen
der landelijke vakbonden,
Dezelfde lijnen zijn te onderkennen in de internationale
organisatie dor moderne vakbeweging.
In d0 eerste plaats zijn er de fIINTERNATIONALE BEROEFS
SECRETARIATENi9. Hierbij zijn de moderne bonden van alle lmden
voor een bepaald vak aangesloten, Deze ISIeB.S.1) zijn
uiteraard niet uit sluitend in Nederland gevestigd.
In Nederland bevinden zich de navolgende:
INTERNATIONALE FRXV-SPORTARBEITER FÖDERATION ( I .T.F . 1.
Zetel: Vondelstraat 61, Amsterdam.
.
Algemeen Secretaris: E,C.Fimmen (geb. 18.6.1881 te Amsterdam)
Secretaris : N.Nathans.
- INTERNATIONLLLE

I
. . <
INTERNATIONALE VEREINIGUNG DER F A B R I ~ ñ E IDE,
T ~ ~
Zetel: Museumplein 17 kmsterdam.
Secretaris: K,de Jonm (geb, 29.1.1887 te Hoogezand).
I".BUND DER PR~AT~GESTELLTEN,
Zetel: Paulus Potterstraat
.
9, msterdam,
Seorataris: W.G.Srdekman
INTElW.BUND DER MU- UND BOUBEITER.
Zetel: Vondelatraat 40, Amsterdam.
Secretaris: J.W,van kchterberh.
In de tweede (dooh in wezen belangrijkste) plaats 1s er het:
l I.V.V..
INTWNATIONAAL VWBOND VAN VAKVERE3NI
Zetel: 9 Avenue. titorsay, Parijs, VI11
Voorzitter: W,M.Citrine.
Algemeen Seor etar Is: W . Sohevenels .
Hierbij zijn 28 vakoentralen (waaronder het N,V,V,) In 27
landen f4 werelddeelen) aangesloten mot clroa 9,300,000 leden,
Verder zijn bij het I.V.V. aangesloten 28 Internationale
beroep sse ore tar laten
<
I.C. S-KING S.D,AoPo - NeVOVo
Tusschen S.D.A.P. en N.V.V. bestaat een nauwe samenwerking,
belichaamd In den:
ALGEMEE" Rfd.D UIT N.V.V. en S.D.f,,P.
Voor het jaar 1934/1935 treden op als voorzitter K.Vorr1nk
en als secretaris: LdEi la Bella,
De muwe sarnonwerking komt ook tot uitdrukking in versohillende
gezarnenlijko act fes alsmede in ongeveer gelijkluidende
besluiten. Voorbeoldcn hiervan zijn:
I. De instelling van een Wotcnschappelilk Buroap en een
Comissie voor het Plan van daisbeid, ter uitvoering van
in 1934, om te trachq
het besluit van het S.D.k,P.-congres
ten tot ordening van het economische leven te komen.
Curatorcm van het WETENSCHkpPELIJX
.
WrREkU zijn:
Mr,Dr.C.van den Bergh, voorzitter
Prof.Dr.J..van Geldoren.
Prof,Dr.J,Tinbergen.
Dr.Ir,Th.van der Wamden.
k , W ,Yzerman ( ver tegenwoordiger dor Socialist isohe Vereenl-
ging ter bostudoering van maatsohappolijko vraagstukken)
Tot directeur werd bonoemä: Ir,H,Vos.
Dit bureau werd door hot Partiabestuur geschapen,
Door S.D,A.P, en N.V.V. tozamon werd do Commissio samengesteld,
waarxan a1.s leden worden aangewezon door:
S.D,&,P,
N.V.V.
1r.J.W.klbarda (tevens voorzitter) . H.Z.van Brambeek,
W,Drees
J,Brautigam,
J .-.T. Ma tthyson .
E ,Kup er s
K.Vorrink. F .Meur s ..
Zie verder Hoofdstuk 1.0,

i
-7-
2, De instelling van een CENTRALE PLBN COMBBISSIE, in 1935,
ter vervanging van de IICommissie van vijf" tot het leiden
van de acties voor de boycot van Duitsche waren en voor
den strijd tegen fascisme en communisme (Zie verder onder
ï,e. llâfweerorganisaties) .
3. Het gezamenliJk samenstellen van een z.g. urgentie-program.
4. In de meeste der onder 1.d. vermelde organisaties zijn
steeds S.D.A,P. en N.V.V. door een bepaald aangewezen dignitaris
vertegenwoordigd
1.d VXRDERE ORGANISATIES OP SOC~AAL~CRATISCHEN QRONDSLAQ,
N.V.DRUKKERIJ' EN UITGEVERSMAATSCHAPPIJ "DE ARaEIDERSPXRS't.
Deze beschikt over 6 drukkerijen te Amsterdam, Rotterdam,
Groningen, Leeuwarden, Arnhem en Enschede, alsmede over boekwinkels
in i5 plaat sen. Dagbladen en periodieken, uitgegeven
door IIDe Arbeiderspersi# zijn:
ORGANEN S,D.A.P,: Dagbladen: Het Volk- Volksblad; Voorwaarts;
Gouds Volksblad; Voiksblad voor Groningen en
Drente; Volksblad voor Friesland; Volksblad
voor Twente;
.
Volksblad voor Gelderland ;
Vooruit
Weekbladen: De Notenkraker; De Proletarisohe
Vrouw; De Radiogids; Tijd en Taak. Sedert 1
Febr.1935 is een nieuw geïllustreerd weekblad
uitgegeven, bestemd voor het socialistisch
gezin, en genaamd: 18Wij11.
lb-daagsi51: De Sociaal-Democraat ,
Maandblad : De Socialistische Gids;De Gemeente.
ORGAN" N,V,V,
: Weekblad: De Propagandist.
14-daaasch: De Vakbeweging (gecombineerd met
De Strijd) .
Maandblad : l'WerkloÖzenzoo.g6t .
Verder de talrijke organen der vakbonden,enz.
ORGANEN S,D,A,P, en N.V.V. GEZAMENLIJK:
Weekblad: IVrI jheid, Arbeid en Brood1t.
14-daagsch: lIWaarheidrb .
INSTITUUT VOOR ARREI b~S-ONTcVIHKELING*
Secretariaat: Vondelstraat 15, Amsterdam,
Voorzitter : Dr.H.Brugmn~.
Orgaan : De Toorts.
Aantal leden 32.785.
Het Instituut heoft de volgende onder-afdeelingen:
1, Programbureau. Tooneelarbaid. Hierbij te rekenen het socialistisch
tooneelgezelschap ''De Jonge Spelers"
2
.
De Natuurvrienden
De uitgave van wetenschappelijke leergangen en boeken.
. Een scholendienst, met o.a. kaderscholen.
BOND VAN SOCIAAL DEMOCRATISCHE: STUDZNTEN CLUBS (B,S,D.S,C,)
Op het buitengewoon congres van den Bond, op 22 Sept, 1934,
is nadrukkelidk bepaald, dat het lidmaatschap van communisti-
SCh8 organisaties en het werken voor deze organisaties onvereenigbaar
is met dat der S.D.S.C..
Voorzitter :

-8-
Voorzit ter: Is ;Voet Jr,
Secretaris: Lou de Joq, Amsteldijk 6, Amsterdam,
Orgaan : Kentering.
MáRXISTISCHE DISCUSSIE SLUB, of briBRx ISTISCH DISPWT GEZELSCHAP.
In 1935 werd door linksohe S;D;A,P,ers opgericht, het Marxistisch
Dispuut Gezelschap, ook wel genoemd MarxlstlBEhe Msoussie
Club. Alleen S,D,A;P,-leden kunnen lid zijn.
Bestuur: MbZwalf voorzitter b
M.stokaf 5, seoretaris.
-, penningmeesteresse,
W.Romi.fn en Sam de WQlf, leden.
(Laatstgenoemde is voorstander van een eenheidsfront met de
C.P.N.). Bij deze club schijnt behoefte te bestaan, aan discussie
met links-georiënteerde Marxisten uit andere partijen, ZOOals
R.C.A.P., en wellicht C.P.N.. De club is dus als eentbreiligheidsklep"
voor linksche neigingen in de S.D.A.P. te beschouwen.
NEDERUNDSCHE ARBEIDERS SPORTBOND (N.BaSeBa I 0
Zetel: Sarphatikade 21, Amsterdm.
Aantal leden: Juli 1933: 25 .go6 .
Orgaan: Arbeiderssport.
(Onderafdeeling: "Jonge Pie ter Jellen") .
ARBEIDERS JEüGD CENTRAIJ3 (A,J .C .
Zetel: Reguliersgracht 78, Amsterdam.
Voorzitter: J Peters.
Secretaris: ~ 3 3 ~ ~ ~ ~ s e n .
Organen : Het jonge Volk; De Wiekslag; De Kern; Het Signaal.
Aantal leden: 1 Januari 199 totaal 10.315.
Aantal leden: 1 Augustus '34 totaal 9.629, te weten:
Roodo Valken ( 12-16 jaar) . , . . . .5,088.
3.405.
Jong Socialisten (boven 21 jaar) ..i.i36.
De Roode Valken zijn z.g. onpolitiek, en derhalve geuniformeerd,
echter scdert 1 Jan.1936 zonder roode halsdoek, tengevolge
van een arrest van daHoogen Raad.
De Roode Wachten en Jong Socialisten verrichten ook politieke
werkzaamheden en mogen (en worden) derhalve niet in uniform
gestoken.
De Jeugdgroep voor Socialistische Scholieren (J,S,S,) voert
de A.J.C.-propaganda op de middelbare scholen.
De A,J,C, is aangesloten bij de SOCIALISTISCm JEUGD
INTERNATIONALE:
Voorzitter: H.C.Hansen.
Secretaris: Erich Ollenhausr.
Roode Wachten (16-21 jaar) ...,....
V I G I N G VAN ARBEIDERS RADIOAMATEURS (V.A.R.AL,,) .
Zetel: Heuvellaan 33/35 Hilversum.
Voorzitter: A,de Vries.
Secretaris: &ie Plessier.
Orgaan : De Radiogids.
Aantal leden medio 19%: plm, 100.000,
STICHTING

STICHTING ItTROELSTFtA OORD" .
Loenenscheweg, Beekbergen en Egmonä aan Zee.
Ilensl-otte nog eenige tooneel- en muziekvereenigingen op
sociaal-democratischen grondslag.
- 9 -
Le, - ORGAN1 SATIES
1, CENTRALE PLAN COMMISSIE (C.P.C.) GEWESTELIJKE en PLAATSE-
LIJKE PI@ COivIMISSIES (P.P.C.) @
De ineenstorting van de socialistische partij en van de
vakbeweging in Duitschland in 1933 heeft uiteraard op de besturen
van de S.D.A.P. en van het N.V.V. diepen indruk gemaakt.
Als oorzaak van deze ineenstorting wordt door de leiders
aangenomen, dat de Duitsche zusterorganisaties het groots gevaar
van fascisme, en communisme hadden onderschat en dat de
organisatievorm met al zijn instanties te log was geweest om
zich met de noodige paraatheid krachtig tegen dat gevaar te
wer3I-l.
Teneinde In Nederland den strijd tegen communisme en fascisme
wel kraahtig te kunnen voeren, werd een nieuwe organisatie
gesticht, genaamd: itBureau van actie en propaganda tegen Cornmunisme
en FascismeLt, waarbij wel is waar de directieven vanuit
een centraal punt werden gegeven, maar waarbij toah groote
zelf standigheid was gelaten aan de leiding ter plaatse
Deze organisatie stond naast het officieele partij-apparaat
en legde de leiding van den strijd in handen van bepaalde personen,
welke sieohts aan kleine commissies verantwoording
schuldig waren, doch overigens zelfstandig don strijd konden
leiden .
Zonder overdrijving kon worden verklaard, dat in deze organi
satievorm ter wille van de paraatheid het ttFtihserprinziptt
was aanvaard .
De organisatievorm was de volgendo:
In Juni 1933 besloot het Dagelijksch Bestuur van don itUgemeenon
Raad van S,D,A,P. en N.V.V." tot instelling van em
ttComrnissio van vi.jf11, die opdracht kroeg, namens de besturen
van S.D.f;,P, en N,V,V, de actie te leidon voor don boyoot van
DuitschQ waren en voor den strijd tegen fascism0 en communisme~
Doze itcontralc:" commissie werd gevormd door Vorrlnk en
Woudenberg voor de S.D.A.P., Kupers en De la Bella voor het
N.V.V. on Ankcrsmit voor de redactie van do Arbeiderspers.
Voor de uitvoerende werkzaamheden werd M.Clusser benomd
als leider van het siBURACPROPIt, zijnde hot centralo bureau van
actie en propaganda, waarvan de zetel zioh bevond in het gobouw
van het N.V,V,, Amstel 224-226 te Amsterdam,
Aan dit bureau was gekoppeld het oentrale boycot-bureau
(van welks werkzaamheid echter gedurende den laatsten tijd zeer
weinig meer werd vornomen. Het heoft destijds een boekje uitgegeven,
waarin fabrikaten van Duitschen oorsprong worden beschre-
ven)
Doeïsteïïing is:
I'Fascisme en Communisme te ontmaskeren als vijandig aan het
belang van het geheele volk, beide terug te dringen, waar
zij voet hebben gekregen, hun voedingssappen te ontnemen,
waar zij dreigen op te komen, hen te verkleinen en klein
te houden .
Het ítBURACPHOPfi bracht de uitgave tot stand van het weke-
lijks verschijnend orgaan "Vrijheid, Arbeid en Broodll,
- Het

- 10 -
Het eerste nummer versoheen 5 Augustus 1933 met een oplaag
van 40.000 exemplaren. De oplaag van dit colportageblad is iater
tot boven 150,000 gestegen. Dientengevolge is het orgaan,
irgaade 1 Sept.1934 vergroot van 8 tot 12 Sladzijden, terwijl
tet in koperdiepdruk wordt uitgevoerd, Daar de drukkosten niet
wordon gedekt door de opbrengst, past het N.V.V. he$ cnJ;bre.-
kmde geld bij.
Behalve dit wekelijksch colportage-orgaan wordt nog het
vliegende blaadje "Waarheid", dat gratfa onder de werkloozea
aan de stempellokalen wordt verspreid, in een oplaag van circa
200 .O00 exemplaren uitgegeven.
Ofschoon een oplage van l5O.000 exemplaren was bereikt met;
Vrijheid, Arbeid, Broodi1, waren er aanwijzingen, dat deze oplag3
niet gehandhaafd kon worden, De dalende verkoop door iie
colporteurs, was vermoedelijk o.a. daaraan te wijten, dat het
blad het communisme op denzelfden voet bestreed, als iist faacisme.
(I.).
(Een controle op den inhoud van het blad, bracht aan het
licht, dat de strijd tegen het communisme later een minder
groote plaats in het orgaan ging innemen, dan die tegen het
fascisme). Zooals in den aanvang van Hoofdstuk I reeds wei.2
uiteengezet, bracht de S.D.A.P. tezamen mt het N.V.V., in
1935 een nieuwe striddtaotiek tegen fasoisme en communism;
naast de NEGATIm, werd een POSITIEVE tactiek ingevoerd, daarin
bestaande, dat het PLAN PAN DEN ARBEID op den voorgrond word
geplaatst. Niet alleen, dat dus voortaan zal worden ge3rachl;
communisme en fascisme afbreuk te doen, door BESTRIJDING, nen
zal ook trachten iets POSITIEFS voor datgene wat vernietigd
dient te warden, in de plaats te stellen, (2).
De bovenbedoelde twee laotoren (3. en 2) verklaren de opheffing
in 1935 van hot Bureau van Aotie en Propaganda tegen Fascism
en Communisme.
Eenerzijds werd tegemoetgekomen aan de bezwaren der tegenstanders
van een te agressieve bestrijding der communisten
(welke laatste immers t .zet, nog wel eens een begeerenswaarJ.2gs
bondgenoot kunnen vormen tegen het fascisme) ; het bureau werd
in naam opgeheven, UitdrukkeliJk werd eohlier door de leiding
van S.D,A,P, en N,V.V. 'verklaard; "Deze actie zelve wordt echterg
onverzwakt voortgezet zij komt onder leiding van de
C.P.C,".
Anderzi jds werd nu een positieve doelstelling tOegevoe$d aan
het {zooals uit het vorenstaande blijkt, Wel in naam, doch niet
In wezen) opgeheven Buraoprop., n.1, de uitvoering van een ylaii
van actie, tenbehoeve van het Plan van den Arbeid.
De CENT- P M COMMISSIE (C.P,C,) , bestaande uit;
E .Kuper s, voorzit ter ;
C.woudenberg, secretaris; (gevestigd Tesselschadestraat 31 te
-
Amsterdam) ;
J .W .Albardai S .d e la Bella; C ,v .d .Lende; F ,S .Noordhoffl;
Y. G.v, d ,Veen; K .Vorrink ; H ,Vos; H .B .Wiardi Beokmann , leden
werd op 6 Augustus 1935 geinstalleerd, Zij was ingesteld door
S.D.A.P. en N.V.V.-besturen, en mrd belast met de uitvoererde
taak, ten behoeve, der. actie; te voeren onder directe leiding
van S.D.A.P. en N.V.V.
Jilet de DAGELIJKSCEE LEIDING der C.P.C. zijn belast:
-- C,Woudenberg en C.v,d,Lende.
In de actie is inbegrepen de uitgifte van een wekelijksch
colportage-orgaan, hetwelk den naam van Vrijheid Ai.beiii.,Brood.'~
bleef behouden. Aan den redacteur, M.Sluyser, werd als
red a c .t; eir

- 11 -
redacteur toegevoeg88 Ir,H,Vos, In de toekomst zal M.Sluyaer
zich meer met het negatieve, en Ir,Vos zich met het positieve
deel belasten, (Tesp. actie tegen Pasoisme en communisme, en
plan-propaganda) Redaotie-adres: .Hekelveld i5 .
Ook d8 Plaatselijke Commissies van het Bureau van Propaganda
en Actie tegen Cornxuunlsme en Fascisme werden opgeheven, doch
in de plaats. daarvan werden opgerioht: PWSELIJKE PLAN COM-
MISSIES (,P.C. fs) te vormen uit bestamsleden van de plaatse-
lijke federaties der S.DIA.P. en de Bestuurdersbonden, Al naar
gelang van de grootte der plaafs, worden uit ieder 2 of 1 lid
aangewezen. Zoo bestaat de P.P,C, voor Amsterdam uit:
P va Eek, voorzitter Amsterd.Bestuurders Bond; A.B,B.) ;
p* secretaris t Fed,der S.D,A,P,) ;
B de Vries, pennlngtneester (A,B.B.) ;
msn M.Sluuser (leden) ,
Geacht m g worden, dat de berichten In "Eet Volktt over N.SeBe
en C.P.H. etc. afkomatig ziJn van de P,P,C.*s en de C.P.C.
Bovendien zijn uit de gewestelijke besturen van S.D*A*P* en
N.V.V. &westell jke Plan Commissies gevormd, bestaande uit 5
porsonon, waarvan als secretaris optroedt de part iJ-pTopagandist
in do provincie.
Do P,P,C,'s worden in hun taak bijgostaan door werkersploegen,
belast mot verspreiding van het orgaan, manifostcn etc,
2, ORDEWACHT.
Do f'unctie van Ordewacht in vergaderingen en bij demonstsaties
werd voorheen vervuld door de Internationale
.
Coolalistische
Anti-Oorlo s Liga (I,S.A.O,L,) In haar vergadering van
26 Februari 193 B besliste het Partijbestuur der S.D.A.P. echtor,
dat alle botrekkingen tusschen de Partij en de Liga werden
verbroken, en werd het lidmaatsohap van de Liga onvoreonigbaar
verklaard mot..dat van do S,D.A,P, (Zie voor verdere goachiedenis
der I.S.A.O.L. Hoofdstuk V e, sub 9).
De organisatie van de "ordedienstt@ is, na het verbrakon van
do banden nist do Liga, ter hand genomen door do A.J.Cr, welke
daartoe reeds vbbr het treffen van de ovoroenkomst tusschen
S.D.A.P. en Liga (zie Hoofdstuk IV) he% initiatief had genomen,
3- KlBlVGROEPEW.
Op het partijcongres der S,D,A,P. in 1935 werd in beginsel
besloten tot oprichting van z.ge "Kerngroopen", welke moeten
vormen:
le: oen algernoem hulpdiendi voor de beweging;
2e: oen propaganda- en scholingsdienst
De leden zullen in de eerste plaats worden gezocht onder de
partijleden, Ouderen worden van dit keuroorps niet uitgesloten,
Hun scholing zal ter hand worden genomen door het Instituut
voor Arbeidersontwikkelin$.
Deze zaak houdt eonig verband met de I,S,LA.O.L. (Zie boven 2) ,
Zooals K,Vorrink op het congres verklaarde: "In deze Liga zat,
ondanks alle deraillementen, V Q G ~ goede wil bij een aantal leden;
veel dimstbereidhold ook. Dozo enorgie kan niet aan teleurstelling
worden prij sgegeven .'1
De nadore uitworking van het voorstel zou door don Partljraad
geschiedon. Tot oen bosluit van dozen raad 18 hot nog niet
gekomen ,
Vormoedelilk

- 12 -
Vermoedelijk zal de kerngroep in dienst van de "planpropaganda"
worden gesteld; (Huisbezoek, colportage, enz.), en zal
de functie van Ordedienst ook door de kerngroepen worden overge
none n.
Het zal voor de verbindingen zaak zijn, deze kerngroepen
gade te slaan, Immers, zlj zouden, evenals de Liga, tegen de
wil van de leiding (ziJ zullen onder de leiding der afdeelingsbesturen
staan)., kunnen ontaarden in een arbeidsweer. Te meer,
waar de S.D.A.P. haar besluit tot onvereealg~afuwkhring van
S.D.A.P. met Liga-lidmaatschap wel niet ophief, maar toch -
(zitting Partijbestuur d.d. 2.11.1935)
.
weer mogelijk)
van voo~alige bden,
te dier zake geroyeerd , bij wedertoetreding geen verklaring
dienaangaande meer eischt . (Een nieuw royement is natuurlijk

II,û.@-W VAN REVOL~IONN.AIR-SOCIALIST~ ( B.ROS,) e
Deze Bond welke, ten deele, als een regeneratie is te beschouwer
van de v,m, Onafhankelijk Socialistische Partij (op
28 Meiart ij32 te Haarlem opgaricht door de oppositie in de S.
DJ~rol>.9 en op 3 Xaart 1935 ta Rotterdam gefuseerd met de Revolutionilair-Socialistische
Part ij tot REVOLUTIONNaLR SOCIALIS-
TTSCH): ARBEIDERS IARTIJ) werd geboren in November 1935 uit de
oppositie in de R.6,A.P..
Voor de oorzaak van het ontstaan dezer oppositie In de R.S.
A.P. moge worden verwezen naar het Hoofdstuk: "Revolutionnair
SociaListische Arbeiders Partij".
Internationaal Is de B,R,S, georiënteerd naar het Z"A-
TLONAAL BUREAU VOOR REVOLUTIQNNAIR SOCIALISTISCHE EENHEID
(zoge Londunsche bureau; het secretariaat is gevestigd in Engeland;
London, EC 4; ILP-Offices, 35 St.Bridestreet, bij den
leider der Independant Labour Party, Fenner BROCKWAY) Dit bureau,
ook wel genaamd ItIeA,G.II (Internationale Arbeita Gemeinschaft)
y staat,zeer in het kort uitgedrukt, op het standpunt
der z.g. 218 Internationale, d.w.2, het wenscht activiseering
der 28, en hervorming der 38 Internationale.
Bij het Internationale Bureau zijn aangesloten:
Engeland : Independant Labour Party;
Duitschland : Sozialistische Arbeiter Partei;
Noorwegen : Mot-Dag-groep;
Zweden Socialistische PartiJ;
Polen : Onafhankelijk Socialistische Arbeiders Partij;
Oostenrijk : Rood-Front-groep;
Bulgarl je ; de Let-socialistische beweging;
Italië : Socialistische Partij (Maximalisten)%
Spanje : Vereenigde Marxistische Arbeiders Partij.
De Bond zou, tijdens de oprichting, plm. TOO leden hebben
geteld, waaronder eenige met Gemeenteraadazetels. Dit ledental
is sindsdien eerder toe- dan afgenomen.
Het bestuur wordt gevormd door een Landelijk Comité van 13
leden, waarvan 5 leden het Uitvoerend Comité vormen.
Voorzitter: T.Molenaar, (geb. te Leiden 27 Nov.1905) ;
Secretaris: P&arsman, (verm. evenals de naam WON, een
pseudoniem van Elias van TYN, geb. te
Amsterdam 4 Januari 1902)
Penningmeester: G.van der Gracht;
Leden: - C.H.de Groot;
P.van den Heuvelo
Frank van der Goes (geb. te Amsterdam 13,2.1859, is toegevoegd
aan het bestuur.
Orgaan: "De Socialist".
Redactie: J,Blader Toen, en
&geb. Amsterdam 20,9,1906)
Redaotie-adres: J,BurRer, Hygieaplein 18, hsterdm.r
De voorloopige organisatievorm van den Bond is als volgt:
De Bond is landelijk verdeeld in afdeelingen; een afdeeling is
verdeeld in groepen , terwijl een groep uit cellen bestaat,
Amsterdam vormt een afdeeling, welke verdeeld is In twee groe-
pen: Oost en TiJest,, Groep 2 (West) is b.v.
weer onderverdeeld
in 4 cellen. voorzitter der afd. hsterdam is: L.Lakmaker (geb,
bsterdam 6.8,1885); secretaris is: A,Oeldrioh (geb . te brnsterdam
25.8.1912)0 De afd.£Unsterdam zou plm. 150 leden tellen.
r Tijdschrift voor het kader: 'IRood Kadert1 (z-mandelijks)
hnvankeli Ik

Aanvankelijk werd vermoed, dat de B.ROS, relaties onder-
Mld met den,medio 1934, uit de O.S.P. getreden J.de Kadt
(geb. te Oss 30.7.1897), en S,Tas (geb. te Amsterdam 31.8.
i9O5), die een soort wetenschappelijk socialisme met kadervorming
propageeren en een maandblad "De Nieuwe Kern" uitgeven,
waaraan ook de Rotterdammer! G,A,vap Oorschot (geb. te
Vlissingen l5.8,1909, pseudoniem: Nico Kimerbonden Is.
(Adres voor redactie en administratie: Rotterdam, Dordtsche
laan 109~1)
Bovenomschreven vermoeden is echter tot heden niet bevestigd.
b . REVOLUTIONNAIR SOCIALISTISCH JEUGD VERBOND (R. S. J .V .) .
Het Revo luti onnair-Soci ali s ti sch Jeugd Verbond werd op een
op 23 en 24 Matirt 1935 te Amsterèam gehouden congres geboren,
door fusie van het Socialistisch Jeugd Verbond ( jeugdbeweging
der O .S .P. ) en. den Revolutionnairen Jeugd Bond ( jeugdorganisatie
van de R.SOP, en het N.A.S.).
De leeftijdsgrens werd gesteld op minimal 14, en maximaal
23 jaar. kntal leden: pbn, 600 (tijdens de fusie).
Orgaan: Woode Jeugd" (maandelijks) ; redacteur: J.Koomen (geb.
te Delft 9 Juli 1911) I
Kaderorgaan: IfRood Appel" (maandelidks).
Het R,S.J.V. is landelijk verdeeld in 4 gewesten.
Het Is aangesloten bij het INTERNATIONAAL BUREAU VAN REVOLUTION-
NAIRE JEUGD ORGANISkTIES, gevestigd te Stockholm.
Waar het hoofdbestuurslid der R.S.A.P., JaMolenaar (geb. te
die in Augustus 1935 als zoodanig geschorst
Leiden 27.11.190S)
werd (vide Hoofdstuk: R.S.A.P.) , vóbr de fusie .t;usschen S.J.V.
en R,J.B., voorzitter van het S.J.V. (der 0,S.P.) was, was het
te verwachten, dat deze schorsing ook gevolgen ten aanzien van
het R.S.J.V. met zich zouden brengen.
Op 12 en 1'3 October 1935 vond te Amsterdam een buitengewoon
congres plaats, in verband met het bestuursvoorsteì, om tot
royement van eeníge bestuursleden (Molenaar cas .) over te gaan,
op grond van het feit, dat deze het Partijbestuur der R.S.A.P.
niet wenschten te volgen ten opzichte van de internationale verbindingen
(Vide Hoofdstuk R,S.A.P.). De aanhangers van hblenaar
verkregen echter de merderheid, waarna de aanhang van Sneevliet
cesr, onder leiding van H.Th.van Driesten (geb.te &sterdam.lOOl9ll),
het congres verliet, en oprichtte: de
LENINISTISCHE JEUGDGARDE ( Zie verder aldaar) .
Zoo is dus het R.S.J.V., dat oorspronkelijk de jeugdorganisatie
was van de R.S,A,P,, zonder naamsverandering geworden tot
de jaugdgroep van den Bond van Revolutionnair-Socialisten.
Bestuur: J .Molenaar (geb te Le iden 27 Nov. 1905) ; voorzit ter,
7TéGGtevensintern.secr.I :
tterdam i7 Juni
1;
leden .
1909) ; secr. ;
C . VEREENIGING YOOR SOCIALISTISCHE ONTWIKKELING (V,V.S.O,) .
Op i4 Januari 1934 vond te Gouda een samnkomst plaats van
diverse plaatselijke ontwikkelingsgroepen . Voorheen werd het
contact tusschen deze plaatselijke groepen onderhouden door

- 15 -
de v:llie O,C,P, , I'er!einde ds slaatsel'; jke vereenigingen in één
landelijk verband, te brengen, werd opgericht de V,V.S.O, (Vereenigiiîg
VOUT 13C30ritWikkelii:g) > Alaoewel de V.V,S,O, niet orgar,:.satcrIscd:
vwk;:d-en was ciait d O ,R,P, , was zij daarmede
txli zeer PL~;I-N ';:erviaat, De :-urideli j h bes

I
- i6 .
111, a. REVOLUTIONNAIR-SOCIALISTISCHE ARBEIDERS PARTIJ (R.S.A.P.) .
De Revolutionnair-Socialistische Arbeiders Partij werd op
3 Maart 1935 te Rotterdam geboren, door de fusie der Onafhankelijk
Socialistische Partij (O.S.P.) met de Revolutionnair-
Socialistische Partij (R.S.P.)
De O,S.P., welke in i932 te Haarlem was opgericht door de
oppositie in de S.D.A.P., had dus een kortstondig bestaan.
De R.S,P, was van ouderen datum, Z ij was op 4 Maart 1928
opgericht onder den naam van: flRevolutionnair-Socialistisch
Comitéli, welke naam in het zelfde jaar nog werd veranderd in
dien van: tlRevolutionnair-Socialistisch Verbond". In 1929 werd
het woord Verbond vervangen door : "Part i j H.
Bij de f'usie telde de OeSeP. plm. 3iOO leden, en de R.S.P.
ph, 1000 leden. Dientengevolge werden van de 15 bestuurszetels
er 9 toegekend aan de O.SOP,, en 6 aan de R.S.P.
Het dageli ksch bestuur werd samengesteld als volgt:
P.J,Schmidt, tgeb, te Arnhem 23.11.1896), voorzitter;
H.J.F.M.Sneevliet (geb. te Rotterdam 13.5.1883), secretaris;
welke als zoodani wordt bijgestaan door:
Wemelina Bouman, ~geb.26.ïû.1895 te Sappemeer; echtgenoote van
D.lVoudt) ;
Stan Pome, (gcb te Tilburg 28.2.1899) te Amsterdam en Zaandam,
w.n. penningmeester;
Jan Bakker, (verm, een pseudoniam voor J.Mourits, geb. te Oud-
Beyer land , 2ï e 6. i895 ) ;
A.Langkemper (gab, te Amsterdam 2106.188S), en
Mr,Ch.A.de Ruyl;er.de Zeeuw (geb. te Rotterdam 22.8.1907) leden.
Deze personen wonen allente Amsterdam, behalve Mourits en de
Ruyter, welke te Rotterdam wonen .
De overi e bestuursleden zijn:
D.Bosma, 7 geb. te Kollumerzwaag 8.7.1887) te DantumadGel;
F.Bosman, (geb. ta Zaandam 22.11.1893) te Zaandam;
W.F.Dolleman, (geb. te Gorssel 29.7.1894) te *s-Gravonhge;
J.Xaltor, (geb. te De Wijk 12.10.1874) te Nieuw-hsterdam;
A.Meni&, (gob. te Amsterdam 3B1i.1896) te Rotterdam;
-D,
(geb. te Rotterdam 12.8.1884) te Leeuwarden;
A.Veltrop, (geb. te Purmorend 13.1.1903) te Becmster,
Orgaan: Nieuwe Fakkel"; (wekelijks).
Redactioadres: Paramaribostraat 10, Amsterdam bij D.Woudt, en
W.Bouman
.
(gcb, 26.10.1895 te Sappcm;3ar)----
Redactie : P J . Schmí dt ; H J .F .M. Sneevliet ; A. Langkemper L on
Mr.Ch.A.de Zeeuw.
Als kaderbullet in verschijnt maandelijks: "De Rovolutiomair-
Sociali & 11 . &ministratie- tevens redactie-adres: le Holrnersstraat
i30 te Amsterdam (W), alwaar tevens hot partij-secrotariaat
is gevestigd,
Colportage-orgaan: I'Togen den stroomff , prl js 1 cent.
Ma and or ga an : ílRoodc October!'.
Tijdens de fusie had de 0,S.P. een schuld van plm, f.1500.--e
Tar wrkríjging van em financioelc basis werd derhalve op hst
fusie-congrcs ccn "stichtingsfonds" geschapen . Tovens werd bosloten,
dat Schmidt en Sneevliet iader om salaris van f.sO.--
per week uit de partijkas zouden ontvangen, onder voorwaarde,
dat Sneevliet alle overigens door hem te verdienen bodragen, in
de partijkas zou storten. Door het 2e Kamerlidmaatschap van
Sneevliet, ontvangt de R.S.B.P. dus jaarlijks f.sOOO.--.
De
-

- 17 -
De R.S.A.P. bezit een uitgeverij, boek- en brochurehandel ,
genaamd: We Vlam!' , gevestigd le Helmersstraat i30 te Amsterdam.
De richtlijnen der R.S.A.P. zijn te vinden in de op het fusîecongres
aangenomen:
BEGINSELVERKLARING, en RESOLUTIE betreffende de VAKVEREZNIGIIW3.
Ret beginsel der R.S.A.P. kan kort worden uitgedrukt in de volgende
woorden: igDe Verwezenlijking van het socialisme kan sleahts
de uitkomst zijn van de onteigening der bezittende klasse, nadat
het proletariaat' in een revolutionnaira situatie de macht veroverd
zal hebben. 'I
De vakvereenigingsresolutie hinkte op twee gedachten.
Zooais bekend, waren de O,S,P,-leden grootendeels in de mo-
derne vakb nden georganiseerd . De R .Sap . -leden daarent egen, had-
den zich altijd meer tot het N.A.S.
(Nationaal Isbeids Secreta-
riaat) aangetrokken gevoeld. De resolutie bepaalde nu, dat de leden,
die aangesloten waren bij de valmereenigingen van het N,V,
VI, daarin zouden blijven strijden tegen Wt reformisme, doch,
dat zij, in geval van royement zouden toetreden tot hat PJ.A.23,
lien wilde dus blijkbaar "de kool en de geitf1 sparen.
Had de vakvereenigin sresolutie dus reeds de oorzaak voor
tweedracht kunnen zijn 7 immers, Sneevliet is onbezoldigd voor=
zitter van het N.A.S., waartegen vele 0.S.P.-leden altijd antipathie
koesterden); nog veel meer was dit het geval met de beinselverklaring,
voor wat betreft de internationale oriëntatie.
Zie verder hieronder: sub: !'Internat ionale verbinding der
R.S.A,P.~V .
De kwestie der internationale verbinding werd acuut door de
publicatie door het Partijbestuur der R*S*A,Pe, van een 2.g. OPEN
BRIEF, in De Nieuwe Fakkel van i9 Juli 1935, waarin bepaaldelijk
stelling werd genomen voor de IVe Internationale. Vanaf
dit oogenblik Imam er beroering onder de oud-O,S.P.-ers der
R.S.k,P.-leden, mede mar aanleiding van het feit, dat de hoofdbestuurder
J .hlolenaar (oud-O .S.P. 'er) werd geschorst, omdat hij
tegen de idee van een IVe Internationale wes gekant. Verschillende
afdeelingen kwamen in de oppositie, en het partijbestuur
trachtte door schorsingen en royementen zijn wil door te zetten.
Opmerkelijk was het, dat de oud-O.S,P.-voorzitter zich aan de
zijde van Sneevliet schaarde, en, blijkbaar geheel onder de
suggestie van Sneevliet, zijn oud-partijgenooten desavoueerde.
Einde October 1935 trad ook de oud-0.S.P.-er, het R.S.A.P.-
hoofdbestuurslid Frank van der Goes, uit het R.S.A.P.-parti j=
be stuur .
Op een buitengewoon congres, op i6 en 17 November 1935 te
Utrecht gehouden; werd door Sneevliet en zijn garde met de opporMie
afgerekend, De drie door het Partijbestuur voorgestelde
resoluties, in de eerste waarvan werd vastgesteld, dat de voorbereiding
van een IVe Internationale meer dan ooit noodzakelijk
is, werden met een groote (alhoewel kunstmatig door het Partijbestuur
geschapen) merderheid aangenomen. De tweede resolutie
sanctionneerde de royementen en schorsingen, door het Parti jbestuur
verrioht, en de derde resolutie verbrak de orgianisatori-
sche betrekkingen tusschen ReS.A.P. en erKLgrantenleiding der
S*A,P*, wegens het aandeel der laatste in de actie tegen het
partijbestuur der R.S.A.P.
Aangenomen m g worden, dat de R.S.A.P., door het bovenomschrevene,
nog geen jaar na haar ontstaan, reeds met een 1000-
tal leden is teruggeloopen.

- 18 -
Bij de gemeentoraadsverkiczing~~ in 1935 behaalde de R.S.
b., landelijk een zetelaantal van 24, waarvan een klein getal
2s reeds aan den B,;i.S. behoort. Elij de Provinciale Statenver-
:.:iszingen in 1935, verloor de R.S.A.P. te Amsterdam, vergeleir3n
bij do gezamenlijke stemci jfers bij de vorige verkiezingen,
van O.L.P. en R,S,P., 8960 stemmen.
Teneinde de vakveroenigingsmoeili jkhoden te bezweren, is
a;n zeg. vakvcreenigingscommissia ingesteld, waarvan o .a, deel
U i tmak on:
d,bienist (Rotterdam), voorzit ter;
3,Boumn ( eb: te Schiedam 14.3. 1882) te Amsterdam;
i..v.d Veer 7 geb. te Amsterdam 6.8 9 1895 ) te Amsterdam;
m g e b . te Antwerpen 29.11 e1910 ) te Amsterdam;
ii.I.:cerbcok, (geb. Amersfoort 28.2 . 1902 - 3) te Hilversum
5, R.SeA.P. stoldc op 14 Maart 1935 een commissio in, om te
komen tot een ARBEIDG WEER, z.g. wcorafdccling.
Dc organisatfovorm der R.S.A.P. is dc volgende:
Go grootc stcden vormen afdeclingan;
em af'dcoling is verdceld in socties;
ucn soctie is vordecld in buurtkernen, bcdrijfskcrnon en cellen.
De O.S.P. was aangesloten bij het I~ERNATIONALL BUREAU VOOR
REVOLUTIONNAIR-SOCIALISTISCH!3 EENHEID (z. g. Amsterdamsche,
thans wwr 'ELorri enschef' bureau) . Do R.S.P. daarcntegen was vcrbonden
aan dc INTERNATIONALE KOMMUNISTISCHE LIGA ( I .KOL,)
Op het fusiccon@res was een motie aangenomen, waarin werd
uitgegaan van het ;!bankroot der 20 en 3e internationalu", en
aaarin besloten wcrd, de kracht der partij te wi jdon aan de
voorbereiding van con niouwo (4~3) Internationalo . Deze motio
lag geheel in de lijn van de z.g. IVerklasing van Vier", welke
op de in Augustus i933 te Parijs plaats gehad hobbcndo conforentie
van links-socialistische parti jen door de toonmaligQ
O.S.P., R.S.F., de Fransche sectie der 1,K.L. en do S.A.P.,
was onderteekend, cn waarbij in principo tot de oprichting
van een nieuwe internationale was besloton.
In Februari 1935 had het hsterdamscho bureau een oonferentie
te Parijs bclcgd, waar Sneevliet en Schmidt tegenwoordig
waren. Kun bedoeling, om het Amsterdamsche bureau 'laf te breken",
teneinde aan de 1.K.L. de alleenheerschappij op internationaal
gebied te verzekeren, was daar mislukt. Het was dus
te voorzien, dat de oud-0,S.P.-leden niet zonder meer, een
verder ignoreeren van het Amsterdamsche bureau door Sneevlie t
C.S. zouden goedkeuren, waar zij, althans de vooraanstaanden
onder hen, zooals J,Moleliaar, evenzeer een internationaal contact
waren blijven bewaren, als Sneevliet, en zich dus gerugsteund
voelden door het Bmsterdamsche bureau.
Bovendi en was, behalve dat Sneevliets poging tot ontbinding
van het Amsterdamsche bureau was mislukt ook de Werklaring
van Vierít van 19-53 krachteloos gemaakt, doordat de S.A.P. niet
voor een door Sneevliet en Schmidt ingediende resolutie, waarin
de noodzaak van een nieuwe internationale werd geconstateerd,
stemde. De vierde onderteekenaar der Verklaring van Vier, de
Fransche sectie der I.K.L., was zelfs in het geheel niet ter
conferentie vers'ohenen, vermoedd ijk vanwege het door deze cectic
met de C.F.I.O. (de Fransche sociaal-democratische partij)
gesloten eenheidsfront. Als eenige propagandist voor een IVe
Internationale' van de onderteekenaars dor Verklaring van Vier,
was dus de R.S.A.P, overgebleven.
Het was dus niet te verwachten, dat de voorstanders van het
hsterdamscho burmu in de R.C.A.P.
het hoofd in den schoo)
zouden lc3g;gen .
- Toen

I
.b
I .
- 19 -
To*:n ban ook (nahat de geestelijke vader de idee van een
IVe Internationale, Trotzki, in hat blad der I,K.L, Wnscr
Vort", een felle aanval op de S.A.P. had ordernomen, terzake
van hare hmding 02 dô confe::en$ie in Feb.i-735) Wnser Wort"
er de b.BaP. ecii v3rwijt vaii maakte, dat zij getracht had, de
leiding van het Internat ionale Bureau voor Revolutionnaire
Jaugd Orgarlisatios te S+,ookhrioLm 5n hanctcn te krijgen, door middel
van den S,A,P,-funzcionaris Brandt, was de maat vol voor
de oud-0,S.P. *erx, en zond J,Molenaar een. ingezonden stuk in
I het orgaan der S,A,P,, 'INau; Front!', waarin hij tegen deze
I i aantijging opkwam.
Even daarna werd Xolomar geschorst als hoofdbestuurslid
der R,S.A,,P,.
In De Nieuwe Fakkel van i9 Jiiii 1935 publiceardc het partijbestuur
dar R,S,A,P. oen OPEN BRIEF, waarin met zoovecl woorden
stelling mrd genomen voor de oprichting van con IVO Internationsle.
Zij WIIS onderteekend, door de ReS.A.P. de Bolsjewistisch-leninistische
gros€ der SJeIo.-L (Frankrijk) (twee van
de onderteekenaren der Verklaring van Vier) ; de Arbeiderspartij
des Vereenigde Staten (W,P,U,S.), leiders James P.Cannon
en A,J.Muste; de Arbeiderspartij van Canada (W.P,C.), en door
het int ernat ionaalj. se cre tariaat der Liga Komunist e n-Internationalisten
(IoKeLQ), met nam door Crux (schuilnaam varL
Trotzki) , Dubois en Martin, De S,A,P, onderteekende niet, en
haar plaats als onáerteeke~ares der Verklaring van Vier, werd
in wezen dus ingenomen door de Amerikaansche groepen.
Om de door het bovenornschrevene onder de oud-O .S.P. -leden
ontstane beroering, te doen kalmeeren, verklaarde Schmidt, dat
men nog niet aan de stichting, doch alleen aan de propaganda
voor de IVe Internationale toe was, en dat de R,S,A.P, nog
zoolang mogeiiJk In het Amsterdamsche bureau zou blijven.
Voordien had Schmidt zich echter reeds uitgelaten over een
voorgenomen uittreding uit het Amsterdamscho bureau, en op 11
Augustus 1935 had hij reeds het door hem beheerde secretariaat
van dat bureau neergelegd. Iden mag dan ook aannemen, dat het de
bedoeling van Snecvlict en Lchmidt was, de R,S.A.P. uit het
Bmstordamsche- bureau te doen treden, dooh dat do felle oppositie
der oud-O,C.F, -leden hen daarvan heeft teruggehouden.
Schmidt had Gen goede aanloiding voor hot neerleggen van
het secretaribat van hot Amstcrdmschc bureau, doordat Schwab,
de leider der S.A.Pa, op een in Augustus 1935 te LetchwmE.)
gehouden conferentie van het bureau, een aanval deed op do R.S.
A.P. cn Schmidt, in verband met hunne vcrandorde houding ten
opziehtc van het bureau, Het gevolg is nu, dat het secretariaat
van het bureau in handcn van de Indopendant Labour Party te
Londen is gelogd,
Het buitengewone congres der R,S.A,P, sprak zich uit voor
de IVe Internationale (dus ging accoord met de onderteekening
van den Open Brief) De idee van R,A,Manuel, eveneens eerA
handlanger van Trotzki doch een vijand van Sneevliet is, om
zoowel bij de IeK.Lo, als bij het Amsterdamsche, thans weer
Londensche bureau, aangesloten te blijven. bilanuel staat echter
in tegenstellilig met de oud-O,S.P, 'ers, op uiterst linksch
standpunt (Vsn Rivl, pseudoniem voor: R.ii,Manuel, geb. te
Amsterdam 305.i883, is rapporteur aan de Commissie, door het
R.S.iA,P.-bestuu ingesteld voor een ontwerp-pian van actie,
en lid van de door het bestuu-i. ingestelde Commissie voor de
internationale verbindiiiger,) e
Hil

- 20 -
I
Hij onderhoudt, achter den rug van Sneevliet om, verbindinaen
met Trotzki, ea het secretariaat der I.K,L., welke laatste,
voor wat betreft de Erigelsch sprekende landen, wordt beheerd
door Ruth Fischar ----I (pveudonim voor iiEislerltI , echtgenoot8 van
Maslow, voornalige L-iterst ïinksche leiders der Duitsche Kommunistische
Partij, WOILeiide be Parijs,
Niettegenstamde de qpositie der oLd-O,S,P,-ers en de aanhangers
van Manuel, trok de R-S,A,P. zich toch officieel terug
uit het Londenschs bureau,
b. Het NATIONAAL ARBETDS SECFBTARI-s (H.A.S.).
De vakbeweging ~ïNATLONAtJ, ~LR~EIDU SECRETARIAAT1t (N.A,S,) ,
welke de R,U,A,P, in haar strijd ondersteunt, is de oudste vakcentrale
‘reiî Nederland; (Zij werd opgericht op 25 wug. 1893).
De behartiging van dc bslangen der arbeiders door bestri j-
ding van de kapitalistisch prodtctiewijza, overal waar die
zich openbaart, op economisch en politiek terrein, is haar
doel.
Op het op 7 en 8 Juli 1934 te Amsterdam gehouden congres
werd een resolutie aangenomen, waaruit het volgende wordt overgenomen
:
“Het congres, van oor.dee1, dat art,2 mb.c der statuten
den eenigen bruikbaren grondslag voor de in het N.A,S.
belichaamde revolut Lonnaire vakbeweging oplevert,
spreekt uit, dat de vrl jheid van leden en bestuurders
zich politiek te organiscsren, naar hun overtuiging, onaantastbaar
is ) waaruit vanzelf sprekend voortvloeit, dat
zij het onverkorte recht bezitten om voor hun politieke
organisatie zit->ing te fiemen in vertagenwoordlgende lichamen,
_--...-,-.-.. eriz e ‘I
De resolutie is een uitvloeisel van de z.g. “ongeacht clausule”
in artc2c Stat, luidende:
“Alle arbeiders en arbeidsters in loondienst, ongeacht hun
politieke of godsdienstige avertuiging, kunnen leden zijn.!’
De diverse stroomingen in het N.A.S. waren oorzaak, dat het
ledental, dat op 1 J-uii 1920 46,980 bedroeg, teruggeloopen is
tot 22,000 op 1 Mei 1932,
O 1 Jan.1933 bedroeg he% ,edental 23,102; op 1 Jan.1934
19.7 t 2 en op Jan,ï935 12,776. Door het verbod voor personee1
in overheidsdienst om lid te zijn van de bij het N.A.S.
aangesloten organisaties, leed dit eon groot LQdenVerlieS.
De fimncieele toestand van het N.A.S. 1s zeer slecht.
Het orgaan van het N,A,S, “De Arbeid” verschijnt 1 maal
per week. Do oplage bedraagt plm, 12,000 exemplaren.
Redact i e : H . J F o M Sne evi iet ,
W,.F.Dolleman. en
E Boumn.
Bij de in Februari 1935 gehouden verkiezing is het volgende
be st uur gekozen t H ,F , M ,Sn-evi i.e t’ I vo
or z it ter ;
E ,, Bouwmqf so cm
tari s ;
’ T K i T q , (gob. i3E311873 te Amstordam) ,penningm.; 1
Verdore bestuursleden zijn:
I
A.van BSSO-L~ a 4.11,1882 te Hilversum)
H.J.Bartels”,(f$b.
--- 31,8.1892 te Amsterdam!;
Th,J,DisisL, (geb, 6~,1910 te Rotterdam),
20 secretaris) ;
Th ,van Drie stenx
I
I
I
I
i
i 1
r
i
I
I
i !
l
i

- 21 "
Th.van Driestenx*
H.J,Groeneveld, (geb .30.1.1904 te Rotterdam ;
C .Hame t ;
F,Huiziwa, (geb. 10.1.1888)
C,A,de Klerk ( eb, 28.8.1849 te Steenbergen);
A.LanKkempe8, geb. 1.6.1885 te Amsterdam), 20 penningm.;
B Menistx, (geb. 3 ïi,i696 te Rotterdam) ;
'IIL- *h,Mooy, (geb. 3.8s.1888 te Noordwolde) ;
D.SchilDx, (geb. 11.10.1893 te Haarlem) , 26 voorzitter.
De met een x gemerkte bestuursleden zijn gesalarieerd.
Het N.A.S. heeft een vacantie-kinderfonds ingesteld, leider
C,Kitss, met als onderafdeeling de i"Plaatselijke Raad van Jeugden
Kirderwerkfl te Amsterdam; voorzitter B.J.Bartels (geb. 31.8.
1892 te Amsterdam), Secretaris A.de Ru~er, Brederodestraat i7
Bmst er dam .
C. LENINISTISCHE JEüGD GARDE
De Leninistische Jeugd Garde is pas sedert i3 October 1935
de jeugdorganisatie van de R.S.A.P. en het N.A.S.
Voor de fusie van de O.S.P. met de R.S.P., hadden het N.A.S.
en de toenmaligc.R.S,P,, een algen jeugdorganisatie, opgerioht
op 28 Januari 1927, onder don naam "N.A,S.-Jeugdb~nd'~, welke
naam later werd gewijzigd in dien van Revolutionnaire Jeugd
Bond (R.J.B.) .
Op 24 Maart 1935 fuseerde de R.J.B. met hof Socialistisch
Jeugd Verbond (S.J.V.) , als gevolg van do fusie tusschen 0,S.P.
en R.S.P., en ontving den naam van Revolutionnair Sociallatisoh
Jeugd Verbond. Het R.S.J.V. hield op 12 en i3 Octobor 19% een
buitengewoon congres te Amsterdam, alwaar het tengevolge van
de scheuring in da R.S.A.P. (Zie aldaar), tot oen botsing tusschcn
do volgelingen van J,Molenaar en die van Sneevliet kwam.
(zie R.s,J.v,) .
Molenaar en zijn aanhang behielden de overhand bij de stemmingen
over de voorstellen door den aanhang van Sneevliet ingediend,
en houdende royement van Molenaar C.S. ,De paladijn van
Sneevliet, R.Th.van Driesten, verliet daarop met de volgelingen
van Sneevliet het congres, en stichtte de Leninistische
Jeugd Gard8 (L,J.G,) .
De L.J,G. sprak zich reeds uit voor den z.g. Open Brief, v66r
de IVe Internationale. (Zie intern.verbinding d€u R.S.A.P.) .
Zij zal zich niet aansluiîken bij het Internationaal Bureau van
revolutionnair-so cia list ische jeugdorganisaties, ( Zie R.S. J ,V. ),
doch een nieuwe jeugdinternat ionale propageeren .
(De bedoeling zal wel zijn zich aan te sluiten bij de (Trotzkist
ische ) Int erna t ionale Komuai s t i sch -Lenini s t is che Jeugd ( organisatie)
1.
. . Be stuur der L J .G :
H ,Th.van Drie sten, voorzit ter
Nico EIlQelSChman, secretaris,
Amsterdam Z,;
E,Spanjer , intern. secretaris ;
Th.J.Disse1,
.
penningmeester;
P.P J . .
Ca me1 , prop leider
Orgaan: "De Rood-Gardi'st" .
Kaderbulletin: )lDe Jonge Leninistft .
- .._ ,
I

- 22 -
N.A.S. VROUWRlBOND.
DB N.A.S. Vrouwenbond is op 1 September 1929 te hrsfoort
qtgerlcht en door afscheiding ontstaan uit den Revolutionnair
$cíalist ischen Vrouwenöond welke thans geheel communistisch
Het doel van denN.A.S. Vrouwenbond is: De ontwikkeling van
h vrouw op den grondslag van de politiek, - welke door de R.S.P,
het N.A.S. wordt gevoerd,
3~ st uur:
t.H.sneevliet-Draaí1er (geb. 5.8,1894 te Amsterdam) voorzitster;
f,de Haan-Zwaaerman, wonende te Hoorn; seoretaresse; (het Secretariaat
wordt voorloopig waargenomen
door M.M.Tichelaar)
Govan Setten-Boelens, (geb. 23.1.1896 te &sterdam) penning-
-
moestesesse; voorts:
Iode lilde (geb. 6.9.1907 te Dordrecht), sacretaresse-redactie;
Ir.bppeldorn-Kuipars (gob, l9,8,189!j te Assen) ;
hut en ;
kmop;
LSmit;
mtede-de W i t i
j.C.J.Menist-Raa~is, (geb. 2l,ll.l9Ol te Amsterdam) ;
J,I.Weys-Molenaar (geb . 4.5 .i891 te Dordrecht) ;
pnt-de Bruin,
Het orgaan van den N.A.S.
Vrouwenbond is: "De Vrouwenkrant".
8, VEREENIGING VOOR VOLKS-ONTWIKKELING (V,V.V,Oc)
De Vcreeniging voor Volk6 Ontwikkeling (V.V,V.O.) werd opgericht
in September 1930, en heeft ten dool, haar leden te onderrichten
in de geschiodenis der menschhoid in het algernoen,
mar dan gezien vanuit socialisticchon gezichtskring; hot bespreken
van actueole vraagstukken, dio ton nauwste verband
houden met hct leed en den strijd van het internationalo proletariaat;
ha t vormeordercn van kennis omtrent vreemde landen
en volkeren en van hun strijd togen de onderdrukkers,
In hot algemeen samengevat is het doel: den 6triJd aan to
binden togen dozo mcnschen-maatschappl j, die gebaseerd is op
uitbuiting van mmsch door mensch.
Zij tracht dit doel to bcroikcn door het houden van Iezingen,
excursies en vertooningen van films onder het devies:
Vonnis, Kunst en Klasscnstri jd" .
De vergaderingen dragen in het algemeen een besloten karakter.
Het secretariaat is verm. gevestigd te Amsterdam, Brederodestraat
17.
Het orgaan van de V.V.V.O. was genaamd: "V,V,V,0,-Nleuwe~4.
De V.V.V.0, was de ontwikkelings-organi~atie van het N.A.S.
en de R.S.P.
De V.V.V.O. was, na de Isie tusschen O.S.P. en R.S.P,
eenigen tijd gef'useerd met de V.V.S,O. (zie aldaar). Na de
scheuring in de R.S.A.P. verbrak deze laatste echter de betrekkingen
met de V.V.S.O., zoodat de R.S.A.P. en bt N,Li,S, het
ontwikkelingswerk verm. wel weer op den ouden voet zullen voortzetten
met een herleefde V.V,V.O..
,*f

f*
PROLETARISCH STEüN FONDS (P,S,F,) ,
- 23 -
In Jsnuari i933 werd door het N.A.S. de noodzakelijkheid
bepleit om te komen tot het oprichten van een Steunfonds, aan-
*zien het N.A.S. geen steun voor haar leden verlangde van de
fnternationale Roode Hulp .
Op i4 Januari. 1933 meldde "De Arbeid" dan ook, dat het PIS.
P, ms opgericht. Het bestuur bestaat uit de volgende personen:
LJItsz te Amsterdam, voorzitter;
S,~,bum~, (geb. ìit.7.1896 te Amsterdam), pseudoniem Van Leer-
- sum, secretaris;
Jemes Stevens, (geb. te Assen 9.5.1890), penningmeester,
Van het orgaan, genaamd "Onrustf1 verscheen slechts in Maart
1933 één nummer.
In 1934 waren bereids i3 afdeelingen, waaronder een te Am-
steràam met 1100 leden, opgericht .
Na de fusie tusschen O.S.P. en R.S.P. werd het P.SIF. ge-
PJsaerd met het Anti-Terreurfonds der O.S.P.. De naam bleef:
Froletarisch Steun Fonds. (Zie ook Hoofdstuk I1 d., Ernst
Ickstein Comité) ,
8. ROODE MAKKEBS.
Ingevolge besluit der jaarvergadering van het Plaatselijk
Xrbeids Secretariaat Amsterdam, werd een commissie benoemd, om
tot de vorming van kindergroepen over te gaan in verschillende
deolen van de stad.
In October 1933 werd te Amsterdam in 5 districten een kindergroep
iiRoode bifakker s19 opgeri ch t.
Secretariaat: 38 Helmersstraat 64 te Amsterdam.
De leeftijd der kinderen is van 10 tot 14 jaar,
Bet doel van deze groepen is tc: breken met het z.g. speel-
tuinwerk .
In de 5 districten zijn o.m. de volgende personen als bestuursleden
werkzaam:
+-
3istrict GINoordrP : JeM.Spaanstra (geb,l4,2.1898 te Amsterdam) ;
District "Zuidí1 : W.H,SneevliUt-Draai er;
District itOostil : P.van der Putten gob.28,10.1906 te Amsterdam)
District West ;i : R.To~ma (geb. l5,2,igl3 te Locuwardcn);
District EtCentrumri: J.C.Pannekoak (gcb. 6,10,1891 te Amsterdam) ,
h. COMITE VAN y@lVEER TEGEN REACTIE. FASCISME EN DREIGEND
OORLOGSGEXUR (C,V.W%) .
De samenwerkende organisaties in dit. op 29 September 1933
te Amsterdam opgcrichto Comité waren: O.S.P., R.S.P., N.A.S.,
Socialistisch Jeugd Vzrbond, dc N.A.S. Vrouwonbond en de Rc-
volutionnaire Jeugdbond
Op 12 October 1933 werd het District itNoord-Holland" van
hot Comité van Vcrwvocr OpgGriCht, Het Comité gaf con ì COntSkrant
uit, genaamd '"(TorvJccrft, in con oplaag van 25,000 oxemplarcn,
Hot eerste nummer vcrschucn op 1 November 1933.
Nadat echter hct N.A.S. een grootc actio voor z.g. iiMassa-
AppElfl had opgczct waarin de O,S.P, niet was gckond, verbrak
de O.S.F. en haar jougdorganisatic, het S.J.V., dc samenvrerking
met hot N.L.S. on dc R.S.P. in het Comitb van Vcrwcor
(Maart 1934) .
- Do

- 24. -
b diverse govormdo Comité' s zijn dan ook alle verdwenen, mGt
glttondoring van dit ir i het distri .ct Noord-Holland. Dit dis-
, thans genaamd "afdoe ling", belegde op 20 Januari 1935
i ~ cÓngres n tc Alkmaar, alwaar weer vertegenwoordigd waren:
M.P., R.S.P., dc: P.X.S.scn (plaatselijke arbeids secretaria-
1-n); het S.J.V., de R.J.B., de N.A.S.-Vrouwenbond, alsmede
freat N.S.V., de Vrijdenkms Vcroeniging De Dageraad, een aantfl
Vrija Socialistengroopcn, en afdeolingon van do 1,B.M.V.
bhtm word d.d. 27 Aug. 1935 door do llbertairo groepen de
=onworking verbroken, zoodat do afdooling thans, voor zoooi;r
bekend, weer een zuiver R.S.A,P,-N.A.S.-karakter heeft.
Imvolge besluit van het congres, voornoemd, zouden plaatse-
11Jke uomité * s en adviesbureaux worden opgericht, en een or-
Fen worden uitgegeven, waaraan H.sneevliet en A.Veltrop o.a.
zouden medewerken .
Sastuur: F.Bosman, Zaandam, voorzitter;
B.k~pel, Alkmaar, Stationsstraat 11, secretaris;
J.van Berkum, penningmeester .
Door de scheuring in de R.S.G.P.
8911 nieuwe aderlating ondergaan. (Het aantal leden der aangesloten
groepen bedroeg in Maart 1935: 6000) ,
heeft de afdeeling automatlsoh
I. ONdiFIUN~LI~ ANTI-FASCISTISCH COMITE (O.A.F.C.)
Als een mantelorganisatie van de R.S.A.P. 'en het N.A.S. is
ook te beschouwen, het in Maart 1935 te Amsterdam opgerichte
Onafhankelijke Anti-Fascistische Comité, speciaal bestemd
voor de kleine middenstanders.
Dit Comité belegde op 16 April 1935 te Amsterdam een openbare
vergadering, tezamen met het Comité van Verweer, afd.
Noordholland (zie Hoofdstuk 111 h.). Verder gaat er weinig
actie van uit. . '
Secretaris is: J.H.C,Ploe er (geb. Amsterdam 29.11.1895)
-er,
Commelinstraat 27, Arasterdam.

- 25 -
I
JllTZRNATIONALE COCIALISTISCHE ANTI OORLOCS LIGA ( I .S .A.O.L,)
DS I.S.A.O.L. bestrijkt alleen Nederland en Vlaanderen en
geen andere landen. Zij' is onderverdeeld in een litak Nederen
een Vak Vlaanderen'',
De beginselverklaring, zooals deze voorkomt in art ,2 der
mtuten der ï.~.A.O.L, luidt als volgt:
De moderne oorlog vindt zijn oorzaken in de belangentegen-
&ellingen, welke door het kapitalisme worden geschapen en in
sstand gehouden . Hierdoor worden alle oorlogen in het- huidige
kapitalistisch stelsel veroordeeld, onverschillig of zi j warden
gevoerd onder het motief van aanval of verdediging.
Bestrijding van het kapitalisme is daarom tevens de mest
afdoende bestrijding van oorlog. Terwijl echter de arbeidersklasse
haar uiteraard langdurigen strijd voert ter verovering
ven de politieke en economische macht, welke haar in staat zal
stellen tot verwezenlijking van het Socialisme, drijf't het kapitalisme
nog steeds naar nieuwe oorlog, waarvan de gevolgen
steeds het zwaarste drukken op de arbeidersklasse en welke dus,
ter verwezenlijking van hare socialistische idealen, moet worn
den voorkomen
Geen land kan oorlog voeren zonder de arbeiders, weshalve
de Internationale Liga zich ten doel stelt de internationale
organisatie van die arbeiders, die ongeacht de gevolgen, bereid
zijn militairisme te bestrijden en oorloa te verhinderen. Het
is haar plicht daarbij de waarborgen te zoeken en die maatregelen
te nemen, door welke een massale weigering van allen
dienst bij oorlogsmogelijkheden en bij daden van militair aeweld
OR de arbeidersklasse. door hare leden en aanhanaers op
beslissende oogenblikken met alle ten dienste staande middelen
de grootst mogelijke kans vant"Islagen biedt .
De ontwikkeling van deze beweging in Nederland is een zelfstandige
buiten en tegen den wil van de SIDOA.P..
Zij begon medio December 1930 in den vorm van een itpropagan-
da Club tot vorming van een vredeswacht der Moderne Arbeidersbeweging!',
welke in Juli i931 werd eoonsolideerd in een IINe-
derlandsche Brbeidors Vredeswachtll. 7 N.A.V.W.) .
Leiders waren E.Smedes (geb. 1.2,1889 te Assen) en W.Mu1der
(geb. 20.12,1888 te imsterdam). De doelstelling was zeer utopistisch.
Men wilde in elk land een vredeswacht stichten en
door uitwisseling der wachten internat ionaal den vrede bevorderen.
lil spoedig ontstond oneenigheid . aedes en Mulder verdwenen
uit de leiding een nieuwe organisatie onder denzelfden naam
werd medio 1936 gesticht onder leiding van W.B.Wolff (geb. 20,
4.1908 te Haarlemmerliede en Spaarnwoude) .
Deze besloot zich einde 1932 aan te sluiten bij een Vlaamsohe
beweging van gelijke strekking, de I.S.A.O.L. De gedachte aan
een gewapende weermacht werd nu verlaten. Het Partijbestuur der
S.D.A,P. wenschte haar noch te erkennen noch voor haar leden te
verbie den .
In het in Maart 1933 door de S.D.A.P. gehouden congres wePd
het vraagstuk der erkenning wederom aan de orde gesteld.
Na felle debatten werd besloten de beslissing te verwijzen
naar den partijraad, Na onderling overleg tusschen Partijraad
en de leiding der I,S.A.O,L. werd overeenstemming verkregen.
De I.S.A.O.L. werd erkend; de S.D.A.P. benoemde in November
1933 Uoudenberq en Vorrink in het bestuur der I.S.B.0 .L. en
Wolff

- 27 -
te maken van de Liga, redacteur werd van het herdoopte orgaan
riLiga-Signaalll, was toch de rol der communisten, na de benoezing
van Van Huissteden, spoedig uitgespeeld.
Zwertbroek trad nog wel als spreker op, op een Landdag, op
29 en 30 Juni 1935 te Utrecht gehouden, doch aldaar werd reeds
besloten door de A.D.L. (Algemeene Dagelidkmhe Leiding), dat
communisten geen deel meer zouden kunnen uitmaken van de Liga,
Op haar vergadering van 18 Augustus 1935 besloot de leiding
zelfs, voortaan stelling te nemen tegen de vredespolitiek der
Sovjet-Unie.
De redactie ging over in handen van Van Huissteden, Zwertbroek
werd als voorzitter vervangen door W,C.T.Kruuse, voorzitter
der afd.Leeuwarden, en de oude Liga-naam werd weer aangenomen.
Uiteraard onderhoudt de Liga ook internationaal contact, en
wel in België De sociaal-democratische B.W.P. (Belgische Werklieden
Partij) heeft wel met de Belgische tak van de Liga en
haar leider Max Pateet, gebroken, doch de Belgische Arbeiders
Partij onder leiding van Fr,J.Liebaers, (geb. te Perlemont 1.2.
1895) werkt zeer nauw samen met de Liga in België, waarin ook
zekere Comens en Sterkx, wonende te Assche, Molenstraat 136,
een rol spelen,
Met deze Belgische Liga wordt behalve door de Mederlandsche
tak der Liga, ook contact onderhouden door de z.g. C.C. (Gentrale
Commissie) der I.R.P. (Internationale Revolutionnaire Partij),
welke paztij zou bestaan uit personen, die men nog meer
betrouwbaar acht, dan do Liga-leden en die ook gerecruteerd
morden uit prtijen, staande tusschen de 20 en 36 Internationale,
of staande op het standpunt der be Internationale, alsmede
uit communistischo oppositie-groepen.
Voor Nederland treden in dezen op den voorgrond:
ilHeintl van Wijk;
P.van der Raadt Jr,, te Ginneken; secretaris;
J.Crinze te Breda;
1,LoDes Cardozo, (geb. te Amsterdam 4.11,1892) te hsterdam,
(raden-communi st ) ;
D.Gerrissen (geb, te Amsterdam 21,3.189(3), bestuurslid Liga,
afd. Amsterdam.
De Liga-leden zijn verdeeld in:
A-leden (Aigemeene leden) ;
AM-leden (Algemeene Militante leden) 8n
B-leden (Volledig Militante leden) .
De "Vri jheids"-groet wordt gebracht door de gebalde rechter
vuist naar de borst, en daarna met kracht omhoog te brengen.
De leden dragen, behalve in het openbaar, een blauwe blouse
met roode das. De Liga heeft momenteel afdeelingen te Amsterdam,
's-Gravenhage, Utrecht, Dordrecht, Sohladam, Leiden, Haarlem,
Leeuwarden, Harlingen, en andere gemeent en e
Omtrent het karakter der Liga nog het volgende.
Zij is een organisatie met gewone en militante leden. De
laatsten vormen een keurtroep. Er heerscht een dreng-militaire
discipline. Men heeft voorschriften voor: een Inlichtingendienst,
een Dooumentatiebureau, een Ri jwielbrlgade, Ordecommissarissen,
sectieleiders, Personenbeveiliging enz.
Zij zou zich ook van een code bedienen voor haar geheime
correspondentie. Van de vitale bedrijven te 's-Gravenhage en
eenim

-.-
.
i
tctige kleinere plaatsen zoude de Generale Leiding (C.L.) der
119 beschrijvingen en teekeningen bezit ten De gegevens daarj:cr
zouden moeten worden verstrekt door de leden, die in deze
',*drijven werkzaam zijn. Daartoe zouden de leden onderricht
gtsst
oorden een gegeven z.g. P.M.L., door lessen Plaatse in spionnage. lijk Milit anten In elke Leider. gemesnte Twaalf' be-
zilttante leden vormen een sectie; maximaal 10 secties vormen
c9n groep; vijf groepen vorman een corps, elk onder een sec-
Epger- tie-, groeps- en aanvaisporten of corpsleider .(jiu-jitsu; * Er wordt boksen; les geg~ven worstelen in alle e n d
verbandleer, marohearen, tenten opslaan, koeriersdiensten,
zaalbeveiliging enz.

9'
T.
--_I_ CONNUNISTISCHE OPPOSIT-E.
- 29 -
.I 1; OpDosltie uit de Communistische Partil,
U=Q als gevolg *{-ac oneenigliaid in ds vereerlging !ILinirs
Elchren;: eer, Uhan.3 niet Deer bestatxitle commta5stisclie n-antelc
ganisatie van schrijvers, werd eind Novmber 1933 door eeii
~x,t;p leden (xi gezoyeurda ledsn van da toermaligr: C.P,H. ~S:A
*Ccmunisi;ische Part ij Oppositief1 gevcrmd,
De omstandigheden, die deze oppositie deden onts-ka~11, waren
ie volgende:
!e, buitenlandsche: zocals de wijziging tn de buitenlandsche
politiek dar Sovjet-Unie; te weten hara toezreding toc den
Volkenbond, haar militair -Terbond met Frankri jk9 e,rl als
waarschijlrll jk gevolg daarvan de IPqutdatie van de FraILschJ
sectie der 3e Internationale (de C.P.F,) door het amgegan9
eenheidsfronx met de S,F.I,O, (Fransche S,D,A,P,\ ;
2e. birmenlandcche ZOO^^; de gebleken omacht dcr CcFbïV. tifde;:s
de Juli-re Liet jes in i934 012 een spontae vo2Xsosstfi;nd
om be zet-tbn in eeJi revolut-e, de eenheidsfronztyktfek !e
C.P..N, ais geestïooze cupie van hetgeen zich in Fiankri;jk
heeft af'goupeald
Do bovenorasohreven buiterilandsche politiek der Sovjet --Unie
wrd door de C,,O,, aïs een zwezdciizg naar rechts beschouwl,
Dientergevolge vertrouwde zij niet meer op de parolen wx. de
3e (communistische) internat ionale te Moskou, welke vul.gens
haar niet meer Ce beiangen van het wereidproletariaat bshayti 3-
de en de wereldrevolutie propageerde, doch alleen o q had voor
da belangen van het Russische proletariaat, Imers, de 3e ïnternationale
staat onder de bevelen van Staliii, welke het socialiae
in t56n land voorstaat, en de Komintern dus dieiistbaar
naakt aan de Russische belangen>
Dientengevolge zou dus, volgens de C,P,O,, de sectie der Kom-.
intern in Nederland, de CoP.Ne, ook niet meer de belangen van
hot Nederlandsche proletariaat bshartigen, doch alleen ilstorni'
uitvoeren, wat haar door Moskou werd gedicteerd, zooals de
tteonheídsfrontcrij" b,v,, al werken deze bcveien remmend op de
revolutionneering der massa in Nederland, Een gevolg van een en
ander was, volgens de C,P,O,, het te ver doorgevoerde :'legalf.cmett,
het lx n e l gebruik willen maken van de legale rnogelijkzhodon
('3or de C,P,N,, en hot zich te weioig instellen op de iìlogaliteit,wat
b:icek uit het feit, dat de Justitie tijdens 80
Juli-onlusbcn in 1934 de hand maar bohoofde uit te steken, om
in het bezit te komen van alle adrossen van abonrib's op "Do
. .
Tribunort a
Ofschoon de C,PaO.,
later owedoopt in Verbond van Comunis-
ton'!, weinig aanhang verkreeg: en thans haar natuurli jken dood
is gestorven, zijn de oorzaken voor haar ontstaan nog onverzwakt
van kracht, Vocyal na het door de Communistische Partij in Ncdcrland
in Ddcember 1935 gohouden congros, wam de wijziging in
tactiek, met bctrckking tot het cenheidsfront haar officieel 'Fl*
slag kreeg, is wellicht een wederopleving van een oppositie te
verwachten.
-
B. OQpositie Lu_it-_-antergn hoofde,
Het feit, dat het P,B,, der B,S.P, in 1932 bij het bepalen
van s-candpunt tc:n opzichte van do O.S.Po verklaarde daarh
te zien: ;'Het prspctiof van samenuvcrking met de niourro gXWepeening",
wa3 mede ccn van de oorzaken voor het vormavan een
- oepo -. s it i e_
-I
!
,
1'
!
I
I,
i
'i
i
1

- 30 -
:;:sitle-groep in de R.S.P.. Het optreden van de aanhangers
w teze
. --
oppositie-groep was van dien aard, dat het P.B. der
5D3Dr. besloot, de aanhangers daarvan als leden van de R,S,P,
$5 rcyeeren,
hze opposlt foneele elementen richttenin Juni 1932 een nieuwe
rrpnisstie op onder den naam van "&&&che Arb eiders ODD ositie
*artacus" (L.A.O.)
Ge aanhangers van deze groep beschouwen de arbeidersbeweging
i3 het algemeen, zooals die thans in Nederland is georganiseerd
cis een "aftandschett, welke de arbeidersklasse in een doodloo-
;mi slop heeft gevoerd. Zij aanvaarden, evenals dit ook bij
sriere extrernistisohe groepen het geval is, de stelling van
brx, n,l. lidat de bevrijding der arbeidersklasse slechts het
nsrk van de arbeiders zelve kan ziJnIt als de as, waarom de politiek
der arbeidersklasse draalt, doch daarnaast stellen ZIJ
"Sat deze stelling niet in de practijk kan worden gebracht
::or de in het verleden historisch gegroeide organisaties der
erbelder SI',
Het standpunt;, dat de L,A,O, ten opzichte van den organisatievorm
der arbeidersbeweging inneemt, is het tot sfand bren-
-an van een raden-organisatie, welke in haar onderdeelen gederantraliseerd
i8,waarbij het apparaat komt in handen van de
erbsiders zelve, gebaseerd op de zelfwerkzaamheid en waarin de
suontanit ei t zonder bureaucrat i sche belemmeringen tot uit lng
kan komen.
Op ongeveer gelijk standpunt staan:
B, De Kommunistische Arbeiders Partii (K.A.P.)
Orgaan: "De Radencommunist '1; correspondent ie-adres bij
Lopes Cardozo (zie onder);
b, Dc Groepen van Internationale Communisten (G,I.C.)
De G.I*Ci geven een gestcnoild orgaan uit genaamd: tbPersdienst
I .C. u (maandorgaan),
Corre sponùent ie-adres: Wecspcrstraat 16a, Amsterdam.
Vergaderingen van beide groepen vinden plaats o.a. bij
L.Lopcs Cardozo (geb. st ordam 4,11.18

- 31 -
VI. a. DE COMMUNISTISCHE PARTIJ IN NEDERLAND (C,P,N,) , '
De volledige naam der C.P.N. is: ~tComunistisohe Partij in
Nederland , Sectie der Communistische Internationalett.
Oreanisat le des partla:
Deze is voor alle secties der Communistische Internationale
gelijk en Is gebaseerd op den grondslag ven het "democratisoh
centralisme1'
op den voorgrond staan: onvoorwaardelijke erkenning der besluiten
van hoogsre parti j-organen door lagere; strenge parti3-
discipline en vlugge doorvoering van de besluiten van het EXKI
(Executief Komitee Komunistische Internationale te Moskou) en
van de leidende partij-organen, zooals het z.g. WEST EUROPEESCH
BUREAU te Parijs.
De leden maken - zoo eenlgszins mogelijk - deel uit van de
belangrijkste eenheid der part ij "de bedrilfscel" .
De bedrijfscel is het fundament van de geheel8 partlj-organlsatie,
de Itmotor onder de arbeiders". De bedrijfscel is de drager
van de acties der partij in het bedrijf en wordt - ook door
- als illegale organisatie beschouwd.
De be rijfscel wordt gevormd, zoodra drie partijgenooten in
de partid
een bedrijf werkzaam zijn. Is dit niet het geval, dan wordt een
verzamelcel gevormd. Dit is een cel, samngesteld uit 1 of 2 arbeiders
uit hetaene bedrijf met 1 of 2 arbeiders uit een in de
nabijheid gelegen bedriJf of een bedrijfscel, waarbij 1 of 2
arbeiders uit een ander bedrijf ziJn ingedeeld.
De taak van de leden van een verzamelcel is allereerst , om
zoo spoedig mogelijk deze cel om te zetten in normale bedrijfscellen.
Een machtig wapen in handen van de bedrijfscel is do
Bodri. jf skrant
De leden, die niet in een bedrijf werken, werden in straatcellon
ingedeeld , Deze vormden de %notor naast de arbeiderstf.
Zij stonden in beteekenis verre achter bij de bedri jfscellen..
Zij hadden Zot taak allerlei straat-acties te bevorderen b.v.
onder de werkloozcn bij stempellokalen, huur-acties, acties tegen
prijsopdrijving, enz,.
Krachtens besluit van hGt Congres, gehouden van 25-28 December
1935 te Amsterdam, zullen de straatcollen, in het almmoen, worden
opgeheven. Er zal voortaan mmr in sectloverband worden gewerkt,
De vroegcrc cellen worden wijken, met aan het hoofd een
ltwijkhoofdtl , In evontucele illagale tijden worden de cellen
weer harstoïd.
De ccllon kiezen vcrantwoordcliJke colbesturen , die uit 3
tot 7 leden bestaan.
Ter bwordcring van het plattclandswork is het systeem van
ttpeetschapDcnlt ovcr dorpen of bepaalde strekctn too te passen,
waardoor een cel of afdeeling voranfwoordoli jk wordt gesteld
voor de actio in die gobieden.
Z- ftSectie" is de samenvatting van alle cellen of individueelo
loden van een stadsdeel. Aan het hoofd daarvan staat het
tlsectiabostuurtl, De hoogste partíJ-Instantie in een stadsdeel
is de huishoudelijke 1Qdenvergadering der sectie, of - indien
de sectio is onderverdeeld in cellen - de sectie-conferentie,
Do fbafdcel imqtt.
Hiervoor zijn verschillende organisatie-vomen mogelijk, In
don regel heof5 hot afdeelingsòes~uur de leiding van een stad,
Het ltonderdistrict" met een ltonderdistrictsbestuurll en een
iiondordistricts-confcrentiett, welke de hoogste instanties zijn
in een bepaald gebied, In de stad of in het dorp, waar het ondor-districts-bestuur
zetelt, wordt het parti jwerk geleid door
hot
-

a 32 -
het onder-distri~tsbestuur en vervalt de stads- of afdeelingsleiding
.
€et tldistrict'i met een l1districtsbestuur1f en een Wdistribfsconferentiei1,
w~elke laatste elk half jaar moet worden gehouden.
De distriots-conferentie kiest de gedelegeerden voor het "partij-congrest',
De stad, in welke het districtsbestuur zijn zetel
heeft, heeft geen eigen partijleiding, De werkzaamheden in
deze stad worden door het districtsbestuur geleid.
De Ij~arti~-conferentfe". Deze vindt in den regel twee mal
per jaar plaats. De besluiten dezer conferentie worden eerst na
hun bevestiging door het partijbestuur van kraoht .
Het liparti j-congresit. Het partij-conges is de hoogste instantie
der partij en wordt in den regel Jaarlijks eenmaal in
overleg met het EKKI door het partijbestuur bi jeengeroepen.
Het "parti.Ibestuuríf. Dit is het hoogste orgaan der partij
gedurende den tijd, dat het partij-congres niet samenkomt. Het
vertegenwoordigt de partij in en tegenover andere partij-instellingen,
sticht verschillende organen der partij; leidt de
gezamenlijke politieke- en organi satorisohe werkzaamheden; benoemt
de redactie van het centraal orgaan, dat onder zijn leiding
en controle werkt, enz..
Het Partijbestuur kiest een "Politiek Bureau", en een "Secretariaattt
uit zijn midden ter uitvoering van de loopende polit
ieke- en organisat or is che werkzaamheden.
Het partijbestuur bestaat thans uit de volgende personen:
N.Bememaker; Willem Cornello (geb. 1û410.ï903 te Tjalleberd) te
Heerenveen; Beuker [Hengelo ); P,Clerkx ( seudoniem Boersma) te
Amsterdam; Jan ver der Laan (geb. 7.12.190 E te Hoogezand 3) te
Amsterdam; Daniel Goulooze [geb. 28,4.1901 te Amsterdam) te
Amsterdam; Saul de Groot te hsterdam; Willem van Extsr (geb.
3,i0,1906 t=-s-te Amsterdam. Dingeman Kloet (geb. 23.
1.ï907 te Rotterdam) te Rotterdam; d euw te Amsterdam;
Keizer- {pseudoniem voor H.Vm Brede#*&%erdam;
Juffrouw
Pane of Clever, Limburg; A.Ploeg te Rotterdam; A,Potze te Heerlen;
Kwantoenge Roestam Effendi te Amsterdam; C.J,P.SchaIker te
Amsterdam; Th.A.Struik te Amsterdam; H,Sterrinsra te Amsterdam;
L.stek te Beerta; Esther West te Amsterdam; L.L.H.de Visser te
den Haag; H.de Weeràt te Nederhorst den Berg;en David Wi.lnkooz,
(geb. ii.3.1876 te Amsterdam) te Amsterdam.
Beuzem ke r i s voorzit t er ,
Schalker en De Groot, resp. le en 28 secretaris.
Als candidaat-leden (voor eventueele vervanging fungeeren:
K.Baan; Gerrit Bkm (geb. 17.4,1909 te Amsterdam te Amsterdam;
A.Ja sma te Amsterdam; Btt6 (Maria Mul ()) te Amsterdam;
Leme~~ïversum; Leendert van Lakerveld (geb. 13 ,4.1895
te Utrecht) te Amsterdam; Cornelis Jacob Marico (geb. 2.11.18~4
te Tholen) te Amsterdam; H.van Welzen te Leiden; F.M.Kriesels
te Amsterdam; Ernst Peter Mulder (geb, 28*12,12 te WelPe (DI) te
Groningen; Jan Postma te Amsterdam;.Jacob Reek te Krommenie;
Dirk van Vliet (geb. 1.1.1903 te Woerden) te Rotterdam;
7 Veen te Groningen; Pieter de Vries (geb. 17.2.1909 te Amsterdam)
te Amsterdam; Johannes Kleuvex te Amsterdam.
Van één lid van het partijbestuur, en van 66n candidaat-lid,
gingen de namen ver1Ören.-
Voorts bestaan verschillende commissies, die 'men zou kunnen betitelen
als Commisqies van Bijstand, b.v.:
-0 1

1, ORGANISATIE COMldISSIE (ORCLdOE4MISSXE).
2. POLITIEKE COMMISSIE (POL&OmISSIE) b
AGITATIE-PROPAGaM COMMISSIE (AGITPROP,COMMISSIE).
i: JEUGD COR4MISSIE .
, BOEREN COMMISSTEt
2. INDIE POLITIEKE COWSSIE of KOLONIBLE w m
7. VZRKIEZINGS-COMMISSIE.
- 33 -
CObBilISE.
Tenslotte nog een enkel woord over de r'fractiesfl, door niet
ingewijden zoo dikwijls met ~lcellentl verward.
In alle buiten de partij staande Arbeiders- en Boerenorganisaties
en hun werkorganen (vakvereenigingen, coöperaties,
cultuur, ontwikkelings sport, en andere veresnigingen, fabriekscommissies,
WerkloozenvereeniginfPn, op congressen en
conferenties, in gemeenteraden en parlementen enz.) waarin
zich tenminste 2 communisten bevinden, moeten ter verhooging
van den invloed der partij en ter verwezenlijking van haar politiek
in buiten de partij staande kringen, communistische
fracties worden gevormd, De oommunistisohe fracties kiezen
hun besturen, waarvoor de bevestiging der competente partijleiding
noodig ia.
. .
Ledental der C.P.N.
Op 1 Februari 1930 telde de partij 1100 leden en 40 afdeelinge
n.
Op 1 December i932 telde de partij 54-20 leden en lo7 afdee
lingen.
Op 1 Mei 1933 telde de partid 6200 leden en 125 afdeelingen.
Het aantal afdeelingen bedroeg op 3 October 1933 totaal 148
over de Provinciën als volgt verdeeld:
Groningen 27
Friesland 20
Drent e 7
Overi jsel
0
Utrecht 5
Noord-Holland 35
Zui d-Ho lland 23
Ge Id er land
Noord-Brabant
Limburg 3
Ze e land
-
1
i48
Op 1 Januari 1934 bedroeg het ledental: 5700, terwijlm 148
afdeelin en waren. Thans bedraagt dit aantal 150. IrtStruyk
(geb, û.f.1897 te Rotterdam), een der leiders, verklaarde in
November 1935, dat het lede tal 5700 bedroeg. Bet grootste district
Noord-Holland telt 2ûb leden.
Nederland is verdeeld in 26 districten.
District-Amsterdam telt 1877 leden, waarvan 406 vroumn,
verdeeld over 10 secties, Elke sectie was tat Deo.1935 onderverdeeld
in een aantal straatcellen, weike genummerd waren.
Elke cel had een nummer, bestaande uit 3 cijfers. Het le G ijfer
gaf het nummer van de sectie aan; de twee laatste het num-
mer van de cel in de betrokken sectie. 3.v. cel 110 was de 108
cel in de le septie (Eilanden-Indische Buut)
TACTIEK DER C.P.N. .
Belangrijk is, de reeds in 1934 ingezette propaganda voor de
EENHEID VAN ACTIE met andere organisaties, eventueel later te
vo laen

- 34 -
T der arbelders;
r3USmOlr"r der arbelders, arerkende bDeren, rniddenstendvrs en
1#$41 1 do tu 6916n;
YCTf-FASCISTISCHE REGEXRING.
In Frankrl jk hadden deze parolen succes opgeleverd, waarna
QI UCTIZC der Communistische Internationale en de bij haar aansbten
secties, officieel op het in 19-35 te Moskou gehouden
$ Eereldcongres dier internationale, werd herzien in dien zin.
Voor Nederland volgde de off ioieele bekraohtiging dezer
~ l c tactiek ~ e (welke dus geen wijziging in BEGINSEL inhoudt)
5n
-r
het mrtijcowres der C.P.N., van 25 tot 28 December 1935
-
ts hst érdam-gehouden .
Het ZOU te vsr voeren, hier de veelvuldige eenheidsfrontaanbiedingen
der C.P.N., aan de S.3.A.P. gsdabn in 19j5v te
memoreeren. Vermeld v;orde slechts, dat de S.DO&,€. tot nu toe
standvastig iWeait heeft geantamrd, daar zij van maning is,
dat aanilrángerrj áer Gict6Xiir;r zicL LIS r~e;ts,iC.Uts hS F2lbloed-democraten
kunnen transformeeren . Ook de Christelijk-
Democratische Unie werd met een dergelijk aanzoek van de C .PON,
verblijd, doch zij antwoordde, dat in de eerste plaats samengaan
met diegenen, die zich als vijanden van Jezus Christus
beschouwen, niet mgeiijk is, terwijl in de tweede plaats de
veranderde koers der CDP.N., naar haar oordeel slechts een
wijziging in tactiek en niet in doelstelling inhoudt.
Het program der C.P.N. luidt dus voorloopig als volgt:
AFWEm van het fascisme! aïs negatieve taak. Daarnaast als positieve
taak: omverwerping van het kapitalisme, door: verwijdering
der huidige, en vorming van een btPlanil-regeering met
de so c ia al-demo crat en.
Dit alles beteekent een keerpunt in de geschiedenis van het
communisme in Nederland; het beteekent een zich bezinnen op de
REALITEIT. Het communisme zal daardoor nieuwe kansen verkrijgen,
welker verwezenlijking eohter even staatsgevaarlijk zullen zijn
als voorheen. De alles beheerschende vraag is hierbij: !'Hoe reageert
de souiaal-democratie hiQropIt Hieromtrent is momenteel
met zekerheid nog niets te zeggen. De huidige afkeer dor sociaal-democraten
van de communisten is verwcdeli jk spoedig gcnoeg
vergeten, indien het fasuisme nog in groote mate zoude
groeien, en het communisme door eigen groei een begeerenswaardiger
bondgenoot zoude worden dan thans.
VERKIEZINGEX.
Bij de verkiezingen voor de provinciale staten in 1935 verkreeg
de C.P.N. 12 zetels, togcnov'cr 10 in 1931; (stemmenperoentago
3,4%).
Bi de gemeenteraadsverkiezingen veroverde de C.P.N. 97 zetels
! waarvan 30 in Noord-Holland) tegcnovsr Fji in 193ï. Te
Amsterdam behaalde zij 49.000 stcmmon, teganover 26.500 in 193i,
zoodat het aantal zctcls van 4 op 7 word gebracht. (De S.D.A.P.
daarentegen liep terug van 124.000 tot 120.000 stommen).
De voornaamste leiders in de C.PON,:
Voorzitter van het Parti jbostuur is: N.Beuzemaker (geb. 6,
lZ!.l9O2 te Amsterdam) te Amstordam.
le Secretaris van het Partijbastuur is: C.J,P.Schalker (gob.
31.7.1890 te 's-Gravenhage) te Amsterdam.
Het Partij-Bureau der C.P.N. is gevastigd: Amstel 268 te
Amsterdam

- 35 -
5st aantal communistische leden van de Staten-Generaal be-
.
mir- vier t.wet
11.3.1876 te Amsterdam), C.J
~ P Scha Uer (geb.
O~!OkOO [geb.
L.L.de Visser (geb. 21.5*1878 te Dslfshaven) ,
$"te den Haag) en Roestam Effendi geb. 13.5.1903), lean
ven de Tweede Kamer.
E-eeft & Struik speelt de noodzakelijkheid ook een belangrijke gevoeld, rol in zich de C.P.N. te moeten
*achermen tegen spionnen en provocateurs. Daartoe is een z.g.
~Y~iligings-Apparaat' ingesteld, gevestigd in het partijbu-
WJ &stel 268 Amsterdan. Leider is : D,Goulooze (geb. 28.4.
]3311. Ieder partijgenoot, die iets dienaangaande mede te dee-
I~ri heeft, moet dit in gesloten couvert doen, en zenden aan
prcsel Amstel 268; achterop het couvert moet een B geplaatst
rûrien
Daze liparti jbevelllging" heeft ten doel spionnen te ontmaskoren.
Zij bestaat uit personen, die worden onderricht door te
fiskou aan de ltlenlnschulell opgeleide Nederlard ers. Zij wordt
--k wel G.P.U. genoemd, en tracht met taaie volharding, vaak bencond
met succes, vertrouwenslieden van andere organen to on%-
mskaren *
SBblENSTELLING VAN DE LEIDENDE ORGANm VAN DE KOMbrNMISTISCHE
1HTERNATIONAI;E.
(GEKOZEN OP: 20 AUGUmS 1935)
A. Bet Uitvoerend Komitee van de Kommunistische Internationale.
1. LRdon.
Bronkowski 17 Green
Browder 18 He ckart 32* 7, . Pieck POllitt
Buck, Tim 19 ~chikawa
Cachin 20 --.
35. prestes
Jezjow
Chayen ..
36. Queróz, Antonio
21. Kolarow 37. Rákosi
~e Visser,L.L.H. 22. Koplenig 38. Raymond
23 . Kun
39. Salim Abud
1.
2.
>*
40
5.
b.
7. Dia2
9. Dimitrof
9. Dimitriu
10, Duclos
11, Ercoli
12, Florin
1 , Foster G-illacher
i5 . Garlandi
16, Gottwald
2Q. Kuusinen
25. Köhler.
26. Lenski
27. Linderot
28. ManoeSlski
2'3. Mao Tse Dun
30. Marty
3 1 . Mo skwi n ,M. A .
32. Okano
41, Sialin
42. Steranow, Boris
t:
Thä lma nn
Thoroz
4 Tsjan Go Tao
4.2; Tsjou En Lsi
47. Wan. hlin.
" I
i: ;;a;uRoca
1. Belewski
, Bradley
5. Campbell
6. Dahlem
7 o Dernberger
a, Dolores
9. Dutt , Palme
10, Ford
11. Frachon
2,. Kandidaten.
12, Burini
12. GhiOldi, Re
1 Goprier
15, Gorki6
'16. J'aquemotte
17. Kon Sin
18. Krumin
13. Losowski
20, LtSvlien
21. Micha1
22. Popow .
. Pruchnjak
2 . Schalker, Ce
25. Sharkey
26. Siroky
ZTO Stojnow
28. Sverma
29. Ts j emodanow
30. Tuominen
31 Ulbricht ,
32. Varga
33. Zdpotocky.

a. De Internationale Kontrôle=Kommissie.
1-
8. Kerrigan
9. Krajewski
10, Maggi
11, Minor
12'. Mornousseau
1 , Senander
. 36 -
15. Sirola
16, Stassowa
17. Smeral
18. Tsjakala
111). Tsjou Cho Sin
20. Waleokî.
Op 21 Augustus vond het eerste Plenum van het Uitvoerend
bmitee der Komintern plaats, waar de volgende personen in
bet Presidium en in het Sekretariaat van het EXKI werden gekozen:
Leden van het Presidium:
Cech in
Dimit rof
Bcoli
Slorin
Foster
attwald
Kolaref
Browder
Bronkowski
Galla cher
He cker t
Kop lenig
Kuusinen
Len sk 1
Manoe ílski
Marty
Moskwln,M,A.
Okano
Kandidaten!
Koehler
Kon Sin
Linderot
Losowski
Pieck
POllitt
Stalin
Tho re2
Wan Min
Mieh81
Raymond
Tuominen.
Leden van het Sekretariaat:
Er Dimitrof: co li Algemeen Secretaris bilsnoeï lskl . Pieak
Kuusinen Marty Gottwald.
Kandidaten:
Moskwin ,M.& Florin Wan Min.
REDACTIE
Deze bestaat uit:
a, A.S.de Leeuw (geb. te Amsterdam *15.5.1899);
N,Beuzemaker (geb. te Amsterdam 6,12,19Olf ;
W,van Exter (geb. te Amsterdam 3.10~1906) ;
A.J.Koejemans (geb, te Rotterdam 20&,1903)
L va Lakerve d (geb. te Utrecht 13.401895) i
&b. te Hellevoetsluis 11.8.1888) ;
A.J.Steenbni~a e. (geb. te Amsterdam 5.9.1901)
DQ redactie zetelt in perceel Alb.ThPStraat 6 huis te Amn
sterdam. O de le atage in genoemd perceel is de administratie
gevestigd ybehaïve de registratie der abonné's, welke bij een
vertrouwd partijgenoot berust, teneinde denunciatie, In geval
van
-

nn aen justitiealo inval te voorkomen.
batstelijk was die registratiq gevestigd bij: M.Borm
kstardam 22.lO01903) te Amsteraam, Celebesstraat 75.f- it .
- 37 -
geb. te
C3 admir,istratic bh3ctaat 0.8, uit:
&.'l~rF;=~ ( ge b .
1905 pseu90naLern Van der Stroom) .
8 28.1.7bC91 te Gairtruidonberg) ; J.J.Lirwleman (geb.
;Z bastardam 1,8,1897) en N.J,v.d,Drift (gob, te Amsterdam 13.2,
)
bt het overbrengen van de copio van %o redactie naar de druk-
:mij, is belast: W.Buurman (gob, teJda8e 8 October 1899)
BUM(ER1J:
Bet dagblad '!De Tribanel' wopdt ge&kt-in perceel Nassaupicin ' I
So,1 te Amstcrdan, In dit perceel IS gevestigd: de drukkerij der
firm - Th ';illman en Co.. Dijkman heeft verklaard dat hij een
contract heeft geteekend met Simon David Neeter (geb. te Amster- i
dam 31,5.1904, bekend communist, optredende nmens De Tribune)
i
raarbij zijn macht in de drukkerij zeer is beperkt, zoodat de
I
firm practisch niet veel meer te ftzeggenft heeft in de drukkerij.
De bedri$fsleider, Salomon We en ,(geb. te Amsterdam 17.4.1891) !
is dan ook niet aangesteld do r qjhan,: doch door den direc-
I
-3-
1
teur van De Tribune: Boersma (pseudoniem Ivu.or -. P.ClerkX, @b.
te CeertruídenSerg 28.1,1891)
L
Mjkman ontvangt wekelijks fr5OOc loon, uit handen van Van Weren.
Namens de redactie wordt in de drukkerij toezicht gehouden
1
door :
A.J'.Koe.iemans (geb. te Rotterdam 20.4.1903).
Deze, alsmede P,de Wies (geb. te Amsterdam 17.2.1909, zetelen
in een van de zetterij afgeschoten gedeelte in perceel Nassauplein
1,
De OPLAGE van De Tribune is sti jgendo, Het aantal abonné's
kan op meer dan 10,000 gescht worden. .
Da oplage bedroeg op:
Zaterdag 31 Aug, 1935: 2Z.500, waarvan 4500 col orta e-noe.
, 17.5@51;
Maandag 2 Sept, 1935: 12,000, waarvan 2700 col ortage-nos.
P10.200) ;
Dinsdag 3 Sept. 1935: ZZ,5001 waarvan 3200 colportage-nos.
(10.700): -.
Woensdag 4 Sept 1935: 16,000 waarvan 2800 col'ortage-nos.
h2.590) ;
Donderdag 5 Sept. 1935: 12,600, waarvan 3300 col ortage-nos.
79.280)
Ter vargelijkinq zijn de oplage-gotallen van Zaterdag i9 Jan.
1935, Naandtlg 14, 1,: *..:dag 15, Woensdag i6 en Donderdag 17 Jan.
19-35 tusschen haakjes achter de bovenvermelde oplage-getallen
geplaatst . (colportage-nos. inbegrepen)
De oplage bedroeg op: Stadsedit ie Postedit i e
Maandag 7 October 1935 7800
5200
Dinsdag 8 October 1935 7800
5100
Woensdag 9 October 1935 9700
6000
Donderdag 10 October 1935 7800
5100
Vrijdag 11 October 7800
5100
Zaterdag 12 October 1935 14800
7250
i
' I
Hierbij zijn
i
inbegrepen voor ' I
elken dag pLm.
2000 colportage-nos.
voorde
.
9 +
werf campagne
1
Bij de firma Dijkman & Co. werkten in October 1935 de volgende
personen:
f
Isaac _II RoSbe (geb. 21C.8.1914 den Haag) , Zwanenburgwal 22, drukker,
Salomon -I
lid C. J .B . , weekloon f 12,50.
Peekel (geb. te Amsterdam 22.10.1907), Wagenaarstr.24"*
M
letterzetter ,geen pag. 8 weekloon f a 3 5 D - O , :I.
Jacob Grifhors_t_,
!I
I

- 30 -
f
;:tcb Grifhorst (geb. Amsterdam 1.4.1918) Gr.Houtstraat 17 ,
ass.rotafieper8, lid C.J.B., weekl. f .7.-. .
;:hannes Jacobus Korti (geb. Amsterdam 29.5.1909), Hudsonstr,
edrukker,
.
geen peg,, weekl. f .25.-.
,iloders, Jan (geb Aasterdam l3.5.1915) Brouwersgr.296/298,
.
niet in dienst van Tribune, typograaf
(geb. Ams terdam 14,9.1913 ) , Schiermnnikoogstr.10
hs., fietsjongen, geen p.g. sympath,,
veekl. f .l2,5O.
t t
ilbertus Besme, (geb. Amst erdam 2.4.1906) , Wormerveerstr .30 I i.
machine-zetter, geen p.g. verm. N.A.S.-man,
weekl. f .35 .-.
;man Engelbert Scholtens (geb. Odoorn 15.8.1905) Nieuwmarkt 1
pension Leysf'el, machine-zetter, geen p.ge,
weekl. f .y.-. f 1 li
h 1
Jozef Petrus Blijenburgh (geb. Amsterdam 12.8.1872) ,Wolvenstr.i7 I
machine-zetter, geen p.g., weekl. f.3O.o.
i
I
I
Míllem Zuyderduin (geb. Amersfoort 7.11.1909) Lod.Tripstr 3,1aP
handlanger, geen p.g., weekl. f.17,50.
t
Serardus Alphonsus Droste (geb. Amsterdam 30.3,1911), Langestr.
10Ït-achine-zetter, geen p.g., weekl.f,30,-. t f
1:9rel Alfons de Vf8.-t& (geb. Düsseldorf 13.9.1907), Marnixstr.77hs,
rotatie-drukker, geen p.g., weekl.f.27,SO.
Cornelis Biere, (geb. Amsterdam 15.iû.i904) Gr-Bickerstr.43 rs
handzetter, geen p.&., weekl. P.SS.-.
Joh.Ant.van Akkeren (geb. Amsterdam 25.1,1904) machine-zetter,
geen p.g., weekl, f.30.-.
drukker, weekl. f .3O . -
1
I I t
f Geffen van (3), I i
i
t p.g. = partijgenoot. i
Verdere organen des C.PoN. zijn:
a, DE MAASECHO, revolutionnair arbeiders weekblad voor Rotterdam
en omstreken, waarvan het eerste nummer op 1 Augustus
i931 verscheen, Redactie en Administratie: Tuindersstraat 85
i'
te Rotterdam. Administratief leider is: J,G.Krtiq (geb. 8.6,
1897 te Rotterdam) mder het pseudoniem van: J.htz;k. Aantal
I
abonné s: 700. ' I i
b. ECHO VAN "r NOORDEN, revolutionnair weekblad voor de povincies
Groningen, Friesland en Drente, waarvan het eerste nummer
op 1 Mei 1932 verscheen. Correspondentie-adres: Roodeweg
33, Groningen.
" 1
c, ~0MhdUN1-i Maandblad. Tot voor kort uitpejeven onder den
naam "De Cominunisti'. Redactie en Administratie: ütreahtsohe
dwarsstraat 64 te Amsterdam. Het aantal abonnementen op "De
Communist't is van circa 7000 teruggeloopen tot 2400 op
1 Januari 1936, I
d, ARBEIIBRS INE'ORMATIE BULLETIN (A.1.B.) . Sedert 9 December 1933
verschijnt dit blaadje, met het doel de redacties van bedrijft+,
stempel- en buurtkranten richtlijnen te geven
betreffende e
i f
i
, ' 4 1
' I
I
t f
1
i
1
t
i
' i
I
$
j ,
l
i
t

- 39 -
betreffende politieke gebeurtenissen. Het bevat
korte ar2iks7.eri en informaties, Administra tie gevestigd
bij: dac brochure-handel tl.AmsteItt, Utrechtscheàwarsstraat
6% tj In.s-;Erdar, De pF;jE bedraagt 3 cts. (14 daagsoh-or-
&s f_g;erit schap i7.1ms.t,eï '1 I gene st igd Utrecht schedwarsstraat 64
:j hst-:rL

- 40 "
Est ledeatal van den C,J.B, bedroeg in 1930 ongeveer 3 400,
,]de Juli 1933 ongeveer 1300, en 1 Mei 1935: 700.
2 zdge Pioniersbeweging, waarvan M.Dinkela (geb. 21.i1.1914
12 =iildbür:i\ 1vf.dsxr Cs: teit ongeveer 1500 leden. Orgaan {'De
Eet opgaar. van den C ,J,B vroc;sr genaamd "De Jonge Arbeider"
$eet thms in wr3a_rsd m 5 d3 gewijzigde en gematigder actie:
*:e Je+l i'oor de kleinste eischen van de lotelingen
en de recrutm, I,\-., koffers voor de soldaten, goede
cantines, $1 uclr verl')f, Setere soldij en vacantie, werk
afloop: enz, U.
Einde Juli 1.934 werd te Utrecht een soldatenconferentie gehouden.
Berichten hierover mce sten worden gezonden aan perceel
Legmeerstraat 63 be Amsterdam en niet aan het Partijbureau,
Bmstel 268, In perceel Legmeerstraat 63,2 woont de bekende
H , St err i nRa.
I
u,l, 81s een mantelorganisatie van den C.J.B. kan worden
beschouwd:
de VEREENIGI~G._q3OR_CU~CCUiJR, ONTWIKKELIETG EN ONTSPANNING
(v,c*o.o,) e
Secretaris : D,Gonmra (geb,Amsterdam 19.8,1917) ;
Penningmeesteresse: _9_,IPo,itera (geb. te Amsterdam 22.5,1915) b
In 1935 hield de Communistische Jeugd Internationale, waar-
bij ook de C,J.B.
is aangesloten, in navolging van de Comunls-
tische Internationale, een (6e) wereldcongres, Voor de C,J.B,
waren aldaar Kleuver en Sterringa aanwezig. Op het 7e wereldcongres
dor Com,Internationale was in een resolutie reeds aangegeven,
dat het onjuist was, de jeugd in gesloten comuisti-
sche vereenigingen te vereenigen, doch dat haar taak Is: celvorming,
in bnrgerli~k-de~cratische, fasaistische en religieuse
jeugdorganisaties, teneinde een eenheidsfront der anti-faacistische
jeagd te orgsn'kseeren, Het congres der Comm,Jeugd
Internacionale gaf vanzelf sprekend gevolg aan dezen wenk, en
het gevolg was hier te lande, de oprichting der V,C.O,O,
Zooaïs voor de pertij de cel de kleinste eenheid is, zoo
zijn v3or de jeugd de kleinste eenheden: de clubs, oirkels enz.
(3.2.

T'
NEDEFWWDSCHE RECRUTEN BOND
- 41 -
&invloed op de massa te krijgen, heeft de C.J.B. voor
a n actie onder dienstplichtigen een afzonderlijke organísaris
gesticht onder den naam van 'ILaadelijk Verbond van Recru-
Zi&Comlt6'sil, in 1935 omgedoopt in: Nederlandsche Recruten
De Bond, die een in denwijdstenzin algemeens belangenorgadsatle
van de militairen en oud-militairen wil zijn, stelt
dch, kort samengevat, de volgende doeleinden:
18, op te komen mor alle dagelijksche eischen der soldaten,
Verbetering van hun toestand, waarbij alle rechtvaardige
zelfgestelde eischen der Soldaten met nadruk ondersteund
i
es, Zal de Bond opkomen voor Uitbreiding der rechten der militairen.
k c voor vr1jemeenindl;suitlng en vrij lektuur, en is
voor alle verdere eischen, die de rechten der soldaten ver-
je. Zal de Bond, waar noodig, Juridische en rechtskundige bij-
6 tand ver leenen -
k, Strijdt de Bond tegen oorlog en oorlagsvoorbereiding, speciaal
in het leger, daar de Bond de oorlog als de grootste
misdaad en de grootste verschrikking - voor alle soldaten en
burgers beachoüwt
50, Daar de Bond opkomt tegen iedere oorlogsvoo~bereiding, zal
hij zich speciaal weren tegen het fascisme, dat gezien de
ervaringen, de gevaarlijkste viJand vm denvrede is.
60. De Bond maakt, behalve voor actieve fascisten, geen enkel
verschil tusschen de politieke en godsdienstige instelling
van zijn leden. De Bond zal echter ten alle .tijde zijn
zelf standigheid bewaren en zonder pardon optreden tegen
ieder, die de Bond onder invloed van bepaalde politieke of
godsdienstige groeperingen wil brengen ,
70. Om een zoo groot mogelijke uitbreiding aan denBond te kunnen
geven, heeft de Bond de volgende organisatorische
vormen,
a. Ieder abonné van het orgaan "De Big" wordt automatisch lid,
b, Tot bestuursfuncties in dengeheelenBond worden alleen zii
toegelaten, die do workerskaart in hun bezit habben.
o.. Werker kan ioder worden, die aan dengeregeldenarbeid van de
Bond deelneemt
8e. De kosten, zullen bestreden worden uit do inkomsten van de
krant, inzamelingen en vrijwillige bijdragen van de leden,
werkers en sympathisoeronden e
9e. De krant, die als band tusschen alle leden, burgers en in
dienst zi jnde militairen zal moeten worden besuhouwd, zal
zooveel mogelijk een actueel karakter dragen, cn de brandende
hosties betreffende leger en vloot aan de orde stellen,
en een geregelde Informatie brengen over de toestanden
in het leger en de maatregelen publioeeren, die dienaangaande
genomen mooten warden.
10e. De Bond hoopt van allo Vredes- on Jeugdorganisaties in Nederland
dengrootst mogelijkensteun t e mogen ontvangen en
is -

- 42 -
is dankbaar voor iedere aanwijzing of verbetering, die
de basis van de Bond nog meer kunnen verbreeden en/of
de Bond kunnen vergrooten.
grgaan: "De Bigll.
Redac'.,ie- an administratie-aìres: AoCoroml (geb. te Amsterdam
24.4-19i4) , Weesperstraat 121$1x, Amsterdam,
Voorzit ter: J .Ho van Gilzen .
%cr~$a:is: N.GOStaphorst (geb Sergi;, -,h-G.3.,dba

-
MANTELORGANISATIES VAN DE C .P .N
'r
_I
1, !@-I-
di:&;isiGING VRIENDEN VAN DE SOVJEX UNIE (V*V,S*U,) c
- 43 -
D3 7eieer-i&ing van Vrienden van de Sovjet-Unie (V.V.S.V.) is
~)!k~ziïüc~.:~
13 J;ncér!- 1-328 !t .V,V,C.) opgericht en onder is aangesloten den naam van bij Vereeniging de op 7 November Voor
19'17 ;v Ahskou opgerichte iiInternationale Vareaniging van mlen-
!en van 3t; Sov jet-üniefv e
zet Interr,ai;s.onale Comité der Vrienden van de Sovjet-Unie, gerestigd
$e Londen bestaat uit:
(Voor Hollafid) :
3r. J*,L,:;nethlaae te Oyen N.Br.
Dr , $-LE-,.pg~te 7 ,I e te Bus sum.
Mevr, -"_ST;keTroelstra te Assen
cdo na Id te Sch i edam .
o JdI-%Fri n s-TIJi 1 le ke s-Ma
y !.& E ---.-
~-tjll Brmen-Van
.
Heerdt tot Eversberfz.
---_---- Corii-rlc' Ijoer., voorz,Moderne Bakkersbond Afd. Amersfoort.
-__-_-_.-.--
Teurr de Vr*ihts
-3 schrijver te Sneek .
1.k. !sag- te Amsterdam.
(Voor de Vereeniging vagerkers in het Stucadoorsbedrijf) :
L* J E Mc-bhlei;, Voorzitter.
W.KaiC,f 2 Secretaris.
(Voor Enge iand ) :
Professor H.Levg, (Imperial College of Science Londen) .
Lor à MB 1 2 I
--
~
----A Lord Listoarol-
.
I
Alex Gossip, (Secretaris van denMeubeDakersbond)
John BxG-jzex (Secretaris v/d bond van Spoorwegpersoneel,
afd. Machinisten) .
(Voor de Vereenigde Staten van Noord-Amerika) :
Upton Sincl-air o
e-_--
Valdo Frank,
(Voor Noccwegen) :
---L- Norduh' Grieg:,
(Voor Tsjecho--Slowaklje) :
Prof ,DY,,
der Ts jeehische Vakvereeniging)
(Voor Dui t s ch iand ) :
-LL Lion Teuuhtwaper
-_L-
(Voor Zwitserland) ;
Jacob Buehrer, siahrijver.
-.L_-...__-d
Leon Nlcolle (bekend socodem. leider)
In het kort kan de voornaamste taak van de V,V.S.U. aldus
worden sartengevat: Yde t populariseeren van de rigrootelt oveminningen
der arbeiders en boeren van de Sovjet-Unie, die het SOciaïisme
verwezenlijken, te verbinden met de scherpste bestrijding
van alle Sovjet -vi jandige tendenties.\'
De TT,V,):,U, stelt zich blijkens Mar statuten, Welk8 Zijn aangenomen
op het, L,andelijk Congres van de V.V.S.U.t @houden Op
20 en 22 April 193S9 ten doeì:
I
I ,
'$
l i
I
s

-44-
Zoo ruim mogeli3k kennis te verspreiden over den opbouw van
het socialisme in de Sovjet-Unie en vriendschappe1.i jke betrekkingen
tot stand te brengen tusschen de arbeiders en boeren van
de Sovjet-Unie en van Nederland en hun organisaties,
De Nederlandsche bevolking naar waarheid voor te lichten over
de ontwikkeling van de toestandon in de Sovjet-Unie, de onjuíste
meningen en inziohten door publicatie der feiten te weerleggen,
de vredes-politiek van de Sovjet-Unie te populariseeren en de
Sovjet-Unie tegen .alle aanvallen , in welkenvorm ook, t e oerdedigen.
Het organiseeren van delegaties naar de Sovjet-Unie, bestaande
uit in de eerste plaats arbeiders on boeren en voorts intsllectueelen
, kunst e naar s , en z
Het bevorderen van de cultureele ontwikkeling van de Nederlandsche
arbeidersklasse in hot algemeen, In de eerste plaats
door haar voortdurend op de hoogte te houden van dencultureelen
vooruitgang in de SovJet-Unie.
De vereoniging tracht dit doel te bereiken door:
a, Het organiseeren voor haar loden van lezingen, voordrachten,
cursu8sen, concerten, f ih-tooneel-cabaretvoorstollingen,
studiereizen en tentoonstellingen: door middel van pers en
vergadoringen en alle verdere middelen, die dienstig kunnen
worden geacht tor bemiking van het gestelde doel.
b, Door het uitgeven van een periodiek, als orgaan der vereeniging
4
c. Door stelselmatig en geregeld contact met gelijkgozinde organisaties.
In 1934 deelde het Hoofdbestuur in een ciroulairo mede, dat
alle acties binnen de perken dor wet moeston worden gevoerd,
vanwege het bovenparti jdige karakter der organisatie, De on-
waarheid hiervan blijkt duidelijk uit het feit, dat de Hoofdbestuurder
I.van Loen (geb. 6.1.1896 te Amsterdam), de officioale
vertegenwoordiger van do C.P.N. in het V.V.S.U.-hoofdbestuur
is!
De organisatievorm van de V.V,S.U, is in overeenstemming met
die van de Communistische Partij Nederland,
Het hoofdbestuur is belast met de algemeene leiding der organisatie,
waarvoor het tegenover het Landelijk Congres verantwoordelijk
is. Het hoofdbestuur wordt in zijn taak bijgestaan
door de besturen van de Districten - welke Districten in den
regel een Provincie omvatten - en gevormd worden door de afdeelingen,
welke in het District zijn gelegen.
Het hoofdbestuur wordt op het congres gekozen en bestaat uit
tenminste zooveel personen, als er duizendtallen leden zijn.
Voor vervanging van tusschenti jds aftredende of uitvallende 18-
den worden eenige reserve-leden gekozen, Landelijke organisatiea,
die Collectief aangesloten zijn, kunnen een vertegenwoordiger in
het H.B. verkiezen, Deze heeft adviseerende stem.
Door en uit het H.B. wordt een uitvoerende leiding gekozen,
bestaande uit 7 personen die onderling de functies verdeelen
van voorzitter, secretaris, perminpester I leider voor be-
drijfs- en vakvereenigingswerk, leider voor jeugdwerk, leider
voor vrouwenwerk en leider voor literatuur-uitgaven Elke funatie
kan worden waargenomen zoawel door mannelijke als door
vrouwelijke laden. De voorzitter, secretaris en penningmeester
vormen de dageli jksche leidiw.
- De

= 45 -
De leiding van een district wordt door de districts-confee
gekozen, terwijl tevens een aantal reserve-leden wordt
aetselilke organisaties, die zich oolleotief hebben aanen,
kunnen een vertegenwoordiger in het Districtsbestuur
zen, die adviseerende stem heeft.
or en uit het Districtsbestuur wordt een uitvoerende leing
gekozen bestaando uit ten hoogste 7 personen.
Het Distrlotsbestuur kan commissies benoemen en ontbinden, en
aldo personen aantrekken voor do werkzaamheden in het dis-
ot D1strici;Cbestuur Is, ven conferentie tot oonferentie,
Us tweemaal per jaar worden gehouden, belast met de algemeene
lelding in het District. Elk District is weer onderverdeeld in
dor-districten, waarvan het bestuur op dezoïfde wijze werkkm
is als het District, mBt dien vorstando, dat hot ondergebohikt
Is aan hot Distriwestuur.
De Districten en Onderdistrioton zijn samenvattingen van eon
bepaald aantal plaatselijke afdeelingen,
In gemeenten, waar minstens 3 leden gevestigd zijn, kan een
afdeeling gevormd worden. In biJzondsre gevallen, ter beoordeeling
van het Districtsbestuur, kan een afdeoling gevormd worden
door loden, woonachtig in bijeengolegen gemeenten of kunnen
ieerdere afdeelingen in 1 gemeente gevormd worden.
Do leden eenor afdoeling kiozsn uit hun midden een afdeelinga
batuur, dat ten hoogste uit 15 personon mag bestaan. Het afdeolingsbestuur
kiest uit zijn midden eon uitvoerende leiding, bostaande
uit voorzitter, secrotaris, penningmeester , oolportageleider,
leider bcdri jf s- on vakveroonigingswork, leider jeugd-
werk en leider vrouwenwerk. De afdealingen vormen zoo mogelijk
moties, bedrijf s$roepen, buurtgrmpen en mogelí jk andere
groepen. Al doze groepen staan onder biding van het afdeelingsbestuur
en zijn hieraan verantwoording schuldig. Zij treden
zelfstandig op in die gevallen voor welk doel 213 in het laven
zijn geroepen, Dezo groepen kiezen uit hun midden een leiding,
die tevens dienst dost als verbinding tussohen speciale groepen
on afdeelingsbestuur
De plaatsolijke afdeelingen zijn een samenvatting van secties
en bedsijfsgroopon. Ds voornaamste vom van organisatie is,
zooals dit ook bij do partij hot geval is, de bedrijfsgroep,
Een bedrijfsgroep wordt gevormd door allo leden van do V.V.
S.U., die werkzaam zijn in esn bedrijf. De bedri jfs$roepen,
welke zelfstandige organisatios zijn, xi jn ingedeeld bij de
sectie, waarin het betrcffsndc bedrijf is gelegen,
De secties worden gevormd door eon speciaal gedeelte der
stad en zijn een samenvatting van wijken en. eventueole buurt-
groepen
De werkzaamheden van een sectie bestaan in het organiseeren
en ondersteunen van de bedrijfsgroepen van de in de sectie gelegen
bedrijven; het leiden van de straatcolportage en het benutten
van elke gebgenheid, welke zich daartoe leent, voor de
propaganda en den uitbouw van de V.V.S.U.,
waarbij de verovering
der arbeiders en de boeren in de Sovjet-Unie ten vowbeeld moet
worden gesteld. Voorts het organiseeren van radio-luiateravonden,
het beleggen van liohtbeelden-, scholing-, en RussisJhe avonden;
krachtige ondersteuning van a U s door de afdeelíng georganiseerde
acties.
De buurtgroepen worden gevormd - indien een sectie verschillende
buurten omvat - door buurten, die door hun speciale lig-
ging een apart gedeelte vormen,
- De
I

- 46 -
Ds buurtgroep organiseert zelf, In overleg met het seatiemur,
kleine lezingen en werkt in alles samen in ssctieverw.
Een wijk wordt gevormd door 20 25 huisgezinnen, wonende
é h straat of blok. Aan het hoofd hiervan staat een wijkspeciale
taak het is regelmatig de contributie bij
arten te verkoopen.
worden vertoond , dragen
en moeten om toegang tot
een zegel koopen van f.0,40,
tsohapboek je is geplakt, te-
maand worden gekocht een
, dat eveneens in het lidmat-
. opschrift: V.V.S.U. 10 cent Adminidministratie-zegel,
doch in werkeut
ie-zegel. hettireen men maandelilks
Bet groote zegel (met opschrift: Vereeniging van Vrienden
ibutie 40 cent) is geen ooneid
ia dit het film-zegel,
n het theater.
V.V.S.U. stedelijke vermakelijkheida-
van het ledental der V.V.S.U. zijn geen andere
kbaar dan die, welke 8oar het hoofdbestuur zijn
De door het hoofdbestuur in April 1935 gepubliceerde gegevens
vermeldden 12 districten, verdeeld In lo5 afdeelingen
Contribueerend. ledental 13 .O00 (1 Jan ,1936) . Geregistreerd ledental
plm. i7,OOO. Aantal bedrijfsgroepen 11.
Het district Noord-Holland telt plm. 7600 leden, waarvan te
Amsterdam plm, 5000. Van de l7,OOO leden, zijn meer dan 2000
lid der C.P.N. .
Het Hoofdbestuur van de V.V,S.U. gekozen op 22.4.1935, bestaat
dOai8m voor: Gerardus Johannes Mar ínus van. het
.1892 te Enschede), voorzitter.
geb. 6.1.1896 te Amsterdam) secretaris.
udoniem voor: Frederik Douma (geb. 21.10.1907 te
ed (Palestina) 1 .
oor mugust Merle ( geb . 24.9.1909
C.Borst (geb. 1.2e.1892 te Noord-Saharwoude)
Max Boolsman (geb. 18.2.1899 te Amsterdam)
Hamburaer
Abraham Cardozo, (geb. 1.10.1874 te Amsterdam)
Siegfried van Praasi; (geb. 20.10.1888 te kusterdam) .
Lasschuit
Cër .Bot
Alfred StofkooDer (geb. 29.9.1893 te Enschede)
Gijsbertus van der Starre (geb, 2l,2,l9OO te Maasbracht)
De Boer, Cornelis (geb. 6.4.1883 te Westzaan).
te
Leden

- 47 -
1
aden van den liAlgemeenen Raad" zijn:
brtien Beversluis
+
( geb . 28.3 . 1894 1 .
Mia Elisa van Bru en-Baronesse van Keerdt tat Everebergen,
{geb. 7,12.189 te Den Helder),
%vrouw GeerllRs"; Hendrika Roelofs (geb. 25.9;1886 te Atdam).
rs, Benjamin Boers (geb. 25.9.1871 te Nieuwleusen } . .
ha Elisa WilZekes-Macdonald (geb. 21.3.1886 te Haarlem)
B,C .Krom.
hit Jan Zwertbroek (geb. 23.8.1893 te Zaandam)
3llaabeth Kellersmann (geb. i6.6.i899 te Amsterdam) .
aulina Margaretha Amelia Sohuekink-Kool (geb. 3.il.ï886 te .
boeml.ik) .
+
Cr, Abraham Elias Boutel e (geb, 29.3.189 te Amsterdam).
lbvrouw Célin Scha e- crkozun.
George Henri Anton Lvens (geb. 18.11.1898 te Amsterdam
Nicolaas Theodorus m n (geb. 9.4.1905 te Groningen
1 ,8,1892 te Amsterdam).
Jacobus Bot, (geb. +
Op het kantoor der V.V.S.U., Sarphatistraat 72 t8 Amsterdam,
zijn werkzaam Van het Rem, voornoemd, van Loen, voornoemd, H.A.V.
- gerle, voornoemd, F.huma, voornoemd, Olga Heller en Manna
Y;ldhuia.
Geillust reerd weekblad: "Rusland van Heden
De Redactie en Administratie ia gevestigd: Sarphatlstraat 72
te Amsterdam. Redacteur is: G,J.M.van het Reve.
Eet zenden van arbeidersdelegaties in Mei en November vormt
een der belangrijkste propagandamiddelen der V.V.S.U. . Na terugkomst
uit Rusland moeten de delegatieleden dan op openbare vergaderingen
ver slag uitbrengen van hunne bevindingen.
Teneinde het verbod der S.D.A.P. voor hare leden, om te spreken
voor de V.V.S.U., te ontduiken, richtte de V.V.S.U. een z.g.
COMITd VAN ARBEIDERSGEDELEGEERDEN op. Op de vergaderingen van
dit comité zouden dan S,D.A.P. en moderne vakbondsleden ook
kunnen spreken. De S,D.A.P. en het N.V.V. verbood harenleden
echter,ook, voor dit Comité te spreken.
Teneinde het eenheidsfront te bevorderen, zal de V.V.S.U.
voortaan uitsluitend S.D.A.P.- en moderne vakbondsleden uitzenden,
als arbeidersgedelegeerde.
Op 4 November i935 vertrok ook een reisgezelschap.* waarbij
de redikant: *Jac.ob Leonard Snethlaqe (geb. 10.10.1886 te Haarlem
P te Oyen N.Br,, naar Rusland.
ofschoon geoamoufleerd,
Op 21 April 1935 hield de V.V.S.U.,
een openbaar congres tot erkenning van de Sovjet-Unie.
Een permanent-oomit6 werd benoemd, bestaande uit;
Jan Pieter LodewiJk de Vries (geb. 9.3.1893 te Amsterdam),
Elisabeth Kellersm'~16.6.1899 te Amsterdam)
Dr. Abraham Elias BoutelJe (geb. 29.3.1894 te Amsterdam
C.J.de- Bree.
Abraham Cardozo (geb. 1.10.1874 te Amsterdam)
Max Boolmeb. 18.2.1899 te Amsterdam).
Franciscus Marie Kriessels ( eb. 22.1.1898 te
Mechtelina de Leur (geb. 20, 8 .l918 te Utrecht
Yillem van vt Veen (geb. 24.5.1907 te Kampen
hleeuwis de Wit.
.
Rot ter dam .
. .
La
1 4
i
::
1
I
+
8

INTERNATIONALE FILM ONDER- 0 (,-%I
.
VERmMIGING VAN -ARBEIDERS FOTOGRaFEN (flFûTS)
-48-
De Internationale Film Onderneming { I.F.0 .) behartigt sinds
1932 de exploitatie van de Russische films, welke door de V.V.
S,U. worden vertoond
gede op grond van de ongunstige tijdsomstandigheden, waar-
&or het niet mogelidk werd geacht het benoodigds geld te leegen,
besloot het hoofdbestuur der V,V,S.U. de I.F.0. als Co6peratleve
vereeniging te constitueeren, met ala bestuur de leden
mn het hoofdbestuur der V.V.S.U.:
brardus Johannes Marinus van het Reve (geb. 11.4.1892 t8
Enschede) ;
Leendert hikerveld (geb, 13.4.1895 te Utrecht) ;
Isra61 van Loen (geb, 6.1.1896 te Amsterdam);
Miiaurits Eljon (geb. 6.8.1900 te Amsterdam) ;
Jacob Wiesebron (geb. 11.8.1888 te Hellevoetsluis);
Abraham Kurk (geb. 3.6.igOZ te Amsterdam) ;
Leonardus =-der Horst (geb. l9.4.1688 te Leeuwarden) .
Dit bestuur heeft besloten tot de uitgifte van obligaties in
coupures van f ,loo.-, f.50,- eg f .lo.-. De aangesloten afdeelingen,
alsmede de communistische organisaties werden opgewekt
tot het deelnemen aan deze leening, welke 5% rente zal geven en
vmrvan het eerste gedeelte f.3500,- binnen een jaar en de tweede
helft, eveneens f','j5OO.- na twee jaar zou worden afgelost.
Technisch leider van de I.F.O. is G.H.A,Ivens (geb. 18.11,
1898 te Nijmegen), terwi ji het secretariaat gevestigd is:
Prinsengracht 540 te Amsterdam bij "Piet v.d.Berqii,
Onder auspiciën der I.F.O. is opgericht het INSTITUUT TOT OP-
LEIDING VAN FIW ARTISTEN (ITOFA), gevestigd Spuistraat 2% te
Amsterdam. Leiders van dit instituut, dat wil voorzien in het
gebrek aan Holïandsche f llmartisten , zijn: huma en Stevens,
beiden bestuurders of employ6 s der V.V.S.U..
De oprichting van de Vereeniaing van Arbeiders Fotografen
vond plaats op 13.2.1931 te Amsterdam, met het doel:
"De leden aan te zetten tot het maken van foto's, die betrekking
hebben op den revolutionnairen strijd der arbeiders,
zooals opnamen van betoogingen, politieke arrestaties,
opnamen in fabriek en werkplaats, doch v6ór alles
die foto's, die den klassenstri ja uitbeelden.*t
De vereeniging is collectief aangesloten bij de V.V.S.U. .
De contributie bedraagt 10 cents per week en par lid.
Het secretariaat is gevestigd: Blasiusstraat 127 te Amsterdam,
bij A;Kurk.
Met de oprichting van de landolijke vereeniging vond ook de
oprichting plaats van de afdeefing Amsterdam. De vereeniging
beschikt over een oamera-fonds, dat haar in staat stelt leden
voor bepaalde opdrachten een daarvoor speciaal geschikte camera
te leveren.
Om de leden in de gelegenheid te stellen zelf de foto's te
ontwikkelen, is opgericht een donkere kamer-centrale, welke op
1 Januari 1933 in gebruik Is genomen en gevestigd is Nieuwe Looterstraat
31 hs, te Amsterdam.
Door de afdeeling Amsterdam is het initiatief tot hat houden
van cursussen, waarop bt onderwerp "de fotografie in den klassenstr
ijd" zal worden behandeld, genomen. De Bereentging van
Arbeiders Fotografen heeft in verschillende groote plaatsen des
lands afdeelingen. Als leider van de vereeniging treedt op
Georg Henri Anton Ivens (Joris Ivens).
leb,
I

u l b
BûEKENGEMF,ENSCHAp DEII SOVJET 'VRIENDEN,
= 49 -
De boekengemeenschap der Sovjet-Vrienden tevens Uitgeverij ,
staat onder leiding van den hoofdbestuurder der V.V.S.U.,
%van Praag. Zij is gevestigd te Amsterdam, Sarphatistraat 72.
Deze organisatie, die aïs onderafdeeling van de V.V.S.U.
noet worden beschouwâ, stelt zich ten doel aan de leden van deze
organisatie boeken te leveren. Tegen een contributie van i5
cent per week of 60 oent per maand ontvangen de leden per jaar
een aantal boeken en een kunstkalender .
Het aantal abonn6's der Boekengemeenschap bedroeg op -1.A.pril
1935: lisi voor 1935, plus 754 oude abonn6's.
- 1.c.
JONGE SOVJET VRIEND (J.S.V,) .
De Jonge Sovjet Vriend is de organisatie, welke zich speciaal
ten doel stelt. om op denzelfden grondslag en met dezelfde middelen
als de V.V,S,U. onder de jeugdige arbeiders van 14-23 jaar
belangstel-ling voor de Sovjet-Unie te wekken.
De eerste stoot voor de actie onder de jeugdige arbeiders
xerd gegeven op den landdag van de V.V.S.U., gehouden op 26 en
27 Augustus 1933 te Den Dolder.
De le delegatie naar Sovjet-Rusland in 1934 was, behalve uit
landarbeiders e.a., ook uit jongeren samengesteld.
De organisatie-vorm is dezelfde als die van de V.V.S.U., termijl
het secretariaat is gevestigd te Amsterdam, Sarphatistraat
72 *
Organisatorisch beteekent de J.3.V. nog niet veel. Bestuurders
zijn:. D.Talma (tevens van district N.Holland) J.Rootli&,
(geb. 19.6,1909 te Amsterdam) te Amsterdam; (de laatste zich
noemende Wagenvoort), de Jon ( verm. M.H. , teb. 2.3.1898 te Amsterdam)
, en -burger T--@; verm. David, geb. 1 .8.189
Aantal leden: 550; aantal afdeelingen 20.
l,d, SOCIALISTISCHE ARBEIDERS RADIO ORGANISATIE (S.A.R.O.) .
Tengevolge van het ontslag van G.J,Zwertbroek als secretaris
van de Vara, ontstonden verschillende V,A.R.A.-actie-comit6 's,
ter bespreking van het al of niet-rechtmatige van het ontslag,
Deze comité s, waar in vooral van communistische zijde hevig werd
geageerd, richttenbegin September 1934 te Amsterdam een nieuwe
vereeniging op ';DE SOCIALISTISCHE ARBEIDERS RADIO ORGANISA!PIEtl.
Secretaris hiervan is: Jan Pieter Lodewijk de Vrie8 (geb. 9.3.
i893 te Amsterdam), van Spilbergenstraat 4 te Amsterdam.
Penningmesstor: Elhan Kan (gob. 24.6.1882 te Amsterdam) , Hygiea-
plein i5 te Amsterdam.
De S.A.R.O. stelt zich op algemeen socialistisch cultureel
standpunt en wcnscht "buiten en boven alle parti jpolitiokrg te
staan. Hoe "onpartijdig" de S.A,R,O, is, blijkt wel uit het
feit, dat zij sinds Novenber 1934 de radioerubriek verzorgt
van het orgaan der V,V,S.U,: "Rusland van HedenE1, welke rubriek
aanvankelijk alleen door Zwcrtbroek werd geredigeerd .
De V.V.S.U. heeft ook een tweetal muzickvcraonigingon,
genaamd: Zangvcreeniging "De Nieuwe Stem".
Voorzitter:

- 50 -
-zitter: Hendricus Jacobus Mulder (geb. 16.8.1898 te Utreoh
Suretaris: Willem Ferwerda (geb. 7.10.1904 te Amsterdam) ;
mingrneester: David le Febre (geb. 28.10.1903 te Amsterdam) ;
-do linege ze 1 schap (I Wolgaklanken ,
Mrzítter: J.Pol@ (geb, .6.11.1914 te Amsterdam) .
$1 ;
.-
NEDERLAND - U.d' .S.S.R,
Nederland-U.&@ .S.S.R,is ingevolge besluit van de Jaarverga-
daring van 17.12.1932 de naam geworden van de vereeniging,
mlke eveneens in Januari 1928 onder den naam van "Genootschap
Jederland-Nieuw Ruslandci werd opgericht
Het hitdatief tot de oprichting werd genomen door &.P.Prins
(geb. 3.11.1884 te Heemstede en diens toenmalige eohtgenoote
f,S,Willekens Mac Donald (geb . 21.3 .i886 te Haarlem)
bt doel van deze vereeniging is:
@Door onpart ijdige voorlichting het contact tusschen de Nederlandsche
cultuur en de cultuur der volkeren van de U.S,S
te bevorderen
Zij tracht dit doel te bereiken door:
a. Het organiseeren van lezingen, voordrachten, tooneelvoorstellíngen,
concerten enz. in Nederland en Rusland;
b, Het uitgeven of doen uitgeven van een tijdschrift, gewijd aan
de cultureel9 vraagstukken;
c, Het organiseeren van tentoonstellingen in Nederland en Rusland;
d, Het benoemen van persoonlijk contact tusschen Nederland en
Russische intelle otueelen en kunstenaars;
er Voorts door alle wettige middelen, die aan haar doel bevorderli
jk zijn.
Ofschoon in de statuten wordt verklaard, dat de vereeniging
zich van iedere bemoeiing en propaganda in kwesties van poli-
tieke economie in den ruimsten zin onthoudt, moet zij toch worden
beschouwd als een der mantel-organisaties van de C.P.N.
Haar program komt overeen met dat van de V.V.S.U., met dit
verschil, dat de V.V.S.U. een organisatie. is voor de arbeldersmaasa
en de veroeniging ['Nederland-U,d' .S.S.R.lI in hoofdzaak een
organisatie is voor intellectueelen, welke zij onder hot mom van
Ilneutraliteit ff tracht te bernvloeden.
Ledental .
Bij de oprichting bedroeg het ledental van deze vereeniging
290, In Februari 1930 540, terwijl op 29 December 1934 werd
medegedeeld, dat de vereeniging toen telde 250 leden, Ongeveer
60 leden zouden de oontributie niet betaald hebben,
In 1934 trad een groep jonge kunstenaars toe, W.O. de bekende
schilder H,Meurs.
In 1935 liep het ledental zoozeer terug, en dientengevolge
de inkomsten, dat de vereeniging practiseh op non-activiteit
kwam te staan, Het orgaan verscheen niet meer.
Men laat van communistische zijde thans het genootschap voort- -
bestaan, in de.hoop, dat een nieuwe regeering het verbod van
lidmaatschap voor ambtenaren, dat de doodsteek voor de organisatie
beteekende, zal opheffen; en de Sovjet-Unie zal erkennen,
zoodat dan Russische sprekers kunnen optreden, voor het genootschap.
- He t
I
*R
!i; j)f i
I
I4 7
t I
#

t bestuur bestaat uit:
;ran der Poel (geb. Nijmegen 28.6,1895), voorzitter;
*Heemstede
3,11.1884), secretaris;
b=nsius
echtgenoote van Mr.S.Davids;
J,f.Voskuil (geb. te Breda 26.3.1897), lid,
- 51 -
(geb. Amsterdam 15 ,1,1891) , penningmeesteresse;
ste nummer van het orgaan ''Nieuw Rusland'l verscheen
bikcember 1928 en daarna om de twee maanden. Na 1934 ver-
&een het niet meer.
ik naam van het orgaan was ingaande 1 Januari 1933 veranderd
13 dien van Vultuur der U.dl ,S,S.R.II
ecretaris van de redactie was A.P.prins (geb. 3.11.1884- te
Semstede) te Anisterdam.
Het orgaan werd den leden gratis toegezonden, indien zij
f05*- contributie betaalden.
i;e Vereeniging Nederland-U.dr .S,S,R. is aangesloten, althans
staat in nauwe verbindin met het "Bureau voor Cultureele Betrekkingen
met den Vreemde11 7 W.O.K.S.) te Moskou.
De secretaris van de vereeniging, A.P.Prins, is alleen-vertegenwoordiger
voor Nederland en Koloniën van het:
%mtsfotobedrijf der U.S.S.R. cfSojusphotoll .
jeillustreerd maandblad W.SeS.Re im Bau";
iieekblad ('Moskauer Rundschau" en voor Sovjet gramof oonplaten.
A.P.Pr1ns was voorheen ook vertegenwoordiger van het staat s-
reisbureau der UdSSR., genaamd: "IntouristFt Dit is thans een
onderdeel van de Russische handelsvertegenwoordiging te bslxr-
INTERNATIONALE ROODE HULP "HOLLAND!f
De I.R.H. is in 1925 o gericht en is als Sectie R"ollandt'
eangesloten bi.j de in 1928 te Moskou gestichte Internationale,
Het hoofddoel van deze organisatie is de slachtoffers van
( I .R .H.
bet bruut geweld der klasse-tegenstanders - de bourgeoisie -
te ondersteunen en in het algemeen strijd te voeren tegen de
klasse-justitie; het fascisme; de witte- en koloniale terreur,
De ondersteuning van de zog, slachtoffers en hun gezinnen '
is zoowel van financieelen- als van reohtskundigen aard.
Zij beschikt over twee rechtskundige adviseurs, I.R.H,-advocaten
genoemd, tew,:
UrO S,de Jonq (geb. 20,8,1896 te Amsterdam); en
Mr, P.van het xoff-Stolk (geb. 30,7.1902 te Den Haag).
De internationale klasse-solidariteit wordt tot uiting gebracht
door de ondersteuning van al die aaties, welke door de
Internationale worden voorbereid en gepropageerd. den concreet
voorbeeld hiervan is de Scottsboro-actie voor de vri3lating van
7 negers.
De Moeder van een der Negers, ,.da Wright, ondernam hiervoor,
vergezeld van den secretaris der I.R.H., sectie "Amerikaii, een
wereldreis. De mogelijkheid hiertoe werd door de 1,R.H. geschapen
Aan het hoofd van de I.R.H. Holland staat de Generale Raad,
waarin de C.P,N. en bijna alle mantel-organisaties vertegenwoordigd
zijn.
Voorzitter van dezen Raad is: J.Drenth (geb. te Groningen 30.5,
1901) .
Secretaris is: J.Postma_ (geb. 18.2.1895) te Amsterdam.
&.van Lakerveld

- 52 -
L.van Lakerveld wonende te Arast erdam, vertegenwoordigt de
rsctle ilHollandiî in het Executief Comité der Internat lonale
waarvan secretaresse is: Helena Stassowa p/a Fransche Sectie
der I.R.H., p/a Mr.Mordier, 12 Avenue Mathurin Moreau, Paris
Eet Secretariaat is gevestigd: Bloemgracht 66 te Amsterdam
Aldaar zijn werkzaam: S.Baruch (geb, 1702.i905 te Göttingen D
een meisje M.A.E. (Pip1 Wiessinq (geb. 6,1.1912 te Amsterdam)
levende in concubinaat met H.Sterrinaa (vide C.J.B.), alsnede
B de &ft (geb. Hellevoetsluis 31.3.1904) .
b-s van' het district N.Holland is: P.A.Groeneveld (geb
hsterdam 17.6,1906) te Amsterdam.
emirgrnester is: J,Brouwer (geb. Haarlemmermeer 10.10.1892)
tavens lid van den Generalen Raad Haarlem,
hitatie-propagandist: p.ZWart (geb. Amsterdam 16.6.1904) .
Andere vooraansbaande personen in de I.R.H. zijn:
J Bu s ( eb. 1b.3.1898 te Den Ilp);
F.Borst - 7 geb. 1,,2;1892 te N.Scharwoude);
J,Snel (geb. 15,2,1908 te Gouda) te Gouda;
J,C.Hissink (geb. te Kampen 5.10,187S);
I
7 Hol (geb. te Amsterdam 24,3,1898).
De 1.R.H.-organisatie berust op den grondslag van 9 distría-
ten. De groote afdeelingen zijn onderverdeeld in secties (33).
Zoowel aan het hoofd van een Distriot, afdeeling, als van een
sectie, staat een bestuur . De secties zl jn weer onderverdeeld
in buurtafdeelingen, en deze weer in 5 mandchappen. Elke functionaris
heeft niet meer dan de namen van 5 leden onder zijn
berusting .
Het ledental van de I.R.H. tlHollandtt is, mede in verband
met de aan den dag gslegde activiteit, gestegen tot pb, 9000;
(verdeeld over plm. 77 afdeelingen), waarvan te Amsterdam 2540
en in het district; N.Holland 3500.
Orgaan van de I.R.H. is: "Afweer Front" waarvan de redactie
en administratie gevestigd is Bloemgracht 66 te Amsterdam.
Dit orgaan verschi int tweemaal per maand.
In Januari i936 is de naam veranderd in: "Afweerfront tegen
oorlog en fascismeí' en daarmede geworden het "orgaan voor de
enti-fasoistische beweging in NederlandrD
Orgaan voor vrouwen: Vrouwenactief" .
Orgaan voor functionarissen: "De Voorho8de" .
De I.R.H., welke zich als een "boven de partijen staande organisatie"
aandient, is een zuiver communistische organisatie,
De Generale Raad van de 1,R.H. besloot in September 1933 tot
steun aan de emigranten, naast de maandelijksche contributie,
een speciale emigranten-bi jcrage aan haar leden te vragen, Hiertoe
zijn emigranten-zegels a 5 en 10 cent verkrijgbaar, welke
gelijktijdig met de maandelijksche Eontrlbutle worden geïnd.
De I.R.H. tracht de meest Duìtsche emigranten "weg te schuiven"
naar België (alwaar zij zich dan moeten vervoegen te Antwerpen
in perceel Kloosterstraat 167; te Brussel bij X,Pellecom,
60 Chaussée dfIxelles), of naar Duitschlandl Slechts die vluchtelingen,
welke niet flafgewenteldll kunnen worden, worden onder-
gebracht bij vertrouwde C.P.N.-leden welke dan van de 1,d.B.
een klein wekelijksch bedrag (f.1,50! ontvangen. Bij door de
politie te Amsterdam in Februari 1935 gehouden razzia's, werden
bijna 40 emigranten aan@houden. Met de adressen der emigranten
is de f;.R.H. uiterst voorzichtig. Te Amsterdam zijn deze adressen
slechts aan plm. 3 I,R,H,-bestuurders bekend, en dan nog
slechts

- 53 -
alechts ieder voor zijn wijk.
In het afgeloopen jaar voerde de I.R.H, eenige acties, waarmn
de volgende aangestipt worden .
Se. De Thaelmann-actie, ter bevrijding van den leider der K,P*D.
eS, De Internationale Winterhuh Kampagne. Een actle tot het
winnen van nieuwe leden, abonn8's enz. Deze campagne duurt
van i5 November tot 15 Februari.
De I.-.i.H. hield een landelijk congres op i6 en i7 November
te Amsterdam. Ook de I.R.H. wordt thans vooral in dienst gesteld -
van den strijd tegen het fascisme,
/i!
Daartoe wordt bij arrestatie van een anti-fascist, die zich 1
b.v. aan molest bij colportage door fascisten, heeft schuldig
+o
maakt, een z .go ANTI-FASCISTïSCH VERDEDIGINGS CûMIT6 opgerioht , 1
Et orgaan dezerCornit6's is genaamd ItDE BANKLACHTII; redactie-
', 41
adres Bloemgracht 66, Amsterdam.
4, ALGEMEEN COMITB DER I"E$RNATIONALE ARBEIDERS HuT;p (I*A.H,)
Eet Algemeen Comité der Internationale Arbeiders Rulp (I.A.H.)
sectie ItHollandif is met het doel:
"De steunactie voor de Russische bevolking zoo massaal mogelijk
te maken door middel van bloemendagen, straatcollectes,
het inzamelen van voedsel, kleeding en medicamenten, het organiseeren
van kunst-ochtenden, enz.,
op 11 October 1'321 opgericht onder den naam van ttAlgemeen
Comité tot steun aan de hongerenden in Sovjet-Ruslandtf.
V66r 1923, toen de naam 1.A.H. werd aangenomen, vond nogmaale
een naamsverandering plaats en werd de nam van 'IAlgerneen Comité
voor den ecnnomischen wederopbouw van Sovjet-Ruslandil gekozen
Met de naamsverandering van het comité, veranderde ook het
karakter van de I.A.H. en moet deze organisatie thans worden beschouwd
als de intendance-dienst van de revolutionmire arbelder
sbeweging.
De taak, welke de 1,A.H. thans vervult, is de massa te mobiliseeren
voor de levering van voedsel en kleeding aan de in
strijd ziJnde arbeiders en de leden op te wekken aan de inzameling
daarvan hun medewerking te verleenen.
Bij stakingen beschouwt de I.A.H. het als haar taak de posters
van voedsel te voorzien.
Bij groote meetingen van de C.P.N. of een van de mantel-arganisaties
is aan de I.A.H. het recht verleend om consumptie-tenten
op de terreinen c.q, in gebouwen in te richten.
Een nieuw terrein, waarop de X.A.H. zich in den laatsten
tijd beweegt is liet oprichten van z.g. inlichtingenbureaux,
speciaal voor vrouwen, door middel waarvan de I.A.H. met de
vrouwen wil strijden voor betere verzorging in haar tijd van
zwangerschap. Als secretaresse van het IILandelijk Vrouwen Comité"
fungeert: H,Zeevat (geb. 1~.4.1890 te Renkum).
Voorts het verschaffen van inlichtingen op elk gebied van
het sociaal politiek terrein.
Hiertoe werd een [ISociaal-Politiek Adviesbureauf1 opgerioht, gevestigd
Singel 287 te Amsterdam.
Verder zijn in diverse plaatsen afdeelingen opgericht als
onder-afdeelingen van de I,A,H., belast met het verschaffen van
inlichtingen aan rentetrekkers en het verleenen van rechtskundigen
bi jst and.
Het verzorgen van kinderen uit arme gezinnen door beter gesitueerden
wordt evenzeer door de 1,A.H. ter hand genomen, Zoo
zijn in 1933 kinderen uit Westphalen en het Ruhrgebíed bij Amsterdam
1 y t
1'
4
4
1

- 54 -
!
rCsrdamsch8 en Rotterdamsche partijgenooten gedurende eenigen
ajd ondergebracht. De I.k,R. heeft het ilpeetschapll over de
I.A.H. llNiederrhein" in kitschland .
Het secretariaat van de I.A.H. is gevestigd Singel 287 te
Wterdam. Alle correspondent ie moet geadresseerd worden aan
3G Gortzak (geb. 28.11.1903 te Amsterdam),
.
terwijl de naam
q $ 8 t bi Jgevoegd mag worden
@aan: 'lSolidariteltir { l%-daagsch), dat ook in België wordt
varspreid. Administratie en E8daCti8: Singel 63 te Amsterdam.
Verantwoorde11 jk uitgever voor België: Karel van Dooren (geb.
&12.1891 te Mechelen) Matigheidsstraat 5 te Mechelen;
redacteur voor België: A.de Bie, Kloosterstraat 167, Antwerpen.
hlden voor het or aan bestemd, moeten gezonden worden aan
t.H.Foree, Singel ! 3 te Amsterdam.
Dsk een functionarissen-orgaan wordt uitgegeven.
Aan de T.A.H.. zijn verbonden: D.G.Gortzak, voornoemd;
J,Westermaq (geb. 18.8.1895 te Gramsbergen) , beiden te Amsterdam,
en JohOVisScher (geb. te Monnikendam 10.8.1872)
Evenals dit bij de C.P.N. het geval is, berust de grondslag
van den organisatievorm op de Di~tricten, afdeelingen en 6eO%i8S,
In groote afdeelingen zijn de secties weder onderverdeeld
in bedri jfscellen. Het district W.Holland telt 400 leden.
Geheel Nederland plm. 1800 .
I
b
In April 1933 werd als afdeeling van de I.A.H. opgericht het
Dultsche Hulp Comité tot ondersteuning van de Duitsche revolUS
tionnairen. Secretaris is: D,G.Gortzak, wonende te Amsterdam.
1
Het Internationaal Bureau van de T.A.H. was gevestigd te
ikrlijn, doch werd in &art 1933 met het oog op den toestand
in Duitschìand, alwaar het bureau verboden was, naar Amsterdam
verplaatst en wel bij D.G.Gortzak', eerder genoemd. i*
%metaris is: Willy Münzenberq (geb. 14.8.1889 te Erfurt) thans
te Parijs woonachtig.
De I.A,H. hield op 18 en i9 Mei 1935 een conferentie te Am.
sterdam, waar officieel. werd besloten tot oprichting van sociaalpolitieke
adviesbureaux.
'I c
ii.
, $1
t+
!
I
5, CONTACT COWSSIE VAN STRIJDVILLENDE LmEN IN DE MOD-
VrnONDEN;
(voorheen: REVOLUTIONNAIR VAKVDI EENIGINGS OPPOSITLE (R.V.0,)) . 11. 5
Naar aanleiding van het besluitl door het congres van de
toenmalige C,P.H. (Groningen 19.21) ' genomen, werd door de C.P.H.
de strijd aangebonden tot het ondergesehikt maken van de vakbeweging
aan de C.P.H. .
Het resultaat van dezen strijd is geweest, dat het congres
van het N.A.S. (Kerstmis 1925) het besluit nam tot aansluiting
van het N.A.S. bij de Roode Vak Internationale (R.V.I.) te MOSkou.
Tengevolge van de actie in het N.A.S. gevoerd voor de aansluiting
bij de R.V.I., scheidde een deel van de bij het N.A,S,
aangeslotenen zích daarvan af en stichtte op' 24 Juli i923 het
Neder land sch Synd ic ali s t i s oh Vakverbond (N . S .V. ) .
Kort na de. aansluiting van het N.A.S. bij de R.V.T. ontbrand-
t 1
de in het N.A.L. opnieuw de strijd. Aanleiding hiertoe was wel
het feit, dat van het N.A.S. geëischt werd zijn kleine organi-
'i
;i
satles op te heffen en o.ver te hevelen naar het N.V.V.
'I
Een en ander had tot gevolg, dat medio Juli i927 het N.li,$,-
bestuur zijn besluit met betrekking tot de aansluiting van het
* I
N.A.S. bij de R,V.I. herriep. 1
Dit
I_
I
" h
1 1 '
'
!
i
t

- 55 -
Dit was voor de leiding van de C,PoHr aanleiding om, daarbij
nd door enkele organisaties van het N.A,S, zelfstandig
ie voor het behoud van de aansluiting van het N,x.S, bi
,I. Jer hand te nemen en doorvoering Tan do- basl.ui%en Ta3
bewerkstelligen,
Toor dit doel werd op .2j Lugiustus 1927 qgerich's het Wornit6
on de handhavin3 der aanslxitirq ran hef N.A0Sn bij
gaan van dit cornit6 "Het Kompasii werd mor dlt Coel
ppaganda gemaakt, Hiermede was de grmdaïag gelegd voor het
tsYstandig voeren van de rakbeweglngspolitiek door de C,P,H,
Dit Comite hield in plaats van het N,A:S. de verbinding :net
8s R.V,I, in stand,
de besluiten door het i'ereld-congres -ran de Cornuternationale
(19281 werd de naam van het comite Tioorrd
in dien van Vropaganda Comité voor de Revolubewegings
t ab
L ek .
van het ozgaan :'Eet Koiqasi, nerd e-i'enems gesl;uekt;
1928 verscheen hut eersta mmcter Var1 (+en nieuw
d en K1a3senstrijdI1 al5 orgaan vai het Propagai,-
De grondslag voor de toe-assing van de Re~-olusionnaire Yakberegi
ngs t akt íek vormde de celienbo uw in de $'a ko;-gain Ss a tie : o
% uitvoering hiervan berustte op het systeem, dat ùe Gornunis-.
ten als een gesloten geheel in de diverse vakbonden opVraden on
op deze wí jze, o,a door het vomstelien van r;oul;iiiins tische candidaten
bi3 eventueele bestuu~~verkiezingen, het 7.akbawegj ngsapparaat
in handen 5s k,*';gen.
Alle ongeorganiseerde R.V,O,-aanhangers moesten lid wzdon
van de vakorganisaties, om de daarin r60ds gevormde oppositie
van georganiseerde R .V.O .-aanhangers to varsterkear De leiding
van de R,V,O, hield zich daarbij het recht voor ds organisaties
aan te wijzen, waarin de oppositie versterkt moest worden.
In 1935 openbaarde zich bij de R,V,O, een schijnbaar geheel
nieuwe tactiek, tengevolge van de veranderde koers dar Communistische
Internationale ten aanzian van het eenteidsfront =
Op 28 Maart i935 zond het landelijk bureau der R,V.O, een rondschrijven
aan alle Li oV.û.-groepen9 waarin kenbaar werd gemaakt
het besluit van dat bureau dad, i7 Maart 1935, om alle "strijdwillende"
leden en bestuurders van moderne vakwganicaties, wasr
mogelijk, in samenwerking met sociaal-democratische en andere
leden samen te vatten in "COMITB s VAN STRXJ.DWILTiENDE ISDENfI o
ag voor dit cornit6 moet- jn elke vakgroep een pro-"
tgewerkt, op de bas3.s van de volgende algemeene
a. Strijd voor het eenheidsfron% der noderne met de anders georganiseerde
arbeiders in de bedrijven en werkplaatsen; voor
de gemeenschappelijke actie van de plaatselijke afdoelingen
der diverse organisaties voor den strijd voor do ormi.d.de1-
li jke belangen der arbeiders,
b. Eet mobíiiseeren der vakgroepen en afdeelingen van de moderne
vakorganisaties voor het verzet tegen elke -Terslechtering van
de arbeidsvoorwaarden en tegen de sociale afbraak alsook
tegen de maatregelen der overheid tot aait,astlng sei- *\rak-.
beweging.
c. Voor het beantwoorden van loonsveyïaging en audere verslechteringen,
met; de staking en het organfsoeren van demonstraties
en massa-acties door de vakorganisat,ies voor de eisehen
der werkloozen,
-,Ka.
'1 I
'I. J
It
i 'I
t
i:
I

- 56 -
r de versterking en uitbouw door ledenwerving van de
mne vakorganisaties en hun omvorming tot klasaestrijd-
llíng van de volledige democratie in de organisat:ea,
die inhoudt volledige rneeníngsvri jheid voor alle leden
(mt uitzondering der actieve leden der N.S.B.) ; verkiesbarhaid
van alle leden in de besturen, van laag tot hoog,
arigeacht hun politieke overtuiging; intrekking van de be*
staande politieke royement sbepalingen (met Uitzondering demr,
die tegen de fascisten zijn gerioht) ; discipline in
op grondslag van langs democratischen weg genomen
I
Op dezenalgemeenengrondslag moeten de gevormde oomit6's een
mereet pragram van actie ui%werkm , waarbij de vraagstukken,
in iedere vakgroep en in de afdeeling in zijn geheel aan de
zl jn, op denvoorgrond moeten worden geplaat st ( loonconfliom,
rerkloozen-voorziening, royementen, congressen, enz.) .
a benaming, waaronder de comité's optreden, moet door de betmkken
{fstri,jdwi1lendeni1 zelf besloten worden. Ne t verdient
lierbi j,volgens het rondschrí jven, aanbeveling, zich niet
psitie" te noemen, doch ook in de benaming te laten uitkomen,
dat het hier gaat om den strijd voor het levensbestaan der arklderskìasse
.,
In alle afdeelingen van de bonden, waar comité's gevormd worten
zal de R.V.0,-groep in dit bedrijf van verder aelfstandig
optreden afstand doen, Alle R.V.0.-leden in de betrgkken afdeeling
van den modernen bond, moeten toetreden tot dit comit6.
Alle ongeorganiseerde R.V.0,-leden, die dit kunnen, moeten fot
den modernen bond toetreden. De geroyeerden uit den modernen
bond, moeten eveneens van het comité deel uitmaken, ook al. bebomen
zij reeds tot een andere organisatie, in afwachting van
de opheffing van hun royement,
De ongeorganiseerde R.V.0,-leden, die door werkloosheid niet
kunnen toetreden, moeten eveneens bij het werk van het comité
in den modernen bond, medehelpen tot zij de mogelijkheid hebben
omals lid toe te treden.
SUCHTS WANNEER EEN GEWESTELIJKE OF LANDELIJKE VERBINDING
IN EEN BEPAALDEN BOM3 ZAL ZIJN TOT STAND GEBRACHT, ZAL DE
R.VeO. IN DIT BEPAALDE DISTRICT OF XNDUSTRIZI, MET DE OPPO-
SITIE WORDEN VERSMOLTEN.
Tot dien tijd moeten de R.V.0,-groepen in stand worden $e=
houden en de R.V.0,-leden moeten stipter dan ooit hun contributie
betalen, om daardoor de districts- en R.V.0.-landelijke
leidingen in staat te stellen hun werk voort te zetten In den
tijd van de omvorming.
uit het bovenstaande zoude kunnen worden afgeleid, dat de
Comité's van Stri jdwillende leden, iets geheel anders zijn dan
de R.V,O.-groepen,
Ten slotte zou ook het feit, dat de R,V.O. in November 1935
als landelijke beweging is opgeheven, den indruk kunnen wekken,
dat de C,P.N, in wezen zou hebben afgezien van fractievorming
In de vakbonden.
Niets is minder waar dan dit. Immers, blijkens het bovenstaande
rondschrijven whs de 2,V.O. al zoo good als opgeheven.
De Comité's van stri jdwillende leden blí jven echter bestaan.
Want de R,V,O,-leider 6,de Groot, zaide op het C.P.N.-cmgres
in 1935 het volgende (niet 5.n de pers gepubliceerd):
In
-

- 57 -
'In Oost-Groningen besloot de C.P,N. om in den modernen
:sâerbeidercbond, in dit gebied, af te zien van partijfract:ts,
en voert op dezen grondslag een actie voor wederopname
EZ de talrijke uitgesloten communisten, met het doel den bond
:!e schrikbarend aan leden en invload verloren heeft, weer te
tersterken Tusschen de Amsterdamsche Stucadoorsvereeniging d ie
!>or communisten geleie wordt, en het hoofdbestuur van den Mo-
!ernen Stucadoorsbond zi jr: onderhandelingen gevoerd tot verárolting
op democratischen grondslag, waarbij onzerz 1 jas van
pepsvorming is afgezien. Het moderne hoofdbestuur ging hiermede
accoord, en deed zelfs een voorstel tot versmelting, dat
In groote trekken met ons standpunt overeenkomt, De sabotage
tan enkele reformistische afdeelingsbestuurders heeft hier de
rerWerkt3li~kíYig van deze fusie fn den Modernen Stucadoorsbond
tegengehouden, maar wij zijn er van overtuiga, dat ook dezen
reerstand spoedig gebroken zal worden
In enkele afdeelingen, zooals in den Bond van Nederlandsche
53aerwi jzers te Amsterdam, in den Bakkersgezeilenbond te Hilwsum,
heeft onze partij haar fracties ontbonden en de oppositie-kranten
opgeheven, om daar op normale wijze met de so-
:isal-democraten samen te werken * W i j zullen daarmee moeten
coortgaan, en afdeelingsgewi jze pogen een goede verstandhouiing
met de sociaal-democratische leden en bestuurders tot stand
tv brengen, die gerneenschappeli jken arbeid voor de belangen van
de arbeidersklasse en de vakbeweging bevordert.
Wij moeten vaststellen, dat ondanks eenige eerste resultaten,
wij op dit gebied nog weinig bereikt hebben. In de gewichtige
bonden, in de C.B.T., in den Metaalbewerkersbond, Fabrieksart:ldersbond,
Textielarbeidersbond vier$ in grootste afdoelingen
as verdeeldheidspolitiek van de reformisten nog hoogti j.
De vakvereenigingsdemocratie moet daar nog bevochten worden,
ie druk ven de strijdwillende leden moet daar nog grooter worden,
Wij moeten niet gelooven, dat wij dit alleen door het doen
Tan concessies zullen bereiken.
En daarom kunqeawij niet inRaan op voorstellen, die in de discussie
naar voren-sijn ,qebrac_h_t_, om over de aeheele lijn alle
I fracties en_gl^epen c3 te heffen'
De organisatievorm van de Comité's is overeenkomstig die
van de C.P.N., met dien verstande, dat niet zooals bij de C.P.N
het geval is "de cel", doch "de fractie;' als kleinste onderdeel
moet worden beschouwd, en naast de centrale leiding ook nog
landelijke industrie-leidingen zijn gevormd. De fractie bestaat
uit communistische leden, die georganiseerd zi j n m bepaalde
organisatie en daarin hun houding bepalen, die door de fractie
is voorgeschreven in verband met vraagstukken van organisatorischen
aard.
In een -_-. bedrijfscel kunnen daarentegen communistische leden
opgenomen zijn, die in méérdere organisaties georganiseerd zijn
en daarin behandelen de vraagstukken op het bedrijf betrekking
hebbende. De bedrijf scellen geven de z.g. bedrijf skranten uit ,
Een bedrijfskrant is b.v. rtDe Casthuiskrant", Daarnaast verschijnen
Z.E. industrie-kranten en oppositie-krant jes als organen
van de Comité's van stri jdwillende leden. (Gezamenlijke
oplage 68.000). Een oppositiekrant is b,,v, : !'De Strijder", orgaan
der stri jdwillende leden in denAlgoNed. Diamantbewerkersbond,
Als redacteuren treden op: Wouter Antonius Kalf (geb. 22,
11.1893 te Aasterdam) en Jacob Boekman (geb. 19.2,1912 te Watergraafsmeer),
beiden te Amsterdam. Adres: Amstel 268, Amsterdam.

- 58 -
Op i December 1932 waren er in geheel Nederland niet meer
tc bedrijfscellen (waarvan 18 in Amsterdam) , voornamelijk
:3 het haven-, bouwvak- en transportbedrijf .
in kart i934 bedroeg het aantal dezer bedrijfscellen 75
5: op 1 October 1934 91.
Ce Contact-Commissie (lees: landelijke R.V.0.-leiding) or-
piseert bij diverse stakingen een steunactie en tracht de
;riding van stakingen in handen te krijgen, zoo b.v. bij de
t4xt ielst ak ing te Ti lburg .
hls leider van de Contact-commissie fungeert momenteel
j,dô Groot (geb. i9.7.1899 te Amsterdam) .
Het secretariaat is gevestigd: Amstel 268 te Amsterdam.
Slechts 30% der' C.P.N.-leden is in de vakbeweging georgani8eerd.
Als R.V.0,-groe , of Comité kan ook worden aangemerkt het
1.g. SCHIPPERS (BZURS P COMIT6 VAN ACTIE onder leiding van
.l!,Kriessels (geb. Rotterdam 22.1.1898f . Ook de Internationale
~,UNSCLTJBS, aangesloten bij de I.3.H. (International of' Seazen
and Harbourworkers, secretariaat Houen, 33 Rue de la Vicomte
marvan er een te Rotterdam is gevestigd, behoorende tot de
C.D. TI.v.0..
I
i
I
i
I
/
f
I
O.
--I_-
LANDELIJK IVERKLOOZEN STRIJD-COMITE (L.W.S.C.)
COMITé 's VOOR WERK EN WELYAAFiT.
Het landelijk RJzrkloozen Strijd Cornit6 (L.W.S.C.) was tot
opheffing der R.V.O. een onder-afdeeling van de R.V.O. met
dien verstande, dat dit comité zich uitsluitend op het terrein
;en de actie onder de werkloozen beweegt en alles wat daarmede
samenhangt. '
De naam L,17JeS,C. werd ingavolge congresbesluit van het eerste
aerkloozen-congres {Februari 1932 te Rotterdam) gekozen voor
cien van Landalijk Werkloomn Agitatie Comité (L.W.A.C.) .
Het L.W.A.C. als onder-afdeeling van de R.V.O. is in Mei
i930 opgericht .
Tiat voor de Partij en de ComitO's van Strijdwillende leden
de bedrijven beteakenen, zijn voor het L.W.S.C. de sternpollokalon
en de werkverschaffingen. Daar moet de grondslag worden gelzgd
voor de wcrkloozen-comité 's, wolko zich wcor centraliseeren
in de plaatselijke afdeolingon. Verder is de vorm van organisatie
overeenkomstig die van de partij.
Op een werkloozen-eenheidscongres gehouden door het L.W.S.C.
op 17, 18 en 19 Februari 1934 te Amsterdam, Imam o.m. de uitbouw
van de organisatie in de woonbuurten ter sprake, daar de
actie naar buiten sterk was verminderd, tengevolge van overheidsmaatregelen
in de omgeving der stempellokalen. In verband
daarmede werd van bectuurszijde gewezen op de resolutie van de
in i931 te Praag gehouden werkloozenconferentie, inhoudende o.a.
i'---hoe meer het leger der niet-ondersteunde en aan geen stempellokaal
samengevatte werkloozen groeit, en hoe moeilijker de
samenvatting aan de stempellokalen wordt, des te meer gewicht
moet op den opbouw van comitd's in woongebieden gelegd worden';.
Bij het kiezen der delegaties naar het congres moest dan ook
al bijzondere aandacht aan de ONgesteunden worden gewijd, terwijl
aparte conferenties waren belegd te Amsterdam voor de
vrouwen en jeugd; welke personen uiterLlard aan de stempellokalen
nimmer worden bereikt.
De tactiek vcin vorming van buurtcomité's heeft in het algemeen
weinig vruchten afgeworpen. We1 bestaan er thans VROUWEN
STRIJD
.-

- 59 -
SIJD COMITE'S, waarfn A W v d L et (geb. 14,7.1911 te Amsterh]
mn vooraanstaande "f-"l-
ro speelt, alsmede H,AoeloPs-Geerllas,
ralke laatste als lid van de vrouwendelegatis der V,V.S.U, In
bart 199 naar Rusland ging.
Op een lunctionarlssen-conferentie van het L.W&C. op 13
a11 1935 te Amsterdam gehouden, werd besloten, in navolging
tbp de S.D.A.P., een íBplanfl te maken VOOR WERK EN BROODtt.
lodardaad verscheen later een keurig uit evoerde brochure, getiteld:
"PLAN VAN ACTIE VOOR WERK gN BdIP, waarin oen dergelijk
plan was neergelegd.
Deze communistische planaotie, die was bedoeld els een
'doorkruisingEf van de S.D.a,P.-actie voor het Pìan van'den Arbeid,
ging vergezeld van oprichting van: COMITE'S VOOR WXRK EN
BNOD, later COMLTE'S VOOR WERK RJ WLVAART.
Op 22 September 1935 werd te Amsterdam een
.
congres belegd
jrnaanid Wolkscongres voor werk en wolvaartIr Een landelijk
bursau werd gevormd, bestaande uit:
ûP.C.Althof;
J . C .Ma th ie s ;
B.van der Newt;
F . M ,Kr i e s sel s
klaas Beers,-[geb. 24.8.1705 te Amsterdam) ;
D.van dor Roest;
R. Jonker;
I k j . Dekker;
Marinus Te_rps@ (geb. i9.7a1899 te Amsterdam) , lid Grondwerkersvereeniging
"Helpt Elkander '1, A' dam.
Brouwer, Lid Neutrale Bond van werknemers in het 3ouwbedri jf,
Haarlem;
Christiaan van Beemdelust. (geb. 28,10,1890 te Amstordam) .
C,Borst.
Secretariaat: Amstellaan 65,121 te Amsterdam bi D.v.d.
Roest; penningmeester is A.Nyborq (geb. te Anloo 2 d .2.1892).
-
De Comité's voor Werk en welvaart kunnen worden beschouwd
als een variatie der W.S.C. 'S.
In de werkverschaffingen wordt sterk onder de jeugd geageerd,
door middel van z .Q. it Jeugd-CommissiestI , Zoo veroorzaakte een
dergelijke jeugdcommissie een staking in de werkverscthaffing
aan de Overzijde van het Y te Amsterdam, Secretaris der Amsterdamsche
Jeugd Commissie Is:
O.P.C,Althof, Legmeerstraat 47 hs. te Amsterdam.
Als leider van het L.W.S.C. fungeert thans K,Beers (geb. 24.
6.1905 te Amsterdam). Verdere bestuurders zijn:
S,KorDer (geb, 25.9.1907 te Amsterdam) ;
Mej. C,H,van der Liet (geb. 258.1 07 te kmsterdam) ;
G , B o s m % Amsterdam 26,9,ìû907; en
J.Dieters (geb. te Slochteren 31.1.1901} .
Het seeretarlaat is gevestigd ten huize van K,Beers, Zeeburgerdi
jk 24.11, te Amsterdam.
Het L.W,S.C. geeft geen orgaan uit, -
"StempeÀkrantenri, weLke door verschillende cornit6 8 aan de
stempellokalen worden ui tgegeven, vervullen dezelfde taak als
.
de bedrijf skranten ean de bedri jven
Waar de R.V.O. is opgeheven, mag misschien worden verwacht,
dat de W.S.c.'s ook geen lang bestaan meer zullen hebben. Zoo
werd de propaganda voor het "Plan voor Werk en Brood" reeds
stopgezet, omdal in verband met het begeerde eenheldsfront, de
communisten nu' moeten ageeren voor het !'Plan van den Arbeidis
van de S.D.A.P. en het N.V.V.

I
- 60 -
- STRIJDBOND TEGEN OORLOG EN FASCISME (S*T.F.).
WERELD STRIJD COMITE TEGEN OORLOG EN FASCISME,
met landelijke sub-comité's:
ar VFtOUWEN COMITE TEGEN OORLOG EN FASCISME.
b, JEUGD COMITE.ZGEN OORLOG EX FASCISME.
c . ANTI -FASCLSTIS6HE ,STUDENTEN COMITQ S ,
+
Teruggaande tot i932 betitonden in Nederland: de Stri äbond
te n Fascisme (S,T.F.) en het Centraal. Anti-oorlosrs Comit
b t laatste comité was een onderdeel van het Inter-
Mtiomal Bureau van Stri jdcomité's tegen den oorlog, de orgaglsetie
opgerîoht door wijlen H,Barbusse, op wiens initiatief
in Augustus i932 te Amsterdam het zuiver communistische Wereld
Congres tegen den Imperialist isohen Oorlog werd gehouden.
rond van de besluiten genomen op een d.d. 20 Augustus
I933 in de zaal Pleyel te Parijs gehouden conferentie van vertegenwoordigers
van het Internationale Bureau van Strijdcomité's
tegan den Oorlog en van het Ihropoosch Anti-Fascistisch Bureau,
wrd overgegaan tot eon fusie van beiäe internationale bureaux,
2nder dennaam van Wereld Strijd Comité tegen Oorlog en Fasctiametr,
Esermalen ook aangeduid onder dennaam: ItComit6 Amsterdam-Plesel".
bider was tot voor kort H.Barbusse, die het volkomen vertrouwen
ran Moscou genoot; thans is de leiding in handen van Prof. Paul
langevin en den bekenden schrijver R I I . Gen.secretaris
van den tak Nederland is: J,C,van Zanten (geb. 21.3.1903
te Rotterdam) .
Als gevolg van deze fusie in internationaal verband werd ook
in Nederland het Centraal Anti-oorlog8 Cornit6 (C.A.O.C.) ais
zelfstandige organisatie opgeheven en opgenomen in den Strildbond
teaen Fascisme. Ook andere organisaties traden tot den
S.T,F, toe, zoo de Rood Front Strijders Bond, het z.g. Landelijk
Jeugd Comité en het Landelijk Vrouwen Comité en ook de communistische
sport-organisatie, de Roode Sport Eenheid (R.S.E.) .
Als nieuwe onderdeelen 'van denaldus zeer in belangrl meld
toegenomen Stri jdbond, werden gevormd een Vrouwen Comit i teaen
Omlosir en Fasoisme, een Jeuad Comité tegen Oorloa en Fascisme,
en het Antifa-Comité voor de Studeerende
.
Jeuad, later omgezet
In An ti -f a sc is t ische Student en Comi t 6 EI
Internationaal zijn deze laatste weder aangesloten bij de te
Pari ja gevestigde: Wereld Vrouwen Comité tegen Oorloa en Fascls- .
me en het Wereld Jeugd Comite tewn Oorlors en Fascisme,
Daarnaast is door het Tfereld Strijd Comité nog georganiseerd
een 2.Q. PEETSCHAPSBURW te Parijs, bedoeld om steun, zoowel
geldelijk als op propagandistisoh terrein, te verleenen, aan
antj-fascistische $tri jdgenooten in Duitschland. In Nederlana
zijn ten behoeve van deze actie zeg, COmlt6'S Van Vrienden van
Strijdende Anti-fascistes in Duitschland opgericht, terwijl,
voornamelijk in de bedrijven en vakvereenigingen 2; .Q. peetschaw
pen zijn opgericht, die gelden bijeen brengen voor den antifascistischen
strijd in Duitschland. Nederland, als geheel, heeft
het peetschap over Weet-Duitschland, terwiJ1 b.v. de haven te
Amsterdam heeft toegewezen het peetschap over die te Hamburg;
het keîìners- en hotelpersoneel het peetschap voor dat in het
Wuppertal.
Het orgaan van den Strijdbond tegen Fascisme, tevens van de
Comité * s van Stri jdenäe Anti-fascisten in Duitschland heet sinds
Augustus 19%: de flA.nti-Fascistische Eenheid". Redscteur is:
J,G,P.van Veen (geb. 2.5.1903 te Amsterdam) ,Prinsengracht 479 te
Amst er dam.
Sedert

- 61 .
i
ert eenigen tijd wordt niet meer met dit orgaan gecolrd.
In verband met het feit, dat het blad ltAfweorfronttt,
van de I.R.H. in Januari 1936, officieel werd herdoopt
cerfront togen Oorlog en Fascisme", wordt verondersteld,
den Strl jdbond tegen Fasoisme heeft
van den Strijdbond tegen Fascisme
gob, 15, .i898 te Daventer);
iesebron 7 geb. 19.8.188') te
on organisatie waarvan
niet individueel lid kan zijn. In feite is het een samenn
oorlog en fascisme . Vooren
dergolijke comitdTs, ge-
genoemd, O.a. to hsterdam werd door
en z,g, itAFWEERft opgericht, welke volgens
18 18knokploegt' zou zijn bedoeld, doch
van oolportsurs en als zaalwacht, zouden
hebben op to treden.
In den laatsten tijd werd omtrent daze Antifa-ComitQ*s en
d8Z0 Aîwoer we ínig meor vernomen b
Us nevondoel van den Strijdbond togen Oorlog ea Fasoisme
wordt nog genoemd: het uitgeven van brochures, vlugschriften,
mnlfesten enz. om da bevolking idoologisch bewust te maken
tegen oorlog en fasoisme,
Het Jemld Vrouwen Comité tegen Oorioa en Fascisme
(tak Nederland)
Ret Vrouwen Comité tegen Oorlo en Fascisme nam in Augustus
1934 deel aan Gen in Augustus 193f te Parijs gehouden Internationaal
Vrouwen Congros tegen Oorlog en Fascisme,, to samen niet
edelegeorden van do Verseniging van Vrienden der Sovjot-Unie
f V,V,S.U.) en van eonige neutrale veroenigingen, als de Nationale
Vrouwen Vredes Bond, In het prasidium van dit congres werden
ooaG verkozen de bekende aoifiston: movr. P,MeA.&lt-
chuckink Kool ( eb. 3,il.lSS i te Beverwijk), leidster van het
initiatief-oomit 8 voor Amsterdam en Van Rocst uit Heerlen.
Overigens nam dit vrouwen comitb in hst afgeloopen jaar actief
deel aan de anti-oorlogsbeweging in Nederland, o.a. bij
de bestrijding van dcri z,g, luchtbeschermin~sdienst e .de.
Een in Maart 1935 ontworpen plan om in Nederland eon groote
oonferentie te houden, met hot doel om to komen tot een gemeenschappsli
jke actio van alle vredes-organisaties tegen elke
oorlogsvoorbereidlng en tor voorkoming van oorlog, mislukte
door gebrek aan belangstolling, evenals, voor zoover bekend,
em plan om een reizende tentoonstelling te organiseeren.
Wel organiseerde het Comité in Amsterdam met eenige andere
vredes-vereenigingen een vredestentoonstelling en een meeting,
maar het comunlstisoh karakter daarvan kwam zoo duidelijk naar
voren, dat mevrouw Wibaut-Berdenis van Berlekom, mevrouw pamondt-
Hirschman e,a, zich niet meer beschikbaar stelden voor het aanbevelingscomit6
*
Secretaresse van dit Vrouwen Comité is: A.A.Hei.inen (geb. 8,
l.lgO9 te Emmen) saheiden echtgenoote van S.Tillema, wonende
Dan.Willinkplein $83 4 te Amsterdam. Penningmesteresse is:
M.J,Scheeres (geb. 27,7.1897 te Amsterdam) .
Het orgaan heet: itVrouwent'. Redactie-adres: Mevrouw T.Alkern
(geb, 30.3.1883 te Lancut), Singel 265 te kmsterdam.
Het
I

- 62 -
Het Wereld Jewd Comité tegen 0orlor;c en Fascisme,
Het Wereld Jeugd Comité tegen Oorlog en Fascisme hield in
Iet voorjaar van 1935 een congres te Parijs,
Dit Comité heeft thans een Internationale Jeugd Conferentie
georganiseerd, welke op 29 Februari en 1 Maart i936 te Brussel
zal worden gehouden in het ''Palais des Academiesf', De agenda
mVRt o.a. de volgende te behandelen onderwerpen:
4, Hoe moet de Jeugd stelling nemen tegen de ernstige gebeurbeurtenissen
van dezen tijd; en
b, Hoe versterken wid de internationale samenwerking der jeugd
voor denvrede
Een groot aantal organisaties, niet alleen vredes-organisaties,
ook uit Nederland, zou zich reeds voor deelneming hebben
sengemeld. In de desbetreffende aankondigingen staat vermeld,
:Et de leiding besloten heeft, ditmaal niet tevreden te zijn
zet resoluties, maar te komen tot een plan van internationale
Eet Wereld Studenten Comité teaen Oorlog en Fascisme.
Dit Comité hield in December i99 te Brussel een internationaal
Congres onder leiding van Louis Dolivet . Dit con res
werd bijgewoond door een aantal leden van de ANTI-FBSGIS!bCHE
STUDENTEN COMITéts, die gevestigd zijn aan de verschillende
universiteiten en Kunstactadernies. De belangsi jkste van deze
comité's was toen, en is misschien nog wel, die aan de universiteit
te Leiden, waarin een aantal Indonesische en Chineesche
studenten den boventoon voerden.
Een belangrijke rol in deze studenten-actie vervullen
- Tas (geb. 7.8.1915 te Amsterdam) en Mas Soedarlo Moewaladi,
leider van de studenten vereeniging Perhimpoenan Indonesia,
die geheel in communistisch vaarwater is geraakt .
Er bestaan momenteel Anti-fascistische Studenten Comité's
te Amsterdam, Leiden en Delft. Leider van het AmsterdamschG
Comité en vermoedelijk tevens van het landelijk Comité is:
J,J,van Wezel, Pretoriusplein 3 I1 te Amsterdam. Dekadres:
h.de Haan, Transvaalkade 52 aldaar. Landelí jk penningmeester
is vermoedelijk: B.J,Polak (geb. 12,9,1913 te Nijmegen; student
te Leiden). Het Amstordamsche comité zou ongeveer 120 leden
tellen
De taak van het WEZD STRIJD COMITE TEGEZ OORLOG EN FASCISME
Is in het communistisch bestel zeer in belangrijkheid toegenomen,
nadat op het VIIe te Moscou gehouden wereldcongres der IIIe
Internationale als richtlijn werd aangegeven, dat het communisme
de leiding moet geven in een algemeen offensief tegen oorlog en
fascisme en daartoe toenadering moet zoeken tot de arbeidersmaasa,
maar niet minder tot den middenstand, de intellectueelen en
de pacifistische organisaties.
Voor het zoeken van die toenadering tot de pacifistische or=
ganisaties, was uiteraard de Strijdbond het aangewezen orgaan.
Gevestigd te Parijs, waar op politiek gebied reeds de t08nadering
tot de sociaal-democratie en de radicale partij een feit was geworden
in de vorming van het bekende ifVolksfronttl, was het de
communistische leiding in den Strí jdbond niet rnoeili jk een aantal
vooraanstaande personen met klinkende namen te verbinden aan de
actie voor de z.g. vredes-politiek van de Sovjet-Unie. Als een
bi .i zonder

__I --c_-.--
- 63 -
fljzonder succes werd dan ook besohouwd, dat naast de toetreding
ED tal van sociaal-democraten als Jean Lonm et, Pietro Nenni
,a, ook in de actie de medewerking werd verkregen van pacifis-
:men idealisten van wereldnaam, als Lord Robert Cecil, Norman
kgel en Lansburg, die ernstig teleurgesteld in de verwachtingen,
:ie zij hadden gesteld in den invloed van den Volkenbond, nu hun
:sevlucht namen tot de nieuw opkonende actie uitgaande van het
irnbeidsfront van alle arbeiders en in feite gebaseerd op den
atkeer tegen het fascisme.
Als eerste uiting van deze onder de leiding van communisten
staande volksfront-vredesactie, is te noemen de oprichting van
trt COMITE INTERNATIONAL POUR LB, D QrnSE; DU PEUPLE: ETHIOPIEN,
(3 September 19351, waarin o.a. ook zitting nemen Dr,F.M,Vibaut
;n Prof .Mr.A,W.Posthwnus , Zie verder onder 11Abessynië-Cornit6íf
(onder 15 van dit hoofdstuk).
Op een op 23 en 24 November 1935 te Parijs gehouden zitting
van het uitvoerend comite van het Wereld Strijd Comité werd
besloten tot het organiseeren van een aantal wereldconferentiss
rn congressen tegsn fascisme en oorlog. Het plan bestaat te organí
see ren :
!e, een Inteqnationale Jeugd Conferentie te Brussel op 29 Februari-1
Maart i936 te 3russel (zie boven) ;
2e, een Wereldonpxes der Jeugd voor denvrede te houden van ’51
Augustus-7 September i936 te Geneve, en
3e, een Wereld Vredes Congres ook in i936 te houden te Londen,
Dit laatste zal dus een congres zijn in den trant van het
gereld Strijd Congres, dat in Augustus 1932 te Amsterdam is gehouden,
alleen zal men nu wel in staat zijn dencommunistischen
opzet bet er te camouf le eren.
Dat het eenheidsfront onder de studenten reeds belangrijke
vorderingen in Nederland heeft gemaakt, moge blijken uit de volgende
feiten:
a, Het Delftsche Anti-fascistische Studenten Comité hield op 29
September 1935 een vergadering, waar ex-minister Mr-Marchant
als spreker optrad. Als voorzit ter fungeerde aldaar
J.Bloemendaa1.
b, Door deze comité‘s werd esn orgaan uitgegeven, genaamd: “De
sleutel“, waarin o.a. een artikel werd opgenomen geschreven
door Dr.IvIenno ter Braak. aedactie-adres is: Plantage 4 te
Lelden,
c, De Comité*s zijn aangesloten bij het onlangs opgericht:
&erneen Democratisch Studenten Verbond en beleggen vergaderingen
tesamen met de COC .Dem.Stud.Clubs, de Studenten Vredes
Actie, en de Vrijzinnige Democratische Jongeren Organisatie.
Vermeld wordt nog, dat te Parijs zijn gevestigd: het
Instituut tot bestudooring van het Fascisme orgaan: IsINFB”) en
het communistische porsagont schap ~lINPRESS~ leider de bekende
communistische agitator W i l l i Münzenberg (zie ook hoofdstuk XI1
zich noemend: Agcnce de press8 indbpendante, Elysée Building, 5 b
Rue dububourg St.Honor6, in welk perceel ook is gevestigd “Dâs
Naue Tagebuch”, redactcur Leopold Schwarzschild (geb. 8.12.1891
te Frankfurt a/Main) ; redactcur voor Nederland is: Mr.Warendorg
te Amstadam.
Do l1InpressiE gecft dagelijks eon porsinformatie uit in drie
moderne talen.
La.

. I
- 64 = \
MUZ IEKCORPS IIAVANTI't
9it muziekcorps, in i930 opgericht, onder den naam van:
jwolutíonnair Arbeídors Fanfarecorps illla Roode Stri jdcrsll , vormt
L:P
onder-afdecling van den Strijdbond tegen Fascisme en Oorlog.
:ct corps luistert allo groote communistische vergadoringcn
.p at muziekuitvoeringen.
Voorzitter: T,Ri.insburaor (geb. to Alfen a/d Rijn 1.5.1897);
Secretaris: J,C,Harshamn ( eb. te Amsterdam 29.1,1898) ;
FcnninEJmeoster: C.van Tiel 7
.
gob, N.cn 2,Schormer 8.2.1901)
f;t repetitielokaal is gevestigd: Laagte Kadi jk 42, Amsterdam.
ROODE SPORT EENHEID IR.$,$.).
De oprichting van de R.S.E, vond plaats in October 1931. Deze
Zrganisatie is een samenvatting van diverse afdeelingen, weïko
;xschillcnde takken van sport beoefenen, zooals voetballen,
rorstelen, zwemmen, acrobatiek, dammon en schaken.
mannoor er voldoondc afdeclingen zijn, die eenzelfde tak van
ort beoefenen, worden deze als onderafdeeling van de R.S,E. in
csn landeli jken bond samengevat .
In het eerste vereonigingsjaar zijn diverse van doze afdeelingm
en ook landeli jkc bonden gest lcht , De landeli jkc organisaties
allen wat bestuur enz. betreft, afzonderlijk worden behandeld,
Hoofdtaak van doze organisatie is: ifOndorsteuning van den
strijd, die door de C.P.N. wordt govoerd en in do tweede plaats
beoofenin& van de sportIf.
Het ledenkal van de R .S.E. bedraagt ongeveer 1000 .
Sport-redacteur van "De Tribunete is S,van der Linden (geb, 12.
b,l'3OO tc Ams.tcsdam) , wonende aldaar .
Orgaan: "De Arbeiders Sporter".
Correspondent ie-adres: Kmto Voge Istraat 11 Aasterdam, (bij
J,NOOtQr).
De R.S.E. verloor in 1934 seer aan invloed, Niet minder dan 26
afdeelingen maakten zich los van de R.S.E.. Tengevolge hiervan
ontstond een conflict tusschen het Lamdelijk bestuur en het bestuur
van het district Noordholland-Utrecht, welk laatste bestuur
op een door haar uitgeschreven vergadering, met de stemmen van op
2 na alle Amsterdamsche afdeelingen, besloot, het Landelijk Bestuur
op non-actief te stellen. Tevens werd een nieuw voosloopig
landelijk bestuur benoemd, dat orde op de zaken zou stellen en
een landelijk congres in 1935 zou voorbereiden, waar middelen
zouden worden beraamd, om den teruggang der R.S.2. te stuiten.
Het; oude landelijke bestuur liet zich echter niet zonder meer
op zijde zetten, en pleegde een overval op het bureau der R.S.E.,
waarna het afgeze% werd. Op de landelijke conferentie, op 2 en 3
Februari 1935 te Amsterdam gehouden, werd als bestuur gekozen:
W.F.Belmer (geb. 1,12.1913 te Amsterdam), Gs.Kattenburgerstraat
1213, Amst er dam; secretaris .
J.Nooter (geb. 25.5.1893 te Amsterdam) .
S,Scha&en (geb. 15 .lO.l9l2 te Amsterdam)
H .Mo leni 3 z er .
H Vi s ser .
B .Rietvelt (geb. 11.8 . 1898 %e Amst erdam)
D.de Bools (geb. 22,10,1905 te Amsterdam), voetballeider.
H . %nou (geb . 18.2,1904 te Amsterdam) a turnleider
2.Y.Ossendorp
Munt enaar, boksleider
(geb. 16,4.1892 te &asterdam) , schaakleider.
-
W.de Brusm (geb. 3i.lOr1906 te Amsterdam) zwemleider.
E .Kroese , e sperant ole ide r r
Een
-
--
-
I
I

- 65 -
Ben onderdeel van de Roode Sport Eenheid is:
De ARBEIDERS HULI BIJ ONGELUKXIW.
Secretaris: P.J.H.de Raat (geb. te 's-Gravenhage 23.5).1()08),
3 .MeKenper str .56.2, Amsterdam.
De R.S.E. heeft zich in Juli i933 aangeelaten bij den Strijdbod
tegen Fascisme.
De R,S.E., welke ook is aangesloten bij de ROODE SPORT INmATIûNALE,
nam deel aan een vanwege deze Internationale van
1j-19 Augustus 1935 te Parijs gehouden anti-fascistisch sport-
b.2. ARBEIDBR$ VOETBAL BOND l~HOLLANDil (A.V.B.H,).
De oprichting van den A.V.B.H. vond plaats op 11 December 1932
te Amsterdam als afdeeling van de H.C.E.
Het doel van deze organisatie is, evenals dit het geval is
bij de z.g. burgerlijke voetbalbonden, een eigen competitie te
spelen. Hiermede is op 18 December 1'332 een aanvang gemaakt.
&regeld worden te Amsterdam voetbaltournooien gehouden, waarem
door voetbalclubs werd deelgenomen. De Directie van het dagblad
"De Tribune;! stelt voor deze tournooien bekers ter beschikking
.
Uit den aard der zaak brengt "De Tribune" uitvoerige verslagen
over de verrichtingen van de R.S.E., maar in het bijzonder
over de gehouden voetbal-wedstri jden .
In verband met de vraag, hoe de K,N,V,B. tegenover de A.V.B.
R. en de R.S.E. staat, wordt in het officieele orgaan van dien
bond '!De Sportkroniek'! aangegeven, welke de houding moet zijn,
die door de aangesloten vcreenigingcn ten opzichte van de R.S.E,
moet worden aangenomen.
Deze mecning luidt als volgt:
"De voreenigingan zullen o.i. goed doen de betrokken spelers,
die eventueel des Zaterda s voor de R.S.E. uitkomen, voor de
keus te stellen, bf wij, % f do R.S,E,.I1.
De secretaris van den ii.V.B.H. is: D,de Boois (geb. 22.10.
1905 te Amsterdam) wononde te Amsterdam.
b.3. -
ARBEIDERS -I_ SCHAAKBOND "HOLLANDtt (A,S.B.B,) b
De definitieve oprichting van den A.S,B.H, als ondordeel van
de R.S.E. vond plaats op 30 Juli i932 te Amsterdam.
De bond zal in samenwerking mcst de R.S.E. de propaganda, om
de beoefening van het schaakspo1 zoo sterk mogelijk onder do arboiders
te bevorderen, krachtig ter hand nemen. Tevens zullen
door den bond allti pogingen in het werk worden gesteld om de oprichting
van arbeiders schaakclubs in Holland to bovordcrctn. Het
onderlinge Contact zal tot stand worden gebracht door het spelen
van onderlinge wedstrijden, het gezamenlijk organiseeren van
wedstrijden, simultaans6ancss, enz.
Het Secretarraat van den A.S.B.H. is gevestigd bij R.Loosekoot
(geb. 29.4.1909 te Amsterdam), wonende aldaar,
-
In "De Communisti' van Februari i932 is het vraagstuk van de
proletarische LLfweer besproken en wordt daarin, nadat een uiteenzetting
is gegeven met betrekking tot de algemeene richtlijnen
in -

- 66 -
bde organisatie, antwoord gegeven op de vraag: "Wat is de rol
mde organisatie van het type van den R.F.B. (thans S.T,F,)
ahoe kunnen bepaalde sport-organisaties in het werk van de
wletari sche Afweer worden be trokken ,
'Organisaties als de R.F.B., sport-organisaties en dergelijke
kunnen en moeten in het werk van de proletarische zelfverdediging;
worden betrokken door bepaalde kameraden "organi sators11
en geheele groepenbletrekken in het werk van de organisatie
der zelfverdediging. Deze organisaties kunnen en
zoeten zooveel mogelijk worden gebruikt om het kader van de
brigades op te voeden en ook voor massale opvoeding in de
brigades van bepaalde kennis bij het verweer tegenover politie,
fascistische- en sociaal-fascistische benden."
aangezien de schrijver van oordeel is, dat:
"Het vormen van bijzondere, min of meer gecentraliseerde landelijke
organisaties van proletarisohe zelfVerd8diging niet
doelmatig is en in bepaalde gevallen zelfs direct onjuist en
tegen het partijbelang ingaande",
ligt de conclusie voor de hand, dat de sport-organisaties tot
pondslag moeten dienen voor de vorming van een goed onderlegde
jn gedisciplineerde af'weer-organisatie .
8, -.- ARBEIDERE .c FILM- en THEATER BOND (A.F.T.B.) I
Met het doel om te komen tot een vast; landelijk verbond van
de reeds bestaande agitatie-propaganda troepen (Agitprop-troepen)
en om van voorlichting te dienen bij de oprichtiw van
t
nieuwe agit-prop-troepen in die plaatsen, waar zij tot nog toe
, I
niet zijn, werd op i9 Juni i932 te Amsterdam de Arbeiders Theater
Bond Holland opgericht, thans genoemd A,F,T.B,;
I
30 reeds bestaande groepen, verdeeld over 18 plaatsen, sloten
zich bij den bond aanr
De A.F.T.B. is. aangesloten bij den Internationalen Arbeiders
T
Theater Bond (I;A.T.B.), gevestigd te Wskou. I
Secretaris is: D.van Cloemputten (geb. 9.2,1898 te St.Jan
Steen), wonende te Amsterdam; secretariaat: Prinsengracht 1083 hs.
Bms t e rdam .
I
Bûstuurders zijn o .a.: 4
I)
.
;
E .Da sberg (Wb* Haarlem 21.4.1902)
D.van Cleemputten vertegenwoordigde de A.T.B.H. op het internationaal
congres van den I.A.T.B., gehouden lO-iS November i932
te Moskou en maakte deel uit vanhet Prasidiurn van dit congreiei,
In de commissie tot voorbereiding van de Wereld-Spartikade in
1933 te Moskou gehouden, werd als vertegenwoordigster van den A.
T.B.H. benoemd Till.c.de Smit-Weber (geb. 24.6.1906 te Etterbeek) ,
wonende tte Amsterdam.
Op 16 December 1932 wesd opgericht de afdeellng Amsterdam van
bovengenoemdenbond, waarvan het secretariaat gevestigd is bij
J.H.Kno er (geb, 30.9.1903 te Amsterdam), te Amsterdam.
'*rdarn bestaan eenige agitproptroepen, W.O. de tooneeltroep
llStudioib, de agitproptroep Ijontwaakt U en de werkloozanagitproptroep
van het Jerkloozen Strijd Comi4d WFST, "De Raode
Stempelaar", alsmede het balletgroep je plDynamoil en de ft;Teugdtooneelgroepl',
onder leiding van Ida Last-ter Haar. Speelbemiddeling
bij: J,van Zweden-Plenckers, Vechtstraat 188.2, Amsterdam.
- Voor

- 67 -
Voor de samenstelling der agitproptropen wordt nauw contact
@ouden met het L.W.S.C. teneinde de soenes zoo realistisch mo
pUjk te kunnen maken.
36 verhouding van den A.F.T.B. tot de C.P.N. en andere mante 1-
woisaties is neergelegd in de volgende bepalingen:
f. Alle aanvragen voor zangkoren, muziekvareenigingen en agitproptroepen
moeten gericht worden aan den afdeelings-secre-
2, De aanvragen moeten 14 dagen voor datum van optreden bij het
secretariaat binnen zijn .
f. Het bestuur houdt zich het recht voor, daar waar blijkt, dat
de programma's b!overladenlt zijn, eenmaal gedane toezeggingen
in te trekken.
4, Iedere organisatie zal in het organiseeren van feest- en pro
paganda-vergaderingen de onkosten voor de medewerkende cultuur-organisaties
moeten calculeeren.
In 1934 kwam de A,F,T.B, in conflict met de overheid te Amsterdam.
Nadat de danseres Florrie Rodriao met haar gezelschap
het ballet 'ISchepelingen", op last van den Burgemeester a niet
mer In het openbaar mocht opvoeren in het Rika Hoppertheater,
ontving zij een uitnoodiging van den A.F.T.B. tot het geven van
een voorstelling, Daar deze laatste voorstelling echter evenmin
*besloten" bleek te zijn, werd het ballet in bedoelde voorstelling
v/d A.F.T.B. evenzeer verboden.
Het orgaan
.
van den A.F.T.B. is genaamd: n~.F.T.B.-bulletlní~
(aestencild) Redactie- Qn administratie-adres bil :
.V
"
J,H.Knoppos, Dongestraat, 11.3 Amstordam.
&a. ARBEIDERS FILM COLLECTIEF .
(zie
Op ericht Februari 19-34. Is een Sectie van denA.F.T.B.
baveny. Het doel is de vervaardiging van Smal-films (16 m.M.) ,
die denstrijd van het proletariaat in eigen land weergeven.
Adres: Bestevaerstraat 160,111, Amsterdam (W)
8.b
- MANNENZANG~EENIGING QE M3UWJ3 ZBNGERS".
Werd opgericht in 1935 als verwante organisatie van den
A.F.T.B. j secretariaat: Ruyschstraat 129 hs. , bij Jade Bruin
(geb. 30.11.15)OO te Utrecht) .
9. LIGA TEGEN IMPERIALISAlE IW VOOR NATIONALE QNmLIJKEfEID.
Het eerste Wereld-congros van de Liga vond in Februari 1927
te Brussel plaats en was vanwege de groote deelname - meer dan
100 gedelegeerden uit alle werelddeelen - van groote beteekenis.
Op grond vim de besluiten door dit congres genomen, werd op
25 Juli 1927 de sectie llHollandtl van de Liga opgericht, waarvan
als voorzitter werd benoemd: J,D,L,Le Fbbvre (geb. ll.Tj.18~0 te
Amsterdam) , oud-Resident van Sumatra s Westkust, wonende te h-
sterdam. De functie van secretaris werd vervuld door ldr,S.de
Jona; te Amsterdam. Tot uitgifte van een orgaan %echt en Vrijheld"
werd besloten, waarvan het eerste nummer in September 1927
ver scheen.
De houding van de Liga ten opzichte van de S.D.A.P. aangenomen,
was van dien aard, dat op voorstel van het partijbestuur
.
i

- 68 -
C8r S.D.A.P. het congres (1928) dier parti3 besloot, het lidaatschap
van de Liga met dat van de S.D.A.P. onvereenigbaar te
Naar aanleiding hiervan bedankten de sociaal-democraten, van
tle enkelen, o.a. P.J.Schm1dt een belangrijke rol in de Liga vermlden,
voor het lidmaatschap van de Liga en voor alle functies,
welke zij in deze organisatie bekleedden.
De gebeurtenissen, weïke op het 20 congres van de Liga
(Frankfurt 21-27 Juli 1929) plaats vonden, waren oorzaak, dat ook
andere revolutionnaire groepen, welke in de Liga vertegenwoordigd
raren, uit de Liga traden.
Hierdoor was de Liga een zuiver communistiaoha organisatie
geworden, waarvan het lot dan ook spoedig was beslist.
In Juni 1931 Mam het Internationaal Executief Komite te
Berlijn bijeen en stelde de volgende principieele eischen van de
1, volledige nationale onafhankelijkheid van de koloniale- en
half -koloniale volkeren .
2, Het volledige zelfbeschikkingsrecht voor alle onderdrukte nationaliteiten
*
j. Terugtrekking van de imperialist ischs gewapende krachten uit
alle koloniale- en half -koloniale landen
4. Volledige bewegingsvrijheid voor alle nat ionael-revolution-
mire organisaties.
5, De onteiiening zonder schadeloosstelling van alle ondernemingen,
banken, plantages, landerijen , die op het oogenblik in
het bezit zijn ven de imperialisten en de nationalisatie daarvan;
de annuleering van alle schulden 88n de imperialisten en
de annuleering van alle herstelbetalingen.
6, De onteigening zonder schadeloosstelliag van alle landerijen,
'die op het oogenblik in het bezit z$jn van rijke landelgenaars
en de verdeeling daarvan onder de werkende boeren.
Naar aanleiding van de besluiten genomen op de te Berlijn gehouden
vergadering van het Internationaal Comité, vond op 20
December i931 de wederoprichting van de Eiga, sectie "Holland!'
plaats b
Het secretariaat van de Liga is
.
nu gevestigd: Hendrik Zwaerdecroonstraat
114 te 's-Gravenhage Internationaal Secretariaat
te Parijs 57 Rue ChBrlot. Secretaris: R.F.O.Bridgeman (geb.
14.10.18815 te Londen) .
De verhouding tuscchen de leden van het hoofdbestuur en die
van de afdeelingsbesturen laat veel te wenschen over.
Waarschijnlijk is dit een van de oorzaken, dat de activiteit
van de Liga in den laatsten tijd van weinig beteekenis is, 'In
Amsterdam wordt geen contributie meer betaald, zoodst de Liga
daar als opgeheven kan worden beschouwd.
Het eerste nummer van het orgaan itLigai' verscheen op 1 Mei
1932. zet tweede nummer bij gelegenheid van het Internationaal
Wereld Strijd-Congres (Augustus 1932) en daarna niet meer.
V66r de verschijning van dit orgaan werd een drietal nummers
uitgegeven van 'IDe Anti-imperialist".
Een belangd jke rol s ealden in de aolA e voor de Liga
S,D Neter (geb., 31.5.190 8 t e Amsterdam) te Amsterdam en F.van
*(geb. 10,11,1903 te Amsterdam), pseudoniem Van der 288,
wonende te Amsterdam. Behalve eenige vergaderingen, welke te
Den Haag werden gehouden, werd van de Liga in 1934 en 1935 Weinig
vernomen.
i

- 69 -
Op i9 Maart i934 gaf Roestam Effendi, aan de afd. Den Haag
tanige richtlijnen voor het beter functioneeren dier afdeeling.
talgens hem diende b.v. alleen de secretaris een algemeene le-
denlijst onder zich te hebben. Buiten dezen, mocht elke functionaris
slechts de namen van 5 of 6 laden onder zich hebben.
Slijkbaar was de denunciatie in die afdeeling dus wel bijzonder
goot geweest,
10. EdARXISTISCHE ARBEIDEXE SCHOOL (M.A.3.).
I
De M.A.S. is eveneens een i~filiaaltl van de C.PIN.. Met de
morbereiding tot de oprichting daarvan is in October 1932 een
aanvang gemaakt.
De M.A.S. te Amsterdam is gevestigd in perceel Prinsengracht
179. Secretaresse: W.Alma-Willemse (pseudoniem Brecht Takes) .
Drgaan: Marxist", Voorts bevinden zioh scholen o.a. te Rotterdam,
den Haag, Hilversum, Haarlem, Leiden, Enschede, Heerlen,
3uussum.
De M,A,S. zal moeten worden een voor ieder arbeider toegankelijk
instituut, waar hij de gelegenheid vindt zich op de hoogte
te stellen van de grondslagen van het Marxisme.
Naast cursussenl waar in theoretische- en practische vragen
der arbeidersbeweging behandeld zullen worden, worden ook natuur-wetenschappeli
jke en literaire onderwerpen behandeld, die
voor een juist inzicht van belang geacht kunnen worden.
Aan de school zijn ook taal-cursussen verbonden, met de bedoeling
vreemde revolut ionnaire lectuur voor den arbeider leesbaar
te maken. Voorts tecken-cursussen, verbonden met de polftiek,
met het oog op het maken van bedrijfskranten.
Tot het arbeidsveld van de M.A.S. behoort ook het exploiteeren
van discussielokalen, voornamelijk voor werkloozen, Hiermede
werd te Amsterdam geen gunstig resultaat bereikt.
Voorts het organiseeren van week-ends, cultuuravonden, en
excursies. De M.A.S. is geen vereeniging maar een school, De
grondslag wordt gevormd door:
le. De M. A. S. -functionarissen:
a,cchoolleider, zoowel politiek als paedagogisch;
b.organisatorisoh en technisch leider;
c. propaganda-leider.
28, Ret M,A.SO-Comit6, ter ondersteuning van en controle op de
1 functionarissen, en bestaande uit af evaardigden van ondersteunende
organisaties, zooals Comit & s van Strl jdwillende
leden, I.R.H., V.V,S.U., S.T.F., J.S.V., Studenten en uit
sympathiseerende personen.
30 De medewerkers voor de verschillende takken, zooals:
Avond- en Dagcursussen, schrlfteli jke cursussen, leeszaal,
d is cussi e lokaa 1, week-ends , cultuuravonden, excursies technisch-administratief
werk.
De opening der school te Amsterdam had op 25 Januari 1933
plaats, Es werd een cursus gehouden, waaraan ongeveer 50 cursisten
deelnamen.
bir.S.de Leeuw behandelde het onderwerp E%mln en het Leninisme".
Op 30 April 1933 werd de leeszaal aan de school geopend,
Van genoemde instelling wordt te Amsterdam geen dmk gebruik gemaakt.
Geconstateerd werd, dat het cursusbezoek te Amsterdam in
1934 terugliep; het aantal cursisten bedroeg bi3 den aanvang van
het
-
.-
I
i'
I'

- 70 .
cursusjaar 75, doch daalde tot 30. Te Amsterdam trachtte
Ma de actie te deoentraliseeren, zooals de C.P.N. dit trouwens
p elk gebied doet, door in verschillende stadsgedeelten lezint2n
te laten houden door bekende sprekera, correspondeerende met
is schriftelijke cursussen. Dit systeem was in andere gemeenten
ziet gelukt. Te Amsterdam waren de stadsgedeelten Betondorp,
rest, en Overzijde Y de beste gedeelten; in de Indische buurt
ï g neinlg ~ belangstelling .
I)e talencursussen leverden in 1934 goede resultaten op, Te
mterdam waren er 26 deelnemers voor de Duitsche, 18 voor de
hssische en 24 voor de Esperanto-taal. De M.A.S. geeft ook referenten-
en kadercursussen voor C .I .N. -func tionarissen.
Sohriftelidke cursussen: (over 30 onderwerpen; elke cursus be=
staande uit 25 lessen).
De lessen hiervoor worden wekelijks door functionarissen bezorgd,
Te Amsterdam zijn hiervoor 32 funétionarissen werkzaam.
In Rotterdam werd in 1934 weinig belangstelling ondervondan,
In den Haag vas het bezoek in 1934 steeds groot; gemiddeld
100 per sonen.
In Haarlem 40; Hilversum 15; Enschede 85.
In Heerlen geschiedt allos in kleine groepen bij kameraden
thuis; zoo zouden hicr volgons den afgovaardigde, 12 discussiegroepen
werkzaam zijn.
In den Kaag bestond iq i934 een actiove deelname van intcllectuoele
jon&ui van gegoede klasse, studenten en leerlingen
van de Academie voor Beeldende Kunston, De cursus Esperanto tG1-
de i5 deelnemers, Duitscho taal 6 on Engclsch 9.
Op 11 Februari 1933 werd ten huize van de seorotaresse
Brecht Takes, voornoemd, opgericht de:
MIDDELBARE SCROLIERENBOND VOOR S0CIAL;F: STUDIE (M.S.B.S.S.)
Hoofddoel van dezen bond is de leden door studie en discussie
op de hoogte te stellcn van de grondslagen van het Marxisme.
De verecniging hocft de mcdewcrking van de M.A.S..
Secretaris is: J.J.Trc,g (geb. 3.8.1913 te Amsterdam) te Atdam.
Vanwege den bond is ocnmaal ccn blaadje uitgegeven, genaamd:
"Op do Bres", bestsmd voor scholieren van Middelbare Scholen,
maar door dcn slechten toostand dor financlh vcrschi jnt het
niot meer.
I
I
Ll. 1, NEDERWgSCH COMITE VAN KUNSTENABRS EN 1NTELLECTUEEL;EN
TER BESTRIJDING VAN DE TERREUR IN DUITSCHLBND.
a. PROTESTCOMITE VAN KUNSTENAARS EN HOOFDARHEIDERS.
-
Dit Comité is op 18 Maart 1933 te Amsterdam op ericht.
De initiatiefnemers waren Prof .G.Mannourx (geb. ìTa5,18fl te
Wormerveer) en Mevrouw H.G,A,Roland-Holst (geb. 24,12.18 9 te
Noordwijk)
Het doel van het comité was de belangen te behartigen van
vervolgden in den strijd tegen imperialisme en fascisme, zooals
de vervolgden in het proces van 'ID0 Zeven Provinciëni1, en de
sleohtoffers der terreur in Duitschland.
De bedoeling was, dat vele intellectueelen zich bij het comit6
zouden aansluiten. Dit gebeurde echter niet en het gevolg Was,
dat enkele intellectueele communisten zitting in het bestuur namen.
Secretaris was: T.S.Rot (geb. 25.l2,1909 te Amsterdam) *
Actie is van het comi- uít;gegaan, daar het geen levensvatbaarheid
had.
I
E

- 71. -
Juni 1933 werd uit C.P,N.-kringen een nieuwe poging geom
de intellectueelen voor haar acties te spannen en
ANTI-FASCISTISCH COAIIITE TOT DIRECTE STEUN AAN DE
SLACHTOFFERS DER DUITSCHE TERR43ZJR (Afstecod).
of:
d( uitgave van een maandbericht
Ben volgende poging om te komen tot oprichting van een comidvvan
intellectueelen werd gedaan in Juli 1933 door de oprich-
8, NEDERLANDSCH COMITE: VAN KUNSTENAARS EN INTELLECTUEELEN
TER BESTRIJDING VAN DE TWREXJR IN DUITSCHLAND.
Dit Comité maakte deel uit van het Wereld Comité ''Aide aux
tsJttes contre ïe Fascisme Hitierien" te Parijs opgericht en
warvan o ,m. Prof. AmEinstein bestuurslid was.
Tot het Nederlanasche Comité zijn ongeveer 200 personen toegetreden,
waaronder een M-tal Hoogleeraren van verschillende
Bderlandsche Universiteiten en Hooge Scholen o
Secretaris is: Dr. H.Wolf (geb. 1.5.1893 te Keulen), leeraar
f
I
12, 1. OSSIETZKY COMITE:.
Ofschoon met betrekking tot de totsta dkoming van dit cornit6
niet zooveel bekend is, dat het voor 10 $ een CommunIstiBche
mantelorganisatie zou kunnen worden genoemd, zoo wordt het toch
menschelijk geacht , om, ten vervolge op de vorengenoemde Comité's,
hier een en ander omtrent dit Comité mede te deelen, daar vele
leden van de bovenvermelde Comit6's zich ook voor het Ossíetzky-
Cornit6 beschikbaar Btelden
Het

- 72 -
&t Comité vereenigt de Nederlendsche bm3fWìar8n van kunsten
Voor steun aan hun collega% en anderen in de
issen en concentratiekampen. Het zond een open
tachen Rijkskanselier, waarin vrl jhePd werd vervoor
den schrijver Carl von Ossietzks,
i9 November 1934 werd in het Conservatorium te Amsterdam
jeenkomst gehouden ter herdenking van den g8storven anar-
Srich Mmsam, alwaar twee vreemdeiingen, de zanger Ernst
lgeb. 2Z,ì..lyOO te Kiel) en de rnusicus Th.Canivez, zouden
en. Op grond van het ministerieele voorschrift, verbfedenleke
actie van vreemdelingen, werd het optreden dezer
an het Comité was: Mr.Fr.Coenen; penningmeesteres-
#: Anna van Goah-Kaulbach (geb. 31.12.1869 te Velsen) ; eer~tge-
-de trok zich blijkbaar terug, zoodat zijn functie thans ook
steresse wordt vervuld, Secretaris is:
Engweg i3 te Laren.
ganiseerde een actie tot ondersteuning en opname
kinderen diergenen welke tengevolge van het Saar-plebisciet
Saargebied moesten vluchten
en uitvloeisel van deze actie is te beschouwen het:
COMITE TOT HULPVERLEENING AAN DE SLACHTOFFERS IN HET
taresse: MeJ, E.Stork.
il
i
' 2, COMITE TER BESCHE3MING VAN DE OLYMPIScnE GEDACHTE.
Dit Comité is geboren uit het Ossletzky-Comité in 1935, en
beft ten doel samenwerking te zoeken met organisaties en comi-
:I's, die zich interesseeren voor de Olympische gedachte en zich
!tig houden met de vraag, of medewerking aan de in i936 te Ber-
:fjn te houden Olym lade, met daze Olympische gedachte strookt .
%stuur: B.van. Dam P geb. te Groningen 22.12.1890) voorzitter;
Dr. J.C,Brum (geb. te N.Amstel 2.i0,1887) , secretaris,
&terDestraat . 120 hs., Amsterdam.
3,BOt.
S,van Praag.
J . J ,Vo skuil .
J,A.Rädecker
A.M.van Goph-Kaulbaoh, leden .
Uit de samenstelling van het bestuur en uit het feit, dat op
en op 20 ,liui935 te Amsterdam gehouden vergadering een begroetingsschrijven
inkwam van de R.S.E., den Bond van Surinamers etc.
blijkt, dat men hier te doen heeft met een communistische mantel&
crganisatie .
t
, I
t
i
13 WZKEN PROVINCI&V AMNESTIE COMITE (AMCO)
Op 31 October 1933 werd in communistische hingen het "Internationaal
Zeven Provincign Comité" opgericht met het doel een
brecde actie tc organiseeren ter ondersteuning van de slachtoffars
van het verzet op "De Zeven Provinoiën'', zoowo1 materieel
als moreel.
Ook aan de achtergebleven vrouwen en kinderen van hen die vielen,
zoowel als aan de gevangen genomen dienstweigeraars, wier
gezinnen van allensteun zijn verstoken, zal de steun ten deel
vallen .
In wezen was het Comité een instelling van de Internationale
Rood8 Hulp, maar voor den schijn was het secretariaat gevestigd
bld
b
i

* 73 *
het communistische Tweede Kamerlid Roestam Effendi, post-
36 Hehersstraat 33 te Amsterdam, wonende te Amsterdam.
December 1934 vormde zich, ten vervol e op bovenomschreven
, het %even Provinciën Amnestie Comitffl, waarin wederom
ittlng had Roest-am Effendi, voornoemd, Dit Comité riep tal van
nen en organisaties op de behulpzame hand te bieden bij het
moeren van een petitionnement voor amnestie. De C.P.N. span-
Qzlch zelf allereerst voor het petitionnement en gaf in een
drculalre aan de district sbesturen, afdeelingen, secties en
dlen richtlijnen aan. Te Amsterdam werd in elke sectie een
tal C.P.N.-leden met de leiding der actie in de betrokken wijk
last; het plaatselijke comité bestaat ook alleen uit partijgemten.
Slechts ín de wijk-sub-comité's kunnen ook kameraden van
belnemende organisaties zitting nemen. Uit dit alles blijkt wel,
ibt hier van een zuiver-communistische zaak sprake is.
Het secretariaat was gevestigd Legmeerstraat 23 ,LI te &sterka,
ten huize van Roestam Effendi. Penniycster was:
h. P,Elderiq (geb. 1.8,1868 te Groningen te Oegstgeeat.
Om tactische redenen werd het secretariaat verlegd naar per-
Eel van Spilbergenstraat 4, ten huize van Mevrouw E.de Vries-
!:llersman (geb. 16.6.1899 te Amsterdam) echtgenoote van den
;seudo-sociaal=democraat J.P,L.de Vries (geb. 9.3.1899 te Amsterdam),
leider der S.A.R.O., (zie ook dit hoofdstuk onder l.,d.)*
3 handteekeningen zullen vnl. aan de huizen worden gevraagd, opht
de regeering niet zal kunnen zeggen, dat de handteekeningen
zelfs "van de 'bruggen[' vandaan werden gehaald.
3 communist L.van Lakerveld, deelde op een vergadering van het
6 Maart 1935 mede, dat voor het petitionnement 4SOO
In Juni 1935 werd de petitionnementsactie stopgezet .
smit6 d.d.
tsndteeksningen waren verzameld (venn. alleen te Amsterdam)
I
14, BOND VAN KUNSTENA.A~RC TER VERDEDIGING DER CULTUREErx RECIIïIEN
(B.K.v.K.) .
Deze bond werd in 1935 opgericht op initiatief van A.H.M.
Verschoor, (geb. 4.2.1895 te Hatertf, echtgenoote van Dr.3.M.
- lomein, een communiste en o,a. mede-oprichtster van het genoot-
, schap Nederland-Ud-, wonende Amsterdam, Z.Amstellaan 194,3.
Doel is de beoefenaars der verschillende kunstgroepen in een verbond
te vereenigen, om gezamenlijk stelling te nemen tegen iedere
reactionnaire en officieels of officieuse fascistische maatregel,
die beoogt de cultureele rechten des volks, zooals vrijheid van
drukpers, vereeniging en vergadering, mi jheid van kunstuitingen
enz., te verkorten,
Penningmeester: L,Th,v,d.Waals, Noolsche weg te Blaricum.
Bestuurslid : J.Bot .
De schrijversgroep van den Bond van Kunstenaars ter verdediging
der Cultureele Rechten zond in den aanvang van i936 een
adres gericht aan het Nederlandsche volk en hen die het op eeni--
. gerlei wijze vertegenwoordigen, waarin o .a wordt geëischt:
InIn naam der menschelijkheid, der beschaving, het einde Van
het afstootelijk bedrijf van den oorlog;
erkenning van den Volkenbond als onder de huidige omstandigheden
het eenlg mogelijke rechtscollege voor de oplossing Van
internationale geschillenOit
En wordt beloofd:
"noch met woord, noch met onzen persoon deze zinlooze poging
om een uitweg uit do crisis te zoeken, te zullen dienen .
Integendeel: wij beloven ons heole willen en kunnen in dienst
te stellen van den vrede.It
Dit adres is gateekand door een 7O-tal letterkundigen.
Is.

- 7'c -
. BESSINIECOMITE; BOND VAN SURIN@IB S IN NEDERLAND.
Vanwege het Wereldstri jdcomit6 tegen oorlog en fascisme te
*ijs werd, ter gelegenheid van het conflict'Itali~-Abessinl~,
ericht: het COMITE VOOR DE VERDEDIGING VAN HET ETHIOPIS-
%, kortweg Abessinië-comité, dat o
s
3 Sept. 1335 te Parijs
m internationale conferentie hield zie bidj Als landewerd
ook hier te lande een Abessinië-Comi-
tober i935 t e Amsterdam een besloten oponder
voorzitterschap van het bekende
1.V.joU.-hoofdbestuurs1id C.van Praaq. Het staat onder besoherzing
van S.Th.C.Hirschmann, Dr.F.M.Wlbaut, Albert van Dalsurn,
Ihr.Dr.Nico van Suchtelen en van Praag voornoemd.
In het Internationale Comité hebben zitting:
,
Dr.F.M,Wibaut, en
Prof.Mr. A.W.Posthumus.
Het înternat ionaal secretariaat bij:
he. Leo Manner, 8 Rue de Richelieu, Psris.
Het landelijk secretariaat is gevestigd bi3 Nola H.P,Hattersn
(geb. 12.8.1899 te Amsterdam) , Stadhouderakade 134.b te
Eterdam, Penningmeester is: Dr.D,Loenen (geb. 14,241890 te
Loosdrecht) te Amsterdam.
Het Abessinië-comité hield reeds een vergadering op 27 Aug.
1935 te Amsterdam, in samenwerking met de oomunistische organisaties
SAREXAT PEWAKBN TIONG-HOI INDONESIA; PlEKQSPOmM INDO-
NESIA 8n BOW VAN SURINAMERS IN NEDERLAND.
Voor de S,P,T,I. waren toen aanwezi , achter de bestuurstafel:
TJOA SIK ION (voorzitter SPTI) ; geb. Soerabaja 5.9.1904) ;
oor de PI;
~OEDARIO MOEWALADI (geb. Mod josragen i9.6.19O7') ;
Voor den Bond van Surinamers:
J.A.TELEGRAAF, (geb o te Paramaribo 3) , en
de secretaris van den Bond J.A.P.E.Moezeld (geb. $e Paramaribo
25.8.1900) ;
Orgaan van dezen Bond: I'Surinamers in Neder1andl1 (gestencild);
redactie-adres: Hoogte Kadi k 60,2/~e
Minister van Justitie ver-
bood het Comité in Jan, 193 l om Lord Robert Cecil als spreker
hier te lande te doen optreden./ bij J.A.P.EJdoeze1,
16 * INITIATIEF COMITE tot ondersteunina van de slachto2'2ers
van het W U P P ~ ~ P R O C ~ - .
Als nieuwste ilplaneetft van Moskou kan worden genoed, het
Comité, dat aanvang 1936 werd gevormd,ter ondersteuning der verdachten
in het z.g. Xupperthalproces, een massa-proces tegen
ant i-f asci st en, in Duit schland gevoerd .
Ret Comité geeft een bulletin uit. Het staat in contact met
de I.R.H. Adhaesie betuigden: Mevr .

- 75 -
bvr. €,Adarna van Scheltema;
Yevr. M.Clarion-Broekman ( eb. 26.6.1875 te bsterdam) ;
Mr, Frans Goenen (geb. 2ri.,@.iû66 te Amsterdam);
Mr, Clara Entuven (geb. 21.l2.1901 te Medan);
Sara Cato Meger(noemt zich Selma), (geb. 6.7,1890 te A'dam);
evr, Eva Ra-de Canter;
ievr, 8enriette Roland Holst-v.d.Sohalk (geb. 24.12.1869 te
Noordwijk) ;
Jhr,Dr. Nico van Suchtelen (geb. 23.10.1878 te Amsterdam),
en anderen.
Secretariaat: Mevr . B,Adama van Scheltema, Huize Vimdom Zon"
te Laren N.H.
NEDERLANDSCH BOEREN COMITE .
,Dit Comité is November 1929 opgericht en beoogt de communistische
actie onder de boerenbevolking te ontwikkelen.
De toenmalige partijbestuurder van de C.P.H., de bekende hrta
&Koch (geb. 20.9,1883 te Amsterdam), die in i932 naar de Sovjet-Unie
was uitgeweken, aangezien hij te Amsterdam tot 2 jaar
gevangenisstraf was veroordeeld ter zake overtredin van Art,
oek van Strafrecht en op 11 Januari 193 fl te Brussel
teerd, omdat hi3 voor dit feit in het Algemeen Polid
gesignaleerd, leidde deze actie onder den naam van
De bedoeling van d it pseudoniem was, dat zijn actie niet direct
als een communist isohe bekend zou worden.
Als afgevaardigde voor Holland nam hij deel aan het op 27-29
Maart 1930 te Berlijn gehouden Internationaal Boeren-congres.
Het Comité is een onderdeel van het Europeesche Boeren Comité,
verm, gevestigd te Parijs, en is aangesloten bi3 den Internetionalen
Boerenbond (Krestintern) in i923 te Moskou gesticht *
rn stichtte te Moskou een Internationaal erariseh
edoeld als concurrent van het í'Institut Bgricoleir
Het Cornit6 heeft alleen aanhang in Noardhollanà, Oostelijk
Friesland en Groningen, en de eiìanden Voorne en Putten, alwaar
resp. als propagandisten optreden: C,Borst te Oudkarspel,&
Groen te Tijnje en Arie van^ Rillaarsdm te Rotterdam.
De actie, die van het comité uitgaat, is gering.
Het Cornit6 heeft op 27 Januari 1934 te Alkmaar een congres
ar o.me Ir.S.J,Rutners (geb. 25.1.1879 te Leiden)
hield over: îfHet landbouw-vraagstuk in Sovjet-Rus-
I
4
E
Op dit congres werden de volgende bestuurders gekozen:
C.Borst ( eb. te Noord-Scharwoude 1.2.1892) ;
S r geb. 9 . 9 e 1893) te Oude-Niedorp ;
Klaas de Vri_es (geb. 10.9,1894- te Landmeer) te den Ilp;
- Edzes, te Vlachtwedäo;
G.de Vríes, te Andijk;
J.W.Blok (-geb. 10.9.1894) .
Wildeboer te Schoorldm;
Speets te Heenvliet;
J.Herder to Oosterwolde;
T.de Groen te Tijnje;
A.Lu#,ten (gob. 5.11,1888 te Beets);
W.do Vos to Tjallebord;
W.Douma (gcb, 14.12.1890 to Bests) te Gorredijk.
Seoretarís

- 76 -
Secretaris van het Comité is de communist H,J,de Weerdt
2.1896 te Zwolle), wonende te Nederhorst den Berg,
orgaan was genaamd Yhs Landbouwbladll, dat maandeliJk8
een. De reda\>tie en administratie was gevestigd bij Dg
voornoemd, Voorheen was deze administrateur bij het
e-depat van de C.P,N.
flAgentschap Amstelll te Amsterdam.
ande 1 Januari 1935 werd [Ions Landbouwblad" vereenigd
ndblad "Actie voor den Kleinen Boert1, redacteur
Puiflijk, tei,3; administratie bij W,Trome te
ize i'Katterik'l
ipulatie kon beschouwd worden als een poging om binrn
te dringen in, en zich meester te maken van de leiding van
bComit6's van actie der boe.ren in het Land van Maas en Waal.
In verband hiermede verdient vermelding van het besluit van
do leiding der C.P,N, in December 1934., om in de districten z.g.
%mdbouwcommissies'l te vormeri, bestaande uit ten hoogste drie
partijgenooten. De CePeNe deed dus een vernieuwdenaanval op de
verovering der ílkleine boeren" o
De bovenomchreven manipulatie had eahter blijkbaar niet het
gewenschte gevolg, wan3 het Boerencomitd zond, einde 1935, aan de
oud-abonnéts op "Onu Landbouwbladll, in stede van het orgaan
'Actie voor den Kleinen BoerE1, een gestencild periodiekje, genaamd:
"Onze Actiell. Redactie en administratie J.Bart te Bens-
broek [N,H.) Waar dit gestencilde orgaan slechts aan boeren
In Noordholland wordt verzonden, zou hieruit de gevolgtrekking
Wen worden gemaakt, dat de boereneotie in overig Nederland
niet veel te beteekenen heeft,
De S.O.
SYNTHETISCHE ORDE (S.0, } .
is een conglomeraat van Bellamy-groepen, De S.O.
hield voor de earste maal een congres op 21 en 22 September 1935
te Amsterdam; z.go Congres voor Vrede, Welvaart , Broederschap,
Een volgend congres vond plaats aldaar, op 21 en 22 December 1935.
De bekende communist, de arts Kooh, Hendrik (vide ook onder
Boerencomitd) , die zich reeds in de Internationale Vereenlging
Bellamy bewoog, had zich ook in het bestuur der S.O. weten te
t stbedoeld congres ontstond er reeds wrijving tussohen
leden en de communistische fractie, onder leiding
am tot een scheuring op een bestuursvergadering der
S.O. op 9.i0i936.
De volgende personen verlieten deze vergadering spontaan:
ik Koa (gob. 20.9.1883 te Amsterdam).
ianus Stam (geb. 5.8.1899 te Purmerend);
1
vrouw Tiliema, genaamd Anna Aleida Heijnen (geb. 8.1.
1909 te Emmen), tot het einde dar vergadering bleef en ijverig
notities maakto.
Op i3 Januari j,l, werden verscheidene leden der Synthetisahe
Orde met een circulaire gelukkig gornaakt, waarin de bovenvermelden,
incl, Tillema, bekend maken, dat zij zich als daaelilksch
bestuur der S.O. geconstitueerd hebben.
Het secretariaat bevindt zich tan huize van Willem Reiman
(geb. 8,ï,1909 tc Amsterdam), Elandsgracht ii6& Amsterdam.
Er
-

..
* 77 -
Er bestaan dus two0 organisaties, getiteld Synthetische Orde,
Die, waarvan het bestuur wordt gevormd door:
Th,Kruyt, lstc voorzitter (Kruyt is tevens morzitter van do
NederlandScho Unie van Bellmyanen!)
Mart Stam, Sde voorzitter;
E.van Loo, lsto secretaris;
A,Reiman , penningmooster.
De Commis sar issen:
Dr, H.Koch;
L,Landuyt
is dus die, waarin do communisten agoeren. Orgaan: Wrede, Welvaart,
Broadersohapl!. Redactie: Koch, van Loo en Reiman, Elandegracht
120, Amstordam. De beginselon van doze S.O. volgen hier-
opdor :
1, DQ S.O. is zoowol universeel on internationaal, als nationaal
en indlviduool ingesteld.
2, Een nieuwe samenleving van ons volk, zoowel als van do geheelo
menschheid, is slechts mogelijk op de basis van eon
geestoli jkc on zede li jke wedergeboorte on wetenschappeli jko,
. speciaal oconornischo reorganisatie,
3, Deze nieuwe samenleving zal niet, zooals de huidige, gebaseerd
zijn op hot winstprincipe en do handalsooncurrentie,
doch op naastonliofde en geordende productie en distributie
tot voorziening in do stoffelijke bohoeftcn.
4, Ook de ontwikkeling der technische wetenschappen, vereisoht,
dat van de ontzagliJke rijkdommen, waarover de menschheid beschikt,
oen boter gebruik worde gemaakt, door do voortbrenging
en vordeellng ten bate van de gehoelo bevolking beter
te organiseeron,
5. Om het overgangeprocos naar de nieuwe samenleving zoo snel
en afdoend mogelijk te doen plaats vinden, moeten alle weldenkende,
zoowel geestelijk als praotisch Ingestelde ldeall8-
ten, zich openstellen voor de krachten, die in genoemdenzin
tot het welzijn der menschheid medewerken.
6, Zoowel de geestelijke, als de materiëele omvorming zullen
gepaard gaan met, en leiden tot, een steeds hooger beschavingspeil,
waardoor hooger democratische beginselen, door en
voor ons volk steeds grooter toepassing zullen vinden en
Ieders indlviiueele mi jheid tot geestelijke en godsdienstige
, ontplooiïng zal worden bevorderd en veilig gesteld.
7, Een Nederland, dat gebaseerd is, op deze grondslagen eener
nieuwe samenleving, zal een machtige factor zijn in denstrijd
om vrede, welvaart en broedersohap, en een voorbeeld kunnen
geven voor humane verhoudingen tot andere, in het bijzonder
de koloniale volkeren,
8. Als gunstige werking in die richting wordt beschouwd het
streven naar de Vereenigde Staten van Europa,
9. Als uiteindelijk doel wordt gesteld: Welvaart voor allen
op stoffelijk gebied, bij geestelijke vrijheid.

-_I
I
LINKS GEORIENTEERDE RELIGIEUSE EN ANTI-RELIGIEUCE
ORGANISATIBS ,
1. FEDERATLR VAV RE&IGJEUS SOCIALISTISCHE GEMEENSCHAPPEN
De Federatie van Religieus Socialistische Gemeenschappen
[3,S,G,)
(R.SeGe).
is op 7 April 1935 gesticht door de samenvoeging van
- 70 -
dfi twee tot dien datum bestaande or anisaties t.w. het Reli-
@us Socialistisah Verbond (R.S.V. 7 en de Arbeiders Gemeenschep
der Woodbrookers , (Werkverband der Vereeniging Wondkers
in Holland).
S.G. stelt zich ten doel:
De arbeidersbeweging, zijnde die beweging, welke streeft
mar een productiewijze in socialistischen zin, te dienen
in religieusen zin,"
Het standpunt, dat de R.S,C, ten opzichte van de politieke
prtijen Inneemt, is docr den voorzitter, Mr.H.Willemce, op den
aedio Juni 1935 te Beetsterzwaag gehouden Landdag van de ítBlijie
7ereld BewegingE' ui teengezet en verklaarde hij:
"Het religieus-socialism wil noch een eigen politieke beweging,
noch een eigen nieuwe kerk zijn. Het religieus-socia-
1 8
lime wil vrij en onafhankelijk zijn, politiek en kerkelijk, 6 jl
in zijn critiek die nooit negatief of afbrekend zal zijn,
I
maar steeds positief en opbouwend, gevoed door een religieu- :I
Se en socialisti sche overtuiging, met; volledige aanvaarding
van verantwoordelijkheid. bf8t en fn het politiek socialisme
fl
heeft het religieus-socialisme een groote taak. && het so-
,
cialisme ter verdediging van het humanisme het paaifisme,
1 1
het internationalisme en bovenal de democratie, het so- I
cialisme als het geweten van de strijdende arbeidersbewe-
I
ging, zonder betweteren of hoovaardigheid, maar alwear met
11
alle vrije critiek, die begint en eindigt met zelfcritiek.
Met het socialisme strijdt het religieus-socialisme voor de
1'
waarde van den mensch, Het is vroeger gegaan om de economi-
t
sche waarde van den mensch, als sshakel in het arbeidspro-
08s. Elke religieus-socialist is in zooverre een kei-harde
materialist, dat hij weet, dat een minimum van materieele 4
welstand en het behoud daarvan voorwaarde is voor de ont- I *
plooiing van elk geestelijk en religieus leven, Het gaat
i
nu echter bovenal om den moreelen mensch, in den striJd te-
i'
gen terreur, sadisme, verraad en intimidatie.
Met het socialisme strijdt het religieus socialisme voor de
r
democratie, welke voor ons meer is dan een verworvenheid,
waarbij wij gelukkig waren, maar die de politieke uitdrukkingsvorm
ia van onze religieuse overtuiging,
Met het socialisme wil het religieus-socialisme voor den
vrede strijden en mor een internationalisme, waarin het
nationale, met al het goede van de liefde voor het eigene,
behouden blijft ,
4
In het socialisme zal mede he$ religieus-socialismede kiem
doen groeien voor een eigen socialistische cultuur; ethiek
en aesthetlek. Het religieus-socialisme eischt daarbij geen
monopolie op. Het erkent elementen in partij, A.J.C. en
Instituut, die het ook in de ei en beweging wil bewerlfe
De eerste bestuursvergadering vyd RSG.vond op IO Mei
3f:'pm.
A1 s be s t uur s 1 eden wer de 11 a ange tve z en :
Voorzitter: Mr. H.Willem~, Voorburg.
I
Secretaris: Abraham Gerhardt, (geb. 12.12,1886 te Amsterdam)
Cornelis Krusernanstraat 39 .I, Amsterdam,
PenninRme e ster :

- 79 -
Penningmee 8.t; er {Doezastraat 8b. Rotterdam (J.van Rh idn)
Brochurehand elaar
Ds, W,Bannfng werd aangewezen om het contaot met het buitenland
te onderhouden,
De R.S.G. geeft een orgaan uit genaamd: '1TiJd en Taak",
(redactmr: Ds.W.Banning) , waarvan het redactie-adres is gsmstigd:
Hekelveld 13 ta Amsterdam.
1
'
VRIJDENKERSVEREENIGING "DE DAGERAAD".
De anti-religieuse strooming in de uiterst linksche organiatie
kwam tot voor kort in zijn geheel tot uiting in de Vrijdenkersvereeniging
"De Dageraadll.
Deze vereeniging stelt zich ten doel:
"De bevordering der vrije gedachte, tot zuivering en verdieping
van 's menschen zedelijk verstand en besef. Zij
plaatst zich hierbij op den wetensohappelijken wi jsgeerigen
grondslag van de souvereinlteit en autonomie der rede.
Mitsdien aanvaardt zij als grondslag voor wereld- en levensleer
uitsluitend de normen van het redelijk en zedelijk
bewustzijn en de gegevens der ervaringen, onder afwijzing
en bestrijding van elk geloof'sdogma of bindend gecrag van
kerk of persoon; schrift of overlevering.Il
De Vrijdenkers Vereeniging "De Dageraad" is langen tijd de
verzamelplaats geweest van alle vrijdenkers, ongeacht hun politieke
richting.
Omstreeks 1930 kwam hierin verandering, toen zoowel van Sociaal-Democratische,
als van Communistische zijde pogingen werden
aangewend om de Vrijdenkers Vereeniging rtDe Dageraad" ondergeschikt
te maken aan de resp. partijen, t.w. de S.D.A.P. en de
C,P,H.
Het feit, dat docr de leiding van de Vrijdenkers Vereeniging
@De Dageraad" onder de leuze: itVrijdenkers naar het Parlementif
in 1922 en 1925 aan de verkiezing voor de leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal werd deelgenomen, moet van deze aotie
als de voornaemste oorzaak worden beschouwd .
De Sociaal-Democraten trachtten hun doel te bereiken door
het oprichten van een Sociaal-Democratische Vrijdenkers Vereentging,
waarmede echter niet het beoogde doel werd bereikt, omdat
het H.B. der Vrijdenkers Vereeniging "De Dageraad" bij de volgende
verkiezingen niet meer met een zelfstandige lijst uitham.
De Communisten ijverden in de Vrijdenkers Vereeniging IlDe
Dageraad11 voor de aansluiting daarvan bij de Internationale van
Proletarische Vrijdenkers (I.P.V.) en werden deswege als leàen
van '!De Dageraad;' eroyeerd en stichtten den Bond van Proletarische
Vrijdenkers 7 zie VI1.4).
In het afgeloopen jaar is, evenals d it bij andere in d it
Overzicht besproken organisaties het geval is geweest, de drang
naar eenheid ook naar vorengekomen en wel in het bi jzoader op
internationaal terrein .
Op het in September 1935 te Brussel
ehoulen congres van de
Internationale Freidenker Union (I.F.U. Y , waarbij de Vrijdenkers
Vereeniging "De Dageraad" is aangesloten, werd in prinoipe besloten
tot de samensmelting van de twee' op dit terrein werkzaam
zi jnde Internat íonale organisaties, t .w. de I.F.U. en de I.P.V.,
beslot en.
Het congres, waarop tot de definitieve samensmelting zal wor-
den besloten, zal gedurende de Paasohdagen i936 te Praag worden
Het
gehouden . -

-80-
Het tegenovergestelde moet in de VrIJdenkers Vereeniging
QI Dageraad" worden geconstateerd.
In den loop der jaren is door verschillende afdeelingen een
fhnatieke strijd gevoerd tegen de leiding gevende personen van
ds Vereeniging en In het bijzonder tegen den Voorzitter, Jan
pving (geb, te Frederiksoord 5 Juni 1677)
In de afdeeling FgAmsterdamtt, waarvan Hoving lid is, werd
~lf een voorstel aan de orde gesteld, om hem als lid dier afdeellng
te royeeren. Dit voorstel werd eohter niet aangenomen.
Having had zich uitgelaten, om naast de thans bestaande afheling
"Amsterdam1' een nieuwe afdeolíng te stichten. Het H.B.
had dan ook, om aan dit voornemen uitvoering te geven, ,de leden,
die zich met het thans gevoerde beleid van het afdeelingsbestuur
niet kunnen veroenigen, in de gelegenheid gesteld zich voorlooplg
bij het HOB, als algemeen lid te doon inschrijven.
Het spreekt vanzelf, dat een organisatie, waarin een derge-
Illken geest heerscht, in ledental niet vooruitgaat Onderstaand
staatje geeft een overzicht van het verloop der laatste jaren.
Januari 193 2029
2 i607
Januari 1935 1300
Het aantal afdeelingen liep terug van 39 tot 29. Het orgaan
1s het weekblad ÍIDe Vrijdenker", waarvan als redacteur optreedt
de voorzitter der Vereeniging, meergenoemd J.Hoving, wonende
Zsschenïaan 4-4, Zwanenburg bij Halfweg.
Het aantal abonné's liep terug van 2100 tot i900 op 1 Jan, 3-935.
c
3. VRIJE JEUGD ORGANISATIE (VeJ.Oc)
De Vrije Jeugd Organisatie (V.J.O.) moet worden beschouwd al8
de Jeugdorganisatie van de Vrijdenkers Vereeaing !'De Dageraad".
Zij werd op Initiatief van de Afdeeling fIAmsterdaml1 begin September
1935 opgericht .
Voorzoover bekend, omvat de V,J.O, slechts 66n afdeelirg en
wel de afdeeling ilAmsterdmtt met een ledental van 45 ip November
i935 .
Het doel van de V.J.O. is:
''De Jeugd op te voeden in zelfwerkzaamheid en zelftucht, het
aankweeken van ethische en aesthetische inzichten, alsmede
lichamelijke opvoeding van de jeugd door het organiseeren
van kampen en weekends.ìt
De actie, welke door de vereeniging is gevoerd, heeftdoh
tot nu toe bepaald tot het houden van een tweetal lezingen voor
jongeren van 18-23 jaar over het onderwerp: tlSexueele problemen
der Jeugd'! en op 17 November, 1 en 15 December voor de jongeren
van 14-17 jaar over het onderwerp iXo4duoatiett.
Deze lezingen werden gehouden door Mr*Dr* hthonie Börmr,
(geb. 16.9,1892 te Den Haag).
Het secretariaat is gevestigd ten huize van Gesina Aletta
Wijnbersr; (geb. 7.1.lS91 te Amsterdam), Waddenweg '30 hs., A'dam.
4. FOND V@ PROLETARISCBE VRIJDENKERS (B.P.V.) .
De oprichting van denB.P.V. vond omstreeks Mei 1931 plaats,
naar aanleiding van de hiervoren omschreven oorzaak. De B.P.V.
ia een mantel-organisatie van de C.P.H.
en als sectie llHollandil
aange slot eq

- 81
loten bij de Internationale van Proletarische Vrijdenkers
) te Moskou,
itiek-seoretarís is: J,G.de Ronde (geb. 14.1.1899 te Rotwam),
wonende te Amsterdam.
Do B.P.V. gaf aanvankelijk een maandblad uit "De Proletarirrb0
genaamd. Ingaande 1 September is dit blad weekklad
geworden onder den naam Wrijdenker" en wordt het ook in
manderen uitgegeven. Redauteur is Johannes Visscher (geb. 10.
3.1672 te Monnikendam) (pseudoniem J.V.Zenkel]-de Prinsencht
i30 I1 to Amsterdam.
B.V.P. wordt op ongeregelde tijdstippen ook nog uitgepvm
oen gestencild blaadje ftDe Strijdende AtheTsfl~.
De B.P.V. gooft een maandblad uit, genaamd: '!De Proletari-
&e Vrijdenker", waarvan het eorsto nummer op 1 October 1932
mrscheen. Redacteur is: J.G.do Ronde, voornoemd, Admfralenpacht
60.1 Amsterdam. Administratie-adres: J,Doornbusch (gob.
22.11.1885) te Ambt-Almelo) , Ortheliusstraat 251 te Amsterdam.
De Bealnselverklarinq, zooals die is noergel8gd in art.2 der
Statuten, luidt als volgt:
De Bond van Proletarische Vrijdenkers (B.P,V.), sectie der
Internationale van ProlQtarische Vrijdenkers (I.P.F.) stelt vast,
1; dat de huidige samenleving is een klasse-samenleving, waarin
een groote Internationale rovolutionnaire strijd (ook in Naderland)
wordt gevoerd door de workende massa's van stad en
land tegen de heerschonde kapitalistische klasse;
2. dat In dezen strijd, zoowel de godsdibenstige gedachte, als
de georganiseerde kerkoli jke machten in hun verschillonde
verschijningsvormen belangrijke steunpunton zijn in dezen
strijd voor do kapitalisten on togen de werkende massa's;
3; dat vooral de verbreiding van de godsdienstige gedachte, als
de door middel van hot missiewerk der kerkolijke organisatie's
in de koloniale landen een der voornaamste voorwaarden is voor
het snel en doeltreffend ontwikkelen van het kapitalisme in
die landen, waarin een godwege en onderworpen bevolking de
uitbuiting zonder verzet moet ondergaan;
4, dat alle cultuuruitingen, als pers, school, bioscoop, radio,
theater, sport enz. door de hcorschende klasse als werktufgen
worden misbruikt om eveneens de knechtschap der werkende
massa * s te be st ond igen ;
5, dat de propaganda en de verbreiding der proletarische worsldbeschouwing
noodzakelijke voorwaarden is om de goest der werkende
massa's vrij te maken van alle godsdienstige dogma's;
deze woreldbGschouwing, die een wotmatige eenheid ziet, zoowel
in den zich in tegonstellingen voltrekkende ontwikkolingsgang
in de natuur als in de maatschappij, die gaat van lagere
naar hoogere vormen, zoowel evolutionnair als rovolutionnair,
leert deze werkende massa ts, dat hat maatschappelijke leven
zich ontwikkeld uit een lagere klasse-samenleviw, naar een
hoogere klasselooze maat schappi j ; dat zij de werkende msaa'e
den strijd moeten aanbinden tegen de heerschends klasse, die
deze onontkoombare ontwikkeling met geweld trachten tegen te
houden en daardoor in de eerste plaats de materleele strijd
in de maatschappij hebben te voeren om te komen tot hoogere
kultuurwaarden, is van meening, dat deze strijd tegen den
godsdienst de kerken en de cultuurreactie voor ons het belangrijkste
is in den bevrijdingsstrijd van de geheele arbeidende
klasse, En stelt zich als zijn belangrijkste taak,
het

-.
- 82
het organiseeren van de groote werkende massa's van stad en
land in Nederland, met het doel een aotleve'systematisohe
en beginsel vaste strijd te voeren tegen den godsdienst, de
kerken, en de cultuurreactie in al hun soorten, vormen en
uitingen, waaronder ook begrepen de aaìmoezeniers in leger
en vloot en voor een proletarische wereldbesahouuring, die
leidt tot een klasselooze matsohappi j
Afdeelingen van de B.P.V. zijn gevestigd te Amsterdam, Haarag,
Boakoop, Krommenie, Rotterdam, Utrecht en
nderafdeelingen van de Amsterdamsohe afdeeling
I, De Portefeuille Club,
b, De leesclub Wäxirn-Gorkitt
Tijdens de op 28 October 1934 te Amsterdam gehouden organisatie-conferentie
bleek, dat de organisatie nog niet veel te beteekenan
had, Amsterdam is wel i n secties verdeeld, doch heeft
geen kader; Haarlem is slecht; 'c-Gravenhage is in de oppositie;
te Rotterdam hoopt men een oppositiegroep uit "De Dageraadr' tot
bewegen; Utrecht beteekent niets meer, en IJmuiden
te verwachten, dat de B.P.V. in haar streven
sterk gesteund zal worden door de C.P.N., in verband met het
begeerde eenheidsfront, ook met confessioneele arbeiders,
-I ONMXMJKELI JK RELIGIEUSE GEMEENSCHAP ( O .R .G
(Zie Hoofdstuk IX, 4 a.)a
Y
1
I
-' VI11
f

- 03 -
. LINKS-GzORIENTEiERDE ESPERAEJTIST!8N VEREENIGINGEN
FEDERATIE VAN ARBEIDERS ESPMANTISTEN
& grootste en de voornaamste vereeniging, waarin tot voor
, alle links-gaorignteerde esperantisten, met uitzondering
i comunistin, xarm gamgmisaard, is de Federatid van
elders Esperantisten .
5 ederatie stelt zich ten doel:
"Ca verbetering en toepassing van het Esperanto in het
@bied der Ncdcrlandsche taal te bevorderen, speciaal
onder de arbeiders.
Tor bereiking van dit doe1 worden cursussen gehouden, tenc;onstellingcn
georganiseerd en een eigen orgaan uitgegeven.
Ca Fcdcratio stelt zich op het standpunt, dat Esperanto de
tael Is, die den grondslag legt voor de toenadering van het Weyldproletariaat,
de wereldtaal, waardoor de arbeiders uit alle
saden der wereld rnst olkaar in contact komen.
:t orgaan van de Federatie
+
IILaborista Esperantistotl VQrSChijnt
Gtmdciijkc; rcdacteur is: H W Alin s (geb. 28.10.1895 te Amstardarn),
wonende Middenweg 22 to Amsterdam.
De Federatic is aangesloten bi3 de Sennacia Associo Esperantista
(S.A.T.) .
Hut ledental van deze federatie bodroeg op 31.12.1934
2758, verdeeld ovm 96 afdeclingen. Medio Juni 1935 bedroog
:.;t ledental 3850, tc-rwijl hot aantal afdeclingun toen 118 be-
Evenals dit in andme culturoelo en politieke organisaties
h;t geval is gowoest, hebben de communisten getracht ook deze
organisatie in den strijd der arbeidersklasse te betrekken.
Het gevolg van deze actio is geweest, dat in i9 1 het commnistische
hoofdbostuurslid Dirk Voenstra (gob. 2 .11*1906 to
C3dcmblik) als zoodanig werd geschorst .
Ter voorbereiding van de actie op hst S.A.T,-congr~s, hetwelk
bogin Augustus i931 plaats vond ta Amsterdam, word ter ondersteuning
van de oppositie op dat congres op 16 Juni i931 te
Amsterdam opgcricht con Esperantisten Oppositie Comité. Op dit,
het XIe S.A.T.-congres bleak, dat ook internationaal in de Esparantobeweging
de twist der partijpolitiek doorgedrongen Was.
!
Het XVs congres, dat in Augustus 1935 te Parijs plaats vond,
stond cveneens in dit tscken, doch met dit vosschil, dat nu van
de zijde dor communisten, georganisaerd in de I.P.Eb, het voori'
stel werd gedaan tot samenvoeging van de S.A.T. en de I.P.E..
1 Een voorstel werd aangenomen, waarin aan oen delegatie van de
i S.A.T. opdracht werd gegeven om op het congres van de I.P.E.
(Augustus 1935 te Antwerpen) de eenhoidsvoorstellen nader toe
te lichten. De onderhandelingen on de daarna gevoorde correspondentie
hebben nog niet het gewenschte resultaat opgeleverd.
i
I
SOCIAAL DEMOKRATA ESPERANTISTA LIG0 (S.EbL.N.) .
1 2.
i Waren tot voor kort de Esperantisten leden van de S,D,A.P,,
georganiseerd in do Federatie van Arbeiders Esperantisten, thans
is dit, slthans voor een doel van hen, niet hat geval meer. Hoewel
hiorvoar goon enkel bewijs aanwezig is, mag toch worden aangonornen,
dat de S.E.L.N. is opgericht, naar aanleiding van de
onderhandelingen, dia op Internationaal @bied door de S.A.T.
en de IOPbE, mot botrakking tot do vorming van een eenheidsfront
werden gevoerd, waanncdo de Sociaal-Democratische leden
van de Federatio van Arboidars Esperantisten, geen instemming
kunnen betuigen.
- De
b

.-.--
- a& -
c
De S.E.L.N., waarvan de oprichting op 16 September 1935 to
Botterdam plaats vond, stelt zich ten doel:
"Esperanto in dienst te stellen ven do S.D.A.P. en haar
novenorganisaties en Esparanto te verbreiden onder do leden
van de S.D.A.P."
De S.B.L.N. plaatst zich, zoowel wat haar organisatievorm
als haar beginscl botreft, op het standpunt der S.D.A.P. en
S,A,I, en heaft zich aangesloten bij do S.E.I. Lid kunnen worden
alleen zij, die tevens lid zijn van de S.D.A.P.
Het Bestuur bestaat uit:
C Vos, voorzitter . Molenstraat 186 don Haag.
mlaardinaen, secratarie. Schiedamscheweg 4 D, Rotterdam.
H.lV.KOpPens, ponningmeester . Gorverstraat 5 b,Rotterdam-West.
3.
JTEDERLANDA UNUIGA KOMITATO (N,U,K,) ,@+Fed.Eenh.Comité)
Dit Comite is medio Octobor 1931 opgericht, naar aanleiding
van de actie, welke door de communisten zoowol v6ór als na het
XIe S.A.T.-congres werd govoord. Het is thans een afdoeling van
de Internacia de la Proleta Esperantistaro (I,P.E,)
Deze Internationale streeft naar de vereeniging van alle
raode esperantisten op de basis van de landelijke arbeiders
esperantisten organisat i e ; het democratisch ae ntra lime en den
revolutionnalren klassenstri jd, Het eerste oongres van het NOU,
K, werd in April 1932 gehouden,
Op het congres van de Federatie van Arbeiders Esperantisten,
gehouden op 18,4,1932 te Apeldoorn, probeerden de communistisahe
opposanten, georganiseerd in het N.U.K., van dit congres te maken
een congres gelijk aan dat van het 3,A.T.-congres, Op voorstel
van het Pederatiebestuur nam het congres met 1025 tegen
148 stemmen een resolutie aan, waarin vastgesteld werd, dat de
Arbeiders Zsperant isten in hun rijen niet langer oppositioneele
en communistische eenheidscomité s zouden dulden
Het orgaan van de 1.P.E. is genaamd: Wur Postenol', dat ook
In Nederland verschijnt als orgaan van de afdeeling IfHolland"
van de I.P.E..
Als redacteur voor Nederland treedt op Frederik Visser ( eb.
4.8.1907 te Amsterdam), wonende 26 Jacob van Campenstraat 1 ft 3.11
te Amsterdam. (Zie ook onder 1, van dit hoofdstuk: Federatie
van Arbeiders Esperantisten) .
i
c
I
i
I
i

P
L
. 85 -
ANARCHISTISCHE BmEGING.
In de Anarchistische beweging in Nederland hebben langen
tijd drie verschillende stroomingen gedomineerd, t .w. :
Ot Landeii jk Verbond van Sociaal Anarchisten;
3 Groepen rond het Anarchistische weekblad "De Arbeider", en
j& Landelijk Verbond van Alarmgroepen.
De drie bovengenoemde groepen zijn thans tot twee terug te
brrengen, nel, die, welke zich geschaard heeft rond "De Vrije
Socialist It, en die, welke het orgaan "De Arbeiderft exploiteert .
I
ri je Socialist 'I
1. GROEPEN ROND "DE VRIJE SOCIALISTtl.
Zonder eenig organisatorisch verband hadden deze groepen
r66r den dood van Domela Nieuwenhuis zich rond het orgaan "De
geschaard , welk orgaan in eigendom aan D.Nieuwen-
huis toebehoorde en waarvan de uitgave een voor hem persoonlijke
zaak was
Na den dood van U.Nieuwenhuis werd in 1920 de uitgave van dit
orgaan, tegen de laatste wilsbeschikking van D.Nieuwenhuis in,
op denzelfden voet voortgezet door Gerhard Rilnders (geb. te
Amsterdam 21.7.1876), die in Juli 1-905 door D.Nieuwenhuis als
verslaggever van "De Vrije Socialist" was aangesteld .
De onafhankelijkheid der groepen ten opzichte van den uit-
gever bleef, evenals dit onder D,Nieuwenhuis het geval was, tot
December 1925 bestaan Toen werd, gezien de financieele moeilijkheden,
die de uitgave met zich bracht, Rijnders voornoemd door
de groepen als rcdaoteur gesalarieerd en werd op dezelfde voorwaarden
een tweede redacteur benoemd, n.1. Anton Levin Constanse
(geb. te Delfshaven i3.9.1899) .
Deze toestand bleef bestaan tot April i927 toen op initiatief
van Ri jnders het organisatorisch verband tusschen de groepen
tot stand werd gebracht, door de oprichting van het:
LANDELIJK VEBRON_D VAN GROEPEN ROND "DE VRIJE SOCIALISTtl.
Als leden van het Landelijk Comité (L,C. ) werden aangewezen:
Gerhard Rilnders (geb. Amsterdam 21.7.1876), voorzitter.
Dirk Stevens (gob. Amsterdam 2 .7.1886), secretaris; en
B.C,Scheffer (geb Haarlem 23,-.18'77), penningmeester.
Rijnders werd tevens benoemd als redacteur, terwijl Constanse
inmiddels opgehouden had ralacteur te zijn. De exploitatie ging
pas op 1 Juli 1930 over in handen van het Verbond.
In 1928 richtte de leiding van het Landelijk Verbond haar politiek
naar de toen zeer verdeelde vakbeweging en zij beschouwde
het pas estichte Syndicalistisch Verbond van Bedri jfsorganisaties
(S,f*Be), welke organisatie zich 1 Januari i929 wederom f'uscerdo
met het Ncdcrlandsch Syndicalistisch Vakverbond (N.S.V. )
als de vakcentrale, waarvan de leden van het Landelijk Verbond
lid konden worden.
Op het Paasch-congres van het Landelijk Verbond 1931, werd
besloten den naam van het Landelijk Verbond van Groepen rond
"De Vrije Socialisti' te wijzigen in dien van:
LANDELIJK VERBOND VAN SOCIAáI, ANARCHISTEN (V.V.SOA,).
Verandering van de tot nu toe gevoerde politick beteekende
deze naamsverandering niet Integendeel; zij was een voortzetting
van de politiek, waarvoor in i927 de grondslag WBS gelegd
en in het bijzonder die, walkc ten opzichte van de verhouding
van hot anarchisine tot de Vakbeweging was uitgestippeld .
"&

- 86 -
"Do Vrije Socialistt1 werd ingaande 15 April 1931 het officiwle
orgaan van hst V.V.S.A. on het bleef' dit tot 1 October 1932.
Ingaande 1 December i932 werd door het V.V.S.A. een nieuw
orgaan "Naar de Vrijheid" genaamd uitgegeven, welk orgaan - na-
st oerst nog pogingen waren aangewend om eon andere wijze van
qloitatie in te voeren - wegens f'inancieelc moeilijkheden na
Sptembor i933 niet meer kon verschijnen.
De voornaamste oorzaak hiervan moet gezocht worden in de om- b.
standigheid, dat door de groepen op de leiding van het V.V.C.A.
drang werd uitgeoefend om tot fuseering van de anarchistische
bladen "De Arbeider" en "De Vrije Socialist" $0 geraken,
Het resultaat van de besprekingen, welks tusschen de voorstanders
van de fusie der beide bladen werden gevoerd en die op
I
-
26 September 1931 een aanvang haddon genomen, was, dat:
le, Op 1 October 1932, de exploitstie van "De Vrije Socialistf1
door het L.C. van het V,V.S.A. werd overgedragen aan de
drukkerij' ilExcelsiortt te Amsterdam met een schuldenlast
van f .2S5,-.
28, De exploitatie, ingaande i5 April 1933, door Rijnders werd
overgenomen,
je, Ingaande 1 Juli 1933 het orgaan "De Arbeider" ook als orgaan
van het V.V,S.k. verscheen.
48, Het hierboven vermelde orgaan Waar de Vrí jheidl' ingaande
1 Dec.1932 door het V.V.S,A. werd uitgegeven.
Resumeerende kan dus op grond van h6t bovenstaande worden
vastgesteld, dat wel de fusie van de organisaties, tew. Het Landelijk
Verbond van Sociaal Anarchisten en de Groepen rond "De
Lrbeider", maar het eigenlijke doel van de gevoerde besprekingen
n.1. de uitgave van QQn orgaan voor de anarchistische beweging,
niet bereikt was geworden.
Hiervan moet de oorzaak gezocht worden in het feit, dat
Rijnders zijn orgaan "De Vrije Socialist" voor dien tijd had
Weilig gesteldí1, door dit in eigen beheer te nemen, waardoor
weer de toestand was ontstaan, zooals die vóór 1927 bestond n.1,
dat de uitgave van "De Vrije Socialist1! weer was geworden een
persoonlijke zaak van Rijnders, waarom heen zich, zonder eenig
organisatorisch verband, d iverso groepon van anarchisten hadden
geschaard.
Van het aantal abonné's gooft onderstaand staatje een overzicht
:
April 1920 gemiddeld per week 2800
April 1925 E l It fl 1700
April 1930
April 1931
If It !I 704
tf t1 It 714
Juli 1934 II II fl 200
Verschillende afdeelingen hadden in verband met de gebeurfenissen
die in de anarchistische beweging hadden plaats gevonden,
zich genoodzaakt gezien om zich van het V.V,S.A, af te scheiden, i
omdat ziJ verschillende tekortkomingen bij de leiding vaststel- ,
den. De voornamste hiervan waren: Onbekwaamheid, gebrek aan
bsleid en onvoldoende ectiviteit. Deze afdeelingen schaarden
zich weer aan de zijde van Rijnders, die daarddor in staat werd
gesteld zijn orgaan "De Vrije SocialistIt als orgaan van:
DE GROEPEN ROND "DE VRIJE SOCIALIST11
te blijven uitgeven. Tot Maart 1934 wist Rijnders dezen toestand
- althans wat de vcrschigning van het blad betreft - te handhaven
en wat in de 34 jziiren, dat IIDo Vrije Socialist" had be=
staqn nog nimmer WRS gcschitd, vond toen plants, n.1. het
nummer
k
I
i

- 87 -
Maart 1934, kon wegens allerlei tegenslagen niet
34 tot Jnnuari 1935 bleef "De Vrije Socialisttt remaal
per week verschijnen, doch de financieel0
sitie van het blad was en bleef precair.
het nummer van 26 Jan. 1932 deelde Ri jnders medo:
"Door allerlei misbre op onze drukkorij is er in den
laatsten tijd eenige storing in de verzending van ons
blad gekomen. Geldgebrek was de oorzarik, dat wij deze
mocili jkhodon niet grif konden wegruimen
Of dit de oorzaak is geweest, det Rijnders ingaende 1'3 Febr,
1935 het geheole behoer van "De Vrijo Cocialistll overdroeg aan
k,M,Vrolijk, Kostvarlorenkado 101 te Zandvoort, valt niet met
zekerheid te zeggen. De moeilijkheden waren hiermedu niet uit
den weg goruimd, want zooals in het nummer van 27.2.1935
werd
medeae de el d :
iih misère aan onze drukkerij was einde vorige week van
dien aard, dat het Zaterdag-nummer moest uitvallon. Dit
nummer moesten wij bij oen anderen drukker laten maken,11
Om in dozen toestand verandering; te brengen werd op initiatief
van de "Vrije Socialisten Vereeniging te Haarlem" met
Paschen 1935 te Haarlem een conferentie gehouden waarop besprekingen
werd'on gevoerd mot betrekking tot de instandhouding
van het blad ''De Vrije Socialistll. Het resultact vandeee conferontie
was, dat tot de stichting van een fonds en het benoemen
van een commissie tot beheer van dat fonds werd besloten.
-
Als leden van deze commissie werden bonoemd:
Bokma, Geert, (geb. 24,1,1871 te Leeuwarden) te Amsterdam.
Scheffers, BIC. (geb. 23.4.1877 te Haarlem) te Haarlem.
De Amsterdamsche groep, die einde Juli 1934, nadat vele andere
vereenigingen van dien naam reeds hun natuurlijken dood
waren gestorven, werd opgericht, viel In Juni 1935 uiteen. Een
nieuwe groep, die echter geen deel meer uitmaakt van de Groepen
rond "De Vrije Socialisttt, werd opgerioht Belemmering van de
actie voor We Vrije Socialistt1 zou de oorzaak van deze scheuring
zijn, In het nummer van ttD8 Vrije Socialisttt van 12.10.1935
wordt de positie van de Amsterdamsche groepen onder den titel:
lfAmsterdm. ,..Doodlt als volgt beschreven en wordt daarin olm,
verklaard :
!!De Groep {De Vrije Socialistengroep Amsterdam) bestaat wel,
mar bestaansrecht heeft ze niet b Onderling gekanker, anders
niet. Groepeering om één blad lijkt me juist nu tactisch onjuist
en absoluut onzinnig als het alleen om persoonlijke
redenen is. De Vrije Socialisten Vereeniging is dood, maar
Amsterdam is niet doodbtt
Wat hier ten opzichte van de Amsterdamsche groep wordt verklaard,
kan ook met een klein variant van toepassing worden geacht
op de andere groepen rond "De Vrije Sociaïisttl.
' 2, GROEPEN ROND HET VRIJ SOCIALISTISCH WEEKBM
'tDE ARBEIDER!'
De vereenigingen, die zich als groepen thsns rond het Vrij
Socialistisch weekblad "De Arbeider" hebben geschaard, zijn:
a. De Noordelijke Propaganda Cornit6's (N.P.C.) .
b. Het Landelijk Verbond van Sociaal Anarchisten.
c, De Vereeniging voor Sociaal Anarchistische Botie.
d Diverse verspreide plaatse li jke Vrije Socialisten Vereentgingen
.
- Tot
1
,
c

- 80 -
Tot Juli 1935 was de officieele naam van deze gezamenlijke
groepen ItGroepen rond het Sociaal Anarchistisch weekblad "De
Arbeider". Nadien werd het orgaan genaamd Vrij Socialistisoh
danvankelijk was het orgaan "De Arbeidertt, waarvan het eerste
nummer in Januari 1691, oneer redactie van H.E.Kasriers versoheen,
een provinciaal blad, speciaal bedoeld ala uitgave van de Nocrdelijke
Propaganda-Couit6's (N.PoCo) die voor het overgraote
deel in de Pmvincie Groningen bestonden. Het droes: dus het karakter
van ëen provinciaal blad, zooals er in dien-tijd meerdere
anarchistische provinciale bladen bestonden.
De uitgave van diverse van die provinciale bladen was wegens
financieele moeilijkheden niet meer mogelijk en een z.g, fusie
met "De Arbeiderit kwam to% stand,
Het aanvankelijk provinciale karakter van het blad veranderde
hierdoor, omdat het toen ook in andere provincies werd uitgegeven,
als orgaan van de in die proyincies bestaande groepen
van Anarchisten, Het karakter van algemeen Anarchistisch weekblad
kreeg het orgaan , toen in Januari i925 het Sociaal
Anarchistisch Verbond Pas S,A.V. ) , dat een landelijke vereenigîng
was, zich als groep bij de bestaande groepen rond Arbeidertt
aansloot; de uitgave van zijn eigen orgaan "De Vrije Samenle-
. ving" staakte en tlDe Arbeider" toen mede als het orgaan van het
S.A.V. werd besohouwd, De scheiding, die tot nu toe tussohen
de twee en wel de voornaamste Anarchistische òladen n.1. "De
Arbeider" en 'IDe Vrije Socialistlt had bestaan, was hiermede komen
te vervallen, omdat nu "De Arbeidertt van provinciaal blad,
tot een Nederlandsch weekblad was geworden.
Het vervallen van de scheidingslijn nu, werd mede de aanleiding
tot het voeren van besprekingen, met als doel: om tot fusie
van de beide organen te komen en tot één blad, als orgaan
van een nieuw te stichten Landelijk Verbond vRn Sociaal Anarchisten.
Het resultaat aan de diverse conferenties is in het
voorafgaande Hoofdstuk reeds gememoreerd b
Noodzakelijk is het hier te vermelden, dat met ingang van
1 Juli 1933, het orgaan "De Arbeider" mede als orgaan van het
LANDELIJK VERBOND VAN SOCIAAL ANARCHISTEN (V.V,S.A.) werd uitgegeven.
Na het overlijden van den redacteur, J,Bi.llsma (8 Juni 19331,
die in 1921 meergenoemden H.S,Kaspers als zoodanig was opgevolgd,
ontbrandde in deze beweging een felle persoonlijke strijd om
deze functie, D-3 bekende anarchist, Johan de Haas (geb. 1.9.
1897 te De Rijp), die tijdens de ziekte van Bijlsma als waarnemend
redacteur optrad, meende aanspraak op deze functie te mogen
maken. Op verschillende manieren trachtte hij de leiders
van diverse groepen te beinvloeden, Verscheidene vergaderingen
werden gehouden .
Het waren nu in het bijzonder de ttHollanderstl (ex-leden van
het S.A.V. en V,V,S.A,) die een fellen strijd tegen Jo de Haas
voerden, waarvan de oorzaak moet worden gezocht in de omstandigheid,
dat men Jo de Haas niet vertrouwde. De rol door hem in het
proces met betrekking tot den op 7 November 1921 te Den Haag ge=
pleegden bomaanslag op de woning van den Heer Verspeyk, was aanleiding
tot dit wantrouwen, Ten opzichte van hem werd in '!De
Syndicalist't van 7Q6.193~ oa, verklaard:
't,......,een feit 4s het ook, dat Jo de Haas, de gsheele
zaak in al zijn bijzonderheden aan de politie heeft medegedeeld.
Of hij dat nu gedaan hoeft uit stommiteifi, uit angst of uit verraad,
is nooit komen vast te staan, maar het is alweer een feit,
dat Kooiman en v.d,Lindo zes en vijf jaar in de gevangenis hebben
doorgebracht on dat Jo de Haas vrij uitging.It
- Dit

= 89 -
Dit was nu modo de oorzaak, dat Do Haas, in een op 10 Sept,
1933 te Wijnjeterp gehouden conferentie, zich niet alleen torugtrok
als candidaat-redacteur, maar ook uit de beweging als zoo-
danig *
Ten slotte was het den tegenstander van Rijnders, H.W
km, die met ingang van 1 October 1933 tot redacteur van
Arbeidertf werd benoemd .
Door de Justitie werd op 30 October 1933 beslag gelegd op
ike-
een gedeelte der machines, van de drukkerij, waar o,m. IIDe Arbeidertf
wordt gedrukt, naar aanleiding van den inhoud van een
artikel voorkomende in het nummer van 2 September 1933, onder
den titel: IIOproep aan de jongens, Lichting 1934", waarin tot
1 dienstweigering werd opgeruid.
r De wijziging in de redactie bracht met zich mede, herziening
van de tot nu toe door de groepen gevoerde politiek, welke in
hoofdzaak hierin bestaat, het zich meer en meer erop toeleggen,
om de beginselen en de directe revolutionnaire actie van het
anarchisme te doen doordringen in economische organisaties van
het revolutionnaire socialistische proletariaat .
Om tot dit doel te geraken en hieraan vorm te geven, is de grondslag
reeds gelegd van de Unie van Vrije Arbeiders Raden (U.V,
A.R,) , (Zie hiervoor dit hoofdstuk onder 2.b.) .
De vraag, of gewelddadige strl jdmethoden toelaatbaar zijn
bij bedrijfsbezetting is bij de groepen rond IfDe Arbeidervf nog
niet opgelost, De meeningen ten o zichte hiervan zijn verdeeld.
In "De Arbeider" van 28 April 193 8 werd echter in een artikel
over tlSabotagetl de sabotage verworpen, blijkens de zinsnede:
"De groote fout is, dat wij het nog te veel zoeken in het g'doen"
(sabotage is daad) en te weinig in het fflatenI1.
Op Ba conferentie van medewerkers van "De Arbeidertf op 26
Aug, 1934 te Utrecht, werd geconstateerd: "Dat het propageeren
van geweld in den klassenstrijd niet tot de anarohistische beginselen
gerekend kan worden,.... lt
en: 'Iwanneer wij de bovengewelddadige strijdmiddelen aanvaarden
en propageeren, is dit hoofdzakelijk een taktische, geen princiDieele
kwestie u ,
Wanneer rekening wordt gehouden met het feit, dat Eikeboom,
als redacteur van "De Arbeideri1 ten opzichte van de eventueele
samenwerking met politieke parti jen openli3k verklaart:
"De anarchisten dienen, terwille van de verbreiding der
Vrij Socialistisohe beginselen te trachten daar $e zijn, waar
zij zonder verloochening hunner beginselen den strijd kunnen
helpen voeren. Zij mogen zich niet isoleerenfl,
dan is hiermede tevens bewezen, dat ook de voornaamste en meest
Invloedrijkste groep van anarchisten, n.l. die welke zich rond
"De Arbeider" heeft geschaard, hoe langer hoe meer den legalen
weg 911 gaan bewandelen.
De onderlinge verdeeldheid, die er, ten opzichte van bepaalde
actie-punten onder de groepen bestaat, zal voorloopig de leiders
er wel van terughouden, dit standpunt in zijn volle consequenties
direct door te voeren,
Desniettegenstaande moet het toch als een verheugend verschijnsel
worden genoemd, dat de leiders van thans lie oude -
door de vroegere kopstukken gepropageerde denkbeelden = hoe langer
hoe meer als onuitvoerbaar loslaten. In geval van een oorlog
is van de S.A,A, echter iedere soort van onwettig optreden to
verwachten, De actie, welke door de groepen rond "De Brbeider"
wordt gevoerd, heeft zich in het afgeloopen jaar in het bljzonder
gericht op de uitbroiding van het lezerstal en de vsrgrooting
van het blad WO Arboidarll. In do vcrgadering Van do EkplOitatiOcommis
si o

commissie gehouden op 13.4.1935 werd om tot dit doel te geraken
o.m. besloten om met ingang van 1 Juli 1935:
8. Het orgaan in grooter formaat te doen verschijnen;
b, gedurende een half jaar 2000 exemplaren meer te doen druk-
' ken voor de propaganda;
c, zoo mogelijk, ingaande 1 Juli 1935, de prijs van het weekabonnement
te verlagen *
Aan het sub o. permelde voorstel is geen uitvoering gegeven.
De oorzaak hiervan moet gezocht worden in het feit, dat het
resultaat van deze actie niet aan de gestelde verwachtingen
heeft voldaan. Zelfhde handhaving van de per 1 Juli 1935 ingevoerde
vergrooting zou niet gehandhaafd kunnen worden, ware het
niet, dat de exploitatie-omissie - via H.W.Eikeboom - de beschikking
krijgt over een gedeelte van de nalatenschap van wij-
len G,E.Weekers, een te Roermond overleden vrijdenker .
De exploitatie van het orgaan heeft in het afgeloopen jaar
een tekort opgeleverd van f,3ûO.- en dit wordt voor het komende
laar op f .SO0 .- begroot .
Ten slatte zij nog vermeld, dat:
de oplaag van het orgaan zich op 1 Jan.1935 tusschen de 4-
en SO00 exemplaren bewoog;
het aantal abonné's stationnair Is gebleven en op 1 Jan,
i936 in totaal 1800 bedroeg;
de redactie gevestigd is ten huize van meergenoemden Eikeboom,
Hortusplantsoen
e
9 te Amsterdam en de administratie gevestigd
is bij D Ploe er (geb. 17.8.1903 te Groningen) , wonende
Klaprooslaan 9a te Groningen .
De meest'actieve groep van de groepen rond "De Arbeider" is de:
2.8. VEREENIGING VOOR SICIA& ANAFiCHISTISCHE ACTIE (S.A.A.)
Deze vereeniging is in Deoember 1933 te Amsterdam op inltiatief
van H.W,Eikeboom, opgericht. Deze vereeniging nam op haar
1
1
beurt weer het initiatief tot de oprichting van: 1
le., DE VEREENTGIN0 ANARCHISTISCHE UITGEVERIJ (V.A.U.) b
i
28. HET COMITE TEGEN MILITAIRISTISCHE WERTFING.
l
30. Hm STRIJD COMITE TEGEN ELKEN OORLOG,
Met het doel:
i
flVoor de vrij-socialistische beweging een vast oentrum voor
f
actie en agitatie te scheppen en tevens een punt van samenkomst
te zijn voor revolutionnair Socialist en, die, door kam8raadSChap-
i
pelijk contact, verheldering van inzicht, ontwikkeling en ont-
11
spanning zoeken, (1
heeft de S.A.A. ook nog gesticht het l'ERICH MfEXSAWIUIS", hetwelk " i1
gevestigd is in peroeel Turfsteeg 5 te Amsterdam en dat op 18
Augustus 1935 werd geopend.
Door het inrichten van een bibliotheek, leestafel en het gelegenheid
geven tot het spelen met gezelschapsspelen, tracht de
leiding van het huis, welke gevormd wordt door het bestuur van
de S.A.A. en een door: het bestuur aan te steilen &rant, dit
doel te bereiken. De toegang tot dit huis wordt verleend aan
leden, die daarvoor een aontributie van 5 cent per maand betalen.
Het ledental bedraagt momenteel plm. 300.
Het bestuur van de S.A.A. bestaat uit:
Johannes Hendrik Frederik te Sls (geb. l5,6.1906 te Hilversum),
pseudoniem Jean Salat; voorzitter.
Hendrik Willem Eikeboom (geb. 16.2.1898 te Amsterdam) ,
secretaris,
en
-
i'
1
\
Ir
i
ir
I
3

- 91 -
en Martha Wolder, (geb. 16.12.1890 te Amsterdam) pseudoniem
Martha Kloos; penningmeesteresse.
In het af'geloo en jaar bedroegen de ontvangsten en uitgaven
van de S.A.X. ruim f.500.-, Het ledental bedraagt momenteel
ongeveer 40, waarvan bijna de helft tot de "werkersti
gerekend kan worden
. .
2eb
UNIE VAN ARBEIDEXS RADEN.
De Unie van Arbeiders Raden {U.V.A.R.) is een organisatie,
waarvan de reeds meergenoemde HOW .Eikeboom de grondlegger is .
Tot een definitieve oprichting ven de UeV.A.R., die voosbestemd
is om de economische actie van de groepen rond het
VriJ Socialistisch Weekblad "De Arbeider" te gaan voeren,
is tot nu toe nog niet overgegaan.
Alleen zijn, om de noodzakelijkheid van de opriching aan te
toonen, door Eikeboom reeds enkele inleidingen gehouden o+a.
op het Anti-rnilitairistisch congres te Appelscha ( 22e4,1(335)
en op de z.ge Pinkster Mobilisatie (P.M. 1935).
Aan alle daarvoor in aanmerking komende groepen zijn de
stellingen, op dit congres aangenomen, toegezonden, met het
verzoek deze zoo mogelijk in hun vergaderingen te bespreken.
De U.V.A.R. heeft, zooals uit de gepubliceerde stellingen
blijkt, een drieledige taak: t.w.:
AGITATORISGE heeft zij de onhoudbaarheid der kapitalistische
economie en de mogelijkheid en noodzakelijkheid van
een vri j-socialistisch radenstelsel aan te toonen;
THEORETISCB dient zij alle economische en technische kwesties,
die met goederenvoortbrenging en verbruik samenhangen,
grondig te bestudeeren;
PRAKTISCHT kan zij het organisatorische apparaat zijn waarvan,
bij den ombouw der maatschapplj, de revolutionnaire massat8
zich kunnen bedienen.
Voorts stelt de U,V.A.R,:
"zich tegenover elke groepeering, die het zelf-beschikkingsrecht,
van het volk, zij het in economisch, sociaal,
politiek en ideologisch of in welk ander opzicht dan ook,
poogt aan te tastenatb
2.c. VEREZNIGING ANARCHISTISCHE UITGEVERIJ (V.A.U.) .
De Vereeniging Anarchistische Uitgeverij (V.A.U,) werd
in 1 34 op initiatief van de S.LA, gesticht.
Op 2 B .2.1935 werd op initatlef vm de zelfde organisatie een
vergadering gehouden van lhsterdamsche leden-aandeelhoudors.
Het totaal bedroeg toen plm, 450 leden, terwijl àe f'inanclede
en moreele positie alleszins bevredigend kon worden geno
emd *
Op voorstel van de S,A.A. werd deze instelling geoonsolideerd,
waartoe eon motie met aIgomecno stemmen werd aangenomen
luidende.:
"De S.A.A. stelt zich in hat belang van een veerder functioneeren
van de V,A.U, voor# dat de aandeelhouders besluiten
zich voortaan te beschouwen als lid van de V.A.U.lf
Do contributie der leden word vastgesteld op 8 cent per
week en per lid, waarvoor dan it3dQre drie maanden een boek
zal worden verstrekt. De grondslag, waarop de V.A.U. staat,
berust op het beginsel:

1
- 92 -
b
ffGoede anazchistische bookwerken in elk genre uit te geven,
met uitsluiting van elk persoonlijk financieel belang.Il
Us secretaris-administrateur treedt op K.W,Eikeboom, Hortusplantsoen
9 te Arasterdam, postbus C '32$ Sinds de oprichting
van de V.L.,ü. zijn verschenen:
le, ilDe Geschiedenis van de Mca3hnobcwegingt1 in een oplaag van
I 1250 exemgIaren.,
28, "De Looden Soïdaat'l in een oplaag van 1100 exemplaren. -
3e. I'Sociaal Anarchisme" in een oplaag van 1250.
* Blijkens een verslag door H,W,Eikeboom op de vergadering van
22,12,1935 uitgebracht, zijn van de drie hiervoor genoemde boeken
resp, verkocht: 700, 600 en 600 exemplaren, waarmede de kosten
van drukken, verzenden enz, -fan de geheel8 oplaag nog niet konden
worden gedekt;, Om dit te kunnen,moeten volgens hem, 750
exemplaren worden verkocht,
Volgens dit verslag is het totaal aantal betalende leden thans
350, Voor de in 1935 door de V,A.Ug uit te geven boeken, zal
een keus worden gemaakt uit: "Achter Prikkeldraad" 'ID8 voorgeschiedenis
van het Anarchismell, 'IOnzen invloedit, llSexualiteitft
en "De Daad",
Een commissie van bijstand bestaande uit:
Johannes x.d,Berq (geb. 18,,4,1902 te, Amsterdam),
Wilhelm Johannes Camel (geb. 18.12,1896 te husterdam) en
Johannes Hendrik Frederik te Slaa (geb, i5.6,1906 te Bilm
y pseudoniem Jean Salat ,
werd op deze vergadering benoemd,
Ten slotte kan nog worden vermeld, dat in den loop van 1935 getracht
zal worden om in diverse plaatsen afdeelingen van de V,k,
U. op te richten.,
6 .
zede -
COMITE TEGEN MILITAIRISTISCHE WERVING.
1
In verband met het feit, dat het dienstnemen big het Nederïanàsche
Oost -Indische Leger wederom werd opengesteld, werd me- 11
dio Januari i935 door de S.B,A. het initiatief genomen een breedopgezette
actie daartegen te gaan voereno In een manifest, gericht
"Aan de werkloozen van Nederlandll, werd de beteekenis van
deze werving Ui'G8en gezet en werden de arbeiders daarin opgewekt
zich ftsolidair te verklaren met den Indonesiër", door van de
opengesteldo gelegenheid geen gebruik te maken. Verschillende
organisaties werden tot deelname aan de actie uitgenoodigd door
het voorloop-g comité, dat op i5 Januari 1935 was gesticht.
Slechts één van de uitgenoodigde organisaties, n.1. de Jongeren
Vredes Actie (J,V.A.) ,gaf aan de uitnoodiging gevolg, ten-
I
einde nader te bespreken, hoe en op welke wijze een grondslag
f
zou kunnen worden gevormd waarop een succesvolle actie tegen het
1
aanwerven van militairen voor het Nederlandsche Oost -Indische
Leger zou kunnen worden gevoerd, Hoewel dit feit op zich reeds
een aanwijzing was, dat de te voeren actie op een fiasco zou
moeten uitloope,n,, werd desniettegenstaande besloten om tot de
definitieve oprichting van het comité over te gaan, (27,1.1935)
waarkm de J .V,A, hare medewerking zou verleenen
Als bestuursleden van het Comité werden aangewezen:
Wilhelmus Johannes v deHeuvel (geb. l9,1.l9OO te 's-Boach);
Jan Peter _Pun= (g-892 te Amsterdam) I en
Leo Eugenius Hsaz (geb, 27.7.1911 te Amsterdam) u
Dit Comitb haeft het niet verder kunnen brengen dan tat de
uitgifte van een orgaan !'Neem Dienst", waarvan het eersteen laatste
nummer op 2 Febr,1935 verscheen, De oplaag bedroeg in het . # geheel
6500 exemplar en
2-6,
---
-.--A
\
e
I
t

- 93 =
STRIJD COMITE TEGEN ELKEN OORLOG.
In Overzicht No.5 van 1935 zijn onder den titel "SOCiaal
Anarchistisohe Actie" uitvoerig besproken de diverse pogingen,
die door de S.A.A, zijn ondernomen om, in den strijd tegen den
oorlog, de samenwerking van de diverse Anarchi stisohe-Libertaire
groepen tot stand te brengen, hetwelk ten slotte gelukte op den
grondslag van een resolutie, waarin het standpunt, dat ten opzichte
van den oorlog moet worden ingenomen als volgt omsohreven
wordt en de meening wordt uitgesproken:
"dat het onjuist zou zijn, partij te kiezen voor of tegen
Italië of Abessinië en op grond hiervan:.
houden zij (de revolutionnair Socialisten) vast aan het inzicht,
dat elke oorlog in het belang van het kapitalisme en in
het nadeel der internationale arbeidersklasse is, dus geen enkele
oorlog, onder welke leuze ook, door de arbeiders aanvaard kan,
noch mag worden,
wekken de arbeidersklasse van Nederland in het bijzonder op,
zich niet door klinkende slamoorden of brallende leuzen van
welke zijde dle' ook mogen komen, tot pro- af anti-ltaliaansche
stemming, d.w.z, oorlog bereidheid te laten opzweepen, maar integendeel
zich brsreid Sa maken en te houden, elke oorlogsdaad
der Nederlandsche bourgeoisie en de door haar bevolmachtigde Regeering
met consequente anti-oorlogsdaden te beantwoorden in het
bewustzijn, dat er voor de arbeidersklasse maar één vijand is:
het internationaal kapitalisme; in het bewustzijn verder, dat
verlossing van oorlog alleen bereikt kan worden, door vernietf-
.ging van het kapitalisme internationaal en de stiohting van
vrije productie- en levensgemeenschappen op basis en onder beheer
van den arbeid zelf,It
Nadat op 29.9.1935 te Amsterdam een oongres van diverse groepen
en organisaties werd gehouden, werd op 6 Ootober 1935 te
Haarlem tot de definitieve oprichting van het Stri jd-Comité tegen
elken oorlog besloten, Aan de leiding werd opäracht gegeven
tot:
8. de verspreiding van een manifest met een anti-militalristischen
inhoud in een oplaag van 10.000 exemplaren;
b. de uitgave van een broohure (16 pagina*s) met een inhoud
' van zuiver anti-militairistischen aard;
U. het houden van vier vergaderingen t.we in Alhar, Enschede,
Rotterdam en Leeuwarden.
De actie welke door het Comit6 sinds de oprichting is gevoerd,
heeft zioh beperkt tot de uitvoering van de drie hierboven
vermelde punten.
Aan het voornemen van het comité te trachten een voorliohfende
actie onder de massa te voeren, ter verduidelijking en verheldering
van het revolutionnaire standpunt , dat vooral door de
gezags- en partij-socialisten zoo vertroebeld wordt, is geen uitvoering
gegeven. Aangenomen mag worden, dat gemis aan een organisatorisch
verband der diverse organisaties, die deel van dit COmite
uitmaken, hieraan wel niet vreemd zal zijn. Het secretariaat
van genoemd Comité is gevestigd bij S,Kax>er, Zuiddijk 95 B te
Zaandam terwijl als penningmeester optreedt Willem Johannes
Camel (geb. 18.12.1896 te Amsterdam)
In den aanvang van dit hoofdstuk getiteld: tlAnarohistische
Beweging", is gewezen op de omstandigheid, dat de drie groepen,
waar in de Anarchistische beweging verdeeld was, teruggebracht
konden worden tot twee groepen,
De Groep, welke de anarchistische jeugd vertegenwoordigde,
n.1.

+ van P,A.KOO$~EJ~,
1
Aan de voorbereiding van de definitieve oprichting was voor-
i
,-

- 95 -
De vast st e lling van een nieuwe beginselverklaring voor dit
Verbond was weer aanleiding, dat op don lsten Paaschdag 1934,
in een te Amsterdam gohoudon vergadering, zich mee stroomingen
openbaarden, die scherp tegen elkaar botsten.
Het zwaartepunt van de discussie bewoog zich om het vraagstuk -
van den klassenstri jd en de kìassetegeñste!ingen.
Op grond van hct feit, dat ten opzichte van de vaststolling van
de beginselverklaring geen eenstemmigheid kon worden bero ikt
verliet een deel van de aanwezigen doze bijeenkomst.
Hiormede was tevuns het einde gekomen, aan de diverse pogin-
$811, die waren aangewend, om de anarohistische jongeren in eon
verband onder te brongen.
Ten slotte zij nog vermeld, dat door het Landelijk Verbond aanvankelijk
een orgaan werd uitgegeven onder den naam ttAlarm’t,
waarvan hot eerste nummer in i932 verscheen.
Het eenigsto wat nog aan het bestaan van een anarchistische
jougèbeaeging herinnert, is de tolkenjare terugkeerende Plnkster-
Mobilisatie, die in het afgcloopon jaar te Halfweg werd gehouden
doch ook weer gezien de onderlinge verhoudingen ten opziohte van
de te volgen vakbewegingspolitiek, geen resultaat opleverde,
4, BOND VAN ANARCHO-SOCIALISTEN (B.JI.S,)~
Naast de stroomingen, wolke in de anarchistische beweging
vallen te onderscheiden en tot nu toe werden besproken, staan
nog enkele ander0 stroomingen, welke in afzonderlijke zelf standige
organisaties zijn ondergebracht .
Ofschoon deze niet direct als anarchistische organisaties
zijn aan te merken, moeten zij indirect bij deze categorie van
organisaties worden gorangschikt en wel in het bijzonder om het
feit, dat zij in vele gevallen met de anarchistische organisaties
samunworkcn en voorts ook, omdat zij, evenals de anarohistischa
organisaties, op anti-parlementair standpunt staan,
De B.A,S.
is oen van deze organisaties.
Oorspronkelijk is de B.A.S. voortgekomen uit den in 1907
gestichten Bond van Christen-Socialisten, waarin na den wereldoorlog
een bepaalda groep van personen tot do overtuiging kwam,
dat de actio meer gericht moost worden op de zelfwerkzaamheid
en do zelf-organisatie der arbeiders. Deze groep van personen
liet ook het geloof in het parlementarisme - dat aanvankeliJk
door den Bond van Christen-Socialisten werd geprapagoerd - varen
en vond haar weg meer in de anarchistische richting, alhoewel
den religieusen grondslag werd behouden.
Deze groep van personen nu, vereenigde zich met verschillende
Tolstoyanen en stichtte op 14.4.1919 den BOND VAN RELIGIEUSE
ANBRCHO COMMUNISTEN (B,R.A.C.).
In den B.R.A.C.
vielen al heel spoedig weer twee richtingen
waarte nemen, welke ter ondersaheiding van elkaar zouden kunnen
worden aangeduid als:
de sociaal-humanistische en
de humanistische-socialistische
De aanhangers van eerstgenoemde groep legden veel nadruk op
het humanistische (vegetarisme, niet rooken, rein leven enz,) ,
de aanhangers van de andere richting wilden vooral de klemtoon
gelegd zien op het socialisme. deze laatste richting werd al-
lengs sterker, doch haar invloed bleef beperkt, De groep, welke
allengs meer invloed in den B.R.A.C. kreeg, n.1. de aanhangers
van het humanistisoh-socialism, maakte hoe langer hoe meer bezwaar
tegen den naam van den Bond en in het bijzonder tegen de
aanduiding ttReligieus”
- Het

- 96 -
. Het gevolg hieritan was, dat op de jaarvergadering van den
BbR,ArC* 20.3 ,1932 met bijna algenieede stenanen besloten werd den
naam van den Bond (BdI,ArC&) te veranderen in dienvan:
MNb VAN ANARCHO-SOCIALISTEN (BiA.8,) i
Te voren, December l928# was het orgaan "De Vrije Comunistll
reeds losgemaakt van den B,RIAICI, en werd het een uitgave van
de lezers en gewijd &an de vernieuwing van het soclalfsmer Het
verschijnt vanaf dien tijd onder den naam van IfBevrijdingIl.
Eet blad staat thans onder redactie van:
eb, 17.7.1883 te Schalkwljk) ;
19.7.1889 te Utrecht), en
Bever-v.d.Ber~ van Essinaa (geb, 4.7.1907 te
Leiden)
Redaatie- en administratie-aäres is gevestigd Keizerstraat
te Utrecht.
et Secretariaat van den B.A.S. is ingaande 1 December 1935
gevestigd bij B.Max, Bavoort c 3, Leusden. De B.A.S. is vertereeds
besproken Wtri jd&omit6 tegen elken
ing van den Bond had mede tot gevolg de
vaststelling van een nieuwe beginselverklaring, welke als volgt
a, De B.A.S. streeft naar een wereldfederatie van vrije socia-
If st i sche gemeenschappen.
b, De B.A.S, stelt het sociihllsme niet sleohts als een economisclr
doel, maar als een begin van een nieuw cultureel gemeenschapsleven,
geworteld in het besef van univeraeele eenheid en solidariteit,
dat de mogelijkheld van ware ontplooiing van ieder
mensch waarborgt
c. De bond spreekt zioh uit voor gemeenschappelijk bezit van
grond- en productiemiddelen, voor arbeids- en levensgemeenschappen
(productieve- en verbruikscoöperaties) , voor vorming
van arbeidersraden (ter bevrijding van den arbeid en regeling
van het productie-proces), voor bevrijding der koloniale volken
van politieke- en economische overheersching.
d, De bond streeft naar vernieuwing van opvoeding en onderwijs
persoonlijk en maatschappelijk, zelfontwikkeling door arbeid
in vrijheid is slechts mogelijk door samenwerking in dienst
der geme enschap
e. De bond is van meening, dat de strekking van het socialisme
beter en zuiverder bevorderd kunnen worden door niet gewelddadige
stri jdwi jzen, waarbij doel en middel in harmnie zijn.
In het bijzonder bgt de bond den nadruk op de beteekenis van
indlvidueele en massale dienstweigering, verantwoordelijke sabotage,
betooging, boycot, burgerlijke ongehoorzaamheid, par-
* t hele- en algemeene mrkstaking .
f. De bond bestri jat principieel het kapitalisme en lmperialisme,
fascisme en schi jndernocratie van het parlementaire stelsel
hij keert zioh tegen elken staat als gewelds- en machtslnstituut
en verklaart zich voor opheffing van alle mechanische opgelegde
or,iie door bewuste zelfordening.
Aanvankelijk werd door de groep, die ondanks de plaats gevonden
naamsverandering in den B.A.S. bleef, als blijvend verondersteld:
persoonlijke religieuse bezieling en propaganda , Dit
kwam anders uit, Wel werd de religie in den meest verheven zin
gder d :
"Doch er werd geen rekening gehouden met de noodzaak van vormgeving
aan de hoogste levensvoorwaarden, ten bate van de gemeenschap
en dus ook van de enkeling, die zich niet ongestraft uit
do
-

de gemeenscha
December 1935 P .
kan 10smaken.~~ (Ds, A.R,de
- 97 -
Jong in "Bevrijdingff
flOm de erkenning der bijzondere beteekenis van de zioh hernieuwende
menscheli jku perm onli jkheid voor de redell jke en kameraadschappoii
jke organisat ie van de menschheid en verder om
de vorming van de kernen, waar de vuren worden gestookt en van
waaruit de strl jders door de eenheidsgedachte gesterkt, zioh
weer zullen werpen in Bie actie, waarin zij zich zelf het best
kwijt kunnen It
werd begin Mei 1935 opgericht:
DE ONAFHANKELIJKE RELIGIEUSE GENEENSCHAF' (P.R.G,).
Het initiatief tot de oprichting van de O.ROG, is uitgegaan
van Ds. A.R.de Jorq (geb. 7.30188-j te Zutphen), die met Daniël
Thomas Frans D'An remond (geb. 4,5.1902 te Amsterdam) en Albert
Borculo), het voorloopig bestuur vorm$.
. wil geen nieuwe partij zijn, zij wil onder allen
arbeiden aan de grondslagen eener nieuwe samenleving en voortstuwen
tot de praktijk. Deze zal echter niet haar direct werk,
doch dat van de leden zijn. Zelf blijft zij wekken de krachten
vah vernieuwing en synthese, Wat in de eerste plaats inhoudt
critiek op de tegenwoordige "Ordetlen den flOorlogswaanzintl
De O.R.G.
heeft zich aangediend als te willen zijn:
"Een Katholieke cultuurbeweging - zonder roomsohe zuurdesem,
Een verband van protesteerenden - zonder kerkelijke protestantsche
beperktheid $
Een gemeenschap van religieus-socialisten - los vm partijpoli-
Als grondslag voor een engere samenwerking zijn voorloopig
de volgende punten vastgesteld:
1. Intern .religieuse gezindheid - hiermede wordt niet bedoeld
da+ alle religies gelijk zouden zijn;
2, humaniteit boven stand, klasse en nationaliteit;
'. wederkeerige opvoeding tot zelfbevri jding en gewetenstrouw;
, afwijzing en bestrijding van elke tyranngeke machtsvorming,
als in strijd met het wezen der religie;
5. rechstreeksche ontkenning van de opvoedende en beschermende
1
waarde van het militairisme en noodzaak van bestrijding.
i
Het organiseeren van gemeenschappelijke samenkomsten tot
I verdieping en versterking van het geestelijk leven, van ver-
1 gaderingen, cursussen, lessen enz. zullen als middel worden
f aangewend om het gestelde doel te bereiken.
I
i
I
: 5. 1-ATIONAAL ANTI-MILITAIRISTISCH BURW (I.A,M.Bo) ,
I
met annex, bladzijde 103.
.
5 a INmRNATIONAm ~I-~LITAIRISTISCHE KOMMISSIE ( IAKJ ,
i
i
5
zie bladzijde 103.
b. CCHERMERHORN - DE LIGT STXCHTING, zie bladzijde 104,
6 . INTERNATIONAAL ANTI-MILITAIRISTISCHE VEREENIGING (I.A.M.V,)
zie bladzijde 104.
6 a , COMITE VAN PROVINCIALE SAMENWERKING OP AFJTI-MILITí'JRISIrISCH
GEBIED IN NOORD-HOLLAND, zie bladzijde 105.
6 b.
i
I
I/
i
Y

6 b. (FRIESCH) REVOLUTIONNAIJi ANTI-MILITLLIRISTISCH COMITE,
zie bladzijde 106.
7*
8.
- ge -
l
COMITE VAN ACTIE DIENSTWEXGERINGSMANIFEST woB3[LISEERENP
zie bladzijde 106.
STEUNFONDS VOOR SLACHTOFFERS VAN PRINQJPIEE
WERKELIJK ANTI-MILIThIRISBRE, zie bladzi $de
, ' 18'
I
1
1 ,
.
i
9. CANTINEFO NDS Vü OR DIENSTWEXGERWiRS 1
zie bladzijde 108.
10, NEDERL$NDSCH SYNDICALISTISCH VAKVERBOND (N.SrV,). I
De stiohting van het N.S.V. vond plaats op 24 Juni 1923. De
aanleiding hiertoe was, dat bet congres van het N,k,S, (1923)
met betrekking tot de înternati'onale verbinding zich voor de aansluiting/ingevolge
besluit van het N.h,S.-Congres (1925) plaats
vond. f van het NAS. bij de R.V.I. uitsprak, welke aansluiting
Volgens de beginselverklaring vormt de revolutionnair-syndicalistische
actie den grondslag van het N.S.V. en stolt het
zich ten doel:
''De reorganisatie van het geheele matschappel1 jke leven
Id
op de basis van het Vrije Communisme, door de directe revolutionnaire
aotie van de onderdrukten,
Slechts de economische organisaties van het proletariaat
in stad en land zijn voor de vervulling van deze taak gef
schikt *
i Het verwerpt iedere parlementaire actie en iedere medewer- k
ir
king aan wetgevende lichamen.
i Het bestrijdt het militairisme in elken vorm en besohouwt
de anti-militairistlsche propaganda als de beiangrijkste
onderdeelen van zijn taak in den strijd tegen het bestaande
i
stelsel,
* Het staat op den grondslag der directe actie en is bereid b
aan iederen strijd van het volk deel te nemen, die niet in
tegenstelling staat tot zijn doeleinden.
Het erkent als strijdmiddel de staking, boycot, de sabotage,
enz. De hoogste ontplooiing van de directe is de sociale,
algemeene werkstaking, die, wil ze leiden tot een
overwinning in den geest van het revolutionnair Syndlcalisma,
tevens de inleiding moet zijn tot de soaiale revolut
l e. ')
Hieruit volgt, dat er in de rijen van het N.S.V. behoefte
bestaat
ten te komen
om tot
en
meerdere
het maakte
concentratie
dan ook doel
van
uit
de
van
libertaire
het reeds
kraohbek
r
I
sproken "Strijd-Comité togon elken oorlogti ,
Omdat het N,S,V. oen vakcentrale is, kan het niet uitsluitend
een anti-milifairistische aotie gaan voeren. Toch valt er In het
N.S.V. een strooming waar te nemen, die een verscherping van de
\
ant i-mi li ta iris ti sche act i e, over eenkomst i g de beginselverklaring
van het N.S.V. wil en ten aanzien daarvan een principieeler
actie wil gaan vooren.
Op den beschrijvingsbrief van het congres, dat op 25 en 26 Jan.
i936 te Amsterdam zal worden gehouden, komen o,m. door versahillende
afdeelingen ingediende voorstellen voor waarbij wordt
voorgesteld, dat zij, die werkzaam zijn In de oorlogsindustrie,
geen lid van het M.S.V. kunnen zijn of toegelaten kunnen worden.
Voorae stdid

-
= 99
U
Voorgesteld wordt ook, dat leden,die lid zijn van een politieke
' partij, ook geen lid van het N.S.V. kunnen zijn of worden. Het
standpunt , dat het N.S.V. ten opzichte van de-andere vakcentralen
inneemt, is, dat het geheel geisoleerd daarvan staat, doordat
het zich op anti-parlementair standpunt stelt. De samenwerking
met andere vak-centrales c.q. politieke partijen, wordt
dan ook beschouwd als staande in tegenstelling tot de doeleinden
van het N.S.V..
In een op 9 en 10 Maart 1935; te Amsterdam gehouden algemeene
vergadering van besturen der bij het N.S.V. aangesloten Federaties,
werd uitvoerig het vraagstuk van de eenheid besproken en
in een resolutie, door deze vergadering aangenomen, het hierboven
vermelde standpunt bekrachtigd.
Het N.S.V. is aangesloten bij de Internat ionale Brbeiders
Associatie (I.A.A. )en 't was op het congres van deze Internat ionale
gehouden te Parijs van 24-51 Augustus 1935, dat de vertegenwoordiger
van het M.S.V., A,A.de Jong, met klem aandrong op herziening
van het standpunt der 1,A.A. ten opzichte van de toepassing
van het wapengeweld door de arbeiders.
Desniettegenstaande werd door dit congres, met de stemmen
van de Hollandsche delegatie tegen, een resolutie aangenomen,
waarin het congres verklaart, de verklaring afgelegd op het
etlchtlngscongres van de I.A.A., te handhaven.
Deze verklaring luidt:
"Het Syndicalisme aanvaardt het geweld alleen als middel
ter verdediging tegen de gewalddadige methoden der heerschende
klassen in den strijd voor de onteigening van de produotie
en den grond door het revolutlonnaire proletariaat .It
Op grond van de ervaringen in de 1aa.tste jaren opgedaan besloot
het congres aan deze verklaring o,m, toe te voegen, zonder
aan de aangesloten centrales de een of andere methode voor te
schrijven:
lidat een eventueele bewapening van het proletariaat met het
oog op de mogelijkheid van een gewapenden aanval door de reactie
ernstig door het revolutlonnaire proletariaat onder de
oogen moet worden gezien, nu in dezen tijd de gewelddadige
tegenstellingen tusschen het fasoisme en de sociale revolutie
steeds scherper worden en de strijd tussohen deze beide
machten steeds moer een deel van de dagelijksche activiteit
uitmaakt .
Het congres verzoekt de secties van de 1,A.A. het probleem
van de organisaties van het bewapende proletariaat grondig
en met spoed te bestudeeren, uitgaande van de beginselen
van het syndic8lismS en van de revolutionnaire tactiek. . a
Ten aanzien van de voorbereiding voor de revolutie is het
de taak van onze organisaties een intensieve propaganda te
voeren onder de soldaten van alle wapens en onder de matrozen,
opdat het leger, de luchtmaoht en de vloot zich geheel
of gedeeltelijk bij de revolutionnaire beweging aansluiten.
De arbeidersorganisatie zullen ook de middelen dienen te
bestudeeren, waarmede zij zich van de munitievoorraden, van
de wapens en van de fabrieken voor oorïogsmater iaal meester
kunnen maken.
Zij dienen tevens de middelen te onderzoeken, waarmede zi3
zich in het bezit van de voedselvoorraden en van de eerste
levensbehoeften kunnen stellen, evenals van alle middelen,
noodig om terstond de productie en den ruil te organiseeren.Il
Voorts

- 100 "
k
1
:
i
I
i
Voorts werd door het congres aan de aangesloten organisaties
opdraaht gegeven:
"Technische afdeelingen op te richten tot het bestudeeren
van de vraagstukken van de Organisatie der bewapening en
van de organisatie van het economisch leven.11
Het Congres verklaarde voorts:
"De systematische propaganda tot vernietiging van de wapens,
en de munit ievoorraden, waaraan het proletariaat zich vó6r
of tijdens den strijd tegen het kapitalisme zou hebben meester
gemaakt # als ongewenscht .If
In hoeverre de aanneming van- en het stemmen tegen deze resolutie
voor het N.S.V. consequenties meebrengt is niet met zekerheid
vast te stellen, Daarentegen heeft het bestuur van het
N.S.V. wel verklaard geen uitvoering te zullen geven aan een
eveneens door dit oongres aangenomen resolutie en waartegen ook
de delegatie van het N.S.V. heeft tegengestemd,
In deze resolutie wordt o.m. verklaard dat:
"In de wapenindustrie en alle bedrijven, die voor den oorlog
noodzakelijk zijn, moeten comit6's van aotie warden gevormd,
die wanneer het zoover is, deze industrieën en het transport
moet saboteeren en boycotten en de algemeene revolutionnaire
staking moeten voorbereiden, welke het in beweging brengen
van
.
het oorlogsmechanisme automatisch zal moeten verhinderen
Als motief voor het tegenstemmen werd opgegeven, dat de bij
het N.S.V. aangesloten federatie van metaalarbeiders, geen arbeiders
als leden aanneemt, die in een munitiebedrijf werken en
dus geen comit6's kunnen gaan vormen als in de resolutie bedoeld.
Het ledental van het N.S.V. bedroeg op 1 Januari 1934: 2350,
hetwelk daalde tot 2,000 op 1 Januari 1935.
Als voorzitter van het N.S.V. fungeert August Rosseau (geb. te
Lier) wonende to Amsterdam; secretaris is A.A.de Joq (geb. 29*
4.1891 te &sterdam) to Heemstede, penningmeester: Otto Vonk
(geb. 25.11.1680 te den Haag) te Amsterdam.
Het N.S.V. geeft uit:
a. Het weekblad ilDe Syndicalistll waarvan de redactie wordt
waargenomen door Albert Andries de Jon (geb. 29.4.1691 te
Amst erdam) , wonende Chrysanthenum T-% aan te Heemstede.
De functie van administrateur wordt waargenomen door:
Jan Detmer Hillinga (geb. to Amsterdam 25.11.l'904)
Redacteur Mr. Julius Caland (geb. 2.7.1897 te Breda).
Administratrice: J.A.C.Hidmans (geb. 3.5.1904 te Batavia) .
b, Het tweemandeli jksch tijdschrift flGrondslagenll.
' 11
II
,
11 . DE SYNDICALISTISCHE ARBEIDERS JHJGD ORGANISATIE ( S .A . J .O
Als afdeeling van het N.S.V. voert de S.A.J.O. onder de
jeugd propaganda voor den uitbouw van haar organisatie.
Ten opzichte van de moreole medewerking van de oudere leden
heeft de S.A.J.O. met voel moeilijkheden te kampen gehad, waardoor
haar invloed naar buiten niet viel wear te nemen.
Om zich de medowerking van de oudere leden te verzekeren,
heeft het bestuur van de S.A.J,O. in October 1931 opgericht
jongere groepen van de jeugd. Sedert dat tijdstip kunnen lid
van de S.A.J.O. warden kinderen, die den leeftijd van 7 jaar
hebben bereikt en dien van 21 jaar nog niet hebben overschreden.
\
i1
I.

- 101 -
Op 22 November 1931 vond de eerste bijeenkomst van jongeren
ven 7 tot 15 jaar te Amsterdam plaats. De taak van deze jeugdgroepen
is, de kinderen volgens aard en aanleg op aangename
wijze bezig te houden en de ideeën van Francisco Ferrer in de-
ze kinderen door te laten leven.
Het Secretariaat is gevestigd bij Ch,H,van den Bere (geb.
1.2.1908 te Amsterdam) te Amsterdam,
In- 1933 fuseerde
.
de S.A,J,O, met de ttOnfspannings80hool
DE JONGE PROLETAAR1l
12 * SYNDICALISTISCHE: VROUWENBEIIIIMTING ( S.V.B.) .
De grondslag voor de stichting van deze bij het N.S,V, aangesloten
organisatie is op i5 Maart 1933 gelegd, toen op initiatief
van het Syndioalistische Arbeids Secretariaat (S.A.S.) te
heterdam werd opgericht ItDe Syndicalistische Vrouwen Organlsatie"
Op den landdag van het N.S.V., gedurende de Pinksterdagen
1935 te Soest gehouden, werd besloten tot de oprichting van een
landelijk verbond Syndicalistische Vrouwenbewegingft genaamd.
In den loop van het jaar werden herhaalde malen pogingen aangewend
om ook in andere plaatsen tot de oprichting van plaatselijke
afdeelingen te geraken. Deze pogingen leverden niet altijd
het gewenschte succes op.
Als voorloopig secretaresse fungeert B.de Jona-Cohen, Chrysanthenumlaan
6 te Heemstede en als voorloopig penningmeesteresse
Jeltje Vonk-Willems (geb. li.6.1895 te Amsterdam) *
f
13, FONDS VOOR INTEBNATIONALE SOLIDARITEIT (NEDERLAND)
< . (F.I*S.)
.
Door het N.S.V. is in 1927 genoemd fonds opgericht tot steun
aan de syndicalisten en anarchisten, die door de Justitie vervolgd
worden. Circulaires en oproepingen in de libertaire pers
volgden, waarin werd aangemaand met steunlijsten te werken.
Op he% congres van het N.S.V., gehouden 23 en 24 September
1933,. werd besloten &n cent per week en per lid in de kas van
het F.I.S. te storten.
Het F,I,S. is internationaal verbonden met de INTERNATIONA'IJ:
ARBEIDERS ASSOCIATIE te Madrid; het staat 2/38 gedeelte der inkomsten
daaraan af, ter ondersteuning van denwederopbouw van de
syndicalistische vakbeweging in die landen, waar deze door terreur
en reactie uit elkander is geslagen, en ter ondersteuning
der vervolgde kameraden in verschillende. landen.
In den loop van 1935 sloten zich bij het F.I.S. aan de drie
volgende organisaties, nel, de S.A.A., de I.A,M.V. en de B,A.S,.
Als uitgave van hat F.I.S. ter ondersteuning van de inkomsten
werd een door H,W.Eikeboom uit het Duitsch vertaald boek uitgegeven
getiteld: We Lijdensweg van Erioh MUhsamtl.
Uit het finanoieel overzicht loopende van 1 Januari 1935 tot
1 Januari i936 blijkt, dat in dit tijdvak door het F,I,Si Is
ontvangen:
Saldo 1 Januari 1935 f. 94.52
Van 1 Jan.tot 1 April 11 1012.69
Van 1 April 1 Juli It 1187.22
Van 1 Juli
.
It 1: Oct. I1 1 lpl., 57
Van 1 ûct ;I i Jan.1936 1025.52
e
Totaal f .4474.S2
Uitgaven 11 4407.34
Saldo f. 67.18
- Het

Het dagelljksch bestuur wordt thans gevormd door de natralgende
personen, die allen te tlmsterâam woomohtig zijn:
Voorzitter: Hondrik Willem Eikeboom (16,2,1098 to Amsterdam) i
Secretaris: .
Penningme e ster: M.Damman.
Ia deze samenstelling komt eerstdaags wijziging, daar er
oneenigheid bestaat 'over de bezetting der bestuurspoaten,
tussohen N,S.V, en S.A.A,.

a. ANTI-MILITAIRISTISCHE EN RADICAAL PACIFISTISCHE
ORGANISATIES
A. Op ANAHCIIISTISCHEN GRONDSLAG, waarbij als uitsloeiseï VHII
het principe van het verwerpen van elk gezag, in de eerste plaats
verzet wordt gepropageerd tegen het aanhouden van een weermacht,
waarop het gezag steunt,
Als strijdmiddelen worden gepropageerd:
dienstweigering, ondermijning der discipline, sabotage van oorlogs-industrieën
en van eenewentueele mobilisatie.
Hoe deze daadwerkelijke oorlogsbestrijding is toe te passen
in de praktijk is uitvoerig beschreven in een begin 1935 uitge-.
geven handleiding: "Mobilisatie tegen den Oorlog'' van de hand van
den bekenden
+
B. de Ligt, zijnde de nader uitgewerkte en aangevulde
rede die de Li t onder den t1teIJ-heef-t gehouden op de in Juli
1934 te Velwijn Engeland) gehouden Internationale Conferentie
der OoPlogbestri jders (War Resistance International) en reeds in
meerdere talen over de wereld verspreid.
r "Stri jdplan Uay;on oorlo& en oo~lo~svoorSereidxn611, *
Tot deze groep behooren de volgende organisaties:
a, INTEFWATIONAAL ANTI-MILITAIRISTISCH BUREAU (I .A.M.B. }
Het I.A.M.B. is opgericht ~p het Internationale Anti-Militairistisch
Congres, gehouden van 6-9 Augustus 1921 te 's-Gravenhage
door vertegenwoordigers van BelgTk, Denemarken, Duitschland,
Engeland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Zweden en Zwitserland.
Het I.A.M.B. heeft o.m. ten doel het militairisme internationaal
te bestrijden, ten einde den oorlog eil onderdrukking der 1
arbeidersklasse onmogelijk te maken en draagt een zuiver revolutionnaìr,
anarchistisch karakter.
Het is samengesteld uit diverse revolutionnaire Anti-Militalristlsche
organisaties.
Op de Internationale conferentie van 2-4 Augustus 1926 te
Berlijn gehouden, werd een Internationaal Secretariaat gevormd,
dat zijn zetel in Holland heeft en waarin thans zitting hebben:
als alg. secretaris: J.M. Kuysten (geb. 26.8.1902 tearang), te
Heemstede ;
als penningmeester : L.J.Bot (geb. 28.5.1897 te Ansteräam);
als leden: W.F.Wesscls; (geb. 23.8.1903 te Amsterdam);
W.J. Jon ; (geb. 5.8.1905 te Leiden);
d o n g (geb. 29.4.1891 te Amsterdam).
Naast het Int .secretariaat is een Interlationale Raad gevormd,
wamin voor NodGrland zitting neemt Ge Nabrink
(geb. 1,11.1903 te 's-Gravenhage)
Gezamenlijk met de te Madrid gevestigde anarchistische \
"Internationale Arbeiders Associatie" (I,A,A*) werd eenige jaren
geleden ingesteld:
,
1
- b , de INTXRNATIONALE ANTI-MILITAIRISTISCHE KOMMISSIE (I.A.K, L,
De 1.A.K. wordt gevormd door de Internationale Arbeiders Associatie
(I.A.A.) en het I.A.M.B.
De voornaamste taak is het in 3 talen uitgeven van een
Persdienst. Hiervan zijn tot en met Deoember 1935 reeds 167 nummers
verschenen.
Ter
-
a

I 'I
Ter vervanging van A.A. de Jon6 is met ingang van 1 Januari 1
1935 benoemd tot uitvoerend secretaris van het
+-
I.A.M.B., van de i
I.A.K. en vm den Persdienst van de I.A.K., J.lJ.Ku sten, voornoemd,
wonende Hugo de Grootlaan 4 te Heemste e,
Het I.A.M.B. en de I.A.K. maakten in 1934 een moeilijk jaar
door, Zooals reeds is gemeld vond ingaande 1 Januari 1935 veran- 1 :
dering van secretariaat plaats. De bijdrage van de 1,A.A. aen de
1.A.K werd verminderd van f, 900 tot f. 500, waarvan in 1934
I.
slechts f* 340.-, terwijl tot October 1935 voor het jaar 1935
slechts f. 100.- werd uitbetaald, 1
Zoomogelijk zal aan het Secretariaat van de 1.A.K. nog f.400.-
worden uitbetaald en voor de volgende jaren een dusdanig bedrag
dat de Persdienst zal kunnen blijven bestaan.
- C. SCl33RMERHORN-DE LIGT STI CITX'ING
Op 10.6.1933 is bovenstaande stichting door ua bestuursleden
vein het IoA.MJBI, waaronder L.J.Bot en Albert de Jong, te Haarlem
bij notarieele acte tot stand komen.
Het doel is de mogelijkheid te openen, dat vrienden van het
I.A.M.B. ook door erflating of door een legaat, het werk van het
1.A.M.B. zouden kunnen steunen, want aan het 1.A.M.B. kan niet ge- 4
legateerd worden, aangezien dit geen rechtspersoonlijkheid bezit.
- d INTERNATIONAAL ANTI-MILITAIRISTISCHE VZREENIGIPJG (I.A.M,V. 1.
I!
b
De I.A.M.V. is de meest consequente anti-militaristische vereeniging
in Nederland. Zij strijdt tegen kapitalisme, militarisme
in al zijn vormen, imperialisme, staat en volkenbond.
Als strijdmiddel propageert de I.A.M.V.:
Aankweeking der vrije bewuste persoonlijkheid, dienstweigering
ondermijning van discipline en gehoorzaamheid, sabotage en weigering
van elken arbeid ten dienste van het militarisme, en vernietiging
der oorlogsindustrie en haar producten.
Het heerschende militarisme bestrijdend, neemt de I.A.M.V.
tegelijkertijd stelling tegen elke poging om het in naam van he%
socialisme, communisme, proletarische staat, revolutie of' wat dan
ook te herstellen of een nieuw militairisme in te voeren.
Zij staat principieel tegen elken oorlog en oorlogsvoorbereiding
en wil door middel van revolutíonnaire anti-militairistische
propaganda de sociale revoiutie bevorderen. Zij zoekt haar &acht,
doar naast ontwikkelingswerk, krachtige propaganda kernen te schep
pen, die als strijdorganisaties zich zullen kunnen handhaven, in 1!
dagen van illegaliteit.
Dit is dan ook de oorzaak, dat andere anti-militairistische
vereenigingen zich niet bij de I.A.M,V. aansloten.
I'
,
i
k
Het Landelijk Comité is als volgt samengesteld:
Voorzitter: Jan Wouda, (geb. te Krommenie, 16-8-1906) te Krommenie.
Secretaris: Simon Kaper (geb. te Zaandam 25-10-1905) Doniastraat 5
te Zaandam.
Penningmeester: Paul Rem (geb. te Velsen 11-3-1908) te Wijk a. Duin.
Brochure Depothouder; Piet Rol (geb. te Krommenie 26-7-1909) te
Krommenie .
Administratrice van de "Wapens Neder": Stien Hak (geb. 19-2-1906
le Dijkstraat 20 te Dordrecht.
Redactie

-10 5-
Redactie van de "Wapens Neder": Wim Jong, Lud, áladlener en
Lh4. Ku sten.
Leider van het Ontwikkelingswerk: G. Nabrink, (gebv*)
te *s-Gravenhage.
Het orgaan van de 1.AA.V. is het maandblad "3e Wapens Neder'!
De oplaag was aanvang 1935 ongeveer 6300 exemplaren (2000 abonne's
en 4000 colportagenummers).
Begin 1935 waren bij de ï.f!.J!.V. 34 afdeelingen aangesloten
met plm. 800 leden.
De inwendige toestand van de vereeniging is niet bijzonder
rooskleurig, tengevolge van financieele moeilijkheden, maar ook
tengevolge van onderling verschil van inncht, teo. van beginsel
iBn tactiek, Het aantal leden neent geregeld af, terwijl wordt geklaagd
over een gering contact tusschen het Laniielijk Comité en
de afdeelingen.
Niettemin gaat er van de vereeniging nog een vrij krachtige
actie uit, in het bijzonder in het noordelijk deel van N.Holland
en in de provinclen Friesland en Groningen, waar eahter de actie
wordt gevoerd door de meer afzonderlijk staande en nader te noemen:
Cornit6 voor Provinciale Samenwerking op A.N. gebied in
N.Holland en in het Revolutlonnair A.Id.Propaganda Comité .
In October 1935 werd een Landelijk Strijdcomité te&en elken
oorlog opgericht in verband met het Italiaansch-Abessynisch confliot,
waarbij zijn aangesloten hst I,A.M.V6, hat N.C.V., de
B.A.S.,de S.A.A. en het Comite voor Prov. Samenwerking. Het doel
is te strijben tegen elken oorlog, tegen sancties, tegen godsvrode,
doch voor zelfstrijd der ontrechte massa's voor een sociale
revolutie,
Secretaris van dit comité is: S.Kaper te Zaendam; pennlngmeester:
W.Cappeï te Amsterdam,
Door het comité werd reeds een anti-mllitairistische aglta-
II
tie-brochure uitgegeven. Zie voort hoofdstuk IX sub. 2e.
t
I
<
Het met ve'el energie opgezette "ontwikkelingswerkf* waarbi j
schriftelijke cursussen werden uitgegeven, die nader mondeling
in de afdeelingen door bekende sprekers zouden worden toegelicht,
en daarna aangevuld door z.g. bijcursussen, behaalde niet dat
suoces dat hiervan was verwacht,
le .
2e
3e
4e
e,
L
Tot nu toe zijn uitgegeven hoofd-cursunsen:
"De geestelijke grondslagen onzer maatschappij", door
Nabrink ,
"Xapitaal en Arbeid" door Mevrouw H.Roland Holst.
"Landbouw en Socialisme" door A.L. Koens.
"De wijziging van de economische structuur na den oorlog"
door J.Verlindc (pseudoniem van I. van den Eijnde)
COPJIT$ VAN PROVINCIALE SAl"VERKïNG OP
ANTI-IMILITAIRISTISCH
GEBIED IN NOORD-HOLLAND.
Deze organisatie die In wezen een onderdeel van de I,A.M,V.
is, werkt zeer actief, door het verspreiden var&amfletten en het
houden van vergaderingen in de provincie N.Holland, ten noorden
van het Noordzee-kanaal.
Voorzitter
k
P

-1Q 6-
Voor z i t t 1' Is 0. Verga
y (geb. l2.6.1897
te Otcrleek), wonende
te Zijpe.
Secretaris Is: .......... Hamen Jansstraat 62 te Haarlem.
Penningmeester: J. Hoogeveen te Haarlem.
I f. (FRIESCII) REVOLUTIONNAIR ANTI-MILITAIRISTISCH
Secretaris: G. van Houten (geb. 19.12.1903 te Heerenveen), wonende
te Sneek.
Dit comité organiseerde ook dit jaar in samenwerking met het
anarchistische in de provincie Groningen werkende: Noordeli Ijk
Bopaganda-Comité, In 1934 een bi jeenkomst n.1. een z.g. "dienstweigeringscongres"
te Oosterwolde op 22 April 1935,op 9 en 10
Juni 1935 een landdag te Appelscha. De belangstelling was dit
Jaar belangrijk mlndlir dan de vorige jaren.
De organisator van deze meetings is:
Siert Tlllema (geb. 24.2.1906 te Groningen) , wonende Diephufsstr.
27 a te Groningen.
g. COMITlf VAN ACTIE DIENSTWEIGERINGS~íA.NIFEST "MOBILISEEREN" .
Het doel van dit comité Is door middel van verepreiâlng van
het manifest "Mobiliseeren" en door het houden van congressen, aan
te sporen tot onvoorwaardelijke dienstweigering.
In 1915 werd hot eerste manifest uitgegeven, Maar metdeverflauwing
van den indruk, dien de oorlog had aohtcrgelaten, taande
ook de belangstelling voor de aotie van het comlt6,
In 1925 verscheen, ter voorbereiding van het eerste congres,
dat op I8 en 19 April 1925 te Utreoht werd gehouden, het manifest
"Mobiliseeren", met den inhoud, zooals In het jaarbericht 1935
B. is aangegeven op blz. 76.
Nadien werden in versohillende plaatsen des lands, o.a. te
Utrecht, Rotterdam, Alkmaar en Amsterdam congressen gehouden.
In de bijzondere algemeene vergadering van onderteekenaars
van het manifest t1Mobi3iseerenn van 26 blei 1935 werd besloten tot
de uitgave van een nieuw Manifest, geheel op den grondslag van het
oude, maar naar den vorm meer aangepast aan toestanden van het hcden.
Het Manifest luidt thans:
Wij, oorlogsbestrijders, mannon en.vrouwen, zien met vreugdo,
dat ondanks vaak scherpe vervolgingen het aantal van hen, die den
dienst aan het militalrisme weigeren, blijft toenemen. W i j gevoe-
len ons gedrongen de zijde dier princlpi~le dienst.weigeraars te
kiezen, Wij verklaren, voorzoover wij ooit tot direat of indirect
militair werk gedwongen zouden worden, vast besloten te zijn, zulks
te weigeren, niet alleen in kazernes, loopgrewen, oorlogsschepen,
vliegmachines, m R r ook in chemische laboratoria, munitiewerkplmtsen,
fabrieken, In het twmsportbedrijf, indienst vnn lnstellingen
ven wetenschep, onderwijs, kerk of pers, kortom geen werk
te verrichten, dat mot oorlog of oorlogsvoorbcrciding samenhangt.
Hieronder is begrepen het deelnemen ann of propngandFi maken voor
het Roode Kruis en de z.g. luohtbeschermingsoefeningen, W i j wekken
nllen, die voor denvrede strijden willen, op zich met ons te
mobiliseeren
,

,
-107-
/
mobiliseersn en door intensieve vredcsactic uit rille mrrcht te
pogen, denieder en alles bedreigendenondergang te voorkomen.
Niet alleen socialisten of anarchisten, doch ook personen
van andere politieke richting hebben hun insteming met het doel
VRI dit comité betuigd en treden els sprekers op; Ben ven de bekendste
redenaars op de congressen van dit comite is o.~. Ds.
Padt uit Zutphen. Het secretariaat is govestigd bij: G.P.M.Mulder ,
1 3 . 2,6.1883 te Utrecht), wonende te Amsterdam, Nd.llmstella8n
187 I (zich noemende T. ven Mierop-Mulder).
Voorzitter is F. Zu dendor (geb. 2Ö.12.1893 te Utrecht),
penningmeester Cor Hu '*smm 3.7.1919 te Gouda) te Gouda.
Dit conit6 organiseert op 29 Mmrt 1936 een Demonstretief
Dienstweigeringe ConKres te Amsterdam, wcar vijf sprekers vm
- goeden naam en uiteenloonende richting het woord zullen voeren.
In dendesbetreffendenopröep staat ver6eld:Wi j meenen dat, wam
de naer een nieuwe wcreldoorlog drijvcnde krochten met,alle hun
ten dienste staande middelen dc volkeren moreel en materieel ten
oorlog voorbereiden, de enti-militaristische krachten dienen te
worden gecentraliseerd voor .- en geconccntrcerd op een zoo groot
mogelijke mobllisRtie vm alle waarachtige oorlogsbestrijders,
zonder onderscheid van politieke of maatschappelijke gezindheid" -
4
- h. LANDELIJK COLIITE VAN ACTIE VAN DIENSTWEIGEHAARS IN
NEDERLAND.
Dit ComitC is de uitgeefster van het in het voorjaar 1935
ui tgegcven "Ge tui gen is man i fe s t van Di ens twe igera ars", hetwelk
door een groot aantal ex-dienstweigeraars is onderteekend.
In dit manifest wordt o.m. verklaard:
Wij richten ons hiermede niet slechts tot eille menschen persoonlijk-.
maar tevens ook zeer beslist tot alle organisaties die zich
tegen oorlog en oorlogsvoorbereiding verklaren -wetende dat de
dienstweigering zoo volledig en massaal mogelijk toegepast, ook
de eenig mogelijke methode vormt, welke uiteindelijk oorlogen kan
verhinderen,
De ouderen weigerden, toen nog van geen wet, die vrijstelling
verleende voor ftgewetensbezwaardenft, sprake was. De jongeren onder
ons deden daar eenvoudig geen beroep op, omdat zij principieel
elke overheid het recht ontzegden tot moorden te dwingen; bereidwilligheid
om vermoord te worden, te eischen.Demgemeenschappelijke
overtuiging gaat uit boven onze verdere verschillen in wereld-en
levensbeschouwing.
Het officieele Christendom zoowel als het officieele socialisme
stelden in 1914 de nationale belangen van Staat, Kerk en
Partij boven de internationale beginselen van liefde en solidariteit
.
Tegen de ernstig dreigende herhaling van dozenontrouw aan
beginselen waarschuwen wij met klem.
In een tijd waar zelfs het spreken hiorover -ook in Nederland-
al meer bemoeilijkt en onmogelijk gemaakt wordt, roepen wij
een ieder toe, zich ernstig erop te bezinnen, dat voor lederen
man, iedere vrouw, iedere jongere zeer spoedig het oogenblik km
aanbreken, dat men kiezen moet tusschen kortzichtig eigenbelang
en hoogere belangen. Dat de vraag tot ons allen komen zal;
%i tge bereid desnoods uw eigen leven in te zetten in den
strijd v d br hat leven."
Medio
P

-108-
Medio Juni worden de ex-dienstweigeraars door het comité opgeroepen
hun namen bij den secretaris in tE zenden, teneinde voorbereidende
maatregelen te treffen voor de te voorerj actie welke
o.m. ook zou bestaan in het houden van een grootereunie. Voor
zoover bekend is aan dit voornemen nog geen uitvoering gegeven.
Het Secretariaat van genoemd oomite is gevestigd bij:
Abraham Hessels, geboren 14,8,1910 te Amsterdam, wononde
Sekerstraat 57 te Utrecht. I
Penningmeester is Cor de Kloe, Breedweer, Koog a/d Zaan.
i. STEUNFONDS VOOR SLACHTOFFERS VAN P3XiNCIPIEEL
EN DAADUERKELIJIC ANTI-MILITAIRISME.
Werd opgericht in 1916 op initiatief van Ds. blenno Huizinga
en bedoelt steun te verleenen aan de slachtoffers van de ondcrteekening
van het Aianifest "Dienstweigering" en elke actie, die
daarmede rechtstreeks in verband staat.
Secretaris: A.J.Luif (geb. 29,3.1874 te Haarlem), wonende
Regulicrstraat 22 te Haarlem.
I* CANTINEFONDS VOOR DIENSTVJEIGERAARS .
Dit fonds heeft ten doel gevangenzittende dienstweigeraars
te voorzien van aenvullcndc voeding.
Secretaris: S. van hlierlo (geb. 22.5.1864 te 's-Gravenhage),
wonend€ Beetsstraat 276 te 's-Gravenhage.
Sinds de oprichting is totaal uitgekeerd een bedrag van
.f. 127.098.26.
In 1934 was de financiccle toestand ven het fonds slecht.
De ontvangsten konden de uitgaven niet dekken.
Op 5.11.1934 was reeds over 1934 am steun uitgekeerd een
bedrag van f'.1092.25; aan rechtskundigen bijstand f'. 266.10
aan diverse onkosten f. 54.50, in totaal f. 1412.90.
De ontvangsten bedroegen in dat tijdvak slechts f. 495.--
B. LINKS-HEVOLUT I ONNAI R POLITIEKE VEREEN1 GINGEN
- a . INTERNATIONUL SOCIALISTISCHE ANTI-OORLOGS LIGA (I. S .A.O. L, ) .
- b . STRI JDUOND TEGEN OOIiLO G EN FASCISIJTC .
Voor deze organisaties wordt verwezen n~cir de bladzijden:
resp.. 25 en 60 vnn dit Jaarbcricht.
C. RADICAAL PAC I FI STI SCIIE OK GAJJISATI ES
Naast de enkele zuivere vredes-organisaties die langs organisatorische
en lcgaìcn weg willen komen tot dmopbouw van een
staten-gemeenschap, waarin de oorlog overbodig wordt, bestaan in
Nederland tal van vredes-organisaties van allerlei schakeeringen,
die op min of meer radicale wijze strijd,voeren tegen de gewettigde
zelf-verdediging van den staat en tegen oorlogsvoorbereidingen,
en veelal streven naar nationale ontwapening,
De

-109-
De ervaring leert, dat bij de beoordeeling van deze organisaties
minder gelet dient op de doelstellingen en beginselverklaringen,
doch in het bijzonder de aandacht dient gevestigd opde personen,
die In de organisaties de leiding hebben en als sprekers optreden,
en tevens in hoeverre bij de gevoerde actie wordt gewerkt
In contact of samenwerking met erkende revolutionnaire organisaties.
Indien deze maatstaf wordt aangelegd kan als eerste groep
van radicale vredes-organisaties die worden oplgosmd, welke bij
de uitgifte en de verspreiding van cenigc in de laatste maanden
verschenen pamfletten dit deden in Samenwerking met organisaties
als de I.A.N.V., de I.S.A.O.L., de Strijdbond togcn Oorlog en
Fascisme, het Nederlandsch Syndicalistisch Vakverbond e.d..
- û. Onder deze groep vallen:
1. Jongeren Vredes Actie (J.V.A.) .
2. Studenten Vredes Actie (S.V.A.).
3. Algemeene Nederlandsche Vredes Actie (AmN.VsA.) .
4. Mobilisatie voor davredc.
5. Internationale Vrouwen Bond voor Vrede en VriJheld.
6. Alg, Nederlandsch Vrouwen Vredo Bond.
7. Anti-Oorlogsgrocp van Verplegenden.
8. Vrede door Opvoeding.
ad l.JONGZE3N VREDES ACTIE, (J.V.A.) .
Deze vereéniging werd opgericht in Augustus 1924. De bcginselverklaring
luidt als volgt: Alen wenscht:
1. Uitdrukking te geven aan den ernstigen wil tot vrede.
2. Iederen oorlog en oorlogsvoorbereiding naar vermogen te bcstrijden.
3. Jonge nenschen te doordringen van hun verantwoordelijkheid
ten opzichte van vrede en maatschappij.
4. Zich gezamenlijk rekenschap te geven van den weg naar een
op gerechtigheid en vrede gerichte maatschappelijke orde.
Het hoofdbestuur bestaat uit:
Voorzitter; Dr. Garmt --. 7 Stuiveling (geb. 21.10.1907 te Stroobos);
Secretaresse: Hilda Smits wonende Stastoklaan 9 te den Haag.
Penningmeester: Roe1 van Heuaden te Den Helder.
Lid: John Pront (geb. 15.11.1902 te Amsterdam) te den Haag.
Orgaan: VREDESSTRIJD .
Secr. redactie: Mevrouw L.M.Mispelblom Beger (geb. 4.7.1907) te
Leiden.
Organisatieleider: J. Boog te Rotterdam.
Persdienst: L. van Mbme te Leusden.
Bovendien wordt op ongeregelde tijden uitgegeven het colportageb1ad"DE
STORf.XLOKtt, administratie: Toos de Goederen te R'dan.
Als verzendcentrale en boekhandel van de J0V.A. fungeert de uitgeverij
"De Lantaarn" te Apeldoorn, Textielwsg 10.
De leeftijdsgrenzen voor de leden zijn: 18 en 35 jaar.
Het aantal afdeelingen en groepen nam in 1935 toe met 10
en bedroeg op 1 Januari 1936: 37. Het aantal leden nam in 1935
toe
-

I_.
toe met 238 en bsdrceg "p 1 Januari 1936: 954.
-110-
De J,V,A- heeft zich geleidelijk onder invloed van bepaalde
polItiek-revo.'_uti onnatre leiders ontwikkeld tot een radicaal anti-militsiris;is~~~
en revolutionnairo organisatie, In 1934 merde
de J,V,P- zs31f3 in ineerdere plc.a"iaen gezamenliike ec+,iao met
de C.P,H- CT 13e O-cj,P,,
Reeds Ln lW5 v~e~l DQ dei alg* vergadering ts 3usaun exi rc;-s .
soiutle aangenomen, waarin nationale ontwapening en onafhankei--jk--
held der koloniën wmät geëischt, terwijl stelling wordt genmen
tegen de luchtbescherming en tegen de beknotting van het vr;je
woord van ovcrheidrwuge, (In i934 werd opgericht een ftComite tegen
de propnpriia voor 46 Zu,~Iii;besc!iermj.ngsoefeningen) . not (!e
J.V.A. in revoïutionnair vaaywiiter kwam is niet in het ruflty~ -Ce
danken aan haren v,m, voorzitter Hein van Wijk wonende te Heemstede,
thans nog lid van de Centrale Scholingskern, welke politiek
zeer links is georisnteerd en bovendien aangesloten bij de
groep ttFUNDA.l,íEFJT1t, wt,lke trachten wil ee:*heìd te orengen ondez
de linkschc schrijvers, Andci2 bekende persoonlijkheden uit de
J.V.AI zijn: _.*-- C>Huismm - (geb: 30,7.1$13 te Gouda), tT= Gouda, oudlid
van het Landelijk Comité en oud-voorzitter van het diatric-S
Zuid-Holland, thans lid van Actie Kern inzake luchtbescherming,
W.J. van der (geb, 8,3-1907 te Den Haag), te Den Haag, te-.
vens propagandist van het comité of bureau CMobilisatie voor dsn
Vrede".
J ,Pront! voornoemd, te 's-Gravenhage, redacteur van Vredesstrijd",
vroeger I.f-6 der O.SOP, en leider van het links-socialisticch
spreekkoor trPi.osonu" (Propaganda Socialisme NU) te
Rotterdam.
Ds H.J-,Misp&Eom Bey3~
te Leiden, anarchist, predikant
der Rcm.Gur,Gem,
L.M. vod.,_B,erft_h_-_.-~~~i~~~~ echtgenoote van Dr e Mispelblom
Be er secretaresse van do re&-ctie
aredesstri jaTf medewerkster
aan het anarchistisch weekblad
"De ArbeideP.
De J.V.A, vdrtoonde ook in 1935 een zeer krachtige actie
naar buiten, Zí j organj seerde door het geheele land een aantal
bijeenkomstm, naar gelang van den opzet verdeeld in g, G2tui.enis-avonden
wearill demonstratief getuigenls wordt afgelegd vas--
trouw aanhet principieel pscifisme,
i c h t in é5s avo_n_gn.
waarin de sprekers onderwerpen behan gap-qnde dcn stand
der oorlogsvoorbereiding, en c. z .ga bi jeenkomsten, waar
een aantal bekende Nederlandsche letterkundigen het woord voeren
en getuigenis afleggen van hiinne opvatting ten opzichte van het
vredesvraagstuk. Vanaf November 1935 zijn aan de getulgenisavonden
een zoodanige uitbreiding gegeven, dat op die avonden doopersonen
van vcrschiilenäe intellectueele groepen (kunstenaars,
geestelijken bcdri jfslelders, enz.) zal worden getuigd tegeri
den oorlog en het militairisme,
Naes't den:;teun! diende J.V.Ah reeds verleende bij de actie
inzake de luchtòeschenninp, werd in October 1935 nog door heal.
opgericht een ;:Centraal bureau voor voorlichting en actie inza-.
ke de lucht5eschei~mingrt .
In de op 5 eri 6 October 1935 te Olàenbroek gehouden Afdeclings
Besturen Conferentie (A.Bec.) werd uitvoerig besproken,
de door de J.'J-Ar aan te nemen houding ten opzichte van de Vol -
kenbondsmaatrrgelen tegen Itaïie bij he5 conflict tegen AbeCqri-ë.
Al heef"; de J.TcA, weinig vertrouwen in de mogelijkheid van wei-.
keli& "

-m-
kelijk verantwoorde economische boycot door de regeeringen, sJaat
zij toch niet afwijzend tegenover de toegepaste economische sancties.
Verder wenscht zij niet te gaan; tegen militaire sancties
staat zij absoluut afwijzend. Besproken werd voorts of het niet
mogelijk zou zijn een algemeen eensgezind parool vast te stellen
voor de geheele vredesbewepíng in Nederland, zulks als eerste
stap tot een noodig geachte ttmobilisatle van de vredesbewegingtt,
Als zoodanig parool werd opgesteld: "Nooit militaire sancties"
en "Boycot niet door middel van de vloten, maar door de volkerentt.
Op 19 en 20 October 1935 organiseerde de J.V.A. te Den Haag
een z.g.
"Rondetafel Conferentie", waarop alle paoifistische en
anti-militaíristische organisaties en tal van vooraanstaanden in
de beweging waren uitgenoodigd en vrijwel ook allen verschenen.
Het voorstel tot aanvaarden ven bovengenoemd parool werd op deze
vergadering ingediend. Tevens werden een tweetal commissies benoemd,
die zullen rapporteeren le Inzake de luchtbescherming, en
2e inzake de psychologie der propaganda-methoden en middelen.
Op 18 en 19 Januari 1936 kwam bijeen de tweede Rondetafel Confe:
rentie, waarop beide commissies permanent werden verklaard. Een
3e dergelijke conferentie zal op 25 en 26 April 1936 worden gehouden
.
In deze krin en treedt den laatsten tijd op den voorgrond
Dr. Otto Neurath 7 gob. 10,12,1882 te Weenen) directeur van een
*Xnternationaal Intituut voor Beeld pacdagogiekt' te den Haag,
die op de 2e Rondetafel Conferentie een lezing hield over:
"Objectieve voorlichting en organisatie problemen" en sinds dien
in het z.g. Vredeshuis te den Haag een serie lezingen houdt. Het
lijkt zaak de aandacht op dezen buitenlander gevestigd te houden.
Ten slotte wordt, om de mentaliteit der J.V.A, op. juiste
waarde te schatten, nog medegedeeld, dat in October door deze organisatie
een pamflet werè verspreid, gericht aan de werkloozen,
waarin wordt aangeduid, dat de heerschende machten uit de werkloozen
winst in denvorm van willig kanonnenvleesch zullen weten
te maken, en wordt aangespoord, de vaste wil aan te heeken om
te zorgen, dat de rekening der heeren niet - zal kloppen.
ad'. 2. STITDXNTEXV VR3DES ACTIE (S.V.A.) .
De beginselverklarine van deze organisatie, welke haar orgaan
deelt net dat van de J;V,A., ttVrcdesstrijdn, luidt als volgt,
"De S.V.A. wil alle studenten veroonigen, die overtuigd zijn,
dat elke oorlog uit zedelijk en maatschappelijk oogpunt moet
worden veroordceld en hieruit de plicht voortvloeit onverbiddelijk
strijd te voeren tegen elken oorlog en oorlogsvoorbereiding
en te streven naar een wereldorde, waarin oorlog
zal zijn uitgeslotent1.
BESTCTCTR:
Voorzitter:J.J. Polak te Amsterdam.
Secr.-penn.Mej. A.M. Magr6 te Haarlem.
Als orgaan dient de Vredcsstrijdtt het orgaan van ds J.V,A,
Voor de S.V.A. nemt in de redactie zitting:Wanda Heijmans
(geb. 3.1.1911 te Oosterland).
De S.V.A. is ovzrigens nauw vorbonden met de J.V.A., welke
relatie nadeqhoge blijken uit de op het te Utrecht op 18 Februari
1934 gehouden congres aangenomen resolutie, waarin in het laatste
punt het besluit werd opgenomen om zoover mogelijk te arbeiden in
samenwerking net dt; J.V.A. .
De
_.

J
-112-
De organisatie heeft naast de gewone leden een aantal "belangstellende
leden" (le jaar studenten), die na één jaor een beslissing
.
moeten nemen of zij al of niet definitief lid willen
worden
Tot nu toe is van een krachtige aotie van de S.V.A. niet
veel bemerkt, hoewel er toch een aantal militante leden zijn (tevens
meestal lid van de J.V.A,). In 1935 werd de afdeeling Utrecht
opgeheven.
Het lid van de S.V.A. Drs. J.Ruttink te Apeldoorn, treedt
herhaaldelijk als spreker op vergaderingen op, met onderwerpen
verband houdende met den chemischen oorlog. Hij organiseerde daarbij
een schriftelijkenvoorlichtingcursus over: "de toxicologische,
ohenische en technische problemen in den oorlogcc.
ad 3. ALGEAtEENli: NEDERWDSCHE VREDES ACTIE (A.N.V.A.).
De A.N.V.A. ontstond In December 1935 door fusie van de
Vredeskring voor Nederland" onder leiding van J.A. van Si jn
(orgaan: "Do Nieuwe Koers") en de "Nederlnndsche Vredes Actie':
welke eerst in October 1934 werd opgericht en de bedoeling had
te zijn een vereeniging als de Jongeren Vredes Actie, doch voor
ouderen
De bij de fusie aangenomen grondslag luidt:
De A.N.V.A. wil elle personen vereenlgen, die overtuigd zijn
dRt iedere oorlog uit zedelijk en maatschappelijk oogpunt moet
worden veroordeeld en dat hieruit de plicht voortvloeit, onverbiddelijk
strijd te voeren tegen iedere oorlog en oorlogsvoorbereiding
en te streven near een wereldorde, waarin oorlog zal zijn
uitgesloten.
De deelnemers ann de A.N.V.A. vereenigen zich, om, ondanks
onderscheid van politieke en godsdienstige overtuiging en met uit
drukkelijke vooropstelling van eerbiediging van elkanders meeningaverschillen:
1.
2.
3.
uitdrukking te geven aan hun ernstige wil tot vrede;
iedere oorlog en oorlogsvoorbereiding naar vermogen te bestrijden.
de bevolking van Nederland te doordringen van haar verantwoordeli
jkheid ten opzichte van een eventueelen oorlog en
de voorbereiding daartoe, 3.t welke doelstelling het persoonlijk
streven van elk harer leden volgt naar een levenshouding
in overeenstemming met haar beginsel.
Voorzitter is: Nr. L. Vooys te Amsterdam.
vice-voorzitter: J.A. van Sijn te Rotterdam.
secretaresse: hIej . R. Groothand Kinheimweg 9a te Bloemendaal.
penningmeesteresse: Mej. C. Spruitenburg te Amsterdam.
Als orgaan blijft bestaan "De Nieuwe Koers", waarvan redacteur
is: Jacques Heymans te Bussum.
In de vredeskringen doet men het voorkomen, of er groote
voldoening bestaat over deze concentratie van krachten en de hoop
uitspreken, dat ook anderen organisaties tot de fusie zullen
toetreden, waarbij men dan in het bijzonder doelt op de botde
elkaar min of meer beconcurreerende vrouwen organisaties(ad 5-6).
De leiders van àenthans opgeheven Vredeskring voor Nederland"
(3.A. van Sijn en A.Fruinj,hebben zich steeds doen kennen
ala

-113-
c
als gematigde anti-militairisten, wars van agressief optreden. De
than8 opgeheven N.V,A. daarentegen telt meer zeer radicale leden
en voer tot heden min of meer in het zelfde schuitje van de J.V.A.,
dus ook min of meer in politiek-revolutíonnaire richting, Als voorbeeld
moge worden vermeld hetgeen een meermalen voor de N.V.A. optredend
spreker A, van Dam (pseudoniem van Ir. P.Schut, leeraar
M.O. te mersfoort en ook spreker op vergaderinme R.S.A.P.,
als zijn zienswijze mededeelde betreffende het Volkenbonds optreden
tegen Italië:
"Zoolang de volken niet inzien, dat een betere maatschappelijke
orde, een socialistische samenleving, de hoofdvoorwaarde is
om de oorlogen uit de wereld te helpen, blijft het gevaar.
BOYCOT en STAKING, opdat het volk zelf de beslissing over oorlog
en vrede in handen houdt",
ad 4. Stichting: WOBILISATIE VOOR DEN VREDEft .
Doel: de massa te bereiken door systematische, maandelijksche
verspreiding van pakkende, technisch goed verzorgde en gelllustrtu -
de anti-militaíristische pamfletten,
De stichtin8 heeft geen leden, alleen groepen van werkers,
plaatselijke comité-leden en verspreiders; in totaal zijn er 5 65
verspreid-groepen.
In het Landelijk comité nemen zitting:
1. P.F. Felkers (geb. 20.6.1905 te Achlum) te Dordrecht,
2. Chris Blom (geb. 13.8.1905 te Alkmaar) te Amsterdam.
3, Alida Tijsen (geb. 2.6.1903 te Anna-Paulowna) te Heilo (secr.)
Van de reeds verschenen pamfletten (in 1935 werden in totaal
1.239,500 pamfletten verspreid) zijn er eenige van oprulenden aard
geweest, 0.8. het pamflet "De Bomfv, verspreid na de muiterij op
"De Zeven Provinciën". Naar aanleiding van door meerdere bladen
hierop geleverde kritiek schreef het bestuur o.a.: *"ij moeten gemobiliseerd
zijn voor davrede vóór dat de regeering overgaat tot
afkondiging van mobilisatie bij oorlog of oorlogsgevaar.. Dan moeten
wij paraat zijn en durven zeggen: Wij doen niet mee, Op ons
valt niet te rekenen."'
Het plan bestaat vanaf Apr11 1936 In stede van pamfletten,
een krant van 4 pagina's met illustraties uit te geven..Deze zullen
beschikbaar gesteld worden tegen een prijs van 1000 stuks voor
F. 3.-, doch gratis worden verspreid, in een totale oplaag van meer
dan 100 .O00 -
ad 5,
INTERNATIONALE VROUWFN3oND VOOR VREDE EN VRIJHEID.
Afdeeling Nederland.
Doelt in alle landen de vrouwen te vereenigen, die tegen oorlog
en tegen alle voorbereiding voor oorlog zijn, hetzij offensieve
of defensieve, internationale of' burgeroorlog.
De Nederlandsche afdeeling is een van de 47 in diverse landen
gevestigde afdeelingen van de Internationale Vrouwenbond voor Vredie
zijn zetel-eeft t e Genëve (orgaan: Pax Inter-
Als leidende personen in het Internationaal Bureau te Genève
werkten vele jaren de politiek zeer links-georiënteerde Mme.
Camille Drevet en Mme. G. Duchesne, die bij hun werk in nauw contact
stonden met den bekenden anarchist B. de Ligt en diens echtgenoote

'U
-3.14-
genoote Mevf. C.L. de Ligt-van Rosswn.
Bekend is dat Mme. Duchesne, tevens leidster van de Liga
voor Menschenrechten, een vurig aanhangster is van Henrf Barbusse
en op het In Augustus 1932 te Amsterdam gehouden Werelästrljdcongres
tegen den Imperialistischen Oorlog een leidende rol heeft
gespeeld, Mme. C. Drevet werd in 1934 nadat zij op weinig tactvolle
wijze zich had Ingelaten met de Zwitsersche politiek, In
verband met haar sterke communistische sympathieën uit Switserland
uitgewezen, Beide dames onderteekenden als "éorîvain bolchiviaante"
een pro-sov jet circulaire van de Franscho afdeeling,
en maakten beiden een reis naar Sovjet-Rusland en namen aotief
deel aan de Liga tegen Imperialisme ea Koloniale onderdrukking,
Het Internationaal Bureau neemt herhaaldelijk stelling in
politieke aangelegenheden, o.a. in het begin van 1935 tegen de
samenstelling van de stembureaus en de verkiezingslijsten bij het
Saarplebisolet.
Hoewel de leiding van de Afdeeling Nederland In meer bezadigde
en gematigde handen is, ondergaat de afdeellng toch den invloed
van de linksche leiding uit Genève, 200 is hier een fonds
opgericht ter ondersteuning van slachtoffers van daadwerkelijken
vredeswil, d,w.z. mannen en vrouwen, die weigeren hun brood te
verdienen in bedrljven, die voor oorlogstoerustlng werken of om
hun pacifistlsche gezindheid worden ontslagen, Verder zond de Ncderlandsche
afdeeling eenige vertegenwoordigsters naar het in
Augustus 1934 te Parijs gehouden communastische Wereld Vrouwen
Congres tegen Oorlog en Fasoisme, dooh zooale daarna in de dagbladen
werd medegedeeld, onder het voorbehoud, -dat1 j z lch verklaart
tegen Internationale zoowel ais tegen burgeroorlog en tegen
het fascisme, omdat zij dit beschouwt als een systeem, dat
steunt Op geweld, Zij zou daarbij elken anderen vorm van dlctatuur
verwerpen,
Voorzitster is Mevrouw C. Rarnondt-Hirschman te Amsterdam,(gescheiden.)
Secretaresse: Mej. Selma Meyer, Joh. Verhulstr, 27 te Amsterdam.
(tijdelijk Mevr. M, Köhler- van Tijen)
De Nederlandsche afdeeling had in 1934 19 afdeelingen met
ongeveer 3000 leden. Het orgaan van de afdeeling Nederland heet;
Vrede en Vrijheid".
Redactrice is: Mevr. van Geuns-Godfried.
De afdeeling Nederland besloot op hare jaarvergadering (October
1935) tot het indienen van een protest tegen de Italiaansche
Regeering en tevens tot een urgentie voorstel, waarbij een beroep
wordt gedaan op het Nederlandsche volk om achtap de Refeering te
staan bij de toepassing van de sancties waartoe te Geneve is besloten,
De Internationale vereeniging heeft het jaar 1936 ingezet nu;:
een Wereldpetitionnement, waarop men 50 millioen handteekeningen
hoopt te verzamelen. Het.is z.g. een Opdracht der Volken aan de
Regeeringen der geheele wereld, luidendo:
*WJ, de volken, zijn vastbesloten een eindô te maken aan oor-
l ~ ~ ~ . . . . . . . . ~ . ~ . . . . . ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ O ~ ~ ~ * ~ D ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
Daarom geven wij aan onze Regoeringen, die het Handvest van den
Volkenbond en het Kellog-Briand-Pact geteekend hebben, de volgonde
opdracht:
Onmiddclïijke beeindiglng van alle vermeerdering van bewepening
op elk gebied, met....,....,. gebruikmaking van de bestaan-
de mechanismus tot vreedzame beslechting van interne ge~chillcn,
tot
__.
h

-115-
tot stand brenging van een Wereldverdrag voor onmiddellijke vermindering
van bewapening als eerste stap op den weg naar volledige
wereldontwapening en het in het leven roepen van internationale
overeenkomsten, gegrond op de onderlinge afhankelijkheid
van alle deolen der wereld, om een einde te maken aan de economische
anarchie, die tot oorlog moet voeren.tv
ad 6.
ALGEîJ3ENïZ NEDERLANDSCH VBOUWEN VRXDEBOIJD.
Deze vrouwenorganisatie staat op een eenigszins meer gematigde
basis. Zij stelt zich ten doel den wereldvrede te bevorderen;
zoowel de vrede tusschen de volkeren, als de vredesgezindheid
tusschen mensch en mensch en tracht dit doel te bereiken
langs wettigen weg. Hare statuten zijn goedgekeurd bij Koninklijke
Besluit.
De Bond is echter onder deze rubriek opgenomen, omdat hij
bekende anti-militairisten (o.a. Ds. N. Padt) als sprekers op
zijn vergaderingen doet optreden en o m m j zijn naam leende
bij het opstellen en het verspreiden van enkele door t%obilisatie
voor den Vrede" uitgegeven pamfletten, zulks in samenwerking
met uitgesproken rcvolutionnaire organisaties aïs de I.A,M,V. en
I.S.A.O.L. en daarna ook toetrad tot het op initiatief van de
J.V.A. opgerichte Comité tegen luchtbeschermings propaganda, tot
welk comite ook toetraden de I.A,M.V,, de I.S.A.O.L., het Nederlandsch
Syndicalistisch Vakverbond (N.S.V.) en het Wereld Vrouwen
Comité tegen Oorlog en Fascisme.
In het najaar 1934 ging van dozenvredebond het initiatief
uit tot oprichting van een comité: "Afschaffing der Particuliere
Wa po n industrie 1' .
Een van de actiefste leden is Mevr. P.M.A. Smit geb.
Schuckink-Kool (geb. 3.11.1886 te Beverwijk) te Amsterdam, anti- i.
militairiste en fel ijveraarster tegen den militairen dienstdwang.
Zij woonde Augustus 1934 het communistisch Wereld Vrouwen Congres '
tegen Oorlog en Fascisme bij en onderteekende het manifest van
het Amnestie-comité tot vrijlating van de muiters van "De Zeven
Provinciën".
Secretaresse is: Mevr. C. Hagedorn-Begderwellen te Gouda.
Het aantal leden z o l s t e g e n zijn tot
ongeveer 8000 .
Het orgaan heet: "De Vrouw en de Vrede";
redactrice: Mevr. J. Meulenbclt-Luber.
ad 7. ANTI-OORLOGSGROEP VAN VERPIJZGENDEN (A.O.V. } .
Doel: de verplegenden te doordringen van hunne vredesverantwoordmkheid
in het maatschappelijk en politiek gebeuren en te
strijden tegen oorlog en oorlogsvoorbereiding.
Secretariaat: C.J. Heroma te den Haag.
Orgaan: "Blad, ant i-aorlogsgroep ven verplegenden".
Deze groep heeft de uitgesproken anti-militairistische richting,
en w erkt te Amsterdam mede aan alle op dit gebied georganiseerde
acties.
ad 8.
VREDE DOOR OPVOEDING.
Deze verecniging wijzigde op haar jaarvergadering in Januari
1934 haar oudennaam: *School en Vrede" in: "Vrede door Opvoeding",
u
,

-116-
Zij stelt zich ten doel de vredesgedachte bij de jeugd en
haar opvoeders te bevorderen. Veel beteekenis heeft deze vereeniging
niet, doch van haar kan hetzelfde gezegd worden als van den
onder 6 genoemdenVrouwen Vredebond. Oak is gebleken dat de bekendc
anti-militairist Ds. Mispelblom Beyer wel als spreker voor hare
afdeelingen optrad,
Het secretariaat is gevestigd: Vlasakkerstraat 64 te den Haag,
- b. Als tweede groep zijn een viertal radicale vredesorganisaties
te noemen, die hunne anti-militaire beginselen grondvesten op
godsdienstigen grondslag, tew,:
1, Kerk en Vrede.
2. Arboidsgroep van doopsgezinden tegen den Krijgsdienst.
3. Gereformeerde vereeniglng van.daadwerkelijke vredes-actie; en
4. Katholieke Jongeren Vredes-actie.
In het algemeen kan gezegd worden, dat deze organisaties meer
hun eigen weg volgen en weinig aansluiting zoeken bij andere niet
op godsdienstige overtuiging gebaseerde vredes-organisaties.
ad 1.
KERK en VREDE.
Deze bekende vereeniging van Christen anti-militairisten
stelt zich ten doel "de christenheid In het bijzonder de kerken te
doordringen van het besef, dat Evangelie en Oorlog (ook de verdedigingsoorlog)
een onverzoenlijke tegenstelling vormen en God van
ons eischt, Óns van deelneming-of steun aan oorlog te onthoudenT9.
Wit deze doelstelling volgt;
a. Het persoonlijk streven van elk harer leden naar een levenshouding
in. overeenstemming met haar beginsel;
b. den strijd voor afschaffing van militairen dienstplicht en
elke militaire organisatie;
C. het streven naar nationale ontwapening op godsdienstige en
zedelijke gronden;
de den strijd voor internationale ontwapening en steun aan den
Volkenbond uit den geest onzer vereeniging.'
Het onder g van de leden geeischte persoonlijk streven naar
een levenshouding in overeenatemming met-het beginsel van Ka en V.,
heeft meermalen in denboezem van de vereeniging de vraag doen opkomen,
waaraan de leden gebonden zijn ten opzichte van de dienstweigering
en hoe de houding moet zijn bij dreigend oorlogsgevaar
en mobilleatie,
Het door het Hoofdbestuur In dit opzicht aangenomen standpunt
is en blijft ondanks vertoogen, halfslachtig. Volgens het
H.B. heeft de vereeniging als zoodanig slechts te getuigen, dat
elke oorlog zondeIs,doch verder wordt het geheel aan de overtuigde
enkeling overgelaten de consequenties van dit beginsel te trekken,
Voor die consequenties wenscht echter de vereeniging zich niet
eansprakelijk te stellen, noch daarvoor richtlijnen aan te geven,
Dat diensfweigering toch door de leiders hoogelijk wordt gewaardeerd,
blijkt uit tal van persoonlijke uitlatingen. Zoo ver-
klaarde Ds. J.J.Buskes in het orgaan van de vereeniging, dat K. en
Vr. in geen geval dienstweigering verwerpt en alhoewel dienstweigering
niet allereerst als middel om daoorlog te verhinderen
wordt beschouwd, er toch In wordt gezien de praktische toepassing
van
-

-1-17-
van haar beginsel in een bepaalde situctie.
Naar aanleiding van de vervolging ingesteld tc*gra Ds. Coheri
te Dokkum, beschuldigd van [en nader ook -7eroordeeld wegens) c-;p-.
ruiing tot dienstweigering in hei; openbaar, schrijft Ds, Buskes
in het organn van 1 September i935, dat Kerk an Vrede naast
--- -
en
achter Ds. Cohen staat in zijn prins:-icele ea radi~ale Leztrijding
van den oorlog. "Ook wij hopen -8 daarvoor werken en getuigen
wij d dat alle christenen van Nederland nu en later aïlen
oorlogsdienst om Christus' wil zullen weigeren Indien Ds, --- Coten --.
veroordeeld moet worden, het zij zoo, maar dan is het minstens
noodzakelijk, ook een zaak van recht en billijkheid, Kwk en V L ~
de aan te pakken. Prc,f* Heerinq heeft reeds voor jaren getuiga:
Op ons kunt U niet meer rekenen! En heel onze beweging; die ik
als redacteur van ons orgaan dienen mag, is een voortdurende op I
roep - het woord opruiing vervang ik door het woord oproef .-,
Christenen, breekt met den oozlogsdienst, doet het nii, Iciet .-iet
onvoorwaardeli jk! W.
Eere voorzitter is: Prof. Dr. ---- G,Jc Heerin& te Leiden-
Secr.penningm.: Ds. - J.B.Th, Hugenho3.t~ te Arnmerstol.
Vice voorzitter is: Ds. J.J. Buskes -- - 5,
Het orgaan heet "Kerk en Vreder' --) maandblad met een oplûgc
van ongeveer 9800 exemplaren,
Redactie: Ds. J.J. Buskes Jr
Ds, J . B. Th , Hugenhol - t z
De vereeniging heeft een Hulpfonds voor dienstweigeraa; i; o
Kerk en Vrede had op I Mei i935 103 af'3eelingen met ongeveer
II_ 8000 leden, waaronder ongeveer 7389 voorgangers, zijndc 1.3%
van alle protestantsche voorgangers in Nederland.
De vereeniging telt onder hare leden tal van zeer radicale
antl-militairisten, als, emer- Ds. P,Eldering te Oegstgeect,
Ds. H.J. Mis elblom Beyer te Leiden, oud pred, 1J.J.C. Schermerhcni ."-
(geb.&
te Hoog-Socren, Ds. N. Padt te Zutphen--'---
Een zeer actief spreker op het gebied van den chemischen oorlog
en alles wat daarniéde verband houdt is Ir. K,J. Hondius -- -
(geb. 5.4.1895 te Bloemfontein Z.Afr.)! lid vanflKerk en Vreue"
te Rotterdam.
De vereeniging is internationaal aangesloten bij den
INTERNATIONALE BOND VAN ANTI-MILITAIRISTISCHE GEESTELIJKEN, was::-
van het secretariaat ook is gevestigd bij 2se Hugenholtz --_-- Ze
Ammerstol.
Het optreden van den Volkenbond tegen Italië inzake hzt conflict
tegen Abessynië, deed ook in een boezem VR~I Kerk en Vrde
moeilijkheden opkomen. Het HooZUbestuur stelt zich op het standpunt,
dat K.&Vr. onder geen voorwaarde milAtaire sancties tegeil
Italik zal kunnen aanvaarden, aangezien deze militaire sancties
oorlog beteekenen en God van de menschcn eischt zich te onthouden
aan deelnemen of steun aan oorlog. Aanvaarden van militaire B R ~ C -
ties zou dus in strijd zijn met de jn de Statuten opgenomen Deginselverklaring.
Meerdere leden echter, zonder te ontkennen, dat tcjepassrng
van militaire sancties waarschi jn3-i jk oorlog zou beteekenen, zien
in een dusdanigen oorlog een rechtvaaràigen oorlog, meer ccn :;-
litie-optreden in zeer gsooten stijl en daar er ~:u ems geen
deugdzamer middel bestaat om deli oorlog te wee; stam, dan hetgecri
door den Volkenbond thans wordt verricht wenschen zij zich dsc.,*,-
tegen niet te verzetten, en eischen zij, dat he't HOB, zij^ sto:
principieel standpunt laat varen o

-118-
De actie vm Kerk en Vrede in het jam 1935 kenmerkte zich
door het zenden van meerdere adressen con buitenlandsche autoriteiten,
zoo 0.8. in Mei aan den Belgischen hfinister-President,
in verband net de veroordeeling van den Belgischen äienstmeiaerear
Joris Kennis, in Juli aancdden Minister-van BuitenlandscBe
Zaken te Rome en in Auffustus aan 2.13. den Paus, inzake het Itali
acnsc h- Ab es syn i s c he con f'1 i c t .
Ingevolge een op de te Leeuwarden in Juni 1935 gehouden
jaorvergadering geno:nen besluit om de actie van IC.&Vr.. meer dan
te voren, ook uit te dragen buiten de kerken, werden in het geheele
land in de laatste maanden van het jam een vrij groot
aantal z.g. getuigenisnvonden georgmiaeerd.
Rd 2. ARBEIDSGROEP VAIJ DOOPSGEZINDEN TEGEN DEN KRIJGSDIENST.
Blijkens de heginselverklaring wil deze groep "in gehoorzaamheid
aan wat zij door het Evangelie als de wil Godshebben
leeren verstaan, ondubbelzinnig door moord en levenspractijk getuigen
tegen oorlogsbedrijf en oorlogstoerusting, krachtig deelnenen
aan den strijd tegen den oorlog en al wat daartoe drijft
en er naar streven ons persoonlijk te onthouden van elke directen
of indirecten krijgsdienst".
De arbeidsgroep, die ongeveer 300 leden telt is collectief
aangesloten bij Kerk en Vrede.
Voorzitter is: Ds. L.D.G. Knipscheer te Groningen.
Secretaris is: Dr, J. ter hleulen Borneostraat 24 te den Haag.
ad 3
GEREFORMEERDE VEREEMIGING VOOR DAAD1AZRKEILIJKE VREDESACTIE.
Volledigheidshalve is deze vereeniging, die denoorlog uit
christelijke overtuiging als zondig verwerpt, hier opgenoemd.
Zij heeft in geen enkel opzicht een radicaal of' militant karakter
en ziet in nationale ontwapening niet een doel, doch hoogstens
een middel, waardoor de vereeniging en haar leden willen
getuigen van waarlijk Christelijke beginselen in het verkeer der
volkeren .
Oprichter en voorzitter is &L. van Brugpen (geb. 15.2.1900
te Amsterdam) te de Bilt. Het secretariaat is gevestigd:
Stationsplein 18 te Heerenveen.
e0.4,
KATHOLIEXE JONGERE VREDES ACTIE (K.J.V,A.).
De K,J,V.A. is een vereeniging van Katholieke Jongeren, die
wenschen samen te werken tot denopbouw van denvrede onder de
volkeren, op den grondslag van de Katholieke leer.
De vereeniging heeft een Vlaamsche en een IJederlandsche sectie,
Het gezamen1.i jk orgaan (maandblad) heet: Vredes-Actie";
redacteur voor Nederland is: Pall Noordt te Rotterdam.
Van de sectie Holland zijn:
Voorzittsr: J. G, Sluitman te Amsterdam.
Secretaris:L.F. Stom (geb. 27.11.1902 te Amsterdam), Mauritslaan
19 te Hilversum.
Penningmeester: Aert van Vuren te Rotterdem.
Hoewel van de vereeniging in Nederland betrekkelijk weinig
actie uitgaat en het aantal leden hier gering is, ontwikkelt de
K.J.V.A.

-119-
K.J.V.A. zich geleidelijk tot een radicale anti-militalristische
organisatie.
Voor een deel is dat te wijten aan deninvloed van de Vlaumsche
af'deeling, die onder leiding staat van den dienstweigeraas
A. van Humbeek e.a., die in het orgaan tal van artikelen achrijven,
waarin de dienstweigeraars worden verheerlijkt en het dienstweigeren
wordt genoemd "een heilige plicht van het geweten".
De K.J.V.A. verwerpt de mogelijkheid van een rechtvaardigen
oorlog in de huidige omstandigheden en verwerpt medewerking
aan elke Voorbereiding van den oorlog. Wij doen niet meer mee"
Voorts stelt zij zich krachtig tegen voortzetting van het geheim
Fransch-Beiglsch militair eccoord.
Internationaal is de K.J.V.A. aangesloten bij hot in 1933
opgerichte tpIIJTERNATIONAAL ROOMSCH FROMT TZGEN OORLOG EN OOR-
LOGS-VOORBEHEIDIWGtf (I.R.F.), dat In Mei 1934 zijn eerste congres
hield te Amsterdam.
C. Naast de afzonderlijke vredes-organisaties bestaan enkele
organisaties, die ten doel hebben de onderlinge samenwerking
te bevorderen. Hiertoe behooren:
I. Jongeren Vredes Federatie (J,V.F.).
2. Contact commissie van vredesvereenigingen tegen oorlog en
- öorlogstoerusting.
9. Vredesraden in diverse groote steden.
ad 1. JOIJGEFIEN VREDES FEDERATIE (J.V.F. 1.
Opgericht in 1929 te Bilthoven net de bedoeling om de Jongeren
zooveel riogelijk nationaal te doen sarncnwerken en internationaal
een gezamenlijk contactpunt te hebben,
Hoewel een 8-tal vereenigingen (waaronder een aantal niet
specifieke vredes jeugd vereenigingen) bij de J.V.F. zijn oangesloten,
heeft deze toch nooit weten te bereiken, wat bij de oprichting
voor oopn heeft gestaan.
De J.V.F. heeft een CENTRAAL BUREAU, gevestigd: hilarisstr. 4
te - - Baarn.
Voorzitter is: Drs. G.J. de Voogd te Baarn.
Secretaris is: Mr. H. Edelman te Rotterdam.
Van ti,jd tot tijd geeft het centraal bureau z.ge "Mededeelingenql
uit .
ad 2.
CONTACT-Cûb~IISSIE VAN VREDECVEREENIGINGEN TEGEX
OORLOG EN OORLGGSTOEFtUSTING.
Deze contact-commissie is in 1934 i n de plaats getreden van
de door de onderlinge tegenstellingen vastgeloopen:' "NOOIT MEER
OORLOG FEDEEIATIZ" .
Het doel is landelijk contact te brengen tusschen verschillende
oreanisaties, die principieel steìling nenen tegen den oorlog
en oorìogstoerusting en de samenwerking te bevorderen *
Hierbi .j aangesloten zijn:
a. Int . Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid.
b. &1~. IJcderlandschc Vrouwen Vrede Rond.
c. Kerk - en Vredc.
- d.

-120-
d. Vrede door OpvocdinE.
e. Jongeren Vredes Actie.
f, Alg. Nederìandsche Vredes Actie.
Naar uitbreiding wordt gestreefd.
Het dageli jksch bestuur bestaat uit:
Voorzltter: A. Blffers Azn., te Bentvelb.
Secretaris: Drs. G.J. de Voogd Marisstraat 4 te Baarn.
Penningm.: IE. Heroma te den HGag.
Lid : H. van Wijk te Heemstede.
Na langdurige besprekingen is in Februari 1936 besloten deze
contact-commissie om te zetten in een VE"RAAL VREDES BUREAU"
dat zal worden gevestigd op de le etage van het Vredeshuist',
Laan van hleerdervoort 19a te den Haag. Het bestuur van de nader
te noemen stichting: Nationale Vredes Actie" heeft besloten, deze
stichtirF;tmIoen opgaan In het Centraal Vredes Bureau, Zoodat dat
bureau een centraal punt van contact en van voorlichting zal worden
voor de geheele medesbeweging in Nederland.
ad 3. In den Poop van 1934 hebben zich in meerdere plaatsen z.g.
"Vredesradentf gevormd, waarin plaatselijk leidende personen
uit verschillende organisaties zittingnemen en zich belasten
met het organiseeren van bijeenkomsten en gezamenlijke acties, als
het verspreiden van pamfletten e.d.. l3r zijn thans dergelijke vredesraden:
te Amsterdam, Rotterdam, Hilversum, Utrecht, Deventer,
Dordrecht, Apeldoorn en Almelo.
de
PROPAGANDA EN VOORLICIITINGSBUREAUX.
1, Stichting: Nationale Vpedes Actie.
2. Vredes Persbureau,
3. Vredes Studie bureau.
4. Commissie van voorlichting inzake de Dienstwelgeringswet 1923.
5. Vredeshuizen.
ad 1.'
Stichting: NATIONALE VRXDES-ACTIE, gevestigd te Ammerstol:
Doel: bevordering van de vredesgedachte en van de ontwapening.
Dit doel wordt bereikt door:
a. het verspreiden van inlichtingen;
b, verspreiden van pacifistische vlugschriften, door verkoop van
brochures en insignes ("het gebroken geweertje"), door het
organiseeren van f'ilmtournee*s en filmavonden, verhuren van
lantaarnplaatjes en organiseeren van tentoonstellingen.
Het burzau van de 1T.V.A. staat onder leiding van den zeer QCtieven
en fel anti-militairistischen predikant Ds. J.B.Th.Hugenholtz
te Amrnerstol, tevens secretaris-penninweester van Werk en Vredec.'"
In Februari 19,36 werd besloten, deze organisatie te doen opaan
in het op te richten: Centraal Vredes Eureau, te den Haag
7 zie hier boven sub. c 2)
--
ad 2. Als anriex van de Nationale Vredes-Actie, bestaat het
VREDES PERS BUREAU, ook onder leiding van Ds. Hugenholtz,
Ammcrstol.
Dit bureau geeft z.g. %ed6deelingen7> uit, die 2 maal per
week verschijnen.
ûd 3.
te

-121-
ad 3.
VREDES STUDIE BUREAU&
- Doel; kennis te verzamelen, die onmisbaar is voor het opbouwen
van een werkelijken vrede, Het emotioneel pacifisme is noodig
om het verlangen naar vrede te zaaien en dit tot daden te prikke-
- len, om den oorlog onmogelijk te maken; hiervoor wordt niet alleen
goeden wil, doch ook kennis van zaken vereischt.
Het V.S.B. staat onder leiding van den oud-kapitein der artillerie
W.L. van Varmelo (neb, 1*8,1867 te Batavia), wonende te
Blarlcum. Het door hem gepropageerde ftemotioneel pacifisme" bestaat
voornameliJk in zeer eenzijdige voorlichting en specialiseert zich
in overdrijving van de verschrikkelijkheden van den oorlog, Hij
schreef meerdere brochures tegen den oorlog en treedt herhaaldelijk
op tlls spreker, waarbij hij zich niet ontziet het feit, dat hij 36
jaar officier is geweest als reclame-middel te gebruiken.
Door het V.S.B. wordt uitgegeven het maandblad "Vrede", dat
onder redactie staat van W.L- van Warmelo en Ds. N Padt.
ad 4. CORlalISSIE VAPJ VOORLICHTING I N L m DE D I E ~ i S ~ ~ I G E R I N G ~ ~ .
Deze commissie stelt zich ten doel inlichtingen te verstrekken
aan allen, die belangstellen in de z.g. dienstweigeringswet
van 1923 en met raad en dcad a.s. dienstplichtigen bij te staan,
die op grond van hunne overtuiging gewetensbezwaren hebben tegen
de vervulling van militairen dienst.
Voorzitter is Ds. Fr. Kuiper (geb. 7.12.1898 te Varga) te
Alkmaar, de voorzitter van de Ubeidsgroep van Doopsgezinden tegen
den Krijgsdienst.
Secretaresse is Kej. Mr. Clara Enthoven (geb. 21.12.1901 te
Medan), te 's-Gravenhage. De commissie houdt zitting in het z.g.
Vredeshuist*, Laan van Neerdervoort 19a te 's-GiDavenhage.
Naast deze commissie werkt een ook onder leiding van b'ir.
Enthoven staande:
COM!2ISSIE ONDERZOEK DIENSTWEICrERING, welke ten doel heer t decumentatie-nateriaal
te verzamelen inzake de toepassing van de
dienstweigeringswet 1923 en omtrent de behandeling van dienstweigeraars,
die om principiëele redenen geen gebruik van de wet willen
maken.
Deze commissie is ingesteld door de I.A.BI.V., het Comité van
Actie qqDienstweigcringsmanifestvt; cr nemen ook zitting in een lid
van Werk en Vrede" en van de J.V.A..
ad 5.
De reeds eenige jaren bestaande stichting VREDES KAMER^^
met het doel in de beweging tegen elken oorlog en oorlogstoerusting
te geven aan tegenstanders: inzicht, aan twijfelaars:
vertrouwen, aan medestanders: stri jdnateriaal. In 1954 werd een
"Vredeshuist* te 's-Gravenhage ingericht in het perceel: Laan van
Meerdervoor t 19a.
Ook te Rotterdam bestaat een dergelijk Vredeshuis" aan het
aares Kruisstraat 33.
Over het IIaogsche Vredeshuis schrijft Annie van der Plaats
(geb. 23.10,1883 te Utrecht), secretaresse van denB.A.S.:
"Onze radicale literatuur zal er ook zijn, wel niet voor het ream,
maar wellichqnder de toonbank.')

-122-
Dit hoofdstuk kan niet worden besloten zonder ook nog te ver-.
melden een twee tal jeugd-geheeï onthouders vereenigingen, die
naast propaganda voor de geheei-onthouding, ook actie voeren tegeL
d en o or 1 o g en oor 1 o es vo c r"G er e i d j.n g .,
Deze zijn:
1. de NEiDERLANDSCHE BONDV,-.N ABSTlNENT-STUDEERENDEN (N.
€3 .,A. S .)
-
Orgaan: "Jonge Kracht" *
Hoewel de N.B-A,S> in den allerlaatsten tijd in meer gematigdc
banen is geleidî uitte vooral in 1933 zijn vredes-arbeid zich
in een sterk anti-militairist!sch propaganda en het als spreker
doen optreden van bekende aaarcnrsteno
De M.B,A.S. heeft zijn bondskuis in de jeugdherberg te Oldenbroek,
welke onder beheer staat van Dirk Boer (geh. 2.4-1906 te
Borger), die in 1993 een u:-tcrst radicaal lid was van de J.V.R. en
het bondshuis van de N,EJA,S, noemde: lide stookplaats van het ant:'-
militairisnietT.
Voorzitter: Kees Dubbink --.. -- te Zaandam.
Secretaresse: L. Frankena te .Amcterdm..
Redacteur van "Jonge Kracht" 53: Henri Vrind (geb. 2.6.1913 %e
Zullchou Did,) te Leiden.
De bond heeft ongeveer 590 leden; voor het meerendeel bestaande
uit leerlingen vsn middeloare scholen,
2.
-- y
Orgaan: Y. JI-rige Ternpeiisr*t
Doel: het bevorderen van net iùee -Jan algem'een broederschap
onder de menschen, ongeacht verschillen als ras, stand, rang, geloof,
overtuiging, .nz e ,
Zij geeft aan de vredesen ontwapeningsgedachte haar daadwerkelijkensteun,
door adhansie te betuigen aan en medewerking te verleenen
in tal van acties geïicht tegen den oorlog, waaraan ook uitgesproken
revolutionaire organisaties deelnemen, en wekt in zijn
orgaan de leden op, om aan dienstweigeraars te schrij-ven.
Uit * W j Roepen' uitgave van de O, van J.T. wordt het volgende
overgenomen :
Tiij jongeren in de eersxe plaats, die men onmondig en minderjarig
noemt, maar die men toch in de kazernes jaagt, om het menschen
slachten te leeren, wij in de eerste pïaats moeten ons keeren
tegen dit ruwe niddeleeuwsche geweld: dat oorlog heet".
Voorzitter is: hlarcel Bzcknans te Hmsterdam.
Secretaresse is: Marie VJeinhoX te Armterdam.
Redactrice van het orgaan: Jo Muld_e_r te WiiLschoten.

Afkortin-;.
Afstecod,
A.H.B.0
A.J.C. *
A.M. C .O,.
Ant if a ' s .
A.O.V.
Arfots.
A,F.T.B,
A.S.B.H.
A.V.B.H.
C.J.B.
C.P.C.
C.P.N.
C.P.O.
C.V.A.
c.v*w,
F.I.S.
G.I.C.
I .A.H .
I.A,K.
I.A.M.B.
I*A*M*Ve
1.B.S.
I ,F.. 0..
1.K.L.
I.R.H.
I .S.A.O .L.
I.T.F.
J.V.A.
J.V.F.
J.S.S.
J.S.V.
K. J .V.A.
K.en V.
L.A.O.
L.J.C.
L.V.V.R.
L.W.S.C.
--I.I---- Beteekenis der afkorting,
Anti-fascistisch cornit6 tot direote steun aan de
slach*offers der Duitsche terreur,
Arbeidor 6 Hulp 'si j Onge lukken .
Arbeiders Jeugd htrale e
I'Zeven Provincfënl' Amnestie Comité .
( Comit6gs tegen Fascisme en Oorlog,
( Anti-Fascistisch Verdedigings Comité.
Ant i-Oorlogsgroep van Verplegenden,
Vereeniging van Arbeiders Fotografen .
Arbeiders Fib- en Theater Bond .
Arbeiders Schaak Bond Holland .
Arbeiders Voetbal Bond Holland .
Bond van Anarcho Socialisten.
Bond van Kunstenaars ter verdediging der Cultureele
Rechten
Bond vari Revolutionnair Socialist en .
Bond van Sociaal Democratische Studenten Clubs.
Bond van Proletarische Vrijdenkers.
Communistische Jeugd Bond .
Centrale Flan ComSssie.
Communistische Partij in Nederland.
Communistische Partij Oppositie.
Comite vari Arbeidersgedelegeerden .
Comité van Verweer tegen Reactie, Fascisme en
dreigende Corlogsgevaren .
Fonds voor Int ernat iona le So ìidari t e it
Groepen van Internationaal Communisten.
Algemeen Comité der Int .Arbeiders Hulp,
Internationale Anti-Militairistische Kommissie.
Int erna t ionaal Ant i-Mi lit a iri st i sch Bureau,
Int ernati onaal Ant i -Mi lit air is t is che Ver eeniging .
Intemationale Beroeps Secretariaten,
Internat ionale Film Onderneming.
Int ernat ion ale Kommunist i sche Liga .
Int.ernat ionale Roode Hulp l~Hollandlt
1nt.Soc .Anti-Oorlogs Liga.
Internationale Transport Federatie.
Instituut Tot Opleidiiig van Film Artisten,
Internat ionaal Verbond van Vakvereenigingen ,
Jongeren Vredes Actie.
Jongeren Vredes Federatie .
Jeugdgroep van Socialistische Scholieren.
Jonge Sovjet Vriend.
Katholieke Jongeren Vredes Actie.
Kerk en Vrede,
Linksche Aroe iders Oppositie ilSpartacus" .
Leninistische Jeugd Garde.
Landelijk Verbond Van Recruten-comité's.
Landelijk Werkloozen Stri ja Comité.
M.A.S.

M.A.S.
M.S.B.S.S.
N.A.S.
N.A. S. B.
N. B .B. S.
N.P.C.
N.S.V.
N.U.K.
N.V.A,
N.V.V.
0.v.J.T.
O.R.G.
Pro -Ki -Fo ,
P.M.
P.P.C.
P.S.F.
R.J.B.
R.S.A.P.
R.S.E.
R.S.G.
R.S. J.V.
R.S.V.B.
R.V.O.
S.B.A.
S.A.I.
S*A*J*O.
S0A.R -0
S.A.T.
S.A.W.
S.D
A P
SmEmLeN.
S.O.
S.T.F.
S*V.A*
S.V.B.
U..V. A . R .
V.A.U.
V.A.R,A.
v c.. o.. o
P*J,O*
V,V,S,A.
v.v.s.o*
v*v.seu.
V.V.V.' *
Marxistische Arbeiders School.
Middelbare Scholierenbond voor Sociale Studie,
Nationaal krbeids Secretariaat,
Nederlandsche Arbeiders Sport Bond.
Neder1,Bond van Abstinent Studeerenden.
Noordelijke Propaganda Cornitd's .
Nederlandsch Syndicalistisch Vakverbond .
Nederlanda Unuiga Komitato,
Nederlandsche Vredes Actie.
Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen.
Orde van Jonge Tempelieren.
Onafhankelijk Religieus Genootschap .
Proletarisch Kinderkamp Fonds.
Pinkster Mobilisatie .
Plaatselijke Plan Commissie .
Proletarisch Steun Fonds.
Revolutionnaire Jeugd Bond .
Revolutionnair Socialistische Arbeiders Partij.
Roode Sport Eenheid.
Federatie van Religieus Socialistisohe Gemeensohap-
pen .
Revolutionnair Socialistisch Jeugd Verbond,*
Revolutionnair Soc.Vrouwen Bond.
Revolutionnaire Vakvereenigings Oppositie .
Sociaal Anarchistische Actie.
Socialistische Arbeiders Internationale.
Syndicalistische Arbeiders Jeugd Organisatie.
Socialistische Arbeiders Radio Organisatie
Sennacia Associo Esperantista,
Sport Athletiekvereeniging Wilskraoht.
Sociaal Democratische Arbeiders Parti j.
Sociaal Demokrata Esperantista Llgo.
Synthetische Orde,
Strijdbond tegen Oorlog en Fascisme.
Studenten Vredes Actie.
Synd i cal is t i s che Vrouwen Beweging .
Unie van Arbeiders Raden.
Vereeniging Anarchistische Uitgeverij.
Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs.
Verconiging voor Cultuur, Ontwikkeling en Ontspannint
Vrije Jeugd Organisatie.
Landelijk Verbond van Sociaal Anarchisten.
Vereeniging voor Soc ialist ia che Ontwikkeling .
Vereeniging van Vrienden van de Sovjet-Unie.
Vereeniging Voor Volks-Ontwikkeling.
--------i-